장음표시 사용
251쪽
cerdotiisque, quae tibi tu, homo vanissime , altero fratre tuo fretus, pollicebare, atque animo vorabas. Quid quod cives tuos consentientes ad dissidium , atque ad odium tua malevoIentia compulisti ; discissaque, ac dissecta tua a te patria est in eas factiones, ut ne nunc quidem inter se post tot annos ea .civitas bene dum congruat . Qui igitur fratrem , praesta tim convenientibus moribus , odio habueris, destitueris , prodideris, uxori miserae , atque innocenti venenum dederi amnes fefelleris, patriam everteris , Italiam impotenti, impuroqueis
Dre tuo vexes; Germaniam, atque alienigenas trans Alpes usque tue-
here Nae illis perire satius est , quam tuo isto patrocinio salvos esse.
Memoriane tenes , cum paucis ante annis vir magnus , atque
clarus , summa constantia , summaque fide praeditus , Ioannes Cardi natis Tornonius , per Helvetios iter in Galliam faceret , atque ad cauponem forte divertisset, e viculo quodam ignobili , quem tibi tu ad habitandum delegeras secundum viam, quo gulae isti voracissimae tuae stipe de viatoribus cogenda suppeditares, descendisse . te ad eum,
salutandi, ut tu dicebas, ut ego interpretor , cinnandi, atque pecuniolae auferendae caussa ; qui cum te squalidum , sordidum , pannis obsitum conspicatus , visusque sibi videre lanionem aliquem esset, quaesivit de te, qui tu esses: atque ubi Vergerium esse dixisti, mutitis , homo gravissimus , re verbis male accepit: deinde, cum tibi facile oratione sua excussisset lacrimas , te flentem seduxit ubi soli, oblitusne es , quae tua fuerit oratio a quam misera i quam demissa 1 cum magno fletu Calamitatem tuam deplorares , levitatem comflexere , stultitiam accusares . Aude hoc negare, non tu ad hominis
pedes.concidisti r Non fracto animo supplicasti Precibusque omnia hus obtestatus es, uti te in Galliam secum tolleret Non ea te de Religione, de Helvetiis , de Germania sensurum , dicturumque re- , cepisti, quae ille vellet , quaeque praescriberet tibi a Hem morum emendator 1 Hem pietatis columen i idem fdei exemplum i At ille tibi Germaniae defensori , Religionis correctori, atque cumidi, ne sin levitate quidem , atque perfidia, quibus rebus delectatum te semis per sciret esse plurimum , sdem habuit ullam; neque inquinari, polluique se, comitatumque suum purissimum, tam lutulentae suis sorodibus , S coeno passus est. At sunt qui aliquando Germaniam liberius appcllent: jure tu quidem sere tuo stultitiam , levitatemque uni versiae nostrae gentis uni tibi vendicas . Sed reliquimus, reliquimus, mihi crede , nostri generis , atque ordinis in Italia homines paucos
omnino , sed tamen aliquot, neque omnem fatuitatem nobiscum es-
ferre potuimus , qui si aliquid aliquando temere effutiunt in Germa-
252쪽
nos, nolito illis, patrone magne, irasci: nostram enim illi caussam, si nescis, agunt, cum vulgus stolidum irritant, quo convenire minus Germania cum Italia possit. Etenim si conveniat res, mihi, tibique, Congerronibusque nostris, eo res redierit , ut periculum nobis famae futurum sit, quam aegre adhuc sustentavimus. Quamquam video λ-
nos quoque aliquot studio , di contentione quadam elatos , paullo Provectos longius, sed eos perpaucos tamen, & si tecum , quod illi minime volunt, conferantur, moderat .
In eo vero mihi versari visus es cum caussae nostrae summo periculo et nec satis mirari possum, qui istuc tibi tam stultum in mentem Venire potuerit; quamquam stoliditate, atque stultitia es singulari, qui ausus sis Reginaldo Polo Cardinali maledicere , quod te primum Omnium hominum facere ausum esse certo scio . Quicquid enim de Optimo illo, ac praeclarissimo viro a summa laude sejunctum dicitur, totum id continuo ipsae respuunt aures, ipsaque mens, atque animus abhorret. Quare videto, ne illi ipsi, quibuscum sentire te simulas, turpe sibi esse existiment a Polo dissentire . Qua quidem in re non jam audaciam , atque impudentiam , quibus rebus excellere te gloriantem audire te soleo , sed caecitatem , ut dixi, atque imprudem iam tuam sum admiratus. Quis enim non videt, praeter te quidem, cui oculi prae inedia caligant ὶ si vera sint, quae de pietate Christiana Polus sentit, eo magis Lutheranos nos verae pietati, Christiana que rei obesse , quam Turcas , quo asperius , calamitosiusque intestinum bellum est , quam externum t Neque ille cum Lutheranos a Cusat, Germaniae maledicit, sed Sectam redarguit . Quod vero hominem innocentissimum accusas , quod secus de pietate sentiat , ac u de eo pollicitus es, dupliciter peccas: primum quod plane temere affrmare te de aliis esse solitum confiteris, ut ne de Paullo quidem Tertio, deque aliis, quos tu conviciis insectaris , fidem facere possis: deinde quod eum , quem tu virum gravem, castum , sanctum Sue praedicaveris, dissentire a nobis demonstras; cujus probitas, integritas, temperantia , castitas, sanctitasque, si eam de Religione se tentiam, quam ille defendit , nihil adjuvat , cur eorum , quibus tu malεdicis, peccata, etiamsi maxime vera sint , eam ipsam de Rel gione sententiain coarguunt 2 Etenim, sis quia . boni, ita de Religio.
ne sentiunt, nullum argumentum est , recte eos credere , ne quia
quidem mali nonnulli in eadem sunt sententia , obesse personaruritas Vitia cauta debent. Quod autem miseratus illum es in altera episto, la tua, nonne inrelligis, totidem verbis illum miserari te contra, nODquc Omnes posse a Magnum credo negotium homini omnium et
253쪽
quentissimo, deplorare calamitatem nostram , nostramque vicem do lexe , atque in eo commorari, qui vetus iter a Sanctissimis Patribus institutum , parentum, majorumque nostrorum vestigus attritum , r liquerimus , unum Lutherum, levem , apostatam , malevolum, seditiosumque hominem secuti, atque ilium ipsum ducem, vexilliferumisque nostrum , ccecum , atque improbum deserentes , alio alii abieris mus , dissis, discissique innumerabilia in fragmina, ac potius frustata, simus I ut memoriae mandare sectarum , in quas misere ipsi nos di cerpsimus, nomina, aud facile sit et qui Evangelii nomen modo latebram scelerum , flagitiorum, rapinarum , sterilegiorum nostrorunt habeamus; in sententia vero ludificemur , atque cavillemur, perperamque interpretantes per pietatis simulationem , non libertatem, sed licentiam consectemur, caeteraque id genus ab Omnibus jam decantara et qualia confirmata , comprobataque . tandem caussa , in epilogo
adhibere oratores magni illi , ac docti olim solebant , amplificandi,
non confirmandi gratia. Nos autem rabulae, ac clamatOIes, probris, atque conviciis caussas peragere ' consueti, omissis probationibus, quas nullas plerumque habemus, haec pro argumentis pronunciamus. Meis mini enim, re olim totas Venetiis perorasse caussas , ab exordio ad
epilogum , maledictis i S contumeliis , & quasi nullo commisso praeoliis , victoriam tamen conclamasse : a qua consuetudine non discessis. se te video; quamquam Rhetoricae dedisse te assiduas operas, audi hamus, quoad accusandum Paullum hunc Tertium instructior accede. res . Eaeque exstant literae tuae, in quibus comminatus es, meditari re jampridem , ac declamare , di ad persequendas injurias, quas ab eo acceperis, te comparare . Cave igitur , si sapis: jocari enim mihi tecum libet: quid enim tu sapias Ne posthac Polum vexes, ac
ne appelles quidem et neque tantum nostrae caussae vulnus attingas,
potiusque in libellis illis, qui in epistola altera tua appellantur a te, acumen illud tuum exerceto; in quibus siqua amphibologia exstiterit, in pessimam partem vertito et iis facile eluduntur sellularii, opificesque , &. mulieres, atque anus. Siqua autem inventa erit allegoria , .
ita uti se res dederit, amplecti tibi licebit scriptum, aut sententiam. Si in exornationem , aut ampliscationem incideris , singulorum veris 'borum fdem , non tanquam ab Oratore , sed tanquam a teste exiguto . I um sicut libro Papae adscriptae literae fuerint, quae privilegia quaedam continent, Vulgaria illa , atque Omnibus passim Iam dari perscribas solita ; totum illum librum , si paullo hilarior se, vel mem riae mandasse Papam contendito. Si de gravibus, sanctisque rebus in
eo scriptum fuerit , ne aspexisse quidem Papam de crato; sed per
254쪽
alios eas literas adscriptas suo nomine defendito. Praeterea , squi sunt paullo minus casti libelli, per Heum aliqui.
hus in adolescentia scripti , eos tu , cui tibi commodum fuerit, a scribitor quae dubia erunt , in pessimam partem rapito z multa de seuo addito ; quod de versiculis illis , qui de Furni laudibus inscripti jam olim sunt, fecisse te video et quamquam illos me annis abhinc quinque, de viginti editos, alterius cujusdam nomine inscriptos, Iegisse me memini. Tu Ioanni Casae attribuis, quem tumet ammare soles, Ornate , politeque scribere, di versibus posse , di soluta orati m. Id quod video Bemta quoque , & Flaminio idem visum esse , aliisque multis item bonis, doctisque viris, qui de ejus hominis cum Cloquentia , tum temperantia , integritate , humanitateque elogia quaedam scripta reliquerunt . Sed si Ioannis Casiae ii versiculi sunt, ejus ego hominis gravitatem, S constantiam laudare possim ; nisi tu ilIi iratus de judicio tantopere sis , qui toties a te lacessivus , respondit ibi nunquam , praesertim cum tribus verbis facere illi hoe licuerit, quicunque eos versus ludens scripsit: nam si tu aliud, atque ille dicit, intelligis, tua isthaec culpa est , qui non male dicta male interprete ris ; quod si aliud dicitur, aliud significatur, tamen tu in aliam par tem accipis, ac cogitatum ab ejus carminis auctore sit e feminae enim illis verybus plane, non miles laudantur , si modo quicquam praeter Furnum ipsum laudatur. Neque tu ignoras , sed vetere illo tuo uteris artificio oratorio , gratificari enim tibi cupio , quando tu te Principum Nuncium, Christi Legatum esse te jactare, ac Haedicare solitus es. Quamobrem videto, ne hujuscemodi viros cum vituperas,
Per tam apertam calumniam nostrae obstes caussae r clariores enim
sunt, quam ut tu lacum facere in illorum possis nomine. Atque hic quidem , non modo cognitus Germanis etiam hominibus multis, arisque magnis est, sed etiam gratus, carusque .
De Mutio vero amrmare tibi hoc possiam , non tibi illum hon rem , cum de te stripsit, habuisse , sed patriae vestrae . Ejus igitur libri in luce , atque in oculis hominum sunt , Iaudantur a doctis, emuntur a bonis, S quidem caret tui ab Opificibus, sellularii'u is leguntur, veneunt vili ; quamquam illectas tu plebem, quo vendibiliores eos facias, etiam facetiis. Dii bonit Quam id parum te decet , praesertim & senem, & theologum et Cum privilegio Papa , ais ,
ad hora momentum . Quaererem hic de te , ecquid te pudeat ear a inepti, tam scurrilis dicti t nisi scirem, pudorem te in iam e Iam Olim puerum tempus amississe, vel ariecisse potius. Sed Mutium It
liae Principes domi suae jamdiu in magno honore habent , honesto
255쪽
nutriunt, stipendium dante nos miseri , atque egentes esurimus sciis licet, & algemus. Quamquam te hominem illustrem nactum audi
bamus , qui te alere conetur . Is aliis in rebus magnis , variisque , atque omnino ab his, quas tu tibi arrogas, abhorrentibus Occupatus, parum adhuc te noscere potuit , ubi te, moresque tuos cognitos h hebit et id quod propediem futui um est , non te seret , mihi crede . Quamobrem hortor te pro nostra amicitia, uti memineris. his paucis diebus exsaturare te quam maxime, etiam ad futuram famem, atque esuritionem.
Nam de Petro Aloysici Farnesio, quem tu insectaris jam toties conviciis mortuum , quis est , qui fabulam illum non audierit ὶ Quotus autem quisque est, qui commentitium id totum esse , atque a male votis confetum , scire te neget A te autem requirunt Itali homines superiora illa scilicet, quibus testibus , atque adeo quibus indiciis id compereris : cur id , quod tibi non magis , quam caeteris omnibus compertum sit, solus amrmes Cur hoc tibi sumas, ut hominem vexes mortuum ι Eloquentia te fretum dices: illi malevolentia, atque audacia , tum inimicitiis adductum putant: loquacem te , & maled, cum, atque malevolum dicunt , eloquentem , aut disertum negant. Quid, quod secum ipsa tua pugnat oratio, nec cohaerere ullo modo potest i Fama est , inquis, veneno Episcopum illum periisse, ne facere tantum Petri Aloysii facinus palam posset. Mitto , ausum te esse veneni mentionem facere et impudentiam enim profiteris: illud requi-TO , utrum datum istud venenum sit , priusquam resciri facinus illud potuerit a quod tu , si virmas, quaero abs te , qui ergo resciscere potuisti Sin postquam vulgata ea res est , ut ad te quoque iam asac nuncii pervenerint, quid attinuit venenum darit Sed ego stultior, qui a te dicti ullius rationem postulem . Atque equidem sc existimo, ob unam hanc caussam orationem a Natura illis negatam esse , quod illae isto, quo tu loqueris, modo, si loqui potuissent, essent locut rae . Eadem tibi de Iulio III. respondeant , deque iis literis, quas tu de Conclavi missas, ad te delatas ais . Negant tibi quicquam credi oportere a quoquam , vanitatis , levitatis, mendacii te convictum defendunt. Profer igitur eas literas et manum , signum proba . Fingi haec a te, ab aliisque tui, meique similibus, dicunt e neque conviaciorum , sed criminum habendam esse rationem docent . Tum Gemmanorum humanitatem obtestantur , fidem implorant, ne irritari a nobis imperitam , ignaramque rerum multitudinem in se pati velint per nos , perque nostri similes aliquot ν demonstrant factum esse, ut a dissensone ad dissidium , atque ad odium , inunicitiasque ventum
256쪽
. . ADVERSUS PAULLUM VERGERIUM. 1ar
st. Germaniri gravitatis, humanitatis, prudentiae fuisse , ita de retiagione disceptare inter nos , ut jurgiis abstineremus et nunc discedi a puhlica caussa, privata odia exerceri , me meo , te tuo maledicereis inimico, quae de caussa dicenda fuere praetermitti jam fere, ac taciata praeteriri ; dirimi rem jactandis vicissim probris , impudicarum
muliercularum more , quae a m erasione , probitate , caritateque
christiana longissime dicunt abhorrere . Tum illud addunt, quid tu tandem , Vergeri , es , qui tibi deligas clarissimos hominus , in quos
tuo arbitratu declamites t Vin tu vitam tuam a pueritia recenseria minime vero, ne ea vitia , quae tu falso in singulis vituperas singu-.la, universa vere in te uno appareant. Vin tu inopiam domi tuam, seris sordes commemorari; an propter obscuritatem tuam latere haec
mavis in tenebris neque tu fortunae culpa semper eguisti , sed gulae , sed caeterarum corporis tui partium vitio. Quid ego de levitate tua dicam i qui, cum ab omnibus musis se per abhorrueris , infelici illa laurea coronari caput istud tuum plenissimum vento tantopere expetisti . Quis isthuc moribus nostris facie jam , nisi scurra Fuit enim olim fortasse ea laurea .virtutis , ac d ctrinae insigne; nunc certe vanitatis, fatuitatiique testimonium est. At hoc ve us , inquis, est: quid hoc novum, ac recens a nonne huic levitati , atque impudentiae tuae simile est , atque par quod depingi te, ridiculumque istud senis lanionis caput tuum curasti , atque istud os tuum foetidum , quod occulere , atque obtegere omni industria tu , si quicquam tu pudcrct , debebas , quasi magni cujusdam hominis, ac prope dicam numinis, simulacrum , non obesae suis ructum , odiosissimis titulis inscriptum per Helvetios , perque Helvetiis finitimas gentes circumferri et id quod ne illi ipsi quidem, qui tibi favebant; pe
ferre potuerunt. Tu Pontificum Nuncius, tu Christi Legatus, trifurisci ser , sist Magnam omnino tu Italiae ignominiam jam olim , cum natus es, inussisti, quod in hac terra ortus sis: verum id & casu quodam , nulla tua culpa factum est . ubique enim gentium monstra , &portenta nascuntur aliquando, & Itali dolorem suum ulti sunt, quod te diu fame, sitique , rerumque Omnium inopia torserunt , quod expuleiunt te denique , S tanquam maritimi fluctus cadaver quoddam foetuns esecerunt , quam illi gratiam Ioanni Casae hosti tuo illi, cuitu tantopere insensus es, habent maximam . Itaque sat tu nobis puenarum acdisti . Germani vero , quibus tu ultro, sponteque tua tam insignem contumeliam facis, qui non modo ad eos appulcris, S lan quini ad Lxum adhaestris, sed clarum etiam , illustremque , S magnicu)usdam nummis instar .haberi te apud talem , tantamque gentem
257쪽
postules, nullas a te poenas poscunt. Reperti sunt etiam, qui te etiacissimam , eandemque immanissimam belluam , domi suae alanti id quod ne tu quidem tam stultus es , ut non modo perpetuum , sed ne diuturnum quidcm futurum speres o quippe qui diuturni habueris umquam nihil praeter malevolentiam, & famem istam tuam. Itaque -- num nimium consilium illud est de te ingurgitando , atque dum tibi per clarissimi hominis occupationes , ac profusam , ditatutamque he. nignitatem licet , ad multos menses , atque adeo ad totos annos i ferciendo. Sed, ut ad levitatem tuam redeam , abiisti qui Dianam scilicet necasses in a Poetis: ad Iurisconsultos te contulisti . Nec vero tibi Themis fuit aequior, quam Apollo fuerat: quamquam aptior mintura tu litibus, quam versibus es. Sed tamen quae diuturno, ac magno labore ediscenda tibi erant , ea tu didicisse te dicere maluisti. quam ut edisceres laborare . Itaque inanissimus doctrinarum omnium e gymnasiis prodi isti . Lingua, atque audacia fretus , caussas ager te velle dixisti et sed cum quoties diceres , toties malediceres, mentia Teris , pejerares, calumniareris, praevaricarere , neque litigatores tibi, jam neque corona , neque judices fidem habebant; nemoque ferre in , ac ne aspicere quidem Poterat. Itaque cum frigeres, atque adeo augeres , qui te uxoris illa molestia facile liberasses, abiisti Romam ad Antonium fratrem tuum . Is Clementi VII. te commendavit , apud quem ille in magna erat gratia; neque bene te, quod perdiu domo abfuerat , nosse poterat . Errore quodam numis in Germaniam es, cum plus fidei fratri de te praedicanti Pontifex ille, quam par erat ,
habuisset . Vix dum Roma profectus eras , cum delatae ad Pontificem sunt virtutes illae tuae praeclarae , atque insignes: loquacitas , v nitas , perfidia , caeteraeque id genus reliquae , quae ornare internuncium solent, praesertim de laureola illa tua. Sed jam stipendium dianumeratum tibi annuum, opinor, erat et tum Iacrimae fratris , quilia te Ponti sex revocaret iter ingressum, perfecerunt. In Germaniam venisti. Ergo qui linguam , ac vocem venalem semper habuisses quod enim venderes , aliud habebas nihil in postquam scripturae, & calami merces ostentari tibi coepta est , non tu quae habebas modo, sed etiam quae non habebas, proscripsisti, ac vendidisti: id quod Germani aliquot , etiam nunc superstites, meminerunt. Revocavit te igitur Paullus Tertius. Hinc illae lacrimae scilicet. Atque ibi tu continuo The logum esse te velle dixisti ; codemque tempore eloquentiae ajebas te
dare operam . Non enim dicam , cur tu Episcopus , quave ratione iactus sis , ne aliorum quorundam scelus conjungam cum tuo t tametsi poenas illi sceleris , sacrilegiique illius pertulerunt gravissimas. Sed Dissiligod by Gorale
258쪽
sed proventus ecclesiae tuae prae furtis quidem illis tuis provincialia
hus tenues erant. Gula scilicet creverat, & luxuν , atque superbia , . quae quorundam hominum , qui male te noverant, benignitate suste
lata aliquandiu sunt; sed ubi exhausta est nec enim tu parvo contentus esse poteras in convertisti re ad alium quaestum. Homines quonam non nimium sapientes , superstitiosos , rusticanos , stultasque aliquot mulieres locupletes aggressus es, sevocasti et docere eos te posse arc na quaedam de religione dixisti et nam quae adhuc tradita illis essent ab aliis, perperam esse traditar mutari ea oportere, atque corrigi pe suades imprudentibus , ac fatuis quibusdam . Interea , merces magistri scilicet magna, pessundati multi a te sunt, atque ad summam inopiam redierunt . Meministine quendam Patavii, quem appellari a me nihil
necesse est , tametsi vulgata res est , qui cum a te magna Pecunia esset emunctus , cum condemnatus impietatis esset magna rerum rum desperatione , & scelerum conscientia furere coepit , quem tu virum sanctum divino percitum spiritu diceres, prophetamque salutares Cumque tu hoc magna contentione in coetu magno hominum dese deres , oblitusne es, illum tibi repente maximum fecisse convicium rcum te frustratorem , decoctorem . veneficum , haereticum appelloret a Meministine, ita fractam, ac debilitatam istam impudentiam tuam repente esse, ut pene concideres ; verbum prophetae illi tua , verris quidem omnia de te canenti, respondere nullum auderes t Meministiane , facinora illa tua percrebuisse, palam facta esse, ad judicesque de lata , illos ipsos , quos tu clamoribus ad hoc usque tempus , homo caritate Christiana magna praeditus , prosequeris 3 Meministine , quam
illi humaniter, quam benigne tecum egerint, ut ad sanitatem redires ut stultiloquium istud tuum compesceres , ne te perditum ires Sed tu , qui propter aes alienum , non Dei, sed carceris metu , in religionis caussam, tanquam in aram confugisses, qui salvus esse nullo modo posses, multa salute creditoribus tuis dicta, abiisti clam ex Italia, iratus sudicibus, quorum culpa nulla erat , praeter quam quod te si lutum caussam dicere passi sunt; iratus Venetis , quos antea jactare solitus cras te patronos habere , iisque fretum, judicia, legesque cci temnere . Qui igitur talis sis , qualem te esse tui amnes , tuaque somnis civitas praedicat, qualemque te esse eam vehementer piget, pudetque; noli putare, exciri Germaniam posse tuo isto impurissimo latratu . Tum hoc etiam addunt: Date, inquiunt . hoc , Germani, no- . bis pro vestra pristina illa humanitate , atque in nos benevolentiata zmultos ex omnibus civitatibus , pagisque vestris , V unetiis , Romae a
259쪽
bis credere : ac ne nobis quidem de vergerio fidem habetote , sed de civibus vestris exquiritote , quae de Vergerio jam olim , cum ille nobiscum sentire se de religione dicebat , fuerit fama, quaeve homianum Mimatio; quid contra de iis, quos Vergerius vituperat, judicet ea provincia universa r utros melius reperietis audire , eos probos, castosque habctote, iis creditote . Si ab ineunte aetate Uergerium vostri cives certiorcs vos facient se comperisse non levem modo , ac popularem , sed libidinosum , intemperantem , nepotem , assitum , tum malevolum , perditum , audacem , perfidiosum semper esse habitum ;hos autem , qui ab eo vituperantur, censeri apud suos quemque probos , constantes, temperatosque homines ; persuaderi vobis sinitote a vestris civibus, consanguineis, amnibus, hominem illum esse nequam, ac Perd:tum . Hos amatote , qualiacunque ea sint , quae illi de religione sibi statuenda esse censuerint ; ac contaminatam belluam omni bus sceleribus cxterminatore; nec aprum limo, atque adeo simo Iu Piisimorum vitiorum omnium coinquinatum , in lectissima vestra juventute versari, volutarique permittitote . Sed fac illud esse , quod si xi nullo modo potest , ut tu purus, mundus, castusque sis ; tamen appellare te Polum praeterquam honoris caussa non oportuit, quem tu hominem omnium gravissimum , aliud sentire, ac loqui, de pi tate praesertim , cujus ille colentissimus semper fuit, cum persuadere Germanis conabare , non modo mentiebare , sed etiam insaniebas et id quod prudentem illam , fideique plenam nationem, nunquam tibi credidisse , certo scimus; pertulita autem ea te dicentem , vehementer miramur . Polliceri de altero graves homines timide solent soccultas
cnim esse norunt hominum voluntates reprehendere eos, quibuscum inimicitias gerunt, nolunt: verentur enim, ne castigare , sed malediacere videantur: tu utrumque temgre, nulla necessitate coactus, facis.
Ad hunc igitur modum multi de te, mi Vergeri , triuuntur . Si tuendum tibi, V ergeri, est, aiunt, utrum te malis es la , caelibemiae , an maritum ; sacrumne hominem , an profanum; Cau sidicum , an Poc tam , aut Theologum; Epistopum , an Apostatam 9 Italum , an Germanum; Principum ne Nuncium, an Christi Legatum . Atque haec ubi stat lita tibi, confrmataque tandem erunt , ibi de tua levitate , atque inconstantia te dicentem audiemus. Nam de fide, de probitato, de religione , de castitate ne tu quidem , opinamur , quamquam bene , ac naviter impudens es, audire te postulas. Ergo haec de te. De Germanis vero hominibus, hac una religionis, ac pietatis cauΩsa, magna illa quidem , ct gravi , sed tamen una excepta , ita sentiunt , gentem uuam Omnium illam esse human imam et nam seritate
260쪽
hem illam ejus priscam ita esse mansuefactam , ut virtus , atque auiami robur duruerit etiam; immanitas autem, siqua antea fuerit, mutita sit. Praestare fide , excellere industria , florere ingenii gloria Germanos homines , non fatemur modo, sed etiam praedicant . Itaque svehementer mihi eam nationem diligere videntur, S cum una illa modo religionis exceptione , etiam colere. Sic enim arbitrantur: si res spectetur bellica , Germanos aut selos, aut cum paucis in praeliis I cum tenere , & ordinem conservare, & dicto parentes este a pueris didicisse ; proceris corporibus , firmis viribus , intrepidis animis esseo;
tormentorum, itinerum, castrametationum usum habere maximum.
multitudine, equis, armis , ducibus valere plurimum , ut Germanis, si inter se consenserint, ac conspirarint, quod Uergerius la)unt in diligentissime pro sua parte prohibet , cum per pietatis smulatione sdiscordias nutrit, ne orbis quidem terrarum obsistere, ac repugnare possit. Itaque omnem spem Turcarum impetus repellendi in una ea
fortissima gente positam su dicunt habere . Quod si pacis artes quaerantur, primum liberales illae, quae appellantur, singulas excoli nusquam gentium majore studio, majoreque fructu , quam in Germania, seruiunt i id quod librorum indicat copia , quos illa gens de singulis disciplinis plurimos , atque cruditissimos a se conscriptos , his paucis annis edidit. Quanta vero solertiat qui labor 1 quae patientia i quae etiam intelligentia Germanorum hominum in iis elucet artibus, quM ad vitam, cultumque pertinenti Haec illi de Germania cum saepissis me , tum ctiam libentissime commemorant; vehementerque dolent, decipi eam a nobis nullius pretii hominibus gentem, atque deludi, &qui domi nostiae consstere nunquam potuerimus , pictum natura INNnime malitiosam , minimeque versutam nactos, cousque exsultare, in
nobiles , atque insignes etiam haberi nos postulemus , pictarumque imaginum , nominumque nostrorum praestigiis lenocinemur nobis, indignissime ferunt. Et quoniam rem, ita uti est, dicunt , ex animo sese id dicere, facile mihi persuadent. Deus , ajunt, male quibusdam faciat malevolis, invidis , desperatis hominibus, qui partim inopia , atque aere alieno, partim superbia is atque invidia adducti , superstitiosos se repente faciunt, perpuram nos de pietate sentire dicunt, atque ad Germanos transfugiunt: eo cum venerunt, asperius de nobis loquendo , iis se se venditant, ac probris, conviciisque in optimum quemque jactandis, eorum gratiam aucupantur , qui se ungere a caussa personas non didicerunt, atque homines paullo magis natura credulos , Quale proborum plerumquς ingenium esse solet , nacti , eos deludunt, atque decipiunt. Sic enim illi arbitrantur, Vergerium pu-