Horae subsecivae Marburgenses anni MDCCXXIX, MDCCXXX et MDCCXXXI quibus philosophia ad publicam privatamque utilitatem aptatur

471쪽

x D II. Devotione substantialium, jam excreverit molem, quam institutum praesens ferre videbatur, in trimestre autumnala eadem rejecimus. Argumenti enim tam praeclari dignita meretur, ut n*tiones penitus volutae claritate sua percellant animos lacioris, ne quis tanti acturam faciat boni. Plarique homines proh dolor voluptatibus nocuis indulgent, mentis prorsu immemores, quasi corpus nobis datum sit non alio fine, quam ut esset instrumentum voluptatis. Qui errorem hunc advertunt, ad mentem redeunt, non satis sibi cavent, ne voluptas inqui' netur ne ea destituantur, quam inprimis appeti conveniebat Consultum igitur judicamus, ut discus fis ignorantiae tenebris, facem praest

ramus errantibus, ne lateatria, quasi eundiam.

Te notione Substantialium , Na-

ΩUi notionibus claris ac distinctivadsueti sunt, in ipsi, limine Im

472쪽

lis seudatis ossenduntur, tibi essentiam &naturam studi explicatur Do- lores substantialia naturalia maclident alia a se invicem distinguunt, tuae in hac distinctione majorem luteae desderent, ut appareat, quo modo ex notionibus illorum consequantur, quae de iis praedicari solent. quamobrem cum philosophiam no-lsam eam judicemus, quae dispelleniis terebris in omni cognitione hin vana inservit ipssque Facultatibus,ltas vocant, superioribus lucem aDundit, quid in notionibus substantilium naturalium maccidentalium ludi dilucidandis illa valeat ut expe-lrimur non inconsultum duximus

d his autem notionibus evolvendis 'Pediemur eandem iam, quam ingressi sumus, cum in eas inquirere-luS, ut exemplo aliis praeeamus,

ut in philosophia nostra versati Omibus directricibus uti constituent ad alia pervestiganda. eque im nobis in his Horis subsecivis ali proposithim est , quam ut usum illosophiae exemplis doceamus quod nos obtenturos esse confidimus,

473쪽

as nio natisne Substantia ἐω- tit alii ejus utilitatem perspiciant nec eam tanquam rem inanem Contemnant, qua carere possit genus humanum Facultatibus, qua vocant superioribus felicitati generis humana promovendae solis sumientibus. g. a. eudum in numero eorum Hr ori entium est, quae moralium nota tu indigitari solentis certam eritiure infer.n speciem constituunt. Tullum Mec

; ii dubium superest, quin etiam adlau

tim,nai dum applicari possint, quae iri no m ones entis in genere continen Quamobrem notio directrix, quaam di utendum est notio entis in gener quam n ex ipsis rebus derivata perspicue evolvimus, utin ricisciplicatio nullam habeat dissicultatere modo recordatus fueris methodiplicandarum notionum generali

ad casus speciales alibi Oxa nobistis distincte expostat Feudum species dividunt Doctores. AEtsi eri

474쪽

dum dividitur in novum, vel Vetus, quorum istud vasallus ipsemet sibi acquisivit, hoc vero per successionem; ipsum delatum fuit; attamen dari

tutetiam aliae, quarum fundamentum

intrinsecum est, veluti cum seudum dividitur in proprium' improprium: quam divisionem paulo post ex institui examinabimus. Est igitur seudum genus quoddam, quod in plu- species dividi non repugnat. --brem notiones directrices hie Raque erunt notiones generis Staierum, quas notioni entis in ge- hue consonas tradidimus p . Has igitur notiones directrices ad distinci explicandam differentiam inter substantialia naturalia maccidenta- translaturus satisfaciam, ut opiror, desiderio illorum, qui ut exem pist quodam illustrarem, quae de nOtionibus directricibus nuper diximus

me petierunt. Hinc autem appariturum arbitror, quod in ipso et- Rinjure perinde ac in Mathesi ex notionibus jam nobis familiaribus com Ff 4 tinuo

475쪽

tinuo consecutionis filo conelusionis colligere detur, donec tandem in eam ineidamus, quam intenderamuis Quo ipso simul confirmabitur regu larum nostrarum logicarum rectitudo, neque amplius quis dubitabit in mathematicis demonstrationibus lare solutionibus problematum analyticis sedulo versatum eum sibi omparare meditandi habitum, quo in omniae gnitionis genere utiliter uti valet.

Iti. si s. Si en quoddam concipien

um dum primo loco in eo ponenda sunt, quae sibi mutuo non repugnant, mtamen non per alia determinantur nec quorum unum determinatur per

alterum r0 Quaeritur adeo primo loco, quaenam ea sint, quae ad seudum constituendum stimi debent. Quoniam studum est jus in re in qua dominium plenum quis non habet; igitur in assumendis iis, quae primo loco ad notionem entis constituendam assumenda; fimi, non regnat arbitrium nostrum, et entia moralia arbitraria esse videantur, sed quae ad seudum c currunt ita dete

on le

476쪽

minanda sunt, ut ipsum a ceteris juribus fimilibus distinguant, qualia sunt viii uctus emphyleusis. Quodsi in genere jus in re aliena constituendum in uas species dividere jubere- inur, Vi principiorum generalium degeneribus mspeciebus rerum non aliare opus esset, quam ut ad ea alte dentes, quae per se invicem minime determinantur atque essentialium nomine nobis veniunt, rationem eorum haberemus, quae manentibus essentialibus ceteris iisdem diversimode determinari possunt s). atenim ea determinantes tot modis, quot fieri poterat, inde deduceremus diversas illas urium in re alterius species t). Nimirum cum dominium duo involvat, proprietatem musumfructu

hoc est, jus disponendi de ipse sub

nantia rei de ejus usu ac fructua. facile apparet, tot hic esse species condendas, si omnia exhaurire velis,luot modis quis de proprietate sustuctu rei suae disponere potest ingratiam alterius. Species has persequentes incideremus quoque in eam, quae

477쪽

s II ex nationea stantialium, uuae studi nomine venit. Atque haec tractatio anablica, qua nos cum in Mathesi, tum in philosophia dorenda constanter utimur, plurimum lueis affundit rebus, ues clarius percipue piantur, Wintimius perspiciant . Sed nostrum jam non est per istas ambages e via diverti. Suffcit itaque annotasse, in laudo a Domino transeserri in Vasallum usumfructum prorsus illimitatum proprietatem limia

latam. Quoniam vero nihil fit sine ratione sufficiente id quod per jus

universum observari deprehenditur ueneque gratis aliquis seu sine omni ratione totum rei suae usumfructum cum parte aliqua proprietatis in alterum transfert Quare cum ratio non una esse possit, cur hoc sat in notione studi constituenda determinanda est conditio, sub qua sussructus eum proprietate restricta transfertur in alium. Placuit seudum appellari si dominium utiles, quod usum fructum totum .proprietatem restrictam complectitur, conceditur sub conditione certorum ossiciorum ei

praestandorum, qui sibi potiorem

478쪽

Maturalium, re Deidentaliumfudi ass

proprietatis partem retinet dominus directus appellari suevit, quemadmodum asellus, cui quid in eu- dum datur, in oppositione ad dominum directum a dominio utili, quod habet, dominus utilis appellatur. Complexus istorum ossiciorum, quae ex conventione Vasallus debet domino directo uno nomine Fidelitas appellari solet. Terminos hos, etsi in jure laudati notissimos, ideo hic explicamus, ut exemplum praesens, quo usus notionum directricium illustratur, ab iis etiam intelligatur, qui juris istius non sunt periti. Ex

hactenus vero dictis apparet, quae nam sint ea, quae primo loco sumenda sunt, ubi notionem studi formare volueris. Sunt nempe ratione Vasalli dominium utile' promissio ει delitatis, sub qua ei illud conceditur;

ratione autem domini directi dominium directum, quod sibi reservat, dum utile alteri concedit, quodque continetur eo, secundum quod proprietas in utili restricta, promissio

fidei reciproca, qua continentur ΟΩficia illa, ad quae se dominus dire-

479쪽

as . II De natione Substantialitim.

ctus asello obligat. Quoniam in

Rudo non oceurrit, nisi res quai seudatur, dominium rei directumst utile, ac mutua tandem fides ideo ad plura hic quoque respiciendum non est, consequenter ea habemus omnia, quae in laudo concipiendo primo loco sumi debent, ita cornparata, ut ipsa per se invicem minime determinentur, per ea tamen determinentur

Cetera, quae de omni studo prardieari necessario debent. Iunii igitur ea, quae modo enumeravimus, non alia, quam quae intrinsecam studi possibilitatem absolvunt & a nobis essentialia simpliciteri u , a Scholasticis vero essentialia constitutiva appellantur, qui, cum omnes determinationes necessarias sive constantes, quamVis minus accurate essentialia appel-lZnt, ea, quae per alia determinantur, hoc est, quae aliis positis una Ponuntur, a nobis vero attributa Vocantur Ἀx essentialia consecutiva dicunt. Jam vero noto notius est, Jctos pro substantialibus studi habere concestionem domini utilis cum resese

480쪽

Natui lium scieridantaliumsisti as reservatione directi' promissionem reciprocam fidei mutuae. Quamobrem quae a Ictis substantialia fetidi appellantur, ea conveniunt cum iis, quae a nobis essentialia vocantur, sed quatenus notionem generis ingrediuntur. Substantialia adeo studi sunt determinationes essentiales, quibus notio laudi in genere absolvitur. Etenim cum singula illa studi requia sit ulteriores admittarit determinationes easque Varias, per substantialia nonnisi genus determinatur.

Quamobrem quando Schille P hae alii substantialia quoque essentialia

appellant, in oppositione ad naturalia, cum ad essentialia etiam referantur determinationes a se invicem

non dependentes, qua disserentiam pecificam absolvunt m), Vocem essentialium strictiori quodam sensui

munt quam Quo a nobis accipiturae accurata philosophundi methodua eam accipi permittit. Sed cum d nominationes sint arbitrariae, perno. integrum esto significatum vocabuli