Clypeus Scoticæ theologiæ contra novos ejus impugnatores, authore p.f. Bartholomæo Durand Antipolensis ... In quinque tomos distributus. Tomus primus quintus Tomus tertius continens tractatus de vitiis & peccatis de gratia de justificatione impii & m

발행: 1709년

분량: 531페이지

출처: archive.org

분류: 철학

491쪽

praesens, . & spei est futurum: emo objeAuni spei est saturum, ita ut suturitio sit ratio serm lis obiecti,& ad illam pertineat, cum per modos& conditiones, objecta non distingu lux specifice, nec ipsa objecta per modos distinguam spe- euieὰ virtutes. '

T heologica r

DIco, rationem formalem sub qua spei non

esse omnipotentiam divinam, seu Deum ut auxiliantem , sed Deum suatenus est summum bonum nobis conveniens . Prob. r. Sῖ omnipotentia esset ratio sub qua . spei nostrae. , maximo 'uia nos movet dc excitae ad speran dari beatitudinem, ut ait Gonet. sed haec ratio nulla est. i. Si valeret, omni potentia esset etiam ratio sub qua fidei Steharitatis, quia nos movet S excitat, Praeparat & osteri etiam auxilia ad credendum & amandum, sicut ad sperandum , ut est evidens. t. Μovet & excitat per modum causis .effieientis & principii estectivi ,. non vero per modum finis & objecti i ut ad rationem sub qua requiritur: ergra hinnipotentia non estrae tio sub qua spei nostrae. . . T δ ς Prob. 2. Si summum bonum non apprehem deretur ut possibile nobis & conveniens , sed tantum cognosceretur praecise ut summum est in se, certum est, quod a nobis non sper retur, etiamsi divina omnipotentia praestaret nobis eadem auxilia quae nobis praestat & ose fert modo : nam quemadmodum intellectus nequit assensium Praebere nisi hia quae VPr

492쪽

hendit ut vera, ita nec volunta potest sherare ea quae non apprehendit ut posudenda & sibi convenientia . Praeterea , spes est volitio ave de siderium ideoque nihil velle potest , quin apprehendat illud ut bonum sibi conveniens:

ergo divina bonitas, quatenus est.nobis bona &conveniens, est objectum sub quo spei nostra . H ob. consequentia: Posita bouitate aut arduitate , aut Posito Deo quatenus est nobis bonus, voluntas sperat; at pusita omnipotentia, aut posto Deo quatenus est omnipotens aut auX lians, seclusa bonitate nobis conνenieme, .non speramus: ergo onini tenxi a non est ratioesose malis spei nostrae, bene vero bonitas nobis comveniens , quae debet esse obje fium alicujus virtutis sicuti prima veritas i & non potest esse ait rius hisi spei, ut est manifestum : ergo. ε .is Prob.ultimo: Idem est 4bjectum sub quo 'ei

nostrae, & siib quo delectationis seu possessionis , cui spes correspondet; sicut idem est Iocus in quem' tendit motus Uaviri Nin quo quiescit, ut dixit Gonet. in quaest. praecedenti: sed objectum sub qu6 quietis , fruitionis , delectationis ,

aut possessionis, non est Deus. ut omnipotens & adjuvans, sed Deus nobis bonus. Tum quia omnipotentia adjuvat nos, ut Perfruamur Deo

bono, veluti ultimo fine. Turi quia omnipotentia Deus constituitur creator & omnipotens; non autem finis satiativux, nec bonum posside dum. Tum quias Deus non estet omnipotens ψ& es letiumme bonus nobis ς satiare &quietare

posset spem nostram; & si qer impossibilla esseeomespotens & non esset nobis bonus, quietare non posset spem nostram: ergo omnipotentia non est ratio sub jua spei nostrae, bene vero divina bonitas nobis convenien& .l r Obj. I. Gonetus Illud cui spes innititur tamquam medio & rationi sperandi vitam aeternana Malia ad ipsam conducentia, est ratio sub qua

ei ; sicutissiud est ratio sub qua fidei, quo es:

493쪽

ratio & motivum assentiendi veritatibus revelatis. At illud cui spes beatitudinis tamquam medio & rationis; sperandi innititur , non est ratio ardui r ergo arduitas non est ratio sib qua virtutis spei. Prob. minor: Tum quia arduitas, seu difficultas , non movet ad boni prosecuti nem; sed potius retrahit & est motivum desperationis , ut saepe docet D. Thom. Tum etiam quia arduitas comparatur ad spem , sicut obse ritas ad fidem: atqui obscuritas non est ratio sommalis sub qua in objecto fidei; sed conditio tantum seu modus illius: ergo S arduitas respectu objecti spei. .. . Similiter, licet ratio formalis &motiva,quare desideram us& amamus beatitudiκem, sit iulius bonitas ut nobis conveniens & commoda a id tamen, quod maxime nos movet & excitat ad illam sperandam, est divina omnipotentia, ut. auxilians, seu ut praeparans & offerens auxilia necessaria ad illam obtinendam, ut docet D. Τho.hie art. . Unde Pal. III. .dicitur ., Derimen radiutis meus , sperabo in eum . Ubi David Pro ratione motiva ad sperandum assumpsit adu

torium De : Et Genes is. Deus dixit Abrahae,.

Egosum protector tuus,o merces tua magna nimis:

ubi ut erigatur animus ad sperandam me cedem beatitudinis, Deus protectionem suam adjunxit . Id etiam insinuare videtur Apost. ad Hebr. 6. ubi spem comparat anchorae: ncui enim a chora dum per aquam descendit, non firmat na-Vim , t quoniam aqua, elementum est liquidum& instabile; 4 dum tensae adhaeret firmissime navim retinet; sic spes nostra dum adhan et promissionibus hominum , non potest ncn semper nutare; sed cum in Dei veritate S potentia ligitur , & efficaciae gratiae coelestis innititur , nγmissima & inconcussa permanet: Igitur omni Potentia Dei ut auxiliatis , erit ratio formalis sub . qua spei nostrae.. Confihm. exemplo fidei, a D. Thom saepe

494쪽

q, D E VIRTUTIBUS .i.

adducto. Ided enim divinum restjmonium est ratio formalis sub qua fidei, quia in illud fit ut,

tima resolutio fidei nostrae: nam interrogatus: quis , quare credat & sibi persuadeat Deum esse trinum in personis recte & aiat quate hespondet,

quia Deus dixit i 3 qui similiter ultima spei nostrae resolutio fit in divinam omnipotentiam ut auxiliautem nam interrogatus qui quare beatitudinem speret respondet recte, quia Deus est misericors & omnipotens, & auxilio suae pietatis & bonitatis ad illam consequendam nobis assistit: ergo paritex ratio se alis sub qua spei

nostrae, eu omnipotentia divina ut auxilians. AConmm.amplius ex egregia connotone quae

est inter objectum quod speramus , &obiectum in quo speramus , quam se mutuo inserun . quia enim quod speratur est Deus, non in alio sperandum est quam in Deo , nam ab alio obii nexi non potest; & quia Deus est in quo sper mus, nihil minus a Deo quam Deum ipsum spe- rare debemus, quia a tam magnifico Domino nihil mihus sperare deee quam quod ipse est . Unde D. Thom. non aliam a Deo postulavid mercedem quam Deum ipsum ut belle ait quudam recentior Nee potuitaligere majus, nee d buit minus: male scripserat , si aliter elegifer. Resp. argumentum probare rationem ardui& meedentis hominis facultatem, non esse rationem sub qua spei , quod concedimus eum Doctore in 3. dist. quaest. unica g. eontra .LIam .pinione , 3 nego tamen omnipotentiam esse rationem sub qua spei , quia non movet nec citat per modum finis & objecti , ut requiritur; sed per modum 'mediorum , ut sperare Possi ilius. Et sic intelligendae sunt omnes authorit res adductae; certum est enim,quod nemo credere , nec amare potest, Deo non protegenteunec auxiliante ; nemo tamen dicit omnipotentiam esse rationem sub qua fidei & charitatis. Ita similiter non valet dicere omnipotentiam esset

495쪽

DE VIRTUTIBUS.

rationem Armalem spei; licet nemo sperare . Possit , nisi Deo movente & adjuvante , eum 'auxilium illud sit ex parte hominum, ut sperare

Ad i. confirm. quae est contra nos, nego PM

ritatem: quia re lutio fidei fit in te timonium divinum , veluti in causam formalem , & sub qua fidei: At dum resolutio spei nostrae fit in

divinam omnipotentiam , fit veluti in causamessicientem & adjuvantem; ideoque non valet Paritas: nam interrogatus quis, quare credat& sibi persuadeat Deum esse trinum p recte r6 Pondet, quia Deus dixit. At si diceret, quia Deus est omnipotens & misericors, & auxilio suae pietatis ad credendum nobis assistit , recte etiain responderet , sed non resolveret fidem in causam sorinalem , sicuti in prima responsione; sed in causam essicientem, id est, assignaret ea sam a qua, aut Per quam, non vero causata subqua, vel ob quam. Ita similiter spes re luitur in omnipotentiam Dei, veluti in causam a qua, vel per quam, non vero sub qua, vel ob quam: melius enim responderet, si diceret, spero beatitudinem , quia est ultimus finis aut bonum no

bis conveniens. Tum quia sicut intellectus assentitur tantum vero apprehensis, ita voluntas sperat & desiderat omne bonum sibi conveniens . Tum quia non speramus proprie, seu desideramus nisi ea quae nobis conveniunt, tamquam aliquid bonum nobis: ergo Deus quatenus est summum bonum nobis conveniens , est objectum sub qua spei, non vero Deus ut omnipo tens , in quo sensu est causa per quam, aut ratione cujus, aut beneficio cujus speramus.

Ad a. confirm. Rico,quod non probat omnipotentiam esse rationem sub qua spei nos rae, ut consideranti patebit: nam licet Deus sit id quod speratur a nobis, & in quo speramus, Valet tamen dicere,qudd ipsum & in ipso speramus, quia est ultimus finis noster nobis conveniens a re

496쪽

484 DE VIRTUTIBUS.

quod speramus : Deum quatenus est bonus, quia si per impossibile non esset bonus , necn bis conveniens, voluntas non posset sperare illum , nec desiderare fruitionem Dei, quamvis

esset omnipotens: ergo non valet cosrmatio.

Quamvre Deus quatenus est nobis bonus, sit objectum motivum spes nos rae,potest esse etiam

objectum spei nostrae respectu proximi, id est ,

possumus aliis sperare idem summum bonum , ut docet Scotus in dist. 26. quaest. unica, ubi

distine uit spem realiter adide, & charitate;& g.

ad quaestionem igitur liti. DA art uuia enim L- sidero illud mihἰ vel tali, non tollittir, quin deside-vem situ ut Objem . Ita sentiunt plures Theologi contraTurrianum& alios modernos. Pro.

batur: Objectum motivum & sorinale spei est summum bonum quatenus est possibile & suturum; quod autem illudnobis aut aliis sper us, cunnino per accidens est ad rationem essentialem spei, ut observat Dinox subitis: haec etenim

Particula, nobis conveniens , in conclusione addita, ad omnes se extendit: ergo sicuti eadem vi tute charitatis diligimus Deum, diligimus proximviri, ut in Proprio loco dicemus; ita pariter eadem ,irtute spei possumus nobis &aliis sperare beatitudinem. Instabis: ergo desperans de salute proximi amittit habitum spei. Distinguo , si desperet ex dissidentia di vinae mi ericordiae, ita ut desperet

de salute proximi xistimando Deum non esse misericordem, concedo, quod tunc non haberet spem, quia non speraret fibi nec aliis beatitudinem , quae non datur sine miseri cordi a ratione sanctificantis gratiae quae non cadit sub meritum; si desberet ex notitia certa malitiae & obsti' nationis proximi, ita ut si desperet de salute P tri v. g. quia ipse Petrus est malus & induratus , nego; tunc enim habet spem de salute propria. AE-

497쪽

DE VIRTUTIBU4. 48s

An in beatis 2 comprehensoribus, habitas

spei Theologicae remaneat.

DIco I. Spem Theologicam non remanere in beatis, nec quo ad actum, nec quoad habitum. Ita Doctor in 3. dist.3I. Prob. Actus spei& actus fruitionis nequeunt esse simul de usa de eadem re , cum repugnent inter se, sicut actus fidei & actus visionis; quia spes est circa bonum absens , fruitio de bono praesenti & possesib , sicut fides est de re obscura,& visio de re prς senti& evidente: ergo non pollunt esse simul ; sed constat beatos habere fruitionis actum, atque pollessionem aeternae beatitudinis quam in via sperabant: ergo non habent actum spei. Deinde, sperare idem est ac non habere, juxta illud

videt quis verat sicut credere idem est ac non videre: ergo habere est non sinare , sicut videre est non credere: sed beati ha ent & possidentea qu*sperabant, nempe beati indinem: ergo non sperant. Prob. quoad habitum: Beatis repugnat actus spei Theologicae, ut patet ex dictis: ergo repugnat etiam habitus. Prob. consequentia I. Ex repugnantia actuum , insertur repugnantia habituum ; alias habitus essent se stranei: sed frustraneum & inutile non potest admitti in beatis, in quibus nullum operativuna est superfluum nec otiosum: ergo cum nullum actum spei habere possint, inserendum est,quod nullum habent habitum. Diees: Beati sperant resurrectionem & glorificationem corporum: ergo habent adhuc spem quam habebant in via. P ego consequentiam et quia spes illa non est Theologica, sed naturalis, qua uaxuraliter pars exoptat partem, eamque

498쪽

os DE VIRTUTIBUS. sperat: spes enim Theologica nihil sperat , ruri

'in ordine ad Deum possidendum. Ex dictis inseres I. Spem Theologicam non remanere in damnatis , bene vero in animabus in Purgatorio existentibus. Ratio egi, quia spes non tendit ad bonum, quod appreheditur ut timpossibile; sed damnati apprehendunt beatitudinem impossibilem: cognoseunt enim se abs tute

miseros, & numquam salvandos ; animae vero mPurgatorio existentes tendunt ad beatitudinem, quam cognoscunt absintem & possidenda,& habent fidem quae est fundamentum spei: ergo habent spem. x. Inseres spem esse dumtaxat

in viatoribus, in quibus est fides Theologica . Rati' est, quia Deus numquam dat fidem,quin simul det spem 1 eigo viatores qui habent fidem, habent spem . Hinc fit, quod haeretici in quibus nulla est fides non habent spem.

Nec obstat, quod viator sie peccator, modo non sit insectus pet cato desperationis: quia Christianus aut Catholicus, etiamsi sit in peccato mortali, apprehendere honest Datitudinem suturam.ut auxilio Dei sibi possibilem:nam Tridentinum sess.6. cati. 3. de justificatione ait,

Si quis dixerit sine yraeveniente Spiritus S. Ust νatione,atque ejus adjutorio, hominem eredere, spe rare diligere aut poenitere posse sicut oportet , ut e iust Dationis gratia conferatur,anathema sit: --bus constat peccatorem habere spem , cum

mens Canonis fit de justificando seu de peccatore . Constar etiam a tutorium gratiae Spiristus sancti esse illi sussiciens. Constat insuper peccatorem posse sperare beatitudinem semen est gratia justificationis: ergo Catholicus Peccator, modo non sit insectus peccato desiper rationis, habet spem Theologicam. . Rane ipsam spem Theologicam non esse iubhaereticis, sic probo: Non nabent fidem innitim, ut dictum est in proprio loco: ergo nes' spem quae in fide laudatur: qius enim sibi sper.

499쪽

DA VIRTUTIBUS. 487

e poterit ea quς nescit , nec credit esse Nec v let dicere,quod desperatio sola tollit .em. &consequenter quod ipsa spes remanere potest cum peccato infidelitatis: non valet , inquam, quia virtutesanius, nedum Per aetiam contrarium tolluntur;sed etiam Per destructionem fundamenti a quo pendent in existendo. Unde si inhaereticis aliqua appareat spes,nonest insula;sed acquisita 8e naturalis , quidam amor natura lis concupiscentiaeelaca beatitudinem.

homo cui facta esset revelatio suae dam-

nationis, adhuc posset muneretin. re beatitudinςm . .

DUO tamquam eerta supponenti sunt. I. Dari praeceptum spei, ut colligitur ex illo ad Eph. a. vem non habentes sunr sine Deo in hoc mundo; hinc est, quod spes est necessaria necessitate medii & necessitate praecepti, ut colligitur ex Ps L . Sacrisi ale sacrificium jUuiar, sperare in Domino . λ. Deum Posse de Potentia absiluta & extraordinaria. revelare rςProbo damnationem suam. His suppositis dissicultas est, an homo ille cui suae damnationis facta esset revelatio , χdhuc posset S teneretur ex. Praecepto. seei sperare aeternamheatitudinem λ. . Dico, quod si Deus alicui suam damnationem revelaret, illeposset quidem . adhuc desidera re & concupiscere beatitudinem, non tamen illam sperare spe Theologica; subindeque. ex Praecepto spei non. teneretur expectare illam, Prob. I. Para: . Quamvis spes includae desiderium, tamen omne desiderium non est spes , quia desiderium respicit bonum secundum se a

500쪽

Des morespieit bonum sibi eonveniens & pos sibile;plura etenim desideramus,quae tamen non Deramus, ut est manifestum: ergo cum ille cuisa esset revelatio suae damnationis , semper apprehenderet beatitudinem ut bonam secum dum se, sibi tamen impossibilem, posset circa iPsam beatitudinem habere desiderium sine spe. Prob. Parsa .Nullus Christianus , potest sperare Antiehristo beatitudinem ,1 quia Ecclesia revelat Antichristunieta dianandum: ergo ille cui facta esset revelatio damnationis suae , non Posset sperare beatirudinem. 2. Ideo sper mus beatitudinem , quia apprehendimus eam Possibilem nobis ; sed illa cui facta esset revel tio damnationis urae, non posse t apprehendere beatitudinem eam. sibi possibilem . ,Ratio est , quia judicarius beatitudinem esse nobis pombilem &convenientem , quia Deus nobis eam praeparat ; sed ille cui facta esset illa revelatio, non posset haberς tale judicium: ergo nec spem, cum de incognitis & impossibilibus nulla possit esse spes . - lProb.3. ParS: Homonon tenetur ad illud quod ex , se facere non potest v nisi habeat omne ad

agendum necessario requisitum ; sed sine spei h bitu homo non potest sperare, .ut ait Trident. sicuti non potest erederemne habitu fidei: ergo

sne his itu spei non potest speine ; siissumo,

sed ille cui ficta esset suae damnationis revelatio, non haberet habitum spei, nec actum circa be

titudinem, ut patet: ergo non teneretur sperare . Dices I. Revelatio non mutaret objectum

spei: ergo eam idem objectuin spei staret ille

cui facta esset suae damnationis revelatio, posset adhuc sperare. cbusequentiam: quia revolatio mutaret judicium de objecto. beatitudinis; nam antea existimabat iudicabat beatitudine possibileni di sibi convenientem , ideoque spera-bm at post revelationem, juilicat beatitudinem fibi impossibilem: ideoque nequit eam iperaret.

SEARCH

MENU NAVIGATION