Quaestiones Iohannis buridani super octo libros politicorum Aristotelis nuperrime diligentissima cura correcte & emendate necnon singulis in marginibus annotate

발행: 1513년

분량: 240페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

DE MERETRICIBUS

duobus aliis molia

dicitur ira

turale Tertium quo constistat comu

nieatio donustica

Quartum Quintum Smum quid dicatur de iure naturali.

'stria eo eiusto

aliquaru

distinctis ab agentibus liberis seu voluntatisis.Aliomodo aliquid dicitur naturale quia Itacet coplia pet libetu arbitriu in inclinatis naturalis erat ad hoc. gMinvido notandu est naturale adhuc dicitur duo, modis. Cuno modo natuta genetis.sicut et se animal eii nasturale homini. Aliomodo natura spei: vel differentie ut esse risibile vel rationale eli naturata homini isto modo Totio notandum est: P communicatio domestica que consistit incobinatione maris re femelle est priori re magis naturalis a comunicatio Politica. m quia c5municatio clomestica est origo & principi. um comunicationis ciuilis.Et noe dicit pili ιIosophus octauo ethicorum iu viro di muliesri viderat amicitia in existere iecundu natura

vel a natura re subdit. Est eni3 homo aiat mados coiugale scam natura a politicu gQuar,

is scimta est Φ scdm naturale inclinationem viti& mulieris in domestica comunicationes ut diuersa opa&offici aut p3 per plina pruno huius .ia et quia homo id get pluribus necesssariis et aliquod aliud aiahila homo est at malpit illimum: ergo rationabile e P i domestica

communicatione natura ordiet aliqua opa ptinetia vitolia alia Pertinetia mulieri. Quisto notantandu est et, ad sufficiente ἔ pagatiosnem prolis non sumcit vir sine muliereuare escotra mulier sineviro. Sexto sciendu est Ploquendo proprie illud e de iure naturali Fest dictatu per iudiciu3 recte rotus:&ad quod

natura inclinat.Ex quo sequitur correlati e P de iure tianirali est quod creatura diligat deuiuperoia: priua homo est dictatus per rectas ratione ut notu3 e:& natura ad hoc inclinat a remuodcpens se habeat ad aliud eo mo quo se debet habere. CSit ergo prima coctu capiendo naturale primomodo matrimoniu noest de iure naturali nec naturale. Probas quia matrimonium eompletur P consensum ecli, hera voluntate. gitur conclusio veta. CSecuda conclusio capiendo naturale secundomos eo matrimonium est de iure naturaliphatur:

qa sie matrimoniti est dictatu piudicium rectet5nis:& ad illud natura inclinat. Quod pshatur tripliciter.Prio ila Gmunicatio domesstica est naturalis sicut dictum est igitur natu taliter inclinat ad illud.Secundo ex operis distinctione:ua natura inclinat ad hoc operamatis&femelle sint diiuncta: &ς, vir iuuet muli οε &econtra.Tettio ex prolis nutriti Meta ad hoc non sufficit vir sine muliere nee otia.Sed dices omnia ista phtc5sctuati per e5 binam in domo.&3 domestica communicat lo& operum distinio. Ad hoc res dent aliqui:*ubi ista coicatio seruaret ut in damo per concubinam potest dies matrimonium in specie.Sed istud convalet quia ista comiticatio non potest impleti nec bene seruati ubi femina eliri concubina. 2Secunda conclusio εpredictis non obstantibus matrimonius est de iure diuino .hoc satis patet per sacra salpima rettuaria. per legem re per iura canonica. Conelarium est qd non est inconuenies aliquid esse de iure natutali:&esse de iure diuio apparet dea

matrimoniali .Ex quibus sequuntur tria cors

retaria que pnt probabilitet poni. Primumest simplex fornicatio ut intes solutum&solu, 'primum

tam e quodilmodo contra natura.ps quia per simplicem fornicationem matrimoninius impeditur ad quod natura inelinati tur . consequentia est nota ec alis etiam.Secundum cors Secandus retarium est si sit aliquis vir in eompetenti existens male non orbatus nec aliis impeditus Nnon nubat nee alios velit nubere talis non visuit ut homo sed ut bestia vel ut heroicus. Probatur qui avel abstinet se ab actu matrimoniali ut pollet libentius contemplati iocate a non .si sic talis non inuit ut homo:sed ut heloue .si hoc G estppin illa causas ised propter aliam ut forte propter fornicat sono vel limoict sie recedet a naturali inclinatione spes scili,cet humane & percdsequει lite n5 vivit ut h5 sed in bestia.Vn philosophus primo ethicorudicit holes voltitate sequetes siit vitas e cuda eligentes.Tertius correlari si est istud uisi psit debet fornicationem repellere legislator. Dis T crum quia legissator Itendit ad hoe ut faciat bonos

ciues:&pra consequens oe mal si repellere ab

eis. ΕΑd roes hui' dubii Ad ptimas illa no εnaturale &e.eMedis natura generis & illomo rid νεηοmiimoni 5 di naturale hoi.6 naturale hes dubiit Me spei. Ad secundas c6cedit ista si nullo modo conueniat nee quo ad inclinationε nee quo ad coplet 5M & illom5 negatur mior: Mulibet h5 ad hoc incima ex sua natura. CAdtercia c&editur totus de iure naturali mi om5 dicto.& istomodo mtimonium nδε narura le

Ad quartam dicitur m natura n5 solum ad hoe inclinat ut simile sibi generet simile. sed

tibus suis:& hoe non potest fieri nisi per mautrimonium. CAd quintam negatur c5sequει tria quia stat idem esse de iure naturali & de iure diuino : ut dictum est. EQuantum ad terstium articuliam est videndum ritum emisceti carnaliter patεties sit erua natura. CA tarsusiureuis ΦG. Illud non est retra natura O in anis in natura .Sedralis c5mixtio ea pactibus invenlε in natura tof. consequBia est nota. Rmaior Ec minor patis.Primo quia in brutis ad

experieuli1. psorii dehoibus in quibuslam . i

62쪽

lumvrimum

notabile de patre

ad uirum Secundus

Tercium de actu est auartum

cle reueren

t Guintum S tum

conclusio religionibus so barbatis. CSedo sic costica,tio membratum aliorua genitalibus inter fillium oc pateres no e cotra naturi. p3 coseMEtia:ila sicut se lint alia membra quo ad us' sic etia i e habet mebra genitalia. Ans est notum igit. Oppositum est de intentione philosopni ptio rapi, huius dicentis policiam male regi si talis c5 nixtio ei set licita hoc arguit contra locrate fc Platonem Pto intellectu dubii est sciendum ae paue se habente ad filiu steiste Sc secunda cursum naturalem filius reci Pit a patre nutrimentum ut patet per philosoplau3 nono ethicorum. Correlatiums patae se habente ad filium tecte filius non potest sibi condi ζnum teddere quod ab eo recipitia hoc saltem obligatione morali. Et dicit notanter patre se habente recte:ila solus bonuse honorandus moraliter. Secundo est no, tandum P ad bene vivere moraliter illud est summe fugientu3 per quod concupiscentia carnalis auge .patet quia coeupiscentia cars natis est mala: quia finalitet inclinat ad ma, tum ideo dicit philosophus septimo ethicos rum P venus furata est intellectus spisse lapientis. CTercio notand5 est et, inter actus natu tales actus csicupiscerie carnalis E actus vitillim .m quia iste actus couenit brutis. Secado P .q 3 per concupiscentia eat sale icellin R i5 absorbent ut Tame no est dicendus incocupiscet a carnalis sitoino mala:qahener c licite pol fieri. Quarto sciendu e in inter olaque filius pol tribuete patri maiora sunt ho n3t 8c reueretia .ps a iter omnia bona exteriora honor oc reveletia Qtomia. Ideo dicit A l,rti'. Φ honor est exhibitio reveletie in signum virtutis. IEx quo sequitur cottet ariem secunda tectaronem fili' debet honorarere reueretias exhibere patri.' quia debet ei maiora bona que potest tribuete. gQuinto notadu e φ illud e cotta nanira qr e cotia naturale inclinatione.ps per dicta. CSexto scisidus est:q, questio potest intelligi dupliciter. Unom do de natura corrupta. Alio m 5 de natura integra:&de ista intelligis questio seu dubium CCoi lusio responsiua ad dubium ramisceri pentib' carnaliter est illicitu: & c6tra natura integra. Probaε nas illud est maxime illicitum p quod augetur concupiscentia carnalis: sed hoc est per tale comixtio .igit. consequentia est nota sc maior minor pbat: quia inter parentes Sc fi lios maxime est dile oriaturalis &ratione commixtionis generat irati amicieta&alia concupiscerea. Sescundo illiid est contra naturam:per quod ino honorant Oatentes: sed hoe est per talem es mixtione. otiumaior est nota:& mnor etia

Temo illud est illitii 5 qa est ab hominabile:

sed talis commixto est huiusmodi igitur &c. Maior patet.&minor patet in historiis &per philosophum dicente3 P elephas primo cognoscit matre sua carnaliter:& postea cognouit ili esset mater sua: propter abhominatio ne sepcipitauit es Ad rationes dubii. Ad primam dicitur concedendo si reperiatiar intra tuta integra. Et de brutis diciniti o habet rationes. Et de barbaris dicillinills s paretibus natura est corrupta. Ad secundas negatur consequetia: quia confricatio mebro Ngenitalium in vilissimus actus inter actus naturales:ideo n5 est coparatio ad membra genitalia CAd rationes principales questionis patet quid sit dicendum nunc & a cedunt ex prio articulo. Na omnes argusit di procedul

ex falsis. t Ratio post opposita est ρ dictis.

Cauestio secunda. - Uetit secundo. Uttsi na

turali iure:omnes posses fictes sint comunes s Ar

guttur et, sic quia si de iu

re naturales possessioes

inter bruta eet apyros

Priatio aduite necessaria seu ad vita necessariorum.co eques e falsu dccotra expientia.&p3c5sequetia pillud in ius inrale olbus aialibus est c5e vle illud quo aliad est commune olbus aialibus Secedo sic illud non est de iure naturali pqd aliquid usurpat illud quod est soli' dei: led hoc e propter appropriatione possessionuipit i conse, quῆtia e nota 8c maior etias in illud est illicii siminor apparet ga soli deo suntoninia appropriata εc iste e sol 'dominus omnium. IT crtio sie. l llud non est de iure naturali quod reis pugnat iuri diuino:sed talis appropriatio est

huiusmodi igitur.maior patet ex conditione iuris naturalis. stat et etiam minor: quia iure diuino omnia sunt communia Vnde dicitur iure poli non iure fori cum comunia c5stanto a. gQuarto sic. Arguit iure naturali unus homo non habet ditium super marem plus si alter:ergo iure naturali omnes possessiones sume uno. Patet consequena exterminis Antecedes patet quia possessiones iure naturali sum ordinate ad vite necessaria:& hoc oh 6 possit adipisci vitam & felicita tem & hoe c5petit omni hol. CQuinto sie .homines

de iure naturali sunt amicit&in amicorum

tad ratisines dubii rid rati

nes primis

63쪽

DE RERUM DIVISIONIBUS

malori quia sicut habetur octauo& nono ethicorum amicitia principalitet fit ratione simi litudinis εἰ omne malui duit applaudus simili. Et minor patet M amicorum ide est velle ridicito octauo dc nono ellii cotu. to si iure naturali omnes posset Iiones esset appropriate sequetriuio communitas polleis Honu opposita illi appropriationi esset tranaturam .consequens est taliu3l quia communitatieli licita tempore finis& tempore necessitatis: di pato cosequem quia si appropriatio

effet cotra naturam communitatis et opposita no tet c5tra natura3. CSeptimo sic arguit ex iure lictano Spolitivo possedibo sunt appropriate ergo iure naturalisunt comunes. is consequentia .quia ius naturale uanu duliguntur. Hras pari o beatu augustinus sua iudae iure humano hec domus mea estα lueseruus meus est.tolle iura impatoivas aud3 discere hec domus mea est:hic est let me' quasi velit dicere in null'. si auo sic iure naturali omnes misellioes nostit appropriabiles. ergo. p3 consequentia.&ans declaraturila vitam dictum Φ posseisiones sunt ot uue advitam humana: ec suntotainatevt finaliter adipiscatur α sie no sunt appropriabiles a natusta. CNono sie de tute naturali debet flati quod est melius simpliciter. sed melius e ora pol seisiones re comunes il appropriaras igitconsequentia p3 &maior ua natura dirigit abente infallibili .Et maior pari ila nuuto comunius tanto meliusti diuini usui pals prioesumtum&etia prio huius. Decimo M.

illud non est de tute naturali per quod simplitlites Adiisetiones fiat in policia:sed hoc estppter appropriationem posseisiona. ergo Sc. maior patet:& minor apparet quia videmus hoc manifeste.&ideo .dicit Seneca si heeps nota meare tua tolleretur liotes quietillimas ducerent vita. Et hoccofirmat aliqui platoni totum per hoc quod omnia erat communia.

In oppM COppositu est philosophi dicetis scdo hui'

Lin qitione et ut tres articuli. Inptio videbi2 turrim expedit civitatiori possessi 5esciuisiexpediat' mequales. in secundo videbis ad quesita. Inotae tuus tercio erut dubia Quatu ad primu atticulupossessiora videtur in sie. am bonum est ciuitati in oes esse emaus ciues sint equales io .cosequetia p3 qaequari v xv fit ratione bonorum.ans est philosophi. v gSecudoillud est expediens ciuitati per Oin oppos. Po seruatur.sed hoc esto equales misessio

sum nes igitur.minot& maior note sunt. soppomi imano situm est deuit eluvie philosophisia per ii turbatur policia. EPro intellectu dubitesciendu . possessiones omnia ct equales aduruuicem potest intellies dupla. uno modo seci

quantitatem possesu h. Alio modo secim. dus p potito sol musas plantas habeat .missessiones quatas est dignus habere. CSe Sectam cundo notandum estipossessiones stit organa quibus medianti, & holes nitunt adipisset suum λε &suas proprias virtutesia suas Proprias orationes secundu di me recte rationis.& ideo dicit philosophus quarto hui' esin diutine sunt organa virtutu. LTune sit pes ciuilo. ma conclusio loquendo de equalitate possiessionum secundus quatitatem non est bonus possessiones ciuili esse equales. Obas p rationem post oppositu:aaph Pixopa α con Emtaticordia loque de equaulitate pol session5: secundha portiono est expediens possessiones ciuiu es equales. Probatur quia hoc est expediens eluitati P unus Q habeat illum dignus est habere. Ex isto sequitur correlarie q, non oportet possessiones

superioru & inferioth esse equales secunda illitatem:sed solum sed3rportione sic Φ iata est proportio istius respectu eius boni uta est NdGnis. alterius respectu sui boni si Ad rationes.Ad primu dicit et, verum est fisit equalitas secun Secundus

dum proportiones. ad sectines dicitur Rrticulum similiter. Guanis ad secundu atticuluelut notabilia.Secsido c5clusiones:& in isto alti, lovidebitur utru3 expediat ciuitati omnia

hora esse eommunia. CPrimo notandum ε visnisino P in proposito per posi estiones intelligimus uia que sunt necessaria ad sustentationes quibus homo potest vii ad utilitatem ex quotus habundantia homo vulgariter dicitur diuesti ex quorum penuria dicitur paup. Et dicil notamet vulgariter quia nullus dicitutdiues nisi propter bona anime. Sca 3 quid Secundo notandum in dominiu3 respectu eniuria. possessi5is est potestasviendi aliqua poliessione ad libiisi pro in natura rei illius patitur: αhoelicite. Ex istopalet et, si aliquis utereturre illicite non dicetes habere dominium.

4ITettio notandum est ae ad hoc P aliquiis Tettium habeat dominium super possessionem duo duo requirequiruntur.Primo a nullus rptet dominis

possitissimilitet illa te inuito dfio Secundo

te F q, scds institutas iste qui viii tali .

re tuito domino teneas ad restitutioia so ad restituendo i E ptio dfio ICottes arte igit seu tur innuit 'homolis proprie domuitu super aqua vel aeres:quia si sic nullus posset, nucite illa aqua illo aere sine restitutione inuito Qua iuri domino signato. gQuarto notandum est P eniamin

dominia telum tripliciter fuerunt instituta hiemini in scilicet per violentiam per successionem: re ui iapet Heli trem per violanuas sicut multi ac

64쪽

musntum tripliciterdFalici doeiure naturali

QUESTIO. II. LIBER. IL FO. XXVII.

modo quia naturali cessitate illd causis age latet plus colore & labore si alter ga mula maxime curat de propriis: CSeddo non '

Dubitatio leides de coitate donora tarsiniur

grauis deorsum. alio modo quod sequitur naturalem inclinationem vel etiam effectum naturalem. I Tereio qd est consonum dictamini rem rationis & ad illud natura inclinat 8c sie est naturale quod deus super omnia diligatur. Sed circa hoc dubitatur. Vtrum ex udiat ciuitati omnia bona in ipa existentia esse 'rimus notabile Secundum triplicia sui bona. Tertium.

digemus principe pbatur quia aliquis dicet hoc est meum &altet etia diceret hoc est meuti tunc n5 indigeremus principe. Et tuc ad rid rati rones. Ad primam qu1do dicis illud est ope Notandum diens cte. CPro intellectu huius sciedum est in dupliciter possiimus loqui de unitate ciuis in is , I primo P et opponit multitudini ciuium

ciuitate . sed hoc est a pler communitato bos Alio modo iis itas dicit unanimitatem αἀ concordiam ciuium &isto modo dicimus Q, minor etiam .ESeredo M.illud est expedies ciuitas maxime debet esse una &sie pt tolutio ditionis &discor ad rationem.Non est bonum &e. Vera e quo

in maior 8 minor est Socratis dicentis si mea verum. Ad secundam concedit ut maior reiἡ 'φ' et sed ii CPro negatur minor apud homines uretes tone: qa m T sciendum in omnia bona ee unusquis 3 magis curat auemerare bona sua.

c5munia potest intelligi dupliciter. Vnomo Ethec deprimo puncto. uantum adsecundi quoad usum. Alio mo quoad proprietate dum punctum huius atticuli ponuntur notas

ria sunt infimaqsumi pi fori desubiecta alia ratione nature ordina e sicut tectus ordo na- η inbiu tristunt media socorImris ut fortitudo& ture est in leuiora sunt supra etauiora. Scdo Tercio notadu3 est 'omnia esse comunia modo capispillo quod est necessariti& oediens bono naturali.Tercio modo a naturali necessitat. Alio m5 sine articulo iudicio recter5nis vel illo quod est conse, necessitatis. CSit pria c&lusio expediensest quutiuum iptus Istis premistis ponunt coctu

CC&lusto prima.deiurnaturali om mitra rari Nam illud est excites quodpdest ossius ei, nis pollassio est comunis sie se, o, supposses, cluar' 'quibus 8c niilli test:sed c5munitas talium ho fiones non habetur dominium natura prio. Obatur m humana idigentia. scdo ex di ira

de bonis anime cuiusmoi sunt sesen recte infitiarercio ex necessitate. Prit extia: quia distributio talis boni est aurinotatio indistentia citiin Arim mμέ -

tia: quia distributio talis boni est augmetatio dantis sicut pl3de aliis. CSecuda conclusio. non est expedies bona corporis eε c6ia ribas quia n6 est pol sibile in aliquis posset dare sua fortitudinem. Tricia e5clusio in casu necessitatis expediens est omnia bona exteriora eε comunia omnibus. Obatur illud est expedies raviora.

indigentia quia homo indiget diuersis quia non est per se sufficiens igitur:mc6seuntia ganatura no deficit in necessariis.6dignitaterbaturiqa dicit Ari.in lib.de pomo P homo est dignissima creatura:ergo deb3 hebete dominium supres inferiores. 8c ideo dicit philo

M tauri aram I OM . P Iur litua eli expedies sophus sedo phisicorum o nos sumus ouora

cuius oppositu3 est causa destructi6is si sie est modo finis omnius. Et alibi posterius est strao tali comunitate i tali casurator m& mi- tia prioris. Tereio ptat extatali indita Α , ici gQ siclusio quia natura solicita est circa animalia biviai quoad usum omnia a exteriora sunt com ergo maiori ratione debet esse sollicita circa

sunt bona communia&n5 simpliῖin appro

priabilia: irasciis in non possunt apo op ia is

rite cessitatem & ir gentiam igitur. Patet 8c hoc de iure naturali phatur conclusio quia consequentia per Albertum dicentem .sunt illa no possunt debito modo appropriari que ad humanam indiettiamn5 respiciunt indi equalit trinodessepossunt omnibus tantum

uiduumsed totam speciem.CQuintae desu Lut deni sed aliqua bona sum huiusm5im

65쪽

DE RERUM DIVISIONIBUS.

ciat lex iraturalis.

tur exc5itas te bonorum,

t c&mntia A maloi patent.oino enim esset malum oesicut aliquid potest prodesse omnibus titi sicut aliquibus . t in appropriareturum.minor p3 de se so de aqua re acie. CCorrelarium estu, talia bona non sunt a prie possessones. sumendopprie nomen potassisita. pat 3 ila ad hoe . sit possessio requiritur ae iiio MM pcissit ratione uti ad Optiam utilitatEsolum & hoc licite ut dictu est. gTercia consciusio.dei utenariatali nulla pol sessio est desterminate istius vel illius sic in hoc sit meum naturaliter 8c hoc sit tuum naturaliter.HI Osecudum recta ordinatione nature natura noPlus producit talem res isto supposito a pro

illo igitur P3 consequetia exterminis.rbatur

quia Oducit tales res ad succuttedum humasne indigentie & non uti solum vel illi. CSed forte aliquis dicet et i illa conclusio & prima

repugnant ex terminis earum. CPro quo sciedum esto lex naturalis Grespicit ad indiuiduum .sed rerpicit ad totam s .vii dicim P omne reubarbarum est sanatiuu3 colete scomnis lactuca est sanatiua febris Ivlo clarum est in illud no potest habere litate solum de indiuiduo illius species .lH5 ita est insposito Φ prima c5clusio loquii secudum speciemidereicia secudum individuum alicuius speciei. Gualta coclusio est ista. de iure naturali secundo m5dicto no oia sunt c5munia Istac

elusio de directo resp5det ad qstionem. rbaenam sessidum ius naturale omtuno expedies est non oes possessiones ee comunes ira . Cosequetia est nota reans et iapo ex pictis. Ex isto sequunt sex magna imouenietia.Primus

gligetia quia dicit philosophus' maxima cura est derpriis:& etiam O est comulae pluribus cito per se vilipeditur & destruit. Scdminc6ueniens est discordia sellio illa que fiunt

inter supiores& inis iotes:quia supiores murmurarent cv minores haberent tantam pote,

statem circa possessiones sicut ipsi.Terctu malum de inc5ueniens est deffectus honeste delectationis. Nam honesta delectatio est labotidccirca bonum sprium ut dicit Tul. modo sienulla est operatio citra bona propria. Quars eum malum est intemperantia :quia sic nimis habundatent in cibis re potibus i sed in nimis sustinedo potus &eibos & sic ipis gulosis exis

stentibus destruerentur ut dicitur etiam.

4 Quintum malum est desectus liberalitatis quia usus liberalitatis est in dando propriam substantiam. CSextum malum est totius policie destructio:*ioniam ad discordiam ct ii rem re defectu honestatis & delectationis seqtur etiam destructio ciuitatis.Ex ista coclusione sequitur Pappropriatio bonorum scilicet possessionum non est solum expediεs immo

naturalis:sumendo ius naturale large Scdophatur quia talis appropriatio est consona mcdsentanea iudicio recte ratiois igit coiequestia D:& ans etiam quoniam illua est consona rei rationi pquod tolluntur omnia mala inpolicia: sed hoc fit per talem appropriationes

ut dictum est.le do sequetes . diceres onis

posse Iliones esse c5es de iure naturali sunt vistiosi & non admittendi in policia. pt 3 quia Pisculosum est esse cum illis qui no facerent consscietitias in capiendo res alienas. CSed pone de sunt dubitationes Per qua legem distincta sunt dominia rerum. Ad-sunt tres a pomtiones. Lyrima est P naturalem legem Primo modo dicta dominia rerum sunt distincta pabat ut quia differrier ad utilitatem omni u res rum res agit siue Nucit suos effret'. CScta a positio icdm legem diuinam dominia re

no sum distinctarbatur quia sicquid deus fecit Ipter indigeritiam humanam fecit indifffetentet ad illius vel istius vite necessitatem.

ITercia propositio est ista scdm legem nais

turalem humana ciuilem dominia letu sunt distincta .rbatur quia ex ordinatide humanitatis admuria sunt dominia rerum dii incta. igitur.pocosequentia :& antecedenS etiam. EAliud dubium.Utrum omnia esse communia sit preceptum naturale de iure naturali. Questa ε

cepto naturali 1pano sunt communia. CSed -- quereret tunc aliqui, quid est dicendum ad

alios Dicitur P si oppositum videatur aliqua do essepceptum Debet hoc intelligi sic sc3Φappropriatio talis scilic3 ς, hoc sit meu Shoetuum no sit de iure naturali. Ex quo sequitur . correlarie in quata queritur ritum Sc. de intelligi de appropriati tali. Quatum ad Tereius erat eicius moueta tum dubia siue dubitandes. iaculiis. Et primo. v trum ars acgfitiua possessionumst pars iconomice. CSecudoridebitur.Vtiuvita pastoralis sit Psectior vita agriculture. Iricio de quibusdam documentis quibus licitum est acquirere possessiones secundum ius. e Quarto quomodo legissator debet dimittete aliquo abundare in possessone quatum potest. CQuantum ad primum. Atqui primum turil non. Illud non est parsiconomice sine quo potest haberi vita iconomica: sed sine industria acquisitiua possessionum potest haberi vita iconomica igitur Sc. Maior apparet de se.Minor probatur quia multi sunt qui habent multas possessiones a suis medecessoris

hus. COppositum vult philosophus pxi Inoppina

capitulo huius ubi ponit oppositum: so imo ium

possibile esticonomicam illa bonam να

66쪽

mu notabila quid

lconomica.

Secundum notabile Remum depambuat co

nomice

Quartum Quintum

Paterfamilia duos iaSextiamve modis aequisui possessio 'stria M. et resuta

Secundum

QUESTIOAI. LIBER. II. FO. XXVIII.

in illas habeat artes acquisitiuam posses, tant depecivilis. Coppositum vult philoso Popposita

lot 3. ph secundo tutius. Cino euidentia huius 'Mimu misars seu prudentia practica seu industria qua lupponitur instat uinocentie respicit ali is x hue de ita paterfamilias scit regere domum. Se do prudentias inducentes ad statum innocene.' M t notandum est.*ibi domus no capitur phas unde fatuus no debet dici in statu innocentie bitacula:0 pro omnib'ptibus reus itis adicos Vn ille est in simplicitate asinina et no diligit nomicas. ITelcio notando est in totalis ico diuicias ex libera industria & ex Bognitione nomice sui tres Ptesque sunt muptialis:patet hora. CSecsido notadum est, inter o di, Secunda natis:&dominalis.Nuptiali se ais qua pater. uicias diulcie naturales sunt icte simplici, vivim 'g 'familias scit regere uxores.Paternalis estqua tet.probatur quia ille sunt diuitie simpliciter regete filios suos Dominalis est qua cum immediate ordinatur ad rite necessitat Epatet familias scit regere seruos & bn se habe visunt bladavinum :0Moes alie sunt limoit re ad illos. rQuarto notandum est Φ non est ergo ille sunt diuitie secudum etd. Nam dicit possibile patremfamilias bene tegete domus philosophus P stat hominem moti in illis di tali necet sariis: so sine pane:vino:&nutrime uitiis. CTercio sciendus in g, ille qui receditis, Et i5 dicit innotin hominis est panis S aq a rauersatione humana de ei uili nisi hoc fece rauinto notadum est.. paterfamiliasindi rit Opter deuotionem est brutatis homo :po , get duplici industria ad bonum testimen. Pri per predicta. CSie ergo prima c5riusio.Agri u , macosistit in utendo bonis&talis dicitur usu cultura est simplicitet perfectior vita pastora 'ra. Alia consistit in acquirendo&dicituraius liginatur nn illa est perfectior que magis reutium unde prima est necessaria dicitia Cas cedat avita brutatiis sagriculturae huiuserinthone utere quesitis me M. Sesa est necessas igitur Se.maior apparet de sei&minor patetria r quia omne finitum per ablationem finiti quia pastoralis conteratur in cibis brutorum tandem colamitur ergo nisi acquireretur tan Item illi qui vivunt vita spirituali recedui avi

dem totum consumitutia fieret paucitas. ta humana. Item magis distant a vita solita,

sis innota mestu acquisitiue possessio ria que no est laudanda. Ad rationes dubii TI si 'nis sunt quatuor modi. Primus modus est las ante oppositum dicitur in illa simplicitas noborando circa terram in bladis aevineis.Secsi arguit statum innocet te. I Secum conclusio Secsio condus modus est laborido circa ministeria cors pluicipalis est inter omnes industrias acqui, initiis potalia ut edificate 3ce. Temus modus est 1itiuas possessionum agricultura est principaeirca administrationem seu industriam habi, lior. Patet quia magis amediate ordinat ut intus ad animam.Quattus modus inc reos diuitiasnaturales. Quantum adtercium do pecunias. Primo modo dicit in agricultus dubiuninotandum est et, sum sex documenora est triplex so pastoralis aerems&venatiua ta aequisitionis possessionum .ginti m est res nauus De sedo modo dicitur. indiget sciEtia datis ex parto dentis:scilicet eum vendens Qves domine re etiam de temo dicitur. indis durem carius e valetisecundum docum geliusticia &sic de aliis. Et istis quatuor mos est Pemens propter suam ignorantiam non dis correspondetquatuorvirtutes cardinales. emat rem plus u valet: tocium preceptus est Quartus modus est multiplex.Nam quidam in ex parte meais scilicet. dus&Iie diti ponunt pecuniam ad usuram ct alii aclartem retenti emensure abus res venduntur sint vescampsorie igitur& sie de aliis. unc stipti re quartum documentia est ex parte rei vendima conclusio influa.industria possessiua ε ps te so*tes ita no habeat defetis. Quintaiconomice si quo leonomica non potest bii documsissest vitare mala laudatione deteris esse:sed sie est de industria possessiua igit ma dira.sextum documentum estvitare monopolor pto de se &minor ex dictis quia paterfami lius in monopolist comittitqnm'solus emit ullas indiget duplici industria ut dictum est. oia mercimonia ad Dem ut i, solus vendat CEt tunc adtationes. Ad ptimam concedis re luctetur vel quado faciunt conditiones si, maior Sc negatur minor.Adrbationem dicis mul venditores ut non dent rem nisi Manitur . si tales nunu laborti per se vel per alios plusu valet. murarum ad quartum dubius

adhue non possunt diu habere diuiti ut nos sciendum est primo et, legislator non debet tum est. CAdsecundum punctum Arguitur aliquid permittere in policia nisi illud sit ad vita pastoralis superfectior. Illa vita ε per bonum commune ordinatum vel nisi illud sit tabitatinior que accidit ad natum perfectiorem: utile. CSeredo supponiniret, appetitus diui sita pastoralis est huiusmodi loturmaior tiatum artificialium est infinitus loquEdo deest nota remitior etia:quia tales pastores sunt appetitu inordinato sicut dicitur primo lius m i

eontenti paucis ut herbis lacteae. α non cu. - Nereio supponitur . homo de quo

67쪽

DE MELIORITATE LEGUM

sit sermo vel est boniis ves est malus. Si bonus

tunc non appetit vltra modum 8c debitum ordinem .si malus tunc facit oppositum. si rhesit conclusio primatii siua Φ talis homo si sithonus 5c diliges bonum commune: deb3 permittere ipsum ditati pbatur:quia iste est petmittendus ditari d quem bonum c6mune Potest melimati ista sie est de isto igitur M. to tum est manifestum.WMeunda rpositio in easu in quo talis homo ε malus non est mito tendus ditari. rbatur quia legissator lis ordiare q= est bonum in policia.Patet persecunda3 suppositionem .seredo quia hoc esset in preiudicium totius c5itatis sca natus ditaretur. Ex istis c&lusionib' sequitur correlati e P logissator habet videte scire &inquirete societastes 8c conuersationes ciuiles. Et tune ad rationes principales questionis solute sum ex diis.

I Questio tercia.

titur tercio.Utrum meliori lege inuenta sit antiqua lex et incompost sibilis abolendas sic. Illud sempest accepi adum qd est melius 8c illud refutandum quod e minus bonu3: ergo lege meliori inueta alia deb3 aboleti cosequetia est nota. Et antecedes Pt 3 per omnes. cudo sic sicut est inscienti ista attibus ita debet esse in policiis 2sed sic e st in scietiis di altibus Φ melioribus sciet iis ad inuetis aliqua eis impolsibilia abolent igitur. maior apparet 8c minor etiam ex arte medicine sia

postu noua meliora inulta sunt antiqua sunt abolita. Tricio sic mala eveniunt que non Pollant p antiquas leos corrigi igitur.consesquentia p318c antecedes notum est. Quirio Licinisquedo leges antiquas &detelinquedo

nouas meliores insurgunt dis Iemiones in posticia igitur ece. Patet consequena ex terminis.

ans patet quia lex antiqua ε Φ n6 erat licitum

aliquid vendete nee etia3 possessiones immobiles .patet ex textu.Modo si nulli venderem vel emerent sequeremur magna inconuenientia & magna fieret dissentio ec periret tota policia. Quinto antiqui posuerili leges di multum rudes quas philosophus vocat halbatiocas:& illas leges posuerunt propter dcffectus experientie: ergo tales leges sunt abolende. consequentia est nota 5 antecedens est phi, losophi in littera in isto secundo. CSexto siemulti principes construxei ut leges nouas antiquas destiuendo & non e dicendus ur in hoc errauerant igitur.cosequetia p3 Ee maior ista minor .pbatur quoniam hoc secerunt cu3 mamo c5lilio prudentum. Ite videmus antiquetes sum destructe dc noue fiunt quale sequitur Eec. si Oppomum est de intentione mi, In opposulosophi in istasedo i rhibet leges antiquetis x inmutari. mutare leges ε facete virtutes legaesse debiliores. In questiω etiit tres articuli I n primo videbitur ritu aliqua lex licite sit mutabilis.Et uti silicitu sit subdito legi cotta ite legi. in scdovidebitur ad Utum. in tocio aretunt aliqua dubia. CQugium ad primo ar licuius. ticulum. Cst primo indum in triplices sunt utinuo noleges so diuine re humane seu positive di m radiis de uiraturales. IScdo notadum est oelex tisiana sie

describit est enficiatio uniuei salis ab hoievethoib'posta 8c agibilium directiva.V fi vides mus et, lim5i leges uniuersales sum ab hoib' Tmium de inuente de directive agibilio. ETertio nota volutare in

dume in noua lex mi esse melior antiqua du sis noue. plicitet. Primoqa antiqua lex G fuit optima.

MG qa antiq lex fuit optima et, illo t fiet sed

Pipe modemono. Quarto notandu est in antiqua lex p& mutari triplicitet i noua leo. Prio Opter mutationε policie in alia.sedo propter moles & c5plexionsi humanast mutationem O holes sunt mutati in morib'.reicio Papter possessionu3 indisproportione: ila ex aditonas possessiones eε equales n5 in utitate

ret polieta CQuinto notandu es inlex huMna vigωε vim scrobut lis ex principiis duo robur. so ex principe Ee c5suetudine.Ex pticipe sc3a quo fit. A c5suetudine qa holes antiquis asporibus sunt c6sueti tali lege R ops ridere de. consuetudine&mutat ide eiusdem. Sexto inpium

sciendu est Q in poliria illd in faciend5 quod

est melius 8c qd est e5uenietius ad finε totius politie so ad defentione eecdseruationεeiussisit igiε prima c6clusio lex naturalis n5 est licite variabilis.pbatur .ua lex halutatis con v sona dictamini tecterdis εο ad illa legem naturalem habemus inclinatido: ergo n5 e mutas bilis. Patet essest tia cla natura nuna ex intenti5e errat :sa ordiatissime agit exaui. metha. ut natura irat naturale inclinatione ad diligis du3 paue.scdo Mu lex naturalis e mutabilis

ut dicit philosophus M natura eximitu nuuc5tin t aliter assuesci .m5 sic est de tali lem CScdae5clusio lex pure diuina apum hole Secunda μ ε licite mutabilis auctoritati . Ista c<i sio satis para terminis. ociae&so ε ista. Drsi lex hilana seu positiva in multis casib' elicite mutabilis .rbasn1 principiti talis leue s Em tabile licite io Patet c&eqntia re ans etiam limoi principiti ε aia Vfi sie volo sic iubeo sit δ rone volutas.Scdo nil si leges antist fetuaiatur multe fiettidissentiones in policia ripat de lege Socratis. R Platonis Ee sie de aliis. Et

de istu casibus specialitetvidebitur in scori

68쪽

Pinum. ticulo. unc videndum est deseredopliti,dio. Utrum sit licitus subdito legibus coualte&estra lege facete. iba legis interpiado. Et Binuitur agruitutinno. illius no est cotta lege ire cui' non elegem codere:6 subiti no elege codete: Wr.maior mila unius solius est lege condere: εc destruere. Et minor nota e de se. ξScdo sic no est licitus subdito ire cotta verba legislatoris iΠ.cose la pn. ila lapponit . legislatot sit sapies.Μodo oportet O ille legislatot sua

verba exprimatqverba sui verba legi sigi. dic.

multis rasibus licitu est linc: ut polito sit lex in ciuitatemporte sint semp clause :w inimici edit ante portas &ψprinceps sit extra poeta a casu &Φ fumi a mer inimicos tunc por te sunt in illo casu apiende quia alias tota pos

differunt ire dum P multa refert a cedere cotta verba lescotra verba gis 8c intra intentione legissatoris.Pto nam in et cotra liue tentio testinatoris est coseruatio Autilitas po

iecundum imi dupliciter uno mo au*-fla , di toritatie. Alio m5 de Paccides 8c Niculatitet. gSitior prima coclusio. In multiscas licitum est ite c&ta vetba legis lege interptando Patet qa manifestum e in in casu ia posito: tom ta policia piret. Secuda c5clusio in nullo casu licitum est e5tra inretionem legislatoris veri ire.Patet qa imetio talis est iusta & bona&c. si Teteiae clusio autoritatiere principaliter licitus est soli principi ire contra verba legislatoris legem interpretado .pbatur illiusfustis tum ire contra legem cuius est legem codere. autoritatiue solum: sed sic est de principe igr.

Mu gQuarta coclusio.in aliquo casu particulari&de paceidens licitum est subdito legi costa ire verba legis intemtando. Patet. Nam si ita esset lex posita in qncum inimici sunt an porstas in porte clause sint:&princeps a casu exi uetit sc postea redeat ad portam ciuitatis. Et clarum est in ianitor habet portas apire prins md raucia in hoc n5 vadit contra intentionem bubii legissatoris. 4 Tunc ad rationes. Ad prima, quando dicitur. illius solum &e. concedit illa cuius est autoritatiue R principaliter legem condere. C Ad sedam ronem negatur cose tia.Et ad pbationem dicitutu, expisit legislator intentionem suam in uniuersali 8c illa inatio est bona nee est interimenda sua intentio: sed secto intentio eius fuit in particulati ses aliter est faciedum ubi maius malum incum dua M. hetet. CQuantum ad secundum articulum. Restat respondere ad quesitum N erunt due partes. Primo respondnitur ad quesitum informa. Secundo videbitur utrum contingat

ciues pectate posito et, nulla lex sit posua a 'Si sum, Dprincipe. si Quantuin ad primu 3 primo no talis ne eoatandum e Plegitator qui debet homines in sideratione finem suum diligereno debet finem cosidera fuit te absolute:6 in tes pectu pri est applicabilis hominibus oldinatis in talem finE. Verbi gia legislator vult in homines sint boni mon deri illum finem absolute c5siderate qa aliqui sui indociles aliqui rudes 8c sic de aliis. Ideo ora respicere ad finem pri applicabilis est homi stribus. Ex hoc sequii correlariel legislator in costituendo leges deb3tespicete ad holooc ad loca i so ad coditiones hominum & pastrie. ISMEdonotadum est in sicut in corpoι Seeundsidere humano subita mutatio multum nocet sie subita muta etiam subita mutatio legis multus noctua est. μου Patet quia efficacia a principe & cosuetudine est:ergo si ex cosuetudine antiqua fieret mutatio otiretur suspicio: quia ex quo longo tenebat ut lex. signum est in fuit bona. Tet ' cio notandum estu, in generali triplices sunt leges humane quedam sunt que respicium te ges humanas. Nam quedam lex est in aliqua patria qua prim' filius debet obtinere omnes pol sessiones ut in patria de ealeto. Alie sunt qtespicisit homines 8c dignitates. 'lie sunt querespiciutiudicia ut qui futabitur debet sulpedi. Et secundum diuersas leges sunt mutationes legis diuerse demate 8c magis periculose. Patet. nam si est lex in patria sp filii postpa, tris morio dividant equaliter possessiones rehona telim: si ista lex mutetur piculosum est Quarto sciendum est Φ mutatio legis anti a Quatim in mutatione noue legis melioris potest duo, Rivxatidi iebus modisfieri uno modo subito&n5eonuocando&quas sine consensu. Alio modo pau 'latim & conuocando populum & cum eoruseonsensu.. Euinto sciendu3 est P si legio Quintola tot debeat mutare legem antiquam in legem in illo comis nouam debet videte quemala sequunt ut se, derandum quendo primam:so quam legem. Ee tune videre quot bona seqvsitur tenedo legem nosuam S ista adinvicem per prudentiam c5pa, tare.EM cto supponitur. . legislator in snibus suis actibusdebet timete tumulum po Sensitime puli quia talis tumulius incausa dissentionis dua est a te populi CSit igitur prima conclusio. In casu sistatore tuo in quo bona que seqvsitur adnouam lego notat multum meliora il mala que sequutut ex μ' lege antiqua. Isto casu stante non est antiqua lex estincompossibilis abolenda sine conuoscatione&consensu tocius populi. Patet per. Aristo. dicentem in mutatio legis non est bona probatur etiam ratione: quia per hoc periret policia re p hoe otitetur dissentiones t iuro

guttilites in pollicia. CSecuta conclusio. Ia

69쪽

DE MELIORITATE LEGUM

. casu quo bona que sequutur ad noua legem

sunt multum maiora et alia sint mala que consequsitur ad antiquam lege paulatim meliori lege noua inuenta antiqua incompossibilis ei eum consensu &couocatione populi est ab lendam3 c5clusio satis per lationem philososphi in littera.Cortelarie sequiturinnon sempi illud quod est melius est factedum. Patet nascapiatur lex filiqua& noua capiatur que melior est l3 multum in isto casu n6 est antiqlex abolenda 8c noua acceptanda. Patet quia Ioantiqua diu est seruata:ergo populus iudicat eam a patribus antiquis bonis εc velis eε

Dubium positam de ideo diu est semata. EQuantu ad secundum punctum est dubium supposito in non sit aliqua lex posita a principe v tru pombile est ciues peccate 8c male agere. Arguiturninuituri in non quo in tali casu ciues ad nihil obligantur igitur colaquetia patet quia nunqaliquis peccat nisi dimittat id ad qd obligat udi Et antecedes notu est. CSecudo illo casu posito nyla esset phibitio igitur. cosequetia tenet quia nullus peccat nisi faciendorhibitum. ans D: quia ibi nullum est preceptum nec affirmatis In oppossi uum nem negat suum. Coppositum arguitium illo casu stante possibile esset aliquem ciuius vi alia auferte ab aliquo existente in extres ma necessitate & ibi esset peccatum igitur.p3 consequetia εἰ maior & minor quia hoc est facere contra iusticiam & caritatem a liquem interficere dc sic de alsisSeredo staret alique peccare cotra legem naturerso aliquo odire seip Drimu no: sumvel aliquem interficere seipm. IPro quo Di xl -- legem humanam Ec nasmis iam se triple est differentia. Prima est .nam si a dilane et naturalis omnes homines habetes usus tanaturalia tionis obligat: siue sint iudei siue pharisei puta ad amorem sutipsius sed lex humana non obligat homines indifferetet:sed hie & no alibi.Secunda differentia est quia in lege natus tali no cadit dispensatio ut noui: sed cotra te, gem humanam bene cadit. Tereia differetia est qn lex naturalis nullo modo est mutabilism si m sedla humana est bene mutabilis. CSecunctoia iis T do notandum est in in pollicia sunt duo preceiici Ty' ptaso affirmativum&negativum Affirmastiuum est ut quilibet faciat quod licitum e fleon 8e sic de aliis.Preceptus negativus est quod

nullus faciat id quod non est icitum facere. Tercium C Tercio notandum est Φ preceptum negastiuum semp obligat ad actum exteriorem: si preceptum affirmativu3 non obligat ad actu tetiorem: sed bene obligat quoad habitus

Clua tum interiore. gQuarto notadu3eu, actus humi

sunt dupli sunt duplices:qdam sunt mali qarhibiti.Alii ces μι' sunt prohibiti quia mali:& isti non possum fieri bene saltem motaliter. Et ideo dicit philo , sophus Φ aliqua sunt que colasum mala suntia circundata maliciis. si auinto supponitur Eruintum

in loquEdo pure motaliter quotienscunt os luntas humana elicit actum humanus dii formo dictamini tectetati dis peccat moraliter quia facit contraconscientiam. positis Ibruma eo sit prima conclusio posito ς, nulla lex ut poss civilis. ta possibile est ciues peccate moralitet 8c male agere.. Phatur.nam casu stante possibile est aliquem cium recte iudicare Sc formare te iudicius de aliquo faciedo &stat cotta illa tu, dicium aliquem obviare & facere oppositu3. maior patet 8c minor apparet quia si dicat inquis ista elemosina est facienda pro deo4no

facit peccat.& hoc casu stante aliquis mi e icare contra legem naturalem scilicet seipsum

interficere. CSecunda coclusio posito. nul Fla lex sit posita a principe non e possibile pe

care contra legem humanam seu cortra illas male agere.patri ex terminis quia nulla lex est

posita. ergondes peccate cotta ipsam. Ad rideseo rationes dubii quado dicitur nulla es obliga tio &c.c5ceditur de obigati humana :s 3 negatur de obligatione naturali cotra quam noesi dispensatio. Ad secndam quado dicitur nulla esset&c.negat ut c5sequῆtia quia aliqua sunt phibita quia sunt mala R illa sunt simpliciter mala.sed ratio bii arguit de malisq sunt mala rhibita &non de aliisvi satis apparet. KQuantumadi eicium articulum dubitatur Ter sus M. intum licitum sit in policia furari aliquid & nculus Arguitur in sicilaoe num elicitu: sed in ali Biniatur quo casu furati e honsi ergo est licitum.consequentia po 8c maior.Et minor declaratur Oin casu quo aliquis furaretur 11pter adiscere vel dare pauperibus sequitur rpositum Secudo capere rem non suas est furati : sed capererem no suam in aliquo casu est licitum:ergo licitum e furari .maior patet Et minor declarae quia secundum omnes leges si lapis precios' reperiter in fundo maris licitum est ipsum capere εc retinere de tamen non est sui .similitet si inueniatur incampo siluesbi.Tercio sic casPere rem propriam est omnino licitum sed in aliquo casu capere rem a priam est furati et, go licitum est furati maior patet de se. minor Probatur quia positon alicui libra meum c5 cesserim & tamen recipiam librum meum illo nesciente sic facerem furtum Stamen caperem rem meam. Oppositum argute qa aliis quid furari est c5tra iustitiam cEmutatiua G.

scienda e Φ futati siue fut sic describit.Fut 4d furtum

70쪽

Greundum ita plicem

furtiri quot mordiis

tum est flauitulosa rei aliene constructio inuito domino non lucrandi gratia siuesit in durei siue in rei possessone. CSecundo notansdu esto, stam et, legit ex dictis philosophora

naturalici 5c in tertio huius alius potest fieri pus furti nouem modis qui nouo

Tertius nos rabile implex furtum Quartum

res sunt in

duplicidia Quintum Sextum Concluta responsiua habentur in his versibus. Iussio consiliu consensus palpo recursus participans mutus non obstans non manifestus. CPrimus mos

dus est in iussione clatum est sidominus iubeat seruo ut furetur ipse efficitur particeps illi. us furti.Secundus modus consistit in comio

ut si quis det consilium furandi. Tereius modus consistit in consensu ut si quis plebeat Glensum ipse est particeps furti se est puniend'

Iuxta illud agentes 8c consentientes pari pesna puniuntur .Quart' modus est circa palpo,

nes& est palpo communis generis lanificas illum vel illam quis vel que adulatur ut ipsu3

furtum committatur. uitus modus est in te cursu ut quando fur haberet recursum ad alia quem hospitem suum. Sextus modus fit in psticipando ut ille qui dicitur particeps iiii dicitur particeps iurui.Septimus mod'est:in hoc in aliouis fit mutusldc non vult obviare loque do vel climando. Octauus modus est quado

aliquis no obstat ubi in bene potest & qn p5t. Non' mod' est quado aliquis scit aliques fuarem &non manifestat.&isti sunt nouem mos Gi. Tercio notandum est P secundum omsnes morales philosophos duplex est furtum quoddam est cultum. aliud est manifestu3. Manifestum est quando aliquis comprehens ditur in actu. occultum est quando aliquis non comprehenditur in actu sed scitur per coiecturationes.ς Quarto notandum est Φ res

sunt in duplici differentia quedam sol que nuq fuerunt ab aliquo possesse ut lapides preciosi in mari. Alie suntque fuerunt possesse ab auliquo. Quinto sciendum est v, secundum

omnes philosophossc theologos num mala .lt ut inde bona eueniat eo q= non est postibile Φ malum sit in bonum ordinata quia si esset in bonumordinatu tune esset bos num. CSexto sciendum est Φ secundum vestitatem non solum committitur furtum in remouendo rem aliena inuito domino sed et fas utendo illa re aliter u dominus permittit. Vnaliqui volunt in si concedam alicui libru3 meum solum ut ipe utatur eo: & si ipe alicui alteri concedat tunc ipsa concessione comittit furtu3 quia ipe capit usu inuito domino: re fraudat eum contra voluntatem suam. CSit ergo conclusio respondia. In nullo casu est licitus

furtum committere seu furari. probatur consclusio perplina temo et laicora dicente: nihil prohibet aliqua esseque confestim nominata

circundata sui maliciis.& exemplificat de furto. Item hoc est contra iusticiam commutatis uam & legem diuinam so non furtum facies. Sed tunc dubitatur. virum pro vite necessitate Iicitum sit furari panem vinum vel aliqd huiusmodi .Pto isto sciendum et, in isto arei culo necessitatis omnes res naturalesq sui vere diuitie sunt communes Ex quo sequitur Pin easu necessitatis recipiedo illa que sunt nesces satia ad vitam non capiuntiar res alie .Secundo sequitur in recipiendo vinus vel pane in casu necessitatis no committit furisi. LEX r 'istis sequitur conclusiornsiua ad dubiu: Q, in re taucasu necessitatis licitii est capere illa q sunt ad vita necessaria poppredicta. Dubitatur se 'cundo si sortes cocedat platoni equu lauo eudo pcise ad inui dionysisi 8c vadat P. x.leucas

ultra orti plato comittat furisi: ta ibi sit Dau, dulci sales Cicirri tenedo dicta in se tono Noso,tinritabili ibi comittiε sitiusqa ibi est fraudulosa fretaliene seductio:quia vi'equin5 est platois vltra sanctu duonisius:&fit gia lucradi. bitariercio si sit unus usuratius multu Pcus re dubiuui'

diues: Ralius rapiat.x.libras ex bonis suis didet pauperib' Ptru sit furtu . Et apparet noquia no facit hoc stia lucradi: igis cona tenet qa una pil la diffinitionis impedit alicui cos petere diffinita. CAd hoc dici ret, scd3 vetitate c6mittit furtii:&hoe Deit gla lucriveti vel kappenti Quia vel hoc facitpticipaliter rpter dare paupib' vel simpli ἔν nocendo usuratio. Si det paupib'luctas illud qd int edebat de s est bonu non in bene quia elemosina debet ee de spriis bonisSi facit a pietnocere ulu pleralia causa ipse luctar & peccat qa pncit sua inretione. Quartu dubiu fisint tres socii in taberna: Sc potat inu miti vini inter plutes: qui M.quum Q sit solutus ritu si vadat non soluto poto: asIibet teneaε ad testitutone seu solutionE Et vides Φ no qa no e bona 'tabernari'demo poto nimis lucter satis Iu tur de solutione aliorum potoru3. in oppositu videtur sic

quia quod no soluerunt illud debet CResp5 p; '

detur potantes tenentur Ioluere potu vini. Musis.

Sed dicitur Φ n5 illibet tenetur in polo. lis tum pro rata 8c scoto. CAd tones tercii aliticuli. Ad prima quando dicitur bonum est Bdraudes Iicit si negetur illud: quia licitu plus importatu li bonum:nalicitus importatu, licite fiat re sic bene verum est in omne bonum bia S liciste 'ctu est licitu. Et neger mior ad phatione dicitur et, illud est bonu cuius finis est horrehri factus.modo ita n5 est de illis. Adseredasqndicitur capere rem alienam inlicitum verum est si illa non fuerit in possessione alicus

SEARCH

MENU NAVIGATION