장음표시 사용
341쪽
sso NAOTATVg THE L. POLITICI potieris reliquit. Quae antem ea usao impediverint iii Ii forte intempestiva mors quo minus hoc opus omnibus suis numeris adimpleret, nequeo coniicere. At reipsa quamvis antiquis Hebraeorum historicis dosiit uti sutius, ex paui illimis tamen eorum fragmentis, quae habemus evidentissime constat. Nam historia Hishino eκ vers 17. Cap. 18. lib. 2. Regum, ex relatione R stria e , prout ipsa reperta est scripta in Chronicis Regum Iudae descripta eli: hanc namque totam in libro Esaiae, qui in Chronicis Regum Iudae continebatur cvide libr. a. Paralip. cap. 32. VETLPenuit. in iisdem . quibus hic. verbis narratam legimus, exceptis tantum p clicissimis; ex quibus tamen
nihil aliud concludi polrsit, quam quod hujus Ria iactnarrationis variae lectiones repertae fuerint, nisi quis mallet in his etiam mysteria soloniare. Deinde etiam caput ultimum huius libri in Ieremiae cap. Ultimo.
31 i. et 4n. continetur. Praeterea cap. 7. Sani iCI. I.
in lib. I. Paralip. cap. II. descriptum reperimus: at verba variis in locis adeo mirifice mutata deprehenduntur. ut se cilIime dignoscatur, haec duo capita ex duobus diversis exemplaribus historiae Natanis
f δ J desumpta esse. Denique Genealogia Regum
Idumeae, quae habetur Genes. cap. 36. ex VL SG. iiDdem etiam verbis in libr. r. Paralip. cap. I. deducitur. eum tamen huius libri authorem ea, quae narrat, eX
aliis hi fioricis sumsisse constet, non vero ex his duodecim libris, quos HeErae tribuimus. QuBre non' dubium est, quin si ipsos haberemus historicos, res ipsa directe constarot: sed quia iisdem, ut dixi, de-Imuti sumus, id nobis latum restat, ut ipsas hisi 'rias Exnminemus; nempe earum ordinem et corin Nionem, Variam repetitionem et denique in annorum Computatione aiscrepantiam, ut de reliquis judicare possimus. Eas itaque vel saltem praecipuas perpendamus; et primo illam Iudae et Tamar, quam cap. 38. Genes. historicus sic narrare incipit. Contiagit autem in illo tem ore, ut Iudas a suis fratribus
342쪽
discederet. Quod tempus necessario referendum est ad aliuti, de quo immeolate loquutus est: at ad id, de quo in Gen. immediate agitur, minime referri poteIt. Ab eo enim, nempe a quo Iosephus in Aegyptum ductus fuit, usque quo lacobus Pistriarcha cum tota
familia eo etiam profectus est, non pluS, quam Vi ginti duos annos numeraro pulsumus; ,nam Iosephus cum a Dabribus venderetur. septendecim annos Da tus erat et cum a Pharaone e carceribus vocari juberetur , triginta: quibus si addantur septein anni se tilitatis et duo famis, conficient simul viginti duos
annos. Atqui hoc temporis inter allo. Nemo concipere poterit toti res coutirigere potuisse. Nempe quod Iuda trus liberos ex unica uxore, quam tum duxit, unum pust alium procreaverit, quorum majornatu, ubi per aetatem licuit. Tamar in uxorem di nit, eo verra mortuo secundus eam in matrimonium
recepit, qui etiam obiit et quod dudum postquam
haec acta sunt, ripis. Judas cum ipsa nuru Tam an ignarus rem habuerit, ex qua iterum duos, uno tamen partui, liberos ai ceperit, quorum etiam unus intra praedictum tempus factus est parena. Cum
igitur haec omnia non possint xeferri ad illud tempus, de quo in Genesi, referendum necessario est ad aliud de quo immediate in alio libro agebatur; ac proinde 1Jezras hanc etiam historiam simpliciter descripsit. Eam que nondum examinatam reliquis inseruit. At non tantum hoc caput, sed totam Iosephi et Iacobi historiam ex diversis historicis decerptam et descri-Ptam esse necessatio fatendum est, adeo parum sibi L 7J
Coostare Videmus. Cap. enim P. Genes. narrat quod Iahacob cum primini Pharationem ducente Ioseph salutavit, annOS IS . natus erat, a quibus si auserantur Viginti duo, quos propter Ios pni absentiam in moetore transegit et praeterea iseptemdesim aetatis Iosep lii cum venderetur, et denique sepleui, quo propter R*chelem servivit, reperietue ipsum provectisqsimae aetatis itasia, ou ginta scilicet et quatuor an
343쪽
NOrum , cum Leam in raxorem duceret et contra DIADam vix septem si isse annorum , cum a Sechenio x impassa est, Simeon autem et Levi vix duodecim et unis decim, cum totam illam civitatem dupraedati sunt. ejusque omnes cives gladio consecerunt. Nec hio
opus ihabeo omnia Pentateuchi recensere, si quis modo ad hoc attendetit, quod in hisce quinque libria omnia praecepta scilicci et lii storiae promticue sino
ordine narrentur, neque ratio temporum habcatue
et quod una eademque hi litoria saepes et aliquando diversimode repetatur, satale dignoscet, haec omnia promiscue collecta et coacervata fui ste, ut poIi ea facilius examinarentur et in ordinem redigerentur.
Atriori tantum haec, quae iri quinque libris, sed et in nareliquae historiae usque ad vastationem urbi S, quactin reliquis septem libris continentun, eodem moda collectae sunt. Quis enim non videt in cap. 2. Iu dicum ex vers. s. novum historicum adserri qui res
a Iosua gestas etiam scripseratin eiusqtis verba simpliciter describi. Nani postquam hilioricus nosteri inuit. Cap. Iosuae narravit, quod ipse mortem obierit, quodque sepultus fuerit et in primo huius libri na
rare ea promiserit quae post ejusdem mortem contigerunt, qua ratione, si illum suae liistoriae siqui volebat , potuisset superioribus annectere , quae hic de ipso Josua narraro incipit. Sic etiam capita 1 T. I 8.etc. Samugiis sex alio historico desumta sunt, qui aliam causam sentiebat fuisse, cur David aulam S a ii Iis frequentare inceperit, longe diversam ab illai quae,n cap isi. libri eiusdom nartatur: non enim sensit, quod inuid ex consilio servorum a Saulo vocatus ipsum adiit cui in cap. TQ narraturὶ sed Uiod casti a
patre ad fratres in castra missus Saulo ex occasiona victoriae, quam contra Philistas uni Goliat habuit, tum demum innotuit et iri aula detentus fuit. Idem
de cap. a G. ejusdem libri suspicor, quod Nimirum libi Rhi liorious eandem ibi historiam . quae Ca P. M 4
habetur , secundum opinionem alteriu, narrare Vi-
344쪽
CAP. IX. DE EsRA BIBL. COI L. ET NOTIS MARG. 293deatur. Sed hoc missum facio et ad annorum computationem examinandam Pergo. Cop. 6. libri t. Regum dicitur, quod Salomon templum aedificavit anno 48o. ab Aegypti exirit. at ex historiis ipsis longe majorem numerum concludimus. Nam
Μoses populum in desertis gubernavit . 4o Iosuae qui centum et decem annos vixit non pIustribuistitur ex Joseptii et aliorum sententia quam g6 Husati nishgataim populum in ditione tenuit . a Moiniel filius HenaZ judicavit . . . 4o Heglon Hex Moabi imperium in populum tenuit IsRud et Samgar eundem iudicaverunt . . BOIachin Rex Canaiiani populum iterum in ditionatenuit . a
Quievit postea Populus . . . 4 Fuit deinde in ditione 14idiani . . . 7 Tempore Gidelionis transegit in libertate . 4o Sub imperio autem Ahimelechi . . . IΤola filius Puae judicavit . . . 25
Populus iter ini in ditione Philistaeorum et Hais
monitarum fuit . . . . . I 8 Iephta iudica it . . . . . si Ablati lIetlehemita . . . . . τΚlon Sebulonita . . . , . IOHabdan Pirhatonita . . . . sPopulus fuit iterum in ditione Philistaeorum . 4o S inson judicavit IHeli autem . . . . q.
Fuit iterum populus in ditione Philistaeorum, antequam a Samuele liberaretur - . . st David regnavit . . . . . . ho
Salomon antequam templum aedificavit . . 4 Atque hi omnes additi numerum conficiunt
345쪽
'I Quibus deinde addendi Iunt anni illius saeculi, quo
post mortem Iomae Respublica HΘbraeorum florinit. donec a Nusan nishyataim subacta fuit, quorum numerum magnum fuisse credo; non enim mihi ps suadere post uin, quod statim post mortem Iosuae omnes, qui e us portenta Viderant, uno momento p rierunt, nec quod eorum successores uno actu et ictu Iegibus valedixerunt et in sutriana virtute in summam nequitiam et sol ordiam lapsi sunt, nec denique quod Husan Rishgataim eos, dictum, sactum, subegiti Sed cum horum singula aetatem fere requirant, non dubium est, quin Scriptura cap. c. Vers. 7. 9. ro. libri Iudicum historias multorum annorum comprehenderit. quas silentio transmisit. Sunt praeterea addendi amni quibus Sanitiei fuit Judex, quorum etiam numexus in Scriptura non habetur. Sunt deinde addendi anni negni Saulis , quos in superiore computations omisi. quia ex eius historia non satis constat, quot annos regnaverit; dicitur quidem Cap. I S. vs. r. Iibr. i. Samiaclis, eundem duos annos regnavisse. sed et ille textus truncatus est et ex ipsa historia majorem numerum colligimus. Quod textus truncatus sit, nemo qui Hebraeam linguam Vel a. primo limine salutavit, dubitare potest. Sic enim incipit
annum natus erat Saul, cum regnaret, et duos annos
regnavit Juρra Israelem. Quis inquam, non videt
numerum annorum aetatis Saulis, cum regnum adeptus esset, omissum esse Τ At quod ex ipsa historia maajor numerus concluditur, credo neminem etiam dubitare. Nam cap. 27. vers. 7. ejusdem libri habetur.
quod David apud Philisaeos, ad quos propter Sa
Iulii confugit, moratus fuit unum annum et quB tuor menses: quare ex hac computatione reliqua spatio octo mensium contingere debuerunt, quod neminem credere existimo. . Josephus saltem in fine libri sexti Antiquitatum textum sic correxit: RegnaNie linque sititit Samiadis vivente annos decem et octo, moriente Ruterm
346쪽
CAP. IX. DE AsB4 BIBL. CO . ET NOTIS MARG. 29sautem alios duos. Quin tota haec historia cap. IS. Dulici modo cum antecedentibus convenit. In fine Cap. 7.
narratur, quod Philistaei ab Hebraeis ita debellaii fuerunt, ut non fuerint ausi vivente Samuele terminos Israclis ingredi; at hic, quod Hebraei vivetite S muele a Philistaeis invaduntur, a quibus ad tantam miseriam et paupertatem redacti fuerant, ut armi S, quibus se defendere possent, dedititueriantur et L -ψJ insuper mediis eadem conficiendi. Sudarem sane satis , si omnes has hilto itas, quasi in hoc primo libro
Samuelis habentur, itA COnarer conciliare, Ut Omnes ab uno historieo descriptae et ordinatae videre nistur. Sed ad meum Propositum revertor. Anni itaque regni Saulis superiori computationi sunt adden est. Denique annos Ariarchiae Hebraeorum etiam Mon D Umeravi, quia non constant ex ipsa Scriptura. Non, inquam, mihi constat tempus, quo illa con tigerint, quae eri cap. 17. usque ad finem libri Iudiis cum narrantur. Ex his itaque clarissime sequitur. Veram a Dorum computationem neque ex ipsis historiis constare. neque ipsas historias in una e9demquo convenire, sed valde diversas supponere. Ac proinde fatendum, has historias ex diversis scriptoribus collectas esse, nec adimc ordinatas neque examinatas fuisse. Nec minoir videtur fuisse circa annorum Cominputationem discrepantia in libris Chronicorum B gum Iudae et libris Chrooico tum Regum Israclis. In Chronicis enim negum Israclis habebatur, quod I horam filius Agli Abi regnaro incepit an io secundo regni Iehorami filii Iohosaphat vide Regum libr. a. cap I. vers. t 7. At in Chronicis Regum Iudae, quod Iehoram filius Iehosaphat rcgtiare incepit anno quin io regni Iehorami sLi Aghabi vide cap. 3. Vers. 16. ejusd. libri Et si quis praeterea bistorias libri Paralip. consurre velit cum historiis librorum negum, Plures similes discrepantias inveniet, quas hic Non opus
habeo recensere et multo minus authoriaria Commenta, quibus lias historias conciliara conantur. Rahi- ni
347쪽
ρ96 TRAcTATVs THEOL. POLITICI ni namque plane delirant. Commentatores autem,
quos legi. somniant, fingunt et linguam deniquo
ipsam plane corrumpunt. R. G. cum in libr. 2. Paraia Iip. dicitur annos quadraginta duos natus erat Ailha Eia, cum regnaret: fingunt quidam hos annos initium capere a regno HOmri, non autem a nativitate Adilia etiae: quod si possent ostendere intentum aut Iioris librorum Paralip. hoc fuisse, non dubitaverim a Tria mare , eundem loqui nescivisse. Et ad hunc modum plura alia fingunt, quae si vera essent, absolute dic rem antiquos Hebraeos et linguam suam et narrandi ordinem plane ignoravisse, nec ullam rationem neque normam Scripturas interpretandi agnoscerem et ad libitum omnia fingere liceret. Si quis tamen putat, me figi J hic nimis generaliter nec satis cum fundamento loqui, ipsum rogo, ut hoc agat et nobis ostendat ceristum aliquem Ordinem in hisce historiis, quem historici in Chio nologicis sine peccato imitari possent et dum
historias interpretatur et conciliare conatur, phrasea et modos loquendi et orationes disponendi et conistoxendi adeo stricte observet. atque ita explicet, ut
eos secundum suam explicationem in scribendo imistari etiam possimus: quod si praestiterit, manus ipsi statim dabo et erit mihi magnus Apollo. Nam fateor, quamvis diu quaesiverim, me nihil tamen unquam similo invenire potuisse. Quin addo mct nihil hici scribere, quod non dudum et diu meditatum habuerim et quanquam a pueritia opinionibus de Scriptura communibus imbutus fuerim, non tamen potuita dein haec non admittere. Sed non est, Cur circa haec Ieciorem diu detineam et ad rem desperatam provocem; opus tamen suit rem ipsam proponere, ut meam mentem Clarius explicarem: ad reliqua igitur, quae circa fortunam horum librorum notanda suscepi, pergo. Nam Venit Praeter ea, quae modo
ostendimus, notandum, quod hi libri ea diligentia a Post oris servati non fuerint, ut nullae mendae irinrepserint; plur es enim dubias lectiones animndverterunt
348쪽
CAP. IX. DE ESRA BIBL. COLL. ET NOTI E MARG. 297 iterunt antiquiores scribae et praeterea aliquot Ioca
truncata, non tamen omnia; an autem mendae t
Ies notae sint, ut lectori magnam moram injiciant, da eo jam non disputo; credo tamen eas levioris esse momenti, iis sanem qui Scriptiaras liberiore udicio legunt et hoc certo affirmare posIum, me nuti Iam animadverti ste mendam , nec lectionum varietatem circa moralia documenta. quae ipsa obscura aut
dubia reddere posset. At plerique nec in reliquis aliquod vitium incidisse concedunt; sed statuunt Deum singulari quadam providentia omnia Biblia
incorrupta servasse, varias autem lectiones signa profundissimorum mysteriorum esse dicunt, idem de asterisinis, qui lin medio paragrapho 28. habentur, contendunt, imo in ipsis apicisus literarum magna axcana contineri. Quod sane an ex stultitia et anili
devotione. au autem ex arrogantia et malitia, ut Dei
arcana lsoli habere crederentur. haec dixerint, nescio; hoc saltem scio, me nihil quod arcanum redoleat, sed lantum pueriles cogitationes apud litos legisse. Logi etiam et insuper novi nugatores aliquos Eabbatillas, quorum insaniam nunquam mirari satis upotui. Quod autem mendae, uti diximus irrepseritit, neminem sani iudicii dubitare credo, qui textum illum Sauli quem iam ex Libr. I. Samuel. Cap.
I S. vers. II. allegaVimus) legit et etiam vers. a. Cap. 6. Samuel. C. nempe: et surrexit et iote Daτ id et Omnis POPulus, qui illis aderat, eae Iuda, ut inde auferrent arcam Dei. Nemo hic etiam non videro. Potest locum, quo iverant, nempe Niriat Iebarim,
unde arcam auferrent, esse omissum: neo etiam negare possumus, quod Vs. 37. Cap. I 3. Sam. 2 Pertur
batus es truncatus fit, scilicet: Et Absalom fugieisitque ad Ptolomaeum flium Hamillud Regem Gesur et luxit filium stium omnibus diebus et Absalom fugit ivitque Gesur mansique ibi tres cinnos. Et ad
349쪽
tae marginales, quae in Hebraeis Codicibus passim inveniuntur, dubiae fuerint lectiones, nenio etiam dubitare potest , qui attendit, quod pleraeque ex magna literarum Hebraicarum similitudine inier soortae sint. Nempc ex similitudine quam habet 2 Eas cum 2 Bet. ' Jod cum au. Dalet cum p Res etc.
E. G. ubi lib. g. Sam. cap. 6. vs. penult. scribitur: et iues tempore, quo audies habetur in margine cum audies et cap. 2 i. Irid. vs. 22. CID N 'ta IN 'N et quando eorum Patres vel fratres in multitudine h. e. saepe ad nos Tenerint etc. habetur in margine ad litigandum. Et ad hunc moin dum permultae. Deinde etiam orta o sunt ex usu literarum, quas Quiescentes VOCant, quarum nimirum pronunciatio saepissime nulla sentitur et promiscuo Dina pro alia sumitur. Ex. Gr. LeVit. Cap. 26. vi. 27 scribitur: m N, m p et co Iirmabitur domus quae est in cisitate cui non es muriis in margine autem habetur ri '' N etii es nurus etc. At quamvis haec per se satis clara sint, libet rationibus qtior undam Pliarisaeorum respondete, quibus persuadere conantur, notas marginales
ad' aliquod mysterium significandum ab ipsis librorum sa crorum Scriptoribus appositas veL indicatas fuisse. Harum primam, quae quidem me Parum tangit. sumunt ex ulu legendi Scripturas: si inquiunt hae notae appositae sunt propter Iectionum varietatem, quas posteri decidere non potuerunt, cur ergo usus inValuit, ut sensus marginalis ubique retineatur Τ cur, inquiunt, sensum, quem retinere volebant, in margine notaverunt 8 debuerant con l/ψ' tra ipsa volumina scribere, prout legi volebant, non autem sensum et Iectionem, quam maxime proin babant, in margine notare. Secunda Vero ratio et quae aliquam speciem prae se ferre videtur, ex ipsa r. i natura sumitur. Nempe quod mendae non data opera; sed casu in Codices irrepserunt et quod ita fit, varie contingit. At in quinque libris temper no
350쪽
men Mua Puella, uno tantum excepto loco, de eis Clivum contra regulam Grammatices sine litera n Hascribitur, in margine Vero recto secundum regulam Grammatices universalem. An hoc et am ex eo,
quod maniis in describendo erravit, contigerit 8 quo fato id fieri potuit, ut calamus seniper, quotiescunque hoc nomen occurrerit, festinaret 8 deinde hunc defecturn facito et sine scrupulo ex regulis Grammatices supplexo et emendare potuissent. Igitur cum
hae lectiones casu non contigerint . nec tam clara vitia correxerint, hinc concludunt, haec Certo con
silio a primis Scriptoribus facta fuisse, ut iis aliquid significarent. Verum his lacile respondere pols
mus; nam quod ex usu , qui apud eos invaluit. aris gramentantur, nihil moror. Nescio quid superstitio suadere potuit et forte inde factum est, quia utramin quo Iectionem, neque bonam seu tolerabilem aestimabant, ideoque, ne earunt aliqua ncgligeretur. unam scribendam et aliam legendam voluerunt. Tiamebant scilicet in re tanta iudicium determinare, noincerti falsam pro vera eligererit, ideoque neutrum altorutri praeponere volucrunt, quod absolutes fecissent, ii unam solam scribere et Iegere iussissetit;
praesertim cum in sacris voluminibus notae margiis nates non scribantur. Vel sorte inde lactum est, quia quaedam, quamvis recte descripta, aliter tamen legi, prout scilicet in margine notaverant, volebant. Ideoque universalitet institueriint, ut Biblia secun dum notas marginales legerentur. Quae causa a tem Scribas moverit, quaedam expresse legenda in margine notare, iam dicam, nam non omnes mar
ginales notae dubiae sunt lectiones, sed etiam quae
ab usu remota erant, notaverunt. Nempe verba Obsoleta et quae probati illius temporis mores non stia. hant in publica concione legi. Nain antiqui Scri-Ptores, malitia privati, nullis aulicis ambagibus, sed xes propriis suis noulinibus indicabant. At post quam malitia et luxus regnavit, illa quae sine ob. V a sco