Benedicti de Spinoza opera quae supersunt omnia. Iterum edenda curavit, praefationes, vitam auctoris, nec non notitias, quae ad historiam scriptorum pertinent addidit Henr. Eberh. Gottlob Paulus ... Volumen prius posterius 1

발행: 1802년

분량: 753페이지

출처: archive.org

분류: 철학

421쪽

S O GAcTATvs THE L. POLITIcI capitis tamen damnatur jure . quia juramentum iuiaque imperatoris violavit. At quod omnes absoluto

cives hoc jure semper teneantur, non aeque clare omnos vident, ratio tamen eadem prorsus est. Nam

quandoquidem Respublica solo sumnias potestatis conlilio debet conservari et dirigi, hocque ius ei soli competere absolute pacti sunt; si quis ergo solo suo arbitrio et inscio supremo consilio negotium aliquod lpublicum aggressus est exequi, quamvis inde incres η J mentum civitatis, uti diximuS, certo sequer tur, jus tamen summae Potestatis violavit et majestatem laesit, atque jure merito damnatur. Superest jam, ut omnem scrupulum amoveamus, respondere, an id, quod supra affirmavimus, quod scilicet unusquisque, qui rationis usum non habet, in statu naturali ex legibus appetitus laniano jure naturae vivit, non .aperte iuri divino revelato repugnet 8 nam cum Omnes .absolute stive rationis usum habeant sive minus) aeque tenerentur ex mandato

divitio proximum tanquam se ipsum amare, non ergo sine injuria alteri damnum inferre possumus et solis legibus appetitus Vivere. Verum huic objectioni. si tantum ad statum naturalem attendimus, facito respondere possvnitis; nam is et natura et tomis

pora prior est religione. Nemo enim ex natura scit, se uIla erga Deum teneri obedientia, imo nec ullaxatione hoc assequi, sed tantum e X revelatione signis confirmata unusquisque id habere potest. Dilare amte revelationem nemo jure divino, quod non potest non ignorare, tenetur. Ri ideo status naturalis cum flatu coligionis minime confundendus, sed ab iis religione et lege et consequenter absque Peccato et injuria concipiendus, ut jam fecimus; et Pauli ai

thoritate confirmavimus. Nec tantiam ratione ignorantiae statum naturalem ante jus d in uni revelatum

et absque eodem concipimus, sed etiam ratione libertatis, qua Omnes nascuntur. Si enim homines ex

natura Diuitigod by Goc le

422쪽

CAp. XVI. FUNDAMENTA REIPUBLICAE. SI Pnatura iure divino tenerentur. Vel si ius divinum exma D a jus . Is t. superstuum erat, ut Deus cum hominibu contractum iniret et pacto et iuramento eosdem obligaret. Quare absolute Concedendum, ius divinum ab eo tempore incepisse, a quo homines eXμresso pacto Deo promiserunt in omnibus obedire,

qtio sua libertate naturali quasi cesserunt. jusque fiatim in Deum transtulerunt, Iieuti in statu civili fieri diximus. Sed de his in sequentibus prolixius agam. Verum instari adhuc potest, quod summae potestates aeque ac subditi hoc jure divino tenentiar, quas tamen diximus ius naturale retinere et iis omnia iure licere. Quare ad hanc integram amovetidam dissicultatem, quae non tam ex ratione status, quam iuris naturalis oritur dico quod unusis quisque ici stata naturali eadem ratione tenetur jure Tevelato, ac tenetur ex dictamine sanae rationis viavere: nempe quia ipsi utilius est et ad salutem sy. Jnecessarium, quod si nollet, cum suo periculo licet.

Atque adeo ex solo Proprio, non autem ex alterius decreto vivere, neque aliquem mortalem judicem, nec iure religionis vindicem agnoscere tenetur. A qiae hoc ius summam poteItatem retinuisse affirmo, quae quidem homines consulere potest, at neminem judicem agnoscere te Ietur, nec ullum mortalem

praeter se alicujus iuris vindicem, nisi Prophetam, qui expresse a Deo missus fuerit, quique id indubitatis signis ostenderit. At nec tunc quidem hominem, sed Deum ipsum judicem agnoscere cogitur. Quod si sum ima potestas nollet Deo in iure suo revelato obedire, id ipsi cum suo periculo et damno licet, nullo scilicet jure civili vel naturali repugnante. Jus

enim civile ab ejus decreto tantum pendet. Jus autem naturale pendet a legibus naturae, quae Non Religioni, humanum tantum utile intendenti, Iedordini universae naturae, hoc est, aeterno Dei d creto nobis incognito accommodatae sunt. Quod

quidem alia obscurius concepisse videntur, qui scili

423쪽

37a TRACTATO THROL. POLITICI 'cet statuunt, hominem contra voluntatem Dei reve Iatam quidem, sed non contra ejus aeternum decre tum , quo omnia praedeterminavit, posse peccare.

Si quis autem jam roget, quid si summa potestas aliquid contra religionem et obedientiam, quam Deo expresso pacto promisimus, imperet Z divino an humano imperio obtemperandum g Sed quia de his insequentibus prolixius agam , hic breviter tantum diaco, Deo supra omnia obediendum, quando certam et indubita iam habemus revelationem. Sed quia circa religionem maxime errare solent homines et Pro ingeniorum diversitate multa magno certamine fingere, ut experientia plus quam satis testatur, certum est, quod si nemo summae potestati jure teneretur obtemperare in iis, quae ipse ad religionem pertinere putat, tum jus civitatis a diverso uniuscujus. que judicio et assectu ponderet. Nam nemo eodem teneretur, qui id contra suam fidem et superstitionem stat itum iudicaret, atque adeo unusquisque sub hoc praetextu licentiam ad omnia stunere pol set: et quandoquidem hac ratione jus civitatis prorsus vi latur, hinc sequitur, summae potestati, cui soli jura imperii conservare et tutari tam jure divino, quam naturali incumbit, jus summum competere de religione statuendi, quicquid juddiat, et omnes ad ejus- δ i dem de eadem decreta et mandata, ex fide ipsi data. quam Deus omnino servari jubet, obtemperare teneri. Quod si ii, qui summum tenent imperium, sint Ethnici. vel cum iis nihil contrahendum, sed potius, quam jus suum in eos transserant, extrema pati deliberandum, vel si contraxerint, iusque suum in eos transtulerint, quandoquidem eo ipso fe iure, se religionemque defendes di privaverunt, iis obtemperare tenentur, fidemque servare, via ad id cogi, excepto eo cui Deus certa revelatione singulare contra Tyrannum promiserit auxilium, veΙ nominatim exinceptum voluit. Sic videmus ex tot Iudaeis, qui in Babylone erant, tres tantum juvenes, qui de Dei

424쪽

CAP. XVI. FVN ΜENTA REIPVBinc AR. 373 auxilio non dubitabant, Nabu cadonoTori obtempe- xa τε noluisse: reliqui autem sine dubio, excepto /etiam Daniele, quem nex ipse adoraverat, iure cinncti obtemperaverunt, animo forte reputantes, se ex Dei decreto Regi deditos, Regemque summum obtinere imperium et divina directione conservare. Contra Eleazarus, stante adhuc utcunque Patria, ememplum con stantiae suis dare Voluit, ut eum secuisti omnia potius tolerarent, quam Paterentur. ius suum et Potestatem in Graecos transferri, et omnia experirentur, ne in Ethnicorum fidem jurare coge-xentur; quod etiam quotidiana experientia confixis matur. Oui enim .Christianum imperium obtinent, ad majorem ejus securitatem non dubitant foedus cum a urcis et Ethnicis pangere, subditosque suos, qui eo habitatum eunt, iubere, ne majorem libertatem ad aliquid humanum aut divinum exercendum mant, quam eripresse contraxerunt, vel illud imperium concedit. Ut patet ex contractu Belgarum

cum Japonensibus, de quo supra diximus.

CAP. XVII. Ostenditur neminem omnia in Summam motosatem transferre Posse, nec ess necesse. Da B Publico Hebraeorum, qualis fuerit vivent σ Mole. qualis Mos ejus mortem antequam Reger elegerint, deque ejus yraeliantiae et denique de cavsas eur Rey ublieadisina interire et vix absque sediιionams subsistero

Motuerit.

Contemplatio praecedentis Captiis de iure fδη

summarum potestatum in omnis, deque jura naturali uniuscujusque in eandem translato, 'quamvis cum Praxi non parum conveniat et praxis ita institui pos-lit, ut ad eandem magis ac magis accedat. nunquam tamen fiet, quin in multis mere theo retica maneat Nam nemo unquam suam potentiam et consequenter

neque suum ius ita in alium trana ferre poterit, ut homo esse deIinat; nec talis ulla summa PO testas unquam dabitur, quae omnia ita, ut vult, eNequi Possit. . Frustra

425쪽

374 AcTATUS TIIE L. POLITICI Frustra enim subdito imperaret, ut illum odio h beat, qui eum sibi beneficio iunxit, ut amet, qtii ei

damnum intulit, ut contumeliis non offeri datur, ut a metu liberari non cupiat, et alia perplurima lati juia modi quae Ox Ιegibus humanae naturae necessario sequunti r, atque hoc ipsam etiam experientiam ι lari iasime docere existimo. nam nunquam homines suo iure ita cesserunt, suamque potentiam in alium ita transtulerunt, ut ab iis ipsis, qui eorum j iis et potentiam acceperiant, Non timerentur, et imperium, Non magis propter CiVes, quanquam suo jure privatos, quam propter hostes periclitaretur: et sane lilio mines iure suo naturali ita privari possent, ut ni hil in posterum possent, nisi volontibus iis . qui s

premum Ius retinuerunt, tum profecto impune viciis lentissime in subditos regnare liceret: quod Demi iin mentem Venire posse credo. Quare concedendum unumquemque multa sibi sui juris reservare, qua Propioren a nullius decreto sed a suo solo pendent. Attamen ut recte intelligatur, quousque imperii ius et potestas se extendat, notandum imperii potestalem 'non in eo praecise contineri, qMod homines metus βδJ cogere potest, sed absolute in omnibus, quibus

efficere potest, ut homines eius mandatis obsequantur: non enim ratio obtemperandi, sed obtempexantia subditum facit. Nam qua Clarique ratione 'homo deliberEt summae potestatis mandata exeqiii, sivo

ideo sit quod poenam timet, sive quod aliquid inde

sperat, sive quod Patriam δε mat, siVe alio quocunque assectu impulsus, tamen ex proprio suo consilio deliberat et nihilominus eX summae potestatis imperio agit. Non igitur ex eo quod homo pioprio consilio aliquid facit, illico concludendum eum id ex suo, et non imperii jure agere; nam quandoquidem tam cum ex amore ObligatuS, quam cum metu coactus ad malum evitandi in , semper ex proprio consilio et decreto agit, Vel imperium Dialium esset,

nec ullum jus in subditos, vel id neculsario ad omnia se

426쪽

Chr. - DE REPVBLIcA HEBRAEORUM. 37sse extendit, quibus effici potest, ut homines ipsi ea.dere deliberent et consequenter quicquid subditus facit, quod mandatis summae potestatis respondet, sive id amore obligatus . sive metu coercitus, sive quod quidem magis frequens ex spe et metu simul,

sive ex reverentia, quae pastio est ex metu et admiratione composita, sive quacunque ratione ductus, ex

jure imperii. non autem suo agit. Quod etiam hinc quam clarissime constat, quod obedientia non tam

externam', quam animi internam actionem respi iat:

adeoque ille maxime sub alterius imperio est, qui

alteri integro animo ad omnia ejus mandata obtemperare deliberat et consequenter eum maximum tene

xe imperium, qui in subditorum animos regnat; quod si qui maxime timentur, maximnm tenerent imperium, tum profecto id Tyrannorum subditi t merent, qui a suis Tyrannis maxime timentur. Deinde quamvis non perinde animis, ae linguis imperari possit, sunt tamen animi aliqua ratione sub imperio summae Potestatis, quae Inultis modis efficere potest, ut permagna hominum parx, quicquid Vult, credat, amet, odio habeat etc. Adeoque etsi haec non directo mandato summae potestatis fiant, sunt tamen saepe, ut experientia abunde testatur, ex authoritate ipsius potentiae et ipsius directionei id est. ex ipsius jure: quare sine ulla intellectus repugnantia Concipere possumus homines, qui eX solo imperii

jure credunt, amant, odio habent, Contemnunt et absolute nullo non assectu corripiuntur.

At quanquam hac ratione jus et potestatem imperii satis amplain concipimus, nunquam ta- 'Imen fiet, ut ullum adeo magnum detur, ut ii, qui id tenent, potentiam absolute ad omnia, quae Velint, habeant, quod me jam satis claro oliendisse, puto. Qua Rutem ratione imperium formari Posset. ut nihilominus secure seni per conservoliar, iam dixi meum intentum non esse, id osteDdere ; attamen ut

427쪽

TRACTATUS THEOL. POLITICI ad id quod VoIo perveniam. ea notabo, quae in hunctfitioni divina revelatio Mosen olim docuit et do itidEUohraeorum historias et suo sus pei p. ridemus, ex quibus tandem Videbimus. quaenam Praecipue subdi is, ad major m impΘrii securitatem et increme tum concedenda iunt a summis potenatibus.

Quod imperii conservatio praecipue pendeat a

subditorum fide eoxiamque virtute et animi constantia in exequendis mandatis, ratio et experIeritia quam clarissime docent: qua autem ratione ii mduci debeant, ut fident et virtutem constanter sorvent, non aequo facile est Videre. Omnes namque

tam qui regunt, quam qui reguntur, homines sunt absque labore scilicet proclives ad libidini ni. Imo qui tantum varium multitudinis ingenium experti fiant, de eo fere desperarit: quia non ratione, sed solis a Diactibus gubernatur, praeceps nd omnia et facilliuio vel avaritia vel luxu corrumpitur. Unusquisque so- Ius omnia se scire prirat et om Dia ex suo ingenio moderari vult et eatenus aliquid aequum vel iniquurn, fasque nefasque exiit imat, quatenus in suum lucrum vel damnum cadere judicat . prae gloria arquales contemnit, nec ab iis dirigi patitur, piae invidia

melioris laudis, vel fortunae, quae nunquam aequalis elt, malum alterius cupit, eoque delectatur: Deo opus est omnia recensere. Norunt quippe omnes, quid et sceleris fastidium praesentium et rerum no vnnis clarum cupiditas, quid piaeceps ira, quid contemista paupertas frequenter su ideant hominibus, quanis tumque eorum animos occupent agit tintque. His ergo omnibus praevenire et imperium ita constituere. ut nullus locus fraudi relinquatur. imo omnia ita insinuerst, ut omneS cnjuicunque in-oenii stati jus publicum privatis commodis prases rarit, hoc opus, hic labor est. Hei quidem necialitas inulta excogitare coegit attamen nunquam eo per Ventum est, ut Imperium non magiS Propter CDe3,

428쪽

CAP. XVII. DE RE PUBLICA HEBRAEORUM. 377 quam hostes periclitaretur, et qui id tenent. non magis illos, quum hos timerent. Testis iiivicti L s 'usinia ab hostibus Romanorum Respublica, toties a suis civibus victa et miserrime oppressa. Rc praecipue

in bi Ilo civili Vespasiani contra Vitellium. Qua daxe vido Tacitum in initio libr. IV. Histor. ubi miseria rimam urbis faciem depingit. Alexander simplicitis ut ait Curtius in sine libr. VIII. famam in hostis quam in cive a ostimabat, quippe a suis credebat magnitudinem sua in posse destrui etc. Et fatum suum

timens amicos haec precatur: Vos modo me tib inteistina fraude et domesticorum insidiis Praestate secu-rtiria; belli martisque discrimen impavidus subibo

Phili pus in note tutior quam in theatro fuit, Dostium manum sae e Cittioit, suorum effugere nori Naluit. Aliorum' quoque Legum exitus s r utar eritis, Plures a Uuis quam ab hoste interemPtos numerabitis via de Q. Curiat lib. v. f. s. Hac igitur de causa Reges. qui olim imperium usurpaverant, ad se scilicet securos praestandos, persuadere conati sunt, se genus suum a Diis immortalibus ducere. Nimirum quia putabant, quod, si modo subditi et omnes, eosdem non ut aequales aspicerent, sed Deos esso crederent, libenter so ab iisdeni regi paterentur, solaque facile ipsis dederent. Sic Augustus Romanis persuasit, se ab Aenea, qui Veneris silius et inter Deos credebatur, Originem suam ducere, Ss templis et efiigie numinum. per flamines et sacerdotes coli voluit Iac. Annal. lib. I. Alexander ut Iovis filius salutari voluit; quod quidem consilio, non autem ex superbia fecisse .videtur, ut ejus responsio ad Hermolat invectivam indicat. Illud, inquit, Paene risu dignum fiait, quod He

molatis postulabat me, ut aversarer IOυent, cous Oraculo cognoscor. An etiam viaid Dii ref onderane

in mera 'otestate est ρ obtulit nomen silli mihi, reciapere Ν. B. ab illsis rebus, quas agimus, haud alienum fuit. Utinam Indi quoque Deum esse me credant.

Fama enim bella consane et saepe quod fasso credi-B b tum

429쪽

TRACTATIS THEOL. POLITICI

tum est veri Cicem obtinuit. Curtii lib. 8. Si molcati sani finititutionis innuit quod etiam Cleo inscia

oratio Θ, qtia Macedonibus coriabatur Persuadore, MiR-gi assentarμntur, fecit; postquam enim laudes Alexiit, dia cum admiratione narrando, ejusdemqMemerita receiisendo, simulationi speciem veri dedit, ad edi titilitatem sic transit: Persas quidem, non Pictsolum. Jeci retiam Irucienter Reges suos inter Deos colore: Mosescitem enim JaIutis egie tutelam; et tar Pyyci dem concludit, semet sum, cum Ileae iniscoconNiυiνm, Prostraturum I furni corylis. Debere idem j cce3 e caeteros et imPrimis scivientia Praeditos. vido ejusd. lib. 8. 50 Sed prudentiores erant Magedones et nec homines, nili prorsus barbari sint, tam aperte falli et ex subditis inutiles sibi larvi fieri patiuntiar. Atii autem facilius persuadere potuerutat, Naio statem sacram esse et vicem Dei in terra geror et a I9eo, Non autem ab hominum suffragio et con-Li. in constitui, singularique providentia et auxilio divino conservari atque defendi. Et ad hunc moin diam Monarchae ad sui imperii securitatem alia excogit- erunt, quae omnia massa facio, ut ad ea, quae Volo, pe veniam. Ea tantum, uti dixi, notabo et por- periclam, quae in hunc finem oIim divina revelatio Mosen docuit.

Diximus iam supra Cap. V. quod, postquam

Flobraei Aeg3pto exiVerunt, nullo alterius nationisi tarti amplius tenebantur, sed iis ad lubitum nova jula ii. nutiere et, quas Volebant, terras occupare lic hist. Nam piastquam ab intoleranda Aegyptiorum oppi . ssione liberati et nulli mortalium ullo pacto addicii erant, ius suum naturale ad omnia, quae pos-lerat, iterum adepti sunt et unusquiique de integrod liberare poterat, num id retinero, an vero Eodem O dere , idque in alium transferre volebat. Igitur in hoc statu naturali constituit, eX consilio Mosis, cui omnes maximam fidem habebant, suum ius in neuti, num

430쪽

Car. XVII. DE REPVBLICA HEBRAEORUM. 379nem mortalium, sed tantum in Deum transferre de

Iiberaverunt, nec diu cunctati omnes aequo uno clamore promiserunt, Deo ad omnia ejus mandata absolute obtemperate, nec aliud j iis agnoscere, nisi quod ipse revelatione prophetica ut jus statueret. At que haec proniissio sive iuris in Deum translatio e dem modo facta est. ac in communi societate supra Concepimus fieri, quando homines iure suo naturali cedere doliberant. Expresse eritui pacto vide Exod. Cap. 24 . vers. 7. et juramento juro suo naturali libere.

Mori autem vi coacti, neque minis territi cesserunt et in Deum transtulerunt. Deinde tit pactum ratum

fixumque esset et absquo fraudis suspicione, nihil Deus cum ipsis pepigit, Disi poliqvam experti sunt

ejus admirandam potentiam, qua sola servati fuerant

et qua soIa in posterum servati poterant vide Exod. Ca P. I9.l Vers. 4. 5. Nam hoc ipso, quod so sola Dei Potentia servari posse crediderunt, ouuiem suam ty JHaturalem potentiam se conservandi, quam ex soli ab re antea forte Putaverant, iri Deum transtule-.xurit et consequentur omne suunt jus. Imperium ergo Hebraeorum Deus solus tenuit, quodque adeo solum ex vi pacti Rognum Dei jure vocabatur et Deus iure etiam Rex Hebraeorum: et consequenteeliuius imperii hostes, hostes Dei et cives, qui id usurinpare Vellent, rei laesae divinae Maiestatis .et jura de Dique imperii, iura et mandata Dei. Quare in hoo imperio jus civile et Religio, quae, ut ostendimus. in sola obedientia erga Deum consistit, unum et idem

erant. . Videlicet Restigionis dogmata non documen-

a, sed jura et mandata erant, pictas justitia, impietas crimen et iniustitia aestimabatur. Qui a Religione deficiebat, civis esse desinebat et eo solo hostis habebatur; et qui pro Religione moriebatur, pro Patria mori reputabatur et absoluto ius civile et Heligio nullo prorsus discrimine habebantur. Et hac de cai sa hoc imperium Theocratia vocari potuit; quando quidem ejus cives nullo iure nisi a Deo revelato tene B b a bantur.

SEARCH

MENU NAVIGATION