장음표시 사용
241쪽
2. Potest eadem exponi etiam omis. so fundamento ejus , duabus propositionibus, quarum altera composita sit, velis uti si diceretur. Partes omnes tum fluidae, tum soli dae corporis animalis, sunt mor his obnoxiae. Ergo totum corpus σnimale es modibis obnoxium. 3. Potest eadem enunciari cum fundamento enumerante sub propositione disjunctiva partes omnes ejusdem Io rius, dicendo. Partes corporis 1 anἰmalis sunt vel
fluidae, mel Jolidae.: Si fluidae, sunt morbis obnoxiae. Si solidae, Iunx morbis obnoxia.
Ergo totum corpus animale es morbis obnoxium.
Ex his alii modi facile inveniri po
terunt, quibus argumentationes tum secundi , tum ulterioris gradus enunciari queunt. ideoque ipsos nunc describe-
242쪽
as 4 Introductiore , & declarare , supervacaneum cen. semus νf. I 2 sΜ sttenda tamen non est consideratio, quae nunc in mentem V e. Du , Cum ad Varietatem eXponendi ra. irocinationes mirifice applicetur.
Ea est quarundam relationum indo. les, A natura , ut aliae ex aliis saepe componantur, quaecumque sit compositio. nis ratio . Hujus generis est relatio superscieρ, quae componitur ex relationi bus longitudinis , & latitudinis . Quapropter cum quaevis relatio compos.ta usurpari ponit loco relationum , a quibus componitur, di vicissim I hinc sequitur ut eadem numero relatio in. ferri possit vel unice ex alia relatione composita, vel ex pluribus, quibus haec componitur. Hique ideo eadem ratioci. natio sub forma tum primi, tum secundi . tum citerioris gradus repraesentari
potest . Exemplo sit argumentatio , in qua duo parallelepipeda inseruntur ei. se inter se se aequalia. Si dicatur:
243쪽
ὰd Pbilosophiam. 2ISAltitudo primi aequatur abitu irsecundi, Longitudo primi aequatur longitudini secundi, Latitudo primi aequatur latitudini secundi:
Ergo primum parallelepipedum aequa-rur secundo: argumentario erit tertii gradus, quia consecutio infertur ex tribus relationibus quae totidem proposuionibus astir
Si verδ diceretur: Altitudo primi aequatur altitudini secundi, Basiis primi aequatur basi secundi :Ergo primum parallelepipedum aequatur secundo:
argumentatio esset secundi gradus, quia ex duabus altitudinis, 3c baseos relatio nibus infertur consecutio : & tamen tI-
nus idemque est ambarum argumentationum, lanius : quia nomine bucos intelligitur longitudo, & latitudo , quibus relationibus componitur relatio baseos.
244쪽
Quinimo ubi agitur de quantitatu
bus, alia etiam ratione potest ea-ciem argumentatio formam induere tum primi, tum secundi gradus. Sit exem-puma
Altitudo trianguli A est dupla a titudinis trianguli B. Basis trianguli A est medietas trianguli B.
Ergo rriangulum A aequatur triangulo B. Haec argumentatio formam habet secundi gradus, quia deducta relatio in fertur ex duabus relationibus, quas duae distinctae propossitiones data opera affirmant . Eadem vero posset sub forma primi gradus ita enunciari.
Altitudo trianguli is es ad altitudinem trianguli B, ut recipro-eὸ basis trianguli B es ad b sim rrianguli A. Ergo
245쪽
Ergo triangulum A aequatur triam
gulo B. In prima hujus argumentationis proinpositione data opera enunciatur relatio inter altitudines triangulorum; sed ita indeterminatε , ut opus sit quod eadem determinetur incidente propositione, quae incidenter ostenditur relatio inter bases. Atque ideo integra propositio inde o ta, est quidem complexa , sed sensu aequivalet propositioni compositae, in qua duae distinctae relationes, altitudinis scit,cer, & baseos, data opera assirmarentur. Caeterum in utraque hujus argument tionis formula, fundamentum ratiocina tionis subauditur, ut clare patet.
Quo vero hujusmodi varietas , sub qua ratiocinationes exponi postant, magis illustretur , nonnulla hic addenda
sunt circa ratiocinationes compositas .
246쪽
De ratiocinatione composita. f. I 26.
RAtiocinatio composita dicitur a nobis illa , in qua relatio quaesita
infertur quidem ex alia, pluribusve redationibus , sed cum interpossitione aliarum ratiocinationum, ex quibus idcirco ita componitur, ut eaedem componentes ratiocinationes simul acceptae eundem sensum habeant cum illo, quem ratiocina. tio composita continet. Varia porrd ratione componenteS ratiocinationes in unam ex iii dem compo-fitam connecti possunt. Quando ratiocinationes componentes
sunt primi gradus , eaedem simul connecti solent ope ipsarum fundamenti , ut in hoc exemplo Amari multa desiderant. ut multa de derant, multis egent. Qui multis egent, sunt miseri. - Ο ui
247쪽
ad Philosophiam. IIs Gui sunt miseri, non sunt foelices.. go non sunt foetices. Haec ratiocinatio ex tribus componitur ratiocinationibus , in quas cum singularum fundamentis ita resolvitur. I. Avari multa desiderant. Sed qui multa desiderant, multis
Ergo Avari multis egent. ef . a. Avari multis egenς, . i Sis mulsis egent, sunt miseri.
. Ergo avari sunt miseri. 3. Avari sunt miseri. Sed qui sun/ miseri.non sunt salices. Ergo avari non sunt foelices.
In his tribus componentibus ratiocinationibus fundamentum ipsarum est illud quod generalis propoli tio Complectitura 3. I 27.
Componi etiam solent in unam comis
ponentes iratiocinationes primi gradus , hac ratione . . a Subin
248쪽
Introductἰo Subdisi Caesaris vel sunt diu;tes , meι pauperes. Si divites, eos diligit , quia honorat . Si pauperes, eos diligit , quia necessario suppeditaν ipsis. Ergo Caesar omnes suos subditos di-ι ita
Haec ratiocinatio ex duabus componi tur ratiocinationibus primi gradus. Nam relatio dilectionis inter Caesarem, &suos Subditos insertur quidem ex duabus relationibus, dilectionis scilicet inter Cresa rem, & Subditos divites ' nec non iude-ctionis inter Caesarem , & Subditos pau peres ; sed quaelibet harum relationum ex alia relatione insertur , illa quidem 'ex relatione honoris, haec autem ex te latione suppeditandi necessaria deducitur. q. I 28. Q Uando verb componentes ratiocia nationes sunt secundi gradus, eae-clem in ratiocinationem compositam ita compinguntur . Omissis. singularum fun
249쪽
ad Philosophiam. 22 damentis, in qualibet ex propositionibus
praemissis reassumitur pro termino antecedente idem, qui fuerat in praecedente propositione terminus consequens. Sit exemplum.
Primum corpus es duplum secundi . Seeundum est duplum tertii. Tertium es duplum quarti . Ergo primum es octuplum quarti . In hac ratiocinatione duae secundi gradus componentes ratiocinationes inveniuntur, in quas subauditis ipsarum lanodamentis eadem composita se resolvitur. I. Primum eorpus es duplum Iecundi . Secundum es duplum tertii. 'Ergo primum es quadruplum teriit . 2. Primum es quadruplum tertii. Sed tertium es duplum quarti . Ergo primum est o Iuplum quarti . Alias compositionum varietates in argumentationibus occurrere: posse non ne
250쪽
222 . Introductio gamus ; sed hactenus expositas lassicere censemus , ut omnis generis ratioscinationes compositae ad maiorem claritatem resolvi possint in suas componentes , R
a simplicibus distingui. CAPUT XIII.
De ratione in Sen endi argumentationum Fundamenta .
Uum tota vis ratiocinationum penis deat a Veritate Fundamenti, quo Iplae innituntur ; veritas autem Fundamenti dijudicari minime possit nisi prius ipsum apertὶ cognoscatur : ideo priusquam de rati Cne expendendi ratiocinationum validitatem agamus , dicendum est, qua ratione Fundamentum ipsum investigari debeat, & a reliquis propositionibus distingui. Quod tamen unice in ratiocinatione simplici cujuscunque gradus praestabimus: quia eadem dosti' i na facile poterit ad ratiocinationes com positas applicario