장음표시 사용
241쪽
di οἱ super Tertium physicorum
autem repugnantia, lubd sint actu infinita entia, nulla est tamen, ν sint actu infinitae partes in toto. Si enim illa fi rent per diuisionem continui in omne su/ m partem,darentur partes continui indivisibiles, ut dictum eis. Si aute alio modo crearetur actu infinita simul per se subsistentia, sequerentur incommoda alia,quae iam modo inferentur. Ad formam ergo argumenti conceditur, quod quicquid Deus coseruat per causas secundas eis cientes, potest se solo conseruare. Quhd autem non possit singulas partes continui actu diuidere, nocit,quia non potest supplere uicem causae eis cientis,sed quia repugnat intrinsecae rationi quantitatis esse diuisam tu omne suam partem ced quod de ratio. ne quantitatis est esse diuisibilem,& de ratione partis est esse quantam : atque adeo quantuncunque detur minima diuisa, restat adhuc diuisibilis. Simili modo peccat tertium principale argu men tu famosae lineae gyrat tuae: de quatam se anxie affligunt multi:ali is dice. tibus esse infinitam solom syncat ego. rematicE, id est non tantam, quin in a. iorem, aliis minus maledicentibus, quod si infinita est linea gyrativa, linea
lyrativa est infinita, id est si est infinitayncategorematicε,est infinita catego-rematice mam si non est tanta, quin ma. ior, eadem ratione concedendum est,' quod uni pedalitati signatae quanta est
grossities columnae habet infinitas ae.
ruales,nihilominus salsissim uest . qubdi infinita in actu aut categorema icE, aut syncat orematicε, est enim ridiculum in physica,qubd in corpore bipedali detur linea longior,quam si totu: nam eisdem punctis, quibus elauditur longitudo totius, clauditur longitudo euiusq; partis ipsius . Et irrideret Arist. qu bd inter duo puncta finitὸ distantia, detur aliqua linea actu infinita. RG spondetur ergo ad formam argumenti, quod quamuis cogitatione possimus imaginari talem lineam,tamen non est
actu infinita: scuti neque actu est ensper se. Qubd si Deus in eipiat illam se- o
parare a toto, erit semper tam longa, quanta erit pars separatam unquam tamen Deus per suam omnipotentia poterat totam separare: sicut non potest
diuidere continuum in omnem suam partem, & in hoc sensu conceditur, quod est infinita in potentia,& syncategor ematice se parabilis: quantacunque enim separetur,poterit separari maior non tamen est potentia infinita categorematice,quoniam non eli possibile, vefit separata infinita: ueluti continuum est in infinitum diuisibile: nunquam tamen poteli elle actu diuisum in palles, infinitas. I er haee itidem respodetur ad argumentum Maioris,' ut 4.sent.d. o II. q. a. censet posse infinitum fieri in actu multitudine, si sacerdos intenderet consacrare solas pares pares hostis druisae proportione dupla: tunc enim eum in omnibus paribus erit corpus, in imparibus uero panis, fit, ut partes illae panis sntactu diuisae: tamen si albo do di aliae qualitates snt continuae: illae nanque non credit qirantitatem disti gui a re quant . Quod si tenentEs quantitatem distingui responderint manere illic omnes partes sub eadem quantitate contimia, saltem sequitur,quod pam ter panis erunt infinitae actu diuisae secundum subitamiam. Et praeterea amguitur, qui a s hoc modo Deus facere potuit ut diuideretur substantia, mani- feliὰ sequitur, quod potuerit sin ili modo eorrumpete partes pares quartit tis.& quod manerent impares. ' Huic tamen argumento respondetur prim dphysce,quhd petit principium: nam si
implicat contradictionem continuum esse diuisum in omnem suam partem
quia tunc daretur pars indivisibilis
negatur posse Deum conferre tale ui tutem uerbis, ut posset illo modo intere aure partes proportionales. Et re uera si Philosopho natura lino posset persuaderi mysterii m eucharistiae aliter, quam ut smul hoc eo rollarium admitteret, satis profecto esset illi persit ala dissicile.
242쪽
ssisset Ie . Plaeterea respondetur more theologoru, quod certὸ sacerdos, qui illo modo praetenderet consecrare, de nullatenus consecraret, & sacrilegus proinde esset:consecrari enim non po . test materia, etsi sit distante pi aesens, ut possit demoni rari pronomine, hoc, quod est in forma uerborum: partes uero impares non post uni illo modo esse
prssentes homini distincte & sigillatim
nec alicui creaturae, siquidem sunt infi nitae. Et quaquam Deo sine praesentes,
iam dictum eli. qu bd Deus non cognostit illas,ut actu separabiles:& ideo nec posset Deus illo modo cosecrare scut
on potest diuidere continuum in quan libet suam partem.
Hi uc sumitur alterum argumentum aduersus istos assertores infiniti,qubd profecto quamuis uera esset opinio infiniti,fieri tamen nequiret modo quo ipsi concedunt. Casus enim eoruueque issimus est,qui positus e in quarto argumento principali: nempe,qubdhora futura diuisa per partes propo tionales minoribus terminatis uersiis finem, Deus producat in qualibet pam te unum angelum,& sic erit multitudo infinita aut lapidem de continuet eum alio: & hac ratione erit magnitudo infinita. Huiusmodi tamen casus, Praeter positionem infiniti, non solum im-c plicant, sed eertὰ explieini manifestam contradictionem : nam ponunt quod hora sit numerabilis per quamlibet suam partem, quod eli impossibile, si
cui qubd unum continuum permanens diuidatur in omnem suam partem. Et certe,quanuis Deus possit facere alio modo infinitum , non posseti men omnes partes proportionales horae numerare incipiendo a prima. Et haec est ratio Aristote. hic text. et . ubi se arguit omnis numerus est numer biliti infinitum autem non est nume. rabile: ergo non potest esse numerus infinitus. Et text. 19. expresse ait , qud d uis continuum aliqua certa proportione diuidat, nunquam illud pertra sibit. Nec potest intellectus aliud ea
pere, nisi quod, si Deus numeraret ii
lo modo omnes, numeraret ultimam aEt ideo qua ratione non datur ultima, fit ut nec snt omnes numerabiles. Nec ualet consequenUa in instanti terminatiuo horae tota transiuit,&quae libet eius pers: ergo potuerunt omnes
numerari sigillatim uersus illud inflans sicut non sequitur, musca potuit pertransire totum pedale: ergo potuit tra-seundo numerare sgillatim omnes partes proportionales: unde Gabriel loco
citato licet dicat probabilem esse potationem infiniti, non tamen persilit in hoc, quod fiat per partes proportionales horae. Quocirca posito isto modo Einfinito non solum sequuntur inconuenientia propria infiniti, sed alia noua, Se manifestiorem implicantia contradictionem. Quapropter, ut plenε respodeamus quarto argumento, ostenda. mus septem argumentis,quo modo implicat eo tradictionem infinitum factus partes proportionales horae:& quinque aliis quomodo repugnet simplicia
ter: ut omnia snt numero duodecim.
Primo si Deus posset facere isto m o
infinitum,sequeretur,quod etiam pos, set neere illud producendo pedalita tes illas per omnia instantia horae nam scut cognoscit omnes partes propo tionales,ita cognoscit omnia in statia) Fialiter tamen ut nullum praetermittatur in tans totius horae quo non producatur unu pedale ec puniatur praeciaeti. Nihil enim argumento refert instantia esse accidentia distincta,nec ne.Tuc sequeretur, quod illius infiniti secum dum longitudinem nulla esset pars continua maior,quam pedalis, quod profecto exprenam dicit contradiAionem. Sequela tamen probatur. Detur pars aliqua maior pedali, quaest. v g.
bipedalis, illae duae pedalitates fuerunt productae in duobus instantibus diiuerss: & Deus nouit, quae instantia erant illa: sed nulla possunt esse instantia immediata,immb nulla, inter quae
243쪽
non mediet alia infinita: ergo inter productionem pii mr pedalitatis,&productionem secundae,fuerunt alis infinitae
productae: de per consequens istae non sunt immediate unitae. Et pari modo
replicabitur de quibuscunque duabus pedalitatibus, quas dederis immedia.
t E continuas. Propter argumentu hoc
nullus credo admittet huiusmodi productionem partium continui per omnia instantia, nullum praetermittendo: sed perpartes proportionales aut per instantia incipientia partium, ut ponit Gregorius quae habent certum ordine. t. rolla. Tune sequitur secudum corrollariu,
scilicet, qu bd dabitur ultima pars de
B non dabitur ultima pars proportiona lis in continuo. Negatiua supponitur ex natura continui: sed probatur assitamativa. Producat Deus in prima parte proportionali hors unum baculum pedale in manu mea,quod ego pugno copraehendam: in secunda parte propoditionali excludat illud, & producat aliud continuum priori: quod quidem
prias procedat uersus orientem,in tertia parte proportionali excludat secundum, & ponat tertium continuum cusecundo. Et ita per totam horam. itaq;
in qualibet pute proportionali teneo ego pugno ultimum pedale . Tunc sequitur, qu bd in fine ego habebo ali-C quod pedale in manum ec oppositum potest quis assentire Primb,quia nullunit productum nisi in manu, nec aliquid fuit inde exclusum,nisi ad positionem alterius. Et praeterea,quia illud in
, finitum tendens uersus orientem terminatur in manu mea, quia uersus occidentem non est infinitum,& non poterit locus alius signari, ubi terminet.
Quod si in fine horae detur aliquod in
manu, reuera illud erit ultimum . Cer-tὸ non uideo quomodo quis possit hie
contradictionem subterfugere scilicet sub d detur ultima pars & non detur ultima pars proportionalis horae. Item est mirabile quod in instanti termina-itiuo illius horae uerum si dicere , im- . mediate antehac hoc eo ussuit finitd: Dia in nullo instanti suit addita pars,nisi
fin ta:& tamen modo est infinitum.
sed tertium corollariu est, quod pos 3. ron set Deus producto uno infinito secundum quid,puta quod sit infinite longua
uersus orientcm, terminatum hic Saumanticae, pedaliter latum N pedaliter prolandum. Posset, inquam,ex illo infinito nihil prorsus addendo facere unuinfinitum simpliciter uersus omne esse serentiam positionis. Probatur sequela . V ole, quod in prima parte propo tionali horae, Deus ponat secundam pedalitatem illius infiniti super primam:& secunda parte proportionali ponat tertiam,& quartam pedalitates ad la- Atus illarum correspondenter:& in tem tia parte capiat quatuor alias pedalita tes& apponat prioribus retro uersus occidentem, ut fiat corpus undiq; quadratum,&cubum ex octo pedalitatibus. Et ita per omnes partes proportionales augeat illud corpus sub figura quadrata uersus omnem differentia positionis, sursim & deorsum,ante & r tro, dextrorsum & sinistrorsum nulla partem creando: sed taliter, ut nihil addatur corpori cubo, nisi quod demituraeorpore infinit E longo. Tunc manifestum est, quod in instanti terminatiuo horae illud corpus et it infinitum smpliciter, cum infinities fuerit iacta piaequalis additio quaq; uersus Et praeterea, quia si negetur restare simpliciter finitum, signara non poterit cuiusnam sit qua utitatis: & tamen factum est ex uno infinito secudum quid. Quod roia
secto intellectus,qui capit,nec putat esse contradictionem, nescio quomodo capiat esse possibile, hominem esse quit.' Atqui praeterea sequitur,qubdin illo iustanti terminatiuo uerum erit dicere. Immediatὸ antehac corpus hoc erat undique quadratum:&in nullo instanti additum est illi quicquam, nis sub figura quadrata: & tame modo
non est quadratum :quia infinitum nullam potest habere figuram. Quartum 4 corolla
244쪽
corollat tu est. Dato illo secundu quid uersus oriente inlinito hic ter maiiato pedalis latitudinis N profunditatis posset Deus infinities infinita ab illo tolle
re, taliter tamen, ut semper marier et in
finitum. Probatur .volo, quod Deus in prima parte proportionali hors ausorat ab illo. infinito omnes pedalitates impares,scilicet primam,tertiam,quintam &c. pares autem uniat: iam aufereunum infinitum.& manet aliud. Ins cunda parte proportionali horae itide diuiso illo infinito per pedalitates auserat impares,& uniat pares. Et ita faciat per omnes patres proporrionales
horae: quae sunt infinitae.Tune in inllati terminatiuo horae abstulit ab illo infinito infinities infinitia, & semper manet infinitii. Est mirabile, quod in singulis partibus proportionabilibus unius horae Deus non producat, nisi unam pedalitatem, quando productum fuit illud infinitum secundum quid:& tamen Postea in qualibet hora auserat ab illo infinities infinitum,& hoc faciat per infinitum tempus: id tamen no possit hauriri illud infinitum. Hoc quidem non contradictionem .sed dementiam nisi uerbo adesset inuidia appellarem. Scio equidem solutionem illorum so re, haec esse corollaria, quae sequuntur ex infinito:& ideo non esse inconuenie
C tia, ac si positio infiniti esset articulus' fidei, ut quicquid inde sequatur subpgna in serni sit concedendum. Quinimo profecto si ex articulis nostre fidei similia absurda aduersus nos colligeret infideles,grauissim ε Se periculosissimὸ periclitaretur fides: cum tamen isti, ut te uiculam opinionem defendant, nihili Corolla. Dciunt haec concedere. I Quintum eo rollarium est. Dato uno corpore circulari pedali, posset per partes proportionales horae semper illud circulariter Deus augere circumponendo pedalem grossitiem in qualibet. Quo dato subsequitur,quhd in instanti tei minatiuo ho
rae uerum erit dicere. Immediate antehac hoc corpus fluit circulare: ec tu nullo instanti quicquam 'est additum , nisi
circulariter:& tamen modb non est circulare .ltem tunc lineae, quae exibant a centru , singulae a se inuicem in infinitum dillabunt. Nam quanto plus elongantur a centro, tanto magis distant ,ut
in praecedenti quae bione dictum esti deest in deducantur lineae in infinitum s
cundum hanc opinionem, sequitur, Ptarentiar infinitae lineae, quarum singulae a singulis in infinitum distant.' Se sextum tum coiollarium est. Datis duabus co' corolla.
Iumnis pedaliter distantibus, s Deus rium. per partes proportionales produceret infinitum lignum , inter illas in qualibet parte proportionali horae interponendo unam pedalitatem inter colum Enas quarum altera Versus orientem, alter Nersus occidentem moueretur,daretur infinitum inter duo pucta. Quod si dicas non esse in conueniens,quia illi colu um in infinitum distabunt. Arguitur conua, qubd non si possibile duas res finitas in infinitum distare.Deus distinete cognoscit loca illa, ubi sunt illae collimnae,quandoquidem distinet E eo-gnoscit intuitiuὶ columnas ipsas. Tue sic.Aut in teu git ultra illa loca alia ense imaginaria loca adhuc longius distitia:& tunc non cognoscere columnas
illas in infinitum distare. Si autem dicatur,quhd Deus nou cognoscit alia loca imaginaria uersus orientem &occi Fdentem ultra illas column f, hoc profecto uidetur intellectu dissicile,immbimpossibile: nam eum columna illa, quae eli uersus orientem sit corpus finitum,necesse est, ut Deus uideat eam. esse in loco finito pedali: Si per conis. quens circunquaque Deus intellizeret locum imaginarium extra istam ratque adeo uersus orientem non diu stat in infinitum : sed poterit adhue eam pellere ulterius. Mirabile en mest profecto, quod Deus uideat columianam in aliquo certo loco, & non possit eam depellere , quocunque ue- .lit. Intelligenti relinquimus remania 'mia uertinuam.
245쪽
, os super Tertium physicorum,
Septimum eorollarium posse & hue
accersiti ex lib.nostro. 3. summularum.
Sequeretur enim secundum hane opinionem , quod eadem ratione, posset Deus in prima parte proportionali horae producere unum angelum, & eun dem in secunda parte anni hilare Sc rursus in tertia parte reproducere: ita per totam hora in partibus imparibus producere &in imparibus anni hilare. Quo dato sequitur ut loco citato di cebamus qubd ille angelus in fine ho. raeerit de non erit L supponitur enim ubd in instanti extrinseco terminati uo horae,nec producatur de novo, nec an i litetur . Probatur sequela: na desurram partem malueris Si diras,quod eriti ergo in ultima parte proportion ii suit productus,quam necen est dicere fuisse imparem. At uero nulla dabitur postrema impar, quam non sequatur alia par,in qua fuit anni hi latus:ergo in fine manet an nihil atus. Quhdsi dederis,qubd non erit,eadem arte probabo, quod erit mam post quam, licet parem, in qua fuit anni hi latus, fuit alia impar,in qua suit productus. Revera argumentum,uel deducit respondente ad metam non loqui. uel quacunq; dederit partem contradictionis, cogit eualteram simul concedere. Existimo ad quartum argumentum principale, satis ella responsum: nempe qubd producere infinitum per partes proportionales horae,non solum repugnat ratio. ni infiniti,sed ex modo producendi i fert peiora ad buc di absurdiora in
A et quia Autores infiniti saltem
asstinabunt Deum posse producere infinita entia in eodem instanti actu separata, non per diuisonem continui, nee per par es proportionales horae:& pfri modo unam magnitudinem infinitar inseram inde alia corollaria, quibus ostenditur esse etiam hoe i impossibile. Sit ergo octauum corollarium argumentum,quod ipse contra se iacit Grezotius. sequer ur, quod uorara non esset minor suo toto, uel qu bd no quaecunque sunt aequalia unitellio, lunt aequalia inter se, uel qubd unum infinitum esset maius alio, quorum neutruest pars alterius. Lt faciam Prius argu mentum in quantitate discreta, ut ipse iacit. Sit infinita multitudo lapidum hine a Salmantica uersus orientem, dc infinita etiam hinc uersus occidetem: quarum prima uocetur a. secunda.b. de c.sit pars multitudinis. a. quae quidem pars incipit a Parisiis uersus orientem.
Item quod. a excedat. c. per totam mul
titudinem,quae est hinc usque Parisios. Tuc arguitur sic.a. multitudo est aequalis b. quia utraque est infinita, &ne tra est pars alterius:& eadem ratione α Eest aequalis. b. ergo. a.&.c. inter se sunt
squalia. Si negas aliquam partem anteis cedentis, das duo infinita, quorsi ne trum est pars alterius,non esse inualia. Si negas consequentiam, das, quod noquaecunq; sunt aequalia uni tertio,sunt aequalia inter se. Si uerb cocedis antecedens de consequentiam, sequitur,s
non omne totum est maius sua parte: nam .a. est totum respectu .c. Respondet Gregor. qubdidem argumentum posset fieri de duobus eontinuis & de medietate alterius eorum, datis enim duobus bipedalibus a.& b. tot sunt partes adaequais in .a. quot in b. de tot etiain c.quae est medietas. a. quot sunt in .b. Fia per consequens tot runt in. et quot sunt in. a. licet. a sit totum,&.e.parLEodem modo nihil in conuenit dicere ad argumentum,tot esse lapides in c.infianito,quot sunt in .a. Miror autem qu modo fit contentus hac solutione: aue qua ratione potuit adduci,ut eoncederet tot esse lapides in c.quot in. a. cum ad oeulu eonflet lapides, qui sunt hine usque Parisios esse in . a. &non in . e. de illine utrunque esse infinitum uersus orientem. Nec profecto est par ratio de partibus proportionalibus continui,
quae suae silicio potentia, & de partubus aequalibus mulliitudinis infinita,
quat sol perissubtilentes. Nam quia nulla
246쪽
Quaestio Quarta. 2 o TR nulla est tam parua pars quin sit diuisi
bilis in infinitas, nihil in conuenit tot
esse partes numero in medietate,quot in toto minores tame . At quod partes aequales in magnitudine,tot sint in parte,quot in toto intellectus capere non
potest. Quod si in quantitate conti.
nua fiat argumentu, in conueniens erit
manifestissimum. Sit enim linea.a. hine infinita uer sus orientem ,& pars eius a Parisiis uersus otientem st. c.linea ueris infinita hine uersus occidentem sit b.& fiat argumentum:a. linea est aequaliter longa. b.&.e.est squaliter longa eidem .b. ergo a.&.c. sunt aequalia in longitudine. Dieere autem, cuod pars s
B cundum longitudinem si aequaliter loga sito toti, expressi Isma est contradictio.Nec locus relinquitur fugiendi adnumerum partium proportionalium e. - continui. Nonum corollarium est. Se πιφὲ ιγ queretur,u, datis duabus lineis,quar u. a. est longior,quam .b. per solum motu Iocalem,sine noua quantitatis additione. b.fieret longior,quam .a. Patet: si .a.
inciperet hinc Salmantica, de esset uersus orientem infinita.b. uerb incipereta Parisiis: manifestum est, quM aesit i5pior, quam . b. 8c tamen si manentibusnxis his punctis Salmanties de Patisis,
Deus moueret illas, ut partes tendentes in orientem,uerterentur uersus ocC cidentem: tune illa linea terminata Pa- risiis esset longior quam haec, quae terminatur Salmanticae. No ignoro, quin
Arist. admisso per impossibile infinito
uersus orientem non cocederet, qu bd
per aliquam potentiam illud extrem si uersus orientem quod nullum ess posset circula liter moueri uersus occidetem. Sed tamen isti id non possent negare,nam posset Deus manente prima pedalitate hie fixa Salmanticae in prima parte proportionali horae abscindere secundam pedalitatem, quae est uersus orientem, & unire retro primae uersus oecidentem, & in secunda parte proportionali hora unire secundam pedailauem eodem modo: di ira per totam horam, linea,quae erat Infinita uersu Dorientdin,fiet infinita uersus occide te m. Quod si idem fiat de illa, quae tetaminatur Parisijs, cocluditur totum c rollarium. Decimum corollari siegre
gium certe est. Si Deus poss t producε
te infinitos homines, aeducat eos. V. g. ordinatos hinc uersus orientem : quorum singuli singulos prsei se habeant pileos. Sequeretur,quod posset Deus auferre ab istis infinitos pileos,immd infinities infinitos, & tamen quilibet maneret cum suo pileo.Probatur. Volo, qubd aufer i omnes pileos hominum parium. puta secundi: quarti &e. man εtibus imparibus: de tamen tertius det
pileum suum secundo, de alii duo im- Elares,scilicet quintus septimus dent pieos suos tertio Be quarto, & alii quatuor impares,scilicet nonus,& tres sequentes dent pileos suos hominibus quinto,sexto, septimo,& octavo,&postea octo ipares dent suos pileos octo subsequentibus hominibus usque ad sextum decimum:& ita fiat per omnes partes proportionales horae. Tunc de-mu in fine sublati erunt infiniti,& quilibet manebit cum pileo. Atqui eadem arte poterit Deus uti in infinitis horis, aut in mille , vel decies centenis militiabus,ut semper auferendo infinito spi-leos relinquat singulis sngulos. A qui potest alio modo uerti corollarisi. FDatis illis hominibus eum singulis pileis posset Deus nullum prorsus pilea addendo ficere, ut quilliat habeat i finitos. Probatur in prima parte proportionali horae omnes impares, puta tertius & quintus Bre. qui sunt infiniti dentur primo homini: in secuta parte proportionali ex aliis restatibua omnes etiam impares intercalariter, puta tertius quisque qui etiam erunt infiniti dentur secundo homini : de in tertia parte proportionali ex residuis tertius etiam quisque detur tertio homini. Quod si ide fiat per omnes panes proin portionales horae in instanti termin
tiuo quilibet habebit insalios.Nee ro
247쪽
fert hoc fiat per partes proportionales
horae an simul id faciat Deus in eodem inlitati. Fateor corollaria ridicula sunt: sed esset etiam ridiculus, qui, ut posi tionem infiniti defenderet, illa co iacederet. Eadem proportione seqimur,
quod si singuli illi homines infiniti ha
berent singulos preaesse aureos possent ex illis unusquisque tantum ditescere, quantum uellet.Exempli gratia .Si illos
infinitos aureos coniicerent in unum
cumulum:&postea quilibet resumeret centum, profecto omnibus sufficeret
cumulus mam tot sunt in cumulo cen.
tenam j. quot sunt homines. Et si rursus facerent cumulum, di quilibet uellet B accipere decies centena milia, abunde itidem haberent in cumulo, unde pocsent extrahere. M si rursus sacerent cumulum, Numisquisque parce acciperet unu tanta aurcu: exhauriret totucumulum, perinde ac si quicunque acciperet decies centena millia. Si haec non eli contradictio, nescio quam existiment illi esseco tradictionem. Vndecimum corollarium posset esse illud, quod tetigimus lib. 3. Summularum. Datis enim infinitis angelis, uel Deus potest plures alios producere,vel non: si no, potentia Dei esset exhausta: quod
impossibile esse loco citato ut reor
ollendi musmam cum potentia Dei ex C se sit illuminata, de creatio rirum non ponat aliquam materiam , quae posset exhauriri per creationem,fit, ut quot. Cunque rebus creatis infinitis & infinities infinitis nulla potest reddi causa, cur Deus non possit producere plures. Nam reddere pro causa Deu iam produxisse quotquot potuit: est petitio principii : hoc enim ollendit argumen tum, scilicet qudd postquam no est repugnantia ex parte causae essicietis, nec ex parte materiae,quotquot detur creaturae,non sunt causa,ut no possint plu.
res produci. Sed de hoc illic copiosus dictum est in materia motalium te t. r. Si autem dicatur . qu bd datis infinitis angelis adhuc Deus poteriplures, sequitur,qubd una multitudine Dsimpliciter infinita potest dari alia maior .quod rationi infiniti repugnat, ut enim data magnitudine simplicitet infinita contradictio eli potve esse maiorem, ita datis infinitis hominibus, qui sint simpliciter infiniti,uidetur imponsibile posse ei se plures: m qua ratione posset Deus infinitae multitudini addere unitatem, posset etiam infinitae magnitudini addere nouam partena: quod
est repugnans, nisi illa se penetrai et ca
aliis. Sed quicquid si de infinita multitudine rerum indivisibilium, arguitur, quod Deus non postin producere infinitos homines saltem relictos suae naturae. Sequeretur enim, quod quali- Ebet pars cum qualibet parte se penetrarent in eodem loco .: Probatur sequela.
Illi infiniti homines habebunt infinitos oculos. infiniti autem oculi dextri replebunt omnem locum imaginari v. 'Immo infinita grana milii,aut infiniis
formicae. Si ergo oculi dextri omnem locum imaginariu replenti necesse est, ut sitis tri se penetrent cum dextris : de cum non sit maior ratio de uno, quam de alio, sequitur, quod quillibet penetratur cum quolibet:& eadem ratione
lingua & manus & pes penetrantur cusingulis aliis membris. Et ut euidentius argumetum appareat,creet deus pilus in nitos oculos prosecto tuc non po- Fierit creare infinitas linguas,nisi pene trando linguas cum oculis, quod si postea creet pedes, debent penetrari cum aliis inebris: ergo ea de ratione . si cre- et infinitos homines, omnia membra debent se inuicem penetrare. Quare non poterit Deus infinitos homines creare relinquendo illos in suis naturalibus:nam penetratio illa est supranaturalis . Qui nimis nullam multitudinem rerum diuis bilium actu separat rum poterit Dcus creare, quin singulae partes cum singulis se penetrent. Nam creet. V. g. infinita grana milii:& arguitur se, si creasset infinitas medietates
248쪽
Λ tum Infinitumio eum imaginarium,ergo non posset alias medietates creare, nisi penetrando illas cum prioribus. Et confirmatur, quia si creatis infinitis
granis integris Deus anni hilaret medietates illoru, medietates it; supeie Lsent,replerent tantulocu quantum glanai tegra:& si ex medietatibus reliquis adhuc corruperet medietates singula. rv. adhuc illae quartae partes replerentia tundem locum : si quide sunt infinita entia aequalia, ergo quando erant infinita grana integra, singulae partes se penetrabat cum singulis: sicut est corpus Chrilli in sacramento. Pudet certe plura huiusmodi monstra multiplicare. B Illa duo argumenta ultima colligimus ex intentione Arist hic tex. 3. ubi pro comperto habet, non posse mixtum componi ex pluribus elementis simplicibus, quorum quodlibet sit infinitu: nam unum illorum replebit totum locum imaginarium: & per consequens non relinquet aliis locum. Eode enim
modo colligimus nos qubd si datis singulis particulis singulorum granorum milii aut hominum, illae reptirent omnem locum imaginariu , fit, ut integra ipsa tota, infinita numero esse non possent,nisi per partium penetrationem. De qualitate infinit E in tela no opus est nouum argumentum addere,quia sC fiat intensio per additionem gradus ad gradum ut illidi cutὶ eisdem serme argumentis redarguitur, quae facta sunt aduersus infinitam quantitatem : nam intensio nihil aliud est, quam qualitas intensionis. Sed aduersut infinita uirtutem motiuam quam etiam ponunt possibilem creari a Deo a priori est argumentum, quod uirtus motiva est tata quanta est persectio rei: de ideo si nopotest dari creatura infinita secundum essentiam,nec potest dari infinita secudum uirtutem. Sed tamen a posteriori sormatur duodecimum,&postrem si argumentum. Detur uerbi gratia intelligentia infinitae uirtutis, quae moueat
coelum, sique nunc clium quiescens,
ut centrum solis sit in oriente, & inci- Dpiat illud nunc mouere per ultimu non esse. Arguitur, quod sit implicatio comtradictionis ipsum moueri infinita uirtute. Primo, si intelligentia mouet i γfinita uirtute, immediat E post hae et it ficta persecta circulatio quia si tardabit per tempus, non mouebitur infini. t E uelociter rursus: ergo immediat Epost hac centrum solis erit in eode pucto, in quo nunc et . Tunc sequitur bene. Omnia puncta coeli erunt immediate posthac in eisde puncti r loci, in qui
bus modo sunt: ergo nec mouetur, nec
incipit moueri: sed persecte quiescit. Item si infinita uelocitate mouetur circulariter, sequitur primo, quod im- Emediate posthac erunt factη insultae
circulationes: na qua ratione erit una, erunt plures:& qua ratione erunt plures,erunt infinitae: hoc tamen profecto
nescio, quis intellectus capiat nempequbd immediatE post hae erunt sactae infinitae,&ta me ordine certo una post aliam,immo infinities infinit E &uniformiter. Et secun db sequitur,mnum qua quiescet: sed primo impuliu illius intelligentiae mouebitur coelum infinito tempore: quia non potest signari te-pus, quando quiescet. Et quo perspicacius fiatargumentum in motu recto, sit exempli gratia machina bellica, uecatapulta , quae ignito sulphure lauet splobum infinita uelocitate. Et arguitur sic. Aut globus ille quiescet aliquado,
aut nunquam quiescet. Si primum: qus ritur, ubi quiescit,aut quando. nec poterit profecto sgnari locus, aut tempus quietis. Si nunquam quiescit: ergo infinito tempore mouebitur : &per consequens non mouebitur infinita velocitate mam infinita uelocitas uidetur esse illa, quae tempore finito per. transit infinitum spatium . Et sc semis per est contradictio. Eh uel maxim qu bd communi animi c5ceptioni ropugnat mobile infinita uelocitate infinito tempore de praesertim indurectum moueri, ut infinities infinita
249쪽
aio Super Tertium physicorunti
A spacia directe transeundon si quam ces.set. Item quia vel transiuit per mediu,
uel noli. quod autem corpus moueatur ab extremo ad extremum,&non per medium, rationi motus repugnat,
ut lib. sequenti uidebimus. Si autem transibit per medium: ergo immediate poli hac erit in loco pedaliter distanti& in loco de cupedaliter, in alio & centu pedaliter dillanti quod certe fieti nequit,nisi simul in eodem instanti sit in multis locis: id,quod per uirtutem saltem creata impossbile eli fieri. Quod si Deus simul poneret eandem rem in pluribus locis non moueretur per illa. Nec valet solutio, qudd sicut immedia B t Eposthac ante quodlibet inflans erutinfinita instantia infinitarum partium propo rtionaliu horae licet nulla duo inllantia eruis mul ita im mediat ε, posthac illud mobile erit in infinitis locis, licet nunquam erit simul in pluribus. Non inquam, satisfacit solutio. nam a. lia ratio est de partibus proportionalibus horae, quae sunt minores,ee minores versus nos , nec possunt num crari.& aliud eil de locis certis re squalibus spatiis distantibns, ut possit eadem res immediat Epost hoc esse in omnibus, quin sit simul in illis. At metuo ne dum infinitum reda C guo, redargutionem ipsam in infinituproducam. Libuit autem nenijs illis talisper ludere, ut portenta, quae infinitu uelut chim era illa sabulosa parit in medium proferrem. Ad primu Ao primum i pitur argumentum pricipale. eo cessa maiori, scilicet qudd quicquid non implicat contradictionem modo illo secundo exposito Deus possit facere,negatur tamen qu bd infinitum non implicet illo modo contradictionem, ut praefatis rationibus ostensum et . Simili namque argumento tenentur au- thores contrariae opinionis respondere. Negant enim posse creari creatura infinitae persectionis. Contra quos, si arguatur, quod creet Deus in parte pro- Portionali horae creatura alicuius persectionis, eo in fine creatura duplae per D
sectionis,& in tertia creaturam triplae persectionis,&sic consequentet, ut in fine horae detur creatura infinite perse cta. Respondent, qu bd repugnat crea- turae,ut sit infinitὸ persecta. Et data infinita magnitudine dicunt, qudd Deus non poterit illam augere, quia repugnat naturae infiniti augmentum. Pari' modo nos dicimus,quod repugnat naturae.rerum esse infinitum in aetu secudum extensionem,aut numerum, & reuera multb nos magis dignis eamus omnipotentiam det,quam qui afferunt infinitum: nam illi dato infinito conced ut aliquod esse ens, quod Deus agere non qotest,nec mouere: εἰ quod datur Edus collinae adeo distantes, ut Deus no possit amplius separare.Nos autem dicimus nullam esse possibilem reru multitudinem, aut magnitudine,aut di lantiam, quin Deus possit illa augere &c. Quod si urgeas unde prouenit ista in finiti repugnatia: Diuus Thomas quot.'. articul. primo citat quosdam dicenter repugnantiam esse, quia dato i cst. nito illud esset inquit E persectum secundum essentiam: quod repugnat rationi creaturae, ut quaestione proxima dicebamus. Illud uerumtamen non se. quitur: nam licet esset lapis infiniis ma , gnitudinis, non erit essentialiter per se .ctior, quam esset lapis pedalis: nece. γ' quus ita finitae magnitudinis esset, tam perfectus quam homo necesset essentialiter persectior,quim est modb. Ob idq; respondet repugnatiam esse ex natura quantitatis, ut.n .naturae hominis intrinsece repugnat esse irrationale, ita ratione qualitatis sue cotinuae, sue discretae etsi sit numerus indiuisbiliu)repugnat esse infinitam in actu, ut praeter aut horitatem Aris. in hoc lib. supra iactis argumentis monstratum est. Scicundum,tertium,&quartum argumenta soluta sunt. Ad quintum uero , P s.1r omni u prassus urget. Non ulli ex Tho mem uirum istis ad mi illa casu, quod in quolibet die Deus crearet unam azimam, eam
250쪽
que eon seruare negant tamen hine sequi fuisse infinitas: quia dies non Deo runt infiniti alias non fuissent pertransacti: nam infinitum pertransiri non potest, ut docet in hoc lib. Artilo. tex .ss. Et hanc putant esse mentem S. Thom. prima p.q. 6.artieul. 2. ad s. argum e tum . Atreuera admisso casu aeternita
tis mundi,& qu bd in quolibet die me
ritu nns angelus ereatus de conseruatus, aut una anima, negari non posset,
quin fuerint infinitae: quia nec Arillo. nec san. Tho. negauit in illo casu Dic se infinitos dies praeteritos : sed solum negauerunt, quod non fuissent infiniti dies sigillatim numerati inter duo ex. B trema: puta inter principium & finem: quia si hine incipias numerare, uenire non potes ad ultimum in praeteritum:& ab aeterno non poteris sumere primcipium numerandi. Et ideo respondetur, quod licet fuerit possibile mundusuisse ab sterno tamen non potuit qualibet die creari una anima ge conseruari .Et repugnantia solum est ut probe inquit Scotusa. sent. distin. I. q. 3. ex
parte obiecti: quia infinita multitudo non est sactibilis, ut supra osse sum est. C
Ob idque ea ratione, qua Deus in una die uel in uno instanti non potest producere infinita, non potest illa producere in infinitis diebus praeteritis. Secus autem est de infinitis diebus aut infinitis circulationibus csti: nam illa nosunt infinita entia in actu: sed unus continuus motus: qui supposita aeternitate mu ndi non habitisset principium. Ad postremum principale argumentum Respondetur, quod potentia infinita Dei non attenditur penes hoc; qu bd posse infinitum producere, sicut nec penes hoc, qubd possit producere hominem irrationalem, aut chimera:
sed penes hoc, qu bd poest producere D
omne possibile. Potest namque infini- 'tas res & mundos syncategorematicε producere, id est non tot quin plures. Et quantum ad modum producendi potest res producere ex nihilo independenter a materia. Potestq; corruptum reproducere: atq; adeo homines resu