장음표시 사용
41쪽
Est tamen locus primo Paralipome. ir. qui suspectam reddit hane siet ii ficationem: ubi dici tur. Et non addent filis iniquitatis', lebat toto,
id est, ut consumant eum: llic tamen possiet uerti ut alterant eum: unde uidetur prior ligni ficatio communior 3c conuenientior quod miraculo dandum est, quod uellis temper portata ad quadraginta,annos nullo modo sit detrita aut consumpta. Pes tuus iton tumuit. Siginti . uerbum balacli aut conspergere aut pinsere, dc sie balecti conspersionem aut massam compres sam, & ii ligni licet conspersionem sensus est.
Pes tuus non fuit conspersus scilicet puluere, quoniam calcei non fuerunt rupti aut seisii , ut puluis pollet intrare, quemadmodum neque uestimentum.Si uero mass,m,sensus est. Pes tutis non fuit compressiisqueni admodum mallaco primitur: nos dicimus amassado. Mallerus uertit non denudatus est.Possemus ergo interpr.ctari. Ilas tuus non est luto coni persus, per quod signiticabit calciamenta non ille rupta ut puluis pullulum ingrederetur ad puluerizandum, seu puluere conlpergendum pedes. quia dixerat uestimenta non fuisse detrita ac si dicat, neque uelli' nta neque calcei fuerunt detrita.
uuod quemadmodum castigat uir silium
sutum. id et, scito Deum tuum non te calliis gare' quemadmodum homines castigant ini micos quos u que ad internitionem puniunt: sed quemadmodum uir castigat filium suum ut
erudiat. Vt ambules per uias eius. id est, per
praecepta quae sipissime uia diculur aut per uias quas praecepta eius docent. Et uoraoi rum ea
gredientium per ualles. Vocat hic uoragines
seu abissos: aut aquas profundas, aut aquas quae egrediuntur ab uno terrae: δc ponitur hic te hon, id est, abiisus de cuius significatione abunde diximusGenesis primo,& meliu stegas ex uallibus quam per ualles. Terram qua non iupaupertate comedes pauem.Verbum Laelian
quod hic in paupertate comedere uertit san cies,uidetur potius significare stringere in eludere de arctare.Vnde hic possiemus uertere,in inclusione leti strictioe comedes pane, id est, in qua non omedes panem quemadmodum incluti seu obsessa, qui comedunt panem arctum: de bibune aquam non in laturitate . Significatio tamen uerbi non plene nota eis: Se Hebras dicunt significare prodelse increpare,ailuescere,thesaurizare, nocere dc pauperare. Expendimus satis uerbi lisirificationem Numeri. 2a. ubi uidere his
eebitque dii inius. Non deficies omni tu ea.
Id et non carebis seu indigebis in ea aliquo quoniam omnia necessaria ad uitam, ipsa producit.
Terra cuius lapidem funt serram Lo
quitur de lapidibus subterraneisqui sunt in fodinis, ae si dicati Habet fodinas in quibus inueniutur lapides, ex quibus fit serru,aut qui sunt ferrum. Emontibus eius excides aes. Verbum chali ab aut significat excidere seu dollar aut f
dere, de uidetur proprie significare scindere inpetra aut re aliqua dura: quemadmodum cum effoditur in petra te pulchra aut ei iterna. Supra cap.6.buius libri trabes. Et cillernas Chasubim, id est,er illas seu ei lias, quas non excidisti aut ei disti. Et I ae. H.Quia cha abra, id est, excidisti aut estodisti tibi hie sepulchrum. Et primo regum .ue. Et octoginta millia Cho b, id est, cedentes ligna in monte. Cave tibi. Hebraice est
Sis custoditus, 3e miror quare interpretes abliae locutione sic ab horrent, ut nusquam sic uertant cum sic sit in hebraeo . e forte comedas supplenda est litera praecedens Milicet sis custoditus, ne forte comedas Serpentis adurentis corpionis. Id ea, serpentis cuius ii orsus
maximum causat ardorem , quales erant qui Israelitas momorderant Numeri. s . Tradunt autem Historici qui Catonis exercitum in Libia ceribunt, sub liarenae cumulis, id lerpentis genus deliteicere, ubi miles ab ea pelle morius, ad mare, in sano impetu accurrit,cumque magnam assaicarum aqua tam uim ebibisset, repente extinctus est. Aliqui uolunt hoc serpentis genus illud este , quod. Graeci uocant Dipsas, quod est sitio, quod uidelicet ab eis mors maxime si tiant. Verbum hebraicum Grapti, aquo ortum habet laraph, id est, adaurens, significatu rere Sc comburere. Et scorpionis. Licet Numeri dixerimus designis alione dictionis a chrab, id est, scorpio quae hie ponitur, est aduertendum dictionem pani loco Numeri citato , Jc prinio regu m .ir. ubi dicit Robboam populo . Do corripiam uos babaachrabim, id est, seorpioibus:quod aliqui uertunt spinis. Sic Ea clue. 2. Et ea hacti rabbim. i. scorpionibus uel spi
ni, habitas Eduxit tibi aquam epetra illi.
cis. Nocollat quid sprie significet C halamina
nostri hic silice uertut hebr i dicut ligni fica redur sed quia no dicitur nisi de petra putare lignificare certu lapidis duri genus,quale est illex seu Lapis aquo ignis educitur, ut res mirabilior sit
42쪽
snovit eis in notiti,imo bene faciat.
ut scilicet de petra a qua igni seducitur, eduxerit dominus a quam populo, & aliquando ut hie dicitur de petra silicis,nonnunquain econtrario de silice petrae,ut infra si. Et oleum me elialmis id est,de silice petrae. Posset tamen duritiam significare ut diximus & tunc uertendum esset. De duritiae petrae,id est, de petra dura. stit c
medere betit te man in deserto, quod non nouerunt patres tui, ut humiliaret te.
Non fecit comedere man, it humiliaret seu affligeret eos: unde hoc uidetur referendum ad. omnia mala praecedentiat, quae passi sunt in deserto aut ad des ertum,ut sit lenius. Fecit te micomedere in delerto,ut deserto ipso humiliaret te, aut fecit comedere te man , sine alijs citris in deserto,ut te affligeret seu lium ilitet. Arbitrabantur enim ludaei se maxime afflictos, quod non haberent aliud quam man ad manducandum unde Numeri ai.dicunt. Anima nostra arida el : oeuli nostri non aliud uident quama.
Vt benefaceret tibi tu nouis imo. Haec est do
mini conditio scilicet affligere & tentare, ut tandem benefaciat: quemadmodum fecit lud is, quibus post tot tentationes & lqualores deser- xv dedit terram omnibus bonis Miluentem. For
titudo mea, cir robur manus meae. Dictio
prior scilicet clioach,quam sortitudinem uertimus,uirtutem seu potetiam lignificat dc etiam uirorem : dc de priori significatioine exemplum liabes Numeri .i4 ubi dicitur. Magnificetui quaeso choacti,id est,potentia seu sortitudodonum. De secunda uero Psalmo ra. Aruit tanquam testa est oesit,id est,uiror ineus,aut fortitudo mea. Secunda uero di Elio scilicet olein fortitudinem fgnificat tertia uero scilicet chaijl significat exercitum. Ut patet. 2. Seiri uelis. 24. Et super principes Hachaijl, id est,exercitus. Idem Exodi I . scierem Le.37. Dicunt Hebraei etiam significare uires, sortitudinem dc opes seu substantiam quod homines fortes & robusti soleant esse diuites n5 pigri & delides, dicunt etiam chel significare antemura te, ad quod probadum citat illud Threnoriim uecundo Et iuxit chet,id est , antemur te. Signiscatio non est plene nota. Videtur autem significare robur, &ex consequenti exercitum , quod uires addat & habeat: opes uero quod siit fortitudo illis qui eas habent, iuxta illud Ecclesiastes septimo. Sicut protegit sapie-tia: sic protegit pecunia ante murale uero quia fortificat murum.Verte ergo. Et dicas in corde tuo. Potentia mea ,& robur manu ς meae: faitrio hi subitantiam hanc: aut hoc ri bur. Sic in .serius cum dicitur. Ipse dat tibi robur seu po-
tentiam: ut facias substantiam hane. Sicut die hac. Scilicet constat: aut sicut die hac fecit. Colueris eos. Scilicet omamentis & alijs: d: In curuaueris te eis. Scilicet adorando eos.
Eo quod non pa3 ueritis uoci domini Dei
stri. Pro eo quod,ponitur in Hebnaeo echeb quod ut diximus significat mercedem, finem, de eo quod unde etiam uerti posset merces sciliceth cerit uobis quod non colueritis dominum Deum uestrum,aut finis erit uobis.
CVRodietis ut claris: ut uiuatis
caer multiplicemiui: G ingrediami. ni, Cr possideatis terram. Innumer ς sunt
utilitates, incredibilia bona, qt s nobis affert priceptorum domini obseruantia: & hic habe. quatuor. Conferunt enim uitam, multiplicant populum de prolem . Faciunt ingredi promissam terram, & conseruant eius possessionem:me
in his enim om nibus, nanishinussi foelicitas consistit,scilicet in acquisione de conseruatione
bonorum, ac multiplicationesit cognosceres
quia non in solo pane uinit homo. Expen
de quid utilitati tibi afferat,rerum temporaliuindigentia de subtractio, nempe putrimentum Dei de exploratio cordis tui. Copellit enim hominem sperare in domino,& in eum iactare co
gitatum suum In omni quod egi editur de ore domini,uiuit homo Humiles ac obedietes
ualde sunt servi Dei, ut eo cibo contententur, quo cibare eos uoluerat deus suus si dederit minali de delicatissimos panes comedunt de saturatur,idem si carnibus aut piscibus eos pauerit. Si uero spicis manibus defricatis libeter Dei cuturi Si autem pane lachrimarum,non respuunt: lmmo quod mirabilius est pandent. Audi Platinis ain .Cibabi, nos panei achrimarum: dc ρο- tum dabis nobis in lachrimis dc in mensura.Lq- itati sumus pro diebus iiiiibu, uidimus mala: de quibus nos humiliasti Ezechielis semel 1 cepit uolumen comedere, comedit de fuit in ore eius sicut mel prae dulcedine . Dominas
Deus Iutis ivtroducit te in terram se .
nam. emadmodum conditio impiarunt est, extenuare de diminuere beneficia Dei. ita de iustorum est ea exaltare: dc per singula lau dare-
43쪽
ῆ dare. Audi qui dicat Chorach Moisi Nume
ri. 36. Nunquid p. um est quod ascendere fecisti nos e terra L pti Auente lacte de melleriit mori faceres nos in solitudine Etiam no ad terram cluentem lacte de melle, uenire cisti nos neque dedisti nobis haereditatem agri dc uineae. Dii quia pessimi, terrae detrahunt: Moisesquia iustus extollit. labes etiam hic ad bonitatem terrae pertinere, omnia necessaria in sellabere nihilo aliude indigere,quod raro nisi in te
rra Domini inuenies Suturaberis O bene . dices domino deo tuo. tace ad quid o bonio
tibi Dominus dat saturitatem ut stilicet saturatus illi benedicas, tu uero econtrario diues fueris, nihil de eo cogitas neque cognoseis illu: . unde Fquitur. Et eleuetur cor tuum de obliui- . scaris Domini Dei tui.Hoeeniij si uitium qΨdiuites maxime insequitur scilicet obliuio dei. Audi Selomone Prouerbiorum trigessimo. Diuitiasne dederis misit.Sed quare sica diuitiis abhorres uir bone,& sapiens Ne forte Laser Sc negem, Se dicam quis est Dominum bene fui DomIntim ceret tibi in nouissimo tuo. Hie est Gditio; ..-ὸ diti , scili et benefacere in nouissimo: quare cutis ita itio fueris tentatus, nouissimum expecta bonumbrifaeare, Alii amici tibi in principio bona ostendunt, in fine uero non tales eos inuenias, non sic Domi..isar H Devi ritus,sed ad principio suos torquet af - - fligit dc tentat, in nouissimo uero beneiacit deseruat meliora Sc dulciora. potentia mea
robur manus me. efecerunt mihi substum.
tium hunc ulios hoc uitium inuadere solet
utcum.multa bona acquisierint arbitrentur ea
sua fortitudine aut industria aequisisse: de quiano uidet auxilium domini,omnia sibi tributit. Cosidera ergo unde uires 3c robur habeas quis uitam dc sanitatem tribuat: ut non putes esse tua, quae dei potentia nactus es: quod si in temerita,quorum musa te dominus ditaueri honinueneris considera merita parentum, ob quorrum bonitate Dominus filios ditare solet. Sed . libet nune ad finem huius capitis adducere,quet hebraei super illud uerbum. Comedes ad bene- . . dices Domino Deo tuo,adducunt de modo suniendi cibum, J: benedictionibus mensae:qui M-a. fg dyς mi omnia haec seruanda inmensa.Primi ima E; inet quod absque instructa mensa non sit plendumn iugiu- Secundo quod manus prilis sunt abluendae dedaei obser tergendae. Similiter standum est,non sedenduaut parieti aut cuiuis alio innitendum. Eligenda aqua pura non salsia aut corrupta. Fundenda aqua tribus uicibus super manus: dc in prima a-
blutione, digiti sunt sursum leuandi,inposterioribus demittendi. Suntque manus simul laua
dae,non una post alteram, neque sat est manus mappa bene tergere, neque etiam sufficit eocleari cibum lumere illotis manibus: qui auia ecloaca ad mensam accedit,sia lauare manus ianetur.In lotura uero man sinistra dextera ser' l. Lotae manus sursum leuandae sunt ad benedicendum Dominum iuxa illud. Extollite manus uestras in sancta de benedicite Domino Pauperibus aliquid de cibo dandum est,nemo etiam in donis dei sit uorax, sed comedendum cum timore Deidcliouestate. Mensa etiam nodebet peragi sine uerbis legis. Manus etiam iupto sibo abluendae sunt . Addam autem potus de cibi benedictionem: luoniam Christus apud Lucam in ultima cena eam seruasse uidetur. Cuenim in solenni, conuiuio pater familias, men
ita accumbit, poculum uino resertum, dextera manu apprehendi moxq; ita orare incipit. BOnedictus iis tu Domine Deus noster rex naui
di: qui creas fructum uitis , quo dicto, primu uinum degustat, quod statim menta accumbetibus degustandum porrigit, qua benedistione Christus usu, st ut Lucas scribit qui dicit. Et accepto poculo, gratias egit ac dixit. Accipite uo: E diuidite iriter uos .Post calicis uero benedictionem, statim panem quem integra mas sim elle opportet, accipit, eumque utraqtre manu tenendo lus uerbis secrat. Benedictus sis
Domine Deus noster, qui educis panem de ictra quo dicio pater familias, panis paululu aedit& buccellam de eo qmnibus accumbentibus distribuit quo facto reliquis epulis manus inliti-& aliae benedictiones omnium comestibilium quae consulto omittimus, ne tibi traditiones iudeorum obtrudere uideanrur.Parce '
prudens lector si tibi haec displicent, quoniam
ea attullimus ut intelligas quam uer sit illud Christi.Iudeos scilicetpropter has suas traditiones reliquisse quae prauiora sunt legi,.si plura huiusmodi uidere delectat, lege Paulum sagissin hunc locum qui fere omnes eorum benedietiones ex hebraeo hu ranstulit, nobis non uacicat neque lubet de his plura enarrare quoniani inutilia sunt.
nomii , iusta literam adnotatis.
1 Vtransis hodiequiae n.Id est breui
es transiturus: deest ichema laesaeum,
Tu facis hodie hoe, id est breui es iacturus.
44쪽
DE UTERO NO. unitas usilue ad caelum. signiscat uerbu
sur proprie stringere includere, angustiis affici, ut i xjus admonuimus. Quod uero sequitur, usque ad coelum,exaggeratio est,explicans mu
rorum altitudinem. Filios Hanachim quoitu cognouisti es audisti. Diximui de filiis
Hanacti im ieeundo liuius libri capite. Ha -- chim enim gigas fuit, cuius tres filii suis nominibus explicantur Numeri decimo tertio,quo iudaei percusserunt ut habetur Iudicum primo. Cognoti it autem Iliaet illos filios Hanaclii in mylog rege Bastan, quein occiderunt, ut habetur capite tertio huius libri, qui lotus remant erat de stirpe Hanachim,ut dicitur capite citato.Audierunt etiam de eis ab exploratoribus: ut habetur Numeri decimo tertio quis abit aute sinos uiuacbs Manca uidetur litera,&supplendum uidetur. De quibus dicebatur, aut de quibus dicebas. Quis stabit ante filios Haliacm Et si deludaeis ilitelligas, hoc forte dixe runt quando ab exploratoribus de eis audierunt.Aut ut Muniteriis itertit Et audisti dictu.
Quis stabit ante filios Hanacta: Ipse consumet eos. aut finiet. Sie melius uertas quam ipse Tdet eos: quoniam uerbum iam ad,potius signi' ficat deficere dc finire quam perdere : ut patet Iudicum uigessimo primo ubi dicitur. Quia nisinadaluid est consumpta est seu defecit mulier de Biniamin. Diximus de uerbi fgnificatione Genesis uigessimo quarto, & hic magis suadrare uidetur; quoni-m praecedit Deli ei-e ignem contumentem, unde sequitur, quod debeat eos ueluti ignis contumerc. ipse huimitabit eos. Noli bene cognoici in thebraei isgnificationem uerbi cliana, quod dicunt significare cotrahere humiliare & negotiari: sed uerbi ypria significatio uidetur huin iliat e, i oib locis quadrat: ut primo Regum uiges, imo primo. Nonne uidisti qiaod incluta,id est in inultauit se Actiab Et sequitur. Pro eo quod nich - na id es humiliavit se a facie mea. Et secundo' Paralipomenon duodeclino. clim uidisset dominus quδd nichnaia, id efflaunuliauit se. Et tamen ab hac radice nomen chenaan d est mercator,quod nullam allusionem ad uerbi significationem habere uidetur. Posset tamen dici chenaan esse alterius radicis, propter additum
nun ultimum . propter iuIlitiam meam, in
troduxit me Dο1dinus: ut possidere tera
, nam istum. Hebraice est. In ius ilia mea, sed
sensus redditus est. Et propter impietatem IX. AD LITER A M.
gentium istarum, Dominus expellit eti
a facie tua. Licet uerunt it Deum has gentes sedibus suis pellere, non debes tu tamen diacere hoc, cum tam impius sis sicut illae, aut fere. Et quod dicitur , facie tua, idem est quod ante
'stilia populus dune cernicis es , id es in
tractabilis, ut scilicet nemo collum tuum iugo
submittere possit. Rebelles fuisti Domino. .
Posset etiam uerti,amari fui itis Domino, quoniam marar dc marata: amarum esse significat
potiusquam rebellem esse. In Choreb. Nomeest montis deserti Sinai, in quo Dominus lege dedit,3c cum Mosel, saepius loquutus est. Tais bubis past id est in quibus erant decem pro cepta,iuper quibuν erat paci uim inter Deum &
uos. In die coli gregationis,id est qua congre
gati estis ad audiendam legem ex ore domini. Dimitte mc.Verbum raphali, quod hic multi uertunt dimitte me, uidetur propyle significare remissum & debile ei se , i cet si ebrari addant senificare detinere,sed ubi desinere uertunt, etiam quadrat rem ii sum esse ut hic:& uertendupulo,remissus iis a me seu remisse mecum age: ac si dicat,non me urgeas. Posses tamen uerte-
re cella a me, quoniam in hebneo est a me. Diximus de uerbi significatione Exodi quinto. Ad
dimus tamen, optime conuenire cestare.
lebo nomen eorum desub coelo, id est facia
vi non memoretur nomen Israel ultra, in terris quae coelo operiuntur si robusta et maiorem eo. Germanius uertas Jc plurem eo: quoniam rab irnaltitudinem signincat, &potest intelligi .Praeficiam te in fortem gentem& plurem: aut faciam te, id est ut sis author &pater multarum gentium, ut scilicet innumerabiles ex te oriantur, de suscitabo in te patrum promisisiones.Et aduerte subd Moseli non indicauerat liate iudaeis quando acciderunt: modo uero reuelat illis haec ea,ut a sint ilibus caueant, scientes in quo discrimine fuerint, propter idoli fabricationem. in duabus manibus
meis . V idetur ex hoc loco tabulas fuisse separatas non ligatas ad modum libri,quemadmodum diximus Exodi trigessimo secundo: sed dicendum quod licet non fuerint ligat , erant tamen ita dispositae ut facile ad modum libri claudi possent. Potuit etiam fieri ut eas ligatas duabus manibuς attulerit. Et oraui etiam pro Abarou. Hebraice est in usque Abaron, id est Orationem meam usque ad eum extendi. Et pet
45쪽
D EVTERO. IX. AD LITER M. lipeccatum uestrum quod feceratis, uituli
. accepi. eat hebraismus si pe peccatum, Pec rati ipsius materiam : sicut hic uocat uitulum peccatum, quod fuerit peccata materia quem scilicet coluerunt. Et contrivi eum bene. Verbum nachab percutere significat proprie, sed contritio aliqualis percussio est .Et in incedi ο.De hoc meminit scriptura Numeri unde- o. Et in tentatione. De tentatione ad aquas contradictionis est sermo: cuius meminit scripturi Exodi decimo septimo Jc Numeri uigessimo. De lepulchris uero concupiscen
tiae Numeri undecimo sermo est. Et quando
misit Dominus uos de Gades Burneab.
Loquitur de peccato quoad imperium Domini noluerunt intrare terram , ab exploratorib deterriti: ut habetur Numeri decimo tertio.
Irritastis os Domini. Melius d Qermamus
uertas amaricari fecistit,& sic uerte ubicunque
irritare inueneris. Et prostraui me coini Do
mino quadraginta diebus cir quadragin
ta nos libus. Ista est tertia quadragena ieiunii sancti Moseli, cuius hucusque nullsinscriptura facta est mentio : quam sui inuisse uidetur pro rebellione, qua ad eius imperium noluerunt intrare terram: sed murmuraverunt ad uersus Deum: ob quam decreuit eos in desedito mora.quim Egiptosi nauiderant,& ex misericordia ieiunio & precibus Mosel, motust noluit eos omnino daetere: ubi experiris quod in regulis admonuimus: multa scilicet suis locis omisia, pollea uero suppleri. Neque puto uiruDei,semper iacuisse prol ratum.quoniam mi seric&s Deus non pateretur tam uilectum seruum tandiu coram se iacere,qui hoc non per-nu sit seruo,scilicet Iosuali in causa Aeliam lo- ab septimo, sed credendum es ,eum omnibus
diebus prostratum orasse, diglerdas ρο- polum tuum. Ponitur hic uerbum sachad,qae
interpretes in multis locis uertunt eorrupere.
Ne resticias.Posset etiam uerti. Nue uertas ad duritiam populi huiuς,id est dissimula, ter
ga de non faciem forte dicant in.
colae terr Hebraice sic est. Ne forte dicat ter-r id est habitatores terrae, quia non potuit. Dominus introducere ev. Hebraice est. Anon potuit sed sensus bene redditus esti titur lancius Moseli in oratione frequentitane hoc argumento: quoniam uim illius fuerat fre
NE dicat in corde tuo. Glaput aue.
rit Dominus res a facie tua Propter iustitium meum introduxit me D/is.
Arguit locus iste hominum uanitatem qui ex Recessibus solent sua bona metiri, putantes omnia sibi propter bona opera euenirer cum tamen sepissime mens sibi mentiatur de bono habere ciuod non haber,de de malo non habere quod habet. Uidebis hominem,cui si post datam pauperi elemos nam, aliquid iocundu aut utile euenerit: hoe statim elemosinae quam contulit, tribuere. Quemadmodum si post peccatum quid si ta uiri acciderit, flati in in peccatum quoa praecessithlud refert,sicut legimus de filiis Iaacob:quibus eum post fratris uenditione uincula in Aegipto euenirent: praecedentis pee 'cati non immemores dicunt. Merito haec patimur, quia peccauimus in fratrem nostria. Shd quemadmodum s pe mala non o, peccata nostra nobis eueniunt, ut de caeco nato Cluillus Ioannis nono explicuit,sed quia Deus uult,ita neque bona ob nostra merita, sed Dei misericordia. Putare tamen mala nobis nostris demeritis accidere ualde utile nobis est, sed arbitrari bona ob nostram iustitiam nobis euenire uanissimum est. Et quod magis dolendum est, uidere hominem cui non suppetunt merita neque opera bona,ea uanissime fingere: in quae reterat,si quid sibi prospere succedat. Et propter
tapietatem gentium istarum, Dominus expellit eas a facie tua. Explicat Dominus
statim legentes illas ob suas impietates perdidisse, non tamen nulleos hoc iudicare, ne se arbitrentur eis sanetiores. Solent enitri homines,cum inimicos suos uiderint a Domino diuexatos,se fian*iores illis putare,illosque pe catores aestimare: quod tamen Dominus hie
ualde prohibet. Quare pro constanti habenduest,qub licet Dominus propter iustotiliqua-do impios puniat,nuquam tamen propter linapios Putare ergo aliquem propter te a Deo p- cuisum , est te iustum arbitrari Scillum impiu. Cum ergo impius fueris, & uideris impiu punitum qui tibi aduersiam r. aut tibi bona illiu conferri, non te statim iustum et times, ted puta illum non pPpter te,sed propter peccata sua meritas
46쪽
DE UTERO No. X. meritas dedisse poenas.' semento quod irasti fecisti Dominum Considerii quam sapien
ter δc quam utiliter, doceat te Dominus Deust s temperare gaudium boni successus ut scilicet recolas peccata quae feceris,eum tibi uideris cuncta prosperae uenire. Si quis enim prouide cogitauerit peccata quae fecit, quomodo poterit cogitare aliquod bonum sibi sui causa concede Inculcanda docet sanctus uir peccata illi, cui aliqua uideris succedere ad uota .
Panem non comedi es aquam non bibi.
Vides quomqdo oporteat hominem se dispo. nere ad lvicipienda dona Dei, nempe Ieiunio&oratione. panem non comedi m aquam
non bibi: pi opter peccatum vestrum.
Sunt peccatores qui peccata no aestimant, quia nesciunt quanti constitit eorum remissio: quibus hoe inculcandum est, ut peccara timeant. Discant etiain ex hoc loco quanti iustis constet peccato. um suorum remissio,nt illis grati lint: de quod sunt inulti ius rivi pro eis etiam eis, ignorantibus intercedunt. Ubi etiam pulchre docet sanctus uir,non esse explicanda pericula d ala,ob malum perpetratum imminentia: aedisti eulta, ueniae: cum peccator in furore de
libidine pectandi excaecatus est: sed tempus expectandum libo mentis sit compos: ut tune ili Mescii li e plices quae sibi mala immineant. Sie fecillia' uidebis sapientissimam illam foeminam Abigail,eum uiro suo Nabal: cuius liberam mentem ad correctionem expectasse legimus. in ιniscendio cir in tentatime. Expende quaeis gbene uir sanctus subditos disponat ad accipienda bona praesentia,referendo illis praeterita mala. solet enim Dominus,seruum quem extollere uult prius humiliare, quemadmodum de sancto Davide legimus: cui cum Dominus uellet promittere perpetuum regnum , comme- - δι morauit illi se illum ex patris ovibus extulisse.
Prostraui me cora Domino. Hoc est mu
nus boni Pastoris, opponere se murum pro O uibus suis. eis iniciis,&etiam ingratis. Quae auiam sequuntut explicuimus Exodi trigessimo
.t J 0l tibi duas tabulus lapideas .
Significat uerbum paces hebraeis dolare dc sculpere.& dicitur tam de lapidibus qua
AD OTERA M. de lignis.Et quod dicitur. Dola tibi , hebrai se
mus est, quemadmodum quod sequitur. Factibi arcam ligneam: vi saepius adnion ut De F - nis uero Sittim abunde diximus Exodi uiget simo quinto: Sc sunt optima inter species cedri
ut hebraei dicunt. Et lilii Urael pios ti
sunt de Beeroth. Putare reuera ea quae hie
de mansionibus dicuntum inserenda potius textui capitis trigessimi tertii. Saepius enim admonui: scripturam non seruare estarum reres ordinem. Aduerte autem quod ii xe manlio iocathalom mansionum omissa est , de ut aliqui dicunt fuit eade eum mansione in monte Hor, sed ibi denominatura monte, quoniam in eo obierat Α haron,& est mansio trigessima quarta. neque eit idem Moseroth, in quo fuit man sto uigessima septima,& Molerati in quo ut diximus)fuit trigessima quarta & ubi mortuus es Aharon. Dicitur autem hie post Inortem Aharon populum uenilia in Lollibath quae masio in catltiaogo Numeri trigessimo tertio praecedit Hebronali,& Hesion Gaber portum maris Elantilici unde uidetur apertissime constare,quod in monte Hor,aliquando prius extiteruit quam in Hesion Gaber quod etiam Numeri uigelsimo primo liaberi uidetur. sunt autetot dissicultates in huiusmodi mansionibus, ut putem consultum omnia haec sine expositione praeterire, postquam nihil certi habere possumus. Quoia autem uertimus. A Beeroth
filiorum Lahchan, potest uerti. A puteis filioruLahelian, de forte tulit putei aquae e retra Pe cust, a Moseli fluentis. inai autem lunt isti fi-
. lii Iahchan ignoratur. Inde pro li sunt iu
s udabo lab . Etiam ignoratur haec mansio
quam aliqui dicunt fuisse in monte Sinai aut pFpe: quoniam separatio sacerdotum ibidem
fuit. Ad benedicendum in nomine e ur.
Munus erat sacerdotum benedicere populum inuocando nomen Dei super illum, ut patuit Numeri texto unde sensus est, ad benedicendutu nomine meo,id est inuocando nomen meu. Si uero hoc ad leuitas referas, per benedicere nomini Domini intellige laudare,laudibus a tollere, sed pr:or expolitio germanior est.
Surge uast adprofectionem ante populit,
id estp profectiones. Posset etiam esse pricepta ut iple eum arca Domini populum praeceiaat, ut dictum est Numeri decimo ' ambules o Omnes uias eius, id est facias quae tibi praece pii.Vocantur eniis saepissime praecepta Domi
laeetui. Colai Dominum Deut tuum
47쪽
DEVTER ONO. in toto corde tuo , id est non si filii cum idolis, ut pars cordis tui Deum uerum colat, alia uero pars deo etitios: & per animam uolutatem seu dest deruim intellige. Domini Dei tui siunt coeli es cadi coelorum. Possumus pcoelum coelorum supremum coelum intelligere: sed quia in creatione rerum unius coeli lubfirmamenti nomine mentio facta est: posset dici quod per coelum intelligit aerem dc per coelum cci lorum firmamentum, aut coeli coelorii id est astra coelorum quemadmodum de terra
diei terra & omnia quae sum in ea. Circunci. dite praeputium cordis uestit. Dupliciter
possunt haec uerba interpretari: uno modo. Auferte caecitatem cordis uestri. Videtur enim eorobcae tum clauium, qualis ab hebraeis,is qui pputium habet uocatur. Se ndus sensus est auterte duritiam cordis uestri. Ieremiae quarto uidetur significare scindere uel auferre malas cogitationes. Sie enim ibi habetur.Arate uobis artium 3c ne serati et super spinas. Circuncidite vos Domino:&auferte praeputia cordis uel tri iii. ri Iehudati, propter malitiam operum uestrOrum. Ex quibus uidetur et se aut mala studia, aut operum malitia in resecare. Ceruicem uero indurare, est nolle obedire mandatis Domini, illique resistere. Ese Deus Deorum, id es omnibus diis superior, se Dominus dominorum dicitur qui non accipit perfVna ,
neque accipit munus. Explicuimus hunc hebraismum cum aliis. Et enim personae iniqitu aliquid inique Mere. Dicitur autem hoc recipere perlbnam, quoniam qui hoc facit non rei picit causam seu merita cause : sed solum personam. Eugubius explicat esse ex facie ex qualitate,diuitiis & facultatib psonas distinguere: easque acceptas habere. Non aecipit etiam munus' ionia nullo indiget, ut ad puerte du iudiciu .
Facies iudicisi pupillo. Quonia iudices n5 il
ligi' dicut. Meminit aut se esse iudice inflexibile ut eos ab iniuriis pupillorum & uiduarum de.
yyς ζ. Panis illi pauem uestimentu.
Inducit eos Iuo exemplo ad bene tractatui imperegrinos,quibus inecessaria omnia prouidet.
Dominum Deum tuum timebis, scilicet in
corde tuo. illi ieruies, scilicet externo cultu .
Ei adb. erebis, ut scilicet non te alteri Deo iungas, sed uestigia eius sequaris Et in nomi. ne eius iurabis. Cum scilicet iurandum tibi fuerit quod ut ducimus praecipi ut ab eis auer .
tat iurameta per falsos deos. Ipse est laus tua,
id est euius gratia lami 'beris a dicentibus. Beatus populus cuius Dominus Deus eius : aiit ipse laus tua, id est quem debe, laudare, sed priorsei s germanior est.
O in fere quae huius capitis ad mores
aptari pollunt, tractaui in iis Exodi triget simo tertio: ideo hic pauca annota
bimus. Et illic Irae quid Dominus deus petit a te, nisi ut fimeus Dominum deu
tuum' Pauca & Acilia ualde sunt, quae Dominus a nobis petit,multa uero.& magna,qu*pro horum paucorun obseruatione praestavit: sed tale est hominum ingenium , ut neque haec pauca & facilia seruet. Et tria sunt quae ex te petit hicinempe ut timeat eum, ut ambules per omnes uias eius, & ut diligas eum ex toto meorde, quibus nihil Doteli esse facilius,quq uero ipsepro horum obseruantia praestet audi. ε
Ecce inquit domini Dei tui sunt coeli, cir
coeli coelorum, terra . omnia quaesunt in ea. Ad quid bon Deus, te diuitem iacta, Ad quid Dominum coelorum 1 tetrae te esse dicis, nisi ut ostendas te omnia haec seruiς tuis p- stare posse dc re uera raestas. Domini sunt coeli do terrae, qui te timent. diligunt & uias tuarenstodiunt. Non petit aurum aut argentum tuum, non praedia,noli opes,non filios aut uxorem, sed timorem dc amorem, Elegit lemnisorum post eos. Etiam hie annotare memen to quid ualeant iusti de sancti posteris tuis.
Circ cidite praeputium cordis uestri.
Quid iudaee iactas carnis circuncisionem , cum . te Dominus hic praecipiat cor circuncidere Omnes gentes ait Dominus) prEputium ha- I.rami. bent: Israel uero incircuncisus est corde. Expende ergo quid deterita sili habere ne carnis aut cordis praeputium. Non ei lim ait Paulus oui in manifesto iudius est, neque quae carnis in circuntio a Domino probatur,sed qui)n abicodito de qui cordis praeputio rei. Deus uester deus deorum. Quid mihi eiu potentiam iactas bone uies Vt scias quὶm graui istine te pos sit pro peccatis tuis punire, dc ne putares poste eum tua potentia aut divitiis placare Se corrupere Audi quid dicat.Qui inquit non accipit petis ui
48쪽
personam : neque miliasi . Faciens iudicii mpupillo. Nece ste est ut qui rudicem in terris no
habet,habeat c les leni . Time ergo pupillum offundere, uiduam uexare, cu audias eis a deo
tu, dicendum. Ibe es laus tua Cos dera i
minum socordia in,qui omnia sita iactant nisi D m . Qui habent diuitias de eis superba Fiat,
qui bonas artes aut mores, hae cyrequenter enumerant, similiter tertios & ancillas & omniali M: nemo tamen aut rarus qui te iactet de bono Deo . Beatum dixerunt populuin cui haec sunt, ego autem dico bcatum populum cuius Dominus Deus eius. De nullo alio potest magis populos laudari quam det, vo Deo. Que- admodum ergo iactas sapientiam & potentiam tuam, uires ac diuitias: sic te iacta de Deo tuo dicens. Non est alia natio tam stadis quae deosthabeat appropinquantes sit,' sicut Deus noster
adest nobis. IN CAPUT. XI. DE UTERO . IV-
lodi custodiam eius, es statum .
iudicia eius, Oz praecepta eius.
Explicui in fine canonum discrimen inter Omnia Itiec: oc multis aliis locis quos consulere li
cebit, Scitote hodie quod non cum filiis, ue
stris Suspensa iudetur lententia liaec, quoniam non explicatur quid nos cerit cum filiis eoru : sed cum eis: unde Muniteriis uertit adlioc ex. pliςandum Qvqniam non cum glus uel tris loquor. Pollet etiam suppleri. Quoniam non cufiliis uel iris paciscitur Dominus pactum lioc, aut sillonia in no cum filus iae stris loquitur diis.
Idon uideri ut castigationem domini dot
uestri. Vertit luc Santes noster eruditionem , sed non tam bene,quoniam de punitione non de eruditione Aegiptiorum sermo est : de uer humi alat a quo musarodet calligatio,non taerudire , quam flagellare significat de castigare. Ierentiae trigessimo priario Calligasti me ii ei uasser,id est decast:gatiis sum. Et Prouerinorum declino nono Verbis noni tuasse , id est castiga
bitur sepius. qui inundarefecit aquas maris finiti super facies eorum. Non plerie co
stat quid proprie significet uerbum supti quod
uertimus inundare. Dicunt autem liebrsi lignificare natare: ad quod citant illud Threno- Ttari tertio .f. ii iiii, i. st natauerunt aquae tu
Per caput meum .Et Ezechielis trigessimo secudo. Et irrigare faciam terram saphat echa, id est
natantem tuam. Et secundo Regum sexto.
lasepli .i: Et natare iacit prophetascilicet ferru, qui iocus ostenditiasn posse inium significare inundare, cum inundare sit aquis mergi, natare uero super aquas gradi quare hic potius Deriendum puto. Qui natare fecit aquas maris finiti super tacies eorum,& sic Santes uertit inlexico tuo: qui hic uertit inundare Significatio
tamen adhuc mihi suspecta eii, quae iecit than iram . Narrat bona quae eis fecit & mala ut i non amore beneficiorum, faltem terrore legem Domini seruent Et omne
substantiam eoru : qiue erat sub pedibus
eorum. Si radix nominis halechum pertinet ad radicem chum,quod est surgere & stare miror quare noli ri hic uinant substantiam aut opes, licet hoc hebraei dicant, scilicet rabbi AbrahaGenes s septimo,& rabbi David in libro radicum. Relinquunt enim iudicium proprium ,&in citatem transeunt iudaeoru . Si enim eius radix est chum,a radice petenda erat si nificatio,iaeque uertendum erat, dc omnem substantiam eorum,cu mem quodponitur in fine hesachum iit litera radicalis, Jc non pronomen Unde si radix balachum est clium, uertendum est& omne stans leb pedibus eorum seu quod stabat sub pedibus eorum: dc pote ita itera duplici. ter intelligi. Uno modo ut sit sensus:& omne quod flabat seu erat sub pedibus id est subpotestate eorum: iuxta illud octaui Psalmi. Omni sui nectili sub pedibus eius, id est sub potestate eius, ct est hebiaismus . *ecundus sensus est de omnia quae stabant sub pedibus eorum, id est omnia suppellectilia quae indebantur ei se
sub eorum pedibus ae si dicat. Non solum eos terra deglutivit & domos eorum de tabernacula quae erant tentoria eorum,sed omnia lupellectilia quae erant sub pedibus eorum aut quasi si b pedituis. Prior tamen sensus magis a scriptura probatur Exodi undecimo ubi dicitur. E-Credere tu,& omnis pol uJus qui est sub pedibus tuis,id est titu subditus. Iu qua seminas
se naen tuum. irrigas pede tuo ut hor
tum holeris. Quoniam in Aegipto nunquam pluit opus est terram post sentinationem irrigare aquis N ili, qui certo tempore,scilicet liquefactionis nauium terram irrigat, de si quis extra tempus illud irrigationis inundationis, serere uoluerit, opus est aquam aliunde suo labore portare, neque solum quando non est inundatio,sed etiam in ipsa inundatione labora -
49쪽
re opus est,ut scilicet descedat irrigatio ad ter-s in tuam. Et quod dicitur pede tuo: idem est .i cido ab quod labore tuo, aut melius irrigas pede tuo, i, stirasu id est aquam pedibus ad irrigandum affers seu Portas quemadmodum fit ad irrigandu hortii oleris quod ferendum estet, sed aiserre pedi bus aquam ad semen, aboriosissimum est. Vel pede tuo,id est facies pedς tuo sulcu quo riges.
Terra montium et uallium est. Dictio bi,
chab, id est uallis, lignificat proprie scissionem seu ruptionem ab acha quod est rumpere: q rvallis nitul aliud esse videatur quam scissio in
ter montes. d. pluuium coeli bibes aquam,
id est habebi, in terra tua imbrem de Gulo,quo terra infundatur, aut si literam urgere uelis excisterius bibes aquam, quae ex ea lesti influxu
ct pluuia implenturitati er sunt oculi Dei
Πι Gi,id est illius specialem euram gerit aut iugiter eam curat. necessaria prouidendo. Et co latis toto corde uestro,et tota anima ueastra, scilicet non colendo alios deos.Qui enim alios deos eoiit uel diligit, non uiligit neque colit Deum toto corde, sed partitum cor habet in tot partes, quot Deos dilig:t x colit. Temporaneam et serotinam. Significat ia- . rati a quoiorel, , id est temporanea, proiicerect docere & ioreli pluuiam, quodecinio pro iiciatur a Deo quod uero temporaneam ligniscet non est usque adeo certum. Afferuiit hebraei ad hoc probandum illud Ieremiae quinto. i dat imbrem ue ioreli, id est 3: pluviam, quod glosant,temporaneam & serotinam : sed ex hoc constat non significare temporaneam, nisi ratione adiuncti, ilicet serotinam. Dictio uero inalchos,id est serotinam non solum pluuiam serotinam,sed serotinumquid significat, unde etiam lecties significat herbam serotinam, ut patet Hamos septimo ubi dicitur. Et ecce lectes, id est herba scilicet serotina. Posset etiam verti,qui dat imbrem Sc pluviam de oportuni 'id est oportuno tempore. uete imbis ne
forte seducatur cor vestrum. Hebraice
est. Sitis custoditi,& uerbum patali significit in . minare dc declinare. ideo melius uertas: ne forte declinet cor vestrum,scilicet a recto Et reasti gat coelos.Posset etiam uerti, de retineat sed sensus est idem .Etterea non mum. Hebraice eleuatibnem suam. Dicitur autem tructus,terrae eleuatio quoniam ab ea ele
uatur. Ponite uerba mea ista super cor lie XL AD LITERAM: Hsrum: et super auimam id est su
per intellectum uel cogitationem de super ap- petitum seu uoluntatem: ut scilicet ea cogite
iis de uelitis implere. Ligabitis illa super manus nestras, et erunt inscilla super
oculos uestros,id est eritis iugiter horum me
mores,ac si illa in manibus de super oculoς ha beretis.Et aduerte ut iam admonuimus Exodi
decimo tertio & sexto: capite huius libri quM hebraei ex specillis,laminas fecerunt quas in Dote gerunt:& sua tephitim de quibus ibidem di-
aonius. Et superpoIles domus tuae: et iu
portis tuis. Iudaei hoc ad literam intelligunt, sed potest esse sensus, quia iugem memoriam
haberent praeceptorum Dei: quemadmodum eorum memores iugiter suntiis, quae uel manibus gestamus: uel super oculos habemus: aut
pollibus Scostiis scripta sunt. Vt daret ei ι- , cui dies coe si super terra, est tandiu uita
quamdiu durabunt dies eoeli super terram aut coelum ipsum quamdiu durabit super terram: id est perpetuo,quoniam perpetuo durabit coelum super terram. Solet autem hebraismus reperpetuam significare per dies coelit ut Psalmo Octuagessimo octauo. Et thronus eius sicut dies coeli,id est perpetuus: quoniam dies coeli
perpetui erunt. Omnis locus quem calcauea
rit planta pedis usitri, uester erit .
Ne ludaei hanc promissionem extenderent, ad putarent omnem locum quem erant calcaturi sibi dari a Domino: statim limitauit promis
sionem dicens. A deferto Lebanon.
quasi dicat. Non do uobis omnem Iocum absolute quem pedibus uestris estis calcaturi, sed quem estis calcaturia deserto &Lebanon: de D Gm delerium intellige desertum Aegipti quod hie in uestponitur terminus australis terrae lanctae. Leba---
non uero,terini laus aquilonaris, flumen uero Perat orientalis,mare uero nouissimum oces dentalis. Neque mireris Perat, aliquando aquilonarem aliquando orientalem poni terminu , quoniam comparatum mari nouissimo orientalem locum tenet. comparatum uero meri diei locum aquilonaris termini sortitur. Detet minis diximus satis capite priori huius libri.Vo Mcatur autem mare occidentale terrae sanctae mare nouissimum seu posterius quia est ulti natis terminus terraei iactae a parte occidentali. Supputatur enim terminus occidentalis ut pluriamum extremo loco, cum scriptura terminos
50쪽
rius relative ad alia maria, scilicet Teberiadis& mortuum quae cum Orientalia sint, priorem
locum obtinere uidentur. o do coram uο-
bir benedictionem c ' malediEhonem ,
id es do uobis liberam electionem,ut qua malueritis eligatis siue benedictionena,sue maledictionen.: dc per benedictionem iudaei intelligunt augmentum omnium bonorum : per maledictionem uero diminutionen, .lse dabat hane optionem in obseruantia uel transgrelsione le
gis suae. Foues benedictionim super montem Geriqim: maledi Silonem uero super
,nοutem Hebal. Erantisti montes tam coniuncti inuicem ut uoces benedicentium in uno,in alte audirentur: de quibus fit mentio infra capite uigessimo leptimo & Iosuali odia-uo quo uero loco sunt,litera statim explicat.
Post tition in qua occumbit hi, id est post
ulam quae uersus occidentem contendit .
Eregione Gilui, apud Elone Moreh.
Gilgal locus es h inter Iarden Se Ierecho : ut habetur Iosuali quinto. Elone uero locus est in quo quercuum multitudo est: cuius scriptura Genesis duodecimo meminit ubi de Ah rabam narrat uenisse usque ad quercum Moreluunde Elone nomen est significans arborem fortem . Moreli uero nomen noti loci est. Gerundensis tamen putat Moreti esse nomen uiri, quem ad modum Ni re. Similiter putat Munil erus Elone non arbores significare, sed esse nomen propriis in loci.Vide Genesis duodecimo eum quod etiam hic Santes lentire uidetur. Hic aute Munslerus Elone planitiem aut callaneam si-rtiis care arbitratur. Aseminat Iosep laus mon iis Gerarim undecimo libro antiquitatum prope Samariam o altilsimns est. Controuertuntlioc capite iudaei, de ex nostris aliqui: an terra Israel sit melior ac uberior ipsa Aegii id, de dicunt teliud.ei eam omnibus terris pinguiorem& uberiorem, de quod non subiiciatyr influentus de aliis cautis naturalibus quemadmodum omnes aliae: sed soli Deo glorioso qui certis teporibus, pluuiis congruentibus eam irrigat imde dicunt Chebron locum uilissimum Cliana rei praeferendum Zoa urbe Egipti egregia. Nostri uero dicunt terram Israel non absolute Aegi pro praeferri, sed lecti resum aliquid Militet si populus Dei in ea pie Jciancte uiueret tecudum praecepta Dei unde Deiu hic addit.si re. cipiendo receperitis praecepta mea: dabo pluviam terrae uetirae. Adducuntur ad hoc aliquot
cationes quarum v na est, quod terra fiuctis ra uersa sit in salsuginem ob realitiam habitantium in ea.Secunda quia Ierciviae duodecino dicitur squequo desolata erit terra , ct herba omnis regionis siccabitur Propter realitiam habitantium in ea consumptum est animal d uolucre. Quod uero terra Aegipta uberior dcfertilior sit probant quidam ex uerbis stript rae Genesis decimo tertio,ubi praecipua pars terrae Israel comparatur Aegipto. Dicitur aut Emibi leualle Loth oculos suos, dc uidisse Omnem planitiem Iarden : quod tot aestet irrigua tanquam hortus Domini de sicut terra Aegipti. Sed meo iudicio licet terra Israel praecipuam ubertatem ex Dei influentia δ: populi religio. ne haberet, credendum tamen est eam sua natura fertilillimam, Ze sub nomine naturae innuentias cthli comprehendo: quod facile probatur ex uerbis exploratorum Numeri decimo tertio dicentium. Venimus ad terram ad quam misiti nos de etiam fluens lacte de melle est,.s hic fructus eius afferentes racemum in uecte: quem uix duo homines ferre poterant. non legimus de aliqua terra, quod tales proferat fru
ctus. Con. si a Mitem tunc tem poris terram no
fuisse a pias hominibus cultam, sed a pessimis
idolatris, neque nunc caret sua ubertate: licet Dominus propter iudaeorum mali diam eam sterilem utcunquε reddiderit. Solet enim Do. minus aliquando teri .as fertilissimas, ad tem- pus steriles reddere,propter incolectrum 'peccata Alia hic afferre polle in ex Ezechielis capite uigessimo quae breuitatis causa omittimus.
Via non cum liliis uesti is, qui nouiderma neque cognouerunt punitionem Domini Alio mo
do tenentur Deum diligere dc praecepta Domini seruare, qui per seipsos beneficia Domini sitis ut ita dixerim manibus acceperunt, atque aliter qui manibus alienis. Similiter qui eiu uerbe a dor suo sustinuerunt, & aliter qui a lieno capite eruditi sunt. Docet etia hic sanctus uir, quo ii Podo eraelati subditos suos debeant .
aliquando heneficiorum receptorum memo ria demulcere,nonnunquam uero memoria punitionum deterrere. Nullum non mouit lapidem uir sanctus, ut i bditos tuos incitaret ad legis Dei obseruantiam: aliquandi' minis, Di