Horae subsecivae Marburgenses anni MDCCXXIX, MDCCXXX et MDCCXXXI quibus philosophia ad publicam privatamque utilitatem aptatur

341쪽

31, IV De Notionibus directricibati in qua Luna distat in neutro saimpossibilitatem evictam esse notio di rectrix palam faciet. Etenim cito, quod Luna adeo procul remota sit,ut ad eam accedere non liceat, nona ui colligitur, quam montes lunareSaso bis videri non posse id quod de oca lo quoque armato negatur in casu i tero. Ut igitur adsit contradidis, ex ea propositione, Astronomuito'Vit existentiam montium lunariussi eosque dimetiri valet, colligi debοἰ, quod montes lunares viderit, quod que eosdem eodem modo dimetitu fuerit, quo vel nos altitudinem an dimetiri selemus, vel Geodata mon' tis in terra altitudinem metitur.gni Vero non multo acumine opus est a

Videamus, id ex illa propositione col ligi minime posse. Supponimus eam existentiam montis non aliter agno posse, nisi quando eum videmus,s: aliter dimetiri Astronomum euia posse, nisi vel more vulgari, mentus ad mensuratum applicata, vel metho dis Geodattarum di quod utrumq; Precarium esse agnoscit, qui neutrus

342쪽

IV De Notionibus directricibus. Qque desectu attentionis ad notionem directricem judicium deproperari,cum impossibilis pronunciatur Cognitio,antequam ostendi possit, quod ea admissa sequatur aliqua contradictio. Ostenim jam in superioribus, cum devothesibus philosophicis ageremus i momentum controversae de har ostia praestabilita redire ad possibilitem corporis liberis animae decretis in operationibus suis harmonici sed ostendi quoque quod consequentiarii tamdiu inani boatu aerem repleant, quamdiu seponta notione directrice de contradictione in suppositione isti-u modi corporis latente investiganda non fuerint solliciti. Per notionem enim directricem apparet, alia via controversam terminari non posse, nec consiquentiis ex sumtione precaria, risi libertas per harmoniam praesta-ollitam tollatur, deductis quicquam confici etenim tolli libertatem non λnte patet, nisi victa impossibilitate

corporis decretis animae liberis in operatioribus suis harmonici, hoc est, de-onstrata contradictione inter stru- Ror ab IVao. X u-

343쪽

ΑΣ m. De Notionibκs directricibus.cturam corporis humani a caussibterialibus ad motus suos determinati

libertatem. Vides adeo in prima philosephiae principia peccare, qui

sibi tanti heroes videntur, ut de philosephorum summorum quos inter Leibnitium magno suo merito referimus,hypothesibus sententiam decrtoriam serant. Rectius notione dirctrice utuntur Geometrae, dum assit impossibilitatem per latentem contradictionem manifesto demostrant quemadmodum ex forma monstrationis indirectae liquet, qualibi a nobis clarissime depictam consequentiariis vociferationes deprperantibus perpendendam commidarem, nisi obstarent ea, quae de ii cessiva assensus generatione paul a te dicta sunt. . Sed agedum demus adhuc alia nonnulla exempla, quae nutionum directricium usum palam quuntur. Si rationem quis dares tendit, cur sol oriaturin Occidat,bique dijudicandum proponitur,neam fuerit assecutus notio direcerit notio rationis suffcientis ontoll

344쪽

sita probe autem notandum est, ad sotionem rei non tantummodo refern definitionem, sed praeterea omnia padicata, quae de eadem vi desini- fonti determinationum aliarum eidem superaccedentium, seu non repugnantium demonstrantur. Quo-tuna ratio suffciens est id, unde in-t ur, cur aliquid potius sit quampo sit nymposita ratione suffcient potatur id, quod per eam potius quam non est o J, atque adeo cla-Vt ii, quod allegatur, esse rationem lyricitatem ejus, de quo quaeritur, ii rademonstratione , vel experientia situ, hoc ideo esse quia illud est; deraddit ortus occasus Solis judici laturus inquirere debet, num per intelligatur, quomodo sol oria- occidat, hoc est, num ex ea aSi in tanquam vera directe demon-ya queat, olem oriri occideret ere,in num praeterea id, quod rapnis loco affertur, poni etiam possit,le est in praesenti casu in natura re obtineat. a. r. ponamus ortum occasum Solis tribui motu ejus,

345쪽

quo ab oriente in occidentem circa terram quiescentem reVolvitur, quemadmodum vulgo faciunt qui rerum astronomicarum sunt ignari. Tum equidem evidens est, posito istiusmodi motu solis poni etiam ejus ortum atque occasum, cum id accurata demonstratione evinci possit, nisi in crugnitione intuitiva acquiescere velis, quam satis clare in praesenti casu exhibet notio confusa: enimvero demonstrandum praeterea est , motum

istum poni posse, hoc est, in rerum

natura revera obtinere. Quamdiu igitur posterius demonstratum non est, nec certus esse potes motum solis circa terram quiescentem esse ortus at que occasus rationem, etsi vi demon.

strationis prioris palam at quocitatis esse possit. Obiter moneo, conspicuam hic fieri rationem, cur qudam arbitrentur in Physicis nunqualcertos nos esse posse, quod veram

tionem fuerimus assecuti, proptequod semper supersit suspicio, anno

res eadem alia adhuc ratione sese habere possit. Debetur enim desectu attentionis ad notionem directricem

346쪽

Ist Deo otionibus Arectricibus sui tulus manifestum est, ut certi simus, rationem datam esse genuinam, duo deaeonstranda esse, nempe primo P di id, quod rationis loco allegatur, sicundo eodem posito poni quoque altorum, cujus illud ratio esse debet. st'onstrationem priorem insuperha-hilli qui notione directrice destituun- tui tonnisi ad posteriorem solam ani- Russi advertentes, quam in notioneratioris confusa pro acuminis sui mo, ut pirspiciunt. Qui vero notioneotestice utuntur illi ejusdem bene-f dyporunt, quando certo constet, unonem datam esse genuinam atque istitatem in dato casu dirimere arit, utrum eandem habeamus perspissim, nec ne, , si nondum peni' Vipct ecta fuerit, quid adhuc desit Rimodat certitudini. Saepius impin- non modo philosophi, sed Fatum omnium eruditi, quod no- ζm rationis susscientis in Ontolo-tVolutam non experiantur cogita innum suarum directricem id quod ultis exemplis doceri poterat, si de directrices, quae notioni rationis sunkicntis convenit, ex instituto agere'

347쪽

31ς IV. Da Melambus directricibus. mus Enimvero in posterum talia occurrent, de quibus lectorem veritatis cupidum monebimus. Ecce tibi nunc exemplum adhuc aliud, quo notionum Ontologicarum vis directrix illuitraturi Ponamus quaestionem moveri, utrum

mundus, qui existit, sit perfectus, an imperfectus. Consulamus Ontologi am, quae notionem perfectionis evolvit p). Videmus perfectionem omnem rationem aliquam generalem habere, per quam intelligitur, cur ea, quae perfecto insunt, ita se potius habeant, quam aliter, seu talia potius sint quam alia exinde derivari regu las, per quas in dato casu speciali explicari possit, cur determinationes in. trinsecae tales potius sint quam aliae, ex Ceptionem locum habere in perfectione

Composita, nec verum, sed tantummodo apparentem gignere defectum, salvaque pet sectione fierid quae sunt a

lia ad notionem perfectionis pertinen tia ibidemque enucleata. Apparet adeo de persectione mundi judicaturum inquirere debere in rationem genera lena, per quam intelligitur, cur qua in

348쪽

IV De Notionibus directricibus. et in universo existunt, talia potius sint, quam alia eundem in regulas quoque inquirere debere, quae ex ratione ista generali derivantur,4 per quas reddi possuntrationes speciales determinationum

tuae essentialium, tum accidentalium; tussique exceptiones ex eo riantur, po duae regulae vi rationum quarunda: una oblemandat sibi mutuo tepu-Γhthi q), in regularum illarum collisiopem tundem ulterius inquirere deberetqVo si jam perpendamus, quantus sit mundus materialis is quam parum tubis sint perspecta, quae in eo dantur; judicium de mundi persectione non esse in potestate nostra intelligemus, a Mtionibus intrinsecis derivandum, On siquenti judicium suum eos depropinae agnoscimus, qui ob mala physica st moralia mundum imperfectum arguunt, antequam expendere valent, quomodo illa tanquam exceptione ex ζgulis optimis resultent, Winquirere dunt, utrum salva perfectione muni istis locus esse potuerit, necne si lotionibus directricibus tanquam per iricillis uterentur, qui nulla prorsus

349쪽

3 1 IV De Otionibus directricibus. facta discussiones, de rebus infinitam discussionem requirentibus adeo super ciliose sententiam decretoriam pronun 'ciare solent, non adeo facilia ipsis viderentur quae dissicillima, immo sub inde ognitu impossibilia deprehen duntur a viris, qui rebus dissicilibus discutiendis pares sunt. Sed de mundi persectione ex instituto agemus in

Cosmologia. usu 'si Quoniam notiones omologi . ibo --δntellectum dirigunt in veritate in ruarum in vestiganda, ne a vero tramite ad de via deflectat ars vero inveniendi re

gulas tradit veritates investigaridi ex notionibus ontologicis demonstrandae sunt regulae artis inveniendi, quatenus ab objecto pendent. atenim quate- nus regulta istae a natura mentis humanae pendent, principia artis inveniendi

ex Psychologia petenda. mon rectius

idem doceri potest, quam si artis inve niendi regulae generales ipsae exhibeantur' demonstrationibus suis munita in systema redigantur id quod olim praestabimus, quando ceteris philoso phiae partibus ad umbilicum perductis artem inveniendb methodo scientis

350쪽

Wr m DBibur directricibus. 44 trademus. Ne vero quis suspicetur, regulas istas esse minus genuinas,quem admodum non infrequens est, ut tale prascribant, qui artis inveniendi notionem nullam habent illas praeclaris in philosophia Nathesi inventis confirmabimus Enimvero cum Artem inveniendi, qualis nondum datur, hic provocare non liceat suia ei nunc uno alteroque exemplo docuisit, quomodo notiones ontologi- huste usum praestent in ipsa Alge-pua quomodo aliquem earum usum licerimus in Logica In Algebra veritatem investigamus ope aequationum: λ luationes autem constantduplici cha-ῖὸstere ejusdem quantitatis, consequenter nituntur axiomate isto onto-

injc0, quod idem sit aequale sibimetipsi substituimus in calculo algebraim qualia pro aequalibus vi notionis v litatis ontologicae, quod sequa-ηλ sint, quae sibi mutuo substitui pos: int, salva quantitate. ReducimuS Ras aequationes ad unam ope prin- 'pi ontologici quod in Ontologia' suis notionibus a priori deducitur, pqualia eidem tertio esse aequalias inter