장음표시 사용
71쪽
principium in fieE, & Scholiator in ina
gine. tos. Respondeo ad argumentum ex nostro Scoto locis supra citatis, & ex Ioa ne Rodesta in sua Phusica, acceptione de principiis, qui eandem sequitur sinitentiam, quod Philosophus ibi non cnumeravir privationem inter principia corporis naturalis in fieri, sed inter principia extrinseca mutationis sabstantialis naturalis, quae mutatio praecedit corpus in fieri, tanquam via ad
terminum; & oiud est loqui de principiis, corporis naturalis, quod est terminus transemurationis Libstantialis, & aliud deprii cipiis ipsius transinutationis, quae est actio,
quae terminatur ad corpus , unde mo com sequentiam, & in hoc patri ad argumentum &c. a Io. Nodio affuitur contra nostram tertiam, & quartam conclusionem, & est argumentum, quod etiam militat contra
quintam et implicat quod materia, tama, &privatio sint principia extrinseca rea nutationis iubstantialis, & quod sine illis non possit cognosci, definiri, & imaginari ipsa sibstantialis transmutatior Ergo si absque materia, forma, & privatione non potest intelligi, definiri, imaginari transmutatio su stantialis , materia, tarma, & privatio primcipia sent non extrinseca, sed intrinsecta Probo antecedens et illud, sine quo res non ea indefiniri, neque intelligi est de conceptu definitionis, & intelligibilitati sies: sed quod est de conceptu definitionis, & intestigibilitatis G, est illi intriti cum, & e sentiatur Elgo implicat, quod sine materia, Mima, di privatione, non possit definiri, me intelligi transnuiuio iubstantialis, di
quod sint principia extrinseca, &non ita
trinsecta 1 II. Respondeo ad argumentum n sando primum antecedens, &ad ejus pro--ionem distinguo majorem: illud, sine quo res non potia intelligi, nec definiri, imtesiisibilitate absiauta, & definitione purequisitativa, & csset inli est de conceptu
intelligibilitatis, & definitionis res, conci lomaiorem: illud, sine quo res non potest i tolligi , seu definiri intelligibilitate resativa,& definitione per additamentum, est dc iam testigibilitate,& definitione rei, nego maj rem. Itaque duplex est intelligibilitas rei,& duplex similiter ejus definitio; intestigiabilitas alia est absoluta, ut illa, quae ta ablia tutae, & quae non dicit ordinem ad aliud competit; de .lia relativa, & est, Pae entia tali Mativae adaptatur; quod est cle intestia gibilitate absolutae rei, est ipsi intrinsecum; quod veroest de intelligibilitate res resativae potest esse extrinsecum, quia relatio v. g. non potest intelligi sine iundamento, & te
mino, & tamen terminus, di fundamentum sinit extrinseca resationi.23 r. Duplex similiter est definitio, alia pure quidditativa, & in illa, quae datur per
partes intrinsecas, & essentiata, genus, via desicet, di differentiam, ut ammar rat- la: de alia, quae dicitur quidditativa non pura , sed per additamentum, quia non P test res cognosci, quae definitur , sine eo quod ponatur in definitione aliquid, quod sit additum rei, quae definitur, & ipsi extrinsecum, ut in relationis definitione poni turiundanae latum, & te iniis, quae sint extrinseca relationi. Deinde relatio est se .ma accidentalis re mas unum ad aliud; &
72쪽
eum mutatio substantialis sit aeta, & relatio non potest intestigi sine eo, quod pon
tur materia , tanquam fundamentum , &privatio tanquam conditio , & forma tamquam terminus, do licet haec omnia sint extrinseca actioni, viae est transmutatio, t
men sine illis non potest intelligi, nec desciari , dc per hoc patet ad argumentiun. Alia, quae contra hanc nostram conelusi nem post mi objici, facile solvetis, sidusta bene perpendat s.
Utrum c Obet transnuruimus naturatu principiasnt contraria
ais.Draestas didicultas sub titula a nobis I. assignato agitur ab Scoto in hoc iPhysicor. q. 18. a n. Io. usque in finem, quae ab aliquibus nullain distinctioncm p nentibus intre princim corporis natus sin fieri, de principia ipsius fieri, seu transemutationis substantialis, sub alio titulo imvestigatur, videsices utrum principia corporis naturalis sint contraria 3 nos vero, qui ex mente oti, ut patet in superius di, interutriusque principis posuitnus dic crimen, de utriaeque principiis subitat
tuto per aliquam coracligionem agemus, ut clarius uruuscuiusque quaesiti veritas pat
EI . Pro citius intelligoitia est primo notandum ex Aristotele in isto primo lib.
tria. 3. cap. I. trat. I.&m D. S. Sc toinq. I 8.cit. n. 3. s. oppositum arguitur. hod quatuor modis invenitur contrarietas in
rebus (verba Scoti s undum quod ad praesens attinet statutum. Primo modo oppositio
interprivationem. ct halistum vocatur oum trarier , large accipiendo contraraetatem volu dirimis, q- sonus, Osilentium sum contraria; scientia , & psivatio scientiae,
forma, & ejus privatio&c. Secundo accipitur contrarinas pro oppisitisue inter relativὲ
ovilia , quae oppositio vocatur relativa, maxime inter illa, quae dicuntur de quan titate, & sic dicimus, quod magnum, &parvum (scilicet qitantitative sunt contraria, & minus proprie intensuin, & remis sim, elim contrari i vocantur; hoc etiam modo pater contrariatur filio, S filius patri, quae oppositio dicitur relativa, &est duplex, alia recta, alia disparatae oppositio recta datur inter illa, quorum exempla adduximus inter causam, de effectum, inter unum, quod procedit ab alio&c. Oppositio resativa disparata datur inter illa, qu rum unum non dependet ab alio, nec directe opponitur illi, ut inter hominem, &equima, inter Petrum, & Paulum &c. 21s. Te o modo accipitur contrari tu pro opposirione, quae est inter terminos motus lochis, quae significatur per terminos absilutos de genere ubi, hoc est, qui gen rant , sive causant distincta ubi, cujusinodi est oppositio inter oriens, de occidens, vesinter oriens, & auster, & haec oppositio diacitur localis propter incompatibilitatem I corum , ratione distantiae localis, quae r ptatur inter oriens, & occidens, inter Romam, &Hispalim.
216. Quarto modo accipitur contraH tas pro repugnantia duarum formarum i
tensibilium, &remissibilium, quarum una nata in alteri inesse , ut in subjecto, nec
simul postum incile cidem subjecto, &sic
73쪽
opponuntur adinvicein caliditas A frigiditas ; albedo, & nigredo &c. Et haec opporsitio, sive contrarietas proprie vocatur contraria , potes que sic definiri, ut definitura nostro Pitigiano in suis arminationibus adtextuin Scoti, in hac eadem quaestionen. Iv. Contraria sunt, qua sub eodem lienere
sunt, O habent fieri circa idem subjectum, a
quo propria actione mutu) se expellunt: ut caliditas,&frigiditas, & haec oppositio contraria soluin in qualitatibus reperitur, quia ipsae soIuin sunt, quae ab eodem subjecto
propria amone mutuo se expellunt. Ei . Secundo est notandum ex eodem Scoto q. cit. n. q. quod non solum disso iti nes , vel forma accidentales dicuntur comtrariae, immo etiam substantia dicitur contraria (supplo alteri substantim ratione suarum dissuetionum, Fc dicimus, qkod ignis, CT aqua contrariantur, non quod forma substantialis ignis sit contraria forma aqua, sed qualitas unius qualitatibus alterius, ct secundum hoc substantia dicitur contraria. 118. Tertio est notandum, etiam ex annotationibus ad textum Scoti n. I r. quod contrarietas idem est, ac oppositio, unde eo modo, quo aliqua opponuntur intcr se, eo modo sibi contrariari dicuntur; unde si opponuntur privative, dicuntur privativccontrariari,sive relative,relative etiam contrariari dicuntur: & sic de aliis. ris. Quarto est notandum, quod oppositio, sive contrarietas, sumpta contrarietate pro oppositione, ut sumitur hic, cst aequivoca; aequivoce iniim dicitur de omnibus contrariis, sive oppositis assignatis, cum unumquodque divertimode suo opponatur contrario, sive opposito.
Ero. Quinto est notandum, quod con trarietas sumpta pro oppositione ae prima, de maxima; illa, quae dicitur privativa, aedatur inter habitum, & privatim , quia licet ab eodem subjecto propriis actionibus non se expellant mutue, sunt tamen ita imcomposibiles in eodem subjecto, ut nulla potentia, etiam divina, possint simul componi , & in hoc sensu loquitur Philotaplius
lib. I E. Metaph. cap. s. tex. I S. quam do dixit: Prima vero contrarietas, habitus,
O privatio est et sed non omnis privatio, multipliciter enim dicitur privatio, sed quaecunque persecta fuerit.
21 I. Sexto nota ex Philosopho Ioco ciarato, quod alia autem contraria secundam hoc dicuntur, id est, ut ait Scotus ibidem, ostendit quomodo ex prima contrarietate, quae es priratio , ct habitus, alia contraria derivantur. Itaque illa dicuntur magis contraria , quae nariis sunt incompatibili, in e dem illi cisto, & ex hac majori, ves minori incompatibilitate, dicitur major, vel
222. Septimo nota ex codem Philos pho lib. Io. Metaph. cap. 2. t t. &conuam 1 q. Quod coturarietia es disserentia perfecta, ut ait ipse, unde Scotus ibidem sub n. o. s. reducit, quatuor pro contrariis definitiones apponit ex mente Phil sophi, his verbis: Per hoc primam innuit desinitionem contrariorum, qua es, quod contraria sunt, qua plurimum disserunt. Et per hanc definitionem , illa quae, sive in codem, sive in diverse genere plurimum, seu maxime ditarunt, contraria denomi
etas. Secunda definitio ae t ait Scotus
74쪽
Dod contraria sunt plurimum disserentia in eodem genere: Ex qua definitione, quaecunque sub eodrin genere maxime di xint, contraria appellantur, ita ut si diversi generis sint, non dicantur contraria, sed requiritur, quod sub eodem nere contineantur. JSed per hanc definitionem, &praecedentem contraria, sine ordine ad
subjectiam definiuntur ; unde ves sint in subjecto, vel non sint in subjectio, quae
maxime disserunt contraria nuncupantur.
Er . Tertia definitio est ait Scotus dua in eodem susceptivo plurimum sunt disserentia: hoc enim veri catur ex dictis: Onim pro quia eadem est materia contrariis, cum habeant adinvicem transnutationein.
Qinuta definitio est, quod contraria sint qua sub eadem otentia, id est sub eadem mentia, sunt plurimum disserentia. Sed de hae ulti ma definitione parum ad nostrum institutum attincto
ars. His praeiactis ad quaesitum per decem concIusones res, radebimus. Sit ergo prima conclusio et principia corporis nat ratis , quae ut ex dictis constat sunt materia,& forma, & non plura sunt contraria relatuue, sumeta contrarietate, ut ab Scino in prima definitione contrarium sumitur Haec concIuso probatur et contraria tui ait Sc
tus 3 sunt quae plurimum differunt; sed plu
rimum differunt materia, & senna: Ergo sunt contraria. Maior est definitio Scoti, quam etiam ex Philosopho desumpsit. Minor probatur; illa plurimum differunt, tam in ratione principii, quae quatenus talia diverse. & opposito modo ordinantur ad principiarum; male ia, & serina diverso, 3 opposito modo ordinantur ad corpus ins ratione principiorum eiusdem: EGO&c. Minor probatur; quia materia ordinatur ad compositum per receptionem sorinae,& --l tentialitatem eiusdinn, sorma per inserina-
tionem, & actuationem materiae; sed istael rationes, & modi respicioidi priucipiatum
sunt diversae: Ergo&Crris. Sit secunda concluso r ista oppositio relativo, sive contrarietas est immediata, & directa et & probatur et illa opponuntur relative directe (ut patet ex secundo notabili Scoti quae datur inter illa, quortua . unum procedit ab alio ; sed serina procedita materia: ( educitur enim de potentia ducdem: Ergo inter materiam & sennam d tur opositio directa relativa. ar . Sit tertia conclusio et sumpta contrarietate, ut sumitur ab Scoto ex Philos pho in secunda definitione; materia, de se ma sunt contraria; probatur: contraria sunt
plurimum disserentia sub eodemgenere; sed materia, & tarma sub genere sibstantiae ita
se habente Ergo sunt contraria. Minor probatur: materia prima, & servia sunt, & se habent, ut prima potentia, & primus actus in ordine Physico; sed prima potentia , '& primus actus sunt totaliter diversa subi Suc, ut ait Scotus: Ereto sunt S c.
ret 8. Sit quarta conclusio: sumpta contrarietate pro oppositionc privativa, qualis est, quae datur inter privationetia, & habitum , quae primo assignatur ab Scoto q. 18.cit. materia. tarma,quae sunt corporis in turalis principia non sunt contraria, scilice privative. Haec conclusio probatur,quia talis contra ictas talum datur inter positivam tamiam, & eius privationem, & non inter
extrenia positiva; sed uiateria,& senna sunt
75쪽
extrenia positiva, de neutrum est alterius privatio: Ergo&c.rrs. Sit quinta conclusio:sumpta contra Hetate ut in tertia desinitione uesinitur ab Scoto, pro illis videlicet, quae in eodem sus ceptivo plurimum sunt differentia, εualis est illa, quae datur, ut ait Scotus q. Id. cit. inter duas tamas intensibiles, & remissibi-biles, quarum una rata est alteri inesse, ut in subjecto, qualis est illa contrarietas, quae inter formas accidentales contrarias, & mutuo se ab eotan subjecto per proprias expellentes; materia & tarma non sunt contrariae probatur, illa sent propriissimc contraria, quae sub eodem genere maxime distant, & ab codem subjecto mutuo se expellunt ; sed materia nullum habet subj ctum, immo ipsa est primum subjectum,
nec mutuo se expellunt ipse, bc serina, immo se uniunt naturaliter, & sunt maxime compossibiles inter se et Ergo hoc genere contrarietatis, quae proprii maue, &rig
rose contraria vocantur, materia ,& serum non sunt contraria.
aso. Et confinitatur; quia ut ait Phil sephus in praedicamentis, cap. de substantia; substantiae nihil est contrarium , hoc est ut ait Scotus substantiae non opponitur altera substantia; sed materia, &serina sunt
substantiae: Ergo materia non contrariatur serinae, nec sema materiae. Esi. Sexta conclusior sumpta contrarietate in hac acceptione, etiam si materia non sit serinae contraria, nec e contra, una
tarma substantialis, potest esse alteri se ae substantiali contraria, non se aliter rati
ne substantiae, sed ratione dispositionum, &accidentium, quae sunt uni connaturalia, &alterius accidentibus, seu dispositim spugnantia. Esr. Haec conclusio habetur ab Scotoq. I 8. cit. n. q. indo notandum, cujus
haee sunt verba: Non solio dispositiones, vel
fornia accidentales dii untur contraria, immo
etiam substantia dicitur contraria , ratione suarum di postionum. Osc dicimus, quod imgnis , ct aqua contrariantur, non quod forma substantialis ignis sit contraria forma aqua, sed qualitates unius qualitatibus alterius , Osecundum hoc substantia dicitur contraria. 233. Et probatur: contraria sunt, quae ab eodem subjecto mutuo se expellunt, &sube in genere maxime distant; sed sese habent duae larinae substantiales, quae in eadem materia sunt incomposibiles, rati ne suamn qualitatum , quae contrariantur et Ergo &c. 23 q. Septima conclusio: in omni Iliaca & ordine, quo materia, & serina dicuntur
contrari sunt prima contraria, non simpla primitate contrarietatis pro majori contrarietate, sed pro prima seu priori, & sic po
sunt dici primo contrariar probatur; quae omnium sunt prima, & sunt contraria, sunt
primo contraria modo explicator materia ,& senna sunt prima, stat enim principia
omnis corporis substantialis, & sunt contraria , quatenus talia et Ergo sunt primo com
233. Octava conclusio: principia trans mutationis substantialis, sive generationis, quae, ut constat ex dictis, sunt materia, semma, & privatio sunt primo contraria: haec conclusio expressa in Scoti loco cit. n. T. his verbis: omnis transmutatio es de contrario in coluratim : de habetur a Philosopho hoc
76쪽
hoci. Iib. cap. s. text. I. ubi ait: omnes igitur contraria principia faciunt. 236. Haec conclusio quoad maledam ,& lannam jam manet praebita; num P . batur primo de materia, & privatione. Contraria sunt, quae plurimum differunt, ut ex prima definitione constat; sed mat ria , & privatio plurimum differunt: Ergo sunt contraria. Probatur minor; quia nulla differunt magis, quam entitas positiva, &negativa; hujusmodi sunt materia, & privatior Ergo&c.rs T. Nona conclusio: sumpta contrarietate pro incomposibilitate in ordine ad aliud; mattaa, & privatio non sunt comeraria et probatur, quia non sunt incomposibiles, immo composibi les, & privatio est nata inesse materiae r Ergo non sunt in
238. Decinia conclusio elairna,& pH-vatio sunt contraria privative, quae contrarietas vocatur a Philosepho prima, non statum quia invenitur inter prima principia transmutationis substantialis, sed quia in xima contrarietas est in ratione incomposibilitatis unius cum alio, quae sic definiuntur ab Scoto, cujus est haec formalis conclusio
loco cit. n. T. Ceutraria sunt, quorum aliterum inest subjecto apto nato, O imposibili
contraria privative, quorum alterum nece
sario est in subjecto apto nato recipere illud, di taliter sunt incomposibilia in eodem subjecto, quod per nullam potentiam possunt simul inveniri; sed privatis tamaae, &ipsa forma sunt natae esse in subiecto, scilicet materia prima, & per nullam poten-
tiam possunt simul esse iiunate la: ergo sinit
quia in omni transmutatione substantiali trans nutatur aliquod subiectum , scilicet
materia, de contrario in contrarium, tan- qum' de termino a quo, ad terminum ad quem , sed tenninus a quo transinutatur
materia est privatio, & tenninus ad quem serma: ergo serma, & privatio sunt comtraria. argumenta contra dicta.2 i. 'rimo arguitur contra nostram priax inam, secundam, & tertiam comclusionein, quatenus per illas dicimus materiam, & semiam esse contraria ; & arguitur sic: substantiae nihil est contraram ex Philosepho, & habetur ab Scino n. I. hujus quaestionis citatae; sed materia, & se ma sunt vere substantiae et ergo non potest
materia serinae contrariari, nec e contra et ergo materiae semia non est contraria. 2 2. Huic argumento resimndet sciatmq. I S. cit. n. II. distin endo nari
rem , quae est authoritas Philosophi, se stantiae secundum suam substantiam, &ec statiam, concedo: secundum suas disposiationes privativas, vel positivas, nego, quia dispositiones unius substantiae sunt conu riae dispositionibus alterius, &sic substa tia potest dici contraria alteri substantiae. rq s. Secundo respondeo distinguendo etiam majorem, substantiae nillil est conti
rium, contrarietate positiva, quatenus una
substantia non expellit ab eodem subjecto aliam, concedo: substantiae nihil est comG 2 trari
77쪽
trafium resat ve stuDpta contrari etate pro
differentia unius subitantiae ab alia , n go. Haec etiani sollitio haliatur ab Scoto n. s. utraque potest sustineri et & hae di stinctione respondetur ad consequens argu
et q. Secundo arguitur contra e clemconclusiones, quatenus dictinus,quod mat ria , & senna runt contraria relative, & est quasi replica ad praecedentem solutionem.
Quae non sunt relativa non opponuntur relative ; sed materia, de tama non sunt relativa, imi absolutar Ergo materia, Ac Hrma non sum relative opi ita, sive contraria. Mpjor probatur, quia in ca linea, & o dine, quo aliqua sunt,cli, ni esse contraria: Ergo quae non sunt relativa, sed absoluta, non opponuntur relative,sed absolute: Er
2 3. Respondeo ad argumentum distinguendo majorem,quae non sunt relativa tar- maliter, non opponuntur relative, nego; ae non sunt relativa fundamentaliter, vel forinaliter,non opponuntur relative,concodor ad minorem distinguo, materia, & se ma non sunt relativa lannaliter, concedo; fundamentaliter, ndio. Itaq; licet non sunt serinaliter relativa,sunt tamen fundamenta litet, quod sufficit ad hoc ut dicantur relati, ve opposita, quatenus una puta materia,
iunc relationem, quae est formae incompos bilis, & senna sundat relationem, quae
in materia nequit fundari. 2 6. Tettio arguitur contra decimam conclusionem (nam argumcnta, quae contra
alias possunt effici, ex dictu mancnt soluta etintentas assurit, quod seruia, & privatio
sunt contraria maxima contrarietate, quae dicitui privativa, de ae argumentirin, quod etiam mutatis mutandis potest effici contra nostras primam , secundam , &tertiam conclusionem , & contra alias. .
Contraria stat , quae sub eodem genere maxime distant, & ab codem subjecto ni tuo se expellunt ; sed tantia, & privatio non continentur sub eodem genere, quia serina est de genere positivo, & privatio
de genere negativo, nec ab eodem subj isto mutuo se expellunt et Ergo non sunt contraria; probatur minor quoad hanc se cundam partem, quia quae se expellunt ab
eodem subjecto, sunt pro aliquo instanti in eo leni subjecto simul, & mutuo ibi se in pellunt; sed senna, Ac privatio nivnquam in eodem subjecto sunt suavit et Elgo non mutuo se expellere possunt. et T. Respondeo ad argumentum diastinguendo majorem, contraria sunt, quae sub eodem genere maxime distant &c., contraria positive, ut frigiditas, & calor , humiditas, & siccitas, quae sunt alterabiales, & remissibiles, concedo e contraria privative, nego; & cim serina, & privatio , non positive, & remissibiliter, vel ab terabiliter opponantur, sed psivative, qu tenus istina privationi, & privatio sentiae; hinc est, quod argumentum nihil secit con
2 8. Qirario arguitur contra hanc eandem conclusionem et serina, & privatio sominae sunt contraria in materna simul: Emprivatio tarmae, & tarma sunt simul in m te ita Antecedens probatur, quia ad hoc ut materii A. v. g. habeat privationem
serinaestigni, necesse est, quod ipsa
78쪽
rentiain tantiae ligni , & idem vice vinsadico de forma; ad hoc enim, quod mat ria A. habeat serinam ligni necessu est, quod non habeat privati cin ciusdem;
contraria enim circa idemnari subjectuin contrariantur, & non in alio , qiua Hrmaligni, quae est in ingeria A. non opponiatur privationi, quae est in materia B. nec
et s. Consequentia vero pmbatur; quia illa, quae non sunt limul, non possunt simul contrariari; sed tarma,& privatio contrariantur silivit in cadein materia et Ergo serina, & privatio sunt in eadem materia
simul; sed consequens est impossibile, vid licet, quod sorina, & privatio sint simul
in eadem materia: emo & antecedens, ex
quo sequitur, videlicci, quod sint in ea dein materia contraria, etiam impossibile est et ergo &c. 2so. Hoc argumentum affert Scotus confuseq. 18.cit. sub n. p. s. tertio. Ad Quod respondeo, ut ipse respondet duplici solutione; primo concedendo anteceden & senes consequentiam, quod semia, &privatio sunt funes in eadem materia, Iliacet incomplete, & initiative, quia tunc
subjectum iverba sunt Scoti) partim privatum forma, ct partim biformatum. Eo enim quod serina fiat in materia incipit privari privatione formae , & postquam
totaliter sonna est introducta in materia, totaliter etiam materia est privata formae
privatione , itaque fieri sentiae est desini privationis, vel defici, & fieri privati ius est desiis, seruiae, & nullum est incor
veniens , quod forma in fieri inveniatur cum privatione tarmae in ficto esse,
contra, qui, ad introductioneni unius d sinit cise alterum.1si. Sed haec Elutio inertur ab Seo to ut ipse ait supposito, quod omnis transemutatio P simc ira , & quod transi nutatio substantialis habeat latitudinem partium, ratione quarum in una parte trans.
mutationis si tanna in fieri , & privatio
incipiat non esse, & in altera parte tamaast in facto esse, & privatio totaliter non sit, sed quia Scotus non admittit, quod transnutatio substantialis sit successiva, immo instantanea, ideo Heri ad argumentum aliam solutionem his verbis. 23 r. aliter dicitur negando consequeκ-tiam , ficut enim non sequitur , Oposterii sunt relatira , vel sunt contraria; igitur sunt quatenus si sunt denotat simultatem in existendo 1 quia istud nomen contraria est terminus ampliativus, ct etiam rotatira, qua non determinant sibi convertentiam sid est, non necessario petunt funultatem sed esse sumitur pro intelligit hoc est, sunt contraria, dcbet sumi, inicia liguntur contraria ) ut de istis relativis prius, ct posterilis. 233. Pulcher ima sunt prosecto verba Scoti, & ad plura intelligenda necessitan Pro quarum intelligentia notat subtilissimus
Dolior, quod sicut aliqua relativa non po- tunt simultatori utriusq; extremi,immo alia qua sunt, quae ex sua natura petunt, quod
sit unum extremum , quando non est a
liud, ut patet in exemplo allato de pri ri, & posteriori fundamentaliter saltem;
79쪽
sie similiter sunt aliqua contraria quae ex suis se alibus rationibus petunt, quod sit unum contrarium in subjecto, quando non aliud, ut patet in contrariis privative , quorum unusn privat altero, & sic concedo, quod sint contrafia simul, hoc est quod ad invicem contrariantur serma, &priatio,&nego, quod sint senes in materia, quia ex eo quod privative opponantur, Petunt, quod unum sit, &alteriun non. 2sq. Et quando dicitur, contraria sunt serim, & privatio, idem est ac dicere, comtraria intestiguntur serina, & privatio simul, ita ut lunultas accipiatur pro mutua contrarietat non vero pro senuitate utriusque extremi in existendo. Nunc in se a respondeo ad ammentum: serina, & p vatio simi contraria simul, concedo; ergo
limi simul tarma & privatio, distinguo, sunt simul, id est simul intelliguntur contraria, ratione mutuae contra fietatis, oppositionis , & incomposialitatis , concedo consequentiam ; sunt simul in initando,
ass. Ad argumenti confimationem respondeo distinguendo majorem: illa, quae non sint simul,non possunt contrariari comtrarietate politiva i per positivam incompa-tabilitatem, concedor illa, quae non sines contrarietate privativa, nego. Utraques lutio est de mente Scoti, elige quam volu ris. Ad hanc etiam confirmandam potest adduci exemplum de erue sive scientia, cuius partes non possunt simul existere, &dicuntur simul partes.Et dicta pro hac quin
stione sussiciant,ut ad alia dilucidanda inuis
BLASI Us a BENIUM EA DISTINCTIO SECUNDA:
Deprimo, tam corporis,qitam transim laetiorus naturalis principio, quodes materia prima.rss. Postquam ultimam impotamus L manum distinctioni praecedenti, in qua de principiis in sic corporis naturalis
iubstantialis, nec non, & transinutationis naturalis egimus, restat nunc de ipsis in pamticulari tractatum instituere; & cum inter haec materia prima, generationis, & naturae ordine primim sibi vindicet locum quamquam ordine dignitatis, & perfectionis serama iubstantialis primatum trimae, hoc enim ordo generationis expiatalat, ut quaesivit persectione priora, uni generatione post
riora i merito primo de illa iudicavi age dum; quapropter sit
s natis sit vera materia prima qui iuras, ct essentia pis T. 'uamquam quaestio supponat da
Uri materiam primam,de qua qua fit quamam ejus quidditas, & mentia sit Etamen hoc quod sipponit, quam certitudia nem , & veritatem habeat ventilabimus, ut clarius ad quailitum respondeamus; &ue non in aequivoco laboremus, aliqua ptas pro intelligentia, tam quaesiti, quam supporcti adjiciemus: quapropter
Ubi aliqua acceptiones matmapramit- iuntur . O varia ejus nomina pro
138. Ateria prima communiter T
ri t Philosophis dividitur, licet m
80쪽
voce, non res , sed nominis divisione, in materiam ex qua, i qtia, & circa quam rmateria in qua est omne illud, quod induit rationem subjecti respectu tam fodinae se stantialis, quam accidentalis, tam absolute
quain respective, sive illud tale, quod se ha- tanquvn subieetiam in quo, sit si a
tia, sive accidens et quo pacto corpus ossi nicuin, quatenus est subjeetum, in quo recipitur anima, dicitur materia; totum com- politum, quatenus recipit formas accidentales etiam materiae nomen sertitur. Denique quodlibet accidens, in quo recipitur liu J, etiam materia denominatur, ut quantitas , quatenus in illa qualitates sibieetantur,& relationes, & similiter ipsae qualitates, quatenus simi fundamentum, in quo relati nes sundantur , vel si1bjectantur, & in hoc sensit charta dicitur inscriptionis subjectum,& hujusmodi alia. 23y. Materia ex qua dicitur illa , ex qua aliquid fit, vel tanquam ex subjecto,
vel tanquam ex parte intcgrante, vel tanquam ex parte artificiali, vel cumuli, tanquam ex iubjecto, ut album dicitur fieri expasietate, tanquam ex subjecto v. g. & exalbedine, tanquam ex se, at tanquam ex parte integrante, ut homo v. g. fit ex capite , manibus, & pedibus &c. & caput, manus, & pedes dicuntur materia Lominis; tanquam ex parte artificiali, ut delineatio, sive delineamentum dicitur materia ex qua
eoalescit, de fit pictimi; lapides & ligna
materia ex qua artificiose fit domus; & aurum,argentum, & metallum, ex qua fit statua; materia cumuli similiter dicuntur lapides , t Aticum, hordeum &c. ex quibus fit totum per aggregationem, acervum vid
rso. Materia circa quam est omne illud, circa quod versatur aliquod agens, vel per actionem, vel per operationem; peractionem ut lignum v.g. quando igne comburitur , dicitur materia circa quae, ignis versitur; per operationein , ut obiectum cuiuscunque scientiae dicitur materia circa quam versatur scientia, & oricetum cujus curaque potetitiae dicitur materia , circa quam versatur potentia , ut color dicitur materia visus; sonus, auditus. 26 I. Materia circa quam , & in qua omissi, materia, ex qua (ut videre licet in
Francisci de Murcia Philosophia disp. s. q. I. 3 divi situr communiter , Philosophis in
materiam alterationis tantum, & in mat fiam compositionis tantum, & non alter
tionis , & in materiam alterationis, & com positionis simul. 261. Materia alterationis tantum , Onon compositionis est illa, ex qua mutata,& non permanente, res aliqua incitur , quo
pacto lignum , sive combustibile dicitur
materia, ex qua fit ignis, quia ex illo alte rato, & non manente fit ignis; semen simialiter dicitur materia generatiorus, quia ex semine alteram, hoc est corrupto, &non manente fit, & generatur minia , idem dicito de semine plantae &c. 263. Materia , ex qua compositionis tantum, & non alterationis, in illa, ex qua manente, & non alterata sive destrii, fit aliqua res; quo pacto lapides dicuntur materia , ex qua fit, sive conlimitur domus , quia ex lapidibus in propria Erma manenti-tibus , de non esicratis fit, sive construiatur domus.16 . Mat a ex qua compositionis, &