장음표시 사용
521쪽
47o EPISTOLA. VI. r, cum corpus aliquod, Dia digitus noster a fluido, sive aqua cingitur. Sed quantumvis aqua a vesica prematur, ejus tamen particulae lapidi, vesica oetiam incluso, cedent eodem modo, ac extra vem cam facere solent. 9. Eadem. Datume aliqua materiae Portio 'Assirmativa statuenda, nisi malumus progressum in infinitum quaerere, aut quo nil absurdius) concedere dari Vacuum.
s. 19. O liquoris Particulae ingressum in poros
illos reperiane, ibique detineantur qua ratione etc.γHoc non est absolute affirmandum de omnibus liquoribus ingressum in poros aliorum invenientibus. Particulae enim Spiritus Nitri, si poros albae chartae ingrediantiar. eam rigidam, ac Diabilem reddunt; quod experiri licebit, si
capsuIae ferreae candenti, ut A, guttulae aliquot infundantur et fumus per involuCrum chartaceum, ut B propcllatur. Porro ipso Spiritus Nitri corium madefacit, non Vero ii mectat; sed contra ipsum, sicuti etiam ignis, contres iit.
9. Eadem. Quas cum Natura et volatui et na. ιatui etc. Causam a fine petit. 9. a 3. Quamvis eorundem motus raro a nobis conciyiatiar, calye igitur etc. Sine hoc experimento et fine ullo dispendio res satis apparet ex eo, quod halitus oris, qui tempore hyemali satis conspicii uemoveri, tempore tamen aestatis, aut in hypocaustis conspici a nobis non potest. Porro si tempore aestatis aura subito frigescat, vapores ex aqUR adscendentes, cum propter NOVam densitatem aeris non possint,
uti antequam frigesceret, Per ipsum adeo facile disperis
522쪽
congregantur, ut a nobis satis conspici queant. Porro motiis saeve tardior est, ut a nobis conspiciatur, ut ex gnomone et umbra Solis colligere pollunius, et saepissime celerior eli, quam ut a nobis conspiciatur, ut Λvidere est in somento i ito, dum aliqua celeritate movetur; ibi nempe imaginamur, partem ignitam in omDibus locis periphcriae, quam motu suo describit, quiescere: quorum causas hic redderem, nisi id supervacaneum iudicarem. Denique, ut hoc Obiter dicam,
russicit, ad naturam fluidi in genere intelligendum,
scire, quod Possumus manum nostram motu fluido Proportionato Versus Omnes partes sine ulla resilientia movere, Ut satis manifestum Pit iis, qui ad Notio-ries illas, quae Νaturam, ut in se eli, non Vero uvod sensum humanum relatam, expli Cant, satis attendunt. Neque ideo hanc historiam tanquam inutilem
despicio; sed contra si de unoquoque liquore quam accuratissime et sitannia cum fide fieret, ipsam utilissimam judicarem ad eorum peculiares differentias in . telligendum, quae res, ut summe necessaria, omnibus lillosophis maxime desideranda. De FIRΜITATE. f. 7. Catholicis Naturae I gibus. Est demonstratio Cartesii; nec video Cl. Viaxum aliquam genuinam demonstrationem ab expμri mentis, vel observationibus delumptam in me clium
Μ Ita hic et in sequentibus notaveram; sed posea vidi Cl. Virum se ipsum corrigere. f. I 6. Et semet qucidringentas et triginΤa duas. Si cum pondere argenti vivi tubo luctu si conferatur.
Proxime ad Verum Pondus accedit. Verum haec examinare. ut sitimi habeatur, quoad fieri potest, ratio inter impulsionem aeris ad latera, sive secundum Iineam Horigonti parallelam et inter illam, quae fit secundum lineam Horizonti perpendicularem, OPe-T e Pretium ducerem et puto hoc modo Posse heri.
523쪽
silum sericum satis robustum, quo mRT-mor B pavimento alligatur. D tioch Iea, G pondus, quod ostendet vim, qua requiritur ad divellendum marmor A ab marmoro B secundum lineam horiκOnti perpendicularum. Sit in Fig. r. CD speculum placium probissime levigatum. A B duo ma mora se immediate tangentia; marmor Α alligatum sit denti R, B vero chorda. N alligatum, Τ est trochlea, G pondus, quod ostendet vim,
qUae requiritur ad divellendum mar mor B a marmoris
A secundum linΘam Horizonti Parali
Reliqua desiderantiari. EPISTOLA VII. Claris furo Viro L. D. S.
Ante septimanas sat multas, Vir Clarissime, gratissimam tuam epistolani, in Boylii librum dO- .cte animadvertentem, accepi. Ipse Auctor una me
524쪽
cum maximas tibi pro meditationibus comm di anicatis gratias agit, idque citius significasset, nisi
eum spes tenuisset, se negotiorum . quibuS Oneratur, mole tam brevi temporiS spatio Potuisse levari, tit una cum gratiis etiam respontionem litam eadem opera potuisset remittere. Verum enim vero spe sua se hactenus se ustra tum sentit, negotiis tum publicis tum privatis eum ita distrahenti tuis, Ut hac vice non nisi gratum suum antinum tibi te sitari queat, suam vero de Notis tuis sententiam in aliud tempus differre cogatur. Accedit, quod duo Adversarii scriptis excusis eum sunt adorti. quibus, ut primo quoque tempore respondeat, Olγstrictum se arbitratur. Ea vero Scripta non in Commentationem de Nitro, sed in libellum ejus alium, Experimenta Pneumatica Aerisque I laterem probantia Continentem, Uthrantur. Quamprimum laboribus hisce se expediverit, de tuis etiam Exceptionibus mentem suam tibi aperiet; at
interea temporas rogat, ne moram hanc sinistre inter-Preteris.
Collegium illud Philosophantium, de quo coxam apud te mentionem inieceram, jam Regis nostri gratia in Societat. m Regiam conversum est, publi- coque Diplomate munitum, quo ipsi insignia Privia Iegia conceduntur, sp 'sque egregia suppeditatur, reditibus necessat iis id ipsmia locupletandi. Omnino consulerem tibi, ut, quae pro ingenii tui sagacitate docte, tum in Philosophicis, tum Theologicis concirinalii, Doctis Don invideas, sed in publicum prodire sinas, quicquid Theologastri oggannire poterint. Liburrima est Respublica velira; ibberi ime tu ea philosophandum. Tria intorim iptas
prudentia tibi suggeret, ut conceptus tuos , tuamque sententiam . quam poteris modestissime. Prodas, de reliquo eventum Fato committas. Age igitur, ir optime, metum omnem expectora nostri tem
Poris homunciones irritandi; satis diu ignorantiae et nugis litatum; vela pandamus verae scientiae et Nai H h lura a
525쪽
turae adyta penitius, quam hactenus factum, scrutemur. Innoxie, putem, meditationes tuae apud Vos excudi poterunt, nec ullum earum inter Sapientes ossendiculniri verendum. Hos igitur si Patronos et Fautores inveneris, ut omnino te inventu-xum spondeo) quid Μomum ignorantem reformides.s in Non te missum faciam, Amice honorande, quinte exoraVero , nec unquam, quantum quidem in maest, concedam, ut Cogitata tua, quae tanti sunt ponis deris, aeterno silentio premantur. Magnopere rogo, ut quid super hac re consilii capies, mihi significare, quam primum commode potes, non graveris. C current hic forte talia, quae cognitione tua non indigna erunt. Praedicta quippe Societas institutum suum nunc acrius urgebit et forsan, dummodo Pax in hisce Oris perennet, Rempublicam Literariam non vulgatiter ornabit. Vale, Vir eximie, meque crede
EPISTOLA VI ILClarisDno Viro B. D. S.
Μulta equidem asserre possem, quae diuturnum meum silentium apud te excusarent; sed ad duo capita causas illius reducam , invaletudinem scilicet Nobilissimi Boylii et meorum negotiorum turbam. Illa impedimento fuit, quo minus ad tuas in Nitrum Animadversiones citius respondere valuerit Boylius; haec adeo me districtum tenuere per plurimOS menses, ut mei vix iuris fuerim, proindeque nec ossicio
illo defungi potuerim, ad quod me tibi obstrictum
526쪽
profiteor. G stit animus , amotum esse pro tempore Ditem utriamque obstaculum, ut meum Cum tam to Amico commercium instaurare lii eat. Id equidem nunc facio maxima cum lubentia; statque i lanii nus favente Nil minμὶ omni modo cavere, ne deinceps consuetudo nostra literaria tamdiu interia
Caeterum priusquam de iis tecum agam, qu tibi et mihi privatim intercedunt, expediam illa, quae D. Boylii Domine tibi debentur. Notas , quas in Chymico-Phylicum illius Tractatulum concinna veras, sueta sibi humanitate excepit, tibique mari via S pro Exa in ine tuo gxalias rhpendit. ΙDtρrim mois . neri te cupit, proposit uni tibi non tam fuisse, ostendere, vere Philosopllicam, perfectamque hanc estidiitri Analysin, quam explicare, vulgarem et in Scho Iis receptam de Formis Subitantialibus et Qualitatiabus doctrinam infirmo talo niti, specificasque rerum disserentias, quas vocant, ad partium magnitudinem, moliam, quietem et situm posse revusari. Quo praenotato, Auctor porro ait, Experimentum suum de Nitro satis superque docere, Nitri corpus unive fiam in partes, a se invicem et ab ipso toto discrepantes, per Analysin Chymicam abiisse; postea verotia rursum ex iisdem coaluisse et redintegratas ruisse, ut parum fuerit de pristitio pondere desidera uis. Addit vero se ostendisse, rem iptam ita se habere; de rei autem modo, quem tu cori jectari videris, non egisse, nec de eo quicquam, cum praeter institutum ejus fuerit, determinasse. Quae tu interim de modo supponis, quodque lal Nitri fixum, tanquam faeces ejuS, consideras, caeteraque talia. ea a te gratis dicta, nec probata arbitratur: quodque a te affertur, has faeces, sivρ hoc sal lixum meatus habere ad mensu ram particularum Nitri excavatos, circa id notat A ctor noster, salem cinorum clavellatorum, Belgice Polascha crim spiritu Νitri Nitrum aeque constituere,
ac opiritum Nitri cum proprio suo Lala fixo. de . H h a liquere
527쪽
4 6 Epigrota VIII. 1iquere putat, similes reperiri poros in eiusmodi corporibus. unde Nitrosi Spiritus non extruduntur. Nec vidot Auctor illum materiae subtilissimae, qtiam adstruis necessitatem ex ullis Pliaenomenis proba-
tam; sed ex sola vacui impossibilitatis Hypotheli aia
Quae de causis disserentiae saporis inter Spiritum Nitri et Nitrum ipsunt disseris, ferire se Auctor negat: quod vero de Nitri inflammabilitate et Spiritus PMJ litri αφλ ογία tradis, Cartesii de Igne doctrinam Iupponere ait, quam sibi necdum satisfecisse testatur.
Quod ad Experimenta spectat, quibus tuam Phaenomeni explicationem comprobari putas; respondet Auctor, primo Spiritum Nitri Nitrum quiadem est, materialiter, formaliter nequaquam. Cum qualitatibus et virtutibus quam maxime disserant, sapore scilicet, odore, volatilitate, potentia solVendi metalla, colores vegetabilium mutandi, etc. Se cundo, quod coire ais particulas quasdam sursum latas in Crystallos Nitri, id ex eo fieri statuit, quod partes nitrosae una cum Spiritu Nitri per ignem pro- ruduntur, quemadmodum in fuligine corii ingit. Tettio, quod de defaecationis esseCtu iners, et re spondet Auctor, ista defaecatione ut plurimum libe-xari Nitrum a sale quodam, sal commune reforenter ascensum vero in stiriolas communem illi esse cum aliis salibus et ab aeris pressione, aliisque quibusdam ea iisis. alias dicendis, nilquo ad praesentem Qua stionem facientibus, dependere. Quarto, quod discis de Experimento tuo tertio. idem fieri ait Alictox etiam cum aliis quibusdam salibus; asserens. char tam actu inflammatam particulas rigidas et solidas, quae Componebant salem. vibrare, iisdemque hoc pacto scintillationem Conciliare. Quod porro putas Sect. 5. Auctorem Nobilomaespare Cartesium, in hoc teipsum culPimclum cre ait ;
528쪽
dit; dicitque, se nullatenus indigitasse Carte sitim; sed Gassendum et alios, qui figuram Cylindricam particulis Nitri tribuunt, cum revera sit prisntica; nec de figuris aliis se loqui, quam visibilibus.
Ad ea, quae in Sect. I 3- 8. animadvertis, hoc tantum reponit, se haec scripsisse imprimis , ut Chymia usum ad confirmanda principia Ρhilosoplitae
Mechanica ostenderet, assereretque; nec se invenisso haec apud alios tam clare tradita et tractu ta Est rio-1ter BOVlius ex eorum numero, qui non adeo suae rationi confidant, ut non velint Clam ratione Conueianire Phaenomena. Magnum praeterea discrimen ait ita tercedere inter obvia operimenta, ciron quae quid ad rat Natura, quaeque inierVen inrit , igri Oramus; diei inter ea, de quibus certo constat, qua nam ad ea asserantur. Ligna fiant corpora multo magis com
Posita, quam subjectum, de quo Auctor tra P .ctat. Et in aqua communis ebullitio De ignis P ternus additur, qui in procreatione soni nostri non adhibetur. Porro, quod virentia in tot tam quo diversos colores mutantur, de ejus causa quaeritur,iIlud vero ex mutatione partium oriri, hoc experi- mento declaratur, quo apparet, colorem ex Spiritus Nitri affusione mutatum fuisse. Denique neque te trum. neqile suavem habore odorem Nitrum ait; sed ex sola dissolutiorio tetrum acquirere, quem in re conjunctio no amittit. Quae ad Secr. 25. notas scaetera enim se non
tangere ait iis respondet usum se suisso principiis
Epicuraeis, quae Volunt. motum particillis inesse Connatum ; opus enim fuisse aliqua uti IIypothesi ad Phaenomeni explicationem; qNam lamen Pro pterea suam non faciat, sed adhibeat. ad sententiam suam contra ChVmicos et Scholas sustinendum, duntaxat ostendens ex Hypothesi memorata rem posse
bene explicari. Quod ibidem subjicis de aquae pu
529쪽
rae ineptitudine solvendi partes fixas, ei Boylius noster respondet. Chymicos passim observare et asser Te, aquam puram salia alcalizata citius, quam alia solvere. Quae circa Fluiditatem et Firmitudinem annotasti, ea necdum Vacavit Auctori expendere. Haec quae consignavi, tibi transmitto, ne diutius comis mercio et colloquio tuo literario deflituerer. Peto autem enixissime, ut boni ea consulas, quae adeo Iubsul sim et mutilate tibi repono, idque meae potius festinationi, quam illustris Boylii ingenio tribuas. Ea quippe magis ex familiari cum eo circa hoc subiectum sermone collegi, quam ex praescri-Pta et methodica aliqua ejus respocisione: unde sine dubio facium. ut multa ab ipso dicta me essugerint, forte et solidiora et elegantiora, quam qMae hic a me commemorata sunt. Culpam igitur omnem in me rejicio, penitusque ab ea Auctorem libero.
. Jam ad ea progrediar, quae mihi tecum interis cedunt. Et hic in ipso limine rogare mihi fas sit,
con cerisne plud tanti momenti opusculum tuum, in quo de rerum primordio, carumque dependentia a prima causa, ut et de intellectus nostri Emenia datione tractas. Certe. Vir Amicissime, nil credo.
in publicum prodire posse, quod iris revera doctis et sagacibus futurum sit istiusmodi Tractatu /Jgratius vel acceptius. Id tui genii et ingenii Viespectare potius debet, quam quae nostri seculi et moris Theologis arrident: non tam illi veritatem, qtiani commoditates spectant. Te igitur per amiciritiae nostrae foedus, per omnia veritatis aia gliadae et avulgaridae iura contestor, ne tua de argumentis iis
seripta nobis invideas vel neges. Si tamen quid sit majoris momenti, quam ego praevideo, quod ab operis publicatione te arceat, Iummopere oro , ut
530쪽
EPIsToLA. VIII. IX. epitomen eius per literas mihi impertire ne graveris; et amicum me senties Pro hoc ossicio et gratum. Alia brevi prodibunt ab Eruditissimo Boylio edenda quae redhostimenti Ioco tibi tralismittam, ea quoque
adjuncturus, quae totum tibi Innitutiam Regiae nostrae Societatis, cui sum cum aliis viginti a Consil1o et cum uno altero a Secretis, depingent. Hac v1co temporis angustia Praecludor, quo mInus eVagari ade alia queam. Omnem tibi fidem, quae ab honena mente proficisci potest, Omnemque ad quaevis omiscia, quae a tenuitate mea Praestari queunt, promptiis iudinem tibi spondeo, sumque ex animo,
B. D. S. Responsio ad yraecedentem.
Literas tuas, mihi dudum desideratas, tandem accepi, iisque etiam respondere licuit. Verum, priusquam id aggrediar, ea, quae impediverunt, qHominus antehac rescribere potuerim, paucas do D JGam. . . Cum mense Aprili meam supellectilem huc rani tuli, Amstelaedamum profectus sum. Ib1 quidam me Amici rogarunt, ut sibi copiam facerem cujusdam Tractatus, secundam Partem PrincipIOIum Cartesii, more Geometrico demonstratam et praecI-pua , quae in Μetaphysicis tractantur, breviter continentis , quem ego cuidam juveni, quem meas OPI-