장음표시 사용
251쪽
Theologi, ordinis Praedicatorum, super Qtrarium
Ph) sicorum Aristotclis Quaestiones.
A Tex. xij. re continente terminus dcci
loci,ciusq; conditiones recte sint a philosepho constitutae. I, i huIus quarti disputatio cui in uolumine
mus in consideratione triplici posta est: nempe loci, vacui, atque temporis . unde prima haec quaeIlio quatuor priora capitula textus usque ad diisnitionem Ioel examinabit. Arguitur ergo pri mo pro parte negativa quaestionis aduertus primam propositionem Aristo. qua asserit ad physicum pertinere disputationem loci. Locum esse, ut in quit Commen. est per se .notum e emgo nulla scientia opus habet, id per- sua iere. Et confirmatur. Si aliqua scientia deberet de Ioco disserere, id proprie conueniret ma he naticae, locus enim nihil aliud dicit, quam Q. perficiem corporis de genere quanti talis, corpus aliud ambientem, ut abstrahit a sensibilibus qualitatibus,&ab actione& passionei sed cui lib. a. αι. dictum est mathematicus est,qui tractat de quantitate abstrahendo a sen Cla de motu de quibus proprie considerat physicus ergo negotium loci mathematico potius incumbit, quam physico. Secundb principaliter arguitur. Locus nihil est positiuum: ergo quaestio praesupponit falsum . Probatur an is
recedens , quia maxime esset superficies ultima continentis ut ait Ariastoteles) sed quamuis Deus corrumperet aerem circunstantem Salmaim licam, in eodem prorsus censeretur manere loco,quo est modo: & quamuis corrumperetur aer, ego possem ambulare mutando loca: ergo locus ex natura sua non dicit aliquid positivum. D Et confit. Si locus esset superficies continentis,id esset praesertim propter illam rationem philosophi text. 3.quia in eodem loco, in quo modo est unum locatum,succedit aliud sed hoc est fabsum: ergo. Probatur minor:quia quando ego deambulans muto locum , in illo loco unde exeo, non manet locus in actu, eum non maneat locatum
stinctum a loco : sed aer continuus rarefit, de replet locum.' Tertiis principaliter arguitur. Si locus esset superficies, sequeretur, quM loeus non diuideretur in sursum Sedeorsum tanqua in duas eius species: cuius tamea contrariura ait Phi tex. .
252쪽
A dIcens illas differentias portionis esse partes loci, scilicet subiectivas. Probatur sequela: nam superficies elide genere quantitatis: sursum velis & deorsum sunt de genere relationis: constat aute, quod genus re species debent esse eiusdem lineae praedicamentalis. 'Quarto principaliter arguitur. Si locus esset superficies, sequeretur qu bd esset in praedicamento quantitatis ut Arii l. in eo dem praedicamento docet conseques est falsum, quia loeus uidetur esse in
praedicamento, ubi, ut nomen insinuar, eadem tamen res secundum eandem
rationem ad )iuersa praedicamenta pertinere non potest. Quinto principali B tet arguitur. si locus ei set superscies, seqiteretur,qubd locus no esset immo-hilis:consequens est contra Arist. ergo sibi ipsi repugnat. Probatur Tequela. Superficies corporis continentis mouetur ad motum ipsius corporis, exempli gratia, superficies aeris continetis Salmanticam reuera non est eadem , quae fuit ante decem annos: nam aer continuo corrumpitur, Se nouus generatur.
Si ergo talis superficies eli locus, sequitur, quod Salmantica non est in eo de loco, & per consequens est mutata localitem quod est falsum. Idem apparet de stipite arboris fixe subtus aqua, cuius superficies aquae circusantis semsi permutatur, 3c per consequens si illa
superficies esset locus arboris, locus esset mobilis. Et confirmatur. si locus esset supelficies continentis, sequere. tur, qu bd dum lignum ouetur in aqua fluuii aut homo in naui, non mutaret locum, quia manet in eade super sese: consequens tamen est falsum qilia mouetur:&moueri idem ell,quod locum mutare. Sextis principaliter arguitur eontra illam proprietatem loci tex. 3. de rex. 3 3 . quae esl,locum esse aequalem locato. Locus intra se continet locatu: ergo est maior locator in eorporibus enim intelligi non potest, quomodo crusta avellanae intra se contineat auel
lanam, quin si secundum aliquam dimensionem malor auellam. Et confir. I
si locus esset aequalis locato id maxime esset secundum superficiem concauam loci de conuexam locati: conseques est falsum: ergo εἰ antecedes. Probatur minor: nam alias sequeretur super idem centrum posse describi duos , aequales circulos: quia illae duae supei ficies describuntur super idem centrum locati coli sequens tamen contradicium axime cuidam mathematicorum di centium circa idem centrum impossibile esse duos aequales circulos describi. In contrarium tamen est authoritas Arili. QvAεs Trous M hane in duos articulos partimur. In primo textum Epro more in conclusiones colligimus: in altero dissinitione loci explicamus. Initia autem qu stionis inde congruε impere uidebimur,s praemiserimus distinctionem illam loci,quam superio. s. subnotauimus, san E quae totius quae-ssionis sundamentum ae basis est. Cuenim locus sit superficies corporis con Loeus dutinetiς intra se aliud corpus, fit, ut que pliciter diadmodum corpus uno modo accipitur clinia mathematic ut tantum dicit quanti
tatem in de alio mo ' physicE, ut dicie
compositum alicuius certae naturae rita locus uno modo accipitur simpliciter pro superficie ambiente aliud corpus trins dimensionis abi trahedo a quacun Fque qualita e naturali conseruatiua locati: alio modo accipitur pro loco naturalis nempe, ut supponit pro superficie continente, connotando formam dc proprietatem naturalem conseruatiuam locati. Exempli gratia, supei ficies aeris me circundantis, siue locussi mihi salubris, sue nocuus, siue in illo sim naturaliter, siue uiolenter, eo socium qu bd ambit quantitatem meam rest mihi locus:cum hoc tamen requireretur ad locu naturalem, ut meapte
natura ego essem in illo propter qualia tales loci mihi conuenientes: siue inquantum sum graue, sue inquantum animal. Concauum enim lunae dupli.
253쪽
A eiter est Ioem ignis nam quare ipsum
adaequatε ambit, est si impliciter locus:& quia naturaliter conseruat,eli locus naturalis. Idemque dicendo de centro mundi respectu terri Neque elementis modo,uerum & mixtis, inquantu mixta sunt, co nueniunt loca propria.V inii enim conseruatur in uase ligneo, po-rjus quam in vitreo:& in cauernis terrae , potius quam super aere: M locus propriae patriae est cuiuscunque suapte natura salubris, unde significatio haec
duplex loci aequivoca eii. Hac supposita dii inctione textus quatuor capitulorum Ammatur nouem conclusioni. i. Gelu . bus. Plima eli in textu statim primo e
B cesse eli naturalem philosophum de lo
co tractare .Hanc probat quatuor rationibus,quas in commentis expositas dedimus: uidelicet,quia quicquid est, est. iploco:&quia quicquid mouetur, mutat loca, in quo succedit aliud locatu .& quia mulis sunt dubitationes loci: de quia ab antiquis parum aut nihil dictu Adi filio. est de loco, unde ad primum argumen. tum principale respondet Commem' rator, qu bd quamuis locum esse sit per se motum,& per consequens no sit dimonstrabile: nihilominus dialectice iaprobabiliter tractanisu est de loco propter ambiguitates, quae de eius natura sunt. 1ddiderim tamen, qu bd locum
C esse, saltem propriit cuicunque rei, non est tam per se notum, quam est motum esse, nam res aliquas moueri, oculata experientia constat,ea uerb, quae sunt in aere, in loco esse,non est ita manis
itu immo vulgus existimat medium
inter terram ,&coelum uacuum esse, quando non sunt nubes,aut fiantes ueti .unde Aristo. ex motu docet uenari locum esse, tanquam rem occulta per aliam euidentem mi patet hic tex. 3.
Ob idq; ne eesse habet philosophus non solum osted et quid est locus, sed etiam cpro tyronibus locum esse: t me si hoc apud sapientes supponatur tanquam principium physicum. Ad contimationem, Respondetur , qudd
sermonem de loco naturali manifestu best spectare ad physicum : sed & cons de
ratio quoque loci simpliciter diei potitis ad ipsum, quam ad mathematicu
pertinet: mathematicus enim, ut tractat de quantitate abstrahendo a sensu, ita de absti aliendo a motu. Physicus autem quia tractat de motu locali, qui fieper mutatione loci, habet subinde tractare de loco. Et haec suit secunda r tio Aristote. SECvNDA conclusio in textu 3. duc locus est aliud positivum. Hanc ponit aduersus vulgares, & nonnullos etiam antiquos philosophos credentes res,
quae mouentur in aere, moueri in uacuo. Quam probat tribus rationibus. fPrima uim mitur ex successione corporum in eodem loco,scut in eadem materia succedunt diuersae formae: & hoc procedit de loco simpliciter de math maiic Edicto. Secunda ex motu naturali grauium ad sua cuiusq; propria loca: de hsc procedit de loco naturali.Tertia ex aut horitate ipsorum etiam ponentium uacuum. Aiunt enim , P uacuum est locus aptus repleri. Quibus uerbis fatentur locum esse aliquid positivum. Rationes istae abunde in comentis expositae sunt. unde ad secundum pii, Adsecuncipale negatur,locum nihil esse positi. dum: uum:& ad probationem respondetur,u, dempto quocunq; circunuantis res
manerent in uacuo, non manerent proprie in locomam esse in .dicit esse in aliquo positive: sed tame quia res illae manerent in eadem dastantia ad centrii re ad polum,dicuatur manere in eode loco imaginario . Arist. uerd quia casum reputauit impossibilem, disiniuit locu uerum, quem ait esse aliquid postiuu. Ad confirmationem respondetur a gumento Aristatis esse,quod particulariter aliquado,unde exit unum locata, maneat locus imactu repletus alio locato: ut patet de dolio, unde exit aqua, Frepletur aere. Et si immediate unde ego ex eo intraret aliud corpus,eade superficies aeris maneret locus in actu cotiae
254쪽
. A nem: Gud loeatum .si tamen non su ' cedat aliud eorpus nisi aer,ille cotinuatur,& per consequens no manet locus in actu di uisus a locato. , - TERTIA conclusio est in text. . 3- 0 ψ'- sursum de deorsum ,&aliae differentiae positionis sunt partes loci Haec concluso ut comento. s. exposuimus aliter intelligitur de loco simpliciter dicto: aliterq; de loco naturali. In loco. n. primo modo, ut dicit superficieian ambie, tem trinam dimensionem quantitatis, non est sursum nec deorsi , nisi respe Oiue in ordine ad nos:quia, quam uin, ut abstrahita eerta specie rei naturalis, non uendicat s bi locu rursum potius B quam deorsum: sed rectum,quod est super caput nostrum eli sursum: & pauia mentu deorsum. Locus in naturalis est
genus habens sub se species, sursum, &deorsum .Quas apellat partes loci:quia 'ecies sunt partes subiectivae, in quas uiditur genus: alia m. n. speciem locinaturalis uendicat sibi ignis, & aliam terra Ex quo sequitur, quod si sursum deorsum solum dicant locu simpliciter,non opponutur,nisi relative respe-
. . ctu nostri .ut illi e expositu est. Quare ille locus qui modo e sursum,si nos ascedamus supra illum, erit deorsum. Et eadem pars erectae colunae, quae dum est ad caput nostru eli sursum, si uertatur, C erit deorsum. Si autem sint differentiae loci naturalis,opponuntur corrarie: si .cuti alis species unius generis.Sursum, enim eliconcauum lunae,& deorsum. centrum terrae,quae quidem loca ratione diuersarum naturarum Be qualitatu ad conseruandu diuersa elementa sunt traria. Et de talibus locis subdit Phi. in tex. . si loci eli quaeda mirabilis p tentia. Aliae uerb differentiae positio. nis, anteia retro,dextrum disinistrum, ut placet Paulo Veneto, non sunt diuers; species loci quia nullum corpus mouetur naturaliter dextrorsum, aut sinistrorsum sed sursu aut deorsum:&ideo
sunt loquit differentis positionis non respectu totiua locati: sed q*b adsitu.
partiueius. At uerb sorte Arist. posuit Dillas species loci, propterea si, ut a de coelo ect uidere,oriens dicitur simpliciteria absolutὰ dextrum, Senon solum respectio, de angulus mediae diei,qua est supra nos dicitur, ante: & angulus mediae noctis, rettb. sed de hoc alias. Igitur ad tertium argumentum nega Ad tertiu. tur, sursum & deorsum no esse species Io ei naturalis. Et ad probatione respo- detur,quod locus naturalis non solum
dicit supel ficiem, sed supponit pro illa,
connotando certas proprietates com
seruati uas locati. Neq; sursum & deorsum solum dicunt respectus: sed sura sum quidem est locus conseruatiuus Ieuium:deorsim verb est loeus conserua Etiuus grauium. Ad confirmationem Adeon fierespondetur ex supradictis,quod locus matione. naturalis non dicit solum supelficiem
continentem, ut locus mathematicus. sed virtutem praeterea conseruatiuam. quia illa virtus conseruatiua terrae,
Iieet sit in toto spaeio, quod est intra
concauitate aquae, de aeris pro illa parte, ubi terra est discooperta, tame persectissim E est in centro, propterea terra mouetur ad corum. Eadem ratione licet locus naturalis aeris fit spacium '. contentum inter concauum ignis Se convexum aquae, tamen quia virtus coseruatiua est in medio illius spacij propterea aer moueretur ad illud mediu: tametsi hoc non fit adeo certum, quia Fforsan uirtus conseruatiua ignis pers ctissime est prope superficiem concauam lunae:& idem possumus dicere de aste, sed de hoc alias. Q y A R τ A conclusio est intex. ,-8. Locus non est corpus. Vbi adnotandum est: quinque reeitari opiniones a Phil. de re, quae est locus: quarum quat uor reprobat , & quintam eligit.
Posset enim quibusdam videri, locum esse corpus, Sc propterea qubdeum ni hil sit in loco, nisi corpus h a. hens trinam dimensionem, de locus debeat esse aequalis locato videtur, pllocus ipse debeat habere tres
255쪽
δε nes. Probat autem Arist. locum non esse corpus, nam locus debeat esse aequalis locato, & locus & locatum debeant esse simul, si corpus esset locus, deberet coextendi simul cum locato penetrative . alias non posset esse simul cum illo & squale. Peccabat ergo ratio illorum ut tex. 7. respondet Aristo
quia credebant Iocii debere esse aequalem locato penetrative secundum tri. nam dimensionem e & tamen non sunt aequalia,nisi secundum superficies, concauam loci,& connexam locati. Re liquum primi capitis continet sex rationes,quibus arguitur no esse locum: quas in commentis explicuimus. s. Coclus Quinta concluso est in textu. Ir. LoB cus nec materia est, nec forma locati, nec aliquod eius a ccidens. Erant enim, qui paralogi rabantur, sormam esse lo cum, eb quod locus continet locatum,& forma continet materiam dando iuii esse. Erant praeterea,qui putabant locum esse materiam, propterea quod locus recipit locatum,&, recipere uidetur proprium esse materiae. Cotra quos arguit Aristo.qubd cum materia & forma snt partes locati, & per conseques
mouentur ad motum locati, locus autem cum non moueatur ad motum locati, sit,ut locus nec materia sit, nec forma, sed aliquid subiecto distinctum a loC cato,& a qualibet eius parte & accid&te. Peccabant ergo, quod locus non cotinet locatum , sicut sorma materiam equae continet eam laquam intrinsecus terminus rei naturalis, nec recipit, s-cut materia,sormam: quae est intrinsecum susceptiuum rei: sed continet lo- catum tanquam extrinsecus eius terminus, recipitque illud extrinsecEadmodum uass.Et hoc modo diluit Aristo.eorum rationes tex. 3 8. Reliqua ui
ε. Cocluc de in commentariis.' Sexta conclusio est in tex. 18 . Octo modis aliquid est in alio.Ex qua inseri,qubd nihil est in seipso Manc conclusionem cum suo corollario abundE in commentariis op
siimus. A tex. 3 o. usque ad 3 s. possit Arist. quatuor suppositiones, id quinque documenta,quae illic satis exposita sunt.' Septima conclusio est in tex. 7. Cocliis 3 6. Locus non est spacium, id est dim Esiones interceptae intra concauum co-
tinentis a locato distinctae.Hanc coctu: sonem textu sequenti duabus rationibus probat. Prima quia alias cuiuscun que locati essent infinita actu loea infinitarum partium . Item quia alias i ci esset locus, id est locus limul cum locato moueretur ad locum. Opinion εistam hasque rationes, quanquam o scuras, in commentis tamen pro uirili expostas reliquimus.' Octaua conclu, clusis o in textu. i .est loci dissinitio. Locus est terminus continetis immobilis pri- Emus. Hanc colligit a sussicienti diuiso ne hoc modo. Locus aut est corpus, ut Dissinitio materia,aut iarma ut spacium,aut ut loci.
timus terminus . continentis: non at
quid priorum quatuom ergo quintum. Ponitur ergo prima particula, scilicet terminus continentis loco generis,immobilis, ad differentiam uasis, Primus, ad differentiam loci communis, ut in
commento expositum est.' AT uero ad maiorem rei eviden Artic. t. tiam ctica singulas particulas mouentur in hoc a .anizdubia singula. Prima circa primam dubitatur, quae nam ressi locus: nempe alicuius praedicamenti. Haec enim prima esse debet cuiuscu- Fque rei cognitio si ne substantia, quantitas,aut qualitas,an relatio. Ad cuius intellectum supponendu est in primis, qu bd locus ut ait Commentator co' quinocemen. a. multis modis aequi uoce dici- dicitur. tur. Primo enim possumus distinguere,qubd locus accipitur uno modo pro loco substatiarum spiritualium,& alio modo pro loco eorporum habentium
quantitatem: alia, enim ratione angelus dicitur esse in loco, & alia corpus ut quaestione sequenti uidebitur. Et adhuc secundo modo accipitur dupluciter: uno modo pro loco in potentia,ti alio modo pro loco in actu. Locus
arua actu ut ira 3 aut Aris est superficies
256쪽
eies ultim a continentis,ultima inquam in actu. Laetu terminans & diuidens locans a locato: locus autem in potentia potest diei una pars continui respectu est erius: sicuti humerus pote it dici locus brachii,tanquam superficies conti - nuans humerum cum brachio. Quae quidem acceptio ad sequentem itidem quaestionem pertinet in qua de diuersis modis existendi in loco disputaturi sumus. Loquimur ergo in hac quaellione duntaxat de loco in actu corporum diuisibilium:de hoe enim praecise intelligitur difffinitia loci. Quatuor 'Hoc supposto praeterquatuor illas an
Opinio - tiquorum opiniones asserentium locu B esse aut corpus continens aut materia, aut formam locati, aut dimensiones &spatium interceptum inter latera locantis: quas abundE Aristo. reprobauit, ut in commentis expositu eli: sunt inter iuniores duae aliae opiniones quorundam realium: de tertia opinὶo nominalium, - & quarta censetur esse Aristot. Sunt. n.
qui dii linguut locum accipi uno modo simpliciter ut supra diximus pro te
mino cotinentis. i. circunscribentis locatum & illo modo supponit pro superficie qus est de praedicamento quantitatis. Secundo modo accipitur pro loco naturali,& sic dicut,qubd supponit pro
virtute conseruatiua, quae est de praedi-C camento qualitatis. Alii itidem distin guunt,qubd locus accipitur uno modo materialiter seu pro substrato ut reales loquuntur & isto modo e it res absoluta. s. stiperficies ultima continentis :&alio modo accipitur formaliter, seu pro
per se significato:& illo modo dic ut accipi pro respectu: locus enim dicit duplicem respectum,quem statim explicabimus. Hanc opinionem uidentur sibi et ieere Scotiste ex suo doctore quo hi 3. ubi ait, quod ,ubi licit respectum extrinsecus aduenientem. Et x.senten. d. q. s.
ubi ait .locus accipitur uel pro abs luto,uel pro respectivo,quem modum Prima pro loquendi etiam tenet nonnulli ex disci pontio. pulis s.Tho. His uer tame nihil ON
stantibus statuῖtur hie prima propositio Dhuius articuli. Locus nullo modo acci pitur, nec supponit pro qualitate,aut Prespectu,sed solum pro superficie, quae est de genere quantitatis. Quicquid sit illa superficies, siue distingua turrealitera substantia, siue no .volo dicere,q, qua
uis lo cus naturalis dicat uirtutem conis seruatiuam quae si qualitas, nullatenus
tamen lapponit pro illa, sed pro superficie connotando, ut habeat talem uirtutem. Sicuti album non supponit pro albedine, sed pro re habet albedinem: Pari ratione quamuis locus simpliciter dicat resipectum continentis, aut respectu distantiae, ut statim dicturi sumus, nullo modo accipitur, aut supponit pro tali Erespectu,sed pro superficie continentis
connotando talem respectum. Aliud naque est, locum dicere uirtutem aut respectum: aliud uerb supponere pro illis.
Idem prorsus admonuimus cap.deg nere. nempe θ licet genus dicat secundam intentionem,non tamen supponit pro illa,sed pro natura con notando secundam intentionem. Hs ccertὰ propostio manifesta est,& apud Arist. Se ex na . tura loci. Nam Arist.expresse in prsdicamentis cap. de quantitate ponit locum
specie quantitatis. Et hic nihil aliud ait
esse locum,quam terminum continentis . Terminus autem continentis nec
qualitas est, nec relatio, sed qualitas:& sillum terminum habentem uirtute con vseruatiuam, ait esse locum naturalem , non tamen uirtus est locus.
Item qui dicunt, locum accipi yro relatione, id quidem allirmant ad saluandum, quomodo locus si immobilis per hoc, qu bd distantia huius loci ad centrum terrae semper permanet eadem: at
quando Aristo. dixit,locum esse immobilem ,certὰ non accepit pro relatione, sed pro termino ipso continentis : ait enim,qubd locus est terminus continεtis immobilis. Et confirmatur quia id εipse locus,qui est immobilis, est squalis
locato,ut patet apud Aristo. Relatio uero nullo modo est aequalis locato, sedis rei ficies.
257쪽
. A perficies. Item locus dicit duplieem
relationem, unam continentiae, qus eli. loci ad locatum,& aliam distantis,qui est dii tantia loci a centro,& polis mun-di: relatio uero continentiae non est i cur Ad passio & effectus sor malis loci, ergo nec distantia loci a cetro est locus, sed superficies ipsa distans. Profecto nullius aut horitas lusiicere deberet,ut quis. diceret,qubd locus accipitur pro alio,
quam pro superficie, qui eli de genere
quantitatis. IN sIN v AT se hic tamen intern SVῖ Qς - ni natos atque reales contentio de superficie . Conuenit namque inter eos uerbo, nempe locum esse supelficiem, B & terminum continentis, quod Omnes concedere debent, nisi uelint Aristotel. negare. Differt tamen re, quod reales tenentes quantitatem distinguia re quanta,aiunt, superficiem esse qualitatem secundum profunditatem indiuisibilem. Nominales uero negantes huiusmodi superficies dicunt corpus &superficiem esse terminos supponentes pro eodem diuersis con notationibus.. Aiunt enim,qubd pars extremalis corporis est superficies unde si amphoram, quae locus est aquae, per partes proportionales secundum profunditatem &grossitiem diuidas uersus aquam , medietas eius uersus aqua est supelficies, in ta itidem quarta pars : atque adeo o, ctaua Se omnes, quae terminantur ad a- u m. Ex quo inserunt occam eiusque equaces, infinita esse loca illius aquae - non solum communia,sed propria i m. mediata aquae,eique aequalia. De hac uerli controuersia non est hie
locus uberius disputandi: satis enim de hoe a nobis dissertum est in praedicamentis capit. de quantitate. At uerbpraeter eas,quas illic rationes & authoritates in hac parte congessimus, cert Euel hic locus Aristo t. uehementer suadet, locum esse superficiem distinctam a corpore. Nam ex professo negat hie deae s. ut diximus in .conclusione locum esse corpus: asserit uero, loca esse terminum continentis: distinguIt ergo
inter corpus & terminum continentis,&per consequens inter superficiem de corpus. Item cum ait locum csset et minum cotinentis,manifeste intelligit de adaequato termino, nempe qui ita fit terminus continentis, ut non habeat ipse terminum alium:distinguit enim tanquam duo, terminum de rem termin tam :at secundum istos non datur terminus continentis, quin medietas illius uersus locatum sit terminus prius signati termini. Et co firmatur. Si terminus non est superficies, sed pars uersus locatum , nulla esse prosecto ratio, cur ciceret locum esse terminum contine tis, potius quam totum ipsum corpus
continens. Etenim ut totum corpus
continens non est locus secundum se totum, sed secundum partem, qua tangit locatum , ita de quaecunque pars Gius assignetur,non est illa locus, nisi secundum aliquam sui partem, qua tangit locatum: δέ uice uersa sicut pars suscunque continentis est locus secudum partem,qua tangit locatum, eadem ratione, totum corpus dicetur locus, si quidem secundum aliquam sui partem tangit locatum. Et ita ipsi uidentur mi-ihi sentire, quod non dixit locum esse
terminum continentis ad excludendum continens ipsum esse locum, sed ad ea plicandum rationem, secundum quaeli locus.' At uerb prosecto uerba Ari sto t. huic t en sui palam adueri intur. Dixisset enim tunc. qu bd locus est corpus secundum quod tangit locatum. Non tame dixit, nisi quod locus est terminus continentis ins nuans,qubd talis terminus est res distincta a continente. Item corollarium illud quod ipsi con , cedunt . s. infinita esse loca eiusdem locati, apertessissonat & Arili.& commu ini modo cumipiendi: cum enim text. I. . distinguat auter locum communem tqui per λςcidens conuenit locato,& Ioicum proprium,qui per se conuenit illi, id sane insinuare uoluit, quod cum ea,
quae sunt per accidςna , non cadant sub
258쪽
A eerto numero, benὸ tam ε illa,quae sunter se: loca communia possunt esse mi-i infinita, si locum meum circundaret alius,& alium alius &c. locus uerb piorius esse non possit nisi unus, qui est mii proximus. Et tamen secundum istos nullus esset locus mihi proximus & primus secundum se totum: quia quacuq;
parte continῆris data uersus me, medietas illius adhuc uersus me esset mihi quodammodo pio pinquior: saltem se .cundu se totam. Et postrem 6 id confirmatur. Nisi locus sit superficies indiuisibilis secundum prosunditate,uix de sensari poe,quomodo locus est aequalis locato: ut qua primum uides imus. Sed de
B hoe satis: non enim mordicus conten
do, quantitatem distingui a re quanta lieet id tamen opinor sed ostendo, illamella mentem At illo. CoMsTI Tu To ergo genere loci,
ubd est se perficies & terminus continentis, secunda propositio huius articuli est. Locus con notat relationem duplicem, scilicet continentiae, quae est loci ad locatum , de dissantiae loci a centro& a polis mundi Non intelligo huiusmodi relationes realiter distingui a loco, sed uolo dicere, qudd loeus distinitur per respectum ad locatum,& ad centro. Prima pars patet ex dissinitione Aristo. non enim qu scunque superficies est C locus,sed illa, quae est ultima continentis.Vltima inquam in actu uersus loca. tum. Exempli gratia, superficies,qua brachium continuatur manui,licet sit finis brachii uersus manum,no est locus manus: quia non est terminus in actu. i. noest superficies actu terminans de actu diuidens , sed continuans brachium cum
manu. Et hoc explicuit Aristo t.text. 3 . Item superficies couexa ex era amphorae non δε locus aquae, sed interior con
Priusquam ad secundam relationem descendamus,pro materia quarti argu . menti insertur corollarium,s locus ponitur directE in praedicamento quant, talis,licet diffiniatur per relatione.Sen
rentia expreti est Aristo. in praedicame Dio qua utitatis: cuius speciem ponit locum. Vnde ad quartum princ ipale ariapumetu negatur eo locu locari in pisdicamento,ubi. In quo profecto ut bona dixerim multi ex neotericis nescio qua occasione falluntur credentes locupertinere ad praedicamelum, ubi, quod locis supra citatis uidetur etiam insinuare Scotus dicens,qubd,ubi, supponit pro illa relatione, quae est distantia loci a centro terrae & polis mundi ratione cuius locus est immobilis,de quassatim dicturi sumus. At prosecto neque locus est de piat dicamento, ubi, nec,ubi est relatio: nam: ubi, potius di- Eeit relationem locati ad locum, quam .lo ei ad locatum . Ait enim Aristotes . in ptae.qubd, ubi ,est esse in gymnasio, aut in foro : uidetur, ubi, non est locus, sed effectus loci .i .praedicatum , quod conuenit locato ratione loci. Illa enim coiatinentia passiua, qua locatum continet loco, est ubi catio ut ita loquamur iubi, tamen cocreto no supponit pro il- 'la relatione, sed pro locato,quod est subiectum talis relationis con notando talem relationem. Relatio uerb qus est in loco non est relatio ubi: sed est continetia activa. Exemplum est manifestum,
uestis non est de praedicamelo habitus: psed certε de praedicamento qualitatis: at uestitum esse qui est effectus uestis
est praedicamento habitus Est enim coissiderandum haec piaedicamenta sex praedicari de re ab extrinseco. Arguit verumtamen Gregorius arim.
2.sent. d. 6.q r. arti c. x. st locus non se
species quantitatis, sed passio quantita itis .su perficies. n.de genere quantitatis/nihil aliud dicit', quam quantitatem diuisibile secundu longitudinε & latitudine & indivisibile secundu profunditate: locus uerb superaddit ratione continetiae,quae est passio corporis terminati
per superficie,& se locus potius est pasiso qualitatis et directe quantitas. Res pondetur in , st quis continere sit pan sio quantitatis,tam e locus.no est passio equantu
259쪽
A quantitatis: sed est quantitas cuius pacuo est continere v nde dissinitio loci est descriptiua, quae datur per passionem quantitatis. Hinc sequitur: corollariua i notandum,quod locus est res absoluta secundum esse,& relatiuum secundudici. Quos terminos, cap.de ad aliquid expositos reliquimus .Hoc est dicere:locus nequaquam, supponit pro relatione sed pro quantitate absoluta:circumscribitur autem, de explicatur per relationem in ordine ad aliud, sicut scietia supponit quidem pro qualitate, sed describitur per relationem in ordine ad obiectum. Dubitatio tamen est hic parua,utrum locus dicat continentiam a-B et ualem, an solum potentialem. Quod est quaerere, utrum locus tantum supponat pro loco pleno actu continente Io.. catum , vel utram locus etiam uacuus sit proprie locus,propterea quod aptus est continere.
Res eli parui momenti,&sorsan est disputatio de nomine. Ad quod tame forte dicedum est,quod locus in particulari, ut si dicas locus Petri, aut locus meisus, aut tuus, non erit locus,nisi ille, qui actu continet rem talem. Locus enim quo Romε possum esse, non diceretur
nunc locus meus,sed ad hoc,' aliquid sit locus in eoi, satis est,qubd sit superficies concaua in actu. i. terminus in actu C corporis continentis in potentia. Arist. namque diffiniens uacuum ut infra uidςbimus dicit,vacuu esse locum no repletum corpore, aptum tamen repleri: ubi locum uacuum simpliciter appellat locum.Immd in hoc lib.textu. s. ex disfinitione vacui arguit locum uacuum esse locum.
SECvMDA particula diis nitionis est immobilis, ubi tangitur secundus respectus loci,qui est ad centrum & polos mundi.Vbi notandum est, particula hanc propter discultatem quinti argumenti principalis diuersimode a doctoribus esse expositam. Commen. come. I. cum teneat, locum esse superficiem
qui est accidens de praedicamento qualitatis,& accidentia non moueatur per D se,sed per accidens ad motum subiecti, dicit,st locus per se non est mobilis, sed
per accidens. Haec tamen expositio pro. fecto non satis iacit: nam tunc locus noaliter diceretur immobilis, quam albedo,uel accidens quodcunq; aliud. Aricaute uoluit replicare naturam propria& peculiarem ei se loci,ut stim mobilisper contrarium ad naturam vasis, quae est deserre illa,quae continet. Alii iuniores dic ut locum esse immobilem, intelligi negative.i. st locus nouel l necessariu, ut moueatui ad motum locati, stat enim aere me circunilante manente immoto, me inde moueri, licet nihil repugnet, ipsum etiam mecu Esmul: sicut uter, quieti locus vini,desertur cum illo Sed neq; hoc plane fatisfacit, quia Ariit. non solum negative, sed positi u Ealseruit,locum esse simpliciter immobilem, ita ut non solum non m ueatur admotum locati, sed quhd nul lo modo nec de per se mouetur, nec de per accidens ratione locati,aut locatis, aut cuiuscunque alterius. Alii distinguut, s locus uno modo accipitur materia licer per sup ei fictae seu corpore locante & locus illo modo est mobilis, sicut locatum ipsum it probae quintum argumentum 1 sed alio modo
accipitur pro quodam respectu distatiae huiusmodi loci ad centrum terrae,& illa est immobilis. F
At uerti supra satis credo hoc reprobauimiis: nempe quod locus supponat pro relatione: na m Arili. nihil uocat locum, nisi terminum continentis, & illuait esse immobilem . Item quia aut ho- res huius opinionis ut Scor.& nonnulli Thomili dicunt huiusmodi relationem esse accidens distinctu a subiecto. Contra quos in promptu est argumen- tu,qubd relatio ipsa esl mobilis ad motum superficiei, in qua subiectatur, uel
saltem si locus meus,mouetur mecumsilla relatio distantis corrumpitur: nam corrupto subiecto,ςorrumpuntur ea,
quae in ipso sunt. Explicandum ergo est,
260쪽
Λ ad mentem Arist. quomodo superficies
ipsa,que eiu ocus, ut immobilis. ' V biscludum est argutiissime Arist. hac particula explicuis naturam loci. Ait enim lex 3.& explicatius text. 3 2. v ex motu locali uenamur natura loci. Quod est dicere,id dicitur moueri localiter quod mutat loci im.Si uero locus no esset smpliciter immobilis tam per se, qua per
accidens,non esset idem moueri localiter,& mutare locum . Nam si locus nihil aliud diceret, quam superficiem me circunflantem, staret, me moueri non mutando locum . ut cum lignum mouetur in fluuio ad fluxum agus: & rursum staret,rem mutare locum, quando non B moueretur, ut cum truncus arboris in fluuio manet immobilis fluentibus auis ipsum circunstantibus. ut ergo idet, noueri localiter, qu bd mutare locum, necesse eit, locum aliquid fixum de immobile designare: ad differentiam
uasis, ut text. decimo septimo dictum est. Natura enim ualis est, rem deserrerita ideo stat, uinum moueri non mutan-Lociis pro do uas,non tamen non mutando locu .
quosvppo Locus ergo supponit pro superficie conit. notando praeter continentiam qud d mobili si immobilis. Immobilitas uero consitas loci in stit hoc, q, fit in eodem situ respectu Mosons totius uniuersi. situs au te respectu uni' uersi attenditur penes altitudinem,quq V est maior aut minor distantia a centro terrae: de longitudinem, quae est maior aut minor distantia a puneto,quod imaginetur fixam in oriente: & latitudine, quae est maior uel minor distantia a polo. Est ergo Salamantica in eodem loco' propterea qubd superficies aeris ii Iam circunstans eandem habet distantiam a Ads prin. centro & ab oriente & a polo. unde ad quintum principale argumentum , authores supra ei tatae opinionis resp6dent 'distinguendo consequens primae consequentiae, scilicet, qudd locus sit immobilis: accipiendo enim materialiter locum pro superficie, concedunt: sed accipiendo pro relatione, negant.
Sed tamen. quia relatio cui dictum est nullo modo dieitur loeus melius est ei Dstinguere, si q uaqua locus sit res mobilis, non tamen est locus mobilis, id est inquantum locus non est mobilis.volo dicere,qubd supelficies aeris modo circunstantis Salmanti eam licet si alia res in gestere quantitatis, id est, alia superficies alterius aeris est tamen idem locus Propterea quod est in eadem distantii ad centrum S ad orientem & polum
uniuersi. Et ideo licet mutauit aerem de sup ei fietem aeris, non tamen muta vix Iocum. Et idem dicatur de stipite arboris fixae in aqua. Et quo sequitur,quhd si nunc ego, qui sum in aere, me immoto cooperirer aquis, essem in eodem loco, licet non essem in eadem superficie: Equia superficies aquae me circunscribes propteri eandem distantiam ad dictas partes uniuersi, reputaretur ide locus, qui erat superficies aeris, E conuerso cum lignum mouetur ad modum fu-mitiis,licet semper manet in eadem su
pei ficie concaua aquae,non tamen manet in eodem loco: nam eadem superficies, propter diuersas distantias ad ocrientem & ad polum est alius locus, ii cet sit uelut idem ua deserens locum: Et per hoc responta rad confirmati uenem. Hoeacutissime adnotauit Phi.te . t dicens, qubdid, quod mouetur in flumine,est illic scut in vase, ut in naui,aut undis. In toto uerb flumine, pu- . ta alueo,quae est immobilis. est sicut in loco communi. Et tex. r. subdit, qud dcentrum terrs, quia est immobile est locus grauium: concauum vero lunae,quatenus semper est in eadem distantia a cetro, est locus levium. Hinc palam constat, quomodo dicantur ad conuerte tiam, moueri localiter, di, mutare locum, quod non contingeret , nisi locus esset quid immobile. Itaque scut moueri motu alterationis est in se recipere nouam qualitatem ilita moueri localiater,est recipi in nouum locum,& quiescere, est manere in eodem loco.
Quod si arguas, mirabile esse. qu bd Mlia superficies si idem locus,& ea de id perficies