장음표시 사용
201쪽
IN OCTO ARISTOTELIS LIBRO S. r p
ro accidentibus, quia attenta sua natura va-l licet prioritas originis, & naturae soleant Iebat substantia pro aliquo tinn recite, &l communiter explicari per prioritate adurari sine accidentibus. Vide Scotum m r. ad distinisti cin prioritatis in quo, quae est iusti contra istam Arulmonem num. prioritas durationis ut dixit en non minia c. O diis. l. q. num. I p. dis. 28. q. cidunt, ita ut idem si prioritas a quo, aes. uum. 8. N aliis in locis
ter illa,quorum unum necessario supponitur ad cile alterius, ut v g. essentia,quae necessa-
prioritas originis, sive naturae; quia prioritas a qto datur praecipud inter illa, quorum unum ab alio dependet,ut dixi num. T68. at vero prioritas originis inter illa, quorum urio supponitur ad passionem incile existen- num ab alio nou dependet,iiiuno sibi ex n tiae , prius enim est, quod hinnov. g. sit, i tura sua repugnat dependentia; & sic solum quam quod risibilis sit, & universaliter da- inter divina Personas, & cilentiam, & a tur prioritas haec naturae inter illa, quorum tributa reperitur, inter quae omnis de n- unum dependet ab alio in aliquo genere,ui dentia secluditur , eo quod dependere sit de illud a quo aliquid dependet, dicitur prius imperfectio repugnans divinae perfectioni.natura suo dependente , & illud tale, quod j Et has omnes prioritates, de posterioritates dependet, posterius dicitur illo, a quo dc- l debetis maxime notare, tam ad ea, quae hic pendet, etiamsi utrumque in codon tempo-l sunt dicenda, quam ad alia plura intellige ris instanti existat, & sic haec prioritas com-l da ex Philosophia, & ex Sacra Scriptura. muniter appellatur prioritas dependentiae, T r. Secundo est notandum, quod adtive prioritas a quo
tur inter illa, quorum unum originatur ab ahoc, quod unum prius tarmaliter, & actu liter dicatur alio, necesse est, quod sint simul illud unum, & illud aliud; & ratio iaci lio, etsi ab illo non dependeat, suae prioritast ra , quia prius, & posterius sorinaliter datur inter Patroen, A: Filium in divinis; s sunt correlativa, & sic non potest Seu Pater enim est prior origine Filio, eo quod num sinc alio ; sicut pater sorinaliter est Filius a Patre originatur; & Filius, & Pateriunt priores origincSpiritu Sanctico quod Spiritus Sanctus ab utroque trahat originem , etiamsi Pater, & Filius sint simul in
eodem temporis, & naturae instanti: & haec prioritas originis, licet sit realis ante omnem operationem intellectus, & tamen minor quacumque alia prioritate roti, S
lim in divinis reperitur inter divinas pcisonas , & tarte inter attributa divina, & divi
resativum quid , quod non potest intelligi, nequc esse sine filio, neque e contra ilius sonitaliter sine patre; at vero ut unum dicatur prius alio iundamentaliter,
requiritur quod in illo priori, in quo AE, sive intelligitur prius , non sit posterius, quia idco prius denominatur, quia est sine suo posteriori. T 3. Tertio in notandum, qu5d hoc
nomen causa, ut optime insinuavit Scotus in hoc Z. q. T. vlim. q. cst nonam r
202쪽
ordinem, sive respechini ad suum in Quin, tanq:ia in ad Quin correlativmi , & proinateriali virtutinia absolutatia , per quam causa est potens producere suum et Uctum , & sic pi test conliderari, primo pro Hr- mali, & prout causa reduplicative es , &in linc sensui uillumes dubium, quc I causa non sit prior silo ei fietu, eum necessario illa relatio, quam importat causa adesse-cetum, supponat citat ina jam productum, ad que ii terminetur. Secundo pro mat riali, pro illa virium absoluta , a qua producitur effectus ; & in liac secunda accinptione dubitatur , utriim causa secundiim
Esle absolutuir causae sit prior suo essectu p p . Qiyrto est notandum, quod causa adhuc potest dupliciter considerari: primo secundum este absolutiim causasivum, quod inbet in actu primo, quatenus p tens est causare , N producere erictum. Secundo prout achialiter causans, influens,& dans cile erectui sit actu secundo; & in utraque consideratione de causa procedit quaestio T s. Sit ergo prima conclusor prima prioritate OinisIa , videsicci perfectionis,& dignitatis, de qua articulo sequenti, causa tam in actis primo, quam in aetii secundo considerata, non prout causa reduplic
ei ve ed specificative sicundiim esse absol tum causae est prior prioritate subsistendi constitientia suo effectu. Probatur: illud est
in hac acceptione prius , a quo non valet subsistendi consequentia ; sed bene valet rest essediis: Edro est causa, non tamen econtra et est causa et Ergo e stus et Emo
causa prior est suo effectu. Major est per se nota , minor vero probatur ; quia potest
esse causa in rerum natura existens, sine coquod sit etactias, ut patet de Nicolao Sch lastico egregio, qui potae habere filium,& illum non habet; Ergo &c. 6. Sit secunda conclusio: causa secundum este a limini sui, Si in actu primo considerata potia esse prior prioritate in quo, sive prioritate temporis suo este , itacet esse causam hac prioritate priorem non sit per se petitim ab intrinseco cause. Pr
batur quoad primam partem, quia ignis A , v. g. qui in io existit , potest producere
cras i cin B, & nihilominusnillum non producit nunc, & sic de Petro , qui potest cras filios generare, & de aliis: Ergo causa secundum esse abklutuin potest esse prior tempore suo eflectu. I . Quoad secundam partem probatur et quia dantur aliquae causae , quae in eodem instanti temporis, in quo sunt, habent viriliteiri causativain tuorundi eis
ctimn , & valent illos producere, nisi impediantur: Ergo ad hoc, quod causa posse
causam actualiter , non requiritur, quod praecedat tempore suum estinum. Ant cedens probatur: quia in eodem instanti ,
in quo is set, est etiam lux, ab illo tanquam essetan procedens, & in eodem initanti , quo est ignis , valet alitan ignem producere, & de secto producit calorem in se ipse , & in eodem instanti, in quo est
substantia corporea producit quantitatem sibi connatutoren , & sic de aliis r ESD dic. S. Sit tertia conclusio et omnis causa in actu p imo considerata & prout potens est producere effectum , necessario debet
esse prior in esse existetitiali prioritate a quo, sive
203쪽
IN OCTO ARISTOTELIS LIBRO S. I '
sive naturae suo effectu. Haec conclusio sponitur ad operari: Ergo essem causa neces contra Divinia Thomam in s. pari. Media sario supponitur ad causare, sive opera i nani, Caietanum, & alios. Probatur pH-ljusderia causae. Antecedens probatiirioper ino ex Philoppho, qui Isetaph. text.i6.tri dependet ab esse: Ergo cile supponitur ad quasi adini rative alti illa, quae non sunt, quo-Joperari. Et confirmatur: esse periinci ad Ii modo loquentur, aut ambulabunt ' Secundolneam quidditandi, o rari vero ad lii Maenex Scoro iu 2. dis . I 2. q. I. num. II. potest-lacci dyatis; sed quidditas, & substantia priorque probari conclusio sere omnibus rationi- est quocumque accidenti: Ergo&Cbus, quibus supra dis . r. de materia primat TSI. Sit quarta conclusio: causa in achra num. 3 8. usque ad 36o. probavimus secundo considerata,& prout actualiterca materiam primam, eo quod causa compo- sans, etiam in suo ciscetii prior: in contra siti, debere existere existentia propria ante s aliquos Scotistas: causa actualiter causans compositum, & Mnnam. dat esse effectui; sed quod dat este alteri est Ty. Probatur ratione: omnis ac iusse-i prius illor Ergo etiam causa prout causanet cundus necessario supponit in aliquo primilest prior suo enectu. Secundo probatur et saltem naturae actum primum: Ergo actu teste ius prout tenuinat actionetia suae cau-liter causare, quod in aetiis secundus causae, sae dependet a sua causar Ergo est sua cau- nece ario supponit in aliquo priori reali, &isa posterior et potestque probari rationi- existentiali actum primum, live posse cau-lbus supra sectis conclusione praecedenti. sare. A nt talens probatur: omnis actus se- Et rotaratur et Pater in divinis consti-cundus dependet Physice,& realiter ab actuituitur in esse Patris per actionem gen primo: Ergo posse causare in causa,quod est rativam , qua producit actualiter Filium,. actus primus, supponitur realiter ad actua-l& nihilominus Pater prout Pater , dc lem causationem , sive actum secundum.lgenerans est pseor Filio: ita in Probatur consequentia et illud a quo aliquid T. q. I. num. 2q. Ergo&c. Physice, & actualiter dependet, terminat et 8 r. Ex dictis sequitur , quod omnis dependentiam realem sui dependentis ; sed causa Pitysica (causa finali seclusa, quae s quod non est, nequit terminare dependen-llum causa metaphorica est,ut inta suo od tiana illius, qti xl ies: Ergo necessario causa bimus locvi tam materialis, quam formalis, supponitur in cile existentiali aliqua priori-l& ciens necessario debet esse prior suo se rate suo effectu, qui ab illa dependet. Etleffectu, ita ut implicet contradictionem in-mboratur, quia b me valet: causa causat: telligere etactum alicujus causae, quin per. Ergo potest causare, non talhetae contra:Jprius intelligatur causa, a quo procedit talis' posse causare necessario supponitur ad actua-leffectus.liter causare. Patre consequentia; quia illud TSs. Sit quinta concluso: tama scatio est prius, a quo non valet subsistendi cons lPhysica , quaecumque si , realiter distin-quentia: Ergo &c. guttur a suo eflectu. Probatur: cetiamsi a- 8o. Et confinitatunesse necessario sedi pud omnes tanquam primum principium
204쪽
st: eo quod unum producatur realiter ab alio, necessario est unum, & aliud; sed ubi unuin, S: aliud, datur distinctio malis: Ergo iliter causam, & essectum datur distinctio realis . Plaeterca: causa dicit relati taetra realem praedicamentalesia ad suum csse stulta, videlicet causae ad causatum ;i d relatio praedicamentalis realis non datur , nisi inter extrema realiter distincta: Ergo A c. 8 . Ex qua deducitur, sit sexta conclusio e quod causa non potest seipsim causare, ut salso existimaverunt aliqui. Probatur et ad hoc quod causa causci debet prius Ita re esse, ut probavimus, de effectus, qui est producendus, debet non habere esse, antequam producaturi, sed haberc esse, Ac non habere cile implicat contradictionem: Ergo implicat contradictionem causam non
esse a suo effectu distinctam, sive esse idem
causam, & essectum. Et roboratur: effectus dependet in suo esse a sua causa; sed idein a seipso non dependet: Ergo &c. Item: per idem medium, quod dependet
ab alio in essendo supponit illud aliud, a quo dependet; sed esset , in essendo dependet a causa: Ergo effectus in effetido supponit causam et Ergo necessario effectus non est causa, sed aliud restiter a cauta Alias
rationes omitto apud authores videtidas. 8s. Sed contra nostram concusionem aliis argumentis minoris notae omissis , uni-olm argumentum proponam , quod tale
est; de fide certum, & indubitatum in vi
tute meritoriam Christi, vidclicet crucifi-xionis , vapulationis, opprobrionalia, sufferentiae &c., nobis D in contare gratiam,
quando illam largitur , qua & a peccatis mimidamur, & Filii Dei denominamur
sumus; sed merita Christi non habent esse
actuale, nunc quando gratia consertur, non enim nunc Christiis actualiter flagellatur , spuitur , nec sponis coronatur et Ergo ac visa non existente potest actualiter cai
sati aliquis effectus Physicus , & realis, qualis est forma et Ergo non necessario desin supponi causa ad fieri effectus in existet tia reas. S; Respondeo distinguendo antec dens et de fide credendum est virtute merit rum Clu isti Deum nobis conferre gratiam, ita ut merita Christi sint causa Phycca Physice influens in gi viam, nego: virtute metritorum Christi,tanquam virtute causae moralis , & meritoria, concedo maiorem. Ad minorem distinguo et quando gratia nobis donatur , non existunt actualiter merita
Christi existentia Physica , & mali, concEdo et existantia morali, nego et & distinguo consevens: Ergo a causa non existente potest causari ciscetiis Physicus, & realis Physice, nego: meritorie, sive moraliter, comcedo. ta quo nil l contra ireri, quia ruri s
lum agimus hic de causa Physica , & de hae asserimus necessirio debere sipponi ad suum effectum , qui ab. illa Physice dependet, non vero de causa morali, qualis est meritum Christi. 8 p. Pro cujus intellitentia nota, quod causa Physica est illa , a qua producituo Physice effectus per verum Physcum, &realeni influxum, ut ignis, qui alium causat ignem per virtutem Physicam causativam , quam habet medio aliquo Physico influxu, live actione; at vero causa moralis est illa , quae non Physice, scd moraliter causat et .ctum , lioc est meritorie , deprecatorie , sive Disitired by Eoos l
205쪽
sive ola ratorie ut v. g. miles , qui propter assiduos labores strenue exercitos in bello vexillo condecoratur, sive signo ducis; &hujsiti vii causae sunt medita Christi, quae ob suam pene infinitatem nobis meruerunt gratiam, quam Deus Physice producit in anima, de etiam sacramenta, quae cauta nuncupantur gratiae non Physicae , sed
morales, causant enim virtute meritorum
Christi. ARTICULUS SECUNDUS, Utrum inusi sit prior est tete , seu perfeci esto essectu e
88. Uaerit titulus , an omnis causa sit suo esse stu prior iis persectione, hoc est , magis perfecta , quam reuehis iPro cujus intelligentianora, quod es mispotest comparari cum omnibus suis causis in lperfectione, tam extrinsecis, quam intrin-l secis , vel cum causis intrinsecis , & non . cum extrinsecis, vel cum extrinsecis, nulla facta comparatione ad causas intrinsecas,& hoe disjunctim , de collective. Quot supposito de essectu in comparatione ad icausam quamlibri divisim agemus, & postea de erectu cum omnibus collective, eo
late sermonem instituemus, quapropter sit 8'. Prima conclusior est ius Physiacus substantialis persectior simpliciter est quacumque causa intrinseca sui divisim ae 'cepta, v. g. compositum ignis est absoli ite persectior materia ignis secundum se , &etiam Mima secundum se considerata et in
hac conclusione nulla est controversa, etiam
eum Thomistis. Probatur : quid d includit persectionem alterius , & aliquam liam, in illo persectius ; sed compositum includit persectionem materiae, P et
ctionem serinae et Ergo est' persectius tamma, & materia divisin. yyo. Sit secunda concluso et cfluctus Physictis substantialis, compositum videsicci, si comparatur cum suis causis intrinse-cis collcctive sumptis, cum materia videlicet, & tarma unitis, adhuc est simpliciter persectius materia , & serina unitis, quar uni sua causa adaequata intrinseca. Haec conclusio est contra aliquos Scotistas, det precipue contra Fuentes la 2. Physic. q. r. dissic. 2-art. L num. v. Probatur et illud in
persectius alio , & nobilius, quod secundum vi , & sua natura attenta habet persecti rem modum essendi , sive existendi; sed compositum iubstantiale habet persecti rem modum existendi, sive essendi, quanti materia, & soma, etiam prout unitae: E V compositum substantiale est simpliciter persectius , de nobilius materia, & forma prout unitis. Maior ex se patet ; perseetius enim esse persectiorem modum essendi, siave existendi expostulat et minor vero probatur e compositum est quid completum in genere entis,. per se existens , & sebsistens ; materia , & sema prout unitae etiam sunt quid incompletum in generemtis pet se , & ex se ordinatae ad
constitutionem sterius, nempe compositi, & non subsistunt per is, sed subsistunt subsistentia compositi, quod enim existit in alio non subsistit per se, sed illius, in quo existit , subsistentia si stit i Eram compositum persectiorem modum es Midi, & existendi habet , quam inam Z ea,
206쪽
ria, & forma, etiam prout unitae: Ergo est illis perfectitis.
a. Sit tertia conclusior essectus coin- paratus ad causam cssici inarem uni vocam, &totalem in aequalis pers imis cum sua causa. Pro hujus dicti intelligouia nota, quod causa ossiciens in in duplici digere
tia; alia uni voca, aequivoca alia, & aequivoca partialis, alia totalis et causa univoca est, quae producit estinum ejusdem rati
nis specificae cum ipsa causa, ut ignis, quisium ignem producit, homo alium hominem &c. Probatur nunc conclusio: crusa
univoca est illa,quae producit effectum Mustdcin speciei cum illa causa; sed inter illa, quae sunt specie distincta non datur majoriatas persectionis in uno , nec in altero et E go &c. Tyr. Pro quarta conclusione nota, quod
causa ossiciens aequivoca in illa, quae producit effectum alterius speciei, ac est causa; ita
Scotus expresse in d. dist. 12. q. s. s. contra hoc: in hoc nulla est controversa. Nunc ponitur ista conclusior causa aequivocat
talis semper est majoris persectionis, ac est effectus: probatur: non potae essemin ris perfectionis, quia causa effciens nequit influere in persectiorem ectum; & ratio est clara, quia tota persectio essectus est a causa et Ergo ille excessus persectionis, qui relucet in perfectiori effectu, nequit esse a
causa, quae non habet talem persectionem Vninenter, uec tantialiter, nemo enim dat alteri, quod in se non habet, cum non sit alia causa, cum supponamus, quod causa, aqua accipit esse ei ius, sit tot is, qua ' sit ille excessus persectionis participari; inde sit, quod implicet, quod effectus sita
causa essiciente impersectiori; neque est
ctus totalis causae aequivocae potest Se
jusdem persectionis cum causa, quia implicat, quod causa, & eflectus alterius sint spe ciet, &quod sint aequales in persectione;
implicant enim in natur a duae sp ies aequales: Ergo necessario debet esse causa aequivoca perfectior suo eflectu totali. y3. Sit quinta concluso et causa aequia
voca partialis multoties est impersectior suo effictu, & multoties persectior; exemplum primum comprobatur in omni opinione e species impressa est causa aequivoca actus ii tellectus, qui dicitiis: notitia, & est partialis , quia ut ait Augustinus i. de Trinitate p. obsecto, O potentia paritur notitia; & tamen actus intellectus est absiaute majoris p f ctionis, quaam species impressa; actus quia cumque, qui priaucitur ab habitibus, tanquam a causis partialibus aequivocis est lactior ipsis habitibus , quia actus vitales sunt, habitus vero minime, & sc de aliiq. Secundum etiam patet: substantia est causa aequivoca, & partialis, in quantum obj inina, actus intellectus, sive actuum potentiarum naturalium, Set est illis persectior; Sol est causa aequivoca partialis metalloriam, .& vermis, qui ex putrefactione generatur , &est illis pinsectior; Deus est causa aequivoca partialis hominis, & cunctarum crea turarum , quae simul ab ag te creato, & 1 Dco producuntur, & tamen est illis perse
Is . Sit sexta concluso et causa finalis ;quae ex natura rei in finis, ad quem ordinatur cflectus, sonper est persectior suo est G ; patet in Deo, qui est cunctarum cre turanun finis ex natura rei, & est creaturis
207쪽
omnibus infinire persectior; patet etiam in fine creato, qui est ex natura res finis, ut gloria, sive honor Dei accidentalis, ides , ut Deus glorificetur, & honorificetur ab hominibus, quod quid Deo accidentale est, est finis, quare eleemosyna datur , si fiat rinc ordinata, quare injuriis veniam damus &c., sive acquisitio beatitudinis forin iis est finis, quare Martyres torturas, &emciamenta sustinent, & alia hujusmodi,
in quibus honor Dei, & ipsa beatitudo MN malis hominis est quid pretiosius torturis,
cruciatibus, eseemosyna, jejuniis&c. enim sunt condeme (ut ait Paulus passones h autemporis adfuturam gloriam , qua revelabitur Sc. Probatur etiam ratione; quia propter quod unumquodque tale , & i lud magis 3 sed ea , quae ordinantur ad finem ex natura ta, fiunt, sunt ,& est n-tur propter finem: Ergo potiori iure ipse finis erit nobilior , & estgibilior , ac pe
vi. Sit septima conclusior . si finis, sive causa finalis non sit finis ex natura res, sed ex placito, & voluntate ordinantis illud medium , sive effictum in talem finem, multoties media , & esse his sent per sti ra ipse fine,ad quem ordinantur, ut v. g. qui dat Hemosynam propter vanam gloriam, ordinat eleemosynam, quae ex se quid bonum , & honesium est ad vanam gloriam, tamquam ad finem, quae quidem vana es ita mala est, di viriosa; qui vistat templum . mvidere mulierem, & ibi cum ea se numinetur lenoemium, sive ad licitati neir turpeminducat, & alia quam plum.
Argumenta c-radicia. Tys. 'Maeri argumen is, quae contraestas nostras conclusiones postunt obiici, utpote minoris notae, & momenti, sic contra nostram conclusiuni insirgo, in quavassem totum P cum cum materia , & senna unitis comparatum esse illis poetastius quid: Be est argumentum validi simum, cujus solutionem , vellem a m eum in hac conclusione sentientibus ausi
sed tarsitan illius vim reugientes uni illud silentio tradunt, alii in contrariam reviunt sententiam, quod tale est: causa achequatae cujuscumque generis sit alicuius e stus nequit exca in persectione ab ipse ectini;
materia, & serina unitae sint cxisa adaequata compositi et Elgo materia, de serina unitae non possunt se rari in persectione a composito. y T. Maiorem probo ex ciustis mir
pyr. hujus articuli et omnis perfectio, quariaucet in e stu est participata a causa, quae dedit esse totaliter effectui, patet, quia cujus est dare esse, est dare persectionem illius este; sed ne i dat, quod non hes te Ergo causa adaequata cujuscumque generis sit si eius e stus , nequit excessi in pos et ne ab ipse effectu. y8. Hoc ipsum probatur, & clarit iis gratia iuppono, quod composiluin sin indistius materia , & sema unitis in sectioiura , quae incomposito, & non in materia, & serina unitis: quotiescumque enim inum est alio perfectius, est pmpter aliquam persectionem , quae est in illo uno,& non est m illo cor tunc interrogo, ista
persectio a , quae est in composito, & nora
208쪽
est in partibus, in materia videlicet, Sc lo ina unitis , a quo fuit participata, hoc est , a quo conaposituin participat illam perfecti nem Ap Non a sua causa adaequata, materia videlicet, & forma unitis, quia supponitur taletia perlectionem in illis non cite: Ergo rit persectio a sed divina, siquidem ton est ab alio participata,quod implicat: Ergo&c. Ne hoc dicatur, neceste est lateri materiam,& formam esse aequalis persectionis cum
composito. Minor primi syllcmismi est per se
nota, consequentia lotimae ergo intentuin. yy.-Respondeo ad argiunciatum dupliciter, primo distinguendo majorem: causa adaequata officiens nequit excedi in perfectione a suo effectu, concedo majorinn: causa adaequata materialis , & formalis, sive quae ex materiali , & si consti git, nequit excedi in perfectione ab effictu, nego majorum: & ratio in conspicua; quia cuin talis causa non sit una in genere entis, materia Cnim, & sorma unitae non sunt aliquod unum ens, sed duae entitates partiales cuin unione, & ita sicut totum,
quod est unum per se, excedit in perfectione quamlibet scortim , quia qua libri quid ii
completum in genere entis est, ita excedit utramque conjui tun ob eandem rationem. Causa vero efficietis totalis univoca, cum
ectum producat, vi est ens per se, sicutim sua causa, & ejusdem speciei cum illa;
inde fit, quod causa efficiens uni voca totalis non possit excedi a suo tacetu in perh. ctione, bene tameia causi totalis intrinseca, quia talis causa ideo totalis dicitur, quti non admittit consertium alterius intrinsecae causae, non vero quia aliquid unum totale sit in
Boo. A confirmationem vero res is leo, qtiod verum est, quod omnis Hirs ctio, quae in e lectu relucri, est a causa,& ab illa parti pata, sed non inde inser
tur , quod omnis perfectio , quae relucet formaliter in viseetu , sit etiam se ali ter & in causa , sed sat est , quod si in causa victu iter; sed hoc etiam cst intellia gendum de causa efficiente extrinseca, non vero de caulis intrinsecis , qualis est in teria, & forma, immo necessarium est, quod in harum causarum effectu sit aliqua persectio , quae non sit in suis intrinsecis causis; & ratio,clara in via Scoti, quia cum compositum ex a nobis dictis Ast. c. primi libri q. I. art. r. num. sit aliud realiter a sitis partibus suravi sumptis,& unitis , & alias includat ipsas partes, necesse in , quod compositum includat persectiones partium, quas includit, & h
beat aliquam aliam, alias non es et compositum a partibus distinctum. Ad illud, quod addit argumentum, quod talis per sectio reperta in toto, & non in partibus, neque ab illis participata, esset a se & Divina , nego et plura et in illi deficiunt ad hoc quod divina sit, nempe quod i
tum non dependeret a partibus, neque ab effici Cate, neque a sine&c. 8o I. Secundo respondco conciam do majorem , & distinguendo minorome materia , & tarma unitae sunt adaeqtiata causa intrinseca compositi, concedo mi norem et adaequata in omni scia es, nego. Unde rugo consequentiam et lices nim effectus non potest superare per ctioninii suae cause adaequatae, bene taumen eductus potest excedere persecti
209쪽
IN OCTO ARISTOTELIS LIBRO S. - 18s
nein causarum intrins arum ; & ratio est clara , quia ad compositum generandum non solum materia , & forma concurrunt , verum etiam causa reiciens cxtrinseca, & finalis, & sic potes esse aliqua
persectio in composito, quae sicci non correspondeat causis intrinsecis, quia ab illis non habet compositum perfectionem thlem , correspondet tamen causae efficienti,& quando effectus comparatur ad causam, non solum debeti comparari ad causas intrinsecas, sed etiam ad causas extrinsecas, ad hoc ut dicatur, quod non potest excedere persectionem suae causae totalis, quae ex intrinsecis, & extrinsecis causis consuOt.
Utraquepotest sustineri solutio, sed prima
consorinior menti Scoti videtur, quam malueritis , eligite. 8or. Secundo insurgo contra tertiam conclusionem, in qua asserimus, quod e se us comparatus ad causam efficietatem univocam , & totalem est aequalis pers ctionis cum sua causa; primo et quia Christus fuit vere generatus uni voce a Matre,
& tamen ae persectior simplicitcr matre: Ergo&c. Secundo et inter illa, quae sunt nuptam speciei potest esse majoritas pers ctionis in uno , ac in alio: Ergo ruit fundamentum. Probo et Christus fuit homo ejusdem speciei cum Juda, habuit enim eadem essentialia praedicata, & tamen simpliciter persectior AE Juda : Ergo&c. Insuper calor ut unum est ejussitan speciei
cum calore ut octo , & tamen calor ut
octo in persectior calore ut duo . Ergo&c. Respondeo, quod in Physicis Chri stus non est Matre 'Heetior, neque J uda, ctiaensi moraliter, & quoad esse supernaturale, quod habet . persectior sit. De calire dico, quod ignis ut octo est perfectior secundusia esse gradu e , non secundum esse specificum, quae gradu is persectio diacitur materialis,ad distinctionem persecti nis specificae, quae est formalis, coqu5d specie, sit forma totius essentialis. Alix
minoris notae argumenta omitto apud a thorcs videnda.
De ordine perfectioivs, ct exissentia, quem servant causa inter sese com-
EXplicatis iam articulis praecedentibus:
& quaestione ordine prioritatis, persectionis, & existentiae, quem servant causae cum suis comparatae essectibus; restat nunc
stan ordines explicare comparando ca
sas inter sese; quapropter sit
Ubi ostenditur, qua causa sit prior alia, tam prioritate existentia, quam persectionis. 8os. QII prima conclusio: sacta compa ratione omnium causeruan inter sese quoad esse existentiae, prima, quae existit, est causa finalis, & hoc sive talis causa existat existentia Physica, & mali, sive existentia intentionali,& in esse apprehens insecunda, quae existit post finalcm, est officiens; tertia est materia;& quarta deniq; forma. Ita communirer omnes Scotistae, qui materiae, A a &
210쪽
N Ennae existentiam distinctain ab existe tia composti concedunt. 8oq. Probatur conclusior ex priositate in causando alicujus causae bene insertur prioritas in essendo; sed in causando causae servant ordinoen a nobis assignatuni , ita ut finis prius causet , movendo agens, si eccificiens , & efficiens prau disponit materiam,as laoc ut illam recipere vaeleat, Si cum illa unitur ad causandum compositum et tertio, quod sit materia ex cujus caiisalitate, sive potentia educatur forma; & quarto denique forma, quae perficiat materiam: Ergo illinc cundem ordinem servant cause in existendo. Major probatur: quia ad hos quodal: qua causa causset, ae ualiter requiritur,
quod in illo signo, in quo causat, sit Existens: Ergo ex prioritate in causando re cie infertur prioritas in essendo.
Sos. Et confirmatur et causa, quae in vel alias ad causandum, sive operandum, prius causat, quam illae, cinn illa non mota ab alia causet, & faciat, ut aliae causae cau-
sunt ; sed finis est causa non mota , & quae
movet alias ad causandum , omnes enim
cause propter finem causant, finis vero
propter seipsum e Ergo finis est prior in
calisendo: materia propria virtute nequit se nnae unire ad causandum : Ergo debet praesupponere essiciens, sive agens , cujus virtute uniatur, ae disponatur ad Mimae receptioncm , Ergo effciens debet esse prius, quam materia in causandor Insupere mens creatum non potest producere formam amat a det petii letura et Ergo materia eae
salitatis supponitur ad est formae. Similiadi r cona sitim nequit fieri absque forina: Ergo forma supponitur in essendo composito: Ergo eundem ordinem servant dictae causae in causando. 8os. Sittatuita conclusior facta comparatione causim n intrinsecamn inter sese, Ni delicet matreae cum semia, forma simpliaciter persectioi est materia, & ipsa nobilior Ista conclusio coinmunis est omnium Phialosophorum , de probatur et illud est alio persectius , quod magis assimii ir perseae usino, nempe Deo; sed magis assimis tur persectissimo sonna , quam materia et Ergo lanna in nobilior, dc m teria. Major est per se nota: quod enim magis accedit ad persectum, qui est Deus magis habet depersectione. Minor probatur: Deus est actus purisiunus , firmati
cis non ita, tamen actus est, nitul habens si potentia; materiae autem pura potentia nia
hil habens de actu i senio fluenda est habens virtutem active producoidi alia , ii quo Deo assimilatur ; potentia, sive me
ria non ita: Ei &c, 8o . Sit tertia cori cor factaeompa ratione causarum extrins arum inter se se,
cientis videlicet, & finalis, causa finalis nobilior, & persectior absiaute est caedae ficienti, de hoc in genere en is si finis est naturalis , sive ex natura rei praefixus, vel f tem in modo operandi, si finis est ex insimnito, & placito voluntatis erratae r vide diacta a nobis num. yy . huius diiunctionis Haec conclusio e ressa est Philosephi,Sc ti, Augustini, & quia receptissim non protatur authoritatibus. Probatur ergo rati
ner fis in modo causandi non praesupponit aliam causaen, ut dixi num. 8o S. opera turque tanquam virtus immota, & prima in ordine creato; inciens vero cum fine comparatum.