장음표시 사용
571쪽
3 8 IV De natione Sanita3is. mentis operationes concurrit, tusque voluntarios exerceti qua cum unusquisque in se experiatur, ut prolixe probentur opus non est. Dantur itaque aliquae ipsus partes, quarum aEiones ad vitam necessariae ac ideo
vitales dicuntur. Dantur partes alae, quae corpori continuae transpirationiphnoxio conservando inserviunt, quarum prppterea actiones naturales appellantur. Dantur denique a tes, quae sensationi ac mentis oper
tionibus motibusque blantariis destinantur quarum actum Mui
tu ammabs, Quoniam in eo eo poris statu, cui .Sanitatis est nomen. partes singulae ad usus suos , quibus destinantur, aptae 1unto 3 cin corpore sano nulla actio, neque vitalis. neque naturalis, neque animalis impediri debet, multo minus earum ubi prorsus labefactanda. Quamo, Tem n eertus fueris, triplex istud mctionum genus rite sese habere ce tu quoque eris, te optima sanitate gaudere. tenim quamdiu actiones, quae a partibus corporis proficiis-tur, rite sese habent, tamdiu etiam Partes
572쪽
partes ipsae ita sunt dispositae, ut ad
usus suos aptae deprehendantur, ea rumque etiam passiones , quae ad fundiones concurrunt, rite sese habere debent. Ad sanitatem igitur qui attentum animum conservare Voluerit, is omnes omnino actiones Vitales, naturalesin animales sibi cognitas atque perspectas reddat, cumque paucissimae per se in sensus incurrant, de albi di1piciat, quae cum iis connexa sunt quocunque modo cin sensus incurrunt Actiones Vitales e. r. sunt motus cordisa respiratio. spiratio per se percipitur, tum qualis sit in inspirando, tum qualis in expiarando, ut adeo facile unusquisque ad semetipsum attendens de eadem judicare valeat, utrum rite sese habeat, nec ne motus cordis itidem actio vitalis est sed non tam iacile percipitur quam respiratio. nim-vem ab en sanguinis in arteriis motus pendet: qui ex pulsu earum opibme dignoicitur. Quamobrem cum arteriarum putas sit facile observabelis, nec dissicile erit judicium dein
vitali actione, quae maximi omnino
573쪽
momenti est, modo pulsuuiuriam pragmaricam vel domet
perientia lihi comparaveris actiones iamrales urinae in remhur
acta secretio 3 transpiraLio insensibilis pertinet, An reties suo ungantur ossicio, ex quantitate urinae perurethram emissae haud dissiculter judicatur. Enimvero trans pistatio insensibilis cum Ohderatione corporis Sanctoriana mosine innotescat, per alia in corpore observanda indicia isse prodit. Ita noctu bene perspira tias surgens nullum corporis 1 ondus sentis, sed idem leve ac agile de rehendis. M actiones ahimades sus& motus organorum e foctant. Visus qualis fit per sis nec alia re praeter attentionem opusitst, ubi cognoscere volueris, qualis
pedum aut brachiopum motus. - Α ctiones natur te observaLu uxphat, num dissiciliores mi vitalibus*que animalibus inimales autem 'ticissime omnium bisvaritur. Pen-
leni ta e & vitales, i an ales a turalibu , ut adeo ex bitalibus
574쪽
animalibus judicium fieri queatide naruralibus. Quare naturalium observatio longe utilissi a & de Asiadeo rite dignoscendis sollicitus esse debet, qui de sanitate haud HAla judicium ferre decreverit Nomstri tamen instituti ratio unimesert ut actiones ungularum species acie invicem dependentiam expendidamus, consequenter singularum O, servandarum certam rationem praeqscribamus. Sumcit enim ostendile. quae vi definitionis sanitatis observari debeant, ut de sanitate corporis fingularumque partium certus esse possis. Cum corpus integrum non γεω-
it sanum, nisi singula partes Mi l ':
, nec lingulae partes sint tinae, missi harum denuo partes sanae sint, in σω. statu autem sanitatis singula parreram partium partes ad usus vox, quibus demnantur, aptae esse de Fant ianitas corporis earumque Parretium in potestate est, quatenus illam partium ' dispositionem quocunquo modo
575쪽
σε m. Maistisma itatis modo conservare valemus. Partium conformationem a natura habemus, nec ea in potestate nostra est, nisi quatenus hesionem violentam averte re valemus, veluti nobis caventes,
ne Vulnus infligatur organon aliquod ad functionem suam ineptum res
dens e gr. ne cor transfodiatura aut nervus aliquis motorius dissecetur, aut ornea vulneretur, ut humoraqueus ex oculi bulbo effuat. Si hinc discesseris, organorum conis matio damnum non patitur, nisi quatenus actiones naturales laeduntur, dum . r. nutrimentum partibus singulis reficiendis commodum ac quantitate conveniente non advehatur aut fluidorum motus quocunque modo impeditur. atenus adeo apti
ludo partium ad unctiones suas in potestate est, quatenus cibo ac Po tu actiones vitales pendent. Quam obrem ad ianitatem conservandam alimentorum salubrium, insalubmum rationem nosse debemus, ut ab his abstineamus, istis vero utamur. Constat experientia, aerem mustumodis influere in actiones naturales τquod
576쪽
IV De notion Saniratis in caloreis frigore inprimis estum est, non minus tamen inione utenti obvium. Est igismitas in potestate, quatenus a pendet, ut aeris istas qualit item convenienter moderemur. at praeterea somnii pruriinum conferre, ut partes corporis
tae ad suos usus, inprimis adies animales , Quamobrem si in potestate est, quatenus s a nobis pendet. Constatior
a organorum corporis action, raesertim animalibus destinat onveniente ac moderato eorum dinem ad usus suos conservarra, atem immoderato ac incon-
tandem di. , Quamobrem in potestate est, quatenustorum organorum a nobisiem
Constat etiam actiones cum ales, tum vitales ac animales abionibus pendere, quibus comnocitura, postquam ab eo , ipsi utile est, ejichantur, vel :ces alvi, urina, sanguis men in foeminis, ac nimius in Der Jitarein siccitate paulo majore
577쪽
is in, Mi a Sanitatis. sinis cujusque sexus. Quamobrem anitas in potestate est quatenus ex metiones ini'testate habemus con stat actique affectus animi in
re. Quamobrem sanitas in potesta-aebest, quatenus illorum regimen inistrio nostri, subest. Ex his omnino abunde perspicitur , quod aestas plurimum a nobis pefideat at non nimas te spicitur, mustam remum retum, quηcddiero veteres; non-turalium motitiain, ubi in potestate esse debet quatenus sciliem per easQorpus humanum alteratur. Atquihhinc nata est Medicis ea indicina ars; quae Bialetica dicitur & et drum sex rerum Ticm naturalium, ac risuseibi ac potus, somniis vigium
aetam, excretorum&retentorum, uno
em &imaetis atque assectuum inimius una tradere debet Quodsi in ea certam ac solidam doeti mam desid res ex principiislphysicis per experimenta accurata comprobatis phrsologicis de riaturali corporis hum mi flatu demonstrandum est, qu--m ulterationes inducant res non
578쪽
naturalec quomodo per eas statu
mensus adeo theoriarum utiliuincampus hic aperitur, unde praxes utilissimae fluunt. L, Ouodsi hactenus dicta omnia Miltiapyypenderis, quanta Anatomiae, Phy I liologiae , Telm logiae 1pectatissimae, mad. phylicat aliarumque disciplinarum sub AEqμπια lidiariarum peritia praesupponatur. 2 L. antequam ad sanitatis notionem ad-rassaria.
quatam d. geneti humano titὴμ perveniri detur, abunde intelliges. Neque amplius latebit, quanta sit
Methodi accuratae necessitas in te ac tantis veritatibus examinandis, ordinandis ac investigandis Nostra igitur ennamina eo tendunt, ut praeclare de genere humario intrituri sus petias feramus, dum philosophiam&certam, utilem prae stare allaboramus.