Benedicti de Spinoza opera quae supersunt omnia. Iterum edenda curavit, praefationes, vitam auctoris, nec non notitias, quae ad historiam scriptorum pertinent addidit Henr. Eberh. Gottlob Paulus ... Volumen prius posterius 1

발행: 1802년

분량: 753페이지

출처: archive.org

분류: 철학

691쪽

potuissem, quaa mihi a Serenissimo Riectore Palatino ρ' per te offertur, praesertim Ob lihertat θm Philosophandi, quam Princeps Clementissimus conceder dignatur, ut iam taceam, quod duduni desidera v xim sub Imperio Principis, cujus sapientiam omnes admirantur, vivere. Sed quoniam nunquam publiace docere animus fuit, induci non pol Irim, ut Praeclaram hanc occasionem amplectar, tametsi rem dium ΘCum a4ritaverim. Nam cogito primo. me R PTO

movenda Philosophia ossa re, si inflituendae iuventuli vacare velim. Cogito deinde, me nescire, quibus limitibus libertas ista Philosophandi intercludi debeat .. ne videar publice stabili iam Religionem perturbare vellet quippe schilinata non tam ex arderiti Beligionis studio oriuntur, quam ex vario hominiam affectu, vel contradicendi studio, quo omnia, etsi recte dicta sint, depravare et damnare solent. A que haec cum iam ex pesrius sim, dum vitam Privatam et solitariam ago, multo magis timenda erunt, Postquam ad hunc dignitatis gradum adscendero. Vbd s itaque. Vir Amplissime, me non spe meΙioris fortunae haerere, sed prae tranquillitatis amore, quam n liqua ratione me obtinere posse credo, modo a publicis Lectionibus abstineam. Qua Propter te enixissime rogo, ut Serseriissianum Electorem Ores, ut mihi hae de re amplius deliberare liceat. deinde ut favorem Clementissimi Principis cultori devotissumo conciliare pergas, quo magis tibi devincias.

Hagae Comitia Io. Martii 16 3.

Amplissime, NobiιάEmeque homine

Tuum eae se

B. D. S. EPISTU.

692쪽

B. D. S.

, . . . . .

Causa, cur hanc tibi scribam, est, quod tu anide apparitionibus ri Spectris vel Lemuribus f Jsententiam scire desidesri m et ii dentur, quid de illis

tibi videatur et quamdiu illo i um duret vita , eo qii Odalii ea immo talia, alii vero mortalia esse opinantur. In hac mea dubitationμ. an nimirum ea dari con C das, ulterius non pι rham. Certum interim est U teres eorum existenti Am credidisse. Theologi ac Phialosophi hodiWrni ejul modi creaturas existere hactenus credunt, licet in eo, quaenam illorum sit estentia, non concordent. Quidam ex tenuissima et subtilissima cora stare materia, alii ea spiritualia affirmarit. Verum ut jam dicere coepi multo in ab invicem dinsentimus. quia, an largiaris ea existere, dubius sunt quam is, uti nec te fligit, tot exempla et historiae in omni Antiqtiitate inveniantur, Ut revera ea veI , negare, vel in dubium vocare, difficile foret. Certum est, nempe quod, si fatearis ea existere, non tamen credas quaedam eorum esse animas demortuo-xum, ut Romanae fidei defensores volunt. Hic finiam, tuumque exspectabo responsum. Nihil de bello, nihil de rumoribus dicam, eo quod in ea nostra aetas incidit tempora, etc. ale. 14. Septemb. I 674.

693쪽

Ampi Timo, Pruden ei finisque Viro

......

Tua, quam heri accepi, mihi fuit aeceptissima. . tam quod η liquod de te nimcnim audire. desis clerabam. quam quod te mei penitiis non oblitum esse video , Quamvis forte alii malum esse omen P tarunt, vel Lemures causam ad me scribendi suille; eς inmen e Contra maius quid in eo noto; res non tantum veras, sed i t nugas, atque imaginationes mihi usui esse posse Perpenuo. Verum hoc, an nimirum Spectra, phantasmata ac imaei nationes sint, seponamus; quia Dem-Pe non tantum ea negare, verum otiam de iis dubitare, adeo rarum tibi videtur, quam ei, qui tot historiis, quas Hodierni ci Antiqui narrant, convictus est. Magna aesti uiatio ac honor. in quo te habui semper c t adhuc habeo, ut Contradicam, multo mismus ut Libi blandiar, non patitur. Medium, quod servabo, est, ut ex tot, quas de Spectris Iegisti historias, unam vel alteram eligere placeat; de qua minimum dubitare licet, quaeque clatissime Spectra existere demonstrat. Nam, ut verum fatear, nunquam fide dignum Iegi Auctorem, qui ea dari clare ostenderi t. Hi hactenus quid sint ignoro, nemoque milii unquam id potuit indicare. Certum tamen est, quo i de re, quam tam Clare monstrat Oxperienistia, deb inus scire quid sit; alioquin dissicillimo ex ali ma hi si otia Spectra dari colligimus; colligitur quidem aliquid esse, quod tamen nemo scit, quid

694쪽

sit. Si Philosophi, quae ignoramus, spectra nomiis nRrst volunt, ea haud negabo, quia res infinitae sunt,

quae me talent.

Denique, Vir Amplissime, antequam me hac in malΘria ulterius εxplicem: dic quaelo mihi, D Jquaimam res haec Spectra, vel Spiritus sint. Suntisne infantes, stulti, vel in sini8 Quia quae de iis auribus hausi, potius insipientibus, quam sapientiabus conveniunt, quaeque, Ut ea in m PliOrgna inte

Fretemur partem, rebus puerilibus . Vel se ultorum delectamentis similiora sunt. Antequam finio, hoc unum tibi proponam, illud scilicet desiderium, quod purumque homines habent, res, non ut revera in sed ut eas desiderant, narrandi, facilius ex narrationibus de Lemuribus Spectrisque ac ex aliis c gnosci. Huius rei praecipua, ut credo, ratio est, quod, quia eiusmodi historiae non alios habent levi Bes, nifi earum narratores, harum inventor pro I bitu, circumstantias, quae ei commodistimae viden tur, vel addere, veI demere potest, siec timet, ut sibi quisquam contradicat; speciatim vero eas fingit, ut metum . qu m de somniis et phantasmatis concoinpit, justificet, vel etiam ut audaciam, fidem et optinnionem suam stabiliat Praeter has alias adinveni rationes, quae me ad dubitandum, si non de ipsis historiis, saltem de narratis circumstantiis, perm verit, quaeque quam maxime ad Conclusionem, quam ex iΙlis historiis deducere conamur, faciunt. Hic delinam, usque dum intellexero, qria nam eae sinthiit otiae, quibus ita convictus es, ut tibi de iis dubitare absurdum videatur etc.

695쪽

B. D. S. . . . . . . . .

Bosponsio ad Praecedeutem.

Non aliud, quam ad me dedisti responsum, nismirum ah amico, aliamque fovente sententiam e spectabam. Posterius non curo: nam amicos in rein

IM J bus indis orentibus dissentire semper salva licia

tum fuit amicitia. Exigis, ut tibi, antequam tuam promas semientiam, quaenam haec Spectra . Spiritusve sint, discam, an sint infantes, stulti, vel in sani etc. et addis quicquid de iis audiveris, potius ab insaniem tibus. quam sanis profectum fuisse. Verum est proverbium, quod videlicet praeoccupata opinio veritatis indagationem impedit. Credo igitur his do causis Spectra dari. Primo quia ad universi pulchritudinem ac perfectionem. ut sint, pertinet. Secundo quia verisimile est creatorem ea creasse, quia sibi, qnam CorPoreae Creat xae, similiora sunt. Tertio quia sicuti corpus sine anima. ita Etiam anima sine corpore existit. Quam to denique quia in supremo aere, Ioco, vel spatio nullum obscurum corpus esse . quin suos obtineat habitatores, existimo; et per conse triens, immensura bile, quod inter nos, astraque eit, spatium, non vacuum, sed Spiritibus habitatoribus repletum esse; forte summi et remotissimi veri Spiritus, infimi vero in infimo aere creaturae sunt substantiae stibi ilissima oet lunaesimae, insuperque invisibiles. Opinor igitur

Caunia

696쪽

EpisTOLA LVII. ε somnis generis, sed fortassis nullos foeminini, do

Spiritus. Hoc ratiocinium eos, qui mundum fortuito creatum esso temere credunt, nullatenus convinoet. Quotidiana insuper, his missis rationibus, Sprictra dari, ostendit ereperientia, quorum multae, tam novRe, quam antiquae historiae, etiamnum exstant. Videantur horum historiae apud Plutarchum in libro de Viaris illustribus. aliisque ejus operibus; apud Sueto mium in vitis Caesarum, nec non apud Wierum e Lavaterum in libris de Spectris, qui de hac materia. Prolaxe egerunt et ex omnis peneris scriptoribus eas congesserunt. Cardanus, ob erudition 'm suam o Ie-herrimus, etiam de iis in libris de Subtilitate, Vmmietate et de vita stia loquitur, ubi ea sibi, cognatis, amicisque spparuisse euperientia ostendit. Μelanis thon Vit prudens hi veritatis amans et alii non pauia de suis testantur experientiis. Consul quidam, Vir Doctus et Sapiens, quique adhuc in vivis est, aliquando mihi narravit, de nocte ita audiri opus in Matris suae osscina cerevisi arili perfici, Piemadmodum iu Iud de die, quando cerevisa coquebarur, absolvebatur; quin hoc saepius factnm esse testabatur. P JIdem mihi saepiusculo contigit, quod nunquam memoria excidet; adeo ut his experimentis, dictisque Tationibus Spectra dari victus sim. Quantum ad Spiritus malos, qui miseros homines in hac et post hanc vitam torquerit, nec non magiam attinet, ego haru in rerum hiltorias fabulas esse existimo. In Tractatibus, qui de Spiritibus agunt, circumstantiarum copiam invenies. PoteriS. praeter

allegatos, si placet, Plinium secundum libro septimo

in Epistola ad Suram, ut et Suetonium in vita Iulii Caesaris capite trigesimo secundo, Valerium Maximum capite octavo libri primi Iectione septima et Octava et Alexandrum ab Alexandro in overe Dierum

697쪽

Ghnialium consulere: hos enim penes χε esse libros mihi persuadeo. Non loquor de Monae his ut tauriacis, qui tot animarum, ac malorum Spirituum apparitiones . et vi lio ries, totque, ut iio Ioquar potius, Spectrorum fabulas referunt, ut, prae copia, taedi officiant lectorem. Thyraus Iesulta in libro de Spire rituum apparitiocibus talia quoque tractata Illi avntem Iucri solummodo causa, utque melius esse Piirrigatorium probent, haec tractant, quae ipsis minera, uxide tantam auri ac argenti vim effodiunt. existit Id vero in memoratis, aliisque modernis Scriptoribus nullum obtinet locum, qui sine partium studio majorem ProPterea merentur fidem. Responsionis vice ad tuam epistolam, ubi do stultis et amentibus verba facis, hic conclusionem Eruditi Lavateri, qua librum suuna primuin de Spe ctris. aut Lemuribus his verbis 'finit. pono stultot unanimes, tam hodiernos, . quam Ueteres negare,

audet testes, sde mihi indignus censetur: quemam modum enim levitatis rivum es iis omnibu4. qui se quaedam vidisse Dectra adfirmant, Protinus credere; ita e contrario tot fde clignis Hi toricis, I atribus, aliisque magna yraeditis aiatoritate temere et in M. denter contradicere inrinis esset imPudentia. i ,

a Septemb. 1674.

698쪽

......

B. D. S. Responso ad Praccedentem.

Ego eo, quod in epistola tua st I praeteriti mensis dicis nixus, scilicet amicos in re indisse- xenii, salva amicitia, dusentire posse, clare dicunt, quid de rationibus et histomis sentiam ,. ex quibus omnis generis, sed nullos forte foeminini Mneris uriri

Lemures concludis. Causa, cur Citius non re on- .derim, est, quod ii libri, quos citas, ad marium non sunt, nec praeter Plinium et Suetonium ullos repe ri. Sed hi duo labore alios inquirendi me sublevabunt, quia mihi persuadeo, eos omnes eodem modo delitare et hiltorias rerum non vulgarium . quae ho mines attonitos reddunt ac in admirationem ra-Piunt. amare. Fateor me non parum, non histoxias, quae nurrantur, sed eos, qui eas scribunt, Obstupuisse. Miror Viros, ingenio et judicio praediatos facundiam suam insumi re eL ea, ut nobis ejusmodi nugas Persuadeant, abuti. νAuctores vero missos iaciamus et rem ipsam aggrediamur: primo etenim ratio inium Martim Cir ficonclusionem tuam paulii per versabitur. Vicleamus.

aeri ego, qui nego, Spectra, aut Spiritus dari, eo minus istos Scriptores, qui de hoc negotio scripse-Tunt, intelligam; an tu, qui ea ex Ilere statuis, hos scriptoreS non pluris, quam in 'feritur, facias. Quod ab una parte Spiritus dari masculini genetis in ilu-hium DOD Voces, ab altera vero parte, an ii formi. vini generis sint dubites, Phantasiae, quam dubitationi

699쪽

tioni similius vIdetur: nam si haec tua esset opinio, magis ea cum vulat imaginatione, qui Deum maia 7 J culini.' non vero soρminini generis esse ita tritu

convenire Videretur. Miror eos, qui Spectra nuda Conspexere, ocul OS in genitalia non conjecisse, foris Prae timore, Vel prae ignorantia hujus discriminis. Regeres, hoc est ridere, non autem ratio inari; et hinc video. tuas rationes tatu validas, tamque bene

fundatas tibi videri, ut iis nemo stuo saliena judicio contradicere queat; nisi perverse aliquis, Mundum

fortuito factum esse, putaret. Hoc ipsum antequam Ptaecedentes tua S examino rationeS, me urget, ut breviter meam de hac positione opinionem, an mu

dus fortuito sit creatus, proponam. Respondeo vero, quod, sicuti certum est Fortuitum et Necessarium duo esse cODtraria, ita maritialium etiam est eum, qui mundum necessarium divinae Naturae essectum assirmat, omnino etiam mundum casu facium esse negare: i IIum autem, qui affirmat Deum potuistis creationem mundi omittere, confirmare, licet aliis verbis, eundem casu factum fuisse ; quoniam a voluntate, quae nulla esse poterat, procellit quia vero haec opinio, haecque sententia penitus absurda est, vulgo unanimiter, Dei voluntatem aeternam, ac nunquam indisserentem fuisse, confedunt: et pro- Pterea necassario quoquo debent largiri, Nota bene

mundum Naturae Diυ nae necessarium esse effectum. Vocent hoc voluntatem, intellectum, vel quocun que tulini nomine, eo tamen inridem devenient, quod unam, eandemque rem divertis nominitius ex primunt. di enim Oos roges . an Divina voluntasati humana non clifferat, rei pondent priorem non Dist nomen cum posteriore Commune habere: pra terquam quod plerumqtie Dei Voluntatem. lti telle Cttim. Essentiam. aut Naturam. unam eandemque TPm essιε, Cori dunt; sicuti et ego. De Divinam Naturam um humana corii undam, VPo humatia attributa, nempe Voluntatem, in euectum, Λιιentionem audis

700쪽

audistim Me. non rid sigrio. Dico ititne, it i in modo dixi, Mundum Divi ae Naturae necessariiun esteiscium, eumque fortuito non esse factum. . . .

Hoc sussic re arbitror, ut tibi persuadeam, porum opinionem, qni dicunt. si qui lamen isti s dantur mundum fortuito factum esse, meae omnino Conti4xiati et hac nixus hypothesi, ad Earum rationum inquisitionem, ex quibris Spectra omnis generis i 7 Jexistere con Cludis, pergo. Uriod in genere de iis dicere Valeo, eli , eas magis Conjectura S, quam ratio nes videri, traeque distis illime credere. te eas pire, it tionibus demonstiativis habere. Verum Vidi nitis, sive coniΘcturae, sive rationea sunt, an eas pro fumdatis assumere liceat.

Prima tua ratio est, quod ad puIchritudin m. ac universi pPrisclionem ea dari pertinet. Pulchrititudo, Amplissime Vir, non tam objecti. quod conspiarii tir, en qrialitas, quam in eo, qui conspicit, enectus. . Si noliri oculi es iant vel longiores. v. I breViores,

aut nostrum alitur se hahlaret tem Perct mentum, Ua, quae nunc puli l. ra, deformia; ea vero, qMao Lundde tormia, Pulchra no his apparerent. Pulcherriniam antas, per traici Oscopium conspecta, terribilis a Parebit Uuaedam procul visa pulchra, et e propiti 'rio conspecta, di formia sunt: adeo ut res, in .se sp stae, vi l ad Deum relatae, nec pulchrae, ne i d D rmes lint. Is ergo, qui ait, Deum mundum, ut Pulcher esset, creasse. hortim alterti triam Decet I xio statuere debet; nempe vel Deum mundum ad ΗΘ Potitum et hominiam ocia Ios, vel appetitum et homuniam oculos ad mundum condidisse. Jani vesro sive Prius . sive posterius statu armis, cuir Deus Spec,rn et Spiritus creare d buerit, iit alterutrum horum cons queretur, non video. Perfectio atque impserfectio sunt denominationes ; quae non m illum a cli Domi nationibus pulchritudinis et deformitatis drutirunt.

SEARCH

MENU NAVIGATION