장음표시 사용
211쪽
Dratum operatur,ut causa secunda, & mota serimus causain iurulen esse priorem in exia sine: Ergo siniso nobilior saltein in ni siendo, in inod ausandi, & in persech: do opeianit:.i'iobatur, lura flectitis est ne, aliis causis: finis saepissilire non existit,p3i ari iri,n i notu. n, cla..in sperari ut motu, donec omnes causae producunt suos eae
unde Dinis non ut motui,sed ut primus in ctus et Ergo causa finalis non est prior intor opeiatur perrectis sitie: Ergo&c. utendo aliis causis. Antecedens proba- Eo g. Sit quarta conclusio: si compara- tur : vi laborat propter sanitatum tantio fiat inter causas intrinsecas ex una parte, i quam propter finem v. g. prius est, quod, extrinsecas ex alia, causae extrinsecat laboret, quam 'tiod finem assequutus sit insuperant in perfectione causas intrinsecus re: Ergo in tali casu aliae causae essiciunt,
Probatur: illud genus ae simpliciter perfe- pntequam finis sit: Ergo finis non est priore ius alio, in quo datur species perfectus-lin existentia persectione&c. ema nobilior specie perfectissima alterius j bio Respondeo distinguendo maj generis, sed species perfectissima generis rem: contingit, quod aliae cauta causent, causae essicientis, Ac finalis, Deus videlicet, quando finis non est inesse existentiae Phr- est simpliciter, & absolute 'flectior, &nobilior quacumque specie perfectissima
forinae, & materiae: Eago genus causae e
scientis, & finalis longe perfectius est genere matreiae , & sorinae , sue causamn intrinsecarum. Major enim per se est notae
illud enim est genus persectius, quod claudit sub se per otiorem speciein. Minor patri; quia Deus primus ciens, &sico, & reali concedo: in esse intento, sive intinationali, & apprehenso, nego. Prius enim infirmus animo concipit sanitatein ,
tanquam bonam sibi , & postea propter
hanc assequendam tanquam propter finem eligit media, & laborat; finis a tan ex rationc finis non dicit este veram causas ny&yscain, & realein, sed Metaphoricain, de sic solum existentiam Metaphoricam re- finis omnium et Emo &c. Et roboratur causandum metaphorice, de quo quia modus causatim incientis, & finalis latius cum de causa finali. causae persectior est 'odo causandi maturiae, & formae, patet; quia modus causandi ossicientis, & finalis ex se nullam involvit linperfectionem , & ideo reperitur in
Deo, modus aut in causandi causariun intrinsecarum involvit imperfectionetra pamtruis incompletarum, mutabilitatis &c., &sic rei gatur a Deo: Ergo & c.
Argumenta contra di Ia. 8op. TIRimo arguitur contra nostram 8ii. Secundo arguitur contra quartam nostram conclusiontan , in qua asserimus
causam incientem, & snalon tae pers ctiores causis intrinsecise illa causa in magis perfidia in causando , a qua magis d madet effectus; sed convosiluin v. g. m gis dependet a materia, At serina, quam a causa effcienti, & finali: Ergo causae intrinsecae, materia videtlicet, S forma sunt causae in causando magis persectae. Major ex se in nota,minor probatur: magis depen-
212쪽
dantibus esse, quam ab extrinseco, sine quoi AR TICULUS PRIMus Vbi aliqtra ad majorem quasiti intelli-
valet pol qua inae conservari et Ergo&c8I E. Respondeo omittendo majorem, di negando minorem: non enim plus d pendet compositum a causis intriniceis , quam ab extrinsecis et & ad rius probati neni distinguo antecedens et magis edepmdet a causis intrinsech constituentibus ,
quam ab extrinsecis, sine quibus potest esse in seri, & in conservari, nego di in facto esse, concedo. Itaque lices composituna, postquam fictum est, possit esse sine cff-Liente , a quo accipit esto, tamen in scriaeque dependet ab illo, ac a causis intrin- cis, cum sine his, & sine illis esse non valcat. Praeterquam quod non sumitur persectio causae a majori dependentia, vel minori effectus, sed a modo persectiori ea fandi; de eum cause extrinsecae causent sine aliqua imper istione ipsinain , & cauta in tansecae semper causent cum impersectione admixta ; hinc fit, quod &C
Utrum idem numero efectis post a d fici causa totali fimul ejusdem ar-
HEolare celebe ma est inter diri nes, quae in Philosophia agitantur, &lices ab aliquibus cum de causa essicienti
sunt, ventiretur, hic tamen illam traictare decrevi, ut plenior habeatur conceptus de
Musis in communi, quapropter sit
8is. DRimo est notandum, quod petit 1 titulus, ex tituli inaim intelligen-ria saepe habetur dissicultatis cognitio et petit ergo titulus , an a duabus causis ejusdem rationis totalibus possit id met numeroes eius produci 3 hoc est, utrum a duobus agentibus totalibus, a duobus videlicet iagnibus , liominibus Sc. , possit id metignis totaliter produci simul, ita ut senui,& senaci ab unoquoquc igne totaliter es. Stiis producatur; ita ut verum sit dicere iagnis a , totaliter fuit produinis ab igne B,& toralitersimul productus ab igne C. Ddem dico de compositis , an a duplicitatina totali , vel a duplici totali materia
possit constitui , & causari , & idem de
Si . Dixi , de consulto, a duplici erubsa totali ejusdem ordinis ; nam a causis i talibus alterius ordinis nulli est dubium, quin eompositum substantiale a materia, de sorma, agente, de fine producatur, qu rum quaelibet causa valis est compositi in suo ine , etiamsi pta es dicuntur, quatenus una indiget alia ad causandum e &ὶ militer dixi notanter non Abordinatis, quia homo v. g. & Dciis sint causae totales ait rius hominis, ita ut homo causa totalis stpet se selum in genere essicientis, & Deusimiliter causa totalis est ejuslem hominis in eodem genere; sed istae causae dicuntur sebordinatat, eo quod in sea actione, aeca lone sub dinatus si Dco , a PS in citendo, & iu causendo dependet, defic
213쪽
IN OCTO ARISTOTELIS LIBRO S. ' agri
c de istis causis labordinatis non procedit uaestio. aegis. Secundo est notandum, quod d
liciter potest indigi ' siue diei aliqua
ausa totalis respeetia 2icujus effectus, vela adhu primo , vel in adhu secunsi. Causa Malis in actu primo est illa, quae ex se, &ine indigentia adjuvaminis ejusdem ordinis abet virtutem , & foecunditatem in aetii rimo ad producendum es etiam, sive ad osse in talem effectum. Causa vero tot is in actu secundo respectu alicujus effectus si illa, quae supposita virtute, &foecun-litate praedicta , qua est potens totalitern iustu secundo , exercet talem virtutem roducendo talem effetaim. Exemplum riinae; calor ut octo v. g. habet virtutem ira natura intrinseca attenta, ut potens fit lium calorem ut octo producere, caeterumlum non producit actualiter, ves propter assi desectum , vel propter alias causas.lxemplum secundi e iden et calor ut eta, qui potens est illum calorem ut octo roducere, & illum per suae virtutis me ilium , sive actionem totaliter producitctualiter in actu secundo. rassi Tertio est notandum, quod licet
liquae causael, mane virtutem totalem, ut uaelibet seorsim v eat sine alterius indientia producere essectum aliquem tot .m, tamen si praedicis causae uniantur, &Incurrant ad eundem effectum producenum, fel, ,ent in aetiis undo, suarum inutum exercitio, tanquam si rebit caue parti es , de in tali eventu unaquaeque
ausa dicitur totalis in actu primo respectu ilis effecime ex eo quod habeat virtutem
Scierum in acti avim ad illum , sed
in aetii secundo non dicentur totales, sed partiales, eo quod effietiis abistra bestproductus, etiamsi a qualibresci, hi, -- terat produci, & sic intalis in actu secundo non correspondet totaliter cuilibet
8'. Exempla res clara fite . Petrus habet virtutem ad clavandum pondus hocait quatuor v. g. & Paulus similiter habri vir tutem in actu primo ad elevandum idem pondus ; uterve dicitur causa totalis in actu primo, eo quod in quolibet eorum detur virtus ad idem; si tamen rimis, re Paulus conjungantur ad tale pondus et vandum, non dicentur causae totales et vationis ponderis, quia in tali casu, non t tum pondus elevatur a quolibet invisim, sed ab utroque conjunctim, de ita essectus , scilicet ponderiselevario non correspondet totaliter utrique eorum, sed ambo , ex quibus una causa totalis fit elevationis, cum tamen vilitat in tali eventu sit partialis ,& non totalis causa. Maestio igitur non est de causis totalibus in actu primo, sed de emis totalibus in actu taurulo ea fretibus, taliter quod cuilibet causae seo sim totus correspondeat re eius. His maxime notatis jam pro responsione dissi cultatis sit titulus.
Ubi aliorum placitu relatu vera Do
cturis mstri subtila stabilitis
sententia-8 18 DR imum igitur placitum circa pri A sentem nostram dissicultatem est Ochami in s. dist. i. q. a. Crietavi I, A Pare,
214쪽
I art. summae q. 32. art. p. quos sequitur 1 o:iseca in I. Metaph. qui affirmant, id non solum esse possibile, linino naturalia quam pluries evenire. Sed quaintata haec nitatur iundamento ex intia inendis patebit. 8is. Secunda sententis, sive plisitum aistinat, quod licet naturaliter non potacumire, quod ideminet numero effous, oui ab una totali causa in actu secundo pr inicitur, senes producatur ab alia, tot iter etiam causante, & ejusdem ordinis cum illa; tamen nullam secum affert repugnantiam, vel contradictionem, ut absoluto posse divino alteriis id possit evenire. Hanc patrocinantur sententiam communitere mesar
cum sucongelico praeceptore, & ex Jesub iis quam plurimi, ut Suarer in I. Metaph. disp. r6. scin s. Hurtado disp. 8. deca sis, sect. I o. s. nune saltem. Murcia disp. q. q. 2. in Philosopae, & alii.82o. Tertia tamen sententia, & nostra firmiter defensanda conclusio affinnate omnimodam implicationem involvere, etiam posse divino absoluto attento, quod idem-met numero effectus totaliter in actu humdo producatur, sivemusetur ii duplici totali causa eiusdem rationis, & non subordinata. Ita Scotvi expres in et . dist 3.s q. s. si ira ipsem. v. secundo A. sub num. q. cuius h iunt verba: duarum productionum completarum inesse substantvili, non potest esse eadem substantia primus terrenus. Et in I. dist.
2. q. r. s. quantum ad tertium articesum. v.
hoc etiam, sub num. Iv. hoc etiam quarto conprimatur in communi, quia nulla duo possunt esse terminantia totaliter dependentiam alicujui ejusdem, ema tunc illud terminaret de-
pendentiam . q=s ipsi acto nou ministraretur
ad quaestione. ii. num. 3. ubi a tet in omni de pendentiam sentiali unum dependens non de pendet 'arase , rubi ad umm. Major proba fur et in omni d pendentia cavsa i ad causam ,
quia impo bile est idem causetum habere plures casas to ales in eodem genere causetidi, a quo dependear. sequeretur erum quod ab illo dependeret ut a causa. quo non existente nil lomnus esset. Pro hac etiam parte vidi ab
aliquibus citari Scotum in lib. de primo
principio cap. s. num. II. & cap. s. numso. sed citatio declarat eruditionem cita
lium , cum praedictus tractatus de primo principio sub quatuor capitibus comprehendatur, & ad plura non se extendat. 8ar. Probo igitur nostram conclusi nem desumendo implicationem ex parte causae et eo praecise quod aliquis enectus producatur tot iter in actu secundo ab una causa dinali tinaliter illum producente, implicat contradictionem, quod idemnare numero effectus simul ab alia totali causa i taliter producaturr Ergo implicat contradictionem, quod idemmet numero effectus a duplici totali causa eiusdem rationis inae ducatur. Probo antecedensi eo praecise quod effictus ab una causa totai cujus, cumque generis sit, pro lamn totaliter pocset ab alii causa toeali desdem ordinis, At non labordinata simul produci totaliter, sequeretur, quod uir de esset caiisa totalis in actu semcta illius effictus, quod neutra esset causa totalis in actu secundo Gjusdem effectus; sed utrams esse causam i talem
215쪽
IN OCTO ARISTOTELIS LIBRO S. ryx
talem in ama secundo es eius, & neutranillevatioins , taliter quod neuter est causat esse causam totalem in actu secundo ejus- talis. Et urgeo ulterius argumentum rideodem essectus, involvit manita ain impli-lin casu praecucto non dicitur Poeno totum cationem et Ergo etiam iri volvit illud, cxlpondus esevasse, quia in ponderis elevati quo sequitur, videsicet, quod duae causae t lne coadjutus fuit a Paulo , de idem vice testa possint totaliter in aetii secundo eum, versa dico de Paulor iugo in quocumqueddin producere effectum in eo n genere casu es in causa expectat alterius caesae causae. . confinxium ad aliquem effectum ficie 813. Probatur sequela quoad secun-ldum, non est causa totalis illius effictus idam partem, nam quoad prunam suppo-lErgo&c. nitur: illa causa non est totalis, ncc tota- SEq. Respondent aliqui ad argumen-liter producit aliquem essetam in aliquoitum, quod non tenet exemplum, qui aestordine, cpiae in in em ordine, & linea rhi quid materiale , ex eo quod nec Petrus et
linquit locum alteri causae, sive relinquit Paulus in tali casu nihil producunt de pomliqvid de effectu ab alia causa caiandum;ldere, & quaestio procedit non de causis in- sed in tali hypothesi, quaelibet illarum cae is rumentalibus , sia de causis Physicis,& seruin locum resinuit causalitati alteri lPhysice productivis. Sed haec responsio causae, sive aliquid relinquit de effictu ab potius est tergiversatio, quam talutio argu-
alia causa causandum: Ergo utra cau- menti, quia Petrus, & Paulus vere causae
se totalis respectu illius emtimis. MaioremJPhysicaelum, & Physice productivium sic exmplo confirmo simul, & declaro: & tus, quo movetur tale pondus, sive elem. Haemo , quod Petrus , & Paulus, quo- tionis, quod nullus potia negare. rum quilibet habet vires , & suffcientem SE s. Alii respondent ut Suarer, de R virtutem ad levandum pondus ut octo, sei bius, quod argumentum procedit ex igno--licant ambo simul, ad hoc pondus ut mi rantia causae totalis et causaenim tot is nonta levandum, puta cathedram , in tali ca- est quae non relinquit locimi alteri causae ad se, quo Petrus, & Paulus applicantur, & eundem esse in causandum, sed quae agit levant illud pondus, cathedram videlicet risecundum ultimum suae virtvrs, ita tametrum interrogo, cathedra , quae est pondus ut quod reinus sit virtuti causae proportionis cto, a quo levatur totaliter 3 dices, quod i tus I & cum non Paelicet , quod idemnare Petro, & Paulo; tunc vitra Petrus levatinumero effectus sit proportionatus virtuti totum pondus ut o cathedrae nunc p si to- Mahiri, de illius causae, inde fit, quod notatum pondus ut octo cathiarae levat Petriasrsimplicet, quod idem effectus sit a d Echiugo Paulus nilia efficit, siquidem non ri causa totali productus, taliter quod pria linquitur illi siquid praedire: ponderist ictus sita causa. totaliter,&totaliter simia vandima &idem dico vice ver adc Pauliniliter sie a mus, B ejusdem ordinis produ-
fi non levat meum pondus et Ergo ex Petrinlctus.& Paulo incisurum causa totalis ponderis 8x s. Sed contra Marer , & Rubium M
216쪽
& eorum Ignorantiam sic insurgo; & suae no cum illis , quod causa i is est illa,
quae totaliter agit secundum ultimum suae virtutis, & pono casum , quod calor A, v. g. ut quatuor habri virtutem producendialium calorem ut quatuor, & calor ut quatuor secundum quod habet etiam viginem producendi calorem ut quatuor conjungantur ad causandum calorem in aliquo codem paside interrogo, vel isti duo caloriet ut A, & B, qui conjunguntur ad causandum cal rem in aliquo pasto producunt calorem ut quatuor ambo, vel ut octo p si primum f. contra: Ergo nullus eorum causat siccundum ultimum suae virtutis, & sic neuter est. caiisa totalis. Probo consequentiam; quia duo calores ut quatuor si aeque applicentur
ad idem passum, & quilibet agat secundum
ultimum suae virtutis, necesiario causabunt calorean ut octo, quia virtus unita senior
in tapsa dispersa; patet, quia si Petrus, &Paulus , quorum quilibet habet virtuton Elevativam ut quatuor conjungantur ad levandum I dindus, & aeque applicentur, &quilibet agat secundum ultimum, quod p tesst , utique levabunt non pondus ut quatuor , scd ut octor Ergo a simili S c. si producunt calorem ut octor Ergo etiam neuter erit causa totalis, siquidem calor productus superat persectiminia, B virtutem cu-jussi ea ae seorsim , sic neuter ab alio praecisus erit causa totalis ex doctrina Su rer, & Rubii.8ri. Secundo principaliter probatur' nostra conclusio ratione Scoti, quae habetur in I. supra citator implicat contradiactionem, quod aliquis effectus dependeatim se, de ei letitialiter, hoc est in suocile
ab aliqua causa, sine qua potest ideminet numero dilectus este; sed si idemnareta ctus a duplici causa totali produceretur, s queretur quod cependeret pei se essentialiter in suo esse ab aliqua causa, sine qua posset nihilominus talis cfluctus clier Ergo implicat corura ictionem, quod aliquis iaden effectus possit totaliter a duplici amaequata causa produci. Major est per se nota; implicat enim, quod creatura depem dcat a creatore , Quod possit esse sine creatore, quia ab illo non dependet cre tura, sine quo potest esse eadem creatura; unplicat similiter, quod relatio possit esse sine termino, & quod dependeat a termino, dependentia enim per se unius ab alio dicit non posse esse per se illud unum sine illo alior Ergo&c. 818. Minorem probo sic , & suppo
no , cauta totales producetates totaliter
aliquem eundem esset in sint . . & B, quo exemplo utitur Scotus in s. supra citator probo nunc, quod effectus C ab A & Atotaliter productus ab unaquaque divisim, dependeat essentialiter per se ab utraque,
scilicet aba, & B, & quod a neutra dependeat estentialiter per se, quod est manifesta contradictio. Et imprimis quod per se, & cnti iter ab utraque dependeat , etiamsi sit per se notum, sic nihilominus in do ab illo dependet in suo esse cilentialiter, de per se essectus totaliter, a quo accipit e ctorale; sed effectus totaliter accipit e ab , , idem dico de B: Ergo essectus talis petse, & essentialiter in suo este dependri aba de B. quod autem n ue ab . , & B, cssentialiter dependeat talis tacetias,. sic
stendo; & imprimis probo evidenter, quod
217쪽
non dependet ab A. talis epctus, eo quod idem, de secundusia idem sit productus tot liter a B. potuit esse ex vi illius productionis toralis siuae eo quod productretur ab I : E go potuit esse idcinnita es ectus sine A: EDgo ab a , non dependet per se in suo esse . Probo consequentiam: quia ab illo cillectus veniunt, &suppono, quod uitali casu cofectus pniauctus adaequale a duplici adaequata causa haberet dependentiam duplicem adaecpiatam, patet, cyria duplici actioni a Laequato , sive duplici remino adaecpiato dependentiae, duplex adaequata dependentia debet aerrespondere ex parte essectus, sive non depondet sine quo talis idem effictus dependentis, quod S: adversarii ipsi faten- potest esse; sed essectus prinluctus totaliter tur. Hoc supposito sic contra illos insurgo Fa s, potest esse sine A: Ergo ab illa non de- implicat etiam in corum sententia, quod u-pmdcet per se. Idem argiuuentum secto de nica causa habeat simul plures effectus acte A. ex eo enim quod talis effectus sit produ-iquatos suae virtutis, sive quod idem est, im-etus aba, sequitur, quod possit cile sine A. plicat etiam poste divino interveniente, de per consequens ab illa per se non depcn- quod unica causa tenninci simul dependea dcti Ergo ex tali postione sequitur mani- tima plurium ab illa adaequate dependen in contradictio, videlicet, quod effectus talis essentialiter demideat per se ab A&quod a neutra essentialiter per se d
8rs. Quod si dicant adversarii, quod in tali hypothes, quod effectus C, a duplici causa totali B, videlicet, & A, produc retur, non posset effectus idcirunci esse altera illarum causarum sublata: Ergo neutratium: Ergo implicat quod idem effectus
terminetur in sua dependentia adaequale apluribus causis. 83 I. Probo consequentiam : Idco r pugnat etiam de absoluta potentia, quod eademnaci causa terminet depcndoetiam
plurium effectuum, quorum quilibet sit adaequatus virtuti cauta,quia per unicum eis ctum reducitur ad actum secundum tota
illarum esset dicenda causa totalis in tali virtus, & secunditas causae, ita ut causa quasi causa, quod est contra illud, quod suppinitur. Probatur consequentia; illa non in causa totalis alicujus effectus, quae se sola, de sine consortio utcrius causae Cjusdem o
dinis nequit producere effectum ; sed in t ii hypollicii neutra suarum causarum A, videlicet, de B, Posset sine alia producere c sectum: Ergo neutra esset totalis: Ergo
8so. Tertio principaliter probo hanc
eandem conclusoncm , etiam ex Lind Hiento contrariorum , sive communi , in
quo tam illi quam nostri uniformiter con-
exhausta virtutis maneat ad alium effectum
simul producendum (quod Hispane diciamus: parece que endo producido una causa efecto adequado a su rirtia , que queda agitata Ia virlud de la causa , I no pucdepor emences producir mas) sed per unicam productionein passivam adaequatam reduciatur cliam ad actum secundum tota prod cibilitari, sive causabilitas effectus adaeqiij ta , alias si non ita tacet, non esset c&ctus adaequ. ite productus ab una causa:
Ergo sicut implicat, quod eadem causa terminet simul dependentiam plurium B b cssu Dinlita: by Co le
218쪽
esse re adaesi atomin ab illa dependentium, ita repugnat, quod itan effectus ab aequatus sit a duplici causa adaequata adaequale producibilis, & quod habeat duplicem de identiam passivam adaequatain, cum ab una totaliter maneat exhausta producibilitas passiva esseruis. Alias onitio rationes apud authores videndas. Argumenta cotura Hicta 83 r. DRimo a itur et eademmci num L m natura . quae altanpta fuit a
Christo Domino in unitatem suppositi potuit simula sibi istentia Patris, & Spiritus
Sancti sustentificari, & ultimo terminari: Ergo ideminet insectiis ab unica causa i tali produetus potuit simul actualiter produci , sive causari ab alia. Probo consequentiam: ideo aliquis idem effectidi non potest simul a duplici termino adaequato suae cautilitatis dependere adaequate , quia stante
adaequatione ex parte unius causae causantis, non relinquitur alteri cauta aliquid causandum de eite mi, quod non sit a prima causa adaequata pro luet ire; sta stante adaequatione ex parte hypostasis Verbi tenninantis adaequale naturam , sive illam substentificantis potest simul stare, od eademnari natura possit simul a sub entia Patas, & Spiritus Sancti terminari,& substentificari: Ergo sicut non implicat
eandem terminari, & substentificari naturam a triplici hypostasi totali, ita non implicat eundemmet effictum duplicem te minare productionem adaequatam duplicis causae totalis. Antecedens probatur: idem numero accidens potest a Deo saltem miraculose collocari in duobus adaequatis si jectis, puta eandeminet numero albedinent in papyro, & in lacter Ergo& eademnaee natura potest esse simul in duobus suppositis: Ergo &c. '833. Respondeo ad argumentum mn
Scoto in s. cit. dis. I. q. r. num. S. I. n
gando antecedens; & ad ejus probationem respondeo negando etiam antecedens et sicut enim implicat ob dietas rationes, quod idcinmet effaetiis a duplici totali causa imtaliter producatur, ita implicat, quod e don natura a duplici termino adaequato terminante eius dependentiam in linea se
sistendi possit dependere , & quod idem
numero accidens possit a duplici dependere sebjecto. Vide, quae diximus dist. q. q. s.
art. E. num. 62 s. &-etiam hie solet argumentari dicendo, quod eadem relati ne Paternitatis refertur Pater ad plures Filios, ita ut quilibet Filius sit tenninus ad aequatus praedictae relationis. Sed eodem. modo respondetur negando, quod eadem paternitate Pater referatur ad plures Filios. ob eandenae rationem, quia videlicet quiliabet est terminus adaequatus paternitatis , immo tot relationes paternitatis sunt in
Patre, quot sunt filii, i l quos refertur. 8sq.. Secundo arguitur, &est validis.simum at insitum , quod hic potest infieontrae nostram conclusionem: & suppono, quod chao ignes aequalis virtutis, vel qua libet alla duo agentia aequalis virturis applicarentur aequaliter ad idem lignum, & converterent lignum in ignem, sive introducerent serinam ignis in materia ligni, nec si primum, a quo igne esset talis tama generanda 3 Non ab uno, & non altero, cum non sit major ratio usus, quam est
219쪽
Evir Ergo a neutro, vel ab utroque e si ab utroque et jam habemus intentum ,
quod idem effectus possit 1 duplici adaequata causa produci. '83s. Huic argumento respondetin q. dist. Io. q. E. F. ad rationes. v. O liquaeras. Num. 23. quod in tali casus est imis esset divisibilis, ita ut pars una esse mispesset correspondere uni igni, & alia pars alteri, ita producerent essectum, quod cuilibet agenti non totus corresponderet est cius , sed pars una uni, & pars alia alteri;& sic e stum persectiorem producerentilla duo agentia , quam quodlibet posset producere divisim: si autem essectis ei set di-rifili secundum perfectionem ; si rer. gen
rarem eundem essectum indivisibilem ommiuo, generarem tamen eo modo esciendi, quo ne
ter eorum posset esse causa toealis essectus, quia post ita brevem alterationem, quae non seseret ad cognitionem ab altero istorum praecise agente, ct tunc ista propositio est vera, quod duae causa totales totaliter causantes non possum esse ejusdem essectus. IIaec Scotus 836. Sed contra praedictam solutioncina Scoto allatam sic insurgo, supponendo quod effectus csset omnino indivisibilis: talis effectus indivisibilis e et ab utroque agente, a quorum quolibri possct produci totaliter, citamsi tam breviter ab utroq; g neraretur,quam posset solidi ab uno generari: Ergo in tali casu idem omnino es eius ab utroque generamur totaliter, etsi brevius, quam posset ab imo illorum generari: sed quod brevius , vel longius generetur sim moveri: Ergo signum in , quod tale effectus, non tollit, quod reinus sit idon, pondus non ab uno solum totaliter move-& quod idem 1 duobus totaliter generetur: tur, sive portatur, sed ab utroque tanquam Ergo etiam stante breviatione temporis, in ' a causa totali. Idcin facit argumentum de
quo generatur effectus a duo q, stat veri tas hujus propositionis, quod duplici gente, etsi brevius, idem indivisibilis gen
83 I. Respondo, quod Scotus non ad , quod eundem refectum totaliter generarentilla dum agentia, quae casus supponit, stante sola diversitate ex parte e linus , in hoc quod brevius ab utroque generaretur totaliter, qui tardius posset ab uno generari, sed in hoc quod in tali casu, quo eundem ef e tam indivisibilem omnino getaerarent, gemnerarent tamen eo modo officiendi, quo neuter eorim posset esse causa totalis ab intrinseco, ex eo quod neuter eominaberet secundum ultimum suae virtutis, immo Extraherent vires ad agendum, ita ut neutrum totas vires applicaret. Quod explico excin-plo, quo Petrus, & Paulus ad levandum pondus ut octo se Eccommodarent, cum t
nam quilibet seorsim posset totum pondus
levare ; in tali enim casu , quod experimento constat, nec Petrus adhibet totas vires ad levationein ponderis, nec Paulus, sed partialiter uterlibri concurrit. Iden dico de duobus ignibus in casu positis, quod ne ter totas vires, sive activitatem suam applicaret; quod ut explicta Scotus , Utunit illud exemplum de brevitate, qua producerent ignora, brevius, quam posset ignis aquolibri seorsim produci , ac si ita arguor mus in metnplo allato et Petrus, & Paulus velocius movent pondus ut octo simul,
quam posset idem I indus a quolibri divi-
220쪽
ignibus aequaliter applicatis, per quod patri
838. Sed contra dices et in tali hyn thesi illi duo ignes aequaliter haberetit virtutein ad talon esse in producendum, &aequaliter essent applicati ad passusn, sive coin stibile, & passum aequaliter posset ab unoquoque immutari , cum supponainus, quod quilibet ignis divisim haberet
sussi clinatem virtutem ad talem reuerum e Ergo quilibet produceret seciuidum ultimum suae virtutis, & secundum totum quod posset ; sed posset producere totum ess etiam, qui supponimus , quod est tus thlis non excederet virtutem cujusvis causae: Ergo quaelibet totum taeetum produceret. Antecedinis est certum, est enim casus, qui supponitur: consequentia prima probatur: quia in hoc dis inguitur causa natum a libera , quia causa naturalis debite approximata, & applicata EA; secundum ultimum suae virtutis, & sectuidum totum id, quod potest, ita ut non possit non agere; causa vero libera etiam positis omnibus requisitis ad causandum potia non agere, vel agere remisse; causa vero naturalis minime , quia ut ait Scotus in s. dist. s. q. q. in cujus patestate non est agere, vel non agere, non est reii se agere, vel intensius: Ergo si quilibet ignis est causa naturalis, de iciliciens producere effectum, quilibet illum producet naturaliter totaliter, cuin non sit a quo
impediatur ejus actio 8ss. R pondeo concedesto antec dens quoad omnes suas partes, & distim o consequens: Ergo quilibet ignis prinducet in tali casu totum ignem, sive Cis
clum, cum est tus non excedat virtutem
cujuslibet ignis, si ab aliquo non impeg
tur, concedo: si vero impeditur ejus actio, quo minus totum effectum producat, nego cor sequentiam. I ro cujus intelligentiatu pono, quod casus non in possibilis natur liter, adhocta in requirebatur penetratio agenti mi, ignium videlicet, quae natur
liter impossibilis in , ad hoc quod essent
aequaliter approximati. Et adhuc data hae aetratione , adlauc non possinit tales ignin naturaliter causare, quia actio natur iis dependet a caisa naturali, naturali modo existendi in opinione probabili; cael rum dato quod uterque ignis causaret natu, raliter (ut admittit Scotus) non ageret uterque secundum ultimum virtutis suae, non
desectu applicationis , nec virtutis, quia haec supponuntui, sed ex consortio unius alter impediretur, ex eo quod coadjuvaretur in tali productione unus ignis ab alio , quod patri in exemplo de lapide num. 8s T. apposito. Ad confinitationcin de causae liberae, & naturalis distinctione, respondeo, Iod verum est in casu, quo non obstet mio capite impcdimentum, & cum in tali casu obstaret, inde fit, quod &c 8 o. Tertio arguitur , & cst argi mentum, quod validissimum putant gravissimi Thomistae, a quibus illud vidi Hispali ponderari satis perspicue prosecto, etsi usq; in hodiemum diem solutionem exspecto, quod argumentum nec ante , nec
post , nec legi, nec vidi , quod tale est: Evidens est in via Scoti, quod idem compus potest esse adaequale in pluribus locis
extensive, Z commensura ivc : Ergo evidens est, quod id inci numero cilectus