장음표시 사용
161쪽
cet. Id evenit in Verbis, quae a Grammaticis vocantur impersonalia, ut Pluit, Ningit , Grandinat , ' Tonat &c. Nam propositiones , quae sub his Verbis intelliguntur , sunt : Aer pluit aquam in
terram: Aer dimittit nivem in terram: Aer dimittir grandinem in terram : Aerνonat atiribus ubi sunt. In . quibus propositionibus sex partes essentiales ipsarum facile distingui possunt, nimirum
. Assirmatio. a. Assirmata relatio . 3. Terminus antecedens. . Terminus consequens. I. Circumstantia temporis. 6. Circumstantia loci.
riae rationes , quibus exprimuntur propositiones , quarum assirmata relatio Pro . suo termino consequente varias circumstantias indeterminatε sumptas agno-stit. Fx.ca. Relatio vitae inde terminatε refertur ad functiones vitae ut ad suum terminum consequentem omnibus notum. ideoque si eadem relatio assirmanda si ede aliquo, A nihil referat altera ne ma-
162쪽
334 Introductios is quam altera notetur ex iisdem sun.ctionibus, ad quas ipsa relatio naturali, ter refertur, paedςm omnes subaudiendae relinquuntur cum circumstantia loci, diricendo simpliciter ex. gr. Petrus vivis . Quod si circumstantia loci potari dςbeat, eadem exprimitur dicendo: Pe rus viviε domi ; mivir apud patrem.
Si autem assirmanda relatio vitae reqferri debeat ad omnes quidem vitae fun, Elionςs, ςircumst ntia ive, sed particul*ri pot4 omnibus commupi distinctas iiunc si notam ipsam libeat Oxprimς re liquo adverbio, eodem ipsa quidem e , primitur, sed eaedem circumst aptiae, viqiaeque sunctiones, ut tςrminus conseques
facile subaudibilia, prorsus omittuntur subjaudiendae, veluti cum de aliquo dicitur: Vimit feliciter: miseia Civit. Si verδnotam ipsam libeat pomine adjectivo signiscare , eaedem circumstantiae , ad quas vita refertur, omittuntur quidem , sed non absolute, quia ipsarum loco exprimitur in abstracto ipsa amrmata relatio milae dicendo Ox. gr. Vivit vitam beatam. Mittimus explicationem hujus phrasis,
Petrus vivit insontiam , Vivit senectu-
163쪽
yem, quia ad rem non facit : si quidem eaedem propositiones idem sonant, ac si diceretur: PGrMs vivit infanio vivir senex, de quibus infra. Similiter quia relatio servitutis natu, raliter resertur ad plures circumstantias omnibus cognitas, quae simul acceptae , ipsius terminum consequdentem constituunt, eaedem in propositione vel omnino praetermittuntur subaudiendae, si nulla ipsarum specialiter notari debeat , ut cum dicitur , Titius servix: vel sit aliqua ex iisdem circumstantiis speciatim notanda
sit , eadem exprimitur dicendo ex. ca. Crius servir Antonior vel si omnes eaedem circumstantiae aliqua particulari nota omnibus ipsis communi determinari debeant , eadem nota vel unice exprimitur aliquo adverbio , ut Maia servire 'egreri Iervis ; vel si eadem nota exprimenda sit aliquo nomine adjectivo , praemittitur ipsi nomini assirmata relatio servitutis, sed in abstracto accepta, dicendo ex. gr. Titius servis servitutem
duram , ubi νο servitutem Vices gerit circumstantiarum omnium , ad quarum aggregatum indeterminat E acceptum, ut
164쪽
136 Introductio 'ad tuum terminum consequentem , reser tur affrmata relatio servitutis.
- dem dicendum de aliis si milibus propositionibus, cujusmodi iunt: Cajus sedet Sedet commode : Sedet sessionem incommodam .
Ex quibus constat qua ratione 1. Di stinguendae sint in propositionibus sex partes, quas Vocavimus essentiales . ar Interdum in illis repetatur in abstracto iamrmata relatio , ut scilicet ejus loco subaudiantur omnes illae circumstantiae , ad quas ipsa assirmata relatio indeterminate refertur & praeterea ut habeatur aliquid, a quo regatur nomen adiectivum , quod circumstantias illas simul explicat, Vel determinat.
Expositis sex partibus, quae ut essen
tiales agnoscendae semper sunt in qualibet propositione vel expressie, vel subaudiendae , dicendum est de alio genere partium, quae integrales vocari pos-1unt.
Partem igitur integralem appellamus in
165쪽
in propositione quidquid in ea usurpatur ad declarandam determinandamve ff. tr. I a. Jquamlibet partem essentialem. Hinc cum ad indicandas res adhibeantur semper relationes f. Io. J & praeterea tapE de relationibus ipsis tanquam si res essent, agitur, planἡ essicitur, ut eadem vox usurpari possit in propositione modd ut pars usenitalis , modδ vero ut pars integralis. Ex. gr. Si dicatur R oma colit Benedictum XIV. utraque vox Roma, & Benedictus pars essentialis est, quia Roma accipitur ut subjectum propositionis; Benedictus vero accipitur ut terminus consequens, ad quem refertur affirmata relatio cultus . Si autem diceretur: Vrbs Roma colit Pontificem Eenedictum XIV. eaedem voces Roma , &Benedictus essent partes integrales propositionis, quia Roma usurpatur ad determinandam singularem Urbem ex urbium genere , quod nunc ut subjectum propositionis expresse sumitur : Benedictus vero usurpatur ad determinandum singularem hominem ex iis , qui Pontifices Vocantur, quique terminum consequentem affirmatae relationis cuItus ex.
166쪽
Ex his colligitur nomina adjectiva ,
quae scilicet in propositionibus ex Pressὶ reguntur a suis iubilanti vis, sem-yer esta partes integrales earundem . Nomina verb substantiva modo accipint partes integrales , modo ut essentiales, ut in allato exemplo notari potest, dummodo pro nominibus substantivis in. telligantur non quidem ea tantum m OV do, quae substantias significant , ut major pars Grammatiςorum minus recte faciunt, sed ea nomina , quae in propositione subsistere per sese possunt , quin ab aliis nominibus expresse regantur , quemadmodum semper expressie reguntur nomina adjectiva . Nimirum nomina substantiva dicimus ea esse, quae rem lationem significant plerumque determinantem individuum alicujus specioi, vel speciem alicujus generis , vel partam tum physicam , tum moralem alicujus Totius tum physici , tum moralis . Si,
quidem cum plerumque terminus antecedens earundem relationum sit absolute
167쪽
ad Pli sopbiam. δῖ' constans , & invariabilis , R idcirebs Otus omnibus, idem in propositione sub. audiendus omitti potest, sicuti brevitatis gratia frequentissime omittitur e quo Casu nomen , quod relationem determi.
nantem significat per sese in propos, tione subsistit, & hac ratione subsanr
mmm dici meretur . Quando autem ob majorem sermonis venustatem exprimitur in propositione cum nomine deter. minante , etiam Genus , vel Totum , quod determinatur , iunc quod nnmen
Iubsantiυum erat, fit nomen adjectivum, utpote quod adjectum usurpatur ad id , quod ab eo determinatum, expresta indicatur.
Exempli causa . Cum nomine Romae intelligatur Urbs Roma , nempe genus Urbium peculiari urbe determinatum .
nomine Mediolani, Oppidum Mediolanum, hoc est genus oppidorum, peculiari oppido determinatum : nomine Parisii , Populi Parisi ' nempe genus Populorum
similiter determinatum et nomine Persarum, Genres Persa: nomine prudenrix , Virtus prudentia e nomine Hominis , Animal somo; nomine Poetae, Homo Poe
168쪽
I o Introductio tar nomine Foemoris , pars animalis Inempe Totum corpus animale, peculiari parte determinatum &c. hinc eadem nomina determinantia , nempe Roma , Mediolanum, Parisi, Persae, Prudentia, Homo, Poeta, Fuemur σα subsistere per sese possunt in propositione , sine eo quod ab iisdem determinatur Et ideo quoties eadem sine hoc genere, vel Toto sic determinato usurpantur , nomina substantiva sunt ς quando autem inveniuntur adjecta ad idem quod ab iisdem determinatum , expressε indicatur , adiectima fiunt . In hoc itaque sensu diciamus nomina adjectiva semper esse par tes integrales propositionis ; nomina autem substantiva partes sentiales.
f. 83. Ρ πο ην quoque inveniuntur in
propositionibus usurpata modo ut Partes inregrales, modo verb ut essentia-ιes. Ita in hac propositione, Tu diligis Flium tuum, pronomen Tu est pars esse sentialis' pronomen tuum , inyegralis.
169쪽
VErba autem quomodocumque con siderentur, nempe relati. ad assimmationem, vel relate ad assirmat m r lationem , vel relate ad circumstantiam temporis , semper ad partes estenriale Propositionis pertinent, cum ea omnia, quae ab ipsis verbis significantur . , sint Partes essentiales propositionis , ut fa
Simili ratione quid dicendum sit dereliquis partibus Orationis, utrum stili,cet sint partes essentiales , Vel. integra les, facile ex dictis investigari potest . Quare ad alia proPerabimus.
. De Uirmatione, re negarisno' propositionum. -
CVm unusquisque secundum propriam
cogitandi rationem, nempe Prour de
170쪽
de objectis cogitat, non modo propriari componat, sed etiam aliorum interpreteatur, & explicet loquendi rationem , hinci maxima oriri debet confusio inter eos , qui super eodem objecto diversa ratio ne cogitantes , diversa quoque ratione de ipso obiecto loqunntur 3 eandemque phrasui in diversos sensus accipiunt. Quo circa cum in exponenda assirmatione , &negatione propositionum confusio aliqua ex eo nunc posset oriri , quod propos
tionum idea a nobis tradita f. 73. R seq. nonnihil differat a communi ε idis
circo quo eadem confissis tempestive di luatur, operae praetium est , ut in quo ea disserentia consistat, imprimis osten
Docent itaque Philosophi tres tantummodo esse partes essentiales in Proposi tione, quas vocant. Subjectum. I. tributum.. 3. Copulam . Subjectum est ipsis idem, quod a nobis quoque eodem nomine appellatur . Attributum dicitur
ab ipsis illud , quod a nobis vocatur s* 73. J assirmata relatio. Copulam ve/rδ appellant verbum substantivum , cu Fus ope resolvi potest omnis propositis.