장음표시 사용
111쪽
terminus aditorias productivae res , ut omnestatinitur et Ergo impi cat , quod materia prima per suam entitatetra ac ualcin terminet actionetia creativam , & quod illam non , ' . tCri ainet pri ex limitam, cum idein sonnalissime sint; patet, quia omnis actio eo te dit , ut rem exara causas, & extra n illum
ponat in e hactuali, sive existentia. o I. Tertio probatur, quia impossibile , quod aliqua res intelligatur in cile aet-- -li reati,qiun intelligatur tantialiter existens: Ergo ab eo linai, quo res intest igitur actualis realis, intest igitur existens; sed ab actucialitativo intelligitur matella priim actualis, & realis: Ergo abactilentitativiantes- . ligitur sonnaliter existens: Ergo actus cntitativus , & existentia idein tantialissitne sunt. Antecedens probatur, quia impossibile est, quod res intelligatur in est e actuali reali, quin intelligatur extra causas producta per actionem veram realcin, si est res creata, & si increata, extra statum possibilitatis; sed rem esse tra possibilitatis statum, sive tra causas est sorinaliter existere: Ergo impossibile est, quod intelligatur res actitalis, quin intelligatur existens.
or. Dico secundam conclusionem: actus Visitativus, sive existentia, quam materiae concedimus, non est praedicatum ii trinsecum, & dii urentiale materiar, sed in diis distinctus saltem ex natura res, distinctione serinali modali. Haec conclusio pri. batur primo ex Scoto quaest. quodlib. Lnurn. q. s. secundo ad idem: In omni creatura essentia. eo modo, quo di inguitur ab exi-- flentia, videtur esse, prior illa, sicut potentiate. O susceptri limes prius actu suscepto. Et ad secundum dici potest, in i essemia, O
et ei us existentia in creaturis se habent, sicut
quia litas, et modII. os. Probatur ratione e nullae creati
rar cst essentiale praedicatum existentiar Erago materiae primae actus entitagvus, sive existentia non est illi essentialis. Probatur antecedens et omne praedicatum essentiale semper, de pro omni statu convenit res, cujus est praedicatum a sed existentia non semper, & pro omni statu convenit creaturae ulli; ergo non est praedicatum essentiate. Antecedens patet, quiadeo haec p- positio est sempiternae veritatis homo est annmal rationale, quia in omni statu verificatur de liomine , utpote essentialis predicatio; et sed existentia convenit in temporc in statu
is tendi talum; Ergo non est illi cilen
tialis. O . Ex quibus omnibus sequitur cocrollarium ex eo, quod propriam sibi vindiacet exi ficiatiam, saltem partialem, S incompletam (existentia namque cum si in dus entitatis sive essentiae, si essentia est incompleta , sive partialis, niam existentia partialis erit, & si fuerit completa ejus existentia completa vocabitur & existentia bdem realiter cum essentia actuali sit, nullatenus materia existit, immo nec valet exist re existentia sennae, neque compositi, quia nulla entitas creata, ves increata valet rabstere existentia alterius, quantumcunque i num sit alteri unitum, immo neque id ti
os . Hoc corollarium pro s. nostra . firmiter dolensanda conclusione constituo , ad sccundum articuli quaesitum respondens; habetur expresse a Scoto locis supra citatis, valetque probari rationibus, quibus proba-
112쪽
tum extat materiam proprium ac timcntitativum , sive existetitiam habere; estque cc pressa sinitentia oriantulla illorum , quos pro nostra patrocinanda sententia adduximus n. 3 8. & aliorum quamplurium. - os. Probatur nihilominus conclusior
illud quod habet e distinctum ab alio h
bet exilientiam ab alterius existentia distimetam; sed materia prinia habet esse dissime uni ab esse formare eigo habet cister tiam ab existentia lannae distinctam. Iste syllogistinus jam manet ex dictis probatus;
tunc et una entitas ab alia entitate distincta, non potest esse tacntia sic ius v. g. aereti, hominis non potest esse, nec constitui inessendo essentia equi, vel e contra: ergo Aualitas unius in existentia, nequit esse abaetiralitate alterius , patet consequentia,
quia sicut se habet essentia ad essentiam, ita se habet existentia ad existentiam, sede sentia unius nequit suppleri ab essentia alterius : crri neque existentia uitius potest existentia alterius suppleri. o T. Et confirmatur: quia s aliqua m-ritas posset constitui in esse actuali existen- risi iu actualitate existentiali estinus, riam posset constitui in esse sinito , vel inita
nito a finitate, vel infinitate alterius, & si militer posset constitui a bonitate alterius, & vera veritate aliena; sed nulla res potesteonstitui finita , vel infinita , quia cum re finita, vel infinita sit unita, nec bona,
nec vera, nec sincta &c. bonitate, veritate, vel sanctitate alterius, cum qua unitur: Cr-go neque existens. Antecedens probatur: quia sicut finitas , vel infinitas , bonitas, vel veritas, vel sanctitas sunt praedicata ni
dalia intnnseca, in primo , vel secundo m do , Iae non possunt alteri communicari ,
ita existentia, sive actualitas est praedicatuinmodale in pruno , vel secundo modo, quae non potest communicari alteri: ergo &c. o S. Hoc argumentum affert Scotus in s. dist. .6. q. I. sub n. q. s. contra s. adprobodum, quod natura husnaria assiun-pta a verbo divino , non potest existere existentia verbi , cujus haec sunt verba:
Tunc( id est tali hypothesi admissa, quod
natura humana Christi Domini existeret existentia increata verbi Divini) iratura ita esset formaliter bona bonitate increata, ct ita in in itum diligibilis, Ob de veritate, O iis Sc. ubi concludit Scotus, quod eadem impossibilitas datur ad hoc , quod natura
humana assiuaapta a Uri Divino sit sonii liter bona, infinita, vera& sancta, bonitate , infinitate, veritate, & sanctitate m-
creata Verbi Divini, ac datur ad hoe ut sit
se aliter existens existentia increata Vc
bi; sed primum est ouuaino impossibile:
ceto & secundum..qoy. Secim lo probatur concluso sp ei iter de materia prima, quia ar me tum praecedens concludit de impossibilitate existendi unum alterius existentia in unive
sali. Productio materiae primae est prior naturaliter pmductione semiae: ergo in i lo priori materia prima existit propria exi-
fientia, di non existentia serinae. Antec 'dens probatur; nam materia prima producitur per creationem, S sonata per gener tionem , sed generatio necessario sipponit materiam , in qua fiat: ergo recessario iquando producitur semia upponitur mat ria prodi ta inesse cxistentiae. Conseqir
tia patet , a quod necessario sipponitur
113쪽
ad esse existentiae alte ius, nequit existere illius cxis inula ; materia prima supponitur necestario ad generationtanserinae , sive ad tale exis entiat sonnat: Ergo &c. Io. Terito probatur : quidquid te minat dependentiain existentis, necessario in existens prius dependente; sedi fateria prima terminat dependentiam serinae existentis: Ergo neccssario materia prima existens est prior tarma. Major patet, quia cxistens nequit dependere a non existinate, neque a posteriori: Alinor probatur, tamina educitur, vel saltem inducitur in mat Ea et Ergo Grina depinidet in sua exilientia
a materia. Antecedens est certum, conse
quentia probatur , quia quod cducitur ab alio, dependet in seri ab illo alio, & quod inducitur in alio, dependa ab illo in suo esse, sive in conservari: Ergo materia te minat dependentiam tarmae; sed quod non est, nequit tenninare depcndentiam illius, quod est: Ergo&c. ii. Quarto probatur, quia forma non potes dare essectum M alem existendi subjecto, nisi per inserinationem subiecti, sive materiae , ut adversarii fatentur et sed nequit semia inserinare materiam ; nisi
praesupponatur materia unita serinae , &sonam materiae et Ergo informatio tam e supponit unionetn ipsius cum materia; tunc sic , quod non est existens nequit realiter intelligi unitum cum illo, quod est: Ergo si materia est realiter unita sorinae, ant quam insemetur a serina , materia est existens ante intarinationem & ante uni nem ; probo consequentiam , quia sendanientum relationis actitatis necessirio sitae poetitur in esse ad ipsam relationem sed unio est relatio, quae sim latur In materia, & mrtesia senda inentum et Ergo necessario suppon tur materia in esse actus. ante unionem; sed unio est prior quAn in tarmatior Ergo & materia, quia quod est prius priore, in prius posteriore. .
in s. dist. 6. q. I. sub n. s. s. praeterea adprobandum quod natura humana Christi Domini non potuit existinet existentia Verisbi; accipite ejus verba: Fundamenti relationis naturaliter praecedit relationem, O secundum e se actuale praecedit rationem relationis actualu ; ista unio est relatio, o ejus fundamentum es ipsa natura: Ergo Oc. Et dicta pro hac celebri dissicultate sufficiant, ut ad alia transeamus; qui plura de hac re desideraverit minores consulat.
Utrum esse puram potentiam subiecti-yamsit essentiali quid ma eria
alibi dictis in a mentorum solutionibus habeamuis, quod materia pri- ma sit pura potentia subjectiva Physica, in rito inquirimus modo, utrum hoc quod est esse puram potentiam subiectivam Physi camiit de essentia materiae prsinae, vel quid ab illa distinctum sotinaliter, via realiter p
Ubi aliqua ad intelligentiam quasiti
i . DR O d Ecultatis intelligentia est, primo notandum ex Scoto lib. 2. Metaph.
114쪽
IN OCTO ARIsTOTELIS LIBRO s. g.
q. . n. q. f. cinismiliter, quod hoc nomen potentia quiddam concretum dicens pro formali ordinem sive respectum ad actum ,& pro materiali dicis minatem absiautam, quae denominatur potem fiam iter a tali respectu; haec sint verba Scoti; confimilis ter dicendum est de potest irate, potentia, ct potente, quod eandem relationem impo tant, primum in abstracto, alia duo in con
I S. Secundo nota, quod licet potemtia dicat ordinem ad actum , non tamen actus dicit ordinem ad potentiam ; ita Sc tus in eodem p. Metaph. q. 2. n. q. s. ad secundam quaestionem, quia ratio actus est absoluta; ratio vero potentiae aer post va, unde iste ordo sive relatio, quam ducit potentia ad actum est non mutila, ut rinlatio scientiae ad sol & creaturae ad cre
torem, ut ibi exempli cat Scotus. agis. Tertio nota, quod potentia se jectiva, quam materiae adstruimus, & de qua hic loquimur, potest esse duplex, &propinqua , sive proxima , & remota, ut habet Scom in eodem p. q. t. n. S. s. secunda potentia in medio. Potentia propinqua est(ali Scoturi qua per unam transemutationem reducuur adactum, id est in teria disp ta per aliquas dispositioncs accidentales , quae illam determinant ad hoc, ut talem, vel talem sorinam substantialem recipiat potius, quam aliam.
H est illa, qua non potes reduci adactum,nsper m transmutationes medias , &citat pro Mocli nonc potentiae Philos
is. Id est materia remota est maleta, sive potentia nude sumpta ab omni sentia suta stantiali, & acci tali , privataque dic positionibus detenninantibus materiam ,& indigens illis ad hoc, ut ciliciatur proxime in potentia ad hanc formam, & non ali rurecipiendam. Videte quae n. II. &ia. hujus disti diximus de materia primo prima, & de materia secundo pria
si X. Quarto nota ex eod Scoto, ea
dem quaest. & num. quod potentia su jectiva materiae est duplex; di substantia iis , & accidentalis ; potentia subjectiva substantialis est quam clicit materia ad is mas substantiales , & potentia subjectiva
materiae accidunt is ad istinas accident les ; accipite verba Scoti, Potentia materiae ad esse commmcatum sibi a forma po
test dici Asancialis, O quia ad essessis a ualem se, ct quia illud, cujus ora
per se facit unam cum materia, pote . a.
rem subjecti ad es sibi communicandum is
accidente , potest dici accidentatis. Is. nota, quod licet poten, tia materiae ad formas sumantiales iuratur substantialis, & ad formas accidentales ducatur accidentalis , non est, quia una tentia i t accidens, & altera substantia, cum utraque potentia, ex infra dicendis, eadem
materia sit, ae quid substantialo est; sed dicitur substantialis , ves accidentalis te minative , quia ad formas accidentales terminatur, caen tamen in se quid substa tiale sit. . ' EO. Sexto nota, quod licet potem tu dicat ordinum ad actum , non tamen vintilamus hic de ordine, sive
115쪽
respectu, quon dicit potentia materiae adai sim, sed de ipsa entitate Holutamat riae, quae denominatur potens recipere se mas subjective a tali respectu. Ita Scotus'. Metaph. q. q. n. q. cujus haec sunt verba. Frequenter quando dic vi potentia non
intelligimus de respectu, sed de iro, in quo sandatur respectus. His praelibatis ad quinitionem per conchiliones fatisfaciam.
Ubi ad quaFrum quaestionis per conclus eis: satis
et r. Qit priina conclusor rentia subieetiva materiae primae ad recipiemdas omnes serinas tam substantiales , quam accidentales , est ipsemet capacitas substantialis materiae, sive ipsemet quid litas, di inlinitia materiae semidum quam quocunque alio circumscripto, quod non sit ips: met quidditas in natura mattaae,quae quilditas ae substractum ,.si vestri A den minatum potentiae a a pretii potentialit eis ad tarmam, cuni ipsi quida lutum sit.
22. Probatur I. conclusio authoritate D. S. ex 2. dist. I s. q. unie. se l. 3. s.
praeterea, ubi haec prosere velis. Respectintren est per se de ratione potentiarum receptim parum, quia recipiens , cujusmodi est ma via recipit formav per esentiam suam, mn Ferrelationem et Ergo-ex mente Scoti potentia subisiva materiae secundum quam est c Pax recipiendi tannas, nonin aliud ab es.sentia , & vidinate materiae, cum per e sentiam suam , de non per relationem , sive aliquid additam materiamipiat semas, aest marincas qM. Secundo probatur ex eo n Sco
tos. Metaph. q. .n. s. s. contra is a M.,
guttur in fine, qui haec verba prosere. Hoc videtur specialite de potentis passiva, nam ipsa secundum illam rationem essentialemia pars compositi& perficitur a tarma quae est altera pars secundum quam rati nem est prior naturaliter princitato, ut tale principium, hoc autem est praecise sub
ratione absoluta, &c. Ergo ex mente Sc ti habetur nostra conclusio. It . Tertio probatur ex eodem Ioco citato ex Metaph. nia . ubi ait et Causa natumraliter estprior cara , se principim princia piato secundum esse abs -- ; de addit Uoc modo intelligendo quaestionem dicit , quὲd nihil est de rationepotentia , MF absolu-Maliqua egentia, in qua immediamfundatur asiqua respectu G principiatum. Eigo
dis. Item lita de rerum princip. q. g. . art. r. sub n. s. s. ad videndum. Est sciem dum, quia materia ct suapotentia, per quam
ses farmarum substantialium susceptrua sunt
omnino idem in re, digerentias .m ratione:& n. s. s. similiter. Dico, qu)d potentia pasellina rim. , Oper se invenitur in materia priam, m quasva potentia passima est ita sima, quod omnino est idem in re, quod subantia
materiae. Et n. IE. Ex his patet, quid=icut
materia prima per suam se stantiam est senseceptiva forma substantiatu, ita compositum est per suam essent et ij primm accidemtium et Ergo as Qirario probarur cones o semdasnent irationes illud est essentia alicujus
bri , per via constauitur ipsa res, & dis
116쪽
IN OCTO ARISTOTELIS LIBROS.' bi
gi utur ab omni alio, quod non est ipsa; sed testactus persiciens materiam, 'materia per per esse potentiam subjectivam omnium sitam essentiam est receptivaserit M. sennamin capacrin constituitur materia in et 8. Sit secunda cuncIuso et potenti esse talis, & distinguitur a b omni alio, quod subje*va accidentalis materiae primae admonia ipsa et Ergo est e subjectuin recepti-lrecipiendas forinas accidentales (vidine noulun forinarum est essentia mathiae primar.lsic. & si T. 3 non est aliquod accideris in Major est per se nota, di miimr probatur, matria, sed cadetiam' substantia absolutatum ex definitione materiae primae , tum ra- uiateriae , per quam cst potens recipere tam time et circumscripta per intellectum sal tem capacitate recipiendi sonitas non in net materia primar Em capacitas, sive cose subjectivam potentiam est essentia materiae primae.' Antecedens probatur, quia s cluso hoc, quod in tah capacem maturiam forinatum destruitvi: tau primum earum
subjectum ; sed qui diuruit esse primum
subjectum sennarum, destruit materiam: Ergo &c. consequentia probatur, quia illud sine quo non potest intelligi aliqua res per Ioc iam ab intrinseco est quidditas illius; sed per Iocum ab intrinseco non potest intelligi
materia sine capacitate ad serinas r Ergoa c. ita Scotus lib. de rerum principio q. 8.art. r. n. I Q. F. item. Augustinus lib. de iratura boni cap. 18. Nam A capere hi os, tam ab prisce formam, nonposset, nec muries utique diceretur.
qa T. Et confirmatur, quia sicut tarma per suam quidditatem absolutam, & Sm-tialem est poloes inserinare materiam, ita per suam absolutam quid staton, &essentiam est porum recipere forinas; sed esse imsonnativum in tarma est cim quidditas, &essentiar Ergo esse receptivum in materia in ipsa essentix materiae, per quam cst chpax inserinationis, sive serinae. Scotusua. s.
ibidem item i,Sicut ergo forma per suam essentiam, O non per aliud re ab ea iussereni,
forinas substantiales, qualia accidentes Probatur authoritate Scoti in a. dist. 12. q. I.n. II .s. praeterea; quia materia est receptiva omnium formarum substantialium, ct accidentalium , ideo non est maxime in potentia respectu earum S ideo desiturper esse inpotentia secundum Aristotelem. 2'. Ex quibus verbis Scoti sic istino discurium; id , per Scotum definitur in teria per esse in potentia , quia est receptiva omnium sonnanim substantialium, S accia dentalium ; sed definitio replicat essentiam rei: Ergo si materia definitur per esse potentiam receptivam sonnatum subst iam lium, & accidentaliunt, esse tarinarum accia dentalium receptivam est ipsa essentia, dc quidditas absoluta materiae , & non aliquid accidentale. so. Secundo probatur et esse primum subjectum receptivum serinarum accider talium nequit accidenti adaptari, sed se stantiae: Ergo esse potens tentariare depe dentiam accidentalium serinarum, sive recipere serinas non in accidentale materiae , sed subnantiale & latrinsecum. Antec
dens probatur, quia illud, quod necessario supponit aliud subectum, in quo si, & ad
mum subjectum respectu accidentis ; sed accidens necta uio supponit subjectinii se M 1 stantia-
117쪽
'Estantiala, ad quod ultimatc terminatur ejus dependentia: Ergo nequit esse primum
sibjectum formamin accidentalium et Ergo substantia materiae absoluta est, quae ultimo terminat dependentiam accidentis, quae se cundum se in capax tarmarum accident Iium. Et roboratur , quia omne finium, persectum& Iimitatum est capax, sive
est persectibile quid per sermas accident les ; materia prima per suam se antiam ost id finitum imperfectum, & limitatum et Ergo est capax perfici a sertas accident sibus: HU&c.
3 i. Sit tertia conclusio negaHva comtra D. Thomam, & ejus sequaces et potentia , sive capacitas, quam habet materia primae ad reci plandas omnes sermas substanti Ies, sive accidentales , non est malitas de secundo tenere , vel aliquod accidens a m
teria distinctum; pro ur , quia si ilhae,
quod reddit materiam capum recipiendi formas sebstantiales, vel accidentales esset aliquod accidens distinistum realiter a maioriar Ergo materia secundura se non est ea pax recipiendi tales lannas per se ipsam, Ac per suam si antiam, quod est contra de
rinitionem materiae , & communem Expliacationem ipsius, quae semper explicatur eius quidditas per esse subjectum recept vum et Ergo materia prima per se iptam non esset primum , & inamiuatum sit,
33. Serando probatur ; materia p, ma, vel recipit immediate per sitam substantiam illam qualitatem de secundo genere, vel illud accidens per quod redditur potens proxime recipere sermas Libstantiales, Saccidentales vel non recipit immediate
illam qualitatem dispos ivam; sed me saesia qualitate, & de illa alia iterum i quiram , vel recipitur immediate a se stantia materiae , ves medio alio accidente, & sie in infinitum et Bigo necesse est fateri, quod saltem illam Palitatem, vaacciueng, medio quo eo itur potens materia ad recinendas istinas substanti les recipitur immediaee m substantia materiae x si ergo accipit maioria illud accidens, quare non recipiet alia, & tarmas substantiales, cum non sit major ratio unius, quam alterim.
33. Terrio probatur conelusio,&- . pugnatur praedi modus loquendi et ex tali hypothesi sequeretur, quod se a se .
stantialis non reciperetur immediate in
materia nian sed in materia aflecta tua M litate, sive dispositione accidentali et Eago subjectuin proximum tarmae substantita non substantia, sed illud totum per acciadens ex materia, & illa qualitate regillans
seret; immo hueretur , quod ipsa quam Etas esset magis receptiva semiae substantialis, qu1m materia , quia propter quod unumquo uc tale, & illud in si Ergo si materia est capax infisendi tannas sic stanti es per illam qualitatem, potiori iure ipsa qualitas esset dicenda capax illius recta
ceptum , & receptibile petunt proportion ri, sed magis proportionantur materia priama, quae est subjectum substantiale, &-rma se antidis, quam subie Stim accidentale, & tarma substantialis et Ergo m aeriaeprimoe est magis proportionatum se
joctum ad recipiendas latinas substantiales
118쪽
illa cyrilitas , quae a Divo Thoena ponitur ad proportionandam materiain ad receptionem sorinae sub tialis ; probatur umor , quia ex Philosophos. Metaph. cap. t. Cuius est actu/, bis es O potentia ;sedactiis vi tam stinantialis i Ergo&potentia.
3 T. Sit quarta conclusio et ille respo- eius, quem dicit materia prima ad omnes formas iubstantiales, & accidentales , non est intrinsecum essentiale materiae , sol illi convenit in strando modo dicendi per se, tanquam passio, sive proprietas ab illa di
manans. Ita Scotus in a. dist. I s. q. mic. n. 13. f. praeterem pri te Respectus non es per se de ratione potentiarum receptirarum,
P y. Metaph. q. s. n. s. contra in fine ;-asi aliqua relatio esset de ratione ejus (scilicet materiae primae de qua loquitur ibi lis quantum est pari come i , illa etiam rhIatio esset de ratione compostri , ct ita nug-lum materiale esset esentialiter absolatum. Idem habet q. ii, quodlib. an. s. in primcipio, & in I. dis . i. q. q. s. secundum membrum, & a. re n. dist. i. q. s. s s eundum principale patet, & in dist. Ir. q. I. s. udices, & aliis in locis, ubi tamquam primum statamentum supponit ,
Iod nulla relatio ta de tabula alicujus aia
uti. 26. Probatur ratione dedueta ex a
thoritatibus Moti; quidquid est essentis ter de ratione principii constitutivi alterius, est etiam de ratione essenti iter cons ituri per tale principium: Ergo si de ratione in retiae primae est relatio aliqua, deessentia,& ratione corporis , sive coinpositi est e
essentialiter respectivum; patet consequentia, quia cujus principia sunt relativa est re lativum et Ergo si materia, quae est priu-cipium compositi, est relativa , compositum relativiun erit; quod nullux somniavit. Argumenta contra iusta.
q3 6.T Rinio arguitur contra nostram p
mam conclusionem , quatenus diacimus potentiam subjectivam materiae esse ipsam utinantiam,sive quidditatem materiae auctoritate D. S. qui lib. s. Metaph. q. R. n. Io. s. visa itaque divisione prope initium ait: Ex hiis saetatur tertium, quod pomtentia subjectiva in quocunque, Fre in materia , spe in subjecto aliquo, non es eadem e sentialiter illi, in quo est et Ergo ex mente Scoti potentia se estivae , quae est , . sive reperitur in mattaa non est illi esseruialiteritan et Em male adstruimus in praedicta conclusione , potentiam sebiectivam materiae esse ea Messentiam, & quidditatem
38. ResiUndeo, quod D. S. non araversatur nostrae conclusoni , immo illam eonfirmat in praedi loco ; nam ibi, ut via dere licet in textu ,non loquitur de potetitia subjectiva indamentali absoluta materiae ,
sed dc potentia sede Lua sermali, id est de respectu, sit in ipsa capacitate sebiectiva
materiae sendatur , nam prosecutitur dicens ibidem , quia illia, in qua est (sippletalis potentia receptiva manet cum adu , O non numeratur ( hoc est multiplicatur Fr multiplicationemi actuum , sicut p tentiae res etiva utati plicatur ad mes
119쪽
plicationem terminoriuia, qui sunt actus Et secunda ratio est ad hoc, quia illud , in qxo est. est absolutum, potentia eret m. Ecce ilice clarius, quomodo D. S. agit ibi de respectu, quaen importat laoc concretum pinci tia, At non de per se denominato a tali re, spectu, hoc est de entitate absoluta mi riae, quae est , quae manet cum actu, S ab ipso perlicitur recipiendo illum. 3y. Secundo arguitur contra eamdem concitationem; potentia materiae, sive ejus capacitas ad recipiendas tarinas stipponit in aliquo priori malefiam in scio esse qui Dditativo, & essentiali et Ergo potentia materiae, sive capacitas materiae ad recipiet das sorinas non intrat rationem constitutuum materiae, sive non est ejus quid litas, essentia; consequentia patet, quia quod stipponit aliquam rem constitutam in silo ec se essentiali est extra talis rei constitutivum. Antecedens probatur, quia potentia, sive capacitas alicii jus rei, est caDcitas, sive pilentia alicujus rei jam constitutae, quae d nominatur potens, sive capax a tali potentia: Ergo M.q o. Et confirmatur et prius cst quod res sit, quam quod capax, vel incapax ait rius site Ergo prius quod materia sit,
quaan quod capax tarinae dicenda sit. Pr batur ant cedens, quia ideo res aliqui dicitur alterius capax, quia est, non tamen econtra, ideo est, quia capax est. Et roboratur, quia ideo v. g. vas dicitur rapax tantae , vel tantae aquae, 'uia est tantae, vel tantae quantitativae extraconis et Ergo ideo res capax alterius est, quia est tantae, vel tantae entitativae essentialis persectionis. qi. 'Respondeo ad argumentum ne-
gando antecedens, & sin I ter consequentiam, & ad ejus probationem respondeo primo concedetido antecedens, scilicet , quod potentia materiae alicujus sit potentia , nego tamen, quod alicujus jam constituti, sed alicujus, quod per esse potentiam constituitur, & cum materia per esse potentiam constituatur, inde fit, quod &c.
antecedens; potentia operativa alicujus retiam constitutae est potentia, concedo ant
cedens ; quia prius in esse, quam operari ipotentia passiva de qua hic agimus alicujusta jam constitutae est Potentia,nmo; immo potentia passiva est itan, ac res, quae passiave dicitur potens, & cum haec sit materiae primae potentia, inde sit &c. s. Tertio respondeo, & formalius . potentia alicujus rei jam constitutae est potentia, distinguo, potentia tarmalis, vel r spestiva, quae respicit aliud, & fundatur in illo, quod potens serinaliter a tali ordine, sivere dictu denominatur, concedo; P tentia sundamentalis, &radicalis, quae est substractum, sive subjectum, quod a pote tia serinali respectiva denominatur, nego; immo est ipsemet quidditas abseluta illius, quod potens denominatur; & cum dicimus, quod materia, sive capacitas substantialis, sin undum quam materia est capax r cipiendi serinas se antiales,m idem,quod materia prima, loquimur de potentia radicali aiabluta, non vero, de potentia rem
tava, & sennali , sive de Apectu, quem
findat materia, quia talis resperuis, medio quo materia, denominatur potens sorinalia ter, non est ratio recipiendi tantias , immode per accidens se habet ad hoc, quod uia Disi ipsem dy Coo fle
120쪽
, IN OCTO ARISTOTELIS LIBRO S.
teria seeundum se sit capax fundamentaliter manam , ita vini si per impossibile materia non diceret taletn respestum potentialitatis ad formas , estet isthalonuruis capax
recipiendi sormas.D . Ita Scotus expresse S. Metaph.
.s.f. relatio. sib n. IE. ubi ait et Relatio non Ur, quo agens, nec quo habens potentiam , est potens, nec quo receptirum recipite Et paulo infra ; quia solarum receptivum, imm
diate perficitur absciso receptiro, F relatio esset quo , tunc compastum ex absoluto, Orelatione esset immediate receptivam. Et ibidem n. I S. s. concedatur ergo, in medio. Na md totentia dicta pro ipsa relatione principii, res cause est necessaria ad agendum, vel patiendum p Ac respondin, relatio autem causa , rei principii concomitatur actionem , nec necessario pravia est. Vide etiam Sc
Vim in s. dist. I. . q. mic. num. 8. s. aliter
potes et Ergo relatio, quam importat in teria,a qua denominatur sermaliter potem, non est necessario praevia in materia ad receptionem formae ex mente Scoti , sed con- comitanter accidentaliter se habet. As., Tertio arguitur ex auctoritate DoLrissubtilis lib. de rerum principio. q. T. art. I. sub num. I. s. item. pro et haec ve
bar posie pati ad materiam reducitur , ficut agere ad formam: Ergo posse pati secum dum mentem Scoti , sive quod idem est potentia passiva materiae non est ejus quidditas, &substantia. Probo consequentiam rillud, quod reducitur ad aliquod , non est illud aliquod, ad quod reducitur seri iter, sed reductive; sed posse pati reducitur ad
materiamr Elgo non est lannaliter mat
q6. Et confimati trulterius: scuta
gere, seu posse agere reducitur ad sonnam, ita posse pati ad materiam ex semientia Sc ti ; sed agere actualiter , sive aptitudinaliter non est de conceptu quidditativo formae: Ergo nec posse pati est de conceptu quid-ditati, materiae. Major est Scoti: minor probatur: onme esse supponitur ad operari actualiter , & aptitudinaliter et Ergo esse se ae supponitur ad operari sive actualiter, sive aptitudinaliter. cile supponatur ad operari actualiter, patet ex se; quod tiam ad aptitudinaliter operari supponatur, probo: quia omnis aptitudo standatur in aliquo esse: Elgo esse opponitur ad aptiti dinaliter operari et ergo etiam esse supponiatur ad pati ; quia sicut sentia ad agere , ita materia ad pati se habet. T. Respondeo explicando authori- taloen Seoti & dico , quod Scotus loco
praedicto utitur hoe simili ad probandum
actum entitativum materiae , quia sicut DC se agere supponit actualitatem , sive existentiam in sotina, ita posse pati stipponieactualitatem in materia, ut videre licet in ipso textu , & sic quoad hoc tenet exemplum ; caeterum non ait Scotus, quod pinsepati reductive pertinet ad materiam, cum oppositum doceat locis sit pracitatis; nec stamiliter vult Scotus, quod posset agere reductive ponatur, sive pertineat. ad serinam, cum doccat recipsammet serinam, ut phtet ex loco num. Hs: citato, & sic idem est se ac dicere, quod reducitur, ac esse proprium , & essentiale, cum ipse Scotus se explicet in hoc sensu; quod ii vesis contem dere ex verbis, dico , quod ad probandiun quod ibi intendit Scotus probare , utitur