장음표시 사용
221쪽
sos Sed auctor ipse, gibimet repugna iis, mitissimis claristianorum moribus devictum mundum testatus fuerat. VII. In maiorem adhuc admirationem rapit Guietot. haec scribens: a Rescissam a christianismo servitutem, tradiderunt plurimi. Nimium est: extitit diu, quin in eam commoveretur. vel plurimum succenseret christiana societas M. v Verum est: nunquam excandeseit Ecelesia quae est christianorum societas, sed quod agendum erat, suaviter et sortiter egit. Doctrinae, mores, institutiones, mundus erat renovandus, ut servitus ipsa concideret: praeceps alia via, inquit Biot, Spartaci et Siciliae insure cliones iterum adduxisSet. VIII. Ceterum, quae Ecclesia praestiterit in servorum redemptionem, eius facta, leges. comitia, omnisque generis doc menta testantur. Hoc autem ordine recenseri possunt. l. metrinales veritates de hominis dignitate, Ecclesia firma exponit v ce: edisserit obligationes servorum et dominorum, servitutis sactum accipiens, non ipsa instituens; sed omnium eoram Deo i stituta aequalitate. systemata conterit, quibus veteres publicistae ac philosophi inquinabantur. 2. Doctrinarum applicationem aggreditur: emollire dominorum saevitiam; ius vitae et necis ex e rum manibus auferre; templa in asylum pandere, et dimissi ne a dominis vexentur curare; se ubique inter servos ac dominos interponere, privatae vindictae publicam tribunalium actionem subrogare, ipsas autem leges legumque latores ad christianam humanitatem componere: haec erant nunquam dimissa Ecclesiae si dia atque conamina. 3. Ad restaurandam manumissorum dignitatem, eos monasteriis excipit, ad Sacros ordines evehit, suisque exornat dignitatibus. 4. In servitutis sontes, ardore prope divino, alacriter contendit: Iudaeorum compescere ingluviem; in redemptionem captivorum sortissimos iros deligere, atque in hoe sacram militiam instituere quorum plurimi se pro servis tradiderant: captivis demum, ut in libertatem reciperentur, pecuniam, ipSaque sacra vasa impendere, non desiit. Documenta haec imia . Oa beau coup r psita que t abolition de lyesclavage dans te monia de moderne etait due complete ment au Christianis me. Ie crois que cyest trop dire: lyeselavage a subsiste longiemps au sein de la socisite chrεtienne, sans qu elle flan soli beaucoup εtonnee, beaveoup irriteo . t Gutro Hist. yen. de la civilis. en Eurom. s. les . . Contra: a Le Christianismesait ee qu'il doit . ait Biot. De Ecclesia vero: . Cette marche 6tait la seule qui put reussir pour regenerer la smisite humaine. Car avstnt de supprimer les esclaves, it sali ait que la societsi lut intellectvellement et moralement digne de ce persection ne ment, et toute auire marche plus rapide nyeuttait que renouveler les exces des revoltes de Sicile et des compagnons de Spartacus η fBioT, loc. cu . . GuiZOt, pro viro protestante, non male interdum de Ecclesia. Sed quis e protestantismi sinu, ad veram Ecclesiae imaginem se extulit Protestantismus error est principit. ipsas summorum mentes, in lactis quoque historicis, obnubilans. Documenta extant: nihil
222쪽
stantia, pauca qui lena inter plurima, ex Conciliis praesertim collegit ae digessit Balmes sa). Hac via incedens Ecclesia, tandem aliquando servitutem avulsit, hominem homini restituit. IX. Ecclesia, inquam, seu vera religio: cuius unice erat se itutem a iure gentium et tunc et in aeternum avertere. Quod demonstrat Boyer: a En, inquit, meam thesim: semitudo, extra christianismum, conditio est ordinis gentium ... sine christianismo. nulla populi libertas. s Pluribusque allatis, concludit: a Christianismus fer itutem delevit: haec ei laus resertur. Sed non minus vera, minus licet vulgaris. est haec alia: suis ipse instituti nibus atque influxu vetat ne illa regrediatur: et si quandoque, SD NE CHRISTIA Xisuo, populus liber fiat, in maximam omnium se vitutem recideret 1). n Initio huius saeculi haec proferebantur, ii Borer, mei socialismum atque communismum indigitare videntur. Isthaec fense de ι --
argumenti acies: populi sola aut religione aut violentia continen--titur; quae procedunt in ratione inversa. Religio serii tulem expel- p lebat: expulsa religione, debiliores in sortiorum dominium idest in servitutem relabentur φ). X. Nigritarum commercia ga revita dei Ne re dum a legibus exulaueriint, alicubi a reviviscente paganorum seritate, avaritia et libidine Utinentur. In turpe illud commercium extant Litterae apostolicae summorum Pontilicum: Pii II. die I Oct
bris an . 1462: Pauli III, 29 maii 1537: Urbani VIII, 22 aprilis 1639: Benedicti XIV, 20 decembris 1741: Pii VII postulati
nes ad principes: oc demum egregia Gregorii XVI Epistola ad universum orbem. decessorum Pontificum historiam retexens, 3 u vembris 1839.
sa Balmes, si Protestantismo comparato ces Catioticismo, cap. XVlI-X lx et praesertim in notis. Haec non omittenda. S. Ambrosius, in lib. de insetis 1l, eap. 15: a Summa etiam liberalitas captos redimere, eripere ex hostium manibus, subtrahere neci homines, et maxime Deminas turpitudini, reddere parentibus liberos, parentes liberis, cives patriae restituere. s idem, cap. 2, conquestus fuerat: a Nos aliquando in invidiam lArianorum incidimus, quod eonfregerimus vasa mystica, ut captivos redimeremus . . S. Dprianus mittens sestertia centum millia nummorum, ex cleri et plebis oblationibus collecta, motiva addit: a Si patitur unum membrum, compatiuntur et cetera membra Dei templa homines sunt: ergo Dei templa diutius captiva detinebuntur lmo Christus in Da- tribus Mimitur . . uuam nova, quam essicax, haec Dei in homine contemplatiot Alia, et omnium quidem saeculorum. videantur apud Balmes. Vide quoque: Rrare, Bien us de la religion inretienne: itemque MonLga, Fragmentum historicum de orogatione serpuntis per religionem christ. . quindecim primis Ecclesiae saeculis etc. sb Muvernement seul ne peut Muverner, Hest une maxime qui
223쪽
206 LIBER I . XI. Nimirum, a saeculo decimoquinto, Europeis vix det clas novi mundi partes victorum arrogantia invadentibus, nisi r ligio obstitisset. eos in teterrimam servitutem abegissent. Servituti savebant bellorum duces ac principes: libertatem populorumli Balmes, tuebantur missionarii ac Pontifices ij. Nec frustra: nam et valde ιος. cu. imminuta malorum summa, teste Roberison ex protestantibus in sua Americae historia: et tam alto vox religionis insonuit, ut demum illa hominum quasi animalium mereatura, legibus ac po nis abrogata suerit M. XII. Horrendum tandem ius, quod extra Christianismi fidem, homo in hominem. respublica in cives assumpserat, maximi odisserant philosophorum. Plato cum homines in optimos ac ιerrimos distinxisset, prosequitur: et Et illorum oportet quidem prolem nutrire, horum minime, si armentum excellentissimum 2 Plat. , de sit futurum R. n Aristoteles, qui Platonem sibi reficiendum d RePub., v. legerat, ait tamen: a Propter multitudinem autem civium, ne plures sint quam expediat, si gentium instituta et leges vetentproereata exponi, definitum esse oportet procreandorum liber rum numerum. Quod si plures liberi. quam definitum sit, naso tur, priusquam sensus et vita ingeratur, abortus est foetui ins a Arist. , - rendus R. n Hoc modo universalissima servitus parentes, sive li- tuis. Vii, i . . beros sive servos, uti armenti capita, silios vero snte ipsam nativitatem insequebatur. Plura describere erubescimus. Quonam coeno, nisi christiana lux assulsisset, iura adhuc gentium veri rentus Nam si de sola rationis acie agatur, quae natio Graecia politior ac sapientior
sal si emeaeius reprimeretur Nigritarum commercium, die 30 nov. 183l, et 22 mar. 1833, inita est conventio inter gubernia Galliae et Britanniae, cui an . t 83 7 et 18 38 alia gubernia accesserunt. u Quo spiritu ducta ait Britanaia, ait Carriere, nostrum non est exponere. a lus enim in quisitionis in navigia instituebatur, de quo aliae nationes in Britanniae agendi rationem conquestae sunt. Nigritis ipsis utile fore hoc commercium nonnulli tradiderunt, eo quod maiori servituti vel neci subtraherentur. Sed hoc sensu, eorum redemptio, non commercium, erat instituenda: missio nariorum non mereatorum ossicia erant perquirenda. Et revera quum maxima catholici missionarii Americanis benesieta contulerint, renitentibus
Ilispaniarum ducibus ac regibus edisserit Roberisoni Histoire clυmisi pie. Di tirco by Corale
224쪽
DE IURE VITAE ET NECIS IN PRIVATIS ET IN PRINCIPE. I. Dominus vitae solus Deus. Il. Ime probat Dei ordinatio et hominis eonstitutio; III. insuper philosophi et poetae. II. Male igitur qui subdubitant, vel adversantur. V. Morus vere Utopiam descripsit. Vl. Repugnat sibi liistus Lipsius. VlI. Rem in medio relinquit Pusendorsius. IlII. Non rectae Coccei exceptiones. IX. Amatoribus patrocinantur Montesquieu et Bousseau. X. Verum, absolutissimo Dei imperio nulla exceptio subiicie da. xl. Rationes et sacta explicantur. XIl. Quibus conditionibus laudanda occisio indirecta. XIlI. Duelli privati furor et iniquitas. xlv. Eadem membrorum ratio habenda. XI. Duo in extrema licent necessitate: XVI. l. rerum alienarum usu vel consumptione vita servanda est; XVI l. 2. vitam cum nece aggressoris tueri licet, et quibus conditionibus. XVili. Negantes ius vitae et necis in principe. Xl X. Amrmantes. XX. Origo iuris vitae et necis, ex Pusendorlio. XX l. Lockius, ex cessione iuris quo singuli potiebantur in vindictam scelestorum. XXll. Rousseau, ex CDntra-etu iaetati; XXlII. tum ex iure belli. XXlV. nomagnosi, ex iure publicae defensionis. XXV. lus illud a Deo transmittitur in imperantes. XXVI. Eius existentia et lecessitas. XXVII. illud postulat punitio scelestorum, et insontium tuitio. XXVIII. Politicas excipientibus opiniones responsa.
I. Vindicata singulorum in res materiales, expulsa hominis in hominem proprietate, quae iura sint in vitam, et singulis. vel civitatem gubernanti, remanet inquirendum. Iamvero vitae. dominus non homo. sed solu8 Deus. II. Quum enim munificentissimus Conditor omnia sub hominum pedibus contulisset, non tamen ipsum hominem, eius sibi vitam et corpus reserians: et Videte quod ego sim solus, et non sit alius Deus praeter me: EGO OccIDAM ET EGO VIVERE FACIAM 13. nNaturales huius divinae ordinationis testes ac praecones sunt: 1. ingestus vitae amor: 2. conservationis desiderium et auxilia per naturam universam sanis vel infirmis dissum; 3. mortis horror. Quae nunquam, nisi mentis delirio vel animi morbo conticescunt. Naturae autem voces et officia, quum ex sana non ex in lirma ratione dimetiantur: iam, direelae sui ipsius occisioni, nullam subiiciendam esse exceptionem opertissime dignoscitur. III. Nemo igitur suae vitae dominus, sed usuarius tantum; quod expressit Lucretius:
Vitaque mancipio nulli datur, omnibus usu 2 .
Λd naturam, vero Socrates, Plato, Pythagoras, nefas aiebant e corporis statione, nisi summi imperatoris Dei iussu, quemquam discedere. Quin et ipsi poetae, etsi nonnulla fingendi licentia. inamabili palude et novies interfusa styge eorum animaS coerceri dixerunt . Qui sibi lethum
Insontes peperere manu, lucemque perosi Proiecere animRs.
225쪽
IV. Operam itaque ludunt Thomas Morus. Iustus Lipsius. sendorsius, minor Cocceius, Montesquieu et Rou au. qui veterrimam Stoicorum, Circumcellionum et Petiliani insaniam sectati, propriae internecionis honestatem. quibus iam saltem in adiunctis. vel adstruere. vel de ea dubitare conati sunt. V. Τhomas Morus. sortissimus vir, qui posthabitis Henrici VIII. Angliae regis. minis et blanditiis, carnisficis securi perire maluit, quam schisma amplecti. alio tempore quamdam Platonicae reipublicae formam expresserat in lihm quem Mopia in- Scripsit: graeca vox, quae civitatem nulli bi existentem significat. Ea in civitate, nemini proprio arbitratu spontaneus conceditur interitus: sed si quem immedicabilis morbus perpetuo di fruciat,
tunc sacerdotum et magistratuum erit iudicium. num infirmo. sua vel aliena manu. ex hac vita velut e carcere et equuleo exeundum sit. a Qui vero, ait, mortem Ribi consciverit, Causa non probata sacerdotibus et senatui, hunc neque terra neque igne dili inopia . gnantur,sed in paludem aliquam turpiter insepultus abiicitur 1 . . lib. li, cap. de Morus, ingenio indulgens, suturos libri sui essectus, non prae-Rervis. sensit sa). VI. Iustus Lipsius decretum illud Stoicorum: et sapientem sumere aliquando mortem posse. decere, debere. n reiecerat ac 2 Dissert. refutaverat in Mantiductione ad Stoicorum philosophiam 2): dein-x xl l l. de subdubitare visus est. Proposita enim quaestione. nuin a in
domo conductitia si habitem, nihil peccem, si paullulum ante diem pensionis n inquit: a Ita videtur, sed videtur . et nihila, Conturia definio 3). nil, ep. 22. VII. Pulandorsius cum quaesis 't: a An homo, proprio ex arbitrio ... deest nandis ingentibus miseri is .et antevertendae ignominiosae morti iam impendenti sibi ipsi sata properare queat: nallatis allirmantium argumentis exilibus hisce concludit verbis.
lai sub sabulosae narrationis cortice, censuram suae nationis texuisse videtur Morus in Mopia de qua Alfridus Sudre haec concludit: a Danales allaeuses maximes que Morus ne craint pas de dέvelopper, on remn nati l oeuvre d lin contemporain de Cesar Mrgia et de Machiavet, et i ontrouve en nihme temps te code te plus ancien et te plus complet de cette politique sui vie par lyAngleterre, depuis uenti VIII, avec une indomptatile perssiveranee. Syste me coloniat et mercantile, envahissemel iis systematiques, insolente ambition dissimulee Mus de saux dehors de sustice etd'humanite . art de lamenter les discordes civiles chea aes Volsing coali-tions soldεes, tactique prodigue dii sang des mercenai re avare est cel uides nationaux: tout ce que Morus a preconise l Angleterre la pratique. Cyest furtout, dans sa derniere luite contre la France republicasne et imperiale qu'elle a te plus fidelement sui vi la politique ut optenne. On saltetula cette ἔpoque elle aea pas mεme reculέ devant la provocation h lassa sinat de Phom me doni te genio manaqait ga puissance .s Additur in nota ad hunc locum: u On gait qu'en l803 Drahe, agent diplomatique Ang ais, rhsidant x Munich, cherehait h organiser un comptot ayant potir hut i assassinat da Bonaparia. l. ngleterre sotirnit figat ment de l 'gant ei dos moypnsd'execution 1 Georgps Cadoudat ut Hist. du Commiιnisme, h. XI
226쪽
u Isthaee itos quidem in medio relinquimus 1 . n Negaverat tamen ipse, sanius describens ossicia hominis et civis R. VIII. Cocceius quum haec scripsisset: u Λutocheiria sulcidium) est verum homicidium; nec enim interest, an quis Blium, an se interficiat, quia nec ius in se habet magis quam in alium: ngeneralem doctrinam hisce coercet exceptionibus: a Desinit vero autocheiria: 1. Si maius inde bonum oriturum est, ut si quis ad defensionem patriae, si ad servandum principem etc.. mortem appetit. 2. Si aeque periturus est, vel maiori dolore et infamia: quo pertinet factum Raetiae 3J. 3. Et pro conservando iure quod, absque internecione sui, servari nequit, ut pro pudicitia, hono
IX. Demum, Montesquieu, Persae Usbeli nomine, et Rousseau, Specie furentis amatoris assumta, acute pro sulcidio dispi tant, nulla sere aut levissima responsione adhibita sa). X. Sed concidunt sophismata, absolutissimo Dei imperio in hominum vitam constituto, nobisque per rationem et revelati nem indicto: a quo nulla exceptione praeripimur. Non miseria et doloribus: est enim terribilium terribilissimum mori: inservit autem excruciatio nobis ad virtutem, caeteris ad exemplar. Non infamia: quae si vera est, nec morte diluitur: si salsa, vel spe nenda est, vel clariori virtute diluenda. Non indefinite pro se vanda, pudicitia, quae animi arce potius insidet; unde tyranno reponebat s. Lucia: u Si invitam iusseris violari, castitas mihi duplicabitur ad coronam. v Non pro tuenda honoris et sortitudinis specie: honor enim sola virtute 3cquiritur Btque alitur: vi lentas autem manus sibi inferre, infirmitas est non sortitudo, eanente poeta:
e Rebus in angustis facile est contemnere vitam: Fortiter ille facit qui miser esse potest.
XI. Imo iuste facit atque honeste. Contra vero sacrilegus in Deum. atrox in se ipsum, impius in patrio m vel in suos, qui Dei imperis violenter se subducit, qui extremo lato in malorum extremum se coniicit, parentes vero vel patriam nefarie derelinquit. Catonem miseremur: Lucretiae pudicam mentem, non lactum su-sa Montesquieu, maturiori aetate, ad aliam sententiam conversus est. Rousseau, pro more, secunt ipse pugnat. Exornandi suicidii quamdam veluti necessitatem, incredula alterius saeculi philosophia scriptoribus imposuerat, im s et mulieribus, uti Annae Ludovicae de Staεl in opere: Insuenee des passioni3. Sententiam tamen revocavit alio opusculo: Rese-aelans sur te sulcide, inquiens in praelatione: a δ' at love Pacte dii sulcide dans mon ouvrage sur ι In suoce des passions et je me suis toujoursrepa ut te depuis, de cette parole inconsiderige. Jχtois a tors dans lotat Por-gueti et la vivacilsi de la premiere jeu nesse: mais 4 quoi serviroit -il de vi-vre si ce nyetoit dans respoir de syamgliore r8. Paradoxastica mulier, aevo dignam quo vixit. Fere semper. reiecta fide catholica, repellitur natura. 27 lj I. N. et G.
227쪽
spicimus. Samsoni ille aderat Deus qui vi in impertiebatur. Sanctam Apolloniam, ad martyrium ductam, atque in paratam a tyranno flammam ultro prosilientem, divinitus iussam affirmat Augustinus: ceterum, nec ipsa illud sibi mortis genus constituerat. sed libenti animo ingrediebatur, quod effugere nequibat. Raetiae
persona laudatur. forsan intentio; non factum. Demum si mors utcumque immineat quae arceri non possit, toleranda est, non provocanda, non sibi inserenda. XII. Igitur salsa quaquaversus secunda et tertia Coccei e ceptio, vera autem prima: quatenus, non licitum modo, sed valde laudandum, pro aliorum salute, etpraeter morιis intentionem. se periculo mortis exponere. Hanc, quae communiter indireetaoeeisio dicitur, charitatis oblationem et sacrificium libenter a pellabimus. Hinc te recte in medios hostes proiicies. ut eos a patria propulses , quo se facinore nobilitavit Eleagarus 1); mortem ab iniquo aggressore patieris, ne ipsum occidendo eius quoque animam perdas: peste insectis sanus ministrabis; utilibus si diis vel disciplinis vires insumes: barbaris Evangelium deseres, mortem pro vita rependentibus. Non mortem scilicet, sed honestam actionem persequeris, totum te divinae providentiae committens. Λt levem ob causam, Vel non rectam, vitam exponere.
inhumanum maxime et iniquum. Quod non de iis tantum dicendum qui per extensum lanem eunt, aut cum tauris luctantur barorum mos nunquam serendus); sed de iis etiam, qui aut a
grotantes communia recusant miaicamenta. aut bene valentes. remotas sibi mortis causas struunt; qui aut cibo potiaque intemperanter utuntur, aut Venere putrescunt, aut tripudiis vires exhauriunt, morb0Sque vitae domitores adsciscunt.
X II. Si absolutissimum Dei in vitam hominis dominium. ergo sceleratissima dicenda est simul et ridenda duelli consuet do. Quis enim suror ut pro inani quandoque verbo. in amicorum oculis, vita proiiciatur; uXor, silii. parentes orbentur' Quae maior iniquitas, quam ut iura fortuito ensi committanturi Nonne haec belluarum iudicia, quae unguibus ac dentibus lites n-niuntΤ Si hic honor et humanitas, iam ipsa barbarie est deterior. Recte igitur privati duelli impietas naturali, divino. ecclesiastico et civili iurii damnatur. Publicum vero, vel publica intercedente: causa, et publica auctoritate indictum, ad belli iustitiam
XlX. Quam vitae, eamdem membrorum summam habere rationem praecipimur, ex quibus vita coagmentatur. Nihil enim in nos licet. quod in alios sit interdictum: quum eb homines simus, et intimiores nobis quSm aliis. Quare Chrysostomus veli menter parentes insectabatur qui filios aetate immaturos exea=cabant, quo avaris divitibus, miserat,ili saltem luminis orbitate. nummum extorquerent. Λ qua Τhracum immanitate non valde aberant ex nostris, qui ex genitoribus carnifices, nηtos evirari
228쪽
iubebatil, ut argutis vocibus alios recreando. victum sibi et opes pararent. Hanc naturae iniuriam, post alios, sapientisSimus Pontifex Benedictus XIV damnaverat l). Moris enim esset corruin i tissimi. naturae extinctione auribus oblectari. . ':XV. Ceterum, hominis vitam suo Deus imperio adeo com- munivit, tantique incit, ut in extrema necessitate ipsam, in Seoliisque, aliena ope sustentare liceat; et iniquum aggreSSOrem ion h0neris, non rerum temporalium, sed vitae, ipsius etiam internecione repellere, exsors culpae communiter habeatur. XVI. Primum, quia cum proximus rerum creatarum finis sit hominum vitam ubicumque hare periclitetur. ius enascitur ad illarum usum. Quare, hostibus te ad mortem insequentibus recte alieno equo uteris: dummodo 1. eadem necessitate dominus non urgeatur, est enim potior conditio possidentis; 2. neque alteri iniuria inseratur, puta innocentem conterendo qui per Viam transgreditur. quique pleno utitur iure ad vitam, a nemine infringendo. Si equus supersit, restitues, exacta necessitate: nam cum ista finitur ius. Si intereat. et aliunde habeas. alium restitues: etenim dominus eo casu non tenebatur nisi ad commodatum. Si non liabeas ad nihil teneris, quum omnia ad omnium vitam. in extrema necessitate, a natura parata sint φ . XVII. Λlterum, idest vitam tueri eum iniusti aggressoris eiSione, quum iam alia non pateat salutis via, omni qu0que iure probatur. Est enim iuris effatum . quod ex lege XII Tabularum aiebat Cicero pro Milone: u Hoc et ratio doctis, et necessitas barbaris, et mos gentibus, et seris natura ipsa praeseripsit, ut omnem semper vim, quacumque ope possent, a c0rpore, u ea pite. a vita sua propulsarent. v Vitae enim tuae iniquo praedone instante, duo iura, duae 3 itae concurrunt. Quaenam potior Tua ne an praedonia Tua: nam tibi innocentia suffragatur, et charitas incipit a te ipso, cum neminem plus quam te diligere tenearis: aggressor vero in illud se discrimen coniiciendo, vitae suae iure delapsus censeatur. Λtqui, si potior vita innocentis, quam Praedonis, iure quoque parenti, amico, vel, ut plurimi cen- Sent. innocenti cuique, in extrema necessitate, cum aggr Soris nece succurritur. Neque auctoritatis publicae iura usurpantur. cum ita immineat mors, ut huius aliorumque civium implorandi subsidii facultas non sit. Imo tanti est vita, ut vel in eum tueri P0SSit qui, per errorem vel amentiam, illam aggrediatur. Nam susticit quod alteri non sit ius ad occidendum. alteri vero non sit obligatio ad mortem frustra subeundam. Est tamen ius non praelat Aiunt vulgo doctores: in extrema necessitate, primaevam reviviscere rerum communionem, quam negat iram appellant. Non probatur no bis illa loeutio, quum negativa communio, communionis negatio sit: neque in ulla possint esse communione res vere nullius. Nulla igitur rerum communio. sed potius ad illas habendas coin inunis et aequalis capacitas vel ius. lus, inquam, immauens in natura, eum de vita agitur serva uda vel tuenda
229쪽
ceptum: cui integrum sit reuunciare propter animam invaSuriS. simulque heroicae charitatis sacrisicium. Excipe, nisi vita tua familiae aut patriae quammaxime sit necessaria, vel aggresso succurrere debeas, quod ossicium est militis erga ducem, vel subditi erga principem. Quum autem totum ius tuum ex vitae conservatione proliciscatur, ea tantum iusta fient quae ud servandam vitam sussicient: quod appellatur moderamen inculpatae ιinelae. sicque Innocentius III expresserat: a Quamvis vim vi repellere Omnes leges et omnia iura permutant, tamen id debet fieri cum moderami ue inculpatae tutelae, non ad sumendam vindictam,Sedi Cap. .syni- ad iniuriam propulsandam l). n Ergo si vulnerare Sussiciat. novscαβti. XVii I, occides. Si ex vita aggressoris communis pendeat tranquillitas, 4'Miς dist, parces propter publicam utilitatem, qua tui ita est minor.' Demum, quum omne ius tuum e vita enascatur, ea quae vita minora Sunt, aliena morte servari non possunt, niSi vitae coniunc
tissima sint. 3 et ei aequiparanda p).
lαὶ Disputatur num sur, vel pudicitiae aggressor licite occidi possint.
Ε Protestantibus putat Buddeus, rerum violentam defensionem licite suscipi, a si ereptis illis, nihil amplius undo vivamus, nobis suppetat. lnitossy4. yract., pari. it, c. 4, Sect. 3 . Ultra progressus Pulandorsus suri licite mortem inferri contendit, u modo res non sit eiusmodi, ut contemni mereatur ... et qui res nostras ereptum venit, in iudicium adduci non possit a s De Off. hom. et civ. , lib. I, c. V, 1. 23 . Indulgentior adhuc Bar-beyracius: . Qua ratione scire potero, an sur nonnisi rem minimi pretii ablaturus sitΤ Imo censetur is potius auferre omnia, in quantum potuit, aut saltem animo omnia auferendi accessisse. Et si impune mihi auferre posset hanc hodie rein cras alteram, certum est lare ut postremo landitus expolier In Pusend. , loc. cit . . Verum, hac posita doctrina, quot eaedes impenderent8 Tam parvi ne facienda hominis vitaΤRecte igitur laxa adeo sententia a iure gentium repellitur. Furem nocturnum licet occidere iure romano: diurnum non aliter quam si post quiritationem sese telo defendat. Quiritatio idem ac auxilii imploratio; solebant enim opem potentes clamare: Porro, Quirites: sive: Quirites, vestram Idem l Pro Milone dicturus Cicero, ita pene orditur: a Duodecim Tabulas nocturnum furem quoquo modo; cliurnum autem, si se telo defenderit, interfici impune voluerunt. a idem apud Athenienses. Quibus praeiverat Moyses: a Si effrigens fur domum, sive suffodiens, tuerit inventus, et accepto vulnere mortuus fuerit, percussor non erit reus sanguinis. Quodsi, orto sole, hoc fecerit homicidium perpetravit, et ipse morietur a i od .. XX l, 2, 3 . Nocturnum larem et quidem domum effringentem, occidi patitur Moyses, quia auxilium dissicilius, nec sat perspicitur num ille opes an vitam aggressu rus sit: in effractione autem vel suffossione, perstat criminis testimonium. Hae tamen leges quum forum externum spectent, pro intsrno et naturali ea valebit Augustiui sententia: u Legem quidem non reprehendo, quae tales permittit interfici; sed quo pacto istos defendam qui interficiunt, non invenio O i De lib. arb. l. I, c. b. n. 12 .
De pudicitia disserit Pulandorsius: . Quod pro vita, id pro pudicitia
licere iudicatur: quippe cum nulla maior contumelia honestae seminae inferri queat, quam si quis invitae pudicitiam eripere adgrediatur, cuius integritate eius sexus decus maxime aestimatur, et essiciat ut hosti, ex suo FRnSuine, prolem suscitare cogatur nil oc. cit . . S. 22 . Addit vero in n0tis
230쪽
2l Illactenus de privata Occisiune, nunc de publica, quae capitali sententia exercetur. XVIII. Laetantio nefas visum est quacumque de causa hominem occidere, si quem Deu8 80nctum animal esse , Oluit lj. nMotus nullam exceptionem legi divinae de non occidi nilo faciendam statuit. nisi quam illa apertissime fecisset 2 . Nostris prope temporibus, ius gladii et necis ablegavit Caesar Beearia 3j. Nunc politicas, ut aiunt, opiniones, plurimi eximere nituntur.
lium tractatores, legre moresque omnium gentium et Suecul rum ius vitae et necis summis imperantibus contulerunt. Factum adeo universale ut Constan', naturale ius eiusque necessitatem declarat. Verum in eius origine ad laborant. XX. Quum censerent nonnulli, ius quod singuli in propriam vitam habebunt reipublicae concessisse, aliique recte animadve terent neminem iure in vitam potiri. nec ideo illud cedere potuisse: Pulandorlius non ex singulorum concessione. SEd ex fi cietatis nuturo, ius vitae ut ne is repetendum constituit. Toti ni m. affirmat, proprietates competunt quae ita partibus non inveniuntur 4 . Quod utcumque verum sit, eiusdem iuris DXistentiam non omnimode evincit. XXI. l ockius, quem secutus est Filangerius, quemlibet hominem in δέ itu naturae positum, naturalis iuriS custodem ac vii dicem fuisse censet: quare unicuique commiSSum. Ut de Scel ratis vindictam sumeret. Hoc dein iure se quemque spoliasse; ut illud in societatem transferret. Νecis itaque potest ut m. non excessione iuris repetendam quod quisque in suam vitam haburet.
Barbeyracius: . ceterum pudicitia non solum irre rabile bonunt est . maxime si qui vim intentat, iam iuuetus uxori sit; sed etiam inter cultiores sentes eodem sere, quo vita, censu venire solet. Adde, quod sententia haec valde necessaria est, ob insignem humani generis utilitatem, familiarum concordiam, et commodum societatis civilis. Et denique an non eiusmodi hostilis actus plenum ius praebeat, extrema remedia adversus eum usurpandi, qui, ut libidinem suam expleat, pudicitiam simul et libertatem honestae laminae tentas Nam si qua res est, cuius nobis strbitrium relinquendum sit, sine dubio illa est, eum usus eorporis nostri alteri permittendus est. lia ut, qui per vim illum quaerit, eo ipso demonstret, quod nobis ab eo quaevis, etiam vitae ipsi metuenda sint. Nec desuere homines belluini, qui, amore in furorem verso, eo progressi sunt, ut matronam aut virginem libidini ipsorum reluctantem interficerent. Taceo plura alia gravissima, quibus hoc modo semina exponitur, incommoda: ut ingrata quae marito inde creari possunt fastidia. temeraria vulgi iudicia etc. . Quid gravissimis adeo rationibus obiiciamus, uon habemus, nisi hominis perditi nam, qui tamen se in illud perieulum ultro coniecit. Occisionem adulteri quam, in eodem petu, marito vel patri leges civilea dimittunt inon in vindictae argumentum sed doloris , non probant ipsae leges sed patiuntur; nosque occisionem illam damnamus, cum nullam iam habeat delansionis causam: at res alia est, cum de mulieris delansume agatur. l L. 20 et 24