장음표시 사용
161쪽
Ursinis, Remensis Archiepiscopus, medio saeculo XV, Carolum VII Gallorum regem sic alloquebatur: u Quidquid de ordinaria tua potestate nonnulli dictitent, scito tibi meum arripere non licere: quod enim meum, non tuum est. In iustitiae administratione te principem lateor: at sicut tibi tuum patrimonium est, ita unicuique suum 1 . v Quae deinceps repetebat Loyseau, inquiens: et Regibus aliena possidendi nulla potestas: ius regium, ius est regendi, non aliena rapiendi 2). DUI. Dolendum tamen immani adeo errori patrocinium contulisse iureconsultos, docentes cum Galland: et Rex est. dominus universalis terrarum quae in regno sunt, quaeque a maioribus Suis concessa praesumuntur, nisi contrarium demonstretur 3). nIdem ius, regnante Ludovico XIII, invaluerat in Marillicensi C dice anni 1629: et Ludovicus XIV, constitutione anni 1692, illud perfracte asseruerat, scribens insuper in Instructione ad Delphinum: a Quaecumque in regno nostro sita, cuiumue generiS, ad nos pertinent. Memento igitur, reges uti absolutos dominos plena ac libera pollere facultate disponendi de bonis quae ab Ecclesia vel a laicis possideantur, ea tamen ratione ut sapientes oeconomi per omnia solent M. B Ita eminens dominium intelligebat rex: quod si plenam universorum proprietatem non 3mplectebstur, parum aberat. VII. Servilis igitur Orientalium, Graecorum, et quadantenus veteriim Romanorum iurisprudentia in recentioribus imperiis obtinuerat. Sed hoc mirum, quod popularia regiminct eOrumque magistri, veterem dominationem libertatis praestigio prostigantes, ius proprietatis ad se rapere et nova tyrannide cohibere studuerint. Nam si reges aliqui, cum Ludovico XIV, serorum Ecclesiae et laicorum oeconomos iactabant, novi dominatores se verbo et sacto dominos ac dispensatores constituerunt. VII. Montesquieu, togatus vir, novaeque philosophiae praecursor, primum iecit lapidem, proprietatem societatis opus, et iuris non naturalis sed civilis emanationem affirmans 5). Unde filiorum primogenituras, substitutiones, necnon ipsas successi nes, ad ius politicum et civile, nequaquam ad naturale reser bat. Hoc posito, de personalitate ac familia actum erat. Hinc Bris- sot de Warville, Baboeus, Mablyus, Morellius, ut avaritiam curent, proprietatem evertunt; ut luxum cohibeant, necessaria su trahunt: ut societatis persectionem assequantur, hominem silvestrem efficiunt: mirae aequalitatis, et Solonis seu potius Platonis reipublicae admirandum exemplar 6). . IX. Universus Commetus Metalis Ioannis Iacobi Rousseau. hoc germine evolvebatur. Si enim ex hominum pacto et voluntate ius proprietatis. ergo a sortiori cetera iurium genera crunt hominum inventio et factura, cunctique homines aliorum hominum servi et mancipia. Contraetus Socialis, democratiae Codex appellatus suit: sed barbarorum erat appellandus. Nam iuris eX
162쪽
pulsio, familiae subversio, politicus materialismu'. societatis dissolutio, hominis ab homine atque a natura recessio, captivitas vel anarchia, vel utraque simul; haec omnia in paradoxali litvit lo continebantur. X. Num philosophica et democratica insurrectio quae anno 1789 in Galliis contigit. Europam peragravit, omniumque deinde insurrectionnm parens extitit, melius de proprietate sens rat3 Falleris. Attamen quid proprietate dem ratius. quae liberum liominem comitatur, et laborantem sequituri Sed mentes illae utopiis delectabantur, non libertatem sed dominationem inhiantes. Hinc illius Conventus mssembUe Constutum orator, Mirabea v. quoi is anteacto despotismo praepotentior, de proprietate disserebat: a Particularis proprietas, dominium est, legum vi et facultate acquisitum: sola leae proprietatem tonstituit 1 . nIn eamdemque sententiam recidens Tronciret: si Siaa, ait, soci tatis constitutio, leges solae veram proprietatis originem ac ius est crunt 2 . v Ubique Genevensis sophistae doctrina de contractu sociali, mentes depravans, societatem, libertatis uomine, ingemitutem redigens. XI. Maximilianus Rob pierre, democratiae et popularis libertatis, cuius amore deperibat, specimen obtulit in illa declaratione de Iuribus hominis 3 , quam in constitutionem anni 1792 vertendam proposuerat: a Proprietas. inquiebat, ius est cuique civi competens, ut ea gaudeat bonorum parte quam lex illi tueatur, qui tui est garantie par la tot. n Lex ci ilis, ait, non natura, non aequitas, non labor, non singulorum libertas ae v luntas. Republicano scilicet iure, proprietas ius est re utendi quomodo et quamdiu placeat legi, non vero disponendi. Nam allisponendi facultate ca erat auctor, quia haec incultatem suec dendi, donandi, testandi. simulque proprietatis perpetuitatem et inviolabilitatem complectebatur: a quibus republicanorum libertas abhorrebat. Ceterum, testandi ius iam expulerat, inquiens: si Quomodo do hac terra quam incoluit, homo disponere poterit, quando iam ipse in terram conversus sueri u M is XII. Νec mireris, exleges homines legem appellare. Ipsis enim quum una sit lex, populi voluntas, popello ei umitu trihunis decernentibus, possessorum expoliatio legitime sanciebatur. Nam, postquam sanguinis aristocratia deleta suerat, et pecuniae Bristocratia, ipso monente Robespierre, delenda erat. Non quidem uno ictu, sed sensim sine sensu: constituendo, eX. gr. , ut plebs republicana stans lottes publica aleretur pecunia, eX censibus divitum constanda, vel ex coactis praestationibus ac mutuis: vel ex iure ad laborem, ut quotidiana merces praestaretur, etiam cum labor vel laborandi voluntas demissent: imo, limite constituto, ultra quem nemine possidere liceret, ut Marat autumabat. Me hic finis. Si enim populi Ioluntas est aequa lex, dequa erJnt publiea lalr0cinia peracla ab insanissima plelie, ipso Marat eo n
163쪽
XIII. Attamen non omnes forsan scelestissimi qui propri tati 'invidebant. Nam docti a Montesquieu, respublicas nisi in summa virtute landari non posse. illam ipsi in summa rusticitate constituebant, societatem ad Minossis et Licurgi tempora retrahentes. Hoc sorte cogitabant optimi inter illos, seu mente capti: reliqui vero, sicuti libertatis praetextu dominationem in se transtulerant, iis qui illa potiebantur e vita vel e patria expulsis; ita. aequalitatis specie, divitum opes in se suosque tran
ferre nitebantur. Nam sere semper evenerat atque eveniet, ut imperium concupiscentes, a divitiis non abhorreant, quamcumque verbis humilitatem ac temperantiam assectent.
XIV. Potentissima cum esset Bob pierrii factio, potentior tamen fuit naturae vox in Comitiis gallicis Convention) diei Miunii, anni 1793. Articulis enim 16 et 19, iure proprietatis r
tento, decernebatur: u ne quis minima quaque rei suae parte privari unquam posset, nisi urgente publica necessitate, rite d monstrata atque evidenti, nec sine iusta ac praevia indemnitate i). v Plenissimum vero proprietas triumphum consequebatur in D laratione motivorum ad Codicem Napoleonicum, reserente Portalis, cuius haec verba: et Nobis insidet hoc iuris principium, non ex hominum pactione vel ex positiva lege profectum; sed ex penitissima naturae constitutione. Frustra namque nonnulli mirantur philosophi, quod homo aliquam in suo dominio accipiat terrae partem, quae nec eius est opus, nec eius regitur voluntate. Verum, nonne illa admiratio evanescit, si advertantur prodigia quae humanaddiecit industria3 Ita prorsus, Legumlatores lΝustra industria terram conquisivimus in qua sumus, habitabiliorum effecimus, saniorem et iucundiorem. Creationi aliquid addidimus, Creatoris opus perfecimus . . . A systematibus cavendum quae terram in iure omnium constituunt, ne ius cuiusquam v reantur 2). n Hisce argumentis in solemnissimo legumlatorum con entu prolatis, legis imperium in proprietatem e Codice e pellebatur, et submota proprietatis iundamenta reficiebantur. XV. Itaque respublica non proprietatis summa politur, ut politicis visum est, graeco et Orientali despotismo insectis: sed occupatio, labor, liberae pactiones, traditiones et successiones iura singulorum constituunt. proprietates et dominia. E contra. respublica iis tantum iuribus utitur quae pol illeum restimen comitantur: quae sunt tributa vel leges, quibus possidentium aequisita iura, felicitas et securitas promoveantur.
sal Falsam libertatis viam, tota alterius saeculi historia commonstrat. Non enim legalem tantum, sed et proprietatis expetebat aequ8litatem. Atqui civilis societatis sundamentum, ius est proprietatis, in quod illius et nostri saeculi communismus frangebatur. Et frangetur: uam, si lactio su
ellonem, nunquam tamen universam confringet societatem.
164쪽
XVI. Tributa igitur Imperia sibi habeant: quod aequum est
et necessarium. Nam u neque quies gentium sine armis. neque
arma sine stipendiis, neque stipendia sine tributis haberi queunt ij. n Christus ipse tributa solvit, et solvenda praecepit: a Red-ius' ' ''dite ergo quae sunt Caesaris Caesari R. η Sed videant Caesares et 'uaith.xxll. ne proprietatis partes illa aestiment, quibus eum subditis veluti 2 i. coulantur: verum totidem sacrificia ut imperii onera sustententur, hincque mensuram habent μ . Leges autem quae proprietatem eiusque transmissionem attingunt, naturam Sequantur, a quitatem servent, libertati ne ossiciant. Quod ideo monemus. quia novi homines novaque regimina. primam omnium libertatem impetunt, proprietatem: quam si non evertunt, undique tamen legibus coangustant et exant. Vetera ad nauseam refricant: minora ingenia, eadem deliramenta. XVII. ,Ionitum. Romane imperio satiscente, vectigalium moltitudine, exactorumque improbitate adeo defatigabantur po-Puli, ut, γ triae amore in odium converso. vel ad hostes consu- gerent, vel eos ultro in ci, itates reciperent M. Infirma scilicet a Ct. Salvian. , vel corrupta imperia. dum plurimos semper famulos aut mini- Stros, quibus sulciantur, sibi conquirunt, plurima semper essui '' 'dunt. Quod ne in sapienti regimine fiat, 1. in rei publicae ad ministratione simplicitas multiplicitati anteponenda est, qua nunc omnia sere imperia onerantur. 2. Tributa necessitatibuqSunt commensuranda. neque in angustiis augenda, priusquam possibilia in sumptibus resecentur. 3. Τributa quoque sunt deligenda minus Impulo odioSa, quorum exactio promptior et facilior habeatur.
sal Systema quorumdam oeconomistarum, ius tributa imponendi elicientium ex iure quod habeat princeps in quamdam fructuum partem, titulo comproprietatis, ex civium bonis percipiendorum, evolvitur in opera cui titulus: L. Ordre naturet et essenties des socieres multiques, ch. is, 27. etc., Ructore Le Mercier de la Riviere. Contra, aiebat Portalis: a Nouseoncevons que ivitat De Murrait subsister syil n)avait les morens de muris voir aux sinis de gon gouuernement; mais en se procurant ces moyens Parta levεe des subsides, te fouveratu nyexerce pol ni un drou de propriete ii nyexerce qu)un simple mumir d administroition . lPoaruis. Code et moti , t. IV, p. 33 .Quum autem eodem praetextu, in Imperii sei licet potestate esse quaecumque soli ambitu comprehenduntur, Ecclesiae proprietates impetere tur. merito reponebat Chapt de Bastiguae: a Νon, les membres de la s eiεte ne se dἔpouillent potat de leurs hiens au moment que elle se forme Mur l 'eu renere proprietatre; loin de donner k tous tes individus reunisses proprisitsis, chaque proprietaire ne se met en soci sitsi que mur conferser sa proprietε indipiduelle par la protection et par ια foree detous a i est. sur is proprim etc., p. l00 . Hic societalis finis quoad omnes proprietates.
165쪽
I, E nΕnΓS DEO DICATlS QUOAD II S NATURAE ET GENTIUM. l. Societas concutitur, concussa Proprietate. lI. Proprietas religiosa est mos et ius gentium, a natura Prolacium. lli. Documenta historica quoad Aegyptios, Aethiopes et Persas, Maced0nes, Graecos, et Iulleos. IV. M bilia ei immobilia possedit Ecclesia sub primis imperatoribus, aequitate indueta. V. Constantini et Licinii edicta. Vl. illa communem Ecclesiae pro prietatem spectabant, et ex iure naturali proficiscebantur. Vll. Quod i ges aliae demonstrant. Vili. Neque leges Valentiniani l et Theodosii, ee clesiasticae ossiciu ut proprietati. t X. Non gratuitae imperatorum largiti nes vel restitutiones. X. Leges, unde EccleSiae Peculia excreverant. X l. Privatorum donationes, agrorum cultura et parsimonia. XII. Ius naturae et centium concluditur quoad sacras proprietates.
I. Sequitur ex dictis, ius d0minans, et potissimum societatis sundamentum, Se proprietatem. 0u n0stris temporibus maxime patuit: nam nunquam concuMa fuit S ietas, quin conculeretur proprietas; et viciSsim, nunquam in dubium vocala suit proprietas, quin Im litica societatis iura dissol erentur. Huc vertuntur circulo, qui in S ietatem conspirant. Ubique autem, a I .uthero ad nos, a proprietatibus Deo dicatis exordia ducebantur.3 II. Λ Thomassino recte animadverium: morem adeo anti pilina et universalem, templa Scilicet eomimque ministros alendi publicis sumptibus, fructibus terrae, si ximue proprietatibus, naturae legem demonstrare, et ius Publicum Sacrorum a natura
prosectum 1 . III. Historica documenta collegit De Burigny, duobus u morialibus: Sur tes honneurs et tes prerogatives accordes auae prefres dans les religions profanes, quae extant in Historia Academiae des Inseriptions et Belles-Iettres M. l. De Aegyptiis reserunt Diodorus Siculus et Herodotus. st Aenpliis tellus in tres partes dividebatur, quarum prima o do sacerdotalis fruebatur ad Sacrificia, ad victum sacerdotum e riimque familiarum 3 . n Refert Genctis, tempore famis, cinisse Iosepti universam terram Aenpti, si praeter terram sacerdotum,livae a rege tradita suerat eis; quibus et Statula cibaria ex horreis publicis praebebantur, et idcirco non sunt compulsi tendere possessiones suas .n Λdditur: si In uni Vena terra Aegypti, regibus quinta pars sol, itur, et factum est quasi in issem, absque terra sacerdotali, quae libera ab hac conditione suit 4 . n2. Apud Aethiopes, Caldaeos, Perias, eadem obtinebant, quorum sacerdotes instar Λegyptiorum instituti fuerant. a tributis et oneribus publicis liberi. Eadem de Druidis apud Gallos. Iulio Caesare reserenie. ih et de sacerdotibus Germariorum, ite luibus Tacitus s).
166쪽
3. Templorum dixitias apud Macedones attingit Cicero 1 . t Nam cum Archelaus a Mithridate ad Romanos secessisset, cius D filius arma in bello asiatico sortiter gerens. a Pompeio sacerdos Comani templi in Ponto constitutus suit, ei plenissima sexaginta terrae stadiorum iurisdictione attributa. Orientalibus quoque sua erant templa, quorum sacerdotes civili et politica potestate late potiebantur. Sacerdos quidam, apud Λthenienses, integrae urbi
4. Ampliora Graecorum documenta. Ditissimum certe erat Paphos sacerdotium, cum illud Cato Ptolomes proponeret. a n manis e regno Cypri iniuste expulso. Templi Delphici divitias nemo ignorat: cum illud diripuissent Phocaei in secundo bello sacro, res direptae pluris quam decem millium talentorum auri aestimatae sunt, monetae nostrae stire uuliane) ad minus quinquaginta quatuor miliones. Illius autem divitiae exterior defensio Amphictionibus committebatur, hoc obstrictis iureiurando: a Apollinis opes si impii aggredientur, nos in eos et complices, pedibus, manibus. voee, decertaturos spondemus et iuramus. nllinc pluries orta bellorum occasio, quae bella Sacra dicebantur. Vid. Aemi. De his susiora apud Valois R. des Inscript . . 5. Veteriim Romanorum laudem contraxerat Sallustius, i- tom. ill in η. nitio Belli Casilinarii: a Domi parci, in suppliciis morum ma- P gnifici. n Firmitur illi arbitrabantur, ait de Burigny, bona templis dicata, ex iure naturae et gentium praeseripti0ui non Sub' p. 20 i. tum .ixiici 3). Aggressoribus, ex lege XII tabularum, parricidarum p-- -m p. tirna instigebatur: a Sacrum, sacrove commendatum qui Olemerit torn. XIl. M . rapueritque, parricida esto; n quod recitat Cicero M. Commem p data autem erant ea quae, securitatis gratia, in sanis deponebantur. Refert enim paulo post ipse Cicero, Clisthenem athenie sum, civem egregium, cum rebus timeret Suis, tiliarum dotes Iu mala, Mosent noni Samiae criaidisse. Tanta erat paganorum religiol mur ια reli-6. Apud Iudaeos, Aaron quidem eius pie siliis sacerdotibus stion, Ac d. des mandaverat Deus: a In terra eorum nihil possidebitis. n Sed, ut μης Pi. taceamus oblationes et primitias, aliaque tradenda, et pro ossicio 'sacerdotali legitima sempiterna, s filiis Levi dat Dominus omnes ii sdecimas Israelis in possessionem, pro ministerio quo sera iunt in 'tabernaculo foederis n: levitis autem praecipitur ut decimam partem decimae ipsi osserant Aaron sacerdoti 5 . Dcinde praecep 5 Num. XVIIIrat Deus et filiis Israel ut dent levitis de possessionibus suis ur- 8, 20, 21. hes ad habitandum, et suburbana eorum per circuitum: ut ipsi in oppidis maneant, et suburbana sint pecoribus et iumentis R. o 6 Ibid. XXXV,
Porro varia haec redituum genera enumerans Philo iudaeus, con- 2. eludit. haec a asserre magnam copiam. ut nemo sacerdos tam Pa per sit, quin dives videatur. n lino, ulteritia progrediens: u Ex
his rebus liquet, iuxta legis iudicium, sacer lintes aequiparari ho- enore ac maiestate regibus R. n Plurima apud Mamaehi, Dei di- όritio libero della Chiesa di aequistare e di possedere beni temp0- 830 832:0per rati, tom. I, p. 137, 158. ed. isέ0
167쪽
By. Lactant. de Morte persec. . 48
II, 34 Sed haec innuisse sussiciat, quae nobis gradum ad Ecclesiam
IV. Ad tertium usque saeculum, quum leges romanae illicitis collegiis accenserent Ecclesiam, nihil ipsam incommuni h bere patiebantur. Recte quidem ex illa persecutorum iurispmdelitia. Nihilominus satis naturali iure sussulti, non destiterunt Christiani a conventibus et a pecuniis in commune conserendis: quin imo et immobilia possedisse, contra iniquas leges quadam aequitate inducta, liquido constat. Nam in Vita Alexandri S ieri narrat Lampridius: a Quum Christiani quemdam locum qui publicus suerat occupassent. contra popinarii dicerent sibi eum deberi, rescripsit: melius esse quomodocumque illic Deus mi tur, quam popinariis dedatur 1 . n Item Eusebius: a Cum Pa lus Samosa tenus e domo Ecclesiae nullatenus excedere vellet, i terpellatus imperator Aurelianus, rectissime hoc negotium dii dicavit, iis domum tradi praecipiens, quibus Italici christianae religionis Antistites et Romanus episcopus scriberent R. nV. Sed per Constantinum et Licinium edicta christiani eurutus libertate, eo ipso transferebantur in Ecclesim iura collegi
rum et societatum, quibus a proprium esset, ad exemplum reipublicae, habere res communes, arcam communem 3). B Ablata quoque ut restituerentur, iusserunt imperatores, anno statim 312ra Atque hoe insuper in persona Christianorum statuendum esse censuimus, quod si eadem Ioea, ad quae antea eonvenire eonsu Nerant . . . . Priori tempore aliqui vel a fisco nostro, vel ab alio quocumque videntur esse mercati, eadem Christianis sine premnia, et sine ulla pretii petitione, postposita omni frustratione a que ambiguitate, restituantur. . . Quae omnia eorpori Christian rum, protinus ac sine mora, tradi oportebit. Et quoniam iidem Christiani non ea tantum Ioea ad quae eonvenire consueverant. sed etiam aIta habuisse noseuntur, AD Ics CORPORIS EORUM, ID TECCLESIARCH, non hominum sita uorum pertinentia: ea omnia lege quae superius comprehendimus, citra ullam ambiguitatem vel controversiam, hisdem Christianis, idest eorpori et conven-ιieuiis eorum reddi iubebis, supradicta scilicet ratione servata, ut ii qui eadem sine pretio, sicut diximus restituerint, indemnitatem de nostra benevolentia sperent M. n Alia deinde constit tione: u Est hic mos bonitatis nostrae, ut ea quae ad AL ENΓΜIUS pertinent. non modo nulla inquietudine assici, sed etiam restitui velimus, Anuline carissime. . . Ergo operam dabis ut sive horti, sive aedes, seu quodcumque aliud ad ius earumdem ecci Siarum pertinuerit, cuncta illis quantocius restituantur 5j. BD mum Constantinus solus imperio potitus, et ipse epistolam dedit quam idem refert Eusebius: a Omnia ergo quae ad ecclesias recte visa suerint pertinere, sive domus ac possessio sit, sive tari. Sive horti, seu quaecumque alia, mulo iure quod ad dominium perιinet imminuto, sis salvis omnibus atque integris manentibus, restitui iubemus 6 . n
168쪽
TIrimvs Ix. 151VI. Haec probant 1. cuiusvis generis immobilia possessa suisse ab Ecclesia, sine ulla imperatorum concessione: agitur enim de corpore, de eonventieulis, de iure hominum non tantum 3ingulorum, uno verbo, de iure eretesiarum. 2. Haec iura ecclesiarum relata suisse ad ius naturale, tum ex facto restitutionis. tum ex illis xerbis: quae ad alienum ius pertinenι etc.; nullo iure quod ad dominium pertinet imminius. VII. Ius Ecclesiae possidendi et legata accipiendi, ex natura esse . non ex regia tantum concessione. leges aliae aeque demonstrant. Nam ex Senatu consulio Divi Marci temporibuq edito, a nulla dubitatio est quod si corpori, cui licet coire. legatum sit, debeatur l). n Lege autem a Costantino lata anno 321: uΗabrat unusquisque licentiam. sanctissimo catholico venerabili Concilio incclesiae , decedens, bonorum quod optaverit relinquere: et non sint cassa iudicia seius). Nihil enim est quod mastis hominibus debeatur, quam ut supremae voluntatis, postquam iam aliud velle non possunt, liber sit stylus. et licitum quod iterum non redit arbitrium M. B Cuius legis, ait Gotholaidus, non ea fuit causa, ut testamenti factio passiva tunc primum ecclesiis concederetur, sed quia de quibuisam casibus dubitabatur. Si autem quod lex serebat hominibus debebatur, nec libere nec gratis, sed natura iubente, concedebatur. Ipso autem Gotholaido interprete. solemnitates civiles praescribebantur: quibus, sive quoad si gulorum, sive quoad riclesiae proprietates, iura vel omicia imperantium continentur.
VIII. Postea quidem prohibuit Valentinianus I, anno 2T0 3).
ne ecclesiastici vel qui continentium volunt se nomine nuncupari, aliquid reciperent ex donatione vel testamento a viduis et religiosis seminis. Verum recipere non prohibebatur Ecclesia. cui ideo potius profuit illa lex, ut post Ambrosium et Hieronymum advertit Thomassinus: quatenus illi clerici non raro ad se pe trahebant quae fuerant Ecclesiae destinata. Imo lex non respiciebat quascumque mulieres: de qua lege vide Christiani Lupidissertationem de monasteriorum simonia, capite XII. Pari consilio Theodosius, anno 390, diaconissis prohibuerat ne quidquam si de monilibus et suppellectili, de auro. argento, ceterisque et rae domus insignibus is testamento transmitterent Ecclesiae. aut pauperibus, in praeiudicium liberorum sa). Sed, mutatis adiun-
α in iure possidendi, nee rationem nec modum respuit Ecclesia. Quum enim Augustinum reprehenderent nonnulli quod hereditates non
susciperet ita apud populum se purgabat-humanissimus antistes. a Plane suscipio, profiteor me suscipere oblationes bonas, oblationes sanctas. Si quis autem irascitur in filium suum, et moriens exheredat eum; si viveret non eum placarem non ei filium suum reeonciliara deberem γο- modo ergo cum silio suo volo ut halleat pacem, cuius appeto hereditatem7. . .
Quid plura, fratres mei3 Quicumque vult, exheredato filio, heredem sacere Ecclesiam, quaerat alterum qui suscipiat, non Augustinum: imo, Deo pro-l l .. 20 II. lib. XXX lv, t. 5.2 Cod. Theod. lib. XVl tit. 2,
169쪽
4 Ibid. , lib. V, tit. 3, leg. l. et is, anno 455, restrictiones illae ubrogabantur Marciani lege, quae extat ad calcem Codicis Theodosiani. IX. Quum ius naturale, quae vellet quisque Deo dicandi, lugu civili libertatem suam recepisset, opes Ecclesiae, Propter largitiones principum et leges, mire excreverant. ConStantini eiusque successorum magnificentiam prosecuti sunt Eusebius et Τhe do retus in Historia ecclesiastica, s. Athanasim in Apologia contra Λrianos et in Λrianorum historia, Λnastasius Bibliothecarius in Vita s. Sylvestri, Thomassinus, Clampini, aliique. Λuri plurimum, aedium et agrorum: gratitudinis et iustitiae, potius quam merae beneficentiae opus. Suadebat enim gratitudo, ut praemia serrent laborum, qui fide et moribus scrocientes plebes institu bant. Iubebat autem iustitia, ut martyrum bona quae fiscus a Sumserat, ex praesumpta ipsorum voluntate, deficientibus successoribus, Daelesiae restituerentur. X. Legibus autem 1. caverat Constantinus, ut bona martyrum et consessorum qui antea sine cognatis eX vita excessissent. ad ecclesiam cuiusque loci pertinerent l). 2. Anno 412, statuit Honorius ut, haereticis expulsis, eorum eccleSiarum bona posscssioni Catholicae Ecclesiae vindicarentur, cui revera a testatoribus relicta suerant 2). 3. Supponit lex eiusdem Honorii. lata anno 415, quaedam templorum paganorum bona ad Ecclesiam Oitholicam pertinuisse 3): iuste igitur ad Ecclesiam revertebantur. 4. Theodosius Iunior statuit anno 434, M ut bona episcoporaim. clericorum, religiosorum, qui intestati decessissent, ad Ecclesiam vel monasteria devolverentur, nisi propinquos haberent, vel quid tuam curiae deberent: sic Ecclesia privilegio potita est, quo iam multa fruebantur sodalitia in imperio admissa, quae in membrorum suorum bona Succedebant, prout Observat Τhomassinus et exponit Gothosridus. 5. Demum in Codice et in Novellis passim decreverat Iustinianus, ut si qui vol clerici vel monachi, Melesia vel monasterio relicto, ad Saeculum redirent, ipsorum bona Ecclesiac vel monasterio addicerentur. Si quis vero ecclesiam a disicare vellet, redditus assignaret quibus necessariis expensis sa
XI. Imperatorum lactis vel legibus, in quibus nihil quod ii
stitiam non maxime deceat, privatorum donationes acreSSerant.
Mos enim erat ut episeopi vel monachi, bona sua Ecclesiae vel
pilio, neminem inveniat s id ι. 355, alias de diversis 49 . Laudat deinde factum Aurelii Carthaginiensis episcopi: u Quidam cum filios non haberet neque speraret, res suas omnes, retento sibi usus ctu, donavit Εcclesiae. Nati sunt illi silii, et reddidit episcopus nec opinanti quae illi do
naverat. In potestate habebat episcopus non reddere, sed iii re fori, non iure poli. . duum suprema iustitia sit religio, quomodo ipsa iustitiam non adamaret, non coleret, non prae se ferret' Recte ad Valentinianum scribebat s. Ambrosius: ii Malo nos pecunia minores esse, quam gratia ii ist. l8, n. ta .
170쪽
monasterio relinquerent: quod de g. Gregorio Naalatireno legimus, de s. Ambrosio, de s. Cyrillo Alexandrino. de s. Λredio, de s . Gregorio Τuronensi etc. 1). Laicorum primitias, decimas collectas, legata et testamenta, nemo in dubium revocaverit. Sed hoc honorabilius. quod coenobia et religiosi ordines arva arida et inculta. vel a Barbaris depopulata, et habitatoribus vacua, seris depulsis, primi ingrederentur, sudoribus excolerent, accitis plebibus. iisque ad moralem et civilem vitam institutis R. Quae omnia. singulorum ingenii atque parsimoniis augebantur. XII. Ex praeiactis, quae sustus videri poterunt apud Ca riere R. necessario concludendum est 1. omnes gentes ius ac debitum sensisse a natura genitum, quaedam e bonis suis in religionis ossicia perpetuo dicandi: Sacra privata, lex erat XII tabularum, perpetua sunto 4M. 2. Hoc iure semper usi sunt sacerdotes idolorum, accipiendo atque administrando ea quae contulisset populorum voluntas, et qui ea imminuerit, parricidae licsacrilegi. 3. Nulla unquam paganorum iurisprudentia constituerat. bonorum sacrorum proprietatem ad reges vel ad populos pertinere. sed quicumque quidquam expilassent, sive reges sive privati, in homines atque in Deum rebelles decreti. 4. Hoc ius naturae et gentium Christiana religio ingrediebatur, nisi absurdi si me dixeris. salsis religionibus iura inesse quae veram effugiant: vel antiquis Numina licuisse venerari de sua substantia, quod non liceat Christianis. 5. Prae gentilibus, iure potiori ac nobiliori gaudet religio christiana in bona ipsi collata. ut evincit natura sontium unde illa obvenerunt, et patebit ex dicendis. Honestis ingeniis ista sufficient: obtrectatoribus et pervicacibus, sequentia addimus.