Horae subsecivae Marburgenses anni MDCCXXIX, MDCCXXX et MDCCXXXI quibus philosophia ad publicam privatamque utilitatem aptatur

361쪽

3 o IV De Notionibus directricibus.

mittat philosophus, ubi notiones afinvicem separat, quae in rebus inv0l'Vuntur, Win simpliciores refotyit, quamdiu datur, ut in omni proposito casu accurate discerni possint, .R'nam in notione confusa contineantur.

Discant igitur , cogitationes Sta eique similium alias esse quam cogita tiones eorum, qui in regno veritati eminere volunt, propterea quod ses' tuna in regno opinionum eos sept- alios extulit, quasi quis in regno ven talis eandem habeat autoritatem, it ipsi est in regno opinionum Piret sitas facile ostenditur. Dum sum

Euclides Mathesin reducit ad usum communem, dum alii philosophiam ejus exemplo ad eundem reducua inon alio fitie idem moliuntur, quam ut certitudini Mutilitati doctrina con sulatur dum vero alta videntes di sciplinas ad sensum communem redu Cunt, certitudinem cognitionis tollus& disciplinas steriles essiciunt hi enim experientia loquitur fertilitat Flementorum Euclidis derilitat pdisciplinarum communi more periictatarum Ratio sertilitatis illor

362쪽

D. De Notionibus directricibus sterilitatis harum patet per ea, quae in

Trimestri superiori de habitu philosophis ad publicam privatamque utili-utem aptae disseruimus. Nemo igitur, qui sapit, negabit, omnem dan iam esse operam, ut philosophia eo nudo ad sensum communem redu- λ:ut, quo Euclides athesin ad eun reduxit. Quare cum extra Ο-Rntae dubitationis aleam positum sit, quo id tum demum fieri pollit, ubim Sophia prima fuerit exculta&ie- Radiiciplinae per demonstrationes legi mas in eandem fuerint resolutae; paclarus quidam Ontologiae usus in λῖ ic positus est, quem a disciplinaphti alia sperare licet. Male igitur sibi consulunt, qui eam contemnunt: autem operam suam collocant, in ea excolenda mamplificanda cerari non patiuntur industriam

Quoniam notiones ontologi 'μ-

intellectum ad ea dirigunt, quam νιctris

y proposita enodanda perpendere de m u3 maximo nobis adjumento 2 mi, ut, qua olim didicimus, nobis dine in memoriam revocare Valea

363쪽

mus. Experimur nos quotidie hune, sum in tradenda philosophia quam vel ideo quantivis iacimus, quod fine illa animi defatigatione ordine maxime naturali notionum directricium subsidio, accedentibus regulis genuinae methodi in opere Logico expositis, aliis proponere valeamus, qua docenda sunt, perinde ac si nim in

mum ex assumtis ratiocinando erue

rentur. Ac iisdem notionibus debet mus , quod ad rem enodandam nihil veregini afferamus, nec quicquam a nobis praetermittatur, quod ad aT nodandam faciat, etsi sensui nihil obηJiciatur eorum , quae dicenda lus Dumque vi notionum directricium Yegularum methodi genuinae quasi

meditationes demum eruuntur, quiore Proseruntur, adeo defixa est ii notionibus, quae verbis ore prolati respondent, attentio, ut nulla objecta sensu obvia eam inde dive possint. Inde est, quod docea alios non sine voluptate insigniet di cendo animus in statuni redigatur traiquillum. Haec ingenuh cum aliis flmunicamus, ut, quorum est doce alio

364쪽

IV De Notiambas directrisibus salios, intelligant, quantum ipsis subsidio esse possint notiones directriceS, methodo genuinae junctae. Illas vero in0ntologia, hanc in Logica ea perspicuitate explicavimus, ut, si ad utrum ae opus legendum conveniens atten-t d afferatur, in ipsa Logica abunde fassuescripta, ubi librorum legendΟ- Iussi regulae proponuntur, non hane nitus, quam illas sibi comparare possit Mathesin quoque universam via philosophica in eam formam redigimus, ut eorundem lectione habitum utendi regulis methodi genui-ῖa: n0bis comparare aleamUS.Quam Nessi si quis mediis hisce uti voluerit λ totiones directrices methodi ge- pulta leges sibi familiares reddendum; millus profecto dubito fore, ut idem periatur, quae ego quotidie experidi, nec eum unquam poeniteat laboris.

f. 9. Neque hoc silentio praeter ΔΙ - tardum est, quod notionum directri 'μφήρ'tium singularem prorsus experiar Vim iam ii, augendo acumine. meque ejus reon ut

ratio obscura est Etenim notiones

directrices cogitationes nostras eo dirigunt, quo sunt vertendae, ut appa reat,

365쪽

3 mio Notionibus disiarisibus. reat, quid in re proposita enodanti perpendendum. Figitur adeo attentio nostra in iis, quae alias eandem es

fugerent. Quid ergo mirum, quo perspicillis istis usi videamus, quaab 'que iis videre minime poteramus fit autem acumen istud profundum,cunt ejusdem essicacia in interiora rei pene tremus, quae a sensu procul remota sunt, consequenter ab iis minime ad Vertantur, qui nonnisi in superficj rerum haerent. . Atque ita notion nostrae continuo fiunt magis ad diae , dum in concretis abstracta petvidere adsuefimus , nihil fere nobi Occurrit, quod viles abjectum paret, a quo non universalia mullutilitatis abstrahere 4n judicia deter minata redigere liceat. . Quodsi qui

hoc acumine res maxime obvias per' lustrare voluerit, is non modo notio nes ontologicas a nobis traditas Spi rimento confirmabit, verum etiam alj

a iisdem superaddet sicque notionu*directricium thesaurum locupletioressi reddet. Nullum vero dubium iri quin propositiones sic repertas principiis nostris demonstrare pos; i

366쪽

M. D. Notionius directricibus s

qui methodi demonstrandi compos Lirit, sicque eos cum his connectere atque adeo systemati insere valeat. lac tibi modum valde obvium, tisnec tologicas ad examen revorandi atque scientiam longe utilissi- Rassi novarum accessione locupletan- pertinent haec examina ad On- experimentalem, atque idcir so iis uberius dicemus, quando ex

instituto in Hamoris subsecivis doce- parui. quomodo philosophia experi- Reatalis ultra arctos eius limites ad yramnque philosophiae partem sit

o. Eximius quoque notionum stlis'. aintactum usus in eo consistit, quod .s -- istium profligent. Quaedam ηκ'ectantia jam in superioribus: Viis , cum ostenderem, quos I ri cognitione physica omnemae inem perperam rem Vere,

pterea quod semper supersit suspim an non res eadem alia adhucci lone sese habere possit. Quae ibidem Phrsea dicta sunt, ad alias quoque losophiae partes transferri posse vel, q/pparet, quod quemadmodum

367쪽

34s IMI tionibus directricibus. Physicus rerum naturalium, seu pha nomenorum in mundo materiali obviorum rationem reddit, ita in aliis

philosophiae partibus rationes aliorum, quae sunt, redduntur, is illius differentiae, quae inter cognitionem historicamin philosophicam intercedit t). Eodem nimirum modo in quacunque philosophiae parte patet, O Veram rationem fuisse assecutos, quo in Phy-Mi patere ostendimus, nos ab ea non aberrasse. animvero non unimintioni rationis sufficientis debetur,quod

Scepticismus per philosophiam primam profligetur, quamvis usus ejus

amplissimus it cum per omnem au serum seriem atque cohortem sese e X tendat. Sed omnes omnino notioneoniologicae sive a nobis propostar, sive in posterum a nobis, vel aliis iisdem superaddendae huc concurrunt. De nim notionibus in universum Omni bus tribuenda est vis illa directrix, qui intellectus in cognitione rerum a devii in verum tramitem vel invitus adductur si ;), iisdem in universum omnibuS acceptum refertur quod philosophia omnis secundum leges Verior

368쪽

W. De Notionibus dironricibus Iniethodi ad sensum communem reduci possit ssi. Quoniam itaquem, certitudo ne optari quidem post, uuam quae hoc pacto obtili tur; ab omni sane philosophia, perjade ac a Mathesi, Scepticismum paecul removet philosophia prima. si vero cum id tum demum si

mihi propositiones datae per demontationes legitimas in notiones com miti, quas tradit Ontologia distinctas, puntur; nemo hunc usum neget pii experientia fretus, qui veriorem methodum ne intelligit quidem. Guim abestiat eadem dextre uti possit. luis hic plus speret de facultatibus quam in iis est, attenta lectio qEdjb operis nostri logici efficiet, prae--i si Mathematum tractatio re ui accedat, quae nos in eum ordi-

redegimus, quo methodi leges in gica exposita facilius percipiuntur. tu autem quis Ontologia auxilio aicismum profligaret; non tamen id obstat, quo minus notiones ontologicae Vi, V pollent directrice animum a Scepticismi labe praeservent, quatenus per

369쪽

Σ IV De Notionibus directricibus.

eas assequitur suspicionem impossibili tatis ad certitudinem perveniendi nullo fundamento niti neque enim hic aliare opus est quam applicatione illorum Principiorum, quae de impossibilitata demonstranda ex definitione impossibi lis eruimus tὰ Neminem fugit, set plicismum de immaterialitate animat, a qua ejus immortalitas pendet, per plurimos annos fuisse disseminatum non alia de causa, quam quod imma' terialitatis demonstratio ideo impossi bilis habeatur, quod non constet an non Deus materiae vim cogitandisa' peraddiderit. Ex notionibus ontol0 logicis liquet impossibilitas, quempe' modum in Psychologia ostendimu i per eas constat adeo absurdum esse tribuere vim cogitandi materiae acescere ut triangulum simul habeat quatuor an gulos quemadmodum quadratum 'ieet tantummodo eidem ut triangula Conveniant tres. animvero ad arcent dum Scepticismum sussicit, ut videat mus, impossibilitate demonstrationis precario sumi propterea quin nondum demonstratum fuerit fieri po

370쪽

M. De Nationibus diremisibus. 3 s

e, ut materiae vis cogitandi superaddatu Ut enim intelligatur id fieri posse, llendendum est, quod non involvat lontradictionem. Quocunque enim ιtgumento utaris, id tandem in notionem possibilitatis resolvi debet, alias tosterit genuinum id quod pervulgatum est iis, qui leges methodiise spida habentin ex notione entis, vel indiderivatis principiis logicis demon-

hatur.

fati Etsi autem quae deus Phi tali:

phia primae dicta sunt, eam satis com- i', 'mendent, atque palam faciant, cur omnis scientia Architectonica dicatur, cum notiones ontologicae eodem munere iungantur quod Architecto convenit; sunt tamen notionibus singulis sui etiam ulus peculiares inter eos haud postremi qui in directionem actionum liserarum, adeoque in prudentiam a minus publicani, quam privatamiffluunt animvero cum talia in genere doceri non possint dabimus spe.

jmina in posterum quibus veritatisse virtutis cupidos eo perducamus, ut hesauris suis fruantur. meque enim tritas, quaecunque illa fueritis quam Procul