장음표시 사용
141쪽
loco desinitive ; sic materia si fieret in universo sine tarma, ellet definitive alicubi iasi
Uttan fieret extra universum, nusquam estset localiter, vel definitive, tamen esset natura quaedam absoluta.
Et ultima in hac distinctione, utrum
nrateri.t prima corporum caelistiuin,
Ubi aliqua ad quaesiti intelleentiam
333 . Rinao est notandum, quAd hic non controvortimus de cite specifico
eompleto, quod materia accipit a sorma, cum qua quoddam completum compo itum constituit, quia evidens est composita constit a ex materia & sotina tam sublunaria quam coel iacsse quam plura inter se sp cifice Vistin Sta, sed loquimur, & conir vertimus , utrum materia coelestium corporum separata a coeles ibus latinis, & secundum suam intrinsecam rationeinconsideruta, dc similiter materia corporum sublunarium a sorinis sublunaribus praecisi, attenta sua intrinseca natura, sit ejuslem species ii fimae, cum illa caulinia essentialia praedic ea habens , ita ut solum numcro di versificcnturinter stis 36. Secundo est notandum , quod hic
naris, de coe estis sint ejuslcm, vcl alterius Tici adaequate, qica cum ex dictis a nobis
num. 33 s. hujus distinctionis, materia sibi vindicta actum ditarenti in Metaphysce incompletum , neceste es dicere, quod sit species Metaphylica incompleta, ut nuntis 3 o. diximus. 33 T. Tertio est notandum, quod hic non sol ut inquirimus de materia labluna rium ignis v. g. & aquae inter sese conlpari,
is , nec de materia primi. coeli facta comparatione cum materia Solis , vel astri; sed tam de istis materiis, quae in diversis cona, politis sublunaribus reperiuntur , facta comparatione inter se, quam deniateriis coelorum inter se comparatu, & de materia sibi unari comparata ad materiam corporii in coelestium. . M338. Qimo est notandum, quod d&cultas iupponit cum communi Theolog riun consemu contra antiquos Philotam quod corpus ccesiae, quodciamque sit, constat materia, & sorina Physica quod etiam nos insipponimus, & omittimus disputa dum ad libros de coelo. Videte Scotum in
I . q. 1. ni . E. F. respondeo: caelum est corpis naturale et Ergo constat materia , ct forma, qua sunt cujusvis corporis naturalis principia. Et lib. de rerum principio
m 8. num. 26. . Si quaestio querat, an omnia habentia materiam, habeant unigeneam, vel univoce participem materiam' Dic quodsi
Vbi materiam primam caelestem, Osuh-llinarem esse ejusdem ciet insmade mente Scotistabilitur. .ssy.T Ico primam conclusionem: m teria prima corporum coel stium Diolli Omli
142쪽
oen , & sublunariuin est ejusdem infimae
speciei, ita ut solum numero dive siticentur, eodem prorsus in . , ac una materia subhinaris numero ab alia solum distinguitur: Ita Scotus in Z. dist. Iq. q. I. sub num.
a. s. quod fit dicatur, ubi ait: si dicatur
materiam illam (videlicet coeleston non esse ejusdem rationis cum materiis receptetudirersarum formarum, in videtur inconPeniens. Hanc sententiam sequuntur Onan Scotistae contra D. Thomain, qui 2. contra gentes cap. 16. & I. p. summae q. 66. an. r. ait: materiam coelestem , & sublunarem
specifiee distinctas et quam sequuntin
Caietanus ibidinia. Suarta tona. 2. Metaph. disput. Is . sin. o. nimbricenses t. do coelo cap. s. q. I. art. E. & alii. o. Probatur conchisio ratione dedi ctam textu Scoti citator si materia prima
coeli esset alterius ordinis, & rationis, ac est materia prima sublunaris r Ergo darentur duae materiar primae in universo alterius, &alterius rationis: sed dari duas materias primas storius & alterius rationis, in omnino contra ordinem universi: Ergo implieat dari duas materias coelestem, & sublunarem alterius & alterius rationis. Major ex se phtet, minor probatum non sunt in univcrso duo fines primi , nec duo incientes primi, Ex eo quod subverteretur ex tali positione universi ordo: Ergo nec duae materiae pri
s i. Et quod non sint in universo duo
sines , nec duo agentem primi , probatur ex Philosoplio , qui I 2.' Metaph. text. mcomm. 3 2. Noncludit unitatein univcrsi ex unitate finis, ubi ait et ad unum quidem
Cum omnia coordinata sunt: quia si essen duo fines p tibi , ad quos omnia coordinarentur, coordinatio unius esset coordinationi alterius contraria, & sic non unus
universus , sed duo essent , quod implicat. Si darentur similiter duo efficient primi, darentur duae primae causae, qua rum Gira dependeret ab alia, & ita duo Dii, & duo primi independemes: EDgo sicut implicant duo fines primi, de duo agentes primi, ita implicant duae nimietiae Primae. 3gr. Secundo probatur et illa, quibus convenit eadem desinitio inentialis, sene essentialiter idem ; sed nuteriae primae coeli , & sublunari convenit Od . desinitio materiae: Ergo essentialiter, A sp cifice sunt cadem specie materia. Minor probatur: illa, quae habent eadem essentialia constitutiva, cadem desinitione deli niuntur , materia coelestis , & s ibitina iuhabent eadem constitutiva essentialia: Emo eadem desinitione definiuntur. Pro atur minor et hoc quod est esse primum subjecti im substantiale, ex quo omne compositum substantiale sit, in de nitio materi ae sublunasis , ae hac eadem definitione definitur materia prima coel stis di Ergo eadem definitione definiuntur. Quod si ita non in , sed aliae definitione materia coelestis definitur: Ergo non fit materia priina. Patet, quia quod non definitur definitionc hominis , non homo et Emo quod non definitur definitione materiae primae se non est materia pE
y s. Praeterquam quod si materia prima sublunius non habet achim, sive Escsentiam actualem ,ives Metaphyscam
143쪽
dii urentiam, ratione cujusis e talis comstituitur, & distina uitur ab omni alio, quod non est ipsa, ut ipsi Thomistae mutat, P modo potest stare, quod ipsa secundum se specifice distinguatur a materia coelesti se cundum se considerati, quia quod in se non est non des uiguitur. Vide inconsequiitiam in doctrina Divi Thomae.
Ir umenta contra dicta. qq. DRiinc, arguitur contra nostram L conclusionem a Thoinistis, ex authoritate Philosophi , qkii S. Metaph. te t. 2. ait: in aliquibus coetu, res vota esse materiam, rei non esse talem, qualis in rebus caducis reperitur. Et Io de generat. cap. 6. ait: ea, qtra
mutuo agere, O pati non possunt, non habere eandem materiam ; sed corpora inferiora nullam habent actionem in corpus coeleste, neque in illo agunt mutuo: Ergo horum, S illorum materia, de alia dc alia est ex
respondco primo, quod Philosophus lapsus
est in errorem, assimam coelum esse inco ruptibila, & ab aeterno ex se necessarium, &sic nihil mirum, quod vel materiam coelis non concedat, vel si concedit, astinat esse, alterius rationis. Secundo dico pmpter tanti Magistri authoritatem, quod Philosophus ibi non loquitur de materia coeli secundum se, sed de illa prout qualitatibiis coelestibus cst affecta, vel serinis. In quo sensu verum in quod distinguitur a sublunari non iuri ne sui , sed ratione serinae coelestis, ex eo .Fod talis ibona non lubet qualitates ad
corruptionem disponentes, neque illarum est capax. 3 6. SecundP argimur et si coelum ha beret materiam ejusdem rationis cum male Aa corporum sublunarium , sicut corpus sublunam in corruptibile, ita coelum corruptibile esset, sed coelum esse corruptibile
est contra communem Philo phorum consensum et Ergo habere materiam ejusdem rationis cum nostra, non est admittendum.
Maior probatur et ideo corpora sublunaria sunt cormptibilia, quia habent materiam squae est corruptionis principium et Ergo siccetum haberet materiam ejusdem rationis cum nostra, esset etiam corruptibile.
3s . Respondeo distinguendo mai
rem : esset coelum corruptibile ab intrins co ratione materiae, quae est principium intrinsecum corruptionis , concedo et proxime , nego.:Duplex itaque est corruptibilia tu, alia remota, alia proxima: corruptibilitas remota est, quae convenit cli libet habenti materiam, nam cum materia si ex se omnium formarum capax, & ad omnes dicat appetitum , sive inclinationem, potest informari forma, quam non habet, & amittere illam, sub qua est. Corruptibilitas proxima non solum attenditur penes principium intrinsecum corruptionis, sed petit,
ad hoc quod pmxime aliquid corruptibile
sit, dispositiones accidental et . quae quidem qualitates ex eo quod inter sese pugnent, &contrarientur, disponunt sui uini, in quo sunt, ad proximam corruptionem. Prima corruptibilitas stillet remota, & in amiprimo est quae invenitur in colimribus coelestibus, ex eo quod materia gaudeant. S cunda vero minime, quia corpus coeleste
144쪽
non tabet qualitates contrarias, nec capax earum est , & ta es corniptibile remote, non vero Pro mc. .s 8. Tertio arguitur et sentia coeli est incorruptibilis, ita ut indissolubili nexu uniatur cum materiar Ergo coelum est inco ruptibile. Probo antecedens et illud est imcorruptibile , quod non potest corrumpi ab aliquo creato agente; sed nexus quo se acceli cum materia unitur, non potest co rumpi ab aliquo creato agenter Ergo est incorruptibilis talis nexus: Ergocceium incorruptibile est. Probo minorein ; quia si esset coelum e ruptibile naturaliter, aerialiquod agens creatum , quod esset corri ptivum coeli ; sed iam non datur: Ergo&c. Probor cuilibet potetitiae passivae naturali correspondet aliqua acti va naturalis: Emosi materia coeli cilci passivc receptiva naturaliter aliarum tantiarum, de ex hoc capite coelum esset corrupti tale, daretur in natura
aliquod agens activum naturale, quod possit illud corrusnpere , & actuare illam mat riam: Ergo A c. 3 s. R ndeo nTando antecedens in sensu explicato de incorruptibilitate r mota, & ad ejus probarionem nego maj rem ; sufficit enim, quod agens divinum mssit corrimipere serinam coeli, & aliam tarmam in imateria introducere, ut coelum corruptibile simpliciter dicatur: & ad ejus probationem sina iter nego maiorem. Ad
confrinationciri autem nego majorem: p tentiae enim passivae naturali non cori spondet asens naturale, sed se a natur
iis naturaliter persectiva talis passivae pintentiae (videte quae num. q6o. diximus de
. hac Potentio in caeco inim datur potentia o TELIS LIBRO S. Impassiva naturalis receptiva visus, & tamen non datur agens naturale, quod possit talem Hrinam inducere, & si non datur agens naturale , quod possit introducere aliam Erinam in materia coeli & illam mimain coelicam expellere, hoc enim non est, quia talis i ateria non sit susceptiva omnium tam martim, sed quia est serina carens contrariis dispositionibus, & earum incapax, &sic nunquam potest actualiter corrumpi, tiamsi in s e corruptibilis sit. 33o. Quarto arguitur: plus Histing tur eorpus coeleste asiablunari, quam compus seblunare ab alio corpore seblunari; sed materia corporum sublunarium est eiusdem species: Ergo materia corporum c estium
non ejusdem, sed alterius speciei est. Pmbo e sequentiam: quotiescumque principi ta sent distincta, principia constitutiva e rum distineta sunt;sed materia corporis coelestis, & sebluna is est principium constitutivum eorum: Ergo si corpus coeleste&ψblunare plus quam specie distinguuntur, materiar, quae sint principium c itutiamin eorum,plus quam syecie distinguuntur.3si. Res victo concedendo majorem dc minorem , & negando consequentiam , A ad ejus probari cin distinguo majorem et voti umquc principiata sentdistincta , principia constitutiva formalia sint distincti , concedo: principia constitutiva materialia, nego. Homo enim , &leo plusquam numero distinguuntur, & h
- , & lapis plus quam specie, & nihil minus mat a lapidis, hominis, & leonis, in ejuslem speciei, & ita similiter etiamsi
coelum plus distinguatur ab homine quam evus, non inde loquitur , quod mater acoet
145쪽
coeli sit diversa in specie in homine, & coelo ; nam distinctio scinper sumitur per i
anam , non V o P ruinateriain , quae in
omnibus eadem est; licui distinctio liominis ab equo non sumitur I 'nes anilia itatinia, quae quali materia in utrodi reperitur Odem, sed penes sormas dincreficiales rationalis, & irrationalis. 332. Quinto avitur: sorma coeli est incorruptibilis, de non potest desinere nisi per annihilationem: ergo coelum est incorruptibile.Probatur; quia cujus principia fuit incorruptibilia,est incorniptibile;sed principia coeli, materia videlicet,& sorina sunt incorruptibilia : Ergo coelum est incorruptibile. 3s s. Respondeo negando antecedens, di ad ejus probationem nego majorem;licci Cnim anima rationalis sit incorruptibilis, &similiter materia prima, nihilominus constitutuna per ipsam, homo videsiccet est corruptibilis , ex eo quod possit anima a corporet pararit,sive a materia in doctrinaDivid ho-mae, & ita licci demus, quod lanna coeli sit incorruptibilis, &sunt liter materia, ex eo
quod in via coeli possit a sua sorina sepa- et ari, non est corruptibile. Et dicta pro hac distinctione de materia suificiant, ut ad alia
Desecundo transmutationis substantialis principio, quod es priratio. oc a nobis dictis min.sqy. privatio sit transmutationis principiti, licet non compositi naturalis, ut patet ibidem iiiiii).ay8. N privatio prius natura sit in matcria, quam forma, ut ait Scotus in s. dist. s. iiiim. I S. & ordo naturae petit, quod quae priora sunt in essendo, sint etiani in cogit ostendi ordine priora, aetis jam de niat aia, restat nunc de privatione agere.
De cu , quae ad privationem ex pectant secundum quod ad praesens attinet institutum, ulu de quidditate, natura, O .exi sentia privationis. 3s.DRivatio sic a solo in I. dist.28. q. E Lipri ratio autem ex Philas S. Metaph. cap. 2 2. definitur: est carentia formam subiecto apto. Perly carentia convenit cum
Tatione, & ly in subjecto apto diverit
ficatur ab illa. Ita communiter omno tam
336. Privationem dari a parte rei communis est Pi losophorum cor senses;& pr batur breviter et a parte ante considerati nelii intellectus caecus est privatus visu: ESD a parte rei datur privatio visus in caeco. Item a parte ta datur lucis privatio. Idcindico de materia in rinata latina ligni, in qua datur privatio serinae ignis, ex eo quod capax sit talis seruiae, & illam non habeat. 33 T. Privationem autem insedistinctanta materia, & senna in certum, & apud ferconmes indubitatum, quia licet Scotus in I. P sc. q. Is . num. y videatur dicere, quod privatio non dis uaguitur a materia,loquitur de privatione radi ili, lioc est, de radice, sive tundametato privationis, non vero dei'
se privatione lannali , vel si loquitur de ea ,
loquitur secundum mentem Philosophi, non vero ex proprio cerebro.s38. Dari ergo distinctionem realem n gativa inter forinam, S privatione, & inter privationem, S materiam, sic ostendo: illa distinguuntur realiter, quomin unum poteste e sine alio;sed materia potest esse sine pria vatione , & similiter lanna et ergo materia,& lanna realiter distinguuntur a privationc.
Minor pater ; quia quando lanna est in materia s
146쪽
tiaa, tunc non datur privatio illius tamar.
Et quod talis d stinctio sit negativa, inde
patri, quia alteruin eximnunt, videlidet
privatio, quid iamativum S non positivum.
3ss. Privatio igitur in materia ti de qua
philosophainur ad ita dictum entis, sive formae
positivae , non quia privatio aliquid positivuhabeat, sed propter impersectionein nostri intellectus, qui illam non potest percipere, nisi ad modum politivi, ex eo quod tam dinbilis naturae sit,quod non potest movere i tellectu ad sui cognitionem, S inde fit illud
axioma commune, privatio cognoscitur persennam, sive ad modum tamiae, quia sorinain, quae sp ificat privationem. 3Zo. Ex quibus sequitiet,quod cum privatio sit carentia formae in subjecto apto,tot privationes dari necesse est in materia, quot sunt tarmae, quarum materia est capax, &illas non habet; & cum sorinae, quae possunt esse in materia,sint specifice aliquae, aliae v
ro generice distinctan illae privationes,quae sunt formarum, quae specie distinguuntur, sunt specie distinctae , & privationes se
malum generice distinctae et & se se ae
solum numero distinguuntur, etialia privationes eamna solum num o distinguuiarur,
quia privatio a forma specificatur. 6 I. Secundum tamen est,quod privatio est proprietas negativa subiecit,quod den minatur privatum, quae necessario sequitur subjectum,tanquam passio, non quia insep
rabilis sit,sed quia implicat, quod subieetiunsit in re, & quo d non habeat forinam, cujus capax est,& quod non ita at privationoen illius, quia cum privatio sit non esse sonnae in tali subjecto, ex eo quod lanna non sit,de necessitate est privatio, & sicut forma positiva nectatario supponit subjectinia, in quo sit aliqua prioritate saltem naturae ; ita similiter privatio, quae est forma negativa, necessario supponit subjectum, quod den minat privatum in aliqua prioritate, ant quam ei insit. 36r. Insuperest notandum quod ad hoc quod detur icilius sennae in aliquo subj eto, necesse est, quod sentia, & subjectuin sint realiter distincta; unde inter essentiam,& passiones realiter identificatas nequit inflveniri privatio, unde licet in illo signo, sive instanti,in quo intelligitur homo,non intelligatur ejus passio, Micet risibilitas,tamen in illo signo non datur in homine privatio risibilitati quia risibilitas non est nata inesse
serinaliter homini probllo signo, sed in signo naturae sequenti, & in illo signo pilvatio inest subjecto, in quo subjectum natum erat habere serinam, & illam non habet. 36s Non esse privationem principium
corpo is naturalis neque in fieri,neque in hacto esse, jam manet nium I 8 .primae distinctionis probatum; non posse similiter uni voce cum aliis p incipiis convenire etiamsi principium esset,num. 138. probavimus; seconditionem sine qua potius quam rigor etransmutationis principium docuimus num. 188. esse principium transmutationis su stantialis lato modo,& extrinsecum patet ex num. I 86. & dicta pro hac distinctione de privatione sint satis, ut ad alia majoris notae
De Forma substantiali, qua est secuedum
corporis naturalis principium.
Dostquam de materia, & privatione, nec non de aliis ad eas pectantibus Timi: restat nunc de forma substantiali agere ,
147쪽
quae est ultianum p incipiam tam gener tionis substantialis , quam corporis naturalis principium est , licet dignitate sit prius, ut bin jam videbimus.
Dequutilitate, O existe rasorim substant ala. A Niecimin ad petitum quaestionis r spondeamus, varia nomina, quibus a Philosephis solet excellem iaFomiae laudari proponam, ut ejus dignitas patefiat
Ubi aliqua nomina, quibus solet communiter nominari Forma, propo-mmur, O ejus existentia demonstratur.3M IIIcitur imprimis Fontia, eo quod
a formet informitatem materiae , poliatque eius ruditatem, sine qua materia
rudis, in cinis, & prope nihil, ut ait Augustinus. Dicitur serendo species, sive dec ra, eo quod decoram, pulchramque reddit Daturam. initur quod quid erat necesse, eo quod a sonio principalius sumitur quid litas rei. Dicitur' iquiae sicut materiaest pura subiectiva potentia, ita sema est purus hctus nil includens de potentia, aestuans, &dctenninans potenti italoen materiare Dicitur a Platone proles divina , ciuia ex eo quod actus prae caeteris creaturis tuo assimilatur creatori , dicitur charaestim, quia materiam figillat, & per illam devenimus incognitionem mattaae. Dicitur finis, Aeterminus, quia finis, & scopus est, in quem
tendit natura per generationem, licet non adaequatum, tamen principale. 6s. Dari Graias subitantiales de facto generabiles, & corruptib les, ita firmum est, ac in dari novas generationes, & co ruptioius in universo quotidie,ita desinitum extat in Concilio Lateranensi s. sub Leone X. scis. 8. ibi definit Comiti uin , animam rationalem esse formalit inlorinantem realiter distinctam a materia. Probatur ergo hac unica ratione: compositum substantiese
ligni distinguitur filiatiuitialiter , & esset tialiter a compolito substantiali ignis: Emo habet aliquod principium int insecuin se stantiale, de ellentiale, per quod fiat talis distinctio ; sed his principium intrinsecuin substantiale , & essentiale, per quod sui stantialiter , & essentialiter distinguitur, non est materia prima, cum in utroque sit ejusdem Hrionis: Ergo est aliud intrins cum principium; preter materiam non est aliud , nisi forma substantialis et Ergo datur forma substantialis.
ARTICULUS SECUNDUS,s id Forma substantialis sit, O quot
plex demonstratur tur: forma est ratio ipsis quidquid esse. Et s.
Metaph. cap. 2. text. C. ditatur per quam
dam appropriationem . quatenus forma essprinciparior pars des intronis, et principalius factens ad quidestatem Dei. Scotus ibi doris ab num. I. F. notandum, & in I. Metaphia cap. I. sub num. so. f. notandum.
36J. Commiliter igitur sic a Philos
148쪽
imis definitur: est actus simplax substantialis
sinum per se cum materia constituens. Quae desinitio licet possit sustineri, aliatu nihil minus nostris principiis conseruatorem tradam et forma estprimus actis PhysicisDUI -tialis, qui neque ex aliis Pusce compositir. sit, sed omnia Physi e compo ita ex illo per se sunt. Primus dicitur, quia alium n m se ponit; dicitur substantialis ad disserenti vinserinarum accidentalium ; dicitur amis , qtila ejus munus est actuare, & detenninare materiam; dicitur Phocus ad disterentiam Dei, & Angeli, qui licet actus substantiales dicantur, non tamen sunt actus Physici Aliae particillae mapplicatione eorum, quae diximus definiendo materiam num. 3 2. &sequentibus patent.s 68. Pro clariori tamen intelligentia imae, nota quae mim. 223. & Zyq. s undae dis in Stionis de materia diximus, quia omnia vice versa de Mnna possint explic ri : nam sicut in artificialibus Erma v. g. a tisicialis statuae est, quae deteraninat, exo natque materiam ligni v. g. quae secundum se indit rens erat, & cotistituit cum illa se maliter statuam ; ita proportione scrvata in naturalibus serina substantialis est, 'itae de
tenninat irrateriam, actuat, atque Exornat,
constitititque cum illa compositum se stantiale et & similiter sicut in naturalibus Clor v. g. constituit hinnaliter subjectum,
in quo ea calidum,& frigiditas frigidum, ita
similiter nna sitbstantialis ignis v. g. constituit ignem, & reddit materiam igneam,& tarma aquae reddit materiam aquc am, S se de aliis. s. Forma igitur ut sic , prout abstrahit a substantiali, accidentali dividitur aequivoce in substantialem, & accidental elotina substantialis jam manet explicataesernia accidelitatis & actus actuans subjectum, & uniun per accidcras cum illo constituens, ut frigiditas, calor &c. Forma substantialis etiam aequivoce dividitur informaen inexistentem , & inserinantem: nna inexistens est substantia completa spiritualis intime inexistens, sive assistens in alio, ut Deus, qui intime praesens est ubique rationc suae immensitatis, & Angelus sive bonus, sive malus, qui inexistens co pori alicui, illud movet, scd non inserinat, ut aliqui daemones iaciunt permissione divina , aliquod assumentes corpus rei verum, vel phantasticum, Si de hoc non est senno nobis hic. Fontia Physica insennam, quae est, quae intime unitur per unionem inta
mationis cuim materia, & illam actuat, &constituit compositum, est, quae hic definia , tur, caeterae vero improprie forinae appel
3 o. Fonna substantialis informans ulterius dividitur univ d in corpoream, d spiritualem: spiritualis est anima rationalis,& nullam aliam cognoscinam. Corporea iterum subdividitur in corpoream vivemtem,& non viventem. Vivens est,quae comstituit vivinis tannaliter, ut quae reperitur in plantis: non vivens, quae reperitur in i pide, aqua , terra', igne &c., & in reliquis non viventibus. Forma ulterius
vivens divi linir in sensibilem , & in insensibilon et sensibilis est , quae datur in animalibus, quae vere sciassilia sunt; , non sensibilis, in plantis, de quibus Deo
dante in libris de anima. Circa sennaria modo explicato nulla sere sunt at me: cc a ta, Disitigod by C
149쪽
ra, & sic illa omittimus apud audiores ubdenda.
Uertim si in i Physica substantialis , NI accidentaliis educatur de potentia materia primae. Elebris difficultas, quae inter omnes solat controverti de forma est, quam proponit titulus indagandalia. Pro cujus intelligcntia per prius aliqua notare necesse est, quapropter sit
Ubi quid fit eductio declaratur, Oahiqua pro intelligentia petiti propo
3 i. C ductio es cuius sennae ab aliquocis subjecto in coinnuini omnium consensu nihil aliud sonat, quam demidemtiam sentiae in fieri, & conservaria tali su tecto.Unde illa forma,quae a subjecto in fimri, & conservari dependet formatissime, di citur educi de potentia talis subjecti; qui modo autem sit intelligenda haec sennaea subjecto dependentia, vel in quo genere causae sit, est controversa inter authores Seholasticos 3 r Alii dixerunt, Quod dependentiata at in seri a subjecto stat in hoc , quod ad fieri talis setinat, necessario supponitur iubiectum, in quo fiat, & exemplificant de sigillo, ad hoc ut sinansmilitudinem expriamat , necessario supponit ceram, in qua talem similitudinem expressurum est. Ita si--liter ad hoc quod latina producatur, seu
fiat, necessario supponit subiectum, in quo fiat, de sit ; & sicut artifex indiget sebjecto,
in quo navis, vel mensae serinam artifici lem introducat; Sta naturale agens indigctsubjecto, in quo sonna producatur, & fiat. Qt, coniinnant cx Philosopho, qui 2. M taph. cap. ultimo, ait: st domus esset eorum, qua natura, Fc feret a natura,scut nunc ab arte fol.6y3. Scotus. Oin 2. Phoc. cap. 22. si natura faceret domum, vel navim , faceretea,ficut facit ars: ita tamen ut ex parte subjeci i nullus detur Physicus influxus, sive causalitas ad sorinam quae in ipso fit,sed tantummodo passiva receptio, ut in cera res eiu sigilli, quae mere passive se habet , & in ligno respectu forinae navis , vel mensae. sis. Hanc harentiam patrocinantur Rubius i. Physic. traei. q. de forma q. I. Murcia disput. 6. q. I. Hurtata disput. q. sin. r. qui citant pio se alioso quod magis, aliqui Scotistae in suis manuscriptis autumantes esse demente Scoti Sed contra illos insurgor ideo tarma dicitur dependere in fieri a subjecto, quia supponit subjectum, in quo fiat absque aliquo influxu se tenente ex parte subiecti; sed anima rationalis su ponit necessario subjectum , in quo fiat,
quia si non esset corpus , non producet turaniuor Ergo anima rationalis in educta de potentia subjecti, & nou creata , quod est contra stam di idem dico de gratia,& aliis sormis supernaturalibus, quae in via Scoti non educuntur de potentia subjecti,&tamen necessario supponunt subjectum, in quo fiant,& sine illo non possunt conservari s q. Alii alia Emniaverunt,ut Anaxagoras, quod forinae, quae de novo generantur, non prorrie gener ur, sed patefiant, cum
150쪽
ante generationem in materia latitassent i quam secere , ut forma , absconditae. Alii ut Avicenna,& Plato ne
garunt omnem concursum tam ex parte
subjecti ad sorinas , quae de novo producuntur, quam ex parte agentis naturalis,
sed Deum, vel intelligentiam aliquam prinducere eas affrinant. Alii virtutem semi- Iasquae antea erat
in potentia materiae, tanquam effectius in virilite suae causae actualiter in materia existat, & producatur ab agente naturali coadjuvato a materia , tanquis, ab alia concausa ; ita ut illa forma, quae in virtute caute continebatur, Si in virtute, sivenalem a materia distinctam , quae esseti potentia materiae, ab utroque simul, in formarum effeci rix,concesserunt,de quo vide Scotum in E .dis . I S. q. I. 3 s. Ut auitan nos veram Scoti nostsi
intelligentiam aperiamus, & quid veritaticinitannius sit in lire parte tenendum d ceamus , est primo notandum, quod eductio serinae de potentia materiae nihil aliud
sonat, quam extrahere semiam a naateria, sive trahere , & ponere extra materiam, sicut educere aliquem de domo , vel den rium ex marsupio, sonat trahere illum extra domum , & extrahere denarium ex
marsupio , quod Hispanice dicitur et S car a uno de easa , o suar et dinere delabbIA.s etc. Secundo est notandum, ut exemplo materiali apposito res cla ius evadat, quod sicut requiritur, quod talarius sit in marsupio, ad hoc ut ex illo extrahi, sive educi dicatur, sic requiritur, quod forma sit in materia, ad hoc ut latina extra illius potentiam educi dicatur et hoc tamen dicerimine, quod denarius a mi iter tam liter requi itur, quod sit in marsupio, ut extra illud extrahi valeat; sema vero non sic debet esse in materia, sed virtualiters tum ut in causa, nam hoc sonant illa verba,
eductio fornia de potentia materia.STA Ex quibus apparet, quod sormam educi de potentia materiae, nil aliud est,
teria videlicet, & agenti, tanquam ab una cause integra totali, &adaequatamat ria , serina extrabatur ab osse in virtute cauta, & ponatur per veram actionem incile actuali in materia.3 T8. Ex quibus sequitur corollarium,3uod nec agens naturale est causa totalissimae, nec similiter mattaa, sed utraque partialis , ita ut nec agens sine materiae
concursu valeat attingere serinam, nec materia line concursu agentis . rinam producere vescat; ita ut irrat a non mere pacsive se habeat in serinae eductione, sed praebendo concussum quasi ei stivum ad sormam , & ipsam cum agente concausando.s s. Tertio est maxime notandum, quod cum concursus commensuretur cum
virtute cause, a qua procedit, ille erit per istior concursus, sive influxus, qui a per ctiori virtute, sive causa emanat: undet cum agens sit persectius materia , & materia
imperfectissimum quid si in genere entis , sive substantiae test enim prope nihil, ut ait Augustinus 3 est nobis ducendum, quod
quamvis materia, & agens constituant nam causam adaequatam respectu sorinae, quae educitur, sive producitur, tametra cor cursus se tenens ex parte agentis nobilior,&persectior est , quam concursus se tenens ex parte ruateriae , tiun quia plus causat