장음표시 사용
551쪽
Corpori toti praescriptos influit. Duo hi status sibi invicem repugnant, ita ut imul in eodem subjecto reperiri
nequeant ex iisdem autem alter,
uter semper obtinere debet, quod
nemo non admittere tenetur, nisi inpi ima notiones impingere velit. Ecquis vel jam dixerit, corpus tune dae sanum quando pars una vel altera inepta est ad munus suum obeundum, cui destinatur Quis v. gr. Oculum dicet fanum, quando ad videndum ineptus deprehenditur Quis ventriculum dicet sanum, quando ad cibos digerendos parum aptus observatur Quis manum dicet fanam, quando non sine dolore movetur, aut is ejus status est, quo motus quidam alias possibiles prorsus consequi
nequeunt Sanum igitur erit corpus eo in statu, quo partes singulae ad munia sua obeunda apta deprehenduntur. Quamobrem sanitas definitur per statum corporis, quo singulae ejus partes ad usus suos omne quibus destinantur, aptae sunt. Definitio haec statum corporis sani a statu aegroti seu non fani distinguit, atqu
552쪽
notio sanitatis completa est. ro etiam sit foecunda moxus disertius. otandum ve- rpus animale in eo differre
gio, quod partes prius sint achinae, quibus sui praestit is, inae denuo ex machinis
Ionantur. Nemo hoc igno- ex Anatomia fabricam cor-
Iani perspexita singulorum assim cognovit. Legat no- usu partium tractatum Ger diomate conscriptum, quii ignorat neque ullus du- , ut attentione ad singulon horologio similitudinem
totus in nostram sente tinus abeat. Sanitas igitur
praedicatur, cum status iste, us integrum sanum dicitur, is quoque partes conveniat, in se non tanquam artes considerantur. ec abhora communi loquendi usu.,culum dicimus fanum, ven-
sanum appellamus perina I corpus, WVocabulum sa-L ι nit
553쪽
nitatis in utroque casu eodem prorsus sumitur significatu. Quando enim sanitatem de oculo praedicamuS, eum ipsius statum designamus, quo singulae oculi partes ita sunt dispositae, ut visioni inserviant, cujus gratiastructuram oculi ingrediuntur. Et similiter ventriculum sanum dicimus, quando cibos bene digerimus, consequenter eum per sanitatem indigitamus ipsius statum , quo partes singulae ad eas functiones aptae sunt, quibus ciborum digestio absolvitur. Notandum vero praeterea est, integrum Corpus humanum perinde ac quodvis ejus organum in eo a machinis artificialibus, veluti horologio, differ 're, quod multiplex machina sit ob diversos fines mul consequendos. Ita oculus machina optica est,quatenus est organo visorium idem vero machina hydraulica est, quatenus fluida ad singulas oculi partes vehit a revehit idem aliarum machinarum ratio Nem habet, quatenus spectatur ut par Corporis vivi, adeoque aptus est ad sui conservationem. Quemadmo dum itaque oculus sanus dicitur, qua
554쪽
tenus est machina optica, dum singulae partes aptae fiant ad vissionem edi ciendam; sic similiter idem famis dicitur quatenus est machina hydraulica, dum singulae partes ita constitu re sunt, ut motus fluidorum nullo proris modo impediatur, sed singula libere fluant ac refluant immo idem Oculus dicitur sanus, quatenus est pars corporis vivi, dum omnes ipsius partes ita constitutae sint, ut ad conservationem totius oculi tendant. Multiplicem istum respectum qui non attendit, non modo in difficultates incidit, quas evitare potuisset nullasque deprehendisset, quidem animum ad illum advertere voluisset verum etiam sibi ipsi obstaculo est, quominus notionem sanitatis adaequatam adipiscatur. g. 4. Ista sanitatis definitio utique Risis,
tantum modo nominalis est, Cum non- . nisi per eam constet, vocabulum hoc non esse sine mente sonum , Propterea quod ex Anatomic Teleologia constet, statum istum corporis esse possibilem. Sustici autem in systemate nominalis definitio, cum ex ea L omnia
555쪽
ix De notione Sanitatis. lomnia deduci possint, quae notionem sanitatis ingrediuntur. Immo neceἔ- sarium est ut in systemate hic ordi mur a definitione nominali, quia haec maxime obvia est, nec res ipsa in controversiam adduci potest, quod autem eam hoc nomine insignire velis prorsus arbitrarium, neque etiam dissiculter probatur, significatum non abhorrere a communi usu loquendi. Quodsi obiicias eam esse nimis abstractam, nec ea continere, unde in omni casu sanitas agnosci' dijudicari possit notionem rei cum definitione confundis, nec ea, quae ad definitionum applicationem spectant, distincte expendis , Utrumque non
ignorat, qui in Logica veriori, qua lem dedimus satis versatus fuit. Cum enim notionem rei ingrediantur praedicata ejus quaecunque, sive abloluta, sive hypothetica in definitionem tamen non admittuntur nec plura, nec pauciora, quam quae ad eam agno
scendam ab aliis distinguendam sussussiciunt o) Definitionem applicaturus ostendere debes, ea quae in ipsa
556쪽
IV De notione Sanitatis continentur omnia rei obviae inesse non autem opus est, ut intuitiva cognitione pateat, quod sint sed sincit idem quacunque ratione demonstrari. Certus esse debes, quod ea subjecto insint, quae definitionem
ingrediunturi parum autem refert,
quocunque tandem modo ad illam certitudinem perveneris p . Ceterum non video, cur mirum cuique
videri debeat, definitionem sanitatis terminis concipi admodum generalibus vidimus enim eam praedicari
de toto corpore, rae fingulis eius partibus non simplici, sed multiplici
respectu, immo de partium corporis partibus absolute consideratis , tum etiam ad corpus relatis,' quidem respectu usus, quem unicuique ad obtinendos fines totius corporis m-turae Autor tribuit partes illae nonnisi in generali mechanismi notione inter se conveniuntis sngulorum iasias diversi sunt, nec nisi in generali quadam notione iidem sunt, quatenus nempe tanquam media iisdem si vitius subordinantur & rationem pos- sibi-
557쪽
sibilitatis sufficientem cum remotae, tum proximae in ipsa partium notione habent. Status igitur singulis istis respectu usus unicuique proprii communis nonnisi terminis generalibus concipi potest. Tantum vero abest, ut hoc obstet vel claritati, vel foecu ditati desinitionis , ut potius utrique
hac ratione omnium optime consul tur. Etenim cum termini generales
tanquam abstracti nihil in notionem, quam designant, admittant, nisi quod ab omni alieno fuerit prorsus separatum tibi definitionem ad exemplum speciale applicas, ut claritatem consequaris, definitioni generali tamquam directrici acceptum referre de hes, ne attentionem dirigas nisi in ea, quae ad notionem sanitatis trahenda sunt, quasi cetera non adessent. Et quoniam iidem termini generales inoniologicos resolvuntur, quibus, tiones directrices respondere me nuper quostendisse memini postquam
a nobis principia ontologica ad notiones fixas Veterminatas sunt reducta, ut habeant in ratiocinando
558쪽
m. De ustisne Sanitatis ustam , earum ope definitio ad plurima invenienda & accurate demo stranda inserviet, quae alias vel alte tionem nostram subterfugerent, vel minus concinne nunciarentur, vel principiis parum convenientibus probata dubiis implicarentur. g. s. Galenus r via analytica in GV . notionem sanitatis inquirit, mens /principium omnium contentu appro--A, halum, quod omnes homines tuncq--ius
se sanos existiment, cum partiun corporis ministerio ad eas, quae in vuta necessariae sunt, actiones, sine aliquo vitio perfungi potuerint. Unde tandem colligit, sanitatem esse nat ratem Omnium partium constitutionem, quemadmodum supra annot
vimus suod igitur Galenus in definitionem admittit, id ex nostra desinitione necessario consequitur. Ε enim in superioribus f., jam obsese
vavimus, omnem corporis partem,
qualiscunque tandem illa sit, perstructuram suam ad eam functionem dispositam esse, quae ab ea proficiscitur, nec aliam ab eadem proficisci posse
cx de differ morb. e. i. f. a. . , II.
559쪽
posse, nisi ad quam per struct auri suam apta est, darique in corpore principium activum, quo an num illarum actualitas determinatim Quare si sanitas is fuerit corporis stiatus, quo singulae pilus partes ad suis functiones aptae deprehenduntur fixquamdiu corpus sanum est, 'araeis
omnino omnes ita constituta esse
bent qualis respectu finis totiui et poris ipsarum constitutio requir es. Ita ventriculi functiones sunt estim gestio an intestina expulso, bus adfinem istius corporis, uiistius corpus vivum est, ejus egistconservationem concurrit. Quodsi ergo ad has functiones aptus est, iis omnino constitutus esse debet me cibos digerere, aedigestos inna expellere possit. Et hane iust selem ipsius constitutionem vocat lenus. Ex iis autem, quae a notas clarius dicta sunt, perspicitur uisae naturalis constitutio aemmanda ἀ- at, scilicet ex usu uniuse uisis Partis, quem habet vi ni, corporis. Ex fine enim totius is
560쪽
3lligitur, qualis esse debeat cujus organi, nempe ut sit finis obtinendi adeoque contineat rationis, cur finisonsequatur, veluti ut in pr. ex digestione cibi ad ejus in facta expulsione intelligatur loci serviat corporis conse Non igitur a Galeno disse sed a superiori saltem prin- orsi sumus, vi cujus definitiois sanitatis eum principiis
icis ita conneclitur, ut, quaetione Gaiam obscuriora id ant, luce sua collustrentur.
zs vestigia Galeni pressit, baruim dereliquit, λαὰμ supplentur, quae ab iis omina tςrant,atque e plicantur,q liquam expectunt. Denimodi rurictiones, in quibus ipso consistunt non hi sollisaiola
insistunt, sed passiones simul α δ gr. ad avium visinini, nuniones oculi aequiruntur, veram passione 4 agente extrinn