장음표시 사용
161쪽
partem est certum , cum veritates/ illae coni,
neantur intra lineam objecti sensibilis , quod est objectum proportionatum nostri intelleestius pro hoc statu . Quoad φ. vero suadetur impedimenta quae in Proportionem moralem causant ad totam collectionem huiusmodi ve, ritatum' attingendam , sunt. illarum multitis, do, vitae brevitas, occuRatio in somno,&ad res humanae vitaemecessarias distractio ; at haee respectu sinsularum non militant , cum tempus ad illarum quamlibet sigillatim eognoscemdam requisitum, non ita longum sit, ut nar ratem vitae nostrae Periadum excellat, di cum occupationibus hujus vitae non possit coisponit ergo veritates illae nedum Plistice, sed etiam moraliter, cum intelle hominis lapsi pro la
Resp. negando antecedensquoad a. partem iscilicet quod singulae veritates naturales: sint Proportionatae moraliter cum intellessu homi, nis lapsi . Ad prob. dico I. , quod Praeter .impeedimenta assignata, san: alia ' ad tempus non spectant, puta quia illae veritates non asseium sensus externos, nec eos afficere. Pos
sint absque speciali auxilio gratiae , & quia sta sium ministeri, in est infirmum, ideoque inteiri lectus indiget aliquo speciali auxilio , ut tantas
difficultates evincat, & impedimenta removeat. 2. admista majori nego minorem: Hia tempus breve est, & ars longa, ut ait .Hipori crates . plures enim sunt veritates baturales , tam speculativae, quam praeitc quas antiqui Philosophi non invenerunt, nec invenient P
steri, quas sorte invenirent, nisi vita brevis
Obj. i. Maxima & difficillima veritatum nanturalium cognitio est illa quae habetur de Deo ex effectibus naturalibus utpotu quae sit de objecto maxime immate tali & a sensibus rerimoto ; sed sine auxilio gratiae potest ex Gegeti G turis
162쪽
euris divinitas cognosci ab homine in statu naturae lapsae: loquitur enim interdum Scriptura de cognitione illa tamquam de possibili h mihi lapsis juxta providentiam communem, sine mentione & rebectu ad gratiam specialem , ut patet en illo ad Rom. I. Inrobara Dei,peπfacta sunt, in elἰς'a consticiuntur. Et e cillo Sap. it. A magnitudinespeciei Ocreaturαι
eoeno stibiliter poterat horiam creator videri : eo
go a sortiori,quaecumque alia veritas naturalis illi inferior poterit sinς guxilio Matiae cognos Resp. negando majorem quoad a, o partieens snempe quod dissicillima veritatum naturalimn Cognitio , si illa quae habetur de Deo ex astectis husm uralibus , quamvis sit maxima rino est omnium lacillima: nam primo ea quae non Pose sant invincibiliter ignorari , faciliter cognoNeuntur A sed Deus non potest invincibiliter
ignorari, ut fatetur Gonet. tom. T. ergo &c. α. ille qui hon cognoscit Deum s Vocatur m-
spiens in sacra scrietura , juxta illud Pirim. 3a. Dixis insipiens in orde suo non est Deus :ergo fignum est, quod cognitio Dei est facillima. 3. D. Aug. tract. I 86. in Ioan . ait, Haec est vis vera divini; atis, ut erearura rationatijam rapione utenti , non omnino aepenitus possit abscon- d. . Et Tertul. lib. i. adversus Μarcionem in ciuit, Prima animae rationalis dos , Dei notusa si ergo cognitio Dei, quamvis maxima , non
est dissieillima , imo facillima , quoniam n suralissima de evidentissima est , Per te
. Ex dictis inseres r. hominem in pura natura conditum non habiturum potentiam moralem ad cognitionem omnium Veritatum naturalium, cum haberet tot impedimenta, quot in statu naturae lapis . a. h ominem in gratia lanctificante existentem non posse cognoscere omnes Veri μῖel natur lea absque auxilio speciali, quia
163쪽
. DE GRATIA. λgratia sanctificans non se habet per naodum a xilii elevantis intellectum ad cognitionem rerum naturalium.
Inseres tandem, gratiam necessariam ad cognoscendas veritates naturales, tam collective, quam disjunctive, esse ordinis supernat ratis quo ad modum dumtaxat: nam notitia huiusmodi veritatum, seu objectorum, est ejusdem speciei, ac ea qua attinguntur veritates me diante solo concursu generali, ut est manifessum ; cum ex objecto & potentia pariatur notitia , 'S, objectum sit veritas naturalis,&potentia sit intellectus. naturaliS , eX quibuη nasci non potest notitia . entitativὰ supernaturalis : ergo gratia necessaria , ut talis c gnitio producatur , non debet esse supern tu alis quoad substantiam , sed solum quoad modum; ut v. g. oculi , . quos Christus d dit- caeco nato Ioan. 9. fuerunt quoad nat ram ejusdem speciei cum ioculis quos liatura produxistet', modus tamen quo coecus natus habuit eos, est supernaturalis , ut fatent communiter Theologi: ita pariter auxilium, speciale ad omnes simul, vel disjunctive, v vitates naturales cognoscendas, non est supernaturale quoad substantiam, sed solum quoad modum; cum non excedat quoad entitatem naturae humanae iacultatem , nee veritatum naturalium cognitionem ; alioquin hujusmodi vetitates naturales essent extra spnaeram
objecti eonnaturalis in uectus , . quod est contra suppositum
164쪽
iasi or quae gratia ad cognoscendas verit. . t sternaturales , seu ad absentiendum: msteriis fidei, necessaria si Z
NOt. eum communi sententia, aliquam Verritatem tribus modis posse dici supci nat ratem, scilicet ex parte objecti, motivi, & ex Parte utriusque simul. Est supernaturalis ex Pa te objecti , dum est ex se supernaturalis, ut U. g. Incarnatio 'Verbi. Est supernaturalis. ex Parte motivi dumtaxat, dum est naturalis eκ se, & supernaturalis ex motivo quo eam credimus, ut v. g. duin credimus Iosephum essς virum Μariae. Et est superuaturalis eK Par vitriusiue , dum est. supernaturalis tam ex se ,
quam ex . motivo quo eam credimuS , ut V. g.
dum Catholicus credit . Verbum esse honiis
. Dico, quod nullus homo potest cognoscere veritatem su ematuralem absque speciali gratia quae illuminet intellectum, & moveat aste c- tum voluntatis, ideoque nec credere sicut opo tet. Ita omnes Catholici contra Semipelapi .nos, qui volebant in nobis elle quaedain fidei initia & semina. Prob. Quae suae supernat ratia, non Possunt a potentia pure naturali a aingi , isqve aliquo . auxilio Proportionante eam cum objecto iupernaturali. Tum quia iiDPernaturale est diversi & altioris ordinis . Tum quia intellectus creatus posset propriis viribus videre Deum, quod damnatum est in Concilio Viennensi: ergo nullus homo potest cygnoGcere veritates supernaturales absque aliqua gratia speciali illustrante intellectum , & movente voluntatem , ut probat Concilium Arausicanum can. q. his verbis , Sε quissicuraum
165쪽
um , ita etiam initium fidei , Uumque eredulias ratis effectum , non pergratfae donum , sed naris--ralitest nobis messe disit, Apostolieti dogmatibus
Confirm. Res superpaturales iunt objectum, fidei proprium & debitum, cum non appareant. & eredantur,quis a Deo mediate , veI imm . diate revelatae sunt: ergo homo nequit vas co- .gnosiar absque aliquo auxilio. supernaturaIi nempe gratia. Prob. consequentia: Homo nullum initium fidei supernaturalis labet in seipso: nis ad Philip. i. habetur , Vobis donatum ess pro Christo non selum ur in Oum credatis , sed etiamur pro illo pariamini ἰ R. Gratia estis salvat; ρετ fidem , in hoc non ex vobis ; Dei enim donum est. Et adet. Corinth. 3. Vonsumus su
ergo homo nequit cognoscere res inp*rnaturai -les absque auxilio supematurali, nempe gratia
fidei, quae est donum Dei , non vero effectus
Prob. 2. Pars.l ome noli potest credere sicut 'OPorte quin captivet intellectum in obsequium fidei ,, ut mbnet Apost. led intellectus' non P test captivari iis obsequium fide i , nisi ' volum rure per fratiam mota, ut docet 'Abi. Tract.34.
credere non potest nisi Deinde,s intellein mequit credere , nec assentiri . mysteriis fidei quin sit efficaciter motus &. determinatus ivoluntate ad allentiendum mysteriis, & verita. tibus ipsi revelaeis idcirco voluntas non po test determinare thiellectum ad hujusmodi as sensum absque auxilio iupernaturali , eadem ratione qua intellectus exigit gratiam fidei : e go homo non potest cognoscere veritatem su- pernatu alen, absque gratia special i, quae ne-2um ill uitret intellectum , sed etiam quar-ο , eat astectum voluntatis .
166쪽
Objicies i. Quod est intra objectum speci cativum & adaequatum intellectus creati , PO- est secluto auxilio supernaturali ab illo uti gi: sed veritates supeFaturales sunt intra oblectum specificativum intellectus creati: ergo , dic. Μajor est certa. alias intellectus creatus nihil cognoscere possem Minor Prob. Veritates supero tur les continentur ab ente vero,quoa est obiectum adaequatum intellectus creati : meo. eum Goneto diuinguendo maiorem: Quod est intra chje - m oportionatum intellectus creati, eoncedo; -- est intra o jectum improportionatum , nego. Dist. Parito minorem: Veritates sunt intra objectum promPortionatum, negor ImproPortimaxum, con cedo minorem , & nego consequentiam: nani
lucidum est obje-n specificativum visus, 'ansn dum Propter nimium splendorem est i ProPortionatum cum ciuisex ut v. g sol, nn quit ab ipso apprehendi , ut experientia liquido constat; deoque ab uid Percipiatur ab alia qua Potentia , . non susticitaequod coutineatur ita. tra objebum eius ada Maxum , sed requiritur etiam,quod inter potentiam & Ubjectum sit pro . Portio. Unde cum verit . supernaturalis e cedax vinxintellect creati , non potest ab ipso aeta
tingi absque aliquo vixiliis supranaturali ip sum
Dices : Non. implicat, quot infidelis , aut his rettius legat expositores Evangeli & Script rae, & absque ulla gratia, sea solum dita, te rationum, creda quibusdam mysteriis ini . Proportionatis . Resp..Quod crederet fide humana, sicut credo continuum posse dividi in in tum , dum lego expositores Scoticae Phylosophiae ; non vero fide divina, dc sicut oporter, ut agiti Ruaestio : Nam,cis quis dixeris, ha, tur in Tridentino .ean. 3 sine avenien
167쪽
oedere sicut oportet , anathema sit: ergo ille reticus crederetiade humana dumtaxat. Idem dico de illo qui vellet credere. ProPter vanam gloriam.
Obj. Id, ad quod intellectus creatus bet appetitum innatum, potest ab ipso virbbus Prop*is attingi: sed intellectus hahet adipetitum innatum ad fidem et ergo potest crede- ve, ut oportet, absque speciali divime gratiae a
' R . negando majorem : homo emm habet appetitum innatum aEvilionem beatificam , --men. non potest :Mdeae Deum intui live propriis viribus : ergo' appetitus ille est. stustra. neuS. ego, quia une tali reeetitu intellectus non poster recipere donum fidei, nec Postet mediante habitu fidei producere actus fidei: ergo mon est frutinaneus - ba Deinde, Intellectus humanas habet appet,
tum inintinn. ad cognoscendas omnes, veri in s. naturaira, cum contineantur intra lineam
meis sensibilis, seu cognoscibilis per species a ensibus acemias quod est objecimn proflor tionaturi nostin in tellectu b. ut dicunt Phil sephi;. sed non obstanre tali appetitu inqato
necessarium. est auxiliuim supernaturale quoad modum,ut supra dictum .est y nec pen hoc superfluus est talis apstetitus: ergo nec si ustraneus est appetitus innatus ad fidem; quamvis ad credendumsicut oportet, necessarium fit speciale divinae gratiar auxilium, quod illustret intelle ctum O. &movearatactum voluntatis, iuxta iblud Ioann 6 ri emo potest v lire ad .m e , nisi Perer qui misit me, . maxerit eum, quia venire ad Deum, aut Chsistunt st credere in Deum, ut testatur Apostolus ad Hebraeos I i iners.6a re dc
. Ne enim oportet accedentem ad Deum Hura est
: Ubi icies 3. . iod est. in potestatehominis,&ab ipso solo dependet, non est agrariae propria dia i nec donum Dei praeter iraturaedebitu ru
168쪽
sed credere est in potestate hominis: ergosupem flua est gratia ad assentiendum in v steriis itide Μajor in certa , minor 'er5 Probatur: Homo qui non credit,est culpabilis, ut constat ex illo
ἐνtur: emocredere est in potestate hominiis, .ctim homo sit culpabilis solum de his quae pinetest facere , & non facit. Respondeo, majorem esse veram, si sit inpura potestate hominis absolute, ita ut .a,sola Poteuate Pendeat in actu exercito a fals im a -- , , si pendeat abipsa potestate positis omnibbus ad agendum requisitis 3 tunc enim nedum pendet apotestate hominli, sed etiam a requistitis: unde cum ad credendum scut oportet , Oecessario requiratur gratiae auxilium, ut Pro' ibat conclusio, sequitur, quod credere non est in nostra potestate pure naturali, sed fistum in nostra potestate adjuta per gratiam, ut suadet Mostolus dicens nobis, Emiec2. versi8. Gratia enAm estissalvatiper fidem em hoc non ex oboad ei enim donum est: erso gratia est necessaria -credendum sicut oportet. Ad probationem mia noris , dico, quod homo quirruncaedit,est culpabilis quia non credit stante gratianecessaria ad credendum; . &isiarintelligenda si int verba Marci ris. supra relata.
gratia aliquod bomm opus morale nat ralis ordinis vellet, facere iS pono tamquam certum contra Pel nos , hominem non poste propriis viribus sine auxilio supernaturali velle, aut facere. DPu bonum ordinis supernaturalis , nec quod
169쪽
si dignum vita aeterna; unde difficultas est, in possit velle, vel facere aliquod opus bonuin morale , & conforme regulis morum ordinis naturalis λ quod idem est ac quaerere, an rapera infidelium sint peccata, & an opera eorum qui sunt sine gratia sanctificante,sint moraliter bona,
vel an sint etiam peccata Μichael Bajus, Ioa nes Hus, & alii existimant omnia infidelium &Peccatorum . opera esse moraliter mala , dc
Dico igitur , quod absurdum est dicere, onlania infidelium, & peccatoris opera esse peccata . Prob. I. BK Scriptura Matth. . '. habetur:
Si dillisis eos qui vis diligunt , mnne Publicani hoe faciant λ. O si salinaveritis fratres vestros , nonne ethnisi hoe faeiani e ergo dilecticipublicae norum , α salutatio ethnicorum, sunt actu moraliter boni & honesti; nam v estent mali
Christus reprehendisset disciPulos, quia diligebant; imo laudabat publicanorum dilectionem, o ethnicorum salutati eiiii idesque omnium
infidelium opera non sunt peccata . a. Daniel ait Regi Nabuchodo nosbr: Peccata ima euemo 1γnis redime : ergo ei eemosyna dataeab homine infideli, est. actio moraliter bona & hones aα Cum Peccaxa actionibus . malis. redimi non poς sint. Deinde, Christus non hortaretur Peccato etis ad dandam eleemosynam, si esset actio mala,
Mi hortatur Luc.. II. dicens: Date eleemo jnum, ecce omnia munda sunt vobis . 3.. Rom. 3. dicitur : Gen res quae legem non habens s. naturaliter
quae legis sunt faciunt ergo infideles qui non livbent legem divinam nec Ecclesiasticam naturaliter & absque gratia faciunt ea quae sunt legis , non in ordine ad vitamaeternam L sed in ordine . ad honestatem & rationis dictamen Prob z. Pius WGreg XIII. & Urbanus VIII. damnant & ana emate percutiunt hanc. Pro positionem Bini: insidelium Opera sunt peεcara, o Phisosophoram xinutes suἡι risia,
170쪽
.ut constat apud Bellarminum&alios. Trideris tinum can. 7. ait, Sr qtos d/xeris,omnia vera 'irae ante ustificarionem βι - , i quacum v evat me facta fit, esse peecatum , anathemati.
D. Hier. in epist. I. ad Galatas ait: Multi abFque stud o Evangelio Chrsi , vel sapienter fa-
ιur. Et D. Aug. libro de Spiritu littera
cap. 27. ait, Esse quaedam facta infidelium, agraria chripi alienorΜm , quae secundum justitiae vegulam non modo Visuperare non 'ossum.s, verum Gιam meriso recteque laudamus et quamquam si discutiatur,'no sine fiant , Ita εανei in rur quae. justitiae debitam laudem defensionem mer antur sine. Et lib. de civit. cap. I s. . ait, Deum dedisse Romanis tam amplum imperium, ur, i
1es: ergo eX authoritate Summorum Ponti
eum , Concit. & PP. opera infidelium non sunt
Prob. ratione r. Insidcles & peceatores tenem tur observare legem de)arentibus honorandis . Quaero, an peccent, dum honorant Parentes si dicas,quod non: ergo honor erga parentes in infidelibus & peccatoribus, est actio morsib ter bona. Si dicas,quδd sic, erras . Tum quia ' honorare parentes is debiciun naturale, & latsedabit is naturae ineIinatio. Tum quia illi qui non honorant parentes apud infideles , puniuntur q'Tum quia lex naturae non praecipit malumaum quia H per impossibile natura esset sola,ut Athei impre volunt, brinum esset & honestum honor 'reparentes, subvenire miseris, &c- quae Vud inhdeles & peccatoxes exercentux: ergo inside-las & peccatores possunt elicere aliqua opera moraliter bona. i. actio est morali ter bona,
si finis sit bonus & honestus: sed infidelis aut peccatoris actio potest esse propter finem bonum honestiun . Tum quia . habet omnia Principia operaticinis . rectae moraliter, scilicet