장음표시 사용
331쪽
siste potiu Messiam Deum , & hominem A risus tuus , o operuit eos mari , se Exse- iratum cap. 1.cum insigni quodam Epr- earum es fanum, o cecidissos, qMia sisH-phonemate est aetiisse re ab homino e sm rus Domini sulpatiit in eo, ubi Forertas ait. si hin In nia su, eius est, quia Meelpro Ventus vehemens faenum 3c ex liceat , dcreputatuου es ipso. hoc est celiate ab osten- eotes agri mreeseere iacit. dendo eo homine ii ato , qui quamquam Congregata sunt aqua . L X X. habent, sit homo humilis , tamen etiam excellus diuis est arua, 8c ita intelligenda est L
x. τ. est Dominus, & Dauid 1. Reg. 11. Meenuit tina nostra versio , hoe enim in loco coma a. nu. s. stimus de naribtis eλου. o senes δε eis eἰus. gregare tignifieat fac am diuisionem, &Idib. t. Et Iob i. describens Deus iram draconis utituram aquarum antea unitarum , ita tim. tr. maximi, siue diaboli ait: De naribtis eius ut una pars ad dexteram, altera vero ad si- prore sit fumus . sciat elia succensa , atque nistram congregata staret,& quae ad dex- fementis. Circa quam Metaphoram & B teram erat pars craregata,illius eth aque, aptitudinem eius ad 1ig incandam itam quae ibi iam ante diuitionem erat, & con- videndus D.Nexn. i. a quo. 48 an. 1.pro- gregata est aquae etiam ibidem praeeribatur etiam hoe in loco ventum signifi- sleuti,& quae etiam erat pars aquae ad sicari per spiritum inissum ab irato Deo ex nistram congregata est illi aquae, quae an-
versione LXX.qui habent pressiritum ira te diuisionem erat ad sinistram, relio a ins a. di ideo Dauid 'a Icis .ait, Merepuit medio intercapedine quadam aqua nuda -
m. Io. mare rubrum . cr exsiccatum est. ubi Ce - ta,quae iter transtulis Israelitis praeberet,n I Ianspro salute eorum, inquit, Domi- quod quom do iactum sit exponit ea suus , quasi iratus, mari rubro , quod iter militudo,qua usus est Aristis, hoe in lo- eorum impediret, iussit, ut sese diui/e- eo, ut in vas aliquod aquae , inquit, siquiscet contra naturam. vehementius in fiet, cedunt aquae , &Appellatur itaque hoe in loco ventus C hinc, inde colliguntur,ae medium loeum spiritu sutoris Dei, ut intelligatur misi aperiunt, ita prosunda maris ex utraquesus ab irato Deo, non natu liter nullus, parte dillitientibus aquis nudata sunt, ut Iona. I. scut cum Ionaeap. I.dicituric Dominus au- per ea iter ficti posset: qua explicatione pum. 4. tem misit ventum masnum in mara , licet data, facile conciliantur versiones illae, enim tempestates suas habeant causas, ex quarum altera diuisam, altera congrega- exhalationibus enim, εc aere commoto tam aquam fgnificat ut diuisio signincet excitantur , unde pleraoue sunt praesagia apertionem , & diuisionem in aquis sa- tempestatum,quae deprehenduntur a nam ctam , qua patefactum est iter Israel iris, iis diuturna experientia, sicut docet Ea- congregatio vero signiscet adunationem M. m. . Mamer. Θ Ambroslib. hexa- in partes, hinc inde stantes, quae , ut itermones quibus suffragraut Plutar. I b. aperirent colligebantur, At congregaban-deratisi naturalibus. lat mimeque ea de re D tur , 5 in se , & ad aquas praeexistentes, agit Plia. lib. I 8.e. n. quae omnia accepit quomodo enim via posset aperiri, nisi dia Potha ad calcem I. Georg. ri tamen illa uisae aquae segregarentur sectae in duas
tempestas ab ipso Deo immisia intelliga- partes,& Oblitae naturae suae, fluxionem,&tur,cuius fortallis non potuit esse aliquoA prolapsum, seu ad lapsum innatam pro praesagium, imo illud prodigiosum,quod nitatem continetcnt, vi populo Dei sc-
sedato mari sola ea pelagi pars tempesta- cum iter pateret. te agitata est, quam nauigabat nauis Im Haec vero aquarum ex utrάque partenae Prophetae, scut pulchre colligit Theo- collectio in Hebraico figurate coaceruat L cui tuffragari videtur Hieron. cuius tio dicitur,ac si in duos aceruos,ut fruges rei argumentum est , quia alias non mit- solent, sic aquae congestae essent contra terentur sortes ad deprehendenda causam naturam labentis , ae euentis elementi, illius tempestatis, si ea communis esset, Ε ideoque proprie in hoc sensu verterent Ideo igitur ut Aenotaretur hic ventus a Aquila S mrathus.ct Theodotienie or-
Deo missus , giei tui spiritus sutoris Dei, Ora sunt aqua.
mos enim est Scripturae cum rem quam- Neque vero es , quod quis confungat piam naturae veluti terminos exeeden- hanc aquarum congregationem , quae satem vult fgniscare,eam titulo Dei ins- icta est in partibus, dum se intra se eoiligni re,ut magnitudinem , 3c excellentiam gunt, de ad praeexistentes aquas compli-sgnifieet, sicut dicitur mons Dei, ciatus catae conglomerantur cum illa alia , quae Isai. o. Dei, bellum Dei,vel Domini, .el ciuitas facta est a s solo Euptios, postqua iamnum. . Dei,&c. se statim n. roAicitur: ma iistia Hebreti euaserant in continentem Memergendos,
332쪽
gendos, & subruendos , prior eniti' factavit per diuisionem maris antea continui, ut remaneret pars ad dexteram, alia vero ad sinistram : posterior vero facta est per
unionem , & reditum aquarum separatarum ad locum pristinum, quae virum sola grauitatu aquae facta suerit, quae illi naturalis est appetitus ad humiliolem locum, an etiam diami tua, ut celerius , & atrocius obrueret AEgyptios pol ei diecmus. Miror tamen hoc in loco Hrerium TF
i8. Noluisse hane maris diuitionem sactam fuisse a Deo virtute alicuiua venti, tanquam instrumento diuinae omnipotentiae, cum satis compertum sit Deum posse uti ineptiori instrumento ad similam diuisionem faciendam , dc ventus aptissimus sit ad propellendas aquae partes,ut fieri videmus, maxime initam in
bus, ubi contra naturalem impetum , &aquarum descensum videmus ventum rem: t ere , dc propellere aquas, de in vase pleno aqua ostendit adducta similitudo, iam vero spiritus furoris Dei ventus vehemens , dc diuinitus excitatus et , Ecfacile potuit non solum extimas Sc superiores aquae paries propellere, sed facere talem expulsionem, 3c diuisionem aquarum usque ad prolandum, idque per ventum a Deo fuissα factum, hoe in loeo aperte ostendit Scriptura , cum ait. Congregatas suisse aquas in spiritu, seu in vento, ubi sicut diximus praepositio, in. posita est loco praepositionister, idemque valet:
QBs vero neget quando sacer text. ait, per spiritum vehementem congregatas
fuisse aquas, spiritum, Dei instrumentum fuisse ad talem congregationem, & diuisionem faciendam, etenim comperium est praepolitionem, peri officientiam designare. Deinde verba illa Exod. I . Cum exten-ἀisset Modisses manum s er mare , abstuliti. DI Domium , fame vento vehementi, quid aliud denotant, quam Deum abstulisse mare, mediam aperiecto viam, assumpto ad id initrumcnto scilicet vento, hoc enim aperte significat ablativus ille , ¬anda venit ira natio ex Hebraeo apud V reas l. quae sic habet: Et extendit Morses manum siuam super mare Dominus
fecit, ut recurreret mare per Orientalem ventum vehemeutem tota illa nocte. Ecce
recursus maris , ac congregatio partium per Orientalem ventum facta , explicat vero rataIL ut discederet mare, vento
orientali vehementissimo flante. Quid autem obest si aquae, medio vento diuisae, eodem remissius stante, sustentatae sunt
Cum itaque crcaturae omnes tu potentia obedientiali sint respectu Dei, ut ab
eodem velut instrumenta assumantur, ad quenicunque efiectum naturam earum prorsus excedentem patrandum , cum
etiam apertillima sint testimonia , quae de vento respectu huius diuisionis loquuntur, proprieque possint intelligi; quid opus
eli vim sacrae Scripturae inferre , dc vcrbacius in proprio sensit non intelligerc, cum pollini in In cuius confirmationem videndus est Hierendi .in cap. L. Desis, ubi qua' rit que suetit ratio, cui eruca sortitudo, Sc virtus Dei appellata fit a Ioele eum et uca paruum,tencrum,dc tardum animal
sit, quod vix moueri pollit ad nocundum. Vocatur, inquit, Dei virtus, de sortitudo, quia per illam Dei potentia ostenditur, dc humana fragilitas, similia habet Philo II. de ista Masis . ubi quaeric , cur Deus uti voluerit tam vilibus animalibus ad vindictam AEgyptiorum. Quia, inquit, homines,quando bella gerunt, auxilia quaerunt olentis lima , quibus suppleant suam in-rmitatem , Deus vero omnipotens nullius auxilio egens, siquando vult uti suis instrumentis ad exigenda supplicia , non valida eligere solet, sed vilia, Se imbecilla , ut suam offendat omnipotentiam , εἰ nostram miseriam , quo enim minori in instrumento adhibito opus perficitur , eo magis ostenditur virtus eius,qui ita operatur.Quid miruin igitur ii Dcus ventum assumpserit ad diuidendas aquas maris rubri, de ad caidem sic diuisas , εἰ cons latas conseruandas, cum aptum ad tutius. modi effectum instrumentum esset, ventus de Deus ineptiori uti possit. Sed adhuc aliam solutionem faciliorem habemus, iuxta eam opinionc, quam
probabilem , si non probabiliorem iudicamus, aquas scilicet congelatas stetisse, nam in Hebraeo pro eo, quod nos habemus Congregata seunt alassi tu medis mari, teste Caiet. Vatabl. & aliis habetur, C a gulata sent Messi , & ita ventus ille non solum fuit ad exsiccandum terram , s detiam ad coagulandum aquam hinc indos ait Caiet.) 3c ita coagulatae aquae sti terunt tanquam muri, dc ut magis indicaretur ista coagulatio dicitur in mcdio mari, seu in corde maris , quia coagulatio ista non solum in superficie,ut naturaliter fieri potest, sed in corde, boc elt in prosun-doisit medio maris facta est, ad quam conglatiationem conueniens admodum erat Instri entum ventus,neque opus erat, Vt
333쪽
i olt illam iactam adhue perduraret. Α & miserunt m mat ei S vidua illa , cui Stetit unda fluens. De malis fluxibilita- sili) osterebant vasa,& illa infundebat te, tum contra putredinem , motus enim Oluum , Cum nultam se perasper vas, fletu putrefactioncm remouet, quia putrefa- oleum . 4. Reg. . N ad vocem IVA. stete- 4. Reg. .ctio fit ab externo calore,quem alia atque . runt soco luna donec ulcisceretvrse gens num. c. alia aeris mutatio rer motum inducia, de mimicis suis. IosuF io. auertit,quod experiuntur ij,qui ad solem Significat insuper verbum starci firmi- mon. 13.
ambulant ; siquidem minus calent, quam talcm, Ac immobilitatem, ut patet, Fir- x. Irim. 2.qui incidentem raditi immoti excipiunt, mum fundamentum Dei stat, ubi perfun- num. Is . nisi sorte vehementi uisu serantur, ut damentum Dei quidem prouidentiam , &membrorum agitatio praeponderet, maio- decretum Dei aeternum de aeconomia, setiremque vim obtineat ad calefaciendum dii pensatione salutis humanae quidam in- est enim motus causa caloris quam ad B telligunt, alij interpretantur proniastio- refrigcranduin habet alternatio recentis nes , siue praedictioncs, quibus hoc Dei frigidique aeris,quo coipus ambitur. Est consilium in Scripturis nobis aperitur, etiam agitatio,& faxibilitas maris ad sui alij Euangelium intelligunt in quo inu Pulgationem a natura illi concessa, de nitur hoc fundam uium D. Ambrosiidem varus item fluminibus diuersa maria di- intelligit,quam seruat Deus in promitiis, uersimode cientibus,de agitantibus videri Theodori fidem resurrectionis, cui sus ra- potest Seneca liv. 3. naturai. quass.cap. 26. satur Ch si . August. vero pleratque in ubi ait. In aquis, quibus cursus est, non locis intelligit Leesesiam praede1tinato-
possunt viva consistere,quae suavis descit, rum , siue electorum ad vitam aeternam. dc exportat, ide5que mare, cadauera, lira- Vt cumque tamen locus intelligatur itat mentaque,& naufragorum, reliqua sunt- firmum tandamentum immobiliter ne-lia ex intimo trahit:nee solum tempesta- C que labefactari potest, hoc enim significat te,& fiuctu, sed tranquillum quoque, pla- verbum standi, similisque es h explicatio eidumque purgari consueuit, similia ha- Is .is August.ad H,d Psum. 13. Pes NM. 13.
bet Plinius Eb. 2. eas 98. videndusque hae meus stetit in directo , S in hoc sensu fir- nam. I x. de re est Conciliatorid. ii'. mae stabilitatis sumitur hoc loco,ut signi- Etiam finis marinae agitationis est na- ficetur quomodo unda infra nato fluxu
uigatio, ad quam multum conferre quo- steterit immota fluxam ereaturam coertistianum marium reciprocationem expe- cens, & quendam veluti musum efferens. rimento liquet: eum naues ad subeun- Congregata sunt abrili in medio mari. dum portum accessu maris promouean- Caietan. ex Hebrao legit, Coagulata senttur , eiusdemque recessu in altum evehi abus in corde maris. ita fere L X. Xiistia- consuescant. ni. o Ret, codices. Sic Catab. Pagn. Con- Tam multis igitur de causis reciproca D densata siunt vorarines in corde maris, &maris commotio,& agitatio tunc tempo- verbum haph dicitur lignificare condcntis siclit,& ab onmi motu constitit,ut re- sationcm,ut patet Iob Io.S cui Mese m me Iob IO ciprocam maris vicissitudinem ab eo lo- coagulaΗῖ. ab bac radicc,& SMEm.1. CL num. P .
eo nunc omittamus, inusitata quadam stabo super vires defixos. id est, coaput, Sophon.x.
stabilitate , non solum contia ventorum tos, concrescentes & haerentes in faecibus num. I .
flatus,si aduerti tunc temporis farent, sed sitis & certe partium uni cm,dc conis contra omnes alios naturae,ac coeli impe- sitionem Latini etiam appellatum coagu- tu, & hinc, inde, instar lapidum ad muri lationem, sicut GAZli, I 1 e. I. dixit vinstructuram conuenientium immota per- culum illud coagulumque animi, S cor-stitit,& hinc, inde partes muri egir,trans poris : potuit proinde in hoc sensu dici euntem populum a maris impetu , & vo- congregatio aquarum coagulatio, licui &racitate defendentis, unde David dixit: E Valab ait. Ita steterunt, ac si coagula P al. 73. Tu confirmatii in virtute tua mare, ubi suissent, Agestir ait.Certe sic intellixei num. I 3. Ian en.ait:Tua potentia consolidasti fui- dum est congrcgatas abyssos ut conglati dum mare, ut est et patribus nostris trans- tas & cogelatas fuisse intelligamus, ouod eundi locus,& frequens eii in sacra Scri- probat ex Hebraeo,& ex L X X.interpreti-ptura usurpatio huius verbi,stare,pro ces- bus .Quod si, inquit ille,de ac mis iiii ,3c Luc. 7. satione omnimoJa eius, qui antea moue- tumulis dictum potius sit existimandum,num. I . batur: Iesies tetigis Ioculam, ν autem, qui sic illae moles aquarum sietcrunt, quas Ana I. portabant steterunt, se Ionae i. Stetit mare pelii eonitrictae defluere minime possint, num. I . a furore με, pciiquam tulerunt lanam, ud i pataicula,quali, non diminuit, sed rua
334쪽
de elarat,vi soler,& patet ex antecedentibas apud ipsum Auctorem, S illius opimo iis videtur suis te etiam D. Hidron. ine. r O ea,paulo poli principium,ubi dicit: in ad instar. murorum hinc, inde tigidum intiise,ut praebctet via populo tiani cunti sutaragatur Zeno Veronenses Epi eos. fe m. 3. Is Eoa. ubi ait, Aquae dextra, laevaque gelido stupore Amatae, x roreos diriguntur in muros, Prasiolantes transitum
Dei populi, &e. Similia habet serm. s. ΘΓν n. io. expresse habet ritu IAH1. I r. alet oriante mei; ti A. Vbi art. Quoties homo Deum videns fugam meditatur ab effectibii, congelantur undae, hoe eth am- pctus,ac moles coram, & iaciatilia, concreueriint enim vndae in medio mali, ut trani iret affectum Israel videns Deum:
ubi sine dubio Pitati alludit ad hunc Is
raesitarum transitum, in quo congelatas, seu concreta, dicit undas. Video tamen aliquid amplius hoe in loco etelle Caieta Mn .ut scilicet, ille ventus, cuius minis ictio transituris Israelitis apertum,& exsiccatusti est iter, hac etiam aquarii congelationem effecerit, sic enim habet. Hine apparet manifeste quod ventus ille non solum fuit ad exsiccandum terram, sed etiam ad coagulandum aquam hine, inde , & ad eonfirmationem huius sententiae, probationem assumit ex illis verbis in eoiae mares , seu in media maris: quia, inquit, congelatio maris in supersi cie, de infra paruum terrae ambitum continenti naturaliter fieri potest, sed in corde, hoe est in profundo , ac medio maris
fieri ut tunc accidito miraculum est, S ICansus hic ait. Motis undastiens, id est,
gurges aquae ex sua natura mollis ac fuidus diuina uirtute stetit , fixus ut tellus, atque ut loquitur origo. soliditatem liquor reeepi t,& coactiis est fluuius in cumulis,ae unda in spe ipsam repressa. Nempe s ut in lib. Iob. legit ut Supe etes ab
eoAuringitur stigere . quanto magis creatore iubente, undae eius figunt Quibus in verbis aperte videtur ostendere congelatas stet iste undique aquas ad imperium, S ordinationem diuinam flante vento, & Εsigiditate sua conglaciante aquas , sicut solent fluviatiles ac pluviatiles aquae frigore constringi,& conglaciari. Neque video inconueniens quominus haec sententia de vento diuidente,& congelate aquas admittatur, qua posita recte conseruatur proprietas verbi Hebraei, &melius exponitur nostra vulgata quando
ruit congregatas abyssos, scilicet, per A coagulationem: de quamquam disse ili, stcongelatio maris, facile hoc fieri potuit ex Dei di politione fiant e vcnto v Iente, non quidem calore, scd frigore, quo potuit via in medio maris durior heri , de sterni ne appotitis hinc, inde aquarum
aceruis, ac mutis congelatis tanto timo te
costumarentur filii tirael ingressuri viam in medio maris,& fidentius cosdem insequeremur AEgyptis, dum minime timeret
congregationem aquarum , quas conge latas videbant, deinde maiorem fragem B potuerunt edere aquae non omnino relUlutae, sed instar magnorum lapidum congelatae dum supra AEgyptaos caderent, quam si liquidae omnino forent. Quibus omnibus puniatis sic praesentem locum interpretamur, ut congregatas dicamus aquas per congelationem , congelatasque stetisse instar murorum e niue constructo tum. Verba illa, in medio maris. vel in eoiae Marti possunt denotare medium maris persecte, de strictu sumptum, quod ab utroque littore persecte distaret ιώ vel pollunt significare internu maris gremium δε eius prosunda partem, quamuis ad medium persectum non si deuentum. Stando enim in ea sentetitia, quam primarii Hebraeorum Sctiptores Ioseph , scilicet, Ad Philo, e LVMn. item Gregor. 'ssen. DI.& alii sequuntur, scilicet, Hebraeos totum illum maris sinum ab AEgyptio littore ad Arabicum transiste , vi colligunt
ex cap. M. Num/m ubi dicitati profecti de Phihahiroth: Transie nrpo meditim mare in solisti lyn m. quod etiam clarius indi- eat lib. Sapientia e. ro. ubi non ait circundiixit, sed trantititie istos per mare rubrum. o transuexit istos per aquam nimiam, quae verba perspicue attestari videntur non
aliquam in mari cire uitionem, sed totius illius malitimi ci actus trasmissionem δε- istam, quod manifestius exponunt Ioseph. 2. anti ruit. e. . Philo lib. 3 de et ita ID ,. non procul a fine, Gregor. Nus . non longa a trines la IIMET de vita Moysis. Iri hac ergo sententia medium maris significat totam malis latitudinem suisse apertam, α diuisam, ac mare undique stetisse. Stando autem in altera sententia, quam non Hebraei tantum, sed nonnulli ex Latinis defendere nituntur, ut Aluiens in
di 2 44. utim. x . qui cimnes asserunt sit os Israel no totam maris latitudinem transime esse, peruenisseque usque ad littus oppostum,
335쪽
positum, sed patie aliqua latitudinis maris dire isto traiecta, Icilexo pol ea itinere te uersos suisse ad idem littus, semicircu-lci intra mate confecto , quia inquiunt, non necessatius fuit ipsorum ingrestus in mare , nisi ut Pharaonis exercitus, qui
eos insequcbatur,mergeretur : nam ali O- qui cum mare rubium non omnino separet AEnptum a terra Chanaam , sed tantummodo partes AEgypti superiores, aliasque legiones super Agyptum existentes ab Arabia , utique poterant Hebraei transire de A gypto ad terram promistionis absque transitu maris rubra P tcrea certum est quod tam ante , quamosi ingreisum , exitumque de mari ru-ro Hebraei ambulauerunt per desertum Ethan , vi manifes e colligitur ex collatione eorum, qui dicuntur Exod. 3. num. Lo. eum his , quae habentur Numeri 33.
νυὸν g. g. Ergo signum est quod ad idem littus reuersi sunt, siquidem non est credibile desertum illud fuisse tam magnum, xt intra se includeret ipsum mare. Stando ergo in hae sententia , quam nos aliquando in Coninabile. Academia defendimuς, dicendum est non conuinci ex hoe loco iactu fuisse miraculum istud in ea parte maris, quae ab utroque littote aeque distaret, sed tantum intra gremium maris, linguae namque Hebraeae idiotismus est, ut in medio alicuius rei esse, significet esse intra illam.qua de re videndus,
bilia, ut No hab; abit in anodia domu mea. quia saeis superbiam. id est, intra domum mediam,& cum ministris meis. IAD K. Vamui quia Otti;. quia vis pollutus Iasus ego
fum , is in medio populi posta a Iasia habensuras habi e id est, inter homines lingua & sermone saepe delinquentes, Eli sius
dixit Sunamitidi. NunquIu habes nego-rtam se vis mi loquar Rogλ--Jondie in medio popuIi m/i habito .clliod explieant pagaris. I:Hxian. Θ Vasabl. quasi di eat . inter consanguineos meos habito, qui posissent mihi este interpretes apud Regem siquid negoti j habuerim, propterea sit con
citur, Intieno ne illum scilicet, Dominum ac sum puerum adhuc) in templo In modia Doctoram audiantd a s o interrogantem.
Ait vero Toti'. annotat. 4. Hebraismus
est sin medio Docto tuni id est, inter medios Doctores, probatque ex illo loco. Eroin media velum sum. Actit qui mini Arar,
id est, apud vos sum,& dixit Baptista. Modius vesi m perii, quae verba Cyrist. Θαυβst. homia. is . in Ioan sic explicant.
Decens erat ut in populo tanquam virus ex multitudine versaretur,qui ubique humili tatem,& mansuetudinem docebat, ac proinde ignorabatur quis esset,& quantus esset. Similiaque habet Avus. t cf. . in Dan. unde verisimile habetur a probatis liniis aut horibus, qualis mihi est Sorto M a. ἐεν οὐ quando Ioan hae e verba dixit, Me
diti, irit m stetit. Θα Chrishum Dominum inter auditores stetisse,nempe turbae admistum,& id volu ille significare Baptis am per illa verba , unde potuisset tune Christum piae sentem demonstrare, nisi aliter admoneretur a Spiritu sancto, quia si eum tune demonsitaret magis in illum legatorum inuidiam eo citaret, vel quia adnue Christas Dominus voluit latere,ut postea opportunius manisci arctur. Vnde intelliges non emcaciter argumentari illos,qui ex Abae. 3. ubi dicitur.
Domine πω tuum in me is annorum viati ea illiad. Vbi incarnatio diuini verbi
postulatur , & s alim, tanquam certa de- nunciatur eum dicitur, in medio anno mnotum Deiri inserunt incarnationem Filii Dei accidisse in medio durationis mundi rigoro se lumpto, ita sei licet, ut qitot ante illam annos durauerit, tot etiam sit post illam duraturus mundus, quod si verum id foret, iam certo ex hoe loco eonstaret mundi finis , & vltimus Christi iudici qaduentus, contra id, quod Christus Dominus dixit: De dis aurem ilia is hora nomo sest. neque Angeia teso m. nis solus
Pater. certo enim eo iis at quanta sit annorum summa ab incarnatione versus mundi initium intercurrens. .
vera ergo , S plana praedicti l ei sententia talis eli. Incarnationem magnum dextrae opus,& a te promistum, ne rati Mris Domine peccatis nostris impediri, &quas extingui, vel etiam hominem pix
cipuum dextrae tuae opus ne patiaris omnino perire , 8e moti, sed potius vivifica illita ideth, imple promisia , & exhibe Christum tuum , atque sic per illius ad .udntum in carne vivifica hominem penedemortuum, Idque adeo in medio annorum, id est, intra annos a te scilicet, praestituros . huic operi faciundo praefinitos, ut ait Ribera, unde LXX. interpretes habent: cum appropinquauerrιns annI. id- est, eum temporis opportunitas assuerit, Idque docent aliorsi interpretum versiones, quas reserunt Hieran. o Euseb Iib.6. R r 1 Amen
336쪽
d ωλι I r . Et angQ. enite oodecimo. A sonis tenditur via , quia dum malorum Aquia trabet, dum appropinquant anni unitas scinditur, bonae mentes ad hoc vivitica illud SH - - inter annos reui- quod appetunt perducuntur : si malo tum uiscere fac pium, quos dixit etiam Pau- unitas noxia non in litet, nequaquam diui-Gala'. l. tri , Chm veni: 1leuitudo te Foru . ca sci- na prouidcntia superb lentium linguas innum. . licet, quam diuini Concilii interutabilis t. urta diuersitate dissipallet, si malorum Gen. it. al: itudo disposuit, ut explicat, & loqui- unitas noxia non furisset de sanctae Eccle- ntim. . tur Loo sem. i. e Natiuitate. siae hostibus, Propheta non diceret, Prἀ- PDI. s . Cum ergo medium significet non me- eipita Domine, o iiivide linguas eorum. sic num. x o. dium rigorose sumptum, non est quod ali- Ηlc. quod argumentum prolequitur D.
qui inserant ex nolito textu filias Israel Thim. 2. r. .g. 37.art. I ad 2. vlailic ait. Fλ-m.ire trant meai se ex uno littore .lia oppo- cere discordiam per quam tollitur bona situm ; S iuxta hunc dicendi modum re- B concoid a , quam charitas facit, est gra- spondendum est , si quis opponat He- ue peccatum, unde Pre erb.6.dacitur. Sex Preu. c. braeum textum quatenus habet, in eoiae sunt, qua odit Dominus..septimum dete- num. is. maris. quia simili Hebraismo tignifica- sati ιν anima eius, di hoc septimuin ponit tur intra inare , sicut cor terra . signa ficat cum , qui seminat inter fratres discor Mat. I 2. sepulchrum. M.ιtth. ix. iuxta expolitio- dias ; 1ed causarc discordiam, per quamnum. 43. nem inultorum quanquam ibi quid am- tollitur mala concordia, scilicet, in ma-plius significare videatur, ut bene anno- la voluntate , est laudabile , & hoe modotauit Maldonari laudabile fuit, quod Paulus posuit dissensionem inter eos, qui erant concordes in
A, NOTAT. I. malo, nam & Dominus de se dicit. Non Mai. Io.
, , veni pacem mittere, se gladium. num. At.,
De coniugatione malorum .rae C Licet Veto non sint facienda mala, ut impediendam viam iussis. veniant bona, quod statim cuni Caiet. 1bi
aduertum recentiores expositores D. N.ANiam praebuit praesenti argumento nec serendae ala opera, discordiae, verum D. Grygor. qui lib. 34. Morat. es 4. tamen permitti quandoque, de procurari hanc diuisionem aquarum diuinitus fa- etiam pollunt instar antidoti, seu venenictam deducit ad ostendendam congrega- contra venenum,ae veluti sebris in stupitionem malorum, qui iustos iugiter per- do corpore, illo modo, quem dixit Greg. sequuntur, proindeque neceisniam ip1O- sic seruatam Romanam constat Rempu-rtim diuisionem, ut facilius iter confi- blicam, tribunis eum patrietis dissidenticiant ad aeternam beatitullinem, sic enim bus. Lacedaemoniam Ephonis eum Regi- habet. Sicut iam superius diximus ut per- bus & Cato contentiunculas aliquas, vel nieiosum est si unitas dest bonis: ita per- D dissensu callide serebat inter seruos, quod niciosus est, si non ὀesit malis. Reprobo- haberet suspectam nimiumque timeret ' rum quippe unitas , bonorum vitam tan- eorum concordiam , ut testatur Plut. into durius praepedit, quanto ei se per col- eius vita,celebraturque ab aulicis, sed po- lectionem durior opponitur. Hanc unita- tius politieis apophthegma Cornely tem reproborum perniciosam sibi Paulm citi in vita Agricola,nihil principi aduer- conspexerat, eum in medio Sadducaeo- sus subditos utilius , quam si in commur .un, Pharisaeorumque deprehensus dice- ne non consulant, nempe si leniter , citra Aa. 23. bar. De sye reserrectione mortuorum,ego arma tamen ,& coniurationes, & odianum. g. Ad cor, qua nimirum voce percussa, pro- cruenta inter se finitima oppida, ac protinuς contra levie illim audientium tu uinciae dissideant , ne scilicet, coniurataeba dissiluit,eumque in duas partes tumul- coniurare possint,& in principem irruere. tuantium turba δiuiditur,paulo via exce- E Semper tame cauendus est Machiauel-ptionis aperitur ; quia quem turba perse- lus, dum sententiam huic astinem propa quentium unita constrinxerat, diuisa la- gauit; regnare si vis , diuide . sunt enim Tabat. Eripiuntur ergo iusti,dum diuidun- in oeulis Matij, Syllae,Pompei j,Caesaris,&tur iniusti, & electorum vota ad perse- Octaui j tempora, quibus cum diuisus est c una perueniunt,dum reproborum agmi- a Senatu populus , periit omnino Respu-na per discordiam confunduntur et quod blica Legat qui velit Machia ili refuta-hene etiam malis rubri scissione designa- tionem apud Betium opere de s eris vim tur, dum enim in duas partes unda diui- tutu lib. i. e. is. , II. At vero malorum ditur,ab electo populo ad terram promis- vnio,& conspiratio abominanda eper est,
337쪽
vi destruenda cum fieri id possit, ea nam- A eauit domum suam super arenam . ubi aliaque velut armis non iniquus diabolus im- ctus Author ait. Caraales homines, ac in pugnat, scut dixit Dominus, quando Io- fideles ideo arena dicuntur , non tetra Ieb. ι . bum allocutus avi Covus illius etia etita quoniam terra quidem Auchum facit, are niam.s. 6silia eo arium squam se premensi- na autem sterilis manet deinde quia terrabus, quae verba se explieat Hieran. tpus quidem unita est,& in seipsam constricta:
diaboli omnes consortes eius intelligen- arenae' autem grana non conueniunt sibi.
di sunt, quos tanta eo sensione,atque con- neque adh*rent ad inuiceim: sic non sunt spiratione Deus dicit illi coniunctos, ut uniti, nec unum sapiunt, sed sunt per di- indisso bili connexione sint eidem copu- uertas opiniones dispersi: δc alius quidem lati, quod autem scutis susilibus compa- ' sic dieit, alius autem sic. tant ut ideo est, ut significetiit pertinax Sic ὀc dogmata Philosophorum nos repugnantia, vero explicat praedi, B docent, quae lunt contraria sibi semper:
cla verba lib. D. me Leap. 1. de daemone, eodem modo, quo scilicet,perfidia haere cuius eatnes allelit esse leprobos omnes; ticorurn, qui nunquam sapiunt unum, sed membra vem carnium impios unitos,in- quot sunt, tot sententias nabent, propter ter quos maior est via i , qua inter fratres, quod arenae allimitatur Omnis diaboli ponamque fratres inter se separantur, cum pulus , populus autem Dei non solum membra carnibus realiter uniantur, quod unitus est, quali terra, tuae quamuis com-
magis amplificat Evobis. cum ait Parti- pacta sit, tamen solubilis est, sed est sicut culae, sue membra, quae in aliis animan- lapis constrictus , de insolubilis. Sic illetibus sunt separata ad inuicem, in eo uni- ostendit, quom o impij minime sibi co-ta sunt, eo nexa,& cohaerentia. Videndus haereant, nee idem sapiant, nec ad fructi- pro hae unione, tu IA.de ee tisione ΓΛ- ficandum uniantur,cum tamen ad nocen- gnaram, ubi asserit malos non solum con- C dum facillime vn:antur , de ad peinici iunctos esse inter sese,sed conceptionibus bonorum sese prouocent , de conuocent, animorum,atque vel bis,non enim dissen- & illorum veluti eor unum sit lingua , actiunt animo vel verbo a se enim ille ha- manus communis, qua de re videndus bet de iis, qui adificauerunt turrim in August. cone. i. in Garm. 36. Ur Bernarae campo senaar, de quibus Scriptura gixit: serm1 cin Cant. 5 ranaetiam eum ex Erat aurem terra Lbij mnium, D sermontim pendit Simeon,de Levi fratres per dolum, eorandem. Ecce, inquit, genus unum,& la- Ec vltra pactum initum cum Sichem , i bium unum omnium , ae si dieeret : Ecce ruisse in eum, de in suos, pariterque Om- una familia, dc cognatio, nemine mutan- nes occidisse , aduertit igitur Dran. hos Gen. 3 . te sententiam, quemadmodum 3e musteae duos vocatos fuisse in sacro textu fratres, num. 11. imperiti consonant, nam ut horum voeis non propter naturae coniunctionem , sed instrumenta interdum inconcinna sunt,& D propter malitiae unionem, qua magis uni- dissona , ut nihil inter eos conueniat, nisi re solet quam natura, pro quo argumen quod pariter discrepent. to est optimus locus Luc. a I. ubi Christus Itie. tr. Idem etiam in febribus usu venit,nam, Dominus velle videtur malitiam non - niam. 3 i. de quotidiani, 8c tertiani, de quartani , ut tum copulare praesentes, ge existentes, sed medicorum filij voeant ei leuitus statas eos etiam qui necdum sunt nati , atque horas habent nocturnas , diurnasque de eos , qui iam deserunt esse , ut ex omni eundem semper seruant ordinem vi febri- bus unum quasi compactum corpus coalecitantem perdant unitae , Ee ordinatae. Si e stat, nam dicens Christus Dominus eo in ille ostendit perniciosam unionem ad conia loco: Exquiretur sanguis cmnsum Pruhespirationem malorum. Ortim. qu ustistis es a constititione 1κ-Illudque maxime notantium,quod eum di a generatione ina . a sanguine Abel et fveluti arena sint steriles impu , neque ad Ε que ad sanguinem Zacharia Mytim MD- fructificandum cohaereant , neque unum Aia. Ostendit prosecto impios viiii quas sapiant , de facile in bono solubilet sitit, corpus efficere, de unam generationcm, de scut bene prosequitiit Chus'. in imieν- cognationem, ita ut qui nondum sucrunt
secti hom. xo eum ponderat id,quod Chri- eum praecedentibus eohaereant,& existen-Matt.7. stus Dominus dixit. Omnis γυῖ atissis τεν- tes cum non existentibus pariter conue num. 24. ba mea. Θ faeie e.r: M stibistiν αἰνes niciat, propterea enim Christus Dominus pienti.qitii aut auit demtim Gam supρνῖ - ait. Rcquirendum esse sanguinem Propherram; is omnis, qui audis υeria mea seneri rarum citissum ab origine mundi, a Iu-
facit ea . ita reis mira tio , ditis ad F daeis incredulis, qui uiuebant temporibus
338쪽
mri ii, quia praesentes , & existentes
unum corpus componcbam cum illis, qui multos antea interemerat factos Prophetas, S inique petiecuti fuerant seruos Dei quomodo enim, inquit August. Ita. i. contra iaci. e aritim letis eas. l. ε' Hieronymiu cap. 23. Matth. veniet sanguis occiso-tiuti super istos,& inquiretur a generatIone illa, quae nunc extat effusus sanguis iustorum eo tempore, quo nondum illi vi veru polciant , nequu nati adhuc essent, quia inquit, unum genus, una conspersio una imita est impiorum imitatione connexorum.Similia sunt quae docet Lema
dus sem. 1 .de Assumptione. Hinc est quod Pacilus dixit, ac verum est nos, scilicet, omn/s in Adamo peccauisse, quia malitia praesentes sicit, de uniuit
omnes in eo primo peccato , ad hoc ut simul cum primo parente peccaremus, quoS natura nondum produxerat , Se hac etiam fuit ratio, cur Eoae r . vindictam
sumpserit de Amalechitis, hostibus populi sui in posterioribus generationibus post
quadringentos serine annos, non alia Ia
tione , quam quia mali uniti unum quasi corpus e sciunt , de inuicem coniunguntur,quod prosequitur Bernoraesem 2 . in Cane. ubi ait. Videa, illos ambulare seorsum,eemicrare sibi,& sedere pariter,moxque laxare procaces linguas in detestandum lusumum, una uni coniungitur , nec spiraculum incedit in eis, ineunt familia- .ritatem ad maledicendum , concordes ad discordiam , conelirant inter se inimicinsinus amicitias. Ac pari consentancae malignitatis affectu celebratur Odiosa collario , non secus cpere quondam Herodes, S pilatus, de quibus enarrat Euangeliam,
quod sata I sint amiιi in illa die . hoe est,
in die Dominicae passionis. Conuenientibus crgo sic in unum non est Dominicam camam manducare, sed magis propinare, 8d bibeete calicem daemoniorum,dum aliorum linguis importantibus pciditionis virus , aliorum aures intrantem per sciaestram auditus mortem libenter excipiunt, ut impleatur illus. Asendis mors per δε-neII 3.Dici proinde potest in huius mundi homines illud eiusdem PaulIasag non in melius. seu ia deserim eonvexitu super quae verba sic ait D. Thori Ieci. . Omnia animalia gregaria, puta columbae, grues, oues, naturali instine ii in unum conueniunt, vi sit eis corporaliter melius, unde
εc homo cum sit animal gregale ut prinhat AHIEM. in poIis cis θ agere debet , ut multa in unum conue at,proptet aliquid
melius, sicut in rebus secularibuῶ comae. niunt multi in unitatem ciuitatis,ut sit eis melius seculariter , propter securitatem, stilicet, de suiscientiam vitae. Fideles cr-go in unum conuenire debent propter aliquod medium spirituale secundum illud.
In eontiemendo pepiatis In unum , Ur Reges
ut se iant Domino, iacit, dum populi, &Reges,siue clarius, dum tam plebei, quam
nobiles in aliquem commula in careum eonveniunt, ad hoc scilicet conuenium, ut semiant Domino. vi annui ens in Sion nomen Dominibis laudem eius in merus
iam . sed Corinthii in deterius conueniebant propter culpas , quas committebant dum conuenirent, Isaia i. Iniqui sunt ea-em vestis . Se Sosa eslticia 1 agoga peceantium. Idest , congregatio peccatorum nihil aliud est, quam multa stupa in unum fascem collecta, de abundantiorem materiam igni suppeditans, ut scilicci, omnia absumant, & in cineres redigant, quod si nequeant propter materiae resistentiam, denigrata tamen , & fuligine obscurata reddunt, quod ignis sacere consueuit in domus patietibus quos coburere nequit. videndus pro hoc argumento D. Au- Iustin.in psam. 36. co/ιc.1. ubi ait. Tunc secum concordant, quando in perniciem iusti conspirant, non quia se amant, sed quia eum , qui amandus erat, simul Merunt. Sic ille cui sugragatur αν ol. 1ο- .s8.in Marsh. ad illa verba: one mi-I tra prasidis suscipiantes Iesum in prat
rium eongregati runt ad eram uniuersam cohortem. Quasi omnes, inquit,ex composito conueni lent, ita signo dato ad Chorcam omnes diabolus concitabat: nam de si possimus inuidiae tabo existimare ad insaniam Iudaeos concitatos suille , tamen, qua de causa moti milites fuerint, no patet , diabolus igitur erat, qui uniuersos tunc illos occupabat. Illudque hac in re maxime dolendum et , quod cum vit O , Se iniquitati nihil magis conueniat, quam confusio, de diuisio, sicut piosequitur philo Ita AP eo c-m Ita tua m . facilius & astrictius coniunguntur mali in malum ; quam boni in bonum de cum etiam in se diuisi sunt , in hoc uno conspirant , ut scilicet, malum inseram,quod prosequitur Iernari. 9ν- .de Assum non . ubi hanc malorum unitatem , peruerstateni execra dam vocat,
& ideo j Iari Io Confra,r. de scipso ait. Exulo non erimine, sed factione. Quod si veli. agnoscete unde haec inimica amicitia impiorum contra iustos
339쪽
ociatur. Dicimus in primis nullam habere eaulam , nulloque penitus niti funda-anento, aut latione huiuimodi odium, sed gratis tantum habeti, sicut de se atque de Christo Domitio dixit David. Non si eν- gaudeant misi qui αδ ersan αν inlue .du; oderunt me gratis. ubi Vatiabl. habet, immercio, Campens vero, sine ratione. & pto eo, quod nos habemus, Inseud. biblia Xistiana habent mane. Aquila habet, sine cause,de quamquam locus praeeipue intelligatur de Christo, qui dixit. Si opera non sei sem in eis qua nemo alius fecit. peccatum non haberem . niane autem, o videor. π oderunt me. o Parism metim,sed se Impleatur sermo qui in tige eorum seriptus es. quia odis habuerene me gratis, ηbi particula, ut consecutionem denotat,non causam , & odium gratis, signifieat sine ulla
ratione, sed ex malitia,& temeritate, proindeque inexcusabile,& ratione ipsa,& testimonio Prophetae, quo pacto nullus omnino in rigore odio habetur praeter Chii stum, qui in nullo dignus odio , de nemo alius in quo non aliquod peccatum sue rit, vel sit, ves esse potuerit, ac debuerit, deinde nullus tot contulit, vel conserre potest beneficia, attamen iustus vir haberi potest odio ab iniquis , qui ex malitia,& temelitate persequuntur illum, unde Dauid eandem sententia in repetit dicens: MMlti Keo istimo βράν capiadis capitis mei,
1blatio tam iniquum odium impiorum i stis debet esse , quo se paul ino consola tur modo aduersus odia clericorum Romanorum eps I. ad Setie m. scd Domino gratias,ait, qui & mihi miserri ino peccatori suo deflit dicere, Goniam oderans me gratu, subditque,se cum his, qui oderant pacem mente pacis cum sutile, & Ω-mam de talium o si s ad se allatam vix aures spinarum sepe munitas penetrasse, atque ut auram frigidam , vel importu num vacui ea licis murmur exclusam. Videndus Gretori Lo . 9. Enee se ubi ponderat verba Prophetae es. a. m
rimem eos. neque sermones esνum m tuas.
Cur autem linguas derogantium timuic non debeat etiam causa subiungitur cum protinus subinfertur : Luoniam inere L.
se μι-Gres fiunt serum . c, eum strepi niuem habDas,tiit mendii enim esse tu hi qui-huq loqui mittebatur , si in fide , & opere Deo omnipotenti placvissent, qui autem
A increduli, di subuersores sunt, in scis sermonibus derogantes timendi non sunt, quia stultum Valde iii si illis placcre quiprimus quos nou placere Domino scimus. Debent enim habeti tu me tu , de leue rentia iudicia iustorum , quia membra omnipotentis Dei sunt,& hoc ipsi in terra reprehendunt, quod Dominus recia 1 guit e caelo. Nam peruexserum derogatio vitet nosti; approbatio est,quia iam Os ten-d tui nos aliquid iustitiae habere, si illi a displicere incipimus , qui non placent B Deo: non enim tulit humana iudicia , sed aeterni iugi cis examen aspiciunt , atque ideo detogantium Veiba contemniat. Hinc etenim derogatibus Corinthiis piausera dicebat: Mihi autem pro in In mo est, vi μαί- I. Cer. . bis Iu ἱμν. aris ab humano die , videndus Crixiantis esset. 3 8. ubi Rogari an ut cet. propter senectutem a quodam Diato uocontemptum exemplo Samuelis consolatur. Cum, inquit, Samni I sae des a Iudiataram popuIo ob senectutem serat, is tu modo.
contemnes tur,exclamauit Dominu Nen
tias, o poenas superbum populum iis tre-- res,vr conum tu. satrados de sitipe bo postilo, visisse disma, sis itaretυν sic ille. Simile quidem accidit Nagian Zen. que eius aduertarii pertesi nomine debalitatis , de munere Episcopali deiecerunt, quos ille partim ironice, partina manifeste perstringens in oratione de Di pia tem. 2. Praeclari, inquit, bon; que collegae mei inuidia D rupti,& ad institutum suum perficiendum debilitatem meam ad si mentes me amanter, scilicet, imantissimi homines obliga Iunt; quati abiecto quod a somine de naui nimis orauata, nam reapse,qui recte sapit, ac pr uderis est , non poteti nou i inprobis oneri esse. Videndus Autiata rear r. l. in Pst fg ad illa verba. Multiplicari sum Ual. 68. super capsidis ea tu mei . qti; oderunt me num. I. gratis , ubi se . Arripiant membra vocem hae. Hsiani odis haberis raris. iam enim sneeesse est GH Lane, mi mundus odoris i , E quare non facis . me grasis re odoris p ιγ in corpora Domisi tu , o in hoe amo d. V 'amis agnos , mrem itia' Quomodo eme oderis mundus sparis' Si nihil eniti inoreas . sese odia haleaνὼ e Hor es enim gratis, uens causa odio habe=i. in βρεν os rasta τι rei Hluia tibi malamo bonis, Confriar; stini Inimici mei, quia peνsequuntur
340쪽
est et Oae Mart rtim non in poena, sed in causa : non persecutionem pati,non teneri , non Isagetari. non ineladi non proscrisI.non oc- icile , lares est . sed habendo ea am bonam js a Iars hae Lus est. laus est in causa bo-n 'rite. Men in poena acerbiora. se ille.
Haec proinde laus primi hominis iusti,
qui sine caula odio est habitus, & occisus& ideo Dominus iniquum statium interrogauit de causa eum dixit: aetiare ira su Bes,tas eiar contiala faeies stias Vbi Chrysiost. G/nes η. homiI. 18.aix. Vide misericordiam Dominum. s. ni quomodo furorem , & insaniam illius demulcet, & verbis his impetum auferre
nititur, quare tristis factus es,quare non a
te ipso quod oportebat fieti considerasti3 Non homini sacrificium Obtulisti, nonnes recte obtul isti , non autem recte diuibdas , hoc quidem quod in animo accepisti cile olferendum laude dignum est, quod vero non recte diuidis oblati repudiationem operatum est. cItaque causatrii iti ,3 irae incentivum in ipso erat, quem corrigere debuit ex tali causa, non fratrem sine causa odisse, quem potius diligere debuerat, & interrogatus de fratre poli necem respongit, Genes 4. neueris,nxn3uid etiaos patris mei sum ego pnum. s. Vbi Chob Iom. ait quia grandior aetate, etiam secundum naturae leges custodem fraternae salutis esse te oportebat, hoc enim natura decreuit,9 Oportet eos, qui
ex eodem utero nati sunt, mutuo esset eu-
Quod si nolui hi custos esse fratris,
quare ergo illius interfector e; factu13 Neum qui nulla te asseeit intutia perdidi-st iri is Arebrosius Iliis do mon.cap. s. si
honum fratrem cons derasset, custos debuit esse pietatis, sed hoe exponendum censeo ii bonus bonum consulerasset fratrem , nam qui malus bonum considerat,
procul dubio persequitur , hoc enim est ingenium iniquorum , qui solam bonitatem pertas mala inserunt bonis , & ideo Gregor n. s. DoL 3 9 cleganter dixit.rgo Abel esse non suspicor, qui Cain non habuerint, i latam enim atque quis virtutem amplectitur ab iniquitate persequitur. Noe etiam videre eli in innocente , ac
iusto Ioseph , quem cum laudasset pater
pisse, ut contrarii illina , quae amantistimarunt, nempe pulchritudinem,& decorem, quod magis apparebit, ii aduertamus pulchritudinem secudum phrasm Scripturae accipi pro bonitate, ut patet ax illo : Videnrai sti, Dei filiis, hominum. qtiod essent Genes γ'
pule νά. ubi L X X. habent, Iinuentes flias ne m. 2.hominum, quia bona sunt. Fieti proinde potuit, ut Iacob conmundadci Ioseph exteriorem pulchritudinem, & decorem ad intelnum etiam mentis oculos dirigetet, pariterque, imo, &praecipue hunc lauda. ret , quo viso inuidetunt sagittari), S i eula collimarunt, sicut plerumque fieri soleta sagittariis , qui, ut melius assuescant non in castum sagittas mittere , sed destinatum signum ferire, apponunt parieti , aut arbori albam paprrum, candidumve lapillum, quem melius conspi
de quaerunt fgnum candidius , runde dicuntur in hoe sagittandi exercitio ad album sagittas mittere , a quibus si quaeras quid sagittis petant, & iaculis impetant , respondebunt album illud signum
velle traffigete, idque non ex alia ratione
quam quia album est , R ideo sagittariis propositum quasi oppositum. Ecce proinde , quid Iacob voluerit fgnificate , vel quid nos ex uerbis eius colligere posimus: proposuerat filium suum decorum aspectu, & pulchrum nimis, non externa solummodo pulchritudine,quam insectabatur domina,sed interna,qua illam Iepu-
γ lit, & abiecit, & propter quam super om- Gen. 37. n. fisos euvi Is Asa resurra diligebas,& num. 3. quia virtutis decorem , pulchritudinem, 3 candorem impii velut sagittar ij persequuntur, statim addit ogium, L inuidiam
statrum, qui inderant ram nec teterant ei Gen. 37..
quiersam pari re tortis, ubi recte Ch - num. 4.sH. omii 'I. Non amor patris inuidiam ei peperit, sed patris beneuolentiam virtus pueri conciliauit. Igitur oportcbatilios imitari stat rem , Ee aemulari mores,
ut se & ipsi patre sibi conciliarent; at hoc
ne in mentem Gaidem acceperunt, sed
communi odio situm a Patre dilectum prosequebantur, At illi quidem quasi expugnati,intus nascentem malitiam pariebant, nihil pacifice ei loquendo , sed cum dolo loquebantur, ille Mem admirabilis
staternam beneuolentiam cum eis seruans, nihIlque suspicans, ut si atribus be-nὰ fidens , omnia quae in se erant, faciebat. Hic moibus ab initio, & Cain , ut