Horae subsecivae Marburgenses anni MDCCXXIX, MDCCXXX et MDCCXXXI quibus philosophia ad publicam privatamque utilitatem aptatur

121쪽

1o II De notione juris naturae,

lueris. Reperi autem actiones necesserias, quas naturales appellamvi, a sapientissimo rerum conditore pertationes finales esse determinata S, qua ad rationem quandam generalem tandem revorantur liberas autem cum per easdem, tum per alias determinari posse, atque in casu primo prodire

actiones naturae humanae convenientes, in secundo eidem adversas incla

collegi principium ejus juris, quod na-

turalis ratio constituit, remotum esse identitatem determinationis monum liberarum per easdem rationes finales, per quas naturales determinatae sunt. Hac igitur determinatione cum nascatur consensu omnium actionum in homine, qualis ad persectionem requiritur; porro observavi actiones illi juri, quod naturali ratione constituitur, conformes tendere ad perfectionem hominis ejusque status externi, Cum qua aliorum hominum persectio, quantum ea a nobis pendet, indivulso nexu cohaeret. Atque ea tandem de caula omne jus naturali ratione constitutum ad hanc revocavi sum'

mam: Facienda esse, quae nos satum est

122쪽

gentium re civitas. ro

que nostrum atque alios perficium

mattenda vero, quae nos statumque

strum aliosque imperfectiores reddunt: quorum istud identitate determinationis actionum naturalium Giberarum obtinetur. Hoc principium cum in applicatione adeo foecundum deprehenderena, ut observatis Veritatum concatenandarum legibus, omnes omnino actiones liberat, sive honestae, sive justa, sive decorae per intrinsecas rationes admiranda prorsus harmonia inde determinari possint, etsi hic coe-cutiant, Ut systematica cognitionis notione destituti immediata principiip rum adhuc intellecti ad quamlibet aiatonem datam applicatione dete minare volunt, quid conveniat, quid Π0n conveniat notionem juris naturalis in immentum ampliavi, ut non modojus illud homini cum brutis commune hominumque proprium comprehendat, verum etiam ad talia extendatur, ad quae homo sese indifferenter habere putatur. minc factum est ut juris gentium titulum cumGrotio reservaverimus illi uri, quod inter Winigras gentes seu inter Resp. obtineri

123쪽

ro II De notioneJuru natura,

fas est: quod ex eodem fonte dVamus, integris Rebusp. instar perso narum singularium in statu naturali ventium consideratis. alsi autem jre naturali secundum nostram sentliam illae etiam actiones determinat sint, quae juris civilis esse putanquod non inviti admiserint, qui Ictis Romanis nn Iurisprudentia civilem philosophiae partem perin3gnoscunt , ac nos Iurisprudentinaturalem ad philosophiam referimus hoc tamennon obstanteinPolstieaostendimus oo , necetinium esse ut arbitri uniuscujusque populi constituatur j Reip. data proprium, eo prorsus mdo, quo voluit V aninis ar), duntur naturali aut, si cum Ictis Romani loqui amas, communi aliquid acditur, vel detrahitur, modo addend& dotrahendi definito , quemadmedum supra jam indicavimus β. 4 . Cet . Paucis hic multa dicuntusorieon quae claritatem suam mutuantur ab

' - α quae in elaphysicis, Philosophia mrauis civili, nam in Teleolos

124쪽

gentium: civilis in rorcte finibus rerum naturalium tractata sunt, suo tempore autem culatam Manciscentur fidem, quando jus uni- ersum naturali ratione constitutum in s ema sumus redacturi, annotatis differentiis a jure praesertim Romano quae occurrunt, Vel huius etiam cum

illo consensu. Sufficit nobis in praesente,

quod vel levi attentione usus animad- Vertat, nostram juris naturalis seu Communis atque civilis notionem notiones Ictorum Romanorum non evertere, sed clariores fertiliores reddere, ita ut istae nostra perficiantur. Id enim nobis propositum, dum philo-iophamir ut, quae ab aliis obscurius dicta sunt, per notiones nostras clari ora evadantin intelligantur; quae Vere

dicta sunt ab aliis, per nostra principi eorumque legitimam concatenationem tanquam vera agnoscantur;

qu denique imperfecta reliquerunt alii, nostris meditationibus perficiantur quod cum in omni veritatis genere valeat, in Iuri prudentia etiam civili succedere debet. Art. terum ex praesente tractatio. :ρης seaotione juris naturae, gentium

125쪽

14 6 R. De notione iuris flamra, civilis ex mente Ictorum Romanorum

p is discant velim, qui vita philosophantur.

ori μ' qua ratione in interpretatione eorum,

αυρο quae ab aliis dicta sunt, siversandumst quamam ratio sit, quod vulgo in iis, quae ab aliis dicta sunt, tot absurdi no his deprehendere videamur. Ad mentem aliorum pervestigandam opus est Logicae genuinae notitia, quae sibi alapide Lydio non metuit alibi in apricum producto pp): ut autem applicare ejus regulas possis animum multis notionibus imbutum habeas neces se est, quae ad notionem verbis alterius jungendam ratiociniis pervestigandum requiruntur. Etenim si Logica ignoras regulas, quibus dirigitur mens nostra in notione pervestiganda, quzalterius verbis respondet perperam aliis tribues, quae a mente ipsorum maxime abhorrent, ex significatu vose cum tibi familiari de eadem per prat'

cipitantiam judicans. Quodsi principia defecerint ad ratiocinia requista, quibus ex iis, quae ab altero clare dicta sunt, eliciuntur obscurius di- clis

126쪽

, flent Neisitu ista tonvenientia solae regulae Logicie nihil proderunt. Quamobrem cum venor Logicae vulgo non studeant,qumadmodum fieri debere in opere uololatino sqq docuimus, nec philosophi eam navent operam, quae ad animum notionibus determinatis fixis inbuendum sussicit, ratiociniorume adorum genitricibus; non mirum,nihil se irequentius quam ut mens aliΟ-m pervertaturin absurda ac puerilia iliantur, quae iseritati respondent profundum apiunt acumen. Atque hoc pacto non solum patetyu, qua praecipitantiae devia vitanta, verum etiam ad rationes praecia pjtantia alienae pervenitur, quas dete-Xuli juvat, ut ex alieno casu discamus nota vitanda, ne sero nimis vel nun- qum aptimus in nos aliosque injurii.

Atione praecedente mentio rastitu injecimus intellectus systema-

127쪽

tici amobrem cum maximae liutilitatis nosse differentiam, quae inteintellectum systematicum non systematicum intercedit, quoniam plurimhinc deducuntur praxi apprime covenientia non inanem operam nec praesente instituto alienam sumim dum illam luculenter explicare proriti annitimur. Vulgo notio intelle Ous systematici non attenditur,d, non prorsus obseura sit, maxime tmen conius est, ut adeo eam ad dstinctam revocari necessarium sit. Imeti- Vocamus autem Iuttae HUMH fisi ei muteum, qui propositiones

connexio Vertale Inter 1 Connectit. Lon

nu prost Euntur vero propositiones, si aliae

π ias tanquam per principia demon

strantur. Alia nimirum est connexi propositionum, quam rerum. inter se connectuntur, si ratio, cur unsit, continetur in altera, seu existein propositionibus locum non habeneque enim veritas unius propositiinis per Veritatem alterius determini

tur, sed veritas tantummodo unio pru

128쪽

propositionis per propositiones alias

demonstratur, quas veras esse agnoscimus. In qualibet propositione dete minata praedicatum per notionem subjecti determinat in ipsa haec notio rationem sufficientem continet. cur pradicatum ubjecto tribuendum, quemadmodum in philosophia priama, qua proxime lucem adspiciet, a me demonstratum est. Unde in Logita ostendita , veritatem propositionis ege determinabilitatem praedieati per notionem subjecti. Atque ideo ex notione 1ubjecti demonstratur, pudicatum idem convenire, per propositiones alias, quibus tanquam principiis utimur. Quodsi volupe fuerit ea evolvere, quae de forma demonstrationis ostensivae in Logica b docuimus, connexio propositionum clarissima evadet.

3. Veritates universales seu pro it

postiones universales inter se connexae ν-.11 ma doctrinarum constituunt. Etsi enim usus loquendi ferat, ut systemati nomen libris imponatur, in quibus

129쪽

1to In De disserentia intesiecturos emaiiei

scholae, quem appello c , ordine lucenda congeruntur, ita ut uno in loco

compareant, quae ad idem subjectum spectant, nulla proritas habita ratione, quomodo cognitio unius a cognitio ne alterius pendeat id tamen inde accidit, quod connexionis propositio num distincta, immo satis clara notio ne destituantur, non quod systematis a lia utantur: Videmus enim systematum vulgarium, hoc est , non re, sed nomine talium conditores laudari ob rerum pertractatarum connexionem, etsi nubilla prorsus in opere commendat ap pareat. Propositiones profecto, qua

proponuntur, aut ea ratione ordinantur, ut unius veritas per alias anterio res demonstretur, aut ita disponun tur, ut Veritas unius per alias anterio

res demonstrari nequeat. In priori casu propositiones inter se connecti, ecquis negare ausis In casu adeo posteriori minime connectuntur. Quod

ergo in eo consentimus, in systemate doctrinas, quae proponuntur, inter se connectu defectui omnino attentio nis ad notionem connexionis, aut ipsi h us notionis defectui tribuendum,

si quis congeriem propositionum a

130쪽

σαο se marisi arsidem subjectum pertinentium, sed i

ter se minime connexarum systema Vocet, propterea quod unum argumentum videtur rationem continere, cur de altero quoque in eodem librotrassitio instituatur, verae connexioniS doctrinarum seu propositionum unia

versalium notioni salsa substituti f.a. . Quodsi quis malit sensu quodam vago& minus determinato appellare Uema, quod per nostram notionem fixama determinatam tam augustum

nomennon meretur; per nos utatur sual uendi libertate, sed eadem nos quoque majore jure frui permittat, qui per leges methodi philosophicae, quam alibi da explicatam dedimus, a vago Lindeterminato vocum signia ficatu abhorrere debemus. f. q. Quoniam intellectus systema laua licui propositiones universales interra se connectit g. 19, in systemate , --tem doctrinarum propositiones uni-Veriales nisi inter se connexae locum non aveniunt intellectus systemati-ςva percipit voluptatem ex systematis

φ dilautii praeliminari operi logico ἔκ-