장음표시 사용
141쪽
'usus et attonis Per peceatum originale . y DeirsisItiri issxfims 2dulti, sicut pueri. 3. Adultus QR Iiti ex sicut puer. 4. Cognoseit se aversium a Deo , sicut puer Potest se cogn6scere in I. i Hariti tisiis rationis. s. Deus tamdesiderat con- , oriem adulti , quam pueri: ergo nulla est causa, b quam puer teneatur iub*oena PeccaAmortalis convertere se ad Deum, in istinantiosus rationis, &lhomo non teneatur statim post Peccatum inortaleo. Hinc patet, peccatum v viale Posse esse cum solq originali, cum euer Possit r. Peccare venialiter. Deinde, licet in D eum se converteret, tamen non justi hcaretur ab originali, ciun detur priaeceptum de bapti*mo: ergo Posset Peecare venialiter, stante pesecato originali. ι ' 'Obji. I. Gonetus : Statiis atque lex aliqua alicui suffieienter promulgata est, te tur eam Meeptare,& illi se subjic e sed hominio iniri in stanti morali. usius. rationis , per dictamen synderesis,&lumen naturale rationis, intim tur a Deo lex naturalis di hum : hon stum esse sequendum: ergo in eo instanti ten tur mo tali legi. se subjicere, f& deliberare sequi bonum .honestum & rationi consonum Aquod est virtualiter & implici te in Deum se eom
Gnfinna p. Clim ,Deus bominem prisdiFeto modo illuminat, ostendendo ei suam Iegem naturalem, inuasi ni ifica illi donlinium morale , quqd habet in ipsium, sumitque possessio; hem humanae voluntatis, quae ex tunc ipsi M. betur : ergo tenetur ev tunc ipsa voluntas plecti talem legem & ejus obedierisiae se su mittere, Ecin instanti usus rationis implicitolaidein se in Deum convertere , & dominio illlius se subjicere,' deliberando sequi bonum hone,
142쪽
illum in i . instanti suae libertatis quod ipsius exeationis, & c'rreipondet I. nostro in- . stanti moratir ergo etiam homo. . Resp. negando minorem . falsum enim est praeceptum de conversione in Deum susscienter
Iromulgari per dictamen synderesis& n turale umen in primo instanti usus rationis, proptςrrationes supra diciΗ. Ad ι . confirm. Dico, quod Deus non notificat sussci ter puero, in illo i. instanti, dominium, quod .habeti nec puer illud corvoscit, sed tantum in signis sequentibus. Ad a. eonfirm. nego consequentiam . Tum quia in illo i. in*anti Angelus erat compos persectae cognitipnis circa Deum Sseipsum ratione gratiae: at puer in I. iusta ti usus rationis non sic .se habet . Tum quia Fionsuli erat brevis, idoque eitilla incoepit Hu obligatio ι ot vita hominia est longa ergo durum ester eum astringere in i, thitanti .Pr Lepto ita oneroso, in quo nullam Dei notitiam
- Obji. a. Id quod r. currit homini primum usum .rationis nabenti, est deliberare de seipi, hoc est,ad quem finem se suasque actiones sieordinaturus: ergo tunc tenetur elicere actum quo proponat shqui bonum honestum & r. . tioni consonum , quod est se convertere, inia
Respondeo,argumentum non esse contra nos: nam praeceptum conversionis non obligat Pu
rum nisi post deliberationem dei seipso : sed Puer in s. instanti usus rationis de se deliberare non Potest, ' quia nequit deliberare de seipso
quin Prius se cognoscat , consideret fines ad quos actiones tuas ordinare potes , &ludu
et,quinam six melior & eligendus: ergo des heratiὀ illa non potest fieri in i . instanti usus rationis , di consequenter nec conversio ad Deum a
143쪽
,--inature aeceptum naturale diligenda stiper omnia,& noseonvertendi in illum
em Per Pro semper. sed pro aliquo determin to tem Pore : 'atqui non potest aliud tempus magis Proportionatum observationi talis princePti assignari, quam t. instans morale usus rationis : ergo &c. Prob.minor: I. Hombih illox instanti ingreditur moraliter in mundum, di viam vites rationalis & humanae incipit; unde sicut ille qui incipit aliquod longum iter , ex disctamine rectae rationis εc Prudenti: e , tenetur initio illius aliquem terminum sibi praestituere 3- εt homo in illo 1. instanti. 1. Praecepim diligendi Deum stipex omnia est primum, quod eontinetur in lege , ex Matth. xx. Debet igitur praeceptum diligendi Deum & se convertendi in illum , in i . instanti usus rationis aceeptari , adimpleri . 'Denique, omnia alia tempora non sunt ita apta & eonvenientia , siciit primum lud instans moraIe usus rationis: ergo, &c. ' ' Resp. negando mino Convenientius enim est pro talis praecepti observatione assignare aliud tempus, nempὰ illud, quod si ponit in puero perfectam cognitionem Dei ultimi finis,peccatimi quo est, &sui ipsius, clim persecta & merit ria eonverso talem cognitionem supponat o Ad I.prob. nego paritatem: nam inclytas longum iter movetur a fine quem eomini. antequamst in via; at puer non pqrest m overi Deo tam quant i fine eonversionis, nee eunt cognoscere nisi in via vitae rationalis & humande: erpo non tenetur sbi proponero finem in i .instanti. Ad nego conie'. Quia, ut tale praeceptum sit primum, susscit, quδd observetur prius quam cintera. Ad ultimum, nego antecedens : Tum quia pitet supri: Tum quia severa nimis suissetjustitia D. si obligaret hominem sub poena momtali ta l. lauanti usus rationis . omitto argu
144쪽
actus rationis, neectarsis ant cedens actum di, rigentem vόluntatem humanam ad Domi: s
otiemadmodum iis physicis a elatiu Iuppomesuntamentum, quod dirigit aut refert ad terminum : nee incompetens est haec ratio , quia& ab imo dependentem , est . quasi iundame tum quod dilectio refert ad Deum tamquam ad terminum aut finem suum 4
145쪽
IHIL in hae vita jueundius, quam divinae gratiae investig are thesaurum, in quo recondita sutit pretiosa nobis promissa, quae peccati s ditatem tegunt ac tergunt', & in vitam aeternam conducunt 3 sublata etenim gratia non est,unde salvetur homh,inquit D. Bese
nardus lib. de graria, & libero arbitrio; nec unde divinitas lineamenta accipiat, quoniam gratia , imago Dei est, ait D. Iraenaeus. Sit 'igitur
G Ratiae nomen varias signἰgeationes patv tur. I. enim sumitur pro quocumque beneficio a Deo nobis liberaliter concesse, sive n aurale sit, sive supernaturale, in quo sensu cre ti'Sconservatio hominis, nomine gratiae Vin cari possunt . a. pro quadam corporis pulchritudine, juxta illud disti a UIratia in lab,is tui pro gratitudine , sic intelligitura. Regum a. ego reddam gratiam. 4. sumitur tandem pro do'no supernaturai, omnino indebito , i quod ob diversa munia quae exhibet, variis nominibus vocatur: dicitur enim elevans, sanctificans, s nans, movens & auxilians. Unde Ponitur.
146쪽
homo in statu naturae lapsae possit sine gratia seu speciali aκxilio omnes ver
AD vertendum est 1. veritates naturales esset in duplici statu ; aliae enim sunt specillativae, & aliae prinicae. Illae pertinent ad solam cognitionem intellectus & speculatibnem: illae vero ad operationem spectant, & aliquid facie dum vel omittendum connotant. Σ. Veritatestam speculativas uuini practicas dupliciter considerari posse , scilicet distributive , ut quando una post alteram consideratur; & collective , ut quando omnes simul accipiuntur. 3.Tandem advertendundi est,potentiam esse duplicem,physicam sellicet & moralem. Prior est illae quae a tenditur penes commensurationem ad actum , abstrahendo ab omnibus impedimentis: Posserior vero,Praeter proportionem ad actum , per quam dicitur p sica, habet omne requisitum ad exeundum l. actum id est nullum haberinis pedimentum quod possit eam prohibere , ne exeat in actum,ut v.g. homo sanus & liber a vim, tulis habet non solum potentiam. Physicam . adumbulandum; sed etiam moralem, ille vexossaborat podagra, aut compedibus detinetur, brepotentiam physicam ad ambulandum , sed -flon habet moralem, quia non est liber ab impς-d mentis . His suppositi Dico iis Quod hbmolapsus, . cum loco ursu generali , &zabsque speciali gratia seu
illustratione , aliquas veritates naturales tam ex speculativis, quam ex practicis, cognosces re potest. Prob. Si esset aliqua veritas specu- . lati-
147쪽
lativa quae non posset cognosci , seclusa gratis speciali, maxime existentia Dei , prout est prima causis, author naturae.& creator mundi; sed Hec veritas cognoscitur ab intellectu humano, secluso quocumque auxilio suPernaturali, cum nemo sit qui Deum invincibiliter ignorare valeat, ut dictum estini. tomo, & colligitur ex illo Sap. 13. A magnitudine speciei ct creat&rae, cognoscibiliter stoterit creator eo m v deri'.
ergo nulla est veritas naturalis ex speculativis. quae non possit cognosci ab intellectit humano absque gratia speciali. Deinde , intellectus. est Potentia cognoscitiva physice completa & intrem ad exeundum in actum. seu ad cognbscendum cum concursu generali, a quo omnis cratu ra dependet , sicut ignis est potens ad comburendum, sol ad illuminandum , oculus ad videndum &e. sed non potest esse nisi ad cognitio, nem veritatum naturalium, cum stipernaturales sint extra sphaenam intellectus: ergo ut cO gnoscat veritates natur 'es non indiget gratia, uae est auxilium ordinis supernaturalis . Tanqem, gratia datur, dum intellectus deficie incognitione, aratione dςbilitatis suae, vel dum objectum excedit activitatem intellectus in cognoscibilitate sua sed intellectus non deficit iacognitione aliquarum veritatum naturalium , nullaque est quae excedat ex se activitatcm Jntellectus, ut constat: ergo : Potest cogn cere aliquas veritates naturales, tam ςx speculativis, quam ex praeticis , absque gratiae specialis illu
- Obj. I. Ex illo Genes 6. cuncta cogitatis eorridis intenta.est ad malum: emo ut cognoscat verum , indiget gratia speciali; & concilio in
thaginensi can. . ubi dicitur, Vtramque Dei d num est,scire quid agere debeamis', er diligere quae Obemus ; & ex Araus can. v. Divini muneris eskω m recte cogitamus , & 224 2 emo h et de suo nisi mendacium er preeatum . od ozonfirmae'. G 1 tur
148쪽
tur ex Apost. M ad Corinth.3. dicente, Non mus Iugjicientes cogitare . aliquid ex risiis tam . quam ex nobis , sed si cientia nostra ex Deo est .& i. cap. . auid habcs quod non accepisti ergo seclusa gratia, nullam veritatem cognoscere Potest intellectus humanus . ' - . PRes p. negando consequentiam i: Quia licet euncta cogitatio sit intenta ad malum, hoc debet intelligi quoad' exercitium , non autem quantum ad posse: plures enim intendunt m
lum, qui pollunt illud non intendere . Praete- fea, haec authoritas sumit Partem Pro toto sid est, saepe pro seniper , quoniam n alui eX quocumque desedui. Ad D. Paulum & ad Concilia,dico,quod loquebantur de cognition aut cogitatione meritoria apud Deum , & mordine ad sepernaturalia, de ,quibus nihil cogitare possumus ex nobis, quoniam activitatem, nostram excedunt; non ver5 de naturalibus. Ad a. Arausicani aet. cap. dim, quod loquebatur de opere quod homini soli attribui potest' S
quandoquidem opus illud nihil aliud sit, qua
peccatum,' ad quod Deus noni concurrit,
quod homo selus efficir, non vero de opere ad
quod Deus ut prima causa concurrit cumhom
neue alias quaelibet actio hominis esset peccatum, quod est falsiam. Obj. a. Homo Matias agit' Deo , dum cognovit aliquam veritatem occultam; & dum vidit aliquod obiectum 'sensibile, v. g. parietem , aut amicum, nullas gratias agit: ergo fghum est, quod ad cognitionem Veritatis ac cepit aliquod auxilium speciale, Praeter generale; quod non accepit in visione amici, aud
Cobfirm. ex SS.Patribus: Homo per peccam tum contraxit ignorantiae vulnus, &infirmit . res in ordine ad veritatem: ergo ut cognoscat verum, indiget, praeter concursum generalem , gratia speciali.
149쪽
Resp. r. negando consequentiam: nam qui
vidit parietem, nullam gratiam a sit Deo , secut dum cognovit aliquam veritatem, i. quia cognoscit veritatem raro , &. videt objectum sensibile frequenter, v quia cognoscit veri r tem eum aliquo studio aut labore, & rideto jectum sensibile, virtute mere naturali. Res . a. quod licet gratias agat de cognitione verrutatis; lamesi consequentia non valet, quia si Melas debemus Mere Deo de omnibus ratione concursus generalis quem nobis praestat gratis;& majores de his quae jeciali auxilio attingi-
mu . Rario communis ere, quiadicet pertineant
ad generalem providentiam Diei, habent tamen contingentiam S sedibilitatem ex. parte even ius; estoquin pluvias serenitas, & alia. terrs beneficia, essem inevitabilia, & rationem debi- . ti apud Deum includerent , quod est f i Isum. Adeo r. Dico hominem ex S Patribux contraxisse ignorantiae .vulnus, & infirmitates in potentia cognoscitiva in ordine ad objecta super naturalia tantum , non vero in ordine ad verumnarurale; quia Precatum originale n vitiavit intellectum &voluntatem quoad entitatem dc intrinsecet sed tantum extrinsece , seu per subtractionem habituum supernaturalium , quibus cognoscebat supernaturalia, δι quos Per Pec'
Dico α. Quod homo in statu naturae lap ta non potest sine gratia, seu auxilio speciali ,
singulas veritates naturales, tam speculatiras, quim practicas, cognoscere, tam collective ,
rua in disjunctivὸ. Haec conclusio quoad secumam partem, est contra Gonexum. Prob.qu 'ad primam: Intellectus humanus est infirmus de
Vulneratus per Peccatum : corpus enim fluod corrumpitur,aggravax animam, O terr nainba' h latio deprimit sensum multa eogitantem Sa-Piens eaP. 9 . ergo nequit cognqscere totum id
150쪽
stratus; subsumo : sed si esset semis, attingeret
omnes vetitates nedum disjunctive , sed etiam eollective, ut constat de Adamo in statu inno, eentiar, qui non Poterat errare , nec decipi ., quia persecte cognoscebat omnia, ut iusius disexi in z. tom. ergo in statu naturae lapsis nequit cognoscere omnes Veritates collective, absque
se ei ali gratiae auxilio . . Prob. quoad t. partem , quod scilicet homo
in statu naturae lapis non possit cognoscere si gulas veritates nuturales disjunctive. Gonet.in tracti de Angelis disp. docet unum Angelum hon posse naturaliter cogn'scere secretum, nec cogitationem alterius: ergo homo non potest naturaliter, & absque gratia speciali cognosce, re singulas veritates ; Prob. consequentia r CO-gitatio cordis sive humani, sive Angelici, est veritas naturalis, quam homo cognoscit, dum Per auxilium speciale elevatur, ut patet in Prophe tis, & noti aliter: ergo datur aliqua veritas natu ratis ita abstrusadc occulta, ut ab homine cognosci non possit absque auxilio spee tali divinae
gratiae . Causa aestus, seu fluxus & refluxus in vis, est veritas naturalis, quam Adamus in st tu innocentiae cognovit , & quam Philosophihbn cognoverunt evidenter naturali lumine, ecognoscent; ' nam si esset moraliter cognoscibilis vi naturali, aliquis ex antiquis eam cognovise set: ergo datur aliqua veritas in sinu naturae,qus
lices sit physice proportionata cum intellectit hominis lapsi ' potest cognosci seclusis divinae gratiae auxilio, impedimenta & improportion em moralem causantia removente.
Obj. I. Gonerus : Singulae veritates natur les sunt proportionatae piissice & moraliter cum intellectu homin; s lapli : ergo potest illas absque speciali gratia cognoscere. Consequentia patet: nam specialis gratia solum est neceΩsar ia ad tollendam improportionem aliquam phy sicam, aut moralem. Antecedens quoad I.