장음표시 사용
641쪽
EPIsTOLA XXXIX. II'. Nullam definitionem aliquam multitudinem, vel certum aliquom individuorum numeriuri involve Te, vel exprimere; quandoquidciri nil aliud , quam rei naturam, prout ea in se est, involvit et exprimit. Ex. gr. Definitio triariesuli nihil aliud includit, quam
simplicem naturam trianauli; at non certum aliquem triangulorum numerum: quemadmodum Μentis definirio, quod ea sit res cogitans, vel Dei definitio, quod is sit Ens perfectum, nihil aliud , quam Mentis et Dei naturam includit; at non certum Μentium
ΙΙΙ'. Uniuscuiusque rei existentis caiisam positis am, Perquam existit, necessario dari debere. IV . Hanc causam vel in natura et in ipsius rei definitione quia scilicet ad ipsius naturam exilientia Py J pertinet, vel eam necessario includit) vel extra rem p0nendam esse.
Ex his praesuppositis sequitur, quod si in natura
certus aliquis individuorum numerus existat, Una pluresve causae dari debeant, quae illum juste nec majorem, nec minorem Individuorum numerum Pr ducere potuerunt. Si, exempli gratia, in rerum D tura viginti homines existimi, cquos, Omnis confusionis vitandae causa, simul, ac primos in natura elle supponam) non satis est, causam humanae naturae in genere investigare, ut rationem, cur viginti existant, reddamus; sed etiam ratio investiganda est, cur nec Plures, nec pauciores, quam viginti homines existant. Nam juxta tertiani hypothesin) de quovis homine ratio et causa, cur existat, reddenda est. At haec causa juxta secundam et tertiam hypothesin) nequit in ipsius hominis natura confineri et vera enim hominis definitio numerum viginti hominum non involvit. Ideoque, juxta quartam hypo thesin causa exilientiae liorinu viginta hominum et
642쪽
consequenter uniuscuiusque sigillatim, extra eos dari debet. Proinde absolute concludendum est, Ea OInnia, quae concipiuntur numero multiplicia existere, nocessario ab externis causis; non vero propriae suao naturae vi produci. Quoniam vero secundum hypotliesin) necessaria existentia ad Dei Naturam peribnet , ejus Vera desinitio necessariam quoque existemtiam ut includat, necessum est;4 et Propterea ex Vera ejus definitione necessaria ejus existentia concludenda est. At ex vera ejus definitione cui iam ante ex secunda et tertia hypothesi demotistravi) necessaria multorum Deorum existentia non potest concludi. Sequbtur ergo unici Dei solummodo existentia. Q. E. D. Haec, Amplissime Vir, mihi hoc tempore optima visa fuit Methodus ad propositum demonstramdum. Hoc ipsum antehac aliter demonstravi, disti ctionem Es entiae et Existentiae adhibendo: quia Ve-xo ad id, quod milii indicasti, attendo, hanc tibi liabentius mittere volui. Spero tibi faciet satis, tuumque super ea iudicium Praestolabor et interea temporis manebo etc. Voorburgi, 7 Ianuar. I 666.
s . . . . . B. D. S. AMPLIssIME VIR,
Quod in tua Epistola, Io. Febr. ad me data, Ialiquo modo mihi erat obscurum, in ultima, So. Martii scripta, optime enucleasti. Quoniam igitur, quae Proprie tua sit sententia , novi, statum Quaestionis Hem, qualem eum concipis, Ponam; an scilicet
643쪽
EPIsaeoLA XL. non nisi unum sit Ens. quod sua susscientia, ves'i subsistit: qnod non tantum affirmo, sed etiam demonstrare in me suscipio. hinc nimirum, quod ejus matura necessariam involvit existentiam; licet hoc ipsum facillime ex Dei intellectu, quemadmodum
ego in Propositione Ii. Demonstrationum mearum Geometricarum in Cartesii Principia praestiti aut ex aliis Dei attributis demonstrare licet. Rem ergo ut .ggrediamur, in antecessunt breviter ostendam. quas Proprietates Ens, necessariam includeris existentiam, habere debeat: nimirum I'. Id esse aeternum: si enim determinata duratio ei attribueretur, Ena istud, extra determinatam duratiori m, ut non existens, vel ut necessariam non involvens existentiam, conciperetur, quod definitioni suae repugnat. II*. Id simpΙex, non vero ex partibus compo fi
tum esse. PMrtes namque componentes natura et cognitione priores sint oportet . quam id, quod Compositum est: quod in eo, quod sua natura aeternum est, locum non habet. IIIQ. Id non determinatum, sed solum infinia vim posse concipi. Quippe si istius Eritis natura determinata esset et otiam determinata Conciperetur, illa natura extra eos terminos. Ut non existens, Conciperetur, quod cum definitione sua quoque pugnat. *ὸJ IVφ. Id indivisibile esse. Si enim esset divisibus, in partes vel eiusdem, vel diversae naturas dividi posset; si hoc, destrui et ita non existere posset, quod desinitioni adversum est. Et si illud, pars
quaelibet necessariam per se existentiam includereteilloc pacto uniim sine alio existere et per consequens concipi, ac propterea illa Nat Dra, ut finita . com-
Prehendi posset, quod, per antecedens, definitioni
644쪽
Bdversatur. Hinc videre est . quod, si eiusmodi Eniti aliquam velimus adscribere imperisclionem, statim in contradictionem incid mus. Nam sive impervisectio, quatri tali vellemus affingere Naturae, in quodam defectu, aut terminis quibusdam, quos isti uia modi Natura possideret, Vel in aliqua mutatione, quas virium defectu a causis externis pati posset, sita esset; eo semper redigemur, eam Naturam . quae ne- ωssariam involvit existentiam, 'non ex Ii ere, veshaud necessario existere ; et idcirco concludo
VR. Id omne, quod necessariam includit existenistiam, nullam in se habere posse imperfectionem; sed meram debere exprimere Perfectionem.
VIR Porro, quoniam non nisi ex perfectione proVenire potest, ut aliquod Fns sua susscientia et vi existat, sequitur, si supponamus, Fns. quod non omnes exprimit perfectiones, sua natura existere, etiam nos debare lupponere illud quoquo Ens exist re, quod omnes comprehendit in se persectiones. Si enim minori potentia praeditum sua sussicientia, quanto magis aliud majori potentia praeditum
Ut denique ad rem accedamus, affirmo, non nisi unicum posse Ens esse, cujus existentia ad suam nais turam pertinet, illud nimirum Ens tantum, quod omnes in se habet perfectiones, quodque Deum nominabo. Ouippe si aliquod ponatur Kns, ad cuius naturam existentia pertinet, illud Ens nullam in se continere imperfectionem. sed omnem exprimere debet periectionem; per notam 5.) et propterea natu-xa illius Entis ad Deum, quem per notam 6. etiam existere statuere debemus) pertinere debet, quia omnes perfectiones, nullas vero imperfectiones in so, habet. Nec extra Deum existere potest: nam si vel extra Deum existeret, una eademque Natura, quae
645쪽
steret; quod, juxta antecedentem demonstrationem. est absurdum. Ergo nihiΙ extra Deum; sed solus Deus est, qui necessariam involvit existentiam. Quod erat Demotistrandum.
Haec sunt, Amplissime Vir, quae hoc tempore ad hanc rem demonstrandam in medium proferre scio. Optem, ut tibi demonstrare liceat, me esse, etc.
Viro Ampli fimo ae Prudentissimo
Ad tuam, in causa fuit impedimentum aIiquod
nono decimo Μrii datam, citius respondere non liscuit. Quia vero te tuum super demonstratione mea. tibi missa, suspendero iudicium, quantum Ed maximam partem, deprehendi Propter obscuritatem, credo, quam in ea reperis) sensum ejus clarius hic exia plicare conabor.
Primo ergo quatuor proprietates, quas Ens sua sufficiεntia aut vi existens, habere debet. etium ravi. Has quatuor reliquasque his simiIes in nota quinta ad unam redigi Deinde, ut omnia ad de-anoni irationem necessaria ex solo supposito deduc rem , in sexta, ex data hypothesi Dei existentiam domonstrare, conatus sum; et inde denique, nihil amplius cui notum nisi simplicem Verborum sensum, PraesuPPonendo. quod petebatur, conclusLHos
646쪽
Hoc breviter meum propsitum, hie scopus fuit. Iam uniuscujusque membri sensum sigillatim explanabo, ac Primum a praemii fis ordiar proprieta- θη-Jtibus.
In prima nullam invenis disscultatem, nec alitia quid, sicut et secunda, est, quam Axioma. Per simplex enim nihil, nisi quod non est compositum, in telligo, sive ex partibus natura disserentibus, aut ex
aliis natura convenientibus componatur. Demo stratio certe universalis est.
Sensum tertiae, squantum ad hoc, quod, si Enssit cogitatio, id in cogitatione, si vero lil Extensio,
in extensione, non determinatum, sed solummodo indeterminatum concipi potestin optime percepisti, quamvis te conclusionem percipera negeς; quae tamen hoc Nititur, quod sit contradictio, aliquid, cujus definitio existentiam includit, aut quod idem est existentiam affirmat, stib negatione existentiae conincipere. Et quoniam determinatum nihil positivi, sed tantum privationem existentiae eiusdem naturae, quae determinata concipitur, denotat; sequitur id, cujus desinitio existentiam assirmat, non determina tum posse concipi. Ev. gr. si terminus ex ensionis necessariam includit existentiam, aeque extenfionem fine existentia, ac extensonem sine extensione impossibile erit concipere. Hoc si ita statuatur, determinatam extensionem concipere impossibile quoque erit. Si enim ea leterminata conciperetur, propria sua Natura esset determinanda, nempe extensione: et haec extensio, qua determinaretur, deberet sub existentiae negatione concipi; in quod, juxta hypothesin, manifesta est contradictio. D . In quarta nihil aliud volui ostendere, quam tale Ens nec in partes ejusdem, neo in partes diversae naturae posse dividi, sive eae, quae diversae sunt natu-
647쪽
rae . necessariam existentiam , sive minus invoΙvunt. Si nim. iti quiebam , posterius hoc Iocrim obtineret, posset destrui, quoniam, rem destruere, est illam in ejusmodi partes resolvere, ut nulla earum omnium naturam totius exprimat: si vero prius locum haberet, cum tribus jam declaratis pugnaret proprietatibus. In quinta solummodo praesupposui, persectionem in esse et imperfectionum in privatione τοῦ esse consistere. Dico Privationem; quamvis enim ex D VJ gr. extensio de se cogitationem neget, nulla tamen hoc ipsum in ea est imperfectio. Hoc vero, si nimirum extensione destitueretur, in ea imperfectionem argueret, ut revera fieret, si esset determinata, similiter si duratione, situ etc. Careret. Sextam absolute concedis ; et tamen dicis, tuam dissicultatem, quare scilicet non plura entia, per se existentia, natura autem disserentia possent esse; quemadmodum cogitatio et extensio diversa sunt, ac
forte propria susscientia subsistere possunt totam superesse. Hinc non aliud iudicare valeo, quam te eam longe alio, ac ego, sensu capere. Confido mo perspicere, quo eam sensu intelligas; ego tamen, ne tempus Pexdam, meum tantum declarabo sensum Dico ergo, quantum ad sextam attinet, si Ionarnus aliquid, quod in suo geriere solummotio indeterminatum et perfectum est. sua susscientia existere, quod etiam existentia entis absolute indeterminati, ac perinfecti concedenda erit; quod Eus ego Deum nunc pabo. Si ex. fgr. si a tuere volumus . exter sionem,
aut cogitationem quae quaelibet in suo genere, hoc est, in cert9 genero entis, perfectae esse queunt) sua sufficientia existero; etiam existentia Dei, qui abso- Iute pcrfectus est, hoc est, entis absolute indetermis nati erit concedenda. II ic loci, quod modo dixi, notari vellem, quantum vocabulum im ejectionis spectat,
648쪽
spectat. nimirum illud significare rei alicui quicis
quam deesse, quod tamen ad suam naturam pertinet. Ex. gr. Extensio solummodo rospectu duratio is,stus, quantitatis imperfecta dici potest; nimirum quia non durat Iongius, quia suum non retinet stum. vel quia maior non evadit. Nunquam vero, quia non cogitat. imperfecta dicetur, quandoquidem eius' natura nihil taIe exigit, quae in extensione sola consistit, hoc est, in certo entis genere: quo respectu tantum determinata aut indeterminata. imperfecta aut perfecta dicenda est. Et quandoquidΡm Dei natura in certo entis genere non confistit; sed in Ente, quod absolute in determinatum est, ejus etiam natura
exigit id omne, quod τὀ ese perfecte exprimit; eo
quod ejus natura alias determinata et deficiens esset. Haec quum ita se habeant, sequitur, non nisi unum Ens, Deum scilicet, posse esse, quod propria vi existit. Si etenim, verbi causa, ponamus, quod extensio exi Itentiam involvit, aeterna et in determinata ut sit, absoluteque nullam imperfectionem, sed Perfectionem exprimat, opus est: Ideoque Extensio ad Deum pertinebit, aut aliquid erit, quod aliquomodo Dei naturam exprimit; quia Deus est Ens, quod non certo duntaxat respectu, sed absolute inessentia in determinatum et omnipotens est. Hocque, quod pro Iubitu de Extensione dicitur, de omni eo, quod ut taIe statuere volemus, affirmandum qu que erit. Concludo ergo, ut in praecedenti mea Epistola. nihil extra Deum; sed Deum solum sua susscientia subsistere. Credo haec suffiicere adsensum praecedentis declarandum; tu vero melius de eo judicium ferre poteris. Hisco finirem: verum quia, ut mihi novae ad polienda vitra scutellae fabricentur, animus est, tuum hac in re consilium audire exoptem. Non video, quid vitris convexo - concavis tornandis proficiamus. Convexa plana econtra, utiliora ut sint, necesse in .
649쪽
Ponamus rationem refractionis esse ut 3 ad a, et Iiteras in hac apposita figura. ut eas in parva tua Diaoptrica locas, appingamus, invenietur, ordinata
ΝΙ, quae dicitur et D f i Σα- aequalione. NI, quae dicitur et M v Σα---ψ' Unde sequitur, si ae M o, erit et x 2, quae
tunc etiam est Iongissima. vel paulo amplius: si nimiriam supponimus radium B I secundam non pati refractionem, quando Ex Vi-
.. tro Versus I ten- C dit. Statuamus vero jam, eum ex Vitro Pro
deuntem in plana superficie BF refringi, et non versus I; sed versus II ten- et B R in eadem dere. Ouando ergo lineae B Isunt ratione, in qua est refractio, hoc est ut hic supponitur ut 3 ad st; et si quando tunc tenorem sequimur aequationis, Vonit pro N R . zz-xae --aeae. Et si iterum, ut ant/, ponimus ae o. erit N R I, hoc est, aequalis semidiametro. Si vero x x erit N R A - - 83. Id, quod osten- βδηJ dit hunc focum alio minorem esse, licet tubus opticus per integram semidiametrum sit minor; adeo ut, si Telescopium aeque longum fabricaremus, ac est D I, faciendo semediametrum I b, et B F, eadem manente apertura, focus multo minor sit fiat xus. Ratio insuper, Cur conVEXO . Concava vitra rubnus Placeant, est, quod, praeterquam quod dupIicem laborem et sumptum exigunt, radii, quandoquidem non omnes ad unum, idemque tendunt puniscium , nunquam in superficiem concavam perpendiculariter incidant. Verum quum non dubitem, quin haec iam oli in perpenderis ac magis accurate ad caluculos
650쪽
evios revocaveris et denique rem ipsam determinav xis , ideo tuum judicium, consiliumque hac de re e quiro et EPISTOLA XLII.
Ad ultimas tuas literas, dudum a me acceptas, antehaci respondere non potui; ita Variis occupati nibus et sollicitudinibus impeditus fui, ut vix tanisdem me expedire potuerim. Nolo tamen, quandoquiisdem animum aliquantisper recipere licet, meo ossicio. deesse; sed tibi quamprimum maximas agere gratias volo pro amore atque ossicio erga mei tuo, quod saepius opere, jam vero literis etiam satis superquo testatus es elox, Transeo ad tuam quaessionem , quaeso se habet, nempe an aliqua detur aut dari Aosse Methodus talis, qua infenso Pede in Araestanti iamarum rerum cogitatione sne taedio Pergere ρο iamus P an Nero , quemadmodum cor ora nostra, scetiam mentes casius obnoxiae Dit et fortuna magis, quam arte cogitationes nestrae regantur P Quibus me satisfacturum puto, si ostendam. quod necessario debeat dari Methodus, qua nostras claras et di- θstinctas perceptaones diragere et concatenare possumus, et quod intellectus non sit, veluti corpus, casibus obnoxius. Quod quidem ex hoc solo constat, quod una clara et distincta perceptio, aut plures simul possunt absolute esse causa alterius clarae et distinctae perceptioniS. Imo omnes clarae et distinctae PerceptioneS, quas formamus, non possunt oriri nisi ab aliis claris et distinctis perceptionibus. quae