장음표시 사용
221쪽
pinianum legimus ' accipiendum est , o fallor, de custodiis quae non solum pro tribunali, sed&de plano & die seriato audiri possunt atque damnati' ut puta si deprehensae forsitan fuerint in leuibus criminibus, quae Proconsul audire de plano ac discutere potest, atque adeo aut libera re eos quibus obiiciun -- tur, vel sustibus castigare libertos fortasse non obsequentes, vel flagellis seruos caedere . Nec enim reperio legatum pro tribunali sedere potuisse, non maeis
quam alium quemcunque cui mandata fuerit iurisdictio quod enim ha hiis . . ea delegato diximus, de illo accipiendum cst lcgato, tui mandata est iurisdictio, nam alioqui nihil habet proprium L Dices,an aliquid istitur mandata iurisdi- 'ctione proprium habet, cum Papinianus diserte tradat eum qui mandatam iurisdictionem suscepit proprium nihil habere, sed propria eius qui mandauit
iurisdictione uti',& Vlpianus , fungi vice mandantis non sua', & Iulianus, etiam si Praetor sit is qui alienam iurisdictionem exequitur,non tamen pro suo γ imperio id agere sed pro eo cuius mandato ius dicit, quoties partibus eius fungitur Equidem puto quatenus utatur aliena iurisdictione, recte dici nihil ha t ι i. s. ei ibere proprium. Proconsulis tamen legato multa specialiter tribuuntur ita si hmandata fuerit iurisdictio, quae nemo est qui videat recte appellari posse propria, quandoquidem non ea sola ratione competunt quoniam iurisdictio Hei data fuerit. Ecce enim legatus in proposita specie, mandata sibi iurisdictione VEcustodias audire potest ex Constantini constitutione, in criminalibus etiam causis, verum, ut ante dixi, leuibus, sunt qui existimant legatum Proeonsulis, ' quod mandata sibi iurisdustione in ciuilibus causis iudicis dandi ius habet' fproprium habere,non Proconsulis beneficio, nam nec id ipsi Proeonsuli eom ' τοῦ petere, quod propriam iurisdictionem habeat,cum non sit malistratus. Eum vero qui iudicare iubet, id est cui more id propter vim imperij concessiim est, magistratum Po. Ro. esse alicuius ordinis oporteat', sed quoniam ei lege eon cessiim ' s Ego puto magistratibus urbanis more dandi iudicis licentiam per.
missam sui λ proconsulibus vero qua lege ipsis potestas conces, suit in ps, uti
uinciales fortasse lege Iulia, cum Augustus rerum potitus prouincias diuisit in V stipendiarias; ibutarias, principis,&Po. Ro. vel Senatus:qua de re paulo ante ex Dione diximus nonnihil multa etiam alibi ex strabone&aliis historia: ve teris auctoribusὶ delatum suisse ius dandi iudicis , non tamen specialiter, ut ea de quibus Papinianus inla tae ossi .eius cui manda. est iurisd .sed generaliter,& ut nostri loquuntur, per consequentias, ideoque magistratus sine potestatis iure dandi iudicis ei licentiam competere, quam mandata iurisdictiorie ad te T. 'statum quoque suum transferre possit namque adeo letatus non sibi lege eon cessam,sed Praetoris benescio habeat. Sic enim Pauli verba interpretor, quae extant in l. legatus.7 de ossicio Proconsul Icum PraetorIde iudie legatum ita que posse iudicem dare,nec mouere in contrarium quod est in t a iudict. C.de fiudic cum ibi non agatur de eo cui mandata est iurisdictio, sed de iudice dele. σοῦ .... gato, qui iurisdictionem nec propriam, nec mandatam habet Planὸ hoc procpthim habet mandata iurisdictione leeatusproconsulis,quia tutorem dare potesty, non enim eo quod iurisdictionem a Proconsule susceperit tutorem dat, quia tutoris datio nec imperij,nec iurisdictionis est , ide uefactum puto, vi nec mandanae Praeside alius tutorem dare possit,sed ipse dare debeat', sed ideo
222쪽
is3 PETR I FABRI I. C. COMMENT.
turorem dare legatus potest, quoniaM oratione D. Marci legato tutoris datio permissa est , quae soli ei competat, cui nominatim hoc dedit vel lex, vel Se io μα-t. natukonsultuna ct princeps'. Praeterea cognitio suspecti tutoris hodie legato A., Procotasulis competit, adeo ut non modo separatim ea mandari possit, veruma, i s. etiam generali iurisdictione mandata eam contingere propter utilitatem pii. Vm - pillorum constitutum sit'. Vt circa dationem tutoris, ita circa cognitionem --,ὰ''s de suspecto. Constitutione imperatorum opus fuit, quoniam quae ad tutelas pertinent imperij vel iurisdictionis antea proprie non erant. An ergo nunc legatus habet ius remouendi suspectos tutores λ& hi quidem ex Seueri & Antonini ad Braduam Mauricum Africae procosulem epistola. specti apud ipsum legatum postulari possunt,ad quem totum ossicium iurisdicundi mandata tuaris dictione transit', cuius epistolae verba proponuntur in l. . s. de Off. eius cui mand. est iurisdictio, ut aequum sit & consequens legatum de suspectis etiam tutoribus posse cognoscere, cum propriam ei iuris aictionem Proconsul de derit, id igitur ex aequitate ius legato magis quod specialiter ei constitutione tributum sit propter fauorem pupillorum propter quem id etiam contra iuris ordinem receptum ellut sine accusatione Praetor de crimine illo cognoscat &ν ι - - Π iudicet)' quam ob ullum iurisdicta is mandatum competit,ut & apud legatu - . . Proconsulis tutor suspectus postulari possit. Nam quod Vlpianus' hanc ratio. i. - nem reddit, Quia mandata iurisdictione totum ossicium iuris dicundi ad eum
transit, ne sic accipe quasi suspecti tutoris cognitio si iunidictionis, sed potius quod eum qui totum iuris dicundi ossicium habeat, aequum sit hanc quoque
suspecti tutoris habere cognitionem.C erum ipsa tutoris etiam apud Leatum posti
E mo ne de suspecto quidem tutore Praeses aut Praetor, sed solus sortasse consulr 7ή μ' cognoscere poterat ante rescriptum Impp. ex quo haec verba retulit Vlpianus ist ' Dimus autem ius remouendi suspectostutores Romae Praetoribus, in prouin citς Praesidibus earum,idque ideo quia suspecti tutoris crimen c lege xij. tabitalarum descendit,ut ex eodem Vlpiani loco apparet, post quas & longo sanem s is prima teruallo Praetor in urbe creari,aut Proconsul in prouincias mitti caepit, si Poma
, . .. ponio credimus. Hodie post id rescriptum suspectus tutor vel abstaui vel re
e LM in L moueri a magistratibus Po. Ro. aut prouincialibus poterit, an etiam a Procon
m rus su legato. idquevulgo creditur propte r mandatam ei iurisdictionem,& sane .. Iustinianus aperte sgniscat', mihi placere neutiquam potest. scio etenim suς v με μ', pectit in tutorem non sine causa cognita, diligentiq; habita inquisitione ac de br. cretorcia pueri, quo euain remotionis causa signiscari soleat, ut appareat doM qud remoti existimati ne,idque sentire Martianum cum ait, suspecti tutoris actu sationem pro tribunali tantum examinari posse, ideoque recte illud sebiicere, . nullum alium de huiusmodi quaestione quam Praesid em pronuntiare posse'. - .. i quandoqujdem pro tribunali non sedet qui non aut Praetor, aut Praeses, autriam . aliquis denique magistratus est'. Illud etiam nernini non in confesso δὴ solo σι magistratu decretum interponi posse,& ubicunq; si causae cognitio ibi quem-2. Iuri admodum a Paulo scribitur magistratum, ut puta P orem desiderati',idem, My procuratoris mutandi cognitionem esse Praetoris', & cognitionem de tranti actione lostulati accusatio pro tribunali tantum examinari poterit,& nullus alius dem ris uiusmodi quaestione quam Praeses pronuntiabit,augore Marciano'. Quinta
223쪽
ione alimentorum', & cognitionem de in integrum restitutione'. Vt puta . t u -- minorum ,& cognitionem de statu , 5 cognitionem de alienatione praediorii trosese. pupillarium Legatum vero Proconsulis di quemcunque cui a magistratu mandata sit iurisdictio magistratum non est e constat. Quamuis olim a Senatu ' ' T icum Proconsule inprouinciam mitteretur ut praesto esset Proconsuli,eumque adiuuaret ac subleuaret, eiusdemque,ut Probus loquitur, esset assecla, fiduciariamque oneram verbo Caesaris' utor) obtineret, quod his verbis Appianus ' id et, ubi de Seruilio proconsule occiso loquitur, φοκτώ, ar ἐπ εω gars: υλλι θ -- τὰ A ἡγεμόσν - ἔ Mis fis βου- Eo sis
ἔσβον Θαν. Cicero pro Sextio, Ne isti quidem quos legatos non modo nullo ru. Senatusconsulto, sed etiam repugnante Senatu tibi tute legas i&c. quamuis b.
etiam lictores haberet, quod uno Ciceronis' loco proditum memina cum ad 1. 'Cornificium sie seribiti De Venuleio Latino Horatio valde laudo. Illud non nimium probo quod scribis quo illi animo aequiore ferrentite tuis etiam legatis inores ademisse. Nam alij quoque legati qui non reip. gratia, sed rerum priuatarum causa, ut scribit Cicero , legationes liberas obibant, sine mandatis, si- - Ffrta
ne ullo resp. munere, de quibus commodius alibi dicetur, mores habebant in t , Iris:
prouinciis,quos ipsis atque etiam Senatoribus proconsules dare solebant. Hoc Romani iuris aut moris vestigium apud Ciceronem adhuc extat. Ueruntamequia non est a plerisque animaduersum, ab iis praesertim qui hanc de magistra f' 'T is. tibus, di eorum ossicio quaestionem tractant, faciam libenter ut elegan issimi siriptoris potius verba proferam,quam insulsorum & illiteratorum plane ho Asir Imriminum nugas di commenta venditem Cicero ad Cornificiu sic scribit'. Caius Anitius familiaris meus vir omnibus rebus ornatus, negotiorum stolum eau u 'si legatus est in Africam legatione libera. Eum velim rcbus Omnibus adiuves, operamque des ut quam commodissime sua negotia conficiat, imprimisque, 2b, quod ei charissimum est, dignitatem eius tibi commendo, idq; a te peto quod ι MI Dipse inprouincia facere sum solitus non rogatus, ut omnibus Senatoribus li- 'ctores darem, quod idem acceperam&cognoueram a summis viris factitatu.
Hoe igitur mi Cornifici facies, caeterisque rebus omnibus eius dienitati reique, si me amas, consules: id erit mihi gratissimum, da operam ut valeas. Haec Cicero ex quibus illud satis esse perspicuum arbitror,quamuis legatus mores haberet,non tamen magistratum suisse, cum&ij qui cum libera legatione proficiscerentur, & Senatores etiam in prouinciis lictoribus uterentur. Adde quod ante Septimium Seuerum pedibus ambulabant,nec in vehiculo sedendi ius erat proconsulis legatis, ut Spartianus in Seucro notat. Si legatus olim non suit magistratus, tribunal non habuit, non magis quam priuatus aliquis cui Praetor iurisdictionem mandauerit , a quo is haud multum distat, ideoque iu-tisconsultus a legato ad eum qui mandatam iurisdictionem haset, nec legatus est argumςntumducit', ut in hoc idem quod in illo dicat obtinere. Tribunal mseu βημα est magistratuum maiorum, ut puta Consulum, Praetorum Romae, in prouinciis Proconsulum & Praesidum. Minores magistratus c. e quae s. 7Dio' vocat, id est subsellia tantum habebant.qua de re Asconius in diuinatio- ne Ciceronis videatur,ubi ait Tribunal esse Praetoris auditorium. X in philinu, ''
in Iulio ubi de tribunali Bruti Praetoris, m-ἀ βρότου βω- ,
224쪽
i,o PETRI FABRI I. C. COMMENT.
5 mi Q is O, ideoque a Latinis Prae- -ον totium vocabatur. Iustinianus in No. 24 '. -τὰ υταγωγια, α μα Ἀλειν - . Magistratus etiam prouinciales tribunal habebant, quod Graeci βημι dicunt. Mentio fit in actis Apostolorum' cuiusdam Gallionisi Achaiae proconsulis,ad cuius β ,id est,itibunal D. Paulusi Iudaeis adductius f -p- s- steterit,&Festi Praesidis prouinciae siue procuratoris ut Tacitus' loquitur.qui ἀcisti ris, id est pro tribunali sedens D. Paulum ad se adduci iusserit, cui Paulus ἐπιἀc απου Καιωμὲ ς ιιι, ου μδει Vstidiit, id quoque praetorium vocatum fuisse constat. Quis est Christianus qui de Pilati prouin- ,-ciae Praesidis quem Tacitus' procuratorem vocat praetorio nihil inaudierit Sie
α omnes Euangelistae nominant. Marcus autem cap. 16. οι x παπῶ nu ἀτωγαγον
--6ιE-z π pin, quanquam si quis hic Praetorium pro ipsa domo Praesidis interpretetur non valde repugnabo. Fuerunt quidem certὸ posteriorum Imperatorum temporibus in plerisque ciuitatibus Praetoria, fue-ν tuli. C. is palatia,quadere Leonis constitutio videatur . Utvisit, sellam curulem,tri. f δ Π bunal, aut Praetorium magistratus urbanus aut prouincialis habuit, ideoque tribunal inter insignia magis uatuum a Prudentio numeratur, cum ait: Fascei,secum, fel retextae ga, Lictor, tribu trecenta insignia uitrita tumetis, ste. Tribunal Senatoribus in prouinciis, aut aliis honoris ergo, quemadmodum de lictoribus factitatum ostendimus,nisi eis qui magistratus essent,olim datam fuisse non legimus, ergo nec ei cui mandata esset iurisdictio, nec legato. Legatus, inquam, tribunal non habuit, quia nec magistratum gessit, nec apud. G. .vin eum manumitti, vel adoptari, cum legis actionem non habuerit', ut nec comι3 - f silium exercere potuit, ut Vlpianus diserte notat', quod verbosius a me ac diligentius pertractatum est, quam initio decreueram, magis quidem ut amici cuiusdam mei argumentis persoluerem, quam ut animo meo satisfacerem.
- φ' μ' illud preterea dubitatione caret, ubi decretum sit necessarium, ubi aliquid cognitionem causae desideret,hoc datione libelli, ut Impp.aiunt,vel per libellum, ut iuristonsulti loquuntur, expediri non posse, auiplanaria interpellatione l. prox. r. hoc tit. quaesumpta est ex l. nec quidquam b. ubi decretum. s. de ossi. Procons sed hoc exigi, ut sedente magistratu pro tribunali decretum solem, niter interponatur, causis probatis apud acta l.3.F. si causa cognita. s. de bonor. possvbi tamen ut & in l.1.5. dies. s. quis ordo in bon.possier.) ideo decretum a causae cognitione separatur, quia illud interponi potest altera tantum parte praesente s& ideo in integrum restitutionis decretum a Modestino in responsist ista si appellatur ' quod in proposita facti specie altera tantum pars interuenisset)t vi haec fieri nisi utraque praesente non potest. Denique quod nisi cognita causa - indulgeri nequit, hoc a procedente iudice,licet utraque parte Iraesente, postu' lati non conuenit, cum cognitio causae non interpellatione planaria, sed con-I sidente magis iudice legitime colligatur '. Sic etenim ipsi impp. loquentes de
minorum possessionis venditione , in qua magistratus decretum ex oratione D. Marci paulo ante requiri diximus, aiunt per curatorem delato ad
Praetorem vel Praesidem prouincia libello,fieri non posse, cum ea res nisi causis quae
225쪽
ADITIT. DE DIUER. REG. IVR. ANT.
. quae venditionis necessitatem inserant probatis apud acta solemniter decre tum interponatur,aliter confici recte non possit . Eadem ratione Vlpianus ait, ε ι ex ulare se tutorem, videlicet absentem, non posse per libellum', debet enim auctore Modestino, ε' tis etsi τοῦ Ρααλ &quamuis possit lid est suppliciter, ud Auetustinus interpretatur, vel ut euo, de plano per libelli dationem supplicare, attamen eum causam oculationis M. et ' unam testari oportet ὁ α - si ruri, id est pro tribunali, vel
alias apud acta , nam opus est decreto Praetoris'. Eadem ratione com quae . di iasi. aitur an aliquis ex inquisitione tutor datus recte suerit, id videndum ait Hermogenianus an pro tribunali decretum interpositum fuerit t. Haec omitiise
ciunt ut suspectum tutorem , licet apud se postulatum, non possit Proconsulis legatuta aut liberare, aut condemnare, sed praeauditiun tutorem suspem actu si Untum ad Proconsulem remittere debeat argumento eius quod de custodiis fιηHu' Vlpianus ait, lib. x de OT Procons ut pote cum legatus decernem, ac pro tribunali sedere, quia magistratus non est, nequeat, Gquum veco non sit suspe 'n inctum tutorem temere damnatum infamia notari, ves abs tui temere in pu pillorum iniuriam,atque detrimentum. Nec mutat quini de qua recognouerit iudex, pronuntiare quoque cogendus erit, vi Iulianus docet . Nam praeterquam quod id soli iudici pedaneo conuenit, neque pertinet ad legatum alium 've,cui iurisi lictio mandata est,qui de custodiis quoque cognoscere, non tamen pronuntiare potest, succurrit etiam quod iurisdictio est iudicis dandi licentia . 3 ι η potum Hinc magistratus qui habebant iurisdictionem si quando res aliqua, si lis, si negotium cum causae cognitione disceptandum essit, iudices dabant, ipsi vero non cognostebant,nisi extra ordinem antiquo lare,quod postea Imperatores Dioclet. & Maximianus constitutione sua immutarunt . Olim igitur quibus herat mandata iurisdictio, ut puta legatis, aut priuatis quibuscunque, ij quem admodum si quid esset quod maiorem animaduersionem exigeret, remittere ad Proconsulem debebant, ut Venuleius' refert, quod animaduertendi, coercendi, vel atrociter verberandi ius non haberent, quemadmodum causas ciuiles & criminales audire poterant: si autem sententia in reos ferenda esset Proconsulem insos transmittere debebant,ut ex Constantini rescripto liquet, ita quod erat plenae,adeoq;, si magistratus cogites, extraordinariae coenitionis,' I G ε1 riuunec iure magistratus id ex vi vel imperij, vel iurisdietionis competebat, ipsi non aca habebant,quippe quibus erat mandata non cognitio,sed iurisdictio. Possessio m C. nem bonorum dare,si non caueretur damni insecti, iubere possidere est secun t g do decreto mulierem ventris nomine, legatarium seruandorum legato tim
cause in possessionem mittere, si ipsis a Proconsule aut Praetore mandaretur, poterant ', nam & si haec cum aliqua causae cognitione expediri oportebat' n ι. re sitis. non tamen cum plenissima, sed summatim cognoscendum erat, ut ait Vlpia nus'. Quamobrem Imperatorum Seueri& Antonini epistola non plenam co-. gnitionena de suspecto tutore dat letato Proconsulis, sed ita scilieet vi apud ε ι sit eum tutor suspostus postulari possi adque manifestὁ apparebit collata i co- primo in princ P de olfeius cui mand est iuri M. cum l.1. .damus s. de sese tui P ι σε examinationem verbaccusationas de suspecto tutore non tribuit. quae ad ma - ob gistratum tantummodo pertinet, qui apud acta causis probatis pro tribunali
226쪽
possi habita inquisitione diligenti, decernere ita ut condemnetur, aut omnino liberetur tutor,ut recteMartianus videtur sentire'. Hoc ergo madari sibi iuris o a. dictione legatus Procosulis habet etia proprium,ut suspectus tutor apud eum postulari possit,& ipse aliquatenus de ea quaestione cognoscere, non tamen aut eam examinare,aut de ea pro nutiare. Quae omnia eo susius a me tractata sunt, quod a nostris percepta non videntur, & sane non congruunt cum Iulliniani νωρ .iis. Verbis,ut initio monui qui sic ait'. Datum est autem ius remouendi suspectos . . tutores, Romae Praetori & in prouinciis Praesidibus earum, de legato Proconsulis. Sunt tamen qui malint pugnare cum Martiano quam cum Iustiniano Vlpianum. Ex his vero salebris ut emergant, Martianum de iure antiquo lo quutum aiunt, quod imperatorum qui Martiano superstates fuerunt consti tutione ab Ulpiano relata immutatum N abrogatum si Martiani temporibus legatum proconsulis non potuisse suspectum tutorem remouere, sed ne de se La pecto quidem cognoscere' .Seuerum autem & Antoninum constituiste postea, non inodo vi lcgatus de suspecto cognosceret, Verum etiam ut remouere posti L. Liis. set. Hanc fuisse mcntem di imperatorum ' & Vlpiani' quam noster Iustinianus retulerit . Quod totam subtilius profecto, quam verius dici autumo, praeser-zaz ' tim eum Vlpianus y ,ex quo illa Iustiniani,vel Triboniani sententia detorta est
τι i.=ψm- distinctione quasi quadam adhibita ostendat,manifesto datum ius remouendi se θ' sus tutores Praetori & Piaesidi, legato autem Proconsulis, ut apud eum x instit. tin sui pecti tutores accusari possint, ideoq; superiorem Iustiniani locum ita Theo-- μθ philus interpretari cogi ur, A ri mdοι &c. id est accusantur suspecti non etia remouetur suspecti. Na sequitur paulo postiria vivio diris λε- ' γατο, timo- τύ προσώπουrsis , o&c. Ex his omni b. apparet mandata sibi tu tisdinione legatu Proconsuli, habere permulta propria, non tanqui a Pro colute propter mandatam iurisdictionem, sed concessa iure specialiter, ut puta Senatusconsulto,quod orationem D. Marci sequutii eridandi tutoris potestatem,constitutione seu epistola D D. Seueri & Antonini cognitione de suspecto tutore,quae cum similiter eodem iure spretatim ipsi quoq; Proconsuli deserantur Senatusconsulto vel constitutione, sequitur ut iure magistratus non competant Proconsuli, eaque ipse adeo mandata iurisdictione non transferat, nisi forte cognitionem suspectitutoris quoniam id nominatim ipsa constitu-c tione ut fiat comprehensum est' &cognitionem de vi si magistratus abesse coe perit,quoniam id lege Iulia de vi nominatim cauetur, ut est apud Papinianu ' est iura His vero duabus exceptis reliquas cognitiones non transfer atque adeo gladii vel cuius alterius coercitionis potestatem sibi data & cocessam nominatim vein hoe loco Vlpianus post Papinianum docet j Proconsul, aut Praeses mandata iurisdictione non transmittit.
Vlpianus lib. z. deo scio proconsulis.
Omnia quaecunque causae cognitionem desiderant, per libellum expediri non possunt.
Haec lex cum superiore satis explicata fuit.
227쪽
' AD L. LXXII. Iauolenus libro tertio exposterioribus Labeonis.
Fructus rei est vel pignori dare licere.
. Terectitutione fructuum. l Vi fructus mihi restituere cogitur alicuius rei, debet coniat sequenter id restituere quod mea interfuit rem in tempol re pignori obligare potuisse: nam fructus etiam rei est pignori dare licere: ut in hac lege traditur,& in l. vlt. supr. i, det usuris. quae sunt eiusdem auctoris, & ex eodem libro. Con-- tra vero qui fructus superfluos restituere rogatus non vi'. detur, pignori res hereditarias a sedatas liberare non cogitur, nam cui fructus cedunt, ei licet rem dare pignori Similiter etiam in fructu enumeratur quod locata ea re qua de agitur, Vt puta naue, area, taberna mercedis nomine ex vecturis solariis capi potuit, ideoque hoc etiam restitui opor rebit i quoniam autem fructus rei est pignori dare licere, quaeritur an fructuarius pignori rem dare possiti &respondetur proprietatem ipsam non posse, usumfructum, id est ius utendi,fruendi, & fructus ipsos posse, idque recte
Accursus notat . Caetera etiam in hoc loco idem non male. Placentinus eleganter explicati
AD L. LXXIII. Quintus Mutius Scaeuola libro singulari o p ti N. Quo tutela redit, eo hereditas peruenit, nisi cum stem inae here- ., des intercedunt. Nemo potest tutorem dare cuiquam, nisi ei quem in suis here- dibus cum moritur habuit,habiturusve esset si vixisset. . ''
ne tutoribus testamentariis, qui nonnunquam ex inquisitione confirmari δε ne, stu mel iam natis in tete nate sileris, mel pinbumis dantur. Uius legis initium explicatum satis, ut opinor, suit cum l. io.supra, & quod ait scaruola cessare in sceminis regulam, ut accipi oporteat plane ac perspicue iudicatum fuit in ta.
supra. Ait lex, Nasi CuM FOEMINAE.&c. Adde alteram exceptionem ex iure antiquo, ex quo morte vel capitis deminutione successio in legitima tutela admittebatur, id est proximiore capite deminuto , qui post eum erat in tutelae administratione succedebat ', non tamen in hereditate legitima successio ad. a fi mittebatur, & excluso uno ex legitimis a delata sibi hereditate, alter etiam M n repellebatur ob id quod soli proximiori omnis legitima hereditas deserretur,ut Vlpianus docet in fragmen. titu. vigesimosexto,& Paulus libro quarto '
228쪽
Sententiarum titu. 8. ante Iustiniani constitutioncstia de iure patronatus, ut, ν. ρωιbat idem tradit . Sequitur in9. i. NEMO po TZs T. Quid ergo si dederit Z Pro eo erit quasi non dedisset. Etenim eos demum testamento datos accipere nos oportet, quie .lia iure dati sunt, ut monet Vlpianus . Licet autem interdum & qui non iu-- test- πι- re dati sunt prodatis accipiantur,& ex voluntate testatoris ad nitelam vo-ἀ ismo. I. centur SC.Dasumiano : Plerunque tamen qui non iure dati sunt non aliter tutores esse videntur, quam prius confirmati vel simpliciter, vel cum in-
se M. quisitione tuerint . Ait lex, NI si EI. non praeterito, ne alioqui iam natus
testamentum iniustum faceret, post humus rumperet', sed vel instituto, velo I. . . . exheredato η. Dicet aliquis exheredatum patri suum heredem non existere i toto. Rursum dicet aliquis, etiam eos qui post mortem nostram in alterius poteri. - statem recasuri sunt, suos heredes nobis esse, his tamen tutorem a nobis, ii fι--αι cet militibus, dari non posse'. Respondeo hic suos heredes non ex testamen. to, intestato intelligi, eos videlicet qui primum in hereditate intestatig I. Inniis. locum obtineant iure ciuili, quia eos in patris familia nemo antecedat mor.' iis videlicet testatoris, non inspecto testamenti facti, vel quod post mortem est tempore, ut postea dicemus. Ergo filius in hoc proposito licet exhere M. datus sui heredis appellatione venit, nepos ex filio vivo & in familia, licet ..u exheredato non venit, licet institutus, adeo ut nec decreto quidem tutor ei
Da. de Gn- datus confirmari possit. Ait lex, QvEM IN sv Is HEREDI avs &C. Ex eo i,
, . se j sequitur emancipato tutorem datum egere confirmatione magistratus, quia non iure datus siti tutor . Item ex eo sequitur quod Hermogenianus ait, na- , ruralis cui nihil relictum est, frustra tutorem a patre dari, nec sine inqui ii , D. sitione confirmari ubi haec verba , cv I NIHIL RELICTvM EsT, sor ... tasse verius cst esse Triboniani addita in eum locum propter Iustiniani con λ ... stitutionem '. Olim ergo nisi insituto pater naturalis, patronus,& quiuis ι ι tur t. alius extraneus daret, frustri dabat, nec ipsius voluntatem sequi etiam cum . ' μ' inquisitione magistratus cogebatur, non magis quam matris.) sed& in iis re-m ιυθ.C- bus quae ipsi pupillo relictae sint datum tutorem egere confirmatione . Im 're 'o. puberi quoque liberto frustra, Arnon iure tutorem d patrono dari nec vo- is muLiui. luntatem huius Praetorem, nisi fides inquistionis congruat,sequit licet sue si e 1 autem inquisitione confirmari debeat, cum instituto heredi,& extra heredi His . tui .. talem illam nihil habenti tutor datus est vel a patrono,vel a quo uis alio ex-Lvit in Pri . traneo ' Eadem ratione quia mulier suos heredes non habet , frustra & inu tiliter omnino exheredatis, sed etiam non recte liberis institutis testamento os . tutorem dat ', quinimo in eum inquiri necesse est decretoque Praetoris vel k -- Proconsulis ex inquisitione ipsum confirmari ', alioqui tutor esse non vi
tui. detur, nec excusare se necesse habet'. Ait lex , CVM Nosti TvR , n ec m o ἀφ τι. uet quod facti sortasse testamenti tempore in suis heredibus eum non ha zrire tam . buerit, ut puta cum flij sui instituti, vel exheredati quem in potestate hac
229쪽
AD TIT DE DIVER. REG. IVR. AN T. Os
bet filio, nepoti suo non Draeterito, sed vel instituto vel exheredato testator tutorem dederit, scripto licrede extraneo, ac tandem vitio patre suo filius decesserit. Hic enim quasi posthumus vitio adhuc auo successit, confirmatumque testamentum est lege Iulia Vellea , cuius secundo capite, ut in hae specie , institutio heredis, ita etiam tutoris datio conser uatur & hoc est x LF quod alicubi a Iuriscosulto traditur ,ita recte nepoti tutorem videri datum, si uiuo testatore filius in eius potestate esse desierit,atque adeo si nepos in patiis is . 'sui potestatem post aut mortem recasurus non sit. In ea vero specie nepos non g -ῖ erat se us heres testamenti facti tempore, siquidem pater eum praeeedebat ideoque nepoti recte datus non videretur,nisi lex Vellea intercederet,quae vult natos facti testamenti tempore non suos in suorum postea locum & vicem succedere,sublatis de medio suis heredibus. I tem in ea specie necessario ponendum est praeter filium re nepotem ex co fuisse alium quempiam heredem scri- iptum,a quo sustineretur testamentum,quod quia nec AZo nec Accursius viderunt ideo hic annotare libuit. Ait lex, H A s vi T HAsi TvRvsvr &c. Habet suos heredes ab intestato qui natos habet, habiturus est posthumos, id est eos . 'qui concepti sunt adhuc in utero uxoris, aut nurus ex filio praemortuo, quique pro iam natis etiam in hoc proposito habentur Hi ei desuncto sui heredes r. ν -' -- ab intestato extituri sunt. Ipse tamen eos habuisse non videtur, quos in vita non habuit suos, id est in potestate ac familia siua,ideoque adiecit Scaevola, si Mixi s s E T. Vult enim dicere idem quod Caius, posthumis videlicet filiis, nepotibus,caeterisque liberis posthumis licere parentibus testamento tutores dare,qui modo in ea causa sint,ut si eo vitio nati fuerint, in potestate eius suturi, neque testamentum rupturi sint '.Illud vero hic notandum est, si testator fi . a ιιLia aliabus sui vel filiis tutores dederit etiam posthumae videri dedisse, quia fili appellatione etiam posthuma continetur :quia si posthum is dederisinon vide abitur filiis dedisse: quoniam certum est posthumi nomen in eum non cadere I ι γε qui iam in rebus humanis est facti testanicii tempore'. Quamobrem posthumus de quo agitur in capite secundo legis Velleae non proprie posthumus appellari potest, sed posthumi Velleiani loco esse verius dicitur. Itaque si posthumis tutores dederit,iis videtur dedisse, non qui post mortem tantum eius naia -- .
scentu ed & qui vivo eo postfactum testamentum ' quippe quia sunt Vel T'
leiani posthumi ex primo capite. His vero ciui testamenti facti tempore nati . Misa sunt dedisse non videtur.Nec obstat quod aliquo in loco traditur ',s posthumi dixerit tam filios posthumos quam caeteros liberos contineri nam quod ait liberos de post humis accipiendum esse non male, nisi fallor, Accursus pretia P terquam quod dissidenter existimat, ut posthumorum appellatione non modo siij sed & nepotes,ac pronepotes,ac caeteri denique liberi posthumi conti.
neantur,qui tamen ex testamento parentis non aliter tutorem habituri sunt, set 'quam si post mortem testatoris edi tos nemo antecedat licet exclusos ab here
tale alio extraneo herede instituto.
s Vi sa in id videtur esse, qua de re quis, cum prohibetur, fecit:
Eam,quod quisque cum controuersiam baberet, habiturumue se pu-
230쪽
Ad interilictum Quod is aut vim. Ic , . totus pertinet ad explicationem eius interdicti quo Praetorsiic ait, Quod vi .aut clam Amrin est, qua de re agitur, id eum experiundi potestas est, restituas '. Q vero Mutius id scripsit libro singulari δρύ ,id est in hoc nostro 3. cum ait, factum es levi hoc videri, quod quis cum aliqua de re prohiberetur,fecit. Prohibitum vero accipimus quolibet actu prohibentis, id est vel dicenti, se prohibere,vel manum opponentis,lapillumve iactantis prohibendi gratia.ENeo ex veterum Iuristonsultorum sententia prohibitus facere intelligitur, & siquis vel minimi lapilli iactii prohibitus facere perseuerauit,vel contra testatio nem ac denuntiationem facit,vel qui cum sciret se prohibitum iri per vim ne prohiberi posset molitus est quippe quominus prohibeatur consecutus est, pe, Ata .m riculum puta denuntiando aduersario, aut ianua praeclusa'. Ait lex, pstoni κε Tvx A quibus autem prohiberi possi ostenditur inl.3. s.quod vi aut clam. Ait lex, σε ciet, ipse aut fieri iussit: nam haec vecta interdicti,quod vi aut clamo,d vior factum est Mutius idem, auctore Vlpiano, ait ita esse, Quod tu, aut tuorum quis secerit,aut tuo iussit faetiim est. Quinimo his verbis latius porrectis Labeo heredes eorum quos enumerat Mutius contineri putat,quod latius explicaturint .s 9.hec verba. & s. vlt.7.quod Viau lam. EST vero articulus quam significationem habeat explicatur in i .is qui in puteum .,. quod ait Praetor. s. quod vi aut clam. Deinde Mutius in hoc loco definit, Clam videri factum quod quisque cum controuersiam haberet habiturumve se putaret secit. Ait
lex, MARI TvRvMvE sE PvTARET. Adde,aut putare deberet.Nec enim opinionem eius,& resupinam existimationem sequi oportet, ne melioris conditionis sint stulti quam periti. Ideoque ex veterum opinione clam facit is q uoque qui existimare debet sibi controuersiam futuram. Ergo 'ut animum habuit celandi aduersarium, quem prohibiturum se intellexcrit, existimat aut existimare debet se prohibitum iri, timet aut vero timere debet eius controuer. ilia .. sam, is clam faceret Videtur . Sed de compluribus aliis modis clam Aeete vi detur,de quibus Vlpianus' disseruit,ut ecce si quis magistratum rogauerit, ut aduersarium suum adesse ad iudicium iubeat, ne opus ei nouum nuntiate . - z. clam videtur opus secisse quod interim secerit, auctore Celso'. Ex his quae di-ε in m ς ε ximus apparet interdimina hoc de quo agimus complecti omne quodcuque
vi aut clam famim est, quinimo si quid de vi & clam fiat partim vi , 5 partitii
v. - - . clam in eodem opere. hoc iure utimur tinterdictum hoc sussiciat, vi adhibito exemplo docet Ulpianus . .
- s. Quae in testamento ita sunt scripta,ut intelligi non possint, perim
desunt, ac si scripta non essent. IV mrino his artia aut legi ut intelligi non queunt in testamentis.1 Aec sententia iisdem verbis resertur in l. 1. s. deliis quae pro noni scrip. habean. ubi Alpheims ait, quae in testamento scripta essent, neque intelligerentur quid fgnificarent, ea perinde esse, ac si scri- pta non essent, reliqua autem per se ipsa valere. Ad hanc sententiam interpretes male reserunt ea quae traduntur sub titu.de his quae in testa