장음표시 사용
361쪽
Euhae su ra regnum Darii Persae fcri ti sunt,
nempe in Chronologiis: atque neminem existimara credo, quod Hegras aut Nehemias adeo longa ε vi su rint, ut quatuordecim Reges Persaririli su pervixerint; Nam Cyrus omnium primus Iudaeis veniam largitus est templum reaedificandi et ab eo tempore usque ad Darium decimumquartu iri et ultimum Persarum B gem ultra 25 O. anni numerantur. Quare non dubito. quin hi libri, dudum postquam Judas Machahaeus templi cultum restauravit, scripti fuerint, idque quia tum temporis falsi Danielis, Hezrast et Rsteris libri ed hantur a malevolis quibusdam, qui sine dubio Sectae Zaducaeorum erant; nam Pharietaei nunquam illos libros, quod sciam, receperunt. Et quamvis in libro, qui Hegrae quartus dicitur, fabulae qua dam reperiantur, quas etiam in Talnaude legimus, non tamen ideo Pharisaeis sunt tribuendi, nam, fi stupidissimos demas, nollus eorum est, qui non credat, illas fabulas ab aliquo nugatore adjectas fuisse; quod etiam credo aliquos fecisse, ut eorum traditiones omnibus ridendas praeberent. Vel forte ea de causa tum temporis descripti atque editi sunt, ut populo ostenderent, Danielis Prophetias adimpletas esse, atque eum hac ratione in religione confirmarent, ne dest 3J melioribus et futura salute in tantis calamitatibus desperaret. Verumeni nivero quamvis hi libri adeo recentes et novi sint, multae tamen mendae ex festinatione, ni falIor, describentium in eosdem tria repserunt. In hisce enim ut in reliquis, notae maris ginales, de quibus in praecedenti cap. egimus, plures etiam reperiuntur et praeterea etiam loca quam dam, quae nulla alia ratione excusari possunt, ut jam ostendam; sed prius circa horum marginales lectiones notari volo, quod si Pharisaeis concedendum, eas neque antiquas esse, ac ipsos horum libro
362쪽
CAP. X. DE RELIQUIA LIBRIS V. T. 3IRTUm Scriptores, tum necessario dicandum erit, Scriptores iplos, si sorte plures fuerunt, eas ea de Causa. notavi ste. quia ipsas Chronologias, unde eas descri-Pserunt, non satis accurate scriptas inVenerunt; et quamvis quaedam mendae clarae ellent, non tamen ausos suilia antiquorum et majorum scripta emenda in
Te. Nec opus iam habeo, ut de his prolixius hic iterum agam. Transeo igitur ad eas indicandum, quaa in margine non notantur. Atque I. nescio quot dicam irrepsisse in Cap. 2. Hegrae: nam V sq. traditur 'summa totalis eorum omnium, qui distributive in . toto cRPite numerantur, atque iidem dicuntur simuI
fuisse 4236o. et tamen si summas partiales addaS, Non plures invenies, quam a 98I8. Error igitur hic est vel in totali, vel in partiaIibus summis. At totalis credenda videtur recto tradi, quia sive dubio
eam unusquisque memoriter retinuit, ut rem memorabilem. Partiales autem non item. Adeoque si error in totalem summam Iaberetur, statim unicuiqua Pateret et facile corrigeretur. Atque hoc ex eo Plane Confirmatur, quod in Nehem. Cap. 7. ubi hoc caput
Hezrao quod Epistola genealogiae vocatur describitur, sicuti expresse vers. s. eiusdem Cap. Nehemiare dicitur, summa totalis cum hac libri Hezrao plano OnVenit, partiales autem valde discrepant: quasdam emina maiores, quasdam porro minores. quam in Hezra reperies, easque omnes simul conficere 3iO39. quare non dubium est, quin in solas summas partia-1es tam libri Hegrae quam Nehemiae plures mendae
irrepserint. Commentatorum autem, . qui has eVidentes Contradictiones reconciliare conaritur, unus
quisque pro viribus sui ingenii, quicquid potest, fingit; et interea, dum scilicet literas si verba βclipturae adorant, nihil aliud faciunt, ut jam supra monuimus, quam Bibliorum Scriptores contemtui EXPOnere, adeo ut Videremur nesciville loqui, neque res fJ J dicendas ordinare. Imo nihil aliud faciunt, quam Scripturae Perseicuitatem plane obscurare: nam si . ubi quo
363쪽
5ia TRACTATvs THEOL. POLITICI tibique Iiceret Scripturas ad eorum modum interpretari, nulla esset sane oratio, de cuius vero sensu non possemus dubitare. Sed non est, cur circa haeo
diu detinear: mihi enim persuadeo, quod si aliquis historicus ea omitia imitari vellet, quae ipsi Scriptoribus Bibliotum devote concedunt, Eum ipsi multis modis irriderent Et si putaui, eum blasphemum cesse, qui Scripturam alicubi mendosam ess e dicit. quaeso, quo nomine tum ipsos appellabo, qui Scripturis quicquid Iubet, affingunt 8 qui Sacros Historicos ita prostituunt, ut balbutire et omnia confundere credantur g qui denique sensus Scripturae per spicuos et evidentissimos negant 8 quid enim in Scriptura clarius, quam quod Henras cum sociis in Epi- nola Genealogiae, in cap. 2. libri, qui eius dicitur.
descripta. numerum eorum omnium, qui Hieroso Iymam profecti . sunt, per partes comprehenderit, quandoquidem in iis, non tantum eorum numerus traditur, qui suam Genealogiam, sed etiam eorum, qui eam non potuerunt indicare. Quid inquam clarius, eκ vers 5. Cap. 7 Nehemiae, quam quod ipse hanc eandem Epistolam simpliciter descripserit 8 Ii igitur, qui haec aliter explicant. nihil aliud faciunt,
quam verum Scripturae sensum et tonsoquenter Scripturam ipsam Degare; quod autem Putant pium esse. lana loca Scripturae aliis accommodare, ridicula sane Pietas, quod ΙOca clara obscuris et recta mendosis accommodent et sana putridis corrumpant. Absit tamen, ut eos blasphemos appellem. qui nullum animum maledicendi habent; nam errare humanum
quidem est. Sed ad propositum revertor. Praeter mendas, quae in sumnis Epistolae Genealogiae tam Hegrae quam Nehemiae sunt concedendae plures etiam notantur in ipsis nominibus familiarum, plures insuper in ipsis Genealogiis, in hictoriis, et vereor ne etiam in ipsis prophetiis. Nam sane Prophetia Ieremiae cap. est. de lechonia nullo modo cum ejus historia cuide finem libri. g. Regum, et Ierem. et.
364쪽
CAP. X. DE RELIQUIS LIBRI s V. T. 5 II libr. I. Paral. cap. S. vers. II, 18, 19 convenire Videtiar et praecipue verba versus ultimi illius capitis; nec etiam video, qua ratione de I sidechia, cuius ocu-1i. smul ac filios necaro vidit, effossi sunt, dicere Potuit: Pacisce morieris etc. Vide I rem. cap. ἴδ' 54. VL 5. 3 Si ex eventu Prophetiae interpretandae
sunt, haec nomina mutanda essent et pro Τsidechia Iechonias et contra pro hoc ille sumendus videretur. Sed hoc minus paradoxuna, adeoque rem ut imper .ceptibilem riainquere malo, praecipue quin si hic aliquis est error, is Historico, non vitio exemplarium tribuondus est. Quod ad reliquos attinet, quos dixi, eos ic notare non puto. quandoquidem id honsine magno lectoris taedio esscere possim; praesertim quia ab aliis jam animadversa sunt. Nam n Selomo ob manifestissimas co tradictiones, quas in relatia genealogiis observavit, coactus est in haec verba erumpere, nempe cvide ejus commentaria in lib. cap. 3. Paralip. quod metras quem libros Pares. scripsisse putat) filios Benjaminis nominibus cyPelia ejusque geraealogiam aliter , qtiam eam habemus indibr. Geneseos, deducit et quod denique maaeimiam. partem civitatum Levitar um aliter, quam Io sua, im
dicat, inde evenit, quod discrepantia Originalia inisaeenit ; et paulo infra quod Genealopia Gibeonis eΦQIiorum bis et Carie describitur, quia metras Plures et varias uni cujusque Genealogiae Distolas invenie et in his describendis maximum Numerum ' -- plarium secutus est, at qti arido numerus discrePan
exeu taria descripsit, atque hoc modo absolute concedit hos libros ex originalibus non satis correctis nec satis certis descriptos fuisse. Iino commentatores ipsi saepissime, dum loca conciliare student. nihil Plus agunt quam errorum causas indicare. Denique neminem sani iudicii credere existimo, quod Sa-eri Historici consulto ita scribere voluerint, ut sibi Passura contradicere viderentur. At sorte aliquis di-
365쪽
cet, me hac ratione Scripturam plane overtere ; nam hac ratione euli ubique mendos aut esse suspicari omnes possunt. Sed ego contra ostendi, me hac ratione Scripturae consulere, ne ejus loca clara et pura mendosis accommodentur et Corrumpantur. Nec quia quaedam Ioca corrupta sunt, idem de omnibus sulpicari liceat: nulIus enim liber unquam sine viendis repertus est, an quaeso ea de ea uia ubiquo mendosos aliquis uri- quam suspicatus est y nemo sane ἱ praesertim quando oratio est perspicua et mens authoris clare percipitur. His ea quae circa historiam Librorum Veteris Testamenti notare volueram absolvi. Ex quibus fas as' cile colligimus ante tempus Machabaeorum nullum canonem Sacrorum Librorum fuisse, sed hos, quos iam habemus a Pharisaeis secundi templi, qui etiam formulas precandi instituerunt, Prae mulistis aliis selectos asse et ex solo eorum decreto receptos. Qui itaque a uilioritatem Sacrae Scripturae demoti liraxe volunt, ii authoritatem uniuscuiu que libri Ostendere tenentur, nec lassicit divinitatem unius pro-hare ad eandem de otiarii bus concludendam: alias statuendum, concilium Pharisaeorum in hac lectione Iibrorum errare non potuisse, quod nemo unquam demonstrabit. Ratio autem, quae me cogit statuere, solos Pharisaeos libros Veteris Testamenti elegisse et in canonem Sacrorum posuisse, est, quia in libro
Danielis Cap. ult. vers. 2 resurrectio mortuorum Prae
dixit R. Iehuda nomine Rabi quae si erunt Periti aruscondere librum EccIestastis, quia ejus merba verbis legis N. B. libro Iegis Μosis rePugnant. Cur autem
furu non abscondurunt ρ quia secundum legem incipis
366쪽
CAP. X. DR BELIQUIS UBRIs V. T. 3rseipit et secundum legem desnit. Et paulo infra et
etiam librum Proverbiorum quaesiυerunt cibscondere etc. et denique ejusdem TractatuS Cap. I. lat. Io. Pag. a.
fuisset, absconditus fiasset liber Ezechielis , qtita ejus
Nerba verbis legis rePugnabarae etc. Ex quibus Harissime sequitur, legisperitos concilium adhibuisse, quales libri ut sacri esIent recipiendi et quales excludendi. Qui igitur de omnium authoritate certus esse vult, consilium de iii tegro ineat, et rationem cuiusque erigat. Iam autem tempus esset libros etiam Novi Testamenti eodem modo examinare. Sed quia id a Viris cum scientiarum, tum maxime linguarum peritissimis factum esse audio et etiam quia tam ex actam linguae Graecae cognitionem non habeo, ut hanc provinciam suscipere audeam et denique quia librorum, qui Hebraea lingua scripti fuerunt, ex minplaribus destituimur, ideo huic negotio super- sy Isedere malo. Attamen ea notare Puto, quae ad meum ' i
institutum maxime faciunt, de quibus in sequentibuS.CAP. XI. Inquiritur an Aposoli Epistolas fias tanquam
Ayosoli et Prophetae; an voro tranquiam Doctores
seripserint. Deinde os olorum 6θιcium Uenditur. Nemo qui novum Testamentum legit, dubitare potest Apostolos Prophetas fuisse. Verum quia Prophetae non semper ex revelatione loquebaotur, sed contra admodum raro, ut in fine Cap. I. ostendimus ; dubitare possumus num Apostoli tanqNam Prophetae ex reVelatione et expresso mandato, ut Moses, Ieremias et alii, an vero tanquam privati, Vel doctores Epistolas scripserint; praesertim quia in Epist. ad Corinth. I. Cap. iq. vers. 6. Paulus duo praedia sandi genera indicat, ex revelatione unum, ex Co
367쪽
si 6 TRAcTΑΤvs THEOL. POLITICIgnitione alterum , atque ideo inquam dubitandum, an in Epistolis prophetent, an vero doceant. Verum si ad earum stylum attendere volumus, eum a stylo prophetiae alienissimum inveniemus. Nam Prophetis usitatissimum erat, ubique testari, so ex Dei edicto loqui; nempe sc dicit Deus, tiit Deus Mercia tuum, edictum Dei etc. atque hoc non tantum videtur locum habuisIe in publicis Prophetarum concio ianibus, sed etiam in Epistolis, quae revelationes continebant, ut ex illa Eliae Iehoranio scripta patre vide libr. 2. Parat. Cap. 2I. Vers. 12. quae etiam in
cipit se dicit Deus. At in Epistolis Apostolorum
nihil simile legimus, sed eontra in I. ad Corintlia Cap. 7. vers. 4o. Paulus secuti dum suam sententianiloquitur. Ιmo perplurimis in locis animi ambigui et perplexi modi Ioquendi occurrunt, ut Epist. ad
Roni. Cap. I. Vs. 2Bo Grbiι cimur igitur, et i Cap. 3.vs. 13. arbitror enim ego , et ad hunc modum plura. Praesee haec alii inveniuntur modi loquendi, ab auis thoritate prophetica Plane remota. Nempe, hnc autem dico ego, tanquam iusirmuΣ, ΠΟΗ autem eae mandato cuide Epistol. ad Corinth. I. Ca P. P. Vers. o. cori silium do tanquam vir, qui a Dei gratia Iidelis est. P hJ vide ejusdem cap. 7. vers. 25 et sic alia multa;
et notandum quod cum in praedicto Cap. ait, se praeceptum Dei vel mandatum haberil Vel non habore, non intelligit praecopium vel mandatum sibi a Deo revelatum, sed tantum Christi documenta, quae discipulos in monte docuit. Praeterea si ad modumetia in attendamus, quo in his Epistolis Apostoli do ctrinam Euangelicam tradunt, cum etiam a modo Prophetarum valde discedere videbimus. Apostolinamque ubique ratiocinantur, ita ut non prophet xe, sed disputare videantur. Prophetiae vero contra mera tantum dogurata et decreta continent, quia in iis Deus quasi loquens introducitur, qui non ratio iscinatur, sed ex absoluto suae naturae imperio decernit. Et ei iam quia Prophetae authoritas ratiocinari
368쪽
CAP. XI. DE APosT L. AUCTOMT. IN EPISTOL. 3IT Non patitur; quisquis enim vult sua dogmata ratio- me Confirmara, eo ipso ea arbitrati uniuscuiusque iudicio subinitiit. Quod etiam Paulus, quia ratiocinatur, fecisse videtur, qui in Epist. ad Corinth. I. Cap. ro. Vers. I 6. ait, Tanquam DPientibus loquor. judiciate vos id quod dico. Et denique quia Prophetae res revelatas non ex virtute luminis naturalis.
hoc est, non ratiocinando percipiebant, ut in Cap. 1. ostendimus. Et quamvis in quinque libris etiam quaedam per illationem concludi videantur, si quistant cri ad ea attenderit, eadem nullo moὸo tanquam peremtoria argumenta sumi posse videbit. Ex. Gr. Cum ΜOses Deuter. cap. 5 I. vers. 27. Israelitis dixit,s clum ego vobiscum aetaei, rebelles fuistis contra
Dciam, multo νHagis PQtquiam mortuus ero. Nullo modo intelligendum est, quod Μoses ratione con vincere vult Israelitas post ejus mortem a vero Dei cultu necessario deflexuros, argumentum enim faΙ-stim esset, quod etiam ex ipsa Scriptura ostendi popset: nam Israelitae constanter perseverarunt Vivente Jo sua et Senibus, ct postea stiam vivente Samuese, Davide, Salomone etc. Ouare verba illa Μosis moralis locutio tantum sunt, qua rethorico et prout futuram populi defectionem vividius imaginari potu rat, praedicit. Ratio autem cur non dico Μosen ex se ipso, ut populo sciani praedictionem verssimilem faceret et non tanquam Prophetam ex reu elationo haec dixisse, est, quia vers. 2I. ejusdem Cap. narra tur Deum hoc ipsum Μosi aliis verbis reveI visse, queda sane non opus erat, verisimilibus rationibus certiorem de Lac Dei praedictione et decreto reddere. st necesse erat, ipsam in ipsius imaginatione Γ RIvivide repraesentari, ni in Cap. I. ostendimus, quod nullo meliori modo deri poterat, quam praesenteus populi contumaciam, quam saepe expertus fuerat, tanquam futuram imaginando. Et ad hunc modum omnia argumenta Mosis, quae in quinque libris r
Periuntur, intelligenda sunt; quod scilicet nρn lana
369쪽
ΔIS TRACTATUS THEOL. POLITI Iex scriniis rationis desumpta, sed tantum dicendἰ modi. quibus Dei decreta esticacius exprimebat et vivide imaginabatur. Nolo tamen absolute negaruProphetas ex revelatione argumentari potuisse, sed hoc tantum assirmo, quo Prophetae magis legitim sargumentantur, eo eorum Cognitio, quam rei reVel
tae habent, ad naturalem magis accedit, atque ex hoc maxime digno Ici Prophetas cognitionem supra- maturaIsDi habere, quod scilicet pura dogmata, sive decreta, sive sententias loquantur; et ideo summum Prophetam IIosen nullum Iegitimum argumentum fecisse; et contra Iongas Pauli deductiones et argumentationes. quales in Epistola ad Romanos reperiuntur nullo modo ex revelatione supernaturali scriptas fuisse concedo. Itaque tam modi loquendi, quam dissercndi Apostolorum in Epistolis clarisinis indicant easdem non ex xcvelatione et divino mandato, sed tantum ex ipsorum naturali judicio scriptas fuisse et nihil continere praeter Daternas monitiones risiktas urbanitatu a qua sane piophetica authoritas
pia in abhorreo qualis qst ilIa Pauli excusatio in Epist.
ad Rom. Cap. 15. vers. 35. PauIo audaci res scripse νο- bis tfratres. Possiimus praeterea hoc ipsum ex eo
concludere, quod nulli bi legimus, quod ApostoIiritissi sint scribere, sed tantum praedicare quocunquem ent et dicta signis confirmare. Nam eorrim Prae- et signa absolute requirebantur ad gentes ad resigionem convertendas, easque in eadem confisereatidas, ut ipse Paulus in Epist. ad Rom. Cap. I. vers. m. eXPresse indicat, quia valde, inquit, de μdero ut videam Nos, ut in ertiar vobis donum S iaritus ut cor irruemini. At hic obiici posset, quod eodem modo possemus concludere Apostolos nec etiam 'tanquam Prophetas praedicavisse: nam Cum liuo nut illuc praedicatum ibant, id non ex expresso mandato, ficuti olini Prophetae, faciebant. Legimus in Veteri Testamento quod Ionas Niniven praedicatum ivit, ac simuI quod eo expresso initas est et quod
370쪽
CAP. XL DE APOSTOL. AUCTORIT. IN EPISTOMei revelatum fuerat id, quod ibi praedicare de- hebat. Sic etiam de Μole prolixe narratur, quod in Aegyptum tanquam Dei Iegatus profectus est et simul quid populo Israelitico et Regi Pharahoni discere et quaenam figna ad fidem faciendam coram ipsis facere tenebatur. Esaias, Ieremias, EzechieIexpresse iubentur Israelitis praedicare. Et denique nihil Prophetae praedicaverunt, quod Scriptura non estetur eos id a Deo accepisse. At de Apostolis nishil similo, cum huc aut illuc ibant praedicatum in novo Testamento, nili admodum raro legimus. Sed Contra quaedam reperiemus, quae expresso indicant. Apostolos ex proprio consilio Ioca ad praedicandum elegisse: ut contentio illa ad dissidium usque, Pauli
et Barnabae, de qua vide Acr. Cap. I 5. Vers 17, IS. etc. Et quod saepe etiam frustra aliquo ire tentaverint, ut id seni Paulus in Epist. ad Rom. Cap. 1. veTLI5. testatur nempe his Min Oribua multis volui venirend xos et Prohibiιus sum et Cap. I S. Vers. 22. ProPter hoc imymtitus sum temPoribus multis, quominua N nirem iaci Nos. Et Cap. denique ult. Epist. ad Corinth. I. vers. II. De Molio estitem fratre meo multum Pelii ab eo, ut Aroscisceretur ad vos cum fratribus,
et omnino nulla erat ei voluntas, ut veniret ad vos reum autem ei erit ore tunitas etc. Quare tam eThis modis loquendi et contentione ApostoIorum, quam ex eo quod nec cum ad praedicandum aliquo irent, testetur Scriptura. sicut de antiquis Prophe iis, quod ex Dei mandato iverant, concludere deinbueram, ApostoIos tanquam Doctores et non tanquam Prophetas etiam praedicavisse. Verum hanc quaestionem facile solvemus, modo attendamus ad disserentiam vocationis Apostolorum et Prophetarum Veteris Testamenti. Nam hi non vocati sunt ut omnibus nationibus praedicarent et prophetarent, sed quibusdam tantum peculiaribus, et Proptere. expressum at singulare mandatum ad unamquamquo