장음표시 사용
551쪽
quitur omne corpus, quatenus certo modo modisiis Latinu existit, ut partom totius universi, considera τῶ debore, cum suo toto convenire et cum reliquis cohaerere; et quoniam natura universi non est, ut Datura sanguinis , limitata , sed absolute infinita, ideo ab huc infinitae potentiae natura ejus partes infinitis
modis moderantur et infinitas variationes pati coguntur. Verum rationo substantiae unamquamque Pa tem arctiorem unionem cum suo toto habere concipio. Nam ut antehac in prima mea Epistola, quam I henoburgi adhuc habitans tibi scripsi, conatus svnx demonstrare, cum da natura substantiae fit, esse infinitam . sequitur ad naturam substantiae corporeae unamquamque partem pertinere, nec sine ea esse,
Vides igitur, qua ratione, et rationem, cur sentiam, Corpus trumanum partem esse Naturae: quod autem ad Μeritem humanam attirset, eam etiam partem Naturae esse censeo ; nempe quia statuo, dari etiam in natura potentiam infinitam cogitandi, quae, quatenus infinita, in se continet totam Naturam 'bjecti-Ve et cujus cogitationes procedunt eodem modo, noNatura ejus, nimirum idearum. Deinde Mentem humanam hanc eandem potentiam statuo, non quatenus infinitam et totam Naturam percipientem; sed finitam, nempe quatenus tantum humanum Corpus percipit et hac ratione mentem humanam partem cujusdam infiniti intelleis alus statuo. Verum haec omnia et quae huic rei annexa sunt; hic accurate explicare et demonstrare, res esset nimis prolixa, nec puto, te id impraesentiari m a me exspectare. Inis dubito, an mentem tuam satis perceperim, atque aliud responderim , ac rogaveris, quod
552쪽
las motus fallas fere omnes Esse . si . recte nemini D. Hugenium id sentirct dixi, nec ullam aliam taliasam esse affirmavi, quam Regulam sextam Carteiii. circa quam D. Hugenium etiam errare me pu 'δJtare dixi; qua occasione perii, ut, mihi communicares experimentum, quod secundum eam h3pothelini exporti estis in vestra Regia Societate; led tibi id non licere justico , quia de hoc nihil rolpondes. Dicius Hugenius totus occupatus fuit et adhuc est in expoliendis vitris dioptricis; iE quem finem Dhricam adornavit, in qua et patinas tornare potest, satis quidem nitidam: quid autem ea Promoverit, adhuc nescio. nec, ut verrim fateor, valde scire de sidero. 'Namne experientia satis docuit, in patiniglaliaericir liberii manu tutius et melius eXPoliri, quam quavis malchina. De pendulorum sui Ossu et tempore transmigrationis.in Galliam nondum aliquid certi postum. scribere et .
Perplacent, quae da partium NaturaE crim) toto consensti nexuque philosopharis; quanquam non satis asseqrian, quomodo possimus ordinem et symmetriam a Datura, ut tri facere videris. pxofligare; imprimis cum ipse agnoscas, omnia ejus Corpora ab aliis ambiri et ab invicem c rta et constanti ratione, tum ad existendum, tum ad operandum determinari, eadem semper in omnivus fimul motυs ad quietenti
ratione texuata: quae ipsistimaveri ordimis ratio fommalis
553쪽
5od EsIsaeoLA XVI. malis esse videtur. At ne hic forte te satis capio, non magis, quam in eo, quod de Regulis Cartesii anteis hac scripseras. Utinam subire laborem velles. moedocendi, qua in re tam Cartesium, quam Hug nium in regulis motus errasse iudices.. Pergratum mihi sane hoc officio defungendo praestiteris, quoa quidem pro viribus demereri studerem. . Praesens non fui, quando D. Hugenius Exper, μ' menta, Hypothesin suam comprobantia, hio Londini fecit. Intelligo interim quendam inter alia pilam unius Iibrae, penduli in modum suspendisse. quae delapsa percusserit aliam ,. eodem modo suspenissam, sed librae dimidiae, ex angulo quadraginta praduum; et Hugenium praedixisse . paueuIa facta Computatione Algebraica, quis laret effectus. et hunc ipsum praedictioni ad amussim respondisse. Abest Vir quidam insignis, qui multa talia Experi menta proposuerat, quae solvisse dicit, Hugenius Quamprimum dabitur ipsum, qui abest, convenire,
uberius et enucleatius forsan hanc rem tibi exposue-xo. Tu interim superiori petito me ne refrageris, iterum atque iterum rogo; et si quid praeterea di3 Hugenii successu in ponenisis Vitris Telescopicis cognoveris, impertiri quoque ne graveris. Spero Societatem Dostram Regiam. peste jam in signi ter per Dei ratiam desaeviente. b Vi Londinum reversuram, coetusque suos hebdomadicos instauraturam: quae ibi trari ligeritur scitu di na, eorum Communicationem certo tibi poteris polliceri.
Μentionem antehac seceram de Observatis An tomicis. Scripsit ad me non ita pridem Dom. Bo Ilus qui te perhumaniter salutatὶ eximios Anatomiis cos Oxonii se certum reddidisse, qMod Asperam Amteriam, tum quarundam ovium, tum Boum, gramine refertam invenerint; et quod ante paucas septimanas dicti Anatomici invitati fuerint ad videndum
554쪽
Bovem. qui per duos tresve dies collum fere continuo obstipum, erectumque tenuerat et ex mor ho
uem possessores plane non cognovelint, mortuus uerit: in quo, dissectis partibus, ad collum et jugulum spectantibus, ipsi repererint cum admiratione, Aspexam ejus arteriam in ipso trunco penitus gramine refertam fuisse, ac si quis illud vi intro adegisset. Id quod justam supperit inquirectit causam, tum qua ratione tanta Era minis quantitas illuc pervenerit; tii m. cum ibi Usset, quomodo eiusmodi animal tamdiu supervivere potuerit' Praeterea i ti in Amicus mihi significavit, curiosum querulam Medi-
no invenisse. marrat enim puellam, sumpto largiori ientaculo hora septima matutina, sanguinem misisse in pede hora ejusdem diei uti Uecima: et primum sanguinem immissum fuisset Scutellae, eumque pauco exinde temporis spatio elapso, alborem induitia; f 'Postremum vero sanguinem iri vasculum mitius, quod acetabulum, Hi fallor, vocant Anglice a Sam cer influxille . . euiriqite protinus in placetitae lacteae viam abiilla: irateriectis quinque, aut sex horis Μedicram reversitari sanguinem uti umque irispexisse, eumque, qui in Scutella erat, dimidium filiiIA san-girinem, dimidi i in Vero chγIi britiem, qui chylus sanguini, ut serum lacii, innataverit: at eum, qui erat in acetabulo, tollam fuisse chylum, sine ulla sanguinis specie; cumque utrumque taper igne seOrsim calefuceret, ambo, liquores in durisse; puellam vero bene valuisses, nec sanae uinem naisisse. nisi quod nunquam palia fuisset mentirua, quamquam colora sorido vigeret. .
Sed transeo ad Politica. In omnium ore hic est rumor de Israelitarum . per plusquam bis milla annos dispersorum, reditu in Patriam. Pauci id hoc loco credunt; at multi optant. Tu. quid hac de re audias, statua uo. amios tuo sigidficabis. Μο
555쪽
Μe quod attinet, quamdiu Nova haec a Viris fid
dignis non porscribuntur ex Urbe Constantinopolitaria, cui hujus rei maxime omnium interest, fidemiis adhibere non possunt. Scire aveo, quid Iudaei Amitelaedamenses ea dου re inaudiverint et quomodo tanto nuncio assiciantur, qui, verus si fuerit, rerum omnium. in Μundo Catastrophen inducturus sane vis
quid Suecus nunc moIiatur et Brandiburgicus. si potes, explica; et crede me esse Londini die 3 Decemb. 1665.
P. S. Quid de nuperis Cometis nostri Philoso. phi statuant, brevi tibi iudicabo, Deo voIente. EPISTOLA XVII. Clariis no Viro A. D. S.
'J Nolui dimittere commodam hanc occasionem quam Doctillimus D Om. Bourgeois, Medicinae Doctor Cadomensis et Besormatae Rμligionis addictus . jam in BΘlgium abituriens , mihi Osfri; ut hac ratione tibi significarem, me atiis aliquot septimanas tibi gratum meum animum pro Tractatu tuo mihi transmisso, licet nunquam tradito, exposuisse; at dubium fovere, num literae illae meae ad maritis rite pervenerint. Indicaveram in iis meam de Tractatu illo Iententiam; quam utique, dehinc re Pro ius
556쪽
vergere in frandem Religionis, dum eam ex eo pede metiebar, quam Theologorum vulgus et receptae confessionum Formulae inuae nimium spirare videtitur partium liudiat suppeditant. At totum negotium intimius recogitanti multa occurrunt, quae mihi pe suasum eunt, te tantum abesse, ut quicquam in V rae Religionis, solidaeve Philosophias damnum moli ris, ut contra genuinum Christianae ReΙigionis finem, Nac non divinam fructuosae Philosophiae sublimitatem et excQllentiam Commendare et stabilira allabores. Cum igitur hoc ipsum animo tuo iadero
nunc credam, rogatum te enixe Velim, ut quid eum in finem nunc pares et mediteris, veteri et candido
Amico, qui instituti tam divitii successum felicissi.
Damn totus anhelat, frequentibus literis exponere digneris. Sancte tibi polliceor, me nihil eorum ulli mortalium propalaturum, siquidem tu mihi silenisnuin injunxeris; hoc me soluntariodo enixurum, ut bonorum et sagacium Virorum mentes ad amplexandas illas.Veritates, quas tu aliquando lin amplio- 'ΑρJrem Iucem depromes, sensim disponam et praejudiacia adversus meditationes tuas concepta . medio toI- lana. Ni fallor admodum, penilius mihi perspicere. vidoris Mentis humanae naturam et vires, eiusquaςum Corpore nostro Unionem. De quo argumento ut tua cogitata edocere me velis, impenia oro. Vale. Vir Praestantissilue, et doctrinae, ac virtutis tuae Cultori Studiossimo imgro Perge L .
557쪽
Commercio Nostro 1iistrario sic feliciter instaurato, Vir Clarissime, nolim arnici officio deesse lite-xarum intermissione Cum ex responsione tua 5e Iulii ad me data, intellexerim, animo Iedere tuo, Tractatum illum tuum Quinque - partitum publici j xis facere, Permittas, quaeso, te moneam ex assectus in me tui sinceritate, ne quicqriam misceas, quod Religiosae Virtutis praxin Iabefactare uΙlatenus videatur ; maxime cum degener et flagitiosa haec aetas nil venetur avidius, quam dogmata ejusmodi, quorum Conclusiones grassantibus vitiis patrocinari
l. De caetero, non renuam aliquot dicti Tractatus exemplaria recipere. Hoc duntaxat rogatum te V
Iim, ut suo tempore mercatori cuidam Belgico, Londini commoranti, inscribantur, qui mihi postmodum tradenda curet. Nec opus fuerit verba de eo facere, libros scilicet istiusmodi ad me fuisse iransmissos: dummodo enim in potestatem meam tuto 'J pervenerint, nullus dubito, quin commodum mihi fututum sit, eos amicis meis hinc itide di siri-huendi, justumque pro iis precium consequendi. Vale, et quando vacaVerit, rescribo Londiniaa. Iulii 1675.
558쪽
EO tempore, quo Iitcras tuas a a Iulii accepi, Anilietae lamum profectus sum eo consilio, ut librum, de quo tibi scripteram, typis mandarem. Quod dum agito, rumor ubique spargebatur, libriuri quendam meum de Deo sul, praelo sudare, meque in eo conari ostendere, nullum dari Deum: qui quidem rumor aplurimis accipiebatur. Unde quidam Theologi hujus forte rumori8 auctores) occasionem cepcre, de inocoram Principe et Μaψstratibus conquerendi; stolidi praeterea Carletiani, quia milii lavere creduntur, ut a se hanc amoverent suspicionem, meas ubique opiniones et scripta detestari non cessabant, nec etiamnum cessant. Haec cum a Viris quibusdam fide dignis intellexissem, qui simul assirmabant, Theologos mihi ubique insidiari, editionem, quam parabam, disierxqistatui, donec, quo res eVaderet, Viderem, et quodo uti consiliiim sequerer, tibi significare proposui. Verum negotium quotidie in pejus Vergere Videtur,. et quid tamen agam, incertus sunt. Interim meRm ad tuas literas responsionem diutius intermittere nolui et primo tibi maximas ago gratias pro amicisssima tua admoraitione, cujus tamen ampliorem explicatIO-nem desidero, ut sciam, quaenam Ea dogmata essa credas, quae religiosae virtutis praxin labefactare vi- - rentur. Nam quae mihi cum ratione convenire videntur, eadem ad virtutem maxime esse utilia cre
do. Deinde, nisi tibi moleItum sit, velim, ut loca Tractatus Theologico - Politici, quae viris doctis scruri ha . pulum
559쪽
EPIsTOLA XIX. XX. pulum iniecerunt, mihi indicares. Cupio namque istum Tractatum notis quibusdam illustrare et comcepta de eo praejudicia, si fieri possit, tollere. Vale.
, EPISTOLA XX. Clarissimo Viro A. D. S.
Quantum video ex tuis Novissimis, in periculo versatur Libri a te publico destinati Editio. Non possum non probare inititutum tuum, quo illustrare et mollire te velle significas, quae in Tractatu Theologico - Politico crucem Lectoribus fixere. Ea imprisimis esse putem, quae ambigue ibi tradita videntur de Deo et Natura; quae duo a te confundi, Mam- plurimi arbitrantur. Adhaec multis lolIere videris miraculorum authoritatem et valorem, quibus solis Divinae Revelationis certitudinem adstrui posse, omnis . bus fere Christianis est persuasum. Insuper, de Iesu Christo, Μundi Redemptore et unico hominum Mediatore, deque eius Incarnatione et Satisfactione sententiam tuam celare te aiunt; postulantque, ut de tribus hisce capitibus mentem tuam dilucide aperias. Ouod si feceris, in eoque Christianis cordatis et ratione valentibυs placueris, in tuto res tuas foro opinor. Haec paricis te scire Volui, qui sum tui studiosissinius. Vale. Dah. die r5 Novemb. I 675. P. S. Me, quaeso, breυi seiam, has meas lineolas . tibi rito traditas fuisse.
560쪽
D. D. S. Respotiso ad Praecedentem.
Perbreves tuas literas, 15. Nov. ad me datas.
die Saturni elapsa accepi: in iis ea tantummodo
indicas, quae in Tractatu Theologico - Politico G cem lectoribus fixere, cum tamen ex iis etiam cognoscere speraverim , quaenam eae Opiniones essent, quae religio lac virtutis praxin labefactare viderentur. de quibus antea monueras. Sed, ut de tribus illis Capitibus, quae noto, mentem meam tibi aperiam,
dico, et quidem ad primum, me de Deo et Νatura sententiam fovere longe diversam ab ea, quam Neoterici Christiani defendere solent. Deum enim rerum
Omnium causam immanentem, Ut aiunt, non vero
transeuntem statuo. Omnia, inquam, in Deo esse et in Deo moveri cum Paulo assirino Et forte etiam cum omnibus an liquis Philosopliis, licet alio modos et auderem etiam dicere, cum antiquis omnibus Hebraeis, quantum ex quibusdam traditionibus, tametsi multis modis adulteratis, . conjicere licet. Attamen . quod quidam putant, Tractatum Theologico - Politis cum eo niti, quod Deus et Natura per quam maia sani quandam, sive materiam corpoream intelligunt unum et idem sint, tota errant via. Ad miracula doitido quod attinet, mihi contra persuasum est, divinae revelationis certitudinem sola doctrinae sapientia, non autem miraculis, hoc est, ignorantia adstrui posse, quod satis prolixe Cap. VI. de miraculis ostendi. Hoc tantum luc addo, me inter ReIigionem et Superstitionem hanc praecipuam agnoscere disse