Horae subsecivae Marburgenses anni MDCCXXIX, MDCCXXX et MDCCXXXI quibus philosophia ad publicam privatamque utilitatem aptatur

561쪽

Cundum naturam inuaran m resti tutio sit naturalis quid responderi debeat, modo diximus. Cumque exercitium actionum perfectum M re ipsa conveniat cum Semeni exercitio actionum secundum naturam ejus dependentia a naturali partium constitutione, quoniam dudum invaluit naos confuse percepta exprimendi terminis diversis, effieadem sint, prout unusquisque hos ali is ob familiaritatem clariores experituII ideo perfectum quoque exercitium actionum non aliam admittit distin clam explicationem, quam qu a consensu usus organi cum fine totiu corporis, quem non unum esse alibi demonstravimus id, derivatur. Xullum igitur mihi dubium superest, quia eadem sanitatis notio viris in arte Me dica summis obversata fuerit quam ego exposui, etsi non iisdem prorsus verbis eam expresserint quibus notus sumus Enimvero nimis a nostra definitione abire videtur Eramallem dum sanitatem per vitae integin'

tem definit. Sed nobis non de

562쪽

IV De notiones itatic i, esse videtur de conciliationemsErem Herianae cum nostra tarem ita definivimus, Ut eo

su ad corpiis totum ringin partes aprilicari possit, pro-uod communis ustis lCqueninui sanitatem perinde de sin-poris o ginis, ac de corpo- pridicemus, immo sanitas ,rporis ex rahitate singularum simul resultet. Vulgorii latrem ad solum corpus totum

tionibus est thgunt Medici; nodum de itioies uia se addueri omnes palam' lo: 'atio etiam manifestae estioribus, quod nimirum non in ad differentiam, Quae in

hariismum corporis aramalis anismum altiscialem inter Iam quando sanitas de Orga o corpolis radicatur, eum

itum desprimus, quis fineses ita dispost simi 'ut iis ccinsequendum finem totius jus gratia stfucturam in ruri Quamobrem sanitas corporis totius dici potest dua

563쪽

3 4 o IV De natione sanitatis.

ejus ipsius status, quo singula ipsius organa seu singula ejus partes ita di

spositae sunt, ut serviant ad fidem totius corporis, cujus gratia struum ram corporis ingrediuntur. Qu0'niam itaque vita est finis totius eorporis, cum quo ceteri conini sunt per sanitatem totius corpori.

intelligi potest ejus status, quo sin

gulae partes ita sunt disposita, ut vi tae corporis inserviant, seu eos usu habere possint, quos in corpore HV0 concipere licet. Et haec dea En-mtillero obversata fuisse videtur, dum sanitatem dixit vitae integritatem. Si enim pars aliqua corporis ita dispos la non est, ut ejus in eodem litusus, qualis in corpore vivo esse debet, is epta ad motus ipsi convenientes, bintegra esse non videtur, cum per inde sit ac si ea in parte vita defice rei. Consultius tamen judicamuislarius e nunciari, quod tanqu Principium ad ulteriora colliget λinservire debet Magis scopum sinstrum serit definitio Campanet, u nitatem per vitae consere tionem di finientis, cum . vitae conservatio it

Diuitia my

564쪽

ν. De notione Samiatis. 34l

isis corporis humani, a quo pen dent ceteri, in corpore fano omnes partes ita dispositae sint, ut suo una quaque usu idem serviat. Ex tentata definitionum de sanitate reconciliat ne patet, non tantum esse inter viros egregios in re dissensi ari, quantus in verbis eorum apparet. quando nostro more philosophabun-ssit, significatibus terminorum 1ixis introductis, cum facultate bene in gitandi facultatem bene eloquenclixonjungent, nec tot amplius compa ribunt in scriptis virorum insignium Vr0res, quot nunc sibi in iisdem deprehendere videntur de dissensu ex di editate vocabulorum statuentes. si Satis patet, quantus sit nobis eo mis umbledicis primi ordinis consensu4.

0stendendum porro est quam sit definitio nostra foecunda. Primo igi--.tur notamus loco , eam commode

inservire evolutioni notionis sahitatis, ut quantumlibet distincta Madaequata obtineatur. Sanum est corpus postrum, quando singula partes aptae sunt ad usus suos omnes, quibus destinantur. Quamobrem in generes

565쪽

3 1 De notisnὸ mi fiatet, ope Anatomiae addiscendum esse, quotin quaenam sint partes corporis animalis me quibusnam hae denuo componantur. Ope observationum

experimentorum anatomicorum

detegendus est usus singularum a tium metus a priori ex ipsa partis essetitia ac sine totius corporis, Cui servit, reddenda est ratio id quod inprimis eo in casu apprime necessari una, ubi usus a posteriori vel non satis certo, vel non distincte fatis patet, in omni autem casu certitudinem Cognitionis auget. Jam partes corporis organicae sunt 'qua 'materiam mixtae. Usum igitur habent a structura meodem inserviunt fini corporis vi structurae totius corporis, hoc est, vi modi, quo organis aliis unguntur. Ut autem perdurent, miX-ti materiae , ex qua constant, salva

esse debet. Quamobrem per fructuram suam aptae sunt ad suos usu & per modum, quo una alterici iangitur aptae sunt ad promovendum finem totius corporis, tamdiu aptae Permanent, quamdiu mixtio materiar non ita immutatur, ut usus partis

566쪽

Deuatis. MAied is ,3 3 impediatur, vel corrupta materia

prorsus tollatur, Wquamdiu causa nulla stipervenit, tu passiones 4-ctiones partis ad fuructionem requis, . tas stimammat. minc omnino liquet, ut corpus sit sanum, structuran to tris corporis Mingularum ejus par thim, re materiae, ex qua eaedem constant, mixtionem alvam inguintisque a causis accidentalibus, quibus earum actiones ac passiones tui, bantur, liberas esse debere Cores, se maehinam hydraulicam, cui circinlatio sanguinis per pulmones torum me corpus debetur, nemo hodie ignorat, qui in Anato ain Philosophia corporis uniani non prorsus hospes est ' Vi structurae suae sanguinem per venas affuemem re vent N-culas, suos admitti emtique rursus in arterias magno impetu expellit inruitem hoc' suo aminere defungi que-a modo utique pendet, quo veritarum atque arteriariam systematijun

tor, .gri ventriculo inerutro iraru--λ, aut modus, quo venis atque Jungitur, tollitur , veluti si

567쪽

344 notione Sanitatis.

D namus arteriam magnam prope cor resecari cor ad usum suum erit inineptum. Similiter si ponamus musculosam cordis substantiam inflammari ac ita intumescere, Ut contrahi amplius nequeat sanguini expellendo

ineptum erit. Quodsi denique ponamus ulcere quodam destrui materiae mixtionem, nec in hoc casu ad motus suos continuando aptum erit. Exempli causa haec ita ponimus, ut dictis sua constet claritas. Ceterum cum insuper principium activum requiratur, ut, quae vi struetiara sua ac totius corporis qualitatumque materia possibiles sunt actiones ac passiones, actu contingant, quod naturae nomine compellarunt veteres alio tempore a nobis distinctius exponetur ad idem quoque in aptitudine partium ad suos usus respiciendum esse superius jam annotaVimus. ta la structura cordis non sufficit ad systolen atque diastolen suam peragendum, cum Utraque per eam non nisi pollibilis intelligatur ut vero actu fiat, principio activo opus est, quociqualecunque tandem fuerit, in praesent

568쪽

IV. De natisne Sanitatis. μεχ nti nobis perinde est. Quodsi iam principium istud activum alterari possit, ut vel vis ad movendum augeam

tur, vel minuatur motus quoque

runtur. Quodsi impediri possit, ut

in eo prorsus non influat; ipsum per modum instrumenti sese habet. seu per modum aniliae non agitatae, Atque munere sibi demandato amplius tingetur Atque jam apparet, quomodo investigandus sit status comporis, quem secundum naturam esse dixerunt veteres, ut sanitatis notio. dedidistinctam, quantumlibet adaquatam adipiscamur. Ita vero pomm intelligitur, quam necessarium sit Anatomiae ac Physiologiae eidem si perstructa studium una cum obse rationibus atque experimenti an tomicis, ut sanitatem intimius ei spicias. Quod porro memoria re

ejusdemque partis ad multiplicem lem totius corporis dicta svht e, que eum his contuleris, quae modo uberius Proposuimus nullus dubito

569쪽

- fore ut prorsus convincaris, quam vasta sit sanitatis notio Sinauhsa tem probe perspectis Mita ordinatis, ut eorum mutua a se invicem depe dentia comprehendatur, palam fiet,qinenam sine exin corpore hui

quibus insitis cetera simula

ad eum ejusdem statum requisita, ut partes singulariunctiones suas dece ter obire possint. Quamobrem cum constet, mepte in definitione cu-lari ea quaeper se in vicem dctermina tur uxin imprudenter omitti ea, per qua derexminantur alia, cum ipdaici alia se priora minime determinentur xj; tum demum judiciumsieri poterit, quaenam in definitionem realem seu causalem admittenda sint, ut cinoa severare possis, iis positis in machinaco poris humani cetera simul poni: omnia, quae ad eum statum requirum tur, quo singulae partes ad sanctio mes suas aptae sunt, consequenter

quibus positis necesse sit poni ianis, tem. Atque tum demum de de baione sanitatis reali seu causali an man-- judicium firmum formare

570쪽

IV. De notione Sanitatis A

licebit, quod ideo interponere nolui-mia , cum veritatis demonstratio praeseritis tractationis limites excedat. Ceteriam patet, demonstrationem veritatis definitionis realis praesupponere definitionem nominalem , nisi ipsa realis definitio in nominalem degenexare debeat, Verendumque sit, ne ab usu loquendi recedens sanitatis mcabuli significatum vel arctioribus, Vel amplioribus, quam quos idem fert, limitibus constringas obtinent haec in omni casu, in quo definitio realis respondere debet usui loquendi. Qiaamobrem non inutili consilio Honoratus Fabri, Societatis Jesu, Ma thematicus mPhilosophus eximius iqui ut methodum genuinam sibi familiarem redderet multum operi Posuit sy), in Synopsi Geometrica definitiones nominales praemisit Uiis rea .les deinde subjecit , quae figurarum isticismodi proprietatibus praeditariam genesin continent. . Corpus humanum vivum est,i conservatione indiget, sentit atque

Μm 4 men tur. cy Vid. praefatio ad Tractatus de playtis, de

generata ne animalium .de homine eon L