장음표시 사용
681쪽
muneribas, qpso divino amore longe suavioribus, a Deo honotari exspectat, scilicet eo magis, quo magis bonum, quod agit, adversatur et invitus faciti
atque hinc fit. ut omnes, qui hoc metu non retiis nentur, effrenatos vivPre. Omnemque religionem exuere, credat. Sed haec mitto et ad eius deductionem, qua ostendere vult, me tectis et lucatis arguis mentis Athei latrum docere, transeo.
Fundamentum ipsius ratiocinii est hoe, quod putat, me Dei libertatem tollere, Fumque fato su jicere. Quod sane falsum est. Nam ego eodem modo statui, omnia inevitabili rahcessitate ex Dei natura sequi, ac omnes statimnt, eX Dei natura sequi, quod se iplum intelligit: quod sane nemo negat ex divina natura necest rio sequi et tamen nemo concipit, quod Deus fato aliquo coactus, sed quod omnino libere, tametsi necessario, seipsum intelligat. Atque hic nihil reperio, quod ab unoquoqne non possit percipiet si haec nihilominus ex malo animo dicta esse credit. quid ergo de suo Cartesio sentit, qui statuit nihil a nobis fieri, quod a Deo antea non fuerit praeordinatum, imo nos simrulis momentis a Deo, quasi de novo creari et nihilominus Dos ex nostri arbitrii libertate agere; quod profecto, ipso Cartesio fatente, comprehendere nemo potest. Porro haec Ino tabilis rerum necessitas neque leo i r es divinas, neqMe humanas tollit. Nam docuis'menta moralia, sive formam legis ab ipso Deo accipiant, sive non, divina tamen lunt et salutaria et si bonum, quod ex virtute et amore divino sequitur, a Deo tari quani iudice accipiamus, vel qliod ex necessitate divinae nati irae emanet, nora propterea magis, aut mitius Optabile erit, ut nec contra mala, quae ex malis operibus seq it intur, ideo, quia Decessario ex iis dom se tu niur, minus sunt timenda; et denique nus ea, quae agimus necussario, vel libere agamus,
682쪽
spe tamen. aut metu ducimur. Quare falso asserit, me statuere Priaeceytis, ratque maridatis nullum reliuisqui locum, vel ut postea Pergit, quod utilia MDeci alio Praemii, rarat Poeniae est, quando jato omnia ad scribuntur et ineuitabili Hecustace omnia a Deo emanare saeuitiar. Nec hic iam quaero, cur idem sit, vel non multum discrepent, statuere omnia necessario a Dei natura emanare et universitan Deum esse; sud velim ut ia tes ea, qVae non minus Odiose subiungit. Nempe me xelle hominem debere Nirtuti Oseeram dare, Non Pro-yter Praec ta et legem Dei, aut Dem Praemii, nut Pserarae metum . seu etc. Quod sane in meo Tractatu nullibi reperies: sed contra Cap. IV. expresse dixi, Legis divinae quae menti noItrae divinitus inscripta est, ut Cap. II. dixi summam, ejusque summum pi aeceptum esse , Deum, ut summum bonum, amarc; nempe non ex metu Micujus supplicii, suam amor ex metu oriri nequit nec prae amore alterius res, qua delectori cupimus: nam tum non tam ipsum Detim, quam id, quod cupimus, amaremus; atque hanc irsam legem Deiura Prophetis revelasse in eodem Capito ostendi et sive istam testem Dei juris formam ab iplo Deo accepisse statuam, sive quod ipsam concipiam, .ut reliqua Dei decreta, quae aeternam necessitatem et veritatem involvunt, manebit nihilominus Dei decretum et salutare documentum et sive Deum amem libe re, sive ex necessitate Dei decreti, Deum tamen amabo et salvus ero. Quare assii are hic jam pollem, isti ini hominem ex illorum genere esse, de quibus in fine meae Praefationis dixi, me malle, ut meum librum prorsus negligerent, quam eundem Pol vers e, ut omnia solent, interpretando molesti sint et dum
sibi nihil prosunt, aliis obsint. .
Et quamvis haec sufficere putem ad id, quod vo
lebam, ostendendum, pauca adhuc tamen uota. I
683쪽
ΕPIsTOLA XLIX re operae pretium duxi; nempe ipsum falso putare. me ad Axiomu illud Theologorum respicere, qui diastinguiuat inter sermonem Vatis dogmatiZantis ut simpliciter aliquid narratilis. Nam si per hoc Axioma illud intelligit, quod Cap. XU. cuiusdam II. IehudaoMpaLhar esu dixi; qua ratione putare potui, Ineum eidem congruere, cUm ipsum in eodem Capite tan-quani falsum reiecerim 8 Si autem aliud putat: fateor me illud adhuc ignorare, adeoque ad id minimo respicere potui.
Porro non etiam video, cur dicit, me existim re omnes eos pedibus in meani sententiam ituros, qui negant rationem et Philosophiam esse Scripturactinterpretem, cum ego tam horum, quam JHaimonidae sententiam refutaverim. Longum nimis foret omnia eius recensere, quibus ostendit se non omnino sedato animo judicium demo secisse. Quare ad ejus conclusionem transeo; tibi ait, mihi nullum fuyeresse argumentum, quoyrobem MahOmetem non fiaisse ProPhetam Uerum. Quod quidem ipse ex meis sententiis conatur Ostendere, cum tamen ex iisdem clare sequatur eundem imposiorem fuisse: quandoquidem libertatem illam, quam Religio Catholica, Iumine naturali et krophetico revelata, concedit, quamque omnino concedi
debera ostendi, ipse prorsus adimit. Et quamvis hoc non esset, an, quaeso. teneor ego Ostendere Prophe-t m aliquem falsum esse8 Prophetae sane contra tenebantur ostendere, se veros esse. Quod si regerat Μahomolem legem etiam divinam docuisse, suaeque legationis certa signa dedisse, ut reliqui Ρropheiae fecerunt, nihil causae profecto erit, Cur neget, eun dem verum fuisse Prophetam. Quod autem ad ipsos Turcas et reliquas Gentes attinet. Si Deum cultu justitiae et charitate erga pro-
684쪽
xἰmum adorent, eosdem Spiritum Christi habere eredo et salvos esse, quis quid de Mahomete et Oracalis ex ignorantia persuasum habeant.
Rn vides. amice, Virum istum Ionge a vero a errasse et nihilominus concedo, ipsum nullam mihi. Dd maxime tibi injuriam facere, quando prorium iaco non erubescit, me tectis et fucatas argumentis Atheis
Caeterum non puto te hic aliquid repert Irum, quod in huno Virum inclementius dictum judia care possis. Attamen liquid simile offendas, id qua so vel ut deleas, Vel, prout tabi videbitur, corrigas. Animus non est eum, quisquis tandem sit, irritaro et labore meo mihi inimicos parare; et, quia hos saepe similibus disputationibus fit. ideo vix a me imis Petrare potui, Ut responderem, nec impetrare potuis sem nili promisissem. Vule et tuae prudentiae hans epiliolam committo, meque, qui sum eis.
Quantum ad Politicam spectat. discrimen inter me et Hobbeiiuria, de quo interronas, in hoc Consistit, quod ego naturale Iris semper sartum tectum Conservo, quodque Supremo Magistratui in qualibet Urbe non plus in subditos iuris, quam juxta na Hn suis Tam potesiacis, qua subditum superat, competere statuo, quod in itatu baLurali semper locum habet. S a Porro,
685쪽
EpisTOLA L. Porro, quod demonstration m attinot. quam
ego in Appendios Gyomμiri arum in Carte sit Ρtaticia pia VH monstrationum stibilio, ni mpe Deum non.
nisi valdes improprie, Draum, vel unicum dici posse;
.respondeo, rem solummodo exilientia P, non vero .es,ntiae respectu rinam, vel iani ani dici: res enim sub numeris, nisi postquam ad commune genus v dactae fuerunt, non conci Pnius. Qui, VPrbi gratia . sestertium et imperialem manu territ, de num
xo binario non cogitabit, ridi hunc sestertium et imispexialom uno eodemque, DUmpe numerorlim, Vel monetarum, nomine vocare qUeat: nam tunc, se
γ' duos nummos, vel moriet8s habere, potest a&Armare; quoniam non modo sestertium, s sed etiam 4mperialem nummi, Vel monetae nomine insignit.
Hanc ergo clare patet, nullam rem unBm, aut raritia
- eam nominari, nisi postquam aIia ris concepta suit, quae stit dictum est cum est convenit. QuDniam emaeo Dei existentia ipsius lit ess,ntia. deque eius est en-liu univet talem hon possimus formare ideam, certum est, eum . quai Deum unum, Vel unicum ri tincti par, nullam de Deo veram habere ideam, vel improprie de eo loqui. Quantum ad hoc, quod figura Neratio, non umro ali iritu positivum est; manifestum est. int grammateriam. In definite consideratam , nullam posse ha b re figuram .fiEuramque in fanitis ac determina iis corporibus locum tantum obtiriere. Qui enim se figuram percipere ait, nil aliud eo. indicat, quam laxem determinatam et quo pacto ea sit de torminata, oncipere. . Haec ergo determinatio ad rom juxta suum Esse non pertinet: sed econtra est ejus non . Osse. . Quia ergo figura non aliud, quam deierminatio et determinatio D 'gatio est; Don poterat, ut dictum,
aliud quid, quam negatio, elia. Iabrum, quem Ultra jectinias Prosessor in m se mscripsit, quique post obitum ejus luci exponius est,
686쪽
e senestra Bibliopolae pendentem vidi, et ex paucis quae tum temporibuS in eo leaeram, eum lectu, mulinto minus responsione indignum ijudicabam Resinisquebam ergo librum, ejusque authorem. Mente, subridens volvebam, signarissimos quosque passim audacissimos et ad scribendum paratillimos esse. Mihi merces suas e eiu modo, ac Pro Polae, venum exponere videntur, qui suinper, quod vilius estι. Prianio loco ostendunt: Ajunt, Diabolum esto vaferrimum ; mihi vero, sorum genius longe hunc vafritia superare videtur. VaIe. . t ν I
Hagae Comitia a Iunii 1674. . t : in Dra:
Inter caeteras Iaudes tuas, quas fama pn- 'blicavit, etiam insignem rei opticae peritiam ess, iciis
telligo. Quae res enicit, ut qualemcumque Coriatiun meum ad te destinare voluerim, quo meliorem in hocst idiorum genere Censorem non temere reperero. schedulam hanc, quam mitto, ac stitiam O ticae Promotae iii scripti, ideo publicavi, ut commodius Pollam communicare Ciam amicis, aut curiosis. Aviadio et Amplissimum ' '' ' in eodem genere florere, nec dubito tibi cognitissimum esto. Unde si huius - quoque iudicium et favorem mihi impetraveris, bais neficium mirifico auxeris. schedula ipsa, quid tessit, satis explicat. Credo ad manus tuas pervenisse Prodromum Francisci Lanae Soc. Ies. Italice sciiptum, ubi Dio-Dtrica quoque nonnulla insignia proponit; lea et Iob. Ss a Uuius
687쪽
OItius Helotius, iuvenis in his rebus pereruditus, publicavit Cogitationes Physi o . Mechanicas de Vilione; in quibus partim machinam quandam poliendis omnis generis vitris simplicem admodum et univer salem pollicetur, partim ait, se reperille modum quendain colligendi omnos radios ab omnibus objecti pumetis venientes in totidem alia puncta respondentia, seu tantum in certa distantia figuraque objecti. ., a Casterum id, quod a me propositum est, huοTedit, non ut omnium punctorum radii recolligantur id enim in qualibet obiecti distantia . aut figura, quantum hactenus cognitum si, impossibile est; sed ut aeque colligantur radii punctorum extra axim Opticum, ac in axe optico; ac Proinde aperturae Vitro
rum, salva distincta visione, possint fieri quantae- NI cunque. Sed haec acutissimo iudicio tuo stabunt.
688쪽
I. U. D. et Consillario Mogunt.
Schedulam, quam mihi dignatus es mittere, legi, magnasque pro ejusdem communicatione habeo gra tias. Doleo, quod mentem tuam, quam tamen credo te satis csare explicuisse, non satis assequi potumTim, videlicet, an aliam credis esse causam, cur in Vitrorum apertura parci esse debemus. quam quia radii, qui eK uno puncto veniunt, non in alio acCur te puncto, sed in spatiolo, quod punctum Μechaniacum appellare solemus, congregentur, quod spatiolum pro ratione aperturae majus, aut minus es. Deinde rogo, num lentes illae . quas pandocha S VO-Cas, hoc vitium corrigant, ut scilicet punctum Μωchanicum, sive spatiolum, in quo radii, qui ex e dem puncto veniunt, post refractionem congrega - tur, idem ratione magnitudinis sempi r maneat, diveapertura magna sit, sive parva. Nam, si haec Pra stant, earum aperturam ad libitum augere licebit et Consequenter omnibus aliis figuris mihi cognitis longe praestantiores erunt; alias nihil video, cur 'ς Jeasdem supra communes lentes tantopere Commandas. Tentes enim circulares eundem ubique habent axem, adeoque quando illas adhibcmus, omnia obiecti puncta, tanquam in axe Optico posita, sunt consideranda: et quamvis omnia objecti puncta non in eadem sint distanti , tamen disserentia, quae inde oritur, sensibilis esse non potest, quando obiecta ad modum remota sunt, quia tum radii, qui ex uno
689쪽
Puncto Veniunt, tanquam parallel; consiJerati, ingrederemur vitrum. Hoc inmeri credo lentes tuas juvare posse, quando plurima obiecta rario obtutu comprehendere volumus, sui fit, quando lentes cim Culares conversas admodum magnas adhibemus ut omnia scilicet di Ilinctius roprael ritPntiir. Verrimiudicium de his omnibus suspendere malo, doneGmentem tuam clarius explices, quod ut facias, enixe rogo Doni. ' ' ut in hes, alterum exemplar mili; respondit, sibi impraesentiarum tum pus non esse id examinandi, se tamen post unam, aut alteram hebdomadam vacaturum sperat. Prodromum Francisci Lanae necdum vidi, ritnec etiam Joh. Ollii Cogitationes Physico-Μechanianas et, quod magis doleo, nondum Hypothesis tua Phusica ad marius meas p rvenit, nec hic Hagae C mitis venalis exstat. Μ unus igitur, quod mihi tam liberaliter promittis, accepit Issimum mihi erit et siqua alia re tibi inservire potero, semper me invenies etc.
In mandatis mihi dodit Seronissimus Elector Palat inus, Dominus meus Clemaritissimus, rit ad Te, mihi quidem hucusque ignorum, Serenissimo vero Principi common datissimum scriberem, ac rorarem, an in illi stri sua Academia ordinariam Philosophian Professi in m suscipere animus esset. Stipendium ex lv tur a nomini. quo ordiriarii Prosessores hodie fruuntur. Non alibi invenias Principem fa
690쪽
ventiorem eximiis ingeniis, inter qria θ te aestimata P illosoph;ittili libertatem habebis amplissimam , qua te ad publice stabilitam Beligion m contut bacidam non abusurum credit. Ego sapientissimi Principis mandato non potui non obsecundare. Quapropter te rogo quam impensistime, ut quamprimum mihi xespondeas, tuamque ad me responsionem Vel Serenissimi Electoris Residenti Hagae Comitis l). Grotio. vel I Q. Gilles vander H L, ad me in fasciculo lito- .
Tarum, quae in aulam transmitti solent, curandam tradas, vel alia denique commoditate, quae oppo turi illima vid hitur, utaris Hoc unum addo, te, si huc venias. vitam Philosopho dignam cum volupta te irata iacturum, nisi praeter spem et opinionem n liram alia omnia accidant. His vaIe et SaΙve, Helueth. 16 Febr. 16 3.
Vir Clari me, A Nominis tui Studiosissimo
Acad. Heidelhemensis Professori est Hectoris
Si unquam milii desdorium fui ut alienius saevitatis professionem Iuscipiendi, liano solani optare' . potuisi