장음표시 사용
121쪽
rriam delitam veniali habere terminum in is
CVnfinitatur: Qui solvit rem quam debet ,:nhint , libefatur a devit. & seluitque illius rei, uamvis Eabebiali debita, quae nunquam, sol-
:rc poterit; hana licet semper mane lmen 'non remanet debitor illius debita quodlvit . ergo damnatus qui habet peccata veni Ma seu debita , quorum solutio seu poena est inporalis , ' ut monet Scotus ibidem, Litt. D. i ait, Vihil aliud Vieulpae veniatis remissis , arer bolutio. poeme ien ρ oralis delitae protea3;. ibi t in tempore deblapin yeniale, seu patitur ivim poenam temporalem, & liberatur a tali'dd-to , cuin nihil aliud sit nisi renus ad poetihmmporalem , ut i nquila Scotus ibiacm e mos Uum transeunιem 3 iapa ηkae,n anet, nihil aliud
, nisi reatus. ad panani debitam
Ico ' qudd urei cuique peccato mortali' duplex poena debetur , . scilieet damni, &
nsus . nam in quolibet peccato. mortali repeti-ir averso a Deo' sumim' bono', i ,conversioi creaturam, eX illo Ierem. c. v I .Qκονιμ feeri Ῥο tisio meus c, me derelinque rat, .sstnte mu ae vivae , ergo peccator averti l la d Dei summo bcino; ideoque meretur puniri Priartione summi boni: at privatio Dei jummi bo , est psna damni: ergo &c. Convertie se adeaturam sensibilein , α consequenter mer rix sensibiliter puniri, seu poena sensus. Dein :, . peccatum destinit gratiam , nempὰ a mkiim Dei : ergo deber puniri poena damni, quae
122쪽
sequitur ex amissione gratiae, & pina sensus ,
- Dico a. Utramque ex his pcnis esse simpli citer finitam. Tum quia pena damni non est privatio Dei , sed privatio visionis & fruitionis Dei; sed haec privatio est simpliciter finita : ergo &pina damni. Tum quia pςnae subjeciantur iii anima damnata, quae cii finita. Tum quia in litia peccati est simili ter finita: ergo & Pςna scum Deus puniat citra condignum. Pς na damni est multo gravior,quam psna sensus. Tum quia privat summo bono,nemPe Deo, &PςnRIem sus privat solatio & requie sensibili dumtaxat. Tuni quia pgna damni est universalior , cum nullus patiatur psnam sensas , quin Datiatur p nam damni, & non econfer . Eu inaequalis in omnibus damnatis, quia visio est inaequalis
Praeterea, Peccatum mortale in ratione o sens, non eu gravitatis simpliciter infinitae in genere moxis, ut dicemus infra cum Doctore, quaestione quarta sequentis disputationis: ergo nulla pgna sive damni, sive sensus sit, potest esse simpliciter infinita . Probatur consequentia: Pςna, infligitur propter culpam , unde talis debet esse pςna,qualis est culpa, imo haec est potius major quam minor, quia eX 69. re gula juris in s. In sanis benignior est interpret ris faetenda . Insuper , certum est Deum punire citra condignum, & praemiare ultra condignum , ut' jam monui: ergo si culpa non sit sor- maliter, intensive S simpliciter infinita, Pgna Peccato mortali, debita non poterit esse intenimve infinita, quamvis sit aeterna ex omni Parte, videlicet ut pcna damni S utpgna sensus ; alioquin sequeretur damnatos non pose de potentia ab luta majorem atque graviorem suntnere P nam, sicuti non potiunt Iustinere longio- rem,quod est falsum: nam si penae damnatorum non uni aequales in gradu gravitatis, sequitur
123쪽
. DE PECCATIS. iit major potest intendi , quod de infinita im
M .rccato mortali, veniali . Isis peceatorum speele causis,&fect V ' bus, modδ in hae ultima di utaeione examiρ od a est disserentia accidentalis Peccatum veniale a mortali distinguens .
veniale peccatum nata a sua dissim. φ tred 'mortali, ne verae a irri juae unius ab alio disserentia Z . θ
. ex sua levitate intrinseea, venialia sunt, subindeque a mortalibus natura sua distincta,& non ex Dei lege , aut misericordi a, 'et mo ditione perspnae peccantis: nam si omne peccatum esset mortale ex genere suo . aequeretur quod nullus esset justus in Ecclelia Dei, nam omne peccatum, cum esset mortale,ret gratiam; sed nullus est,qui sit sine peccato , juxta illud Ioan. I. Si dixerandus , su peccatΜm
in gratia, vel datur aliquod peccatinis, quod non est mortale
124쪽
esse solum liuelthgenta ddpeccato mortapeccatum veniale non excludat amicitiam Dei, nec sit maledictio Dei, . nec proprie contra legem Dei, sed praeter legem,iit advertiτCaletan. vel contra consilium, ut notant alii.: Dico. 2. Peccatinn mortale nsen distingui
qui enim uxorem ducit, faciu contr' con siuuari evangelicum,tamen non Peccat, ali matrinN-nium esse prohibitum; & quod esset contra consilium, esset peceatum ventur, , sicut quod est contra Praeceptum, est peccatum mortale,quod est falsi m: ergDo ' ἰ Dico 3. Inter Peccatum mortale, veni MIe,quinque praecipua reperiti discrimina. 1 consistit in hoc,quod peccatum mortale OPPomtur gratiae, illamque destruit; veniale vero solum etiar itati, servori'. r. in eo quM peccatum n--tale avertit ab uinimo fine, veniale veta tantum a mediiis . 3. quδ1peetabrum mortale est gravis ostens a Dei veniale vero levis quod mor-
pcentun temporalem. s Prandem peccatum mor at se importat fri rationem : rinitudinis neeessa- r af ad Deum bearifice corviequendum; veniat s vero pr vati n. Grectitudinis, quae non est nu cellaria ad talem finem, sed tantulo utilis urate Schius in 1. diss. L).Unde inserendum est i .m Η iam peceaei mortalis&'ventalis essenti aliter &tinete inter seidi sterre M subindequidi divisi nem peccati in mortale dc veniale Que essent=M
125쪽
Ecclesiast. a sstus spernνς moουε α , 'aulatim de diaet Dinnquam, tamentaῆ posse aggravari , ut xranseat in mortale, neque ut ex multis veni MIibus possit fieri unum mortese Tuis quiayeniale ει mortale sunt diversi ordinis ,& diversae sPeciei .aeam . quia denat rapeccati mortalis , in privare hominem gratia Diei , di qua nullum
Peccatum vehi te privat. Nec Plur unum pec Catum mortale sacere postulit, hi si dispositive tvlura eten m serta levia. quae sunt peccata V nialia ratione parvitatis malesae , di monunt niurium grave,quod estpecccuum mortale, ex i,
Io Eccles: I. ρεν ut rem peribit 3n 1llo . . Obijcie contra primam conclusionem : Peccatum mortale& veniale habent eamdem 'edicificam malitiam: ergo distinctio peccati veni lis a mortali provenit ab extrinseco, seu ex misericordi ad ei humanae ihfirmitati se je attempuq rante. Consequentia Pater qui a supposita. a recedentis feritate i. tota distinctio consistit ipmajori, vel minori poma, cuius diminutio a s
la Dei misericordia pendet. Probatur antece dens: Maliti moralis petitur ab object0 distono regulis ii 'rum; atqui idem est objectum peccati mortalis & venialis, puta surti iii magna ves Parva quantitate, cum magis& minus non adixersificer i ciem: ergo peccatum mortalς & Ve-ρiale habieni eanidem specifiςam malitiam. . Respondeo negando anteced ps v ad cujus probationem dico, quod lice ,r icῖant idem objectui 3 materiale, habent tamen objectum . formale diversum ; guia objectuin surmale peccati mortalis, . est simplicite' dissonum regulis morum, & simpliciter contrarium legi : aliud autem, scilicet obiedum peccati venJalis, non est simpliciter dist num regulis m*rum , nec contrarium leg ; alloqui' peccatum veniale sie- p ruet iPeα, εc a lege aeterna , . quod est fal-
126쪽
sum: ergo objectum peccati veniali, est: mor li specie diversum ' objiecto morali peccati mortalis, edin istud se separativum a Deo , aliud aute in non, ut docet D. Thom s7. de malo, art. I. ubi ait, Si ebriisas excin datur , est peccasum mortale; si autem, sit talis defectus rectitudinis , qui chari atem ammeisiadae, evit ne eeatum ve83ale haec charitas unanos Deo, juxta illud 'Ioan. Ini man .e. εκ haritare, in Deo mamroe Deus meo reiso Sc.
An ille φκi -rtaliter peccat ultim-f- nem in creatura constituat
D Ico r. Peeeatorem per Peccatum mortale, ultimum fitient in ereatura conuituere . Prob. i. Peccatum mortale est formaliter avemsio a neo &con ersio ad creaturam: erm qui mortaliter Peccat , derelinquit Deunt in ultimum finem, & constituit illum in creatura, ad qu am se convertit ultimate, teste Ierem. I. Duo ala feeis pnpurus , derelinquer ni sec. 2.
vltimus finis est ille quem homo plus diligit &
ad quem omnes actus ordinat ι sed qui mortaliter peccat , plus dissit creaturam quam Deum, om. ix. Du.xεν-rgloriam hominum ρι luam Dol. & orditat omnes actus ad creaturam: ergo in ipsa suum ultimum finem constituit . . Dieει : Qui peecat eri complacentia, aut Zulo, . aut ignorantia , non diligit ereaturam pluisquam Deum; eium putet obsequium se praest, re Deo: ergo qui mortaliter peecat, suum Riti risum finem in ereaturan bn constituit. Relprae-gando antecedens, quia saltem interpretative
plus diligit creaturam quam Deuma quoniam
127쪽
s plusDeum diligeret, attentὰ considerare anzelus ille sit secundum scientiam & voluntatem D. sicque cognita Dei Voluntate , zelum suum opprimeret, & ignorantiam depelleret; idcirco non peccaret. Dico a. Venialiter peccantem, ultimum h-nem suum in creatura non constituere .
est,quia illa qui venialiter peccat,non avertit se
a Deo absolute & simpliciter, sicut ille qui
mortaliter peccat; alias non esset justus, nec Dei amicus ergo non constituit .situm ultimum linein .in creatura; secus enim duos Gnes ultimos haberet, curi esset conversus ad
Deum, qui est ultimus finis , & ad creaturam, quae in hoc casu esset etiam ultimus fit nis : ted hoc est falsum: ergo &c. Deinde, qui venialiter peccat, non diligit Plus creaturam quam Deum, alioquin non m/neret in chama
Confirmatur: Peccatum veniMe non diis'lvit amicitiam Dei, sicut mo te a. illud enim non compatitur habitum charitatis', bene vero illud: ergo peccans venialiter non constituit ultimuin finem suum in creatura, sicut peccans inortaliter . Probatur cquentia: Amicitiaosti, quae in charitat consistit, or nathQmis num io ultimum fisiem; suippe habitus char, talis ex natura sua, ςmnia. in Deum referre habius est :.igitur peccatum veniale non avertit horminem a Deo , Fc comertit illum ad creaturam .veluti ad ultimum finem, sicut mortale, de quo D. Hierony u in Psal.8'. ait, si ecumque νitia habemus Q qu. cumque reccarDrorrcces
di mulierem emcny-, libido mihι D us est . Unusquisque enim quod cupis o xeneratiir, hoe illi D etis ost: inde suadet Illa sanctus Doctoricreatu ram este Deum homini mort liter peccantis i
128쪽
An homo in static justitiae originalis ex . pens , impotens esset peccandi veniali- . ter, .aq ab intrinseco , ct ex vi do,
. integritatis λ er an idem etiam dicra dum sit de An elo . i. i
tuit peccars venialiter ex parvitate mat 'riae, aut ex indeliberatione. Prob. Dantur pe
cata venialia, qtuae de se & ex sua levitate imtrinseca, venialia sunt: ergo homo in statui nocentiae Potuit elicere aliquem ex illis acti bus a parte rei venialiter peccaminosis, Puta
verbum oriosum; nam non et re mutus, nee erat marceptum de verbo otioso vixando e ergo
Deinde , in statu iustitiae originalis erat ab lute, & simpliciter liber, ut fatetur Gonet. ergo poterat proserre Verbum otiosum, dum proserebat verbum 'utile & fiuctuosum. Prob. 2. PeccaVit de facto : nam qui non reprehendit provocantem ad peccatum, venialiter peccat: sed Adam non reprehendit Evam provocantem: ergo Peccavit prius: venialiteor quam thortaliter:vel dicendum est,q-d I.Adamipeo catum non est superbia , ut uit Gonet. sed negligentia seprehensioni j . Deinde: Eva exposuit se periculo deeeptionis loquendo cum serpente, revocavit in dubium, ouod Deus assertivὰ dis xerat, ut suadent ista verba , forte moriamur e ergo prius pes cavit venialiter,quam mortali ter . ' Prob. et . Gratia habitualis persectius eo
iungebat nominem Debultimo lini, quam justitia originalis: sed h6mb nonob stante gratia fin-ficarite peccat veni aliter,quin prius peccet moris taliter ergo homo potuit peccare venialiter in statu innocentiae.
129쪽
-' Resu. Gonet. negando wnsequentlim nantii incivit, causa propter quam homo in statu in iocentiae non posset peccare venialiter hi conjunctio homidis cum Deo, sed periecta, libordinatio inseriorum ψ superiora , vel ucoquituro. 3ua appetitus insertior rationi , & ratio .inIeri respiciens media, sisyeriori finem consilueranti: h intenderiti , plene inbjiciunt ratione, donuntegritatis; quem estectum nin habet gratirunedicinalis Christi in isto statu . Contrae: Hae subbresimist inistorum ad lu-=eriora , I. non tollebat libere tem, ias Adai'
nim fuerie integritαis donum e , sed urbs asclethujusinodi su-dihaetone, honis in statum,
re inflatu innocentiae. ζ Prob. p. Deus. Potuid prohibere. Primis
ristibus esim ligni vetiti sub uni alta Dous libere prohibuit. I Xumquia: hoe noni re .
pugnabat Deo nec' Adrano .. Tuui. quia subri appetitus - ad J rationem inon impediebat: sed hoc supputo Adimi potvisset violare: prae ceptum istud', ficut de iis plari 'illud ergo venialiter peccasset. Deinde, i qui potest transire de Guno; extremo ad , aliud , potest trensire ἰ dem 41. medium; et sed hom .
130쪽
de statu innoeentiae, qui est primum extriamum,an quo fuit a Deo posisus, transivit ad aliud, Puta ad peccatum mortala , quod est ultimum extrimum t ergo potuiβe posita prohibitione sub mortali , transire de statu inn centiae ad peccatum veniale , quod est medium' iustitiae originalis. & peccati modi. talis. Tandem, si Deus nihil prohibuisset, clam potuisset Proserre Vmbum otiosum, quod. ex natura sua est peeeatum veniale, vel aliquid mi : ergo pe casset venialiter. 2 negando minorem I. arguine ,'. ii Ru inquix Adam non Potuisset transgredi illud praeeoptum.nisi post amissam justitiam
inriginalem: quia nonpotetat deordinari circa. priusquam esset aversus & deordinatus anne . Contra: Hecatum veniale ex mamra sua
non exiFie privationem justitiae ori hali , nec . nevssario iupponit mortale s alias austus noni Ponee peceare nisi mortaliter, quod est falsum Nee eam oneIlit, nec peceatum veniale a j meia originali expellitur: ergo dic.Exdiliis p .
retia pars quaestioniS. , is , I
I. . Gol eius: Nihil ren Ieesserotuir ini Ratu innocentiae si sed si homo in illo statum , tuisset committere peceatum veniale aliquidi poen e eo ipso extitisset in illo statu: ergo: Ma ditor est D. August. & D. Thom. Et ratio est,quia ille statuSerat omnimodae persectionis & seeli citatis . Minor vero prob. Ex peccato veniali semi quitur reatus poenae etiam sensius: ergo si homo iniquodpeccatum ymiale committere potuisset in statu justitiae originalis, 'aliquid Psecale emi bin tali statu esse portasset . t C infirm. Magis repugnatialsoelieitati status justitiae originalis, quantis culpa,etiain levissima, quam .quaeeumque poena Autes infirmita corporalis ν- quoniam est majus inalum &in ijor miseria:.ergo sicur latentur adversaru ii quir) nullam Poenamaut infirmit reincorpora