Nova et generalis introductio ad philosophiam auctore Claudio Fromond ..

101쪽

'Introductio

motum omnem, qui tempori vulgd tribuitur; realem autem & propriam esse immobilitatem , immutabilitatemque , quae de ipso tempore assirmanda est . f. 47

Non igitur potiori jure assirmari

potest tempus fluere, tempus labi, tempus succedere , tempus accedere , tempus advenire , ipsumque distingui in elapsum , praetens, & futurum,qulim haec omnia assirmarentur do im mota fluminis ripa , eademque distingueretur in partes praeteritas, praeseΠ-tes, δc adventuras ab eo , qui vectus in Navi secus ripam ipsam jugiter pro

grediente, eandem ripam unice, hoc est nulla ratione habita proprii motus, Pro spiceret, &considerarer . Nam sicuti naviganti per Flumen videntur ripae mo-Veris & elabi , quia motum, quo ipse vehitur minime advertens , eundem immotis ripis unicε tribuit: ita quoque mortalibus videtur tempus in quodam jugi fluxu consistere , quia successivas essenti e nostrae , rerumque nostrarum

102쪽

ad Philosopbiam.

mutationes minime advertentes , dum tempus cogitamus , easdem tempori uni, ce tribuimus:

Quare sicuti remotis falsis apparentiis recte judicatur etiam a navigantibus riopas fluminis esse immotas, quia immotae judicantur tum ab eo, qui in ipsis est: immotus, tum ab eo, qui secus easdem vel ambulando , vel navigando , motus proprii rationem habet; ita quoque nobis , remotis apparentiis , dicendum est , nullum tempori convenire motum , nullum ve fluxum; nullamve mutationem, vel successionem assirmari posse de tempore i quia mutatio nulla , nullusue motus eidem iribueretur ue tum

ab eo, qui essentia invariabili est instructus, quemadmodum est Deus, tum ab eo, qui licet continue variabili, mutabilive essentia viveret, ejusdem tamen, nempe propriae, continuaeque varietatis, mutationis debitam haberet rationem, dum hanc temporis affectionem expenderet

103쪽

Introductio 3. 48. P Raeter motum , fluxumve succetavum, assirmari de Tempore solet etiam Duratia , nempe ' relatio illa , quae de existentiis , hoc est de rebus ut exilientibus assirmatur relate ad intervalla mutationum, quibus entia mu, tabilia successive mutantur. Quare cum tens pus sit Res , nimirum ens existensiride pendentes ab humana mente , ve ram, propriamque durationem habebit, licet ipsiam nullo agatur motu , nulla que agendi , vel patiendi facultate sit instructum

SEd quanta sit durauo Temporis ,

determinari non potest , nisi pridi determinetur significatio , sub qu, ipsis

temporis vox accipienda est . Cum enim alii durationem finitam tempori

104쪽

dd Philosophiam. tribuant , ut plerique Sancti Patres,

alii autem c. a ex Sanctis Patribus in finitam , aeternamve durationem de ipso tempore assirment , necesse est , ut qui aeternam esse temporis duratiouNem volunt , tempus ipsum accipiant pro ejus veluti Toto, nempe pro in ternitate, cujus duratio , sicuti respondet aeternae durationi Dei, ita infinitε superat durationem rerum mutabilium,

di in hoc sensu dicitur tempus , hoci

a) S. Hilarius Episcopus dum Arianos alloquitur Sed tu, ait, ut Deo initium tribuas , quo Paterest, prius temporibus initium decerne, quo coepta eruntissus si coepta sunt, mensax est postolus , qui ea fit professus aeterna . Soletis enim tempora de Solis, ac Lunae creatione numerare , quia scriptum de his fit, ' sint in signa , D' tempora. Di annos .... Quid cais ducis , is terrenis , θ' angustis divina , is infinita concludis st Nescit Paulus in Christo nisi temporum a ternitatem. De Trinit. lib. I 2. num. ass. S. Anselmus in Epist. S. Pauli ad Titum cap. t. Ex quo iuxta historiam Geneseos, factus est Mundus , is per vices noctium is dierum, mensium pariter, Onannorum , tempora constituta sunt , in bor eurriculo irota labuntur saecularia rempora, quae cum saeculo, coeperunt: on ante haec idest antequam Mundus coepisset, promisit vitam aeternam e ctis, quos noverat fuisturos . Sed ante haec Mundi tempora aeternitatem quandam temporum fulse eradendum est, quae Cocatur aevvum , in non variabatur mutationibus.

105쪽

86 Introductio

est aeternitas, carere principio , & fine durationis , durationemve aeternam habere. Qui autem assirmant durationem temporis esse finitam , ipsum vehabuisse principium , quando conditus fuit Mundus, necesse est ut pro tem pore intelligant eam aeternitatis veluti partem, cujus existentia existentiae re. rum mutabilium , & creatarum re spondet, quum antequam conditus suissset Mundus , tempus fuisse non rarb

indicatur a Sacris Paginis faJ.

106쪽

Entis realis communiter intellis gantur Entia , quae non modo inde. pendenter ab humana cogitatione , sed

etiam per se se exi iunt , cujusmoditiant substantiae viribus agendi, vel patiendi instructae I ideo ne aliquis cornum uni hae Rerum idea praeoccupatus saliquid absurdum inferat ex eo , quod

realitas cum aeterna duratione assir .

metur a nobis de Tempore , sedulo animadvertat quid a nobis intelligatue nomine Rei , quidque intelligenituri fit eo nomine relatε ad supremam illaui Entis divisionem in Res & Relatio nes, ob quam Tempus, 3e Spatium ad Entia realia retulimus . Nam iuxta eandem divisionem apertissime intellia gitur, ea, quae nobis sunt entia realia, Posse T. carere omni motu , di mutatione , facultateve omni agendi , vel

patiendi , sicuti carent Tempus , R

107쪽

88 Intioductio spatium . a. posse in alio inseparabili. ter inhaerere, & ad ejus naturae consti. turionem pertinere, ut Vires , quae in subitantiis inhaerent , & ad earum naturam conlii tuendam , determinandam,quc pertinent. s. posse ab alio pende. Tp, ui naturales Effectus , qui a Vir, bus effectricibus procedunt , atque de- Pendent. 4. posse cum alio coexistere, ut naturales Fsse Elus , qui connexione inleparabili coexiliunt cum Nodis, quibus iidem effectus eduntur. f. . 43. Quamobrem unusquisque diligenter caveat , ne dum 1empori aeternItatem tribuit , tribuat eidem realitatem illam in communi sensu acceptam, quam rempus ipsum minime habet, quaeque Substantiis unice convenit . Omnis enim inde illata consecutio e set omnino falsa , & inconcludens , ob illam aceeptionum d iserentiam , quam in ipsa realitatis voce declaravi

108쪽

tid Philosophiam .: f. I L. 89 Quum vero duratio sicuti dixi mus, 3. 48. sit relatio, quae de

rerum existentiis assirmatur relate ad intervalla mutationum , quibus entia mutabilia 1uccessive mutantur, hinc es ficitur, ut omnia, quae existunt , suam singillatim habeant durationem . At que ideo variarum rerum durationes erunt termini homogenei S. 27. , ex quorum comparatione mutua percipientur quantitates earundem durationum . Quaelibet igitur duratio, exempli causa duratio tempori , prout comparabitue cum huius , ves illius rei duratione , tanquam cum mentura communi , modo major , modo minor invenietur . Quare , ne ob varietatem mensurae com munis, ad quam referri potest mensu. Tanda temporis duratio, quae durationibus aliarum rerum respondet, confuso aliqua in ipsius quantitate determinanda oriatur , delecta est duratio peculiaris rei, quae insigni, ordinata & suo.

109쪽

sto Introductio pessiva mutatione procedere censetur inempe duratio motus Syderum , &praecipuὶ Solis . Et yicissim ad mensu.

ratam hac ratione temporis durationem, ut ad mensuram sommunem, referuntur mensuratidae aliarum rerum durationes. Ex quo intelligitur, qua ratione duriclio temporis, motu Solis mensura. ta, sit mensura communis aliarum du. rationum omnium , quae ad alias respertinent , nimirum mensura communis durationum tum motus , tum quietis.

Immo quum ad normam solaris,quabilisque motus, alii motus similitet aequabiles in aliis corporibus artificios fiunt , quae horologia dicuntur ; hinc etiam horologiorum motus, vel potius duratio motus horologiorum recte usu patur ut mensura communis durationum tum temporis, tum quietis , & motus

aliorum corporam ..i .

110쪽

ad Philosophiam. 92ΡRaeterea tempus ipsum, prout due

ratio ejus intςlligitur modo hujus, modo illius rei durationi respondere , variis modis distingui, & appellari solet. Nam

feratur ad ea intervalla, quae inter mutabilium rerum mutationes successivὶ intercedunt, f. 48. tamen ipsa referri solet etiam ad aeternam Dei durationem. Quare sicuti in primo casu tempus Temporis nomen speciatim retinet: ita in altero casu proprie dicitur

generales , & luccessivasu rerum mutam itiones , hoc est ad earundem mutatio

num durationes , distinguitur ipsum in elapsum, praessens, & futurum.

itiriguitur tempus ipsum in hebdoma das, menses, & annos. q. Re