장음표시 사용
121쪽
illis terminis, non curando, quid sit de est sentia, vel non sit de essentia, quod parum interest ad id, quod intendit ibi, ut intuenti
patebit. 8. Nunc in latina respondeo ad arcius probationem concedo maiore in , &nego minorem: posse enim pati non redu-tavc materia, immo soniis iter, A e sentialiter, sicut animal rationale non reductive est homo, sed forinaliter, & csi cntialiter. Ad confirmationetia respondeo concedendo majorem in sensu explicato,& nundo minorein quoad secundam partem , & ad ejus probationcin distinguo in iorem: operari actualiter supponit esse inserina, concedo majorem: operari aptitu dinaliter , iterum subdistinguo et operari aptitudinaliter radicaliter supponit esse, nego: opcrari aptitudinaliter forinaliter, id
cst, ipsa sonualiter aptitudo supponit esse, concedo. Ad eius probationem distinguo: omnis aptitudo serinalis stindatur in aliquo
esse praesupposito, concedo : omnis aptitudo radicatis, nys O.
3 p. Pro cujus intelligentia nota, quod aptitudo, sicut & potentia est duplex, &radicatis, de sonnalis: radicalis aptitudo, sive potentia, est radix, quidditas, sive ecfimia naturae, a qua dimanat potentia, s aptitudo se alis. Aptitudo , sive potentia formalis , est quidam ordo, sive transcendentalis respectus, medio quo radix, sive natura respicit suos actus. Prima aptitudo, videlicet radicatis, in quae dat forniae agere aptitudinaliter, quae non est aliud ab
talentia, & quidditate forinae; &posse phti aptitudinaliter, sive aptitudo radicalis a
posse pati cst Hasentia mater Semidi aptituilo, sive potentia, vae est respcchis, sive ordo non est nec de essentia lannae, nec
St. Quarto arguitur contra nostram secundam conclusionem: capacitas receptiva sormarum substantialium non est forni liter capacitas receptiva sermarum accide talium ; sed capacitas receptiva materiae
respectu Hrmarum substantialium cst quid-ditas absoluta, At entitativa materiae: Ergo capacitas rcceptiva serinarum accident lium non cst quid litas eadem materiae.
si. Respondeo distinguendo mali
rem: capacitas receptiva radicalis tamarum substantialium, non est capacitas receptiva sonitarum accidentalium , nego mai rem e cadem enim quidditas absoluta mat
riae , & est potens recipcrc Ennas substanti es , & imas acci&ntales et capacitas receptiva serinalis sonitarum substantialium , & accidentalium non est eadGn, concedo et quia cuin talis capacitas se alis sit
respectus ad sonatas, si formae sunt disti ciae, etiam ipsa capacitas, quae ae relatio, est distincta; relatio enim a termino specificatur; & cum serina substantialis, &a cid talis sint temini divers,inde fit, quod relationes, quae ab illis specificantur, sint
diviniae; ex quo nil contra nos. 32. Quinto arguitur contra nostram tertiam conclusonem: potentia subjectiva ad recipiendas serinas diu tur per adventum serinae, & tamen manet materiar ergo
potentia subjectiva ad recipi das formas est accidens separabile di actum a materia. Patet consequentia; quia quod potest
adesse, & abesse, sine sibjecti corrupti
122쪽
ne est accidens ; tale est potentia subieetiva
materiae: Ergo accidens est materiae. Ani cedens probatur authoritatue Din. Subt. qui'. Metaph. q. T. num. IV. F. visan confideranda sunt quaedam , 'imum est, quod neutra
potentia vadicta nec subjectiva, nec objectiva
manet cum actu. Et confirmatur, quia om
nis potentia est qualitas de secundo genere qualitatis: Ergo dcc. 33. Ad hujus argumenti solutionem est notandum, quod potentia dupliciter potest considerari, ves pro absoluto, & positivo, quod importat pro materiali; ves negativo, seu privativo, quod dicit pro formali, quia potentia prout talis reduplicative dicit
carentiam actus. Hoc supposito in forma ad argumentum respondeo distinguendo ant cAens et potentia subjectiva ad recipiendas formas destruitur per adventum serinae, distinguo: potentia absiauta, &positiva, quae est, quae dicitur, & denominatur capax, n go: potentia pro serinali, quae est privatio illius sormae, quae advenit, dinrititur pertata semae adventum, concedo et & de hac potentia privativa ait Scotus, quod non in Ret climactu. Ad confirmatione respondeo distinguendo antecedense potentia,ido ficilitas osiurandi, quae in aliquibus potentiis reperitur, ex se uentatione ac uia generata est de genere qualitatis,concedo et omnis p tentia,nego: ter quod patet ad argiunentum
qiq. Sexto arguitur contra quartam conclusione: materia prima est essentialiter quid incompletu,& potenti et ergo est Haliter ordinatur,& petit compleri,& actuari: ergo ille respectus,quem dicit ad sermas, per quas completur,& actitatur,est illi essenti is. s. Respondeo coincedendo majorem, de distinguendo minorem: essentialiter o dinatur, & petit compleri,id in ordinit a poeitus,quem dicit ad formas,per quas completur, & actitatur, est quid ei lentiale male riae in primo modo dicendi per se, nego minorem: talis ordo,& appetitus est quid in se cundo modo, tanquam proprietas passiona lis mayriae, concedo. Vel sic: eflentialiter 'ordinatur, Si petit compleri, distinguor o dine, & appetitu fundato in essentia mate
Hae,& ab ilia formaliter distincto, concedonordine, & appetitu, qui sit se aliter ipsa materia, nego. Et dicta pro hac dissicultate
sint saris, ut ad alia transeamus.
Utrum potentia receptiva materia respectu
formarum tam substantiasium, quis accidenatalium si naturalis, raetinta, vel neutra e
s i. D Ostquam quaestione praecedenti
1 statutum reliquimus potentia su lectivam nugeriae esse ejusdetia quidditatem, de essentiam, restat impraesentiarum inquiurere, quaenam sit talis potentia, sed ut es Eus percipiantur, quae nobis praemittenda videntur, apponemus hic, quare sit
Ubi aliqua ad intelligentia quesiti prern utuntur.
3 T. est notandum ex Scom q. I- - prologi f. ad quaestionem num. 2 quod potentia receptira (loquitur in univers li de omni receptiva potentiab comparatur
vel ad aello. quem recipit i hoc est ad serina vel ad agens a quo recipit (id est a quo introducitur senna in tali subjectiva potentis pri mo modo, sid est si potentia passiva consder
tur in ordine ad actum, sive serinam, quain recipit) ipsa est potentia naturaIu, rei Ptolen ta , vel neutra ; natur ris, s uaturaliter inclinatur , yiolenta s fit contra inclinam
123쪽
Iionem iraturalem, Muir.r, si vesscte Incli Dira sum, cum ad ejus opposituara, nempe tagia ad fortarum, Neque .id oppositam. 58. Ex qui is Scoti vero s liqueti quod si potentia passiva icceptiva inclinattiae ad sonioni, talis potentia passiva dicitur natur is,& si non inci tritie susceptivum a J sor-d talein inclinetur. 6 i. Potentia neutra est illa, quae nec inclinatur ad forniam, nec ad ejus oppotatuin, laoc cst neque gaudet sub sentia, neque sub illius privatione, sive opposita formam , neque renu i sorinam, dicitur bie-inia positivc dci lorat, sed neutraliter se hac tuin susceptiviun esse in potentia neutra. i bri, quia tarma talis neque est persectiva, .l a linee destructiva subjecti; cujusmodi est in artificialibus potentia passiva in ligno ad
tarmam mensae, vel statuae, quarum neutra
perscitur, nec daemitur lignum,in naturalibus motus Angeli sui tuan ,. vel deo qso. Secundo est notandum , quod tunc dicitur susceptivum alicujus formae inclinari a J illam, quandidi perficitur a tali io ina, X sub illa congaudet, & quiescit, vel ill i sorma sit naturalis in se entitative, vel sit supernaturalis, vel introducatur praedicta sima, quia Angelus re neutrum inclinatur, senna ab agente naturali, vel ab agente si nec sub aliquo illorum destruitur; super pernaturali; quam tarmam esse naturalem l cita respectu caloris, motus coeli Sc. Et in subjecto non attenditur, nisi penes hoc, supernaturalibus ubi sacramentale , quo
quod tarina sit perfectiva subjecti: unde Cnristus Dominus in Eucliaristia locatur,. etiamsi gratia, vel beatifica vilio sit quid in-s quod neque est Cli isti persectivum Physi
troductum in anima, ves intellectu ab agoite supernaturali divino, nempe Deo, dicitur visio, & gratia tarmas esse naturales animae, & animam esse in potentia susceptiva naturali ipsarum , solum praecipue ex eo quod anima a talibus penicitur sorinis. iso. Similiter est dicendum de potentia passiva, violenta, vel neutra,quia illa se ma est violanta, a quam non inclinatur subiectum, immo ipsam renuit, 3 ado' positam inesinatur, ut lapido sursum m veri, S: manere se nn, aquam calcfieri, &his sint lea ,. quia licet calor v. g. in se semia naturalis si, At ab aetente nati nati; igne videlicet in aqua introducatur, eo praecise dicitur calorem esse aquae violentum, quia calor solum non Viscit aquam, immo ipsam destruit, & aqua non solumnon inclinaturia salorem, . immo dic t renitentiam ad idice, nec diarii tivum. Ita Scotus ubi supra
stioncin dicendum. 6 r. Tettio est notandum, quod hic non inquirimus modo, utrum potentia se jectiva, quam esse materiae citentiam statui mus, sit ipsi malefiae naturalis, violenta, vesneutra, quia esset hoc quaerere absurdum (licet aliqui Scotistae , primo supposito hoc ventilare non verecundentur ) quia idem ac quaerere, utriim essentia materiae sit illi naturalis, violemta vel neutra Quid ii dignius viris alias eruditis. Sed quod inquirimus est, anserina substantialis, ves acci- doeralis sit matellae primae naturalis, id est naturaliter persectiva materiae, vel potius sit
violantia, vel neutra ' Et utrum materia'
quando est subtamia substantiali, vel acci-dcntali congaudet, ex eo quod habeat te
124쪽
IN OCTO ARISTOTELIS LIBRO S. riri
m num suae inclinationis, vel sit violenta, quia ad oppositain sennam inclinatur, &renuit, quam habet, vel neutraliter se ha-
et , nec complacendo, lata renuendo.Qumo est notandum , quod si
susceptivum serinae comparatur ad agensis a quo introducitur talis tarina in illo si coeptivo, tunc illa potentui essusceptipatiat ratis (verba sunt Scoti in prolmo citato quando receptivum comparatur ad tale agens, quod natum est naturaliter imprimere talem formam in tali passae, & hoc nulla secta comparationc formae, quae introducitur in se jecto ad tale subjectium; unde etiamsi calor lit violentus aquae, attenta natura aquae, &caloris, tamen quia naturaliter potest introduci calor ab agente naturali in aqua, di- .citur potentia receptiva caloris in aqua n turalis , sed cum addito respectu agentis; ct tunc talis susceptiva potentia dicitur superflatur is, qualido comparatur ad tale agens, quod non est naturaliter impressuum illivi se
ma in illa passo; id est ad agens, quod optaratur , quando introducit tamam, dic dendo vives naturae in tota sua latitudine, qina in naturalibus non datur vis introductiva illius serinae in illo passo ; cujusmodi est Deus, quando gratiam, fidem, S sormas hujusmodi introducit in anima. Quint5 est notandum, quod pintentia susceptiva potest etiam dici potentia obedientialis , quatenus subjicitur agenti, cui nata est obedire, scilicet divino, ad recipiendas tamas, quas ex se ordine naturae attento habere non valebat. Sed haec obedientialis potentia in sesceptivo non attcnditur penes susceptivi ad tantiam compa rationem, sed penes comparationem susceptivi ad agens, cui subjicitur, 3 est in .
propria potentiae passivae accommodatio, quia potentia passiva solum dicitur natura lis , violenta, vel neutra proprie comparando susceptivam potantiam ad tarmam; comparatio enim potentiae passivae ad agens est v .de extrinseca, & sic ejus denominatio talis a comparatione ad agens mininseca dicenda est a magis enim proprie obedientia competit agenti creato, quatenus su ditur supernaturali divino, quam potentiae susceptivae, ut ait Scotus N. Metaph. q. I 2. sub num. s. s. sed quia ordo. obedientia enim pruriesignificatsubjectionem respectu agentis potentis de obediente sacere , quod
6s. Qui plura de hac celebri t partita .
Scotica potentia susceptiva, & an si admittenda, desideraverit, consulat Scotum I cis citatis, & in a. d. I S. q. I. sub num. 6. Om s. dist. I. q. I. O in . dist. I. q. 8. O 'dis. q3. q. q. O in quodlib. q. I p. & ex commentatoribus Scoti Dadam I. tomo controv. I. fiet sed rogabis. Liquetumini sentent. dist. I. q. I. Bἀχmo I. tomo in primum, prolusione g. prooemisi a num I. & p. dc visione controv. dist. r. subdist.
2. art. 2. a lium. 6. de infra.
Ubi ad petitum in quaestione ex mento Scoti per conclusiones sit satis. 66. ICO primam conclusonem rex spondendo ad quaestum: potentia susceptiva si anun substuntialium,quae rem peritur in materia prima, quatenus re picit,
ut persectibile quid si in persectivum,
125쪽
I cethnrias substantiales, nulla com- cluditur aliqua particularis , ad quam nomparatione ad agens , a quo forina substan-linclinetur. tialis est introducenda in materia absolute, D. Item idem Subt. Doct . in x. dist. de simpliciter est naturalis tam respectu se li8. q. I. sub nugi. c. ad illud de violen, mae substantialis ut sic, quam respectu talis to, haec fatur verba: Unde rellectu nulliis formae determinatae. fornis potes esse generatio violenta in mate- 6 . Haec conclusio quamvis uoad Tia . quia materia. uulinatum mturaliter ad primam partim inter Scoti discipulos siliquamlibet formam individuam in ea. Et incommuniter recepta, tanam quoad secun-iI dist. I. q. I. obnum. c. s. ad ultimumdam, videliccet, quod etiam respectuse ldico ; quod quacumque forma satiat appe-manim substantialium in particulari sit na-ltitum materia totaliter extetspe; tot enim turalis in contra Herreram, qui in I. sen-isunt appetitu. materia ad frigias . quotient. disp. 1. q. q. ab Scoticis principiisJsunt forma re eptibiles in materia: Ergo ex( ut Elei) aberrans, & a veritatis icopo de-smente Scoti ad quamlibet tamam in D vires, negat sorinas in particulari subjecta-lticulari datur pcculiaris appetitus it mat ri in potentia naturali scisceptiva materiat.iria , & peculiaris inclinatio et Em ad Idem tmet Fabritis q. t. prologi disput. et .squamlibet habet potentiam susceptivam n
s. haec inquam. Gaspanis Sghretna Pano itur Em. .
mitanus in suis Scoticis digi cssionibus inli- o. Probatur conclusio ratione et il-- bros Physic. de res f. r. in primum lib. Phy-llud subjectum dicitur in potentia naturaliis sic. quaesito c. sed in potentia Mutra. esse ad receptionem alicujus tamae, quod M. Probatur igitur nostra conclusiolpraebet inclinationem , & propensionem ex verbis Scoti ; quibus habetur expresse ad ipsam serinam ; sed materia prima prae-II. XIctaph. q. I x. num. a. s. ad quaesti ibet inclinationem , & propensionem adnem, ubi ait: primo modo confiderando omnes Ermas substantiales: Erg* recipit tramque potentiam illam , dico, quod nulla omnes sermas in potentia natur i. Majores in materia prima, nisi naturalis, quia na-sprobatur: quia idoo dicimus in Philostiaturalem inclinationem habent ex se , ut sulphia esse grave natur iter deorsum&Ieveratiuscumque compsit pars, ct quacumquessirsum, quia grave appetit ad sei conforma persciatur nu potes . contra , neciservationem este deorsum , & leve, este supra inclinationem in aliquo composito esse elia uia. Minor probatur: omne in m. Eim ex mente Scoti habetur nostrae ex iselum , sive impersectum appetit natur pr a conclusio, quia si nulla potentia AEllitra compleri, & pcrfici ; sedeo Iemen- in materia prima nisi naturalis: Ergononitum, & per ictio materiae, quae est quid est aliqua potentia in ipsa non naturalis,limpersectum , N incompIctum , est to violenta videlicu, vel neutra, etsi nat ima: Ergo materia prima appetit, &incti ratia inclinationem habet ex se ut qua- natur ad formas : Ergo est in intentia nati tauraquc serina perficiatur. r Ergo non -liali ad illas.
126쪽
- I. Quoad secundam partem, vid licet, quod sit in potentia susceptiva natur ii , etiam adserniam talem, probatur: quia sicut se habet materia refic adserinam ut sie, ita noteria prinis talis ad serinam se stantialem talem; sed materia ut sic up tit formam substantialem ut sc r. Ergo m raria prima talis appetit fimnas tales. Munor probatiua sna Em materia ut si p-
petit sorinam re sic, & ad illam dicitur in naturali potentia susceptiva esse, quia se ma ut sic est sui per istivum ut M ; sed etiam se a talis est persectivum e r.e go &c. Ta. Et confirmatur , quia ' in uidconvenit superiori, convenit inferiori: E go si materiae ut sic , quae est quid superius
ad materiam dem, de talem, convenit potentia naturalis passiva ad omnes tamas, otiam materiar in partieulari des,et convenire talis potentia. Et roboratur;. quia i deo materia ut sic est in potentia nat
rati ad formam subhuitialem ut sic, quia
materia talis est in eadem potentia ad m mam talem ratio enim abstracta ut siesipponit rationes peculiares contractas , quia quod non est talis homo, non est homo: Ergo potentia sesceptiva materiae est talis determinata in ordine ad determin tam formam. Alias probationes omitto me Scotum videndas.. is. Dico secundam conclusionem: potentia susceptiva materiae respectu se marum acci talium est etiam naturalis
materiae. Probatur ex Scoto in E. Ast. I a. q. i. t . II. ubi ait: quia materra es receptiva omnium nrniarum substantvilium, ct acci malum, is a maxime est in pete
tia respecta rarum et Ergo sicut ad forma, substantiales cst in potentia, susceptiva n turali , sic etiam est in potentia iam re spectu accidentalium. Et confirmatur et i Leo materia est M. potentia naturali adscitimas substantial ,- quia tarmat substantiales.sunt ps stivae materiat; sed criam me accidentales sunt accidentaliter pedestive inateriae: Ergo est in potentia susceptivae naturali respectu carum. Minor probatur et
quia formae accident es, ut quantitas v. g.& qualitas materiae connaturales illam com servant modo connaturali: Ergo illam perficiunt accidentaliter , & potest dictari r tionibus suprafactis.
teriaprima, quatenus consideratur in ordi-nc ad agens Avinum , quandoque potest dici, quod est in potentiaobedientiali, uatenus subditar agenti ad introductionen serniae, quam in tali statu iraturaliter no- quibat habete, ut si est informata una sor-- , quod altera informetur, vel qui: cum petat aliquas dispositioncs praevias M ta bendam talem forinam, aquae v. g. sine ratibus dispositionibus praeviis potest Deus t loen introducere serinam , di his similibus ii, aliis eventibus. Ita expresse Scotian. M taph. cit. sub num. 3 . s. sed quia ille ordo.. Ubi ait: sed quia ille ordo (supple iratura. lis) non est necessarius , nisi in quantuli,
materia transnutatur ab agente naturali,
ideo hie habet locum potentia obedienti sis, secundum quam materia cuiustumque format est capax immediate sid est non m diantibus dispositionibus I postquamcumque per tra nutationem ab Emis D custa virtuti subest dictus ordo. .
127쪽
T s. Probatur: materia prima aquae v. g. non est capax recipiendi immediate foramam ignis, vel ligni, neque vinum tantiam . aquae, vel e contra, & tamen potens estens divinum introducere immediate ductas lannas r Ergo non in potentia naturali pectu agentis est materia ad taliuem Hrmarum receptionem, sed in potentia ob dientiali. Maior patet; quia nullum agens naturale , nisi divinum potest introducere tales semus dispensando leges a natura
6. DRimo arguitur contra nostram. 1 primam conclusionem , in qua a serimus potentiam susceptivam serinarum esse naturalem in materia et materia prima, quae est v. g. sub tarma ligni , non est in potentia susteptiva naturali ad tarmam ignis: Ergo potentia susceptiva in materia non est natu is r pectu omnium sermarum. Pr batur antecedens r si materia prima, quae est sib tarma ligni, prout tali inserinata tam . ma haberet propensionem, & passivam inclinationem ad sermam ignis, sequeretur, quod esset sub se a ligni violenta: Ergo vel non habet capacitatem passivam natur tem ad sermam igni vel si habet est sub tamma ligni violenta. Probatur antecedens:
illud est violentum sub aliqua serma, quod ad oppositam dicit inclinationem, & pue
pensionem , ut habetur num. 38.32 Sy.sed forma ignis est opposta formae ligili: Ergo si materia, quaei est sub tarma ligni, inclinatur ad sormaen ignis, violenta est sub illa forma ligni. Et condinativis ideo di cimus lapidem tae seorsum violenturn, quta inclinatur ad ubi deorsum, quod est mis odi.positum : E rgo si materia, quae est sub tamina ligni, inclinatur ad serimm ignis, sub
forma ligni est violetiter. T. Respondetur ad algumentum n gando antecedens, & ad ejus probationem distinguo antecedens et si materia prima, quae est sub tarma ligni, haberct inclinationem ad formam ignis, sequeretur, quod esset sub forma ligni violenta, si haberet imclinationem detenninatam ad sermana iagnis, At non ad formam ligni, concedo: si haberct inclinationem ad utramque, & non ad unum determinatum , nego. Ad probationem ejus eadem distinctione resimi&tur. Ad confirmationem de lapide distingito: ideo dicimus lapidem esse violentum sursam,quia ad ubi deorsum inclinatur praecise, & non ad ubiseorsum, concedor quia praecise ad ubi deorsum inclinatur, negotex quibus apparet, quod illud dicitur vi lentum sub aliqua sema, quod inclinesur &propendet ad sermani oppostam, de non ad illam, quam habet; at vero cum pro pensio & inclinatio mat se sit ad omnes
latinas, & non ad unam determinate cum
cxclusione determinationis alterius ; iidefit, quod sub nulla sit violenter, etians ad oppositam inclinetur, quia inclinatio ad odi postam non aufert inclinati immad illari. quam habet. S.IHaec concluso habetur inpresse 1 Semo in I. dist. I. q. r. in ultimo I. ubi ait edico, qtred quies violarea mnquam est, nisi quiescens detremuisse inclinetur ad oppo tum, sicut exempliscatum de gravi respectu deorsum, vel descredentis, vel qmescentis fi
128쪽
IN OCTO ARISTOTELIS LIBRO S. Ios
per trabem e materia autem privia ad nulla mamentis ressumdeat: & Ηaec sit prima regu- formam determinate inclinatur, ct ideo sub quacunque quiescit non nolenter , sed natu a liter quiescit propter indeterntinatam inclinationem ad quamcumque.
s. Ex verbis Scoti nuper relatis alia qui ScotiZantes ab citis vera intelligentiata ad c noscendum quid sit de mente Sc ti, & quid nini. Secundo, quod quandovcria Scoti in aliquo loco aliqtia ambismi tate, vel aequivocatione Iaborant, in illa sensu sunt intelligenda, in quo ipse Scotus se cxp,cat aliis locis, maxime ci stabi aberranios , : sundamentum sumpserunt ad liendo sciam selitentiam procedit ; Arcuin negandalia potentiam susceptivana natura- Scottis locis stipra num. q6s. &sequentilem in materia ad sonaras subistantiales in scitatis , asserat appetitum , sive equit partictitari; & pro ipsis sic contra secundamitem susceptivam maioriae esse ad infines ser-paltem nostrae cdnclutionis, in qua talem: mas, & ad quamlibet in particulari, in illo.
potentiam etiaen ad serinas in particularii sensi in intelligendus. adstrui inus, insurgo; tum ex illis verbis,m II. Sed rogabis , quomodo sibi sciteria autem prima ad nullam serinam dete concurrant ibi dicta cum eis, qiuae lite ab ip- minate inclinatur et tum Ex repugnantia, s Scoto dicuntur Respongco, quod optia quam verba allata prae se feriint ex opposita me, quia dupliciter considerari potest inde hitelligentia et ideo i materia ligni v. g. terminatio in aliquo; primo per inclusione non in violanter sub tarma ligni, quia ad omnis determinationis, quia a inultu incli- ejus oppositam non deterininate inclinaturi natur, ut determinatio superficiei, res ctu Ergo si determinate inclinaretur ad opposia albedinis, vel nigredinis, vel alterius coloris tam , violenter quiesceret sub tarma ligni. cum adnuit uinclinetur,& hoc niodomat Patet consequentia, quia ex opposito ant ria prima non dicitur indeterminata, immo cedentis sequitur oppositum conseqtientis. drienninata ad omnes serinas, quia ad om- Antecedens probatur , quies riolenta (ait nes inclinatur. Secundo modo per exclusi Scotus nunquam est usi quiescens determiai nem determinationis alterius, cum ad unum nate ivclinetur ad oppositum: Ergo si mat sit determinate inclinatum, & non ad aliud, Ha prima determinate inclinatur ad mollit lapis v. g. qui habet ratione gravitatis mam oppositam, quiescit violenter sub illa, i propensionein ad centrii in deorsum, cum in qua est. exclusione determinationis propensionis ad
8o Respondeo primo, quod quando est e seorsum ;& hoc modo, ait Scottiri, ma- Scotus profert aliqua verba non fundando teria prima a i nullam fomlain doterminatebram tauentiam , sed pro alicujus argu
menti solutione, non sunt praedicta verba ita genium de mente Scoti, ut oppositum sine praejudicio mutabilitatis non possit teneri , maximd cum saepe saepius ad amu-menta contraria ex contrari oriun funda-
inclinatur , cum exclusione determinati
nis ad aliam , immo ad omnes tamas in clinatur, & ideo dicitiir ejus inclinatio indeterminata , qtria non est ad hanc serinam determinatam praecise , & non ad aliam,
se a a J omnes, ad hanc, &. ad illam. A Tu-
129쪽
menta, quae contra alias nostras conclusi nes possunt objici, minoris sint ponderis,&sic illa apud minores videnda omitto.
De appetitu materia prirme., 8 U M dictis quaestione praec denti habramus , quod materia prima est in potentia susceptiva naturalii pectu omnium serinarum tam substanti - - lium,quam accidentalium, idquo probaverb mus ex eo, quod ad tales inclinatur serinas; merito impraesentiarum ventilare decrevimus', quid sit talis appetitus , & inclinatio, & an materiae primae conveniat p qu
A appetitis, O an materiae prima colireme passi . , 1 praxit abstrahit ab cilcito, dilan to, est quadam propensio, o inclinatio nat ain bonum appetita imis appetentis. lia Scotus in . di . s. q.Io. num. 13. s. ex hus alvitur, ubi ait: appetitus enim nataratis es in aeriane adpaerfectionem ipsas appetentis. Et in . i s. dA. II. q. unica. num. S. s. sed qui1 disco, quod appetitus naturalii quatilet in re onerali nomine accipitur pro inclinationem turali rei ad propriam perfectimem,'ut Iapis naturaliter intimatur ad centrum. Primus appetitus t scilicet naturalis) est quidam impetus ; unde quodnametur secundum talem appetitum , movetur quadam iaccessitate, &impetu naturae. Scotus in s. Metaph. Arist.ST. D inua . T. f. notandum.
8 . Dividitur appetitus in naturassem, sive innatum, id est a naturata sumtum in elicitum et appetitus innatus qua dam propensio , de inclinmo minae ad persectionem sibi debitam, & eonnatur itan, ut inclinatio lapidis in centrum, inclinatio levis ad est e sarium dcc. & hoc sive illa perfectio , sive illud bonum , quod appetitur , sit pra ens , sive a
Ss. Appetitus Hicitus in astu vitalis potentiae appretivae tendo in Mimn siabi conveniens, qui appetitus ite possit liquo modo dici tentare in iamini, quod in praesciis appetenti , praecipue tamen in bimum absens terminatur ; ex quo illud commune axioma ex I. Pysic. Philos, pia text. 8 I. trahit originem (videsiceo pria vatio est causa appetitui , non quia privatio influit in appetitum, sed quia ubi est priv tio debitae persectionis. sive boni naturae congruentis, ibi datur sermalissime appetiatus. Vide Scotum in Metaplinam lib. a. q. r. sub num. 6. s. ideo.&num. 8. s. adsecut
dum , o, . ad quartum. O lat. Q. a. q. s. s. ad argumenta in sine. 86. Appetitus clicitas inersus Et da fm , rari sis , & sensitivus. Ration lis est actus elicitus a natura intestinuati, tendens in bonum sibi conveniens, lapponensque actum intellectus, sive cogniti
nem intestinualem rei,quae appetitur; qua lis est appetitus, qui reperitur in homine v. g. ad biastudinon, ex eo quod cognostamus beatitudinesn esse bonam nobis. SCn- sitivus est actus elicitus a natura irrationali
in bonum sibi conmilens per sci tivam
apprehensiam; qualis est, qui reperitur
130쪽
la brutis, in canc enim v. g. datur appetiatus tacitus uigrediendi in domum; in qua apprehendit per sensitivam quod in tali do
mo bene sibi esti quia ibi Apit cibos.
8T. Appetitus elicitus ulterius dividitur in appetitum desiderii, & in appetitum complacentiae: appetitus desideriti actus tacitus tenninatus ad bonum sibi conve niens, prout absens est tale binum, quod appetitur. Appetitus complacetitiae est aestus clicitus tendens in bonum praesens, &in illo complaccns , & gaudens ; de quo Augustinus v. de Trinitate cap. ultimor appetitus nichoantis fit amorparentis; id ille appetitus desiderii, qui erat in via videndi Deum, sive amandi, in Patria fit amor taurionis, sive fit fiuitio. 88. Hac etiam divisione solet dividi
appetitus naturalis innatus ab aliquibus Scitistis, sed immerito, quia contra Scotum
est talis divisio, qui 1. Metaph. q. I. sub
num. T. f. ad primum argumentum in medio ait: appetitus naturalis missus est delectari, lapis enim non desectatura eorsum unde desectatio tantum videtur esse ejus, cujus est desiderium elicitum. Et num. g. ad secundum: Afiderium naturali non corrumpitur habito ipso volito, tale enim (ubi supra fresse naturale unius rationis es in rotuntate , O
in lapide.' q8s. Dico pAmam conclusionem et am litus innatus naturalis, qui quidam impintus, Ac thclinatio naturae a Scoto appellatur, ros est quidam transcendentalis respectus sundatus in materia prima, & ab ipsa seruialiter distinctus, tenninatus ad sorinaintai tiam sic, unum serinaliter non est aliud ad propriam, & debitam materiae perse E lgo &Cnem. Hai conclusio est contra aliquosi qy r. Dico ficu idam conclusion u e
Sco istas, qui tenent esse mominet mo tiam materiae, quae per se, & cx se inclinatur ad formas. yo. Haec conclusio habetur expresso. Scoto in s. dist. II. q. unica. num. s. s. sed qiud, ubi it: dico, quod appetitus naturalis ui qu. bet regenerali nomine accipitur pro inclinatione naturali rei ad propriam perfectionem, sicut Iapis naturaliter inclinatur ad cev-trum; & paulo insta et ideo naturalis lucibiunio lapidis nil dicit ultra gravitatem, usi relationem. Et idcin habet ibidem s. tunc dico. & in codem s. dist. I 8. num. Eo. s. ad aliud, ait et ideo dico, quod motus naturalis non est aliquis actus elicitus, sed solim dicit inclinationem voluntatis in bovum , O illud
nihil reale aliud voluntati addit, sed si relatio , eis idem voluntati per identitatem realem ; unde Scotus in q. Reportu dist. p. q. s. num. s. s. quod ergo et
tolle ergo istam inclinationem, O tolles na
y I- Phobatur concluso et appetitus insito conceptu formali ci ad aliud, scillare iabonum sibi appetibile r Ergo in suo conceptu formali est relatio, & non quidditas rei
appetentis absoluta. Probatur consequentia, quia omne absiautum est ad se, appetitus est ad aliud r Ergo noea est absolutum quid, sed relatio est e quod ab intrinseco est inseparabile mutuo : & quod non sit
materiae prima probatur et quia in unica materia datur duplex appetitus ad multiplictan lannam ; sed quando unum multiplicatur altero non multiplicato man Disitigre dy Coosu