장음표시 사용
271쪽
ne se habeat ad ipsas singillatim sumptast atque diυesstatem hanc inodbeonsistere in sola quantipate , modδ ve, to consistere poste in qstalitate . uuare illud , quod ex praemissis singillatim acaceptis , vel ex earum aggregato , alte i a ipsarum deficiente , in serri potest , nunquam potest inferri eae iis aem omnibus simul acceptis, & vicissim nisi accurata ratio habeatur eius dist erentiae, quae tum in qualirate, tum in quanti
state occurrere potest in consecutione de , ducenda .
Exempli Causat si fias habenda Ti.
tio inferatur ex unica fetatione probitat s , vel ex unica relatione peritiae , quae de ipso , quamvis recte singillatim assirmantur; poneretur in Fundamento statiocinationis , relationem fdei habendae Titio ue pendere ab altera ex assirmatis relationibus , tanquam ab ,ntegra causa. Si vero eadem fides habenda Titio in seratus ex utraque simul relatione, pro hitatis scilicet , & peritiae eius in iis quae narrat , poneretur similiter in Fun. clamento ratiocinationis , fidem habendam Titio procedere tanquam ab integra cau
272쪽
244. . Introductissa , ab utraque di ut relatione probis iis , & periris. Et tamen alterum ex his Fundamentis salsum est: quia si relatio Adei habendae Viro cuilibet reipsa pendet a probitate simul, & peritia ejus tan quam ab integra causa, ut ratio suadet; non tanquam ab integro , sed ut a par tiali causa, eadem relatio fidei pendebit ab altera tantummodo ex iisdem relationibus peritiae, & probitatis. Eiusmodi igitur Fundamenta ubi rite fuerint expensa, invenientur differre in quantitare , ob quam differentiam invalida , Rinconcludens est prior ratiocinatio , posterior autem valida, & concludens. . Ex quo discimus, quod in expendenda veritate Fundamenti, habenda est ratio earum omnium relationum, ex qui, bus consecutio re ipsa dependet, non earum tantummodo, ex quibus ponitur in ratiocinatione consecutionem ipsam pendere: altera enim ex computandis relationibus si deficiat inter praemissas, illicd ratiocinatio est inconcludens, vel ad summum probabiliter concludere interdum potest : veluti quando ex eadem relatione, quae non de omnibus, sed deplu
273쪽
ad Philosophidm. 243 pluribus particularibus ejusdem generis
singillatim amrmatur, infertur eandem convenire integro generi ipsorum, quod argumenrationis genus vocatur inductio.
C Um autem relatio inter consecuationem , & praemissas simul acceptas differt in qualitate f*. I 38. J a relatione , quae inter eandem consecutio Nem, easdemque praemissas leorsim acceptas intercedit; tunc ratiocinatio multd magis inconcludens , & falsa essicitur , quIm si differentia esset in sola quanti rate. Exemplo sit sequens ratiocinatio. t. Elasticitas in corpore impedimento es Graυitari ipsius, ne partes ejus eidem Gramitati libeρὸ cedendo planJ diffluant. a. Mutua partium attractio in corpore impedimento e s propriae Graviirati, ne partes ejus , eidem Gravitari liberδ cedendo,
274쪽
a o Introductia ipsa in aquam decidit , restis;
or mutua partium attractiones infructa, sicuti conspicitur
quando in glaciem concrescit. 4. Ergo partes, squs , propria Gra- mirari res senν , ne ab eadem
. In h*c argumentatione, quae quatuoreonstat proposimonibus , relatio ressentiae insertur ex duabus relationibus Ela ficitatis , R Arrract ionis, quae in perti propositione composita g. 3 . n. I. ais firmantur de aqua , quaeque singillatim explic ntur in prioribus propositionibus 3. 33δ n. . Fundament qui veris eju1dem ratiocinationis , quod in ea subaudiendum omittitur, est Deductam res sentiam inseparabilem esse ab iisdem vi. ribus elasicitaris , O artractionis simul
Qua igitur hujus Fundamenti Veritas recte judicetur, expendendum est, utrum res stentia illa , quae ab iisdem viribus sevillatim acceptis rith posset inferri , pos iit similiter ritἡ inferri ab iisdem simul acceptii in eodem corporet . Vide,
275쪽
ad Philosophiam. a Itur autem rosistentia illa inferri minime posse, sicuti insertur in allata ratiocinatione . Quia cum paedem vires operentur in corpore directionibus prorsus oppositis : Elasticisas ehim urget corporis partes a centro ad circumstreni iam ejus; mutua autem partium Axxractio easdem urget a circumstrentia ad centrum: hinc sequitur ut eaedem vires , ubi fuerint in codem corpore aequaliter intensae, se se mutuo propter oppositas direcfiones librent. Quare in ipsarum aequilibrio, resistentiae illae, quas eaedem Vires singi, latim acceptae sacerent Gravitati corporis, mutuo destruerentur; R ideo partes ejusdem corporis liberε cedendo propriae Gravitati plane fluerent et sicuti ob hujusmodi aequilibrium plane fluere partes suidi corporis ostendimus in alio opere, atalico sermone conscripto, cui aitulus :
tur Fundamentum propositae ratiocinationis: quia vires elasicitatis, & attractionis ubi simul accipiantur in eodem corpore insitae, diversum , planeque Opupositum edere possunt esse elum ei, qui
276쪽
α 48 Introducta . . ab iisdem ederetur , si Ggillatim age rent, &.singillatim acciperentur ..diam singillatim acceptae semper aliquo imp dimento sunt Gravitati corporis ' simul autem acceptae, pu nr nullius impedi. menti tesse eidem Gravitati. , i Haec sunt potiora, quae in expendenda ratiocinationum validitate observari debent , & nobis declaranda esse duximus. Nunc verδ quo eadem monita iblustribus applicentur exemplis, sit
Expositae superiori capite leges quibus
expendenda junt ratiocinationes, illustribus applicanxur exemplis.
UT nostrae in expositis regulis do
ctrinae veritas, utilitate ejus perspecta, comprobetur , nonnullae doctissimorum Virorum ratiocinariones tradita methodo ad trutinam sunt revocandae, quas rater potiori jure eae nobis seligendae videntur , in quibus ii, si nonnunquam quod humanum est claudicaverint, cumhOC
277쪽
ὰd Philosophiom. 2 9 hoc ipso, quo doctrina, auctoritate. 3caeterna sibi comparata fama aliis praestant, facilius tardioris ingenii homines sola praeclari nominis specie secum in
errorem abripere possint, uberioris ideo fructus spem nobis relinquunt . Neque levibus his veluti naevis immortalitata nominis eorum arbitramur detractum , qua jam tantorum laborum consecutis fructibus apud litterariam Rempublicam secura in statione fruuntur.
CLarissimus Polenus in egregio Da
Cissellis me. Libro num. II 8. e perimentum , & ratiocinationem ab ipso super idem experimentum factam hisce verbis describit.,, Vas in quo erat gelatum sevum ad altitudinem unciarum sex , aequabili ,, paVimento clavis confixeram ea rari tione, ut sevi summa superficies, quae is plana erat, a pavimenti superficie aeri qualibus ubique distaret intervallis . ,, Curaveram fieri duos globos aequales: B quorum alter ex plumbo erat, alteris ex
278쪽
a3o Introductis is ex orichalco, & hic partes medias tanes tillum habebat cavas, ut cum ille pen. ,, deret pondo libras duas , hic unam is penderet. Hi globi σilacunari filisaph pensi erant, ut impenderent Vasi, iu quo sevum G distarent autem a se viri superficie iis intervallis , ut leviorisse globi a sevi superficie distantia dupla se esset distantiae globi gravioris . Rese. His deinde filis , globi tu sevum ca- dentes ad perpendiculum foveas si. is miles, ac prorsus aequales fecerunt ines ipso sevo: indicio manifestissimo, cor,
,, pus librale cadendo emetiens spatium, ,, quod exprimatur binario numero, an- ,, te quam redigatur ad quietem, edere
se effectum aequalem illi, quod edit bi. M libre corpus , quod cadendo spatium
is emetitur unitate exprimendum . Se ,, quitur itaque ut statuamur': tunc ae- quales Vivas VireS corporum cadentium ,, esse , cum ipsorum propria pondera ,, rationem habens reciprocam ejus , es quam habent spatia ab. iisdem corporibus cadendo emensa. In hac argumentatione Cl. A utor aequalitatem virium vivarum , ab unica esse-
279쪽
effectuum, nempe fovearum aequalitate infert . Atque hoc argumento tantum
ponderis ad novam Leibnitii opinionem circa Virium vivarum quantitatem aestimandam addidit , ut q r haelmus in contrarium ad eludendam hujus argumenti vim ab antiquae opinionis sest toribus dicta sunt, minime satisfecisse ub
Inquirendum sit igitur , nostra ratiocinationes expendendi ratione, utrum e
posita doctissimi Amoris ratiocinatio be
AD hoc praestandum natamus, in ramtiocinatione ipsa pro Fundamento poni illatam Virium vivarum aequalitarem inseparabilem ese ab enunciata sectuum, nempe fovearum aequalitate. Sed haec propositio, quae Fundamenti loco est , facile intelligitur esse quidem vera , sed ubi tantummoὸo caeterae circumstantiae sint pares. Ubi enim aequales effectus resistentiis inaequalibus eduntur , illorum aequalitas non modo inse
280쪽
a 32 Introductio parabilis non est ab aequalitate Viriumessicientium, sed cum eadem aequalitate Virium est prorsus incompatibilis. Nam ibi ad aequales producendos effectus, aequales requiruntur vires , ubi aequales inveniuntur resistentiae in iisdem edendis: ubi autem major resistentia est, ibi quoque major Vis necessaria est , ut ae qualis obtineatur effectus. In expositis autem cadentium globorum circumstantiis negari non potest ean
dem sebaceam , mollemque substantiam magis resistere leviori , quam graviori globo , quia ab illo ut altius delapso , majori celeritate, quum ab eo, qui minus ab alto cadit, permeatur. Unius enim ejusdemque permeandi corporis resistentia , ceteris paribus major est , in quadam Proportione, quo majori celeri tate idem impellitur, & permeatur.' adeo ut aqua ipsa licet propria fluiditate sit valdε meabiIis, tamen duri corporistinitar resistat, & in oppositam reflectat Plagam plumbeum globum, si oblique in ipsam celerrime, hoc est impetu accen si pulveris pyrii globus ipse e tormento bellico ejaculetur.