장음표시 사용
81쪽
gitatione: est enim plus, quam uerum: opterea quo ut alias quoq disi,tunc maiorem tibi fidem habui, quam fortassse debebam. Nunc vero,re dilia gentius considerata, s ordinem illum tuum suspezltim habui, uocem Suasi a te additam. S I G.
Argo discedis ab eo, quod alias scripsisti. RI CC. miscedo iusta de causa. δέ, inquit Ariston
άλγiθειας, καi τὰ οἰκεια ἀνωρῶν. Euod si etiam propria pro conseruatione ueritatis tollenda sunt, cur non quoq. aliena e Nam, ut idem tradit, οπιον προ λαν τι- ά Haec autemsolet esse caussa erroris inter cetero quia homines alicuius quandoque magni uiri auctoritatem sequuntur, atq.in eam tanquam in numen aliquod etiam
relicta ratione intuentur. S i c. tani quoq.additum csse illud, Et in hanc lucem ingredi, taquam glossema illius uocis Nasci. At, quemadmodum Cicero, cum dixit. Non nasci longe optimum,nec in hos scopulos incidere uitae: scpostea ornatus oratori gratia adiecit, Et in hanc luc8 ingredi. Namuerim quidem ipsam Consolationis a philos mis ipsis accepit: tractationem vero ab oratori. Ricc. At id simile non uidetur: squidem Cicero ad illud, n nasci longe optimum,adiecit, Nec in hos scopulos incidere uitae,ut caussam quodammodo asseri et,cur esset optimum non nasci,ne scilicet in bos uitae scopulos incideretur. sci vero, tu hanc lucem ingredi, Me i m es. praeterquam
82쪽
quod non satis appositὸ illud adiectum uidetur du o simulato Cicerone, quia, si luendorum caussa
scelerim nascuntur homines , potius in tenebras miseriarum,quam in lucem felicitatis ingrediuntium . Euare melius dictum es e ut d germana Cicerone, Nasci, in hos scopulos incidere uitae: hic esset uerus ornatus oratorius. Euamqua quod dicis Con lationem Ciceronis fuisse materia philosophicam,tractatione oratoriam,ut scilicet taciate te defendas, qui Ciceronem in eo libro modo philosophum,modo oratorem facis,haud scio, an omni ex parte uerum sit. Na prima disputatio Tusc. mihi uidetur esse eiusdem generis, cuius fuit Consolatio: tamen Cicero in praefatione profitetur, se rem philosophicam agere ct materis,s tractatione. ,cum prope finem scribit in hunc modum; Num igitur etiam Abetorum Epilogum dem ramus,an iam hanc artem planὸ relinquimus Zygnificat disputationem ante huiusmodi Epilogumem totam philosopbicam. Ratio asserri potensane facilis, ct expedita,cur illa disputatio censeatur pbilosiophica, Epilogus oratorius, quia illa
est minus accommodata ad communem hominum
intelligentiam: hic magis appositus ad uulgi sen- fuminosis enim tractandi est is,qui tractationib. formam asserLEt,ut modus tractandi philosophiacus es exquisitior, ac minus popularis: sc oratorius minus exquisitus, popularior, atque ad rudes homines magis accommodatus, ut ait Cice
83쪽
ra de Orat. non aurificis satera ,sed quadam populari trutina examinandus. εςι γάρ το ἔργον τα
tela. Iauamobrem, si uolumus dijudicare, utrum modus tractandi adhibitus in Consolatione, noui a semulata ed uera Ciceronis, fuerit philosophicus,ut ego extimo,an oratorius, ut tu tradidisti, debemus illud intueri, utrum magis spectauerit rei ueritatem,quim uulgi opinionem, an magis se accommodauerit ad hominum multitudinem , ad quam refertur tota ars persuadendi,quam ad rem ipsam, maluerit perfluadere aliis capiendam esse Consolationem in obitu propinquorum, amiacorum,quam seipsum consolari. Ego uero,liberent dicam, quod sentio, Consolationem Ciceronis
existimo philosopbicam fuisse, non solum materia, sed etiam tractatione, qua se argumentis ex penetralibus philosophiae depromptis consolatus en . ct iccirco ab eo inter libros philosiophicos fuisse enumeratam in principio libri secundi de diuinatione, de qua,ut tu quoque refers in comme
rario Fragmentorum, ita ibi scriptum est : tauid ego de Consolatione dicam quae mihi quidem ipsi
sane aliquantum medetur: cateris item non multum illam profuturam puto . spectauit enim ibi magis, quid ipse sentire , Ni sapiens, ct philosopbus, quo avinio em deberet , quam quid alijs per sua
84쪽
persuadere,ut orator, posset. Sic. Hales liberam opinandi facultatem. διοd autem dicis deglosse mat totum est a te. Neque enim, In bos scopulo incidere uitae, ipse tamquam caussam attulit, cur non sit optimum nasci. Neque boc tum latendit .
sed jimpliciter sapientis sententiam retulit, qui dixit, Optimum esse non nasci dq. auctore Lactantio more suo ornauit. Illa uero, quae tu eadem esse adiungis, uni illa quidem,ut ex imas, Nasci inquam, oe In hanc lucem ingredi,uerum ὰ Cicerone more suo, id en, oratorio duob. uerbis eandem rem e plicantibus exornata. R I CC. IQuod dico,
in quidem ab opinione mea: sed non fortasse tam absurdum,quam putas. Non enim dico simplicia
ter caussam,sed quodammodo causiam. Et cur nopotestem caussa quaedam eius,quod dicitur, Optiamum espe non nasci,ue scilicet in hos uis copulos incidatur Versari autem in materia miseriarum huius uita, ct commemorare ingressum in lucem ipsius uitae,iatum abes, ut ornatum orasorium existimem, ut potius id tribuam imprudentia commemorantis. SI G. Ego alit sentio. RI cc. Tu quid uelis: ct ego quoque: aliorum uetv si iudicium rsed progredere. S i c. Lactantius uerba,qua in Cosolatione interiecta septimo fragmento reperiuntur, dedita opera praetermisit, ne integram frusera paginam recisaret, o ad rem suam non pertinentia uerba proferret. R i CC. At, quemadmodum lic Laciantius suis uerbis Ciceronis solentiam re-
85쪽
τensuisset,si quodammodo licuisset ea tantum m
do commemorare,quae ipsi placcient, ct relinquere, qu ad rem juam non pertinerent: sic recitans propria eius verba, si decurtata recitare uoluisset,
id mihi me dubio uidetur aliquo fui si e modo indicaturus. SIG. Lactantius σ indicare, ct di mulare pro arbitrio potuit, quippe nulla officii hurus aut obeundi, aut praetermittendi lege con triacius Cicer, quidem certe,cum orationem Socratis ex Apologia commemorauit, multa e medio sinetilla eiusmodi significatione remouit. R I C C. Lactantio nulla caussa erat,cur di mularet. Ae Ciacoro quidem germanus in i .T c.conuertit uerba Platonis ex lologia Socratis,nihilq. E medio remouit: adulterinus uero sine ulla significatione remouit,quod ea furari, sua facere uellet,co tra quam hiet Cicero. S i G. Illa uerba interiecta deesse Sigonius, Patritis'. non stot, quia uterque expers uaticinii fuit,atque ipse Lactantio credidit. R icc. Immo cum Latiantius nihil in dicauerit interiectum, omnia coniunctιm recensuerit,merito Sigonius, Patritius putauit nihil fuisse intoriscitum, meritoq. ei credidit, quem ad unguem commemorasse id, quod erat Ciceronis, nulla ex parte decurtatam,versmile est.S I G.Au tor interiecit diuerses de caussis. R CC. Vera caussa fuit, quia buiusmodi immutationibus deisoatus est . S I G. Prima caussa fuit, ui rationem te dero eius, quod dicere coeperat Duelle exem plum
86쪽
.plumi veterum in consecranda filia consectari. Rr CC. At non necesse habuit caussam addere, cur
exemplum ueterum uellet consectari: nam id om
nibus patet ueterum Aenigiis esse inolendum, O ipsam ponere ueterum rationem sinciebat, Ouods ullum animal consecrandum fuit,illud proficio fui nempe animal rationis, O diuinitatis partia
6',quivocatur homo. SIG. Id omnib. patebat e immo erat omnibus obscuri mum, atque omnino raritate sua, uetustate ipsa temporis exoletum. ecquando enim alias Romanipost Romulam non dico foeminam, sed uirum inter Deos retulerunte R i CC. Distorques more tuo, quod sentio. Non Gnim dixi, patebat , sed patet, non Homines inter Deos esse referendos, sed Exemplum ueterum esse consectandum. SI G. Altera caussafui uisermonis ad Tulliam conuersionem inferret. R I CC. Mnecessaria fuit illa sermonis ad Tulliam conuesso. SI G. Immo necessaria. uomodo enim potui set continenter ad Tulliam orationem traducere,
inquiens, Teq. omnium optimam,ac doctissimam consecrabo,nspraeposuisset id,quod tu tollis; N que hoc de te una mea nilia dictum uolumus e R I CC. Non uideo necessitatem huiusmodi interpostioni ut dicat Gereo, quod legitur apud Lactantium ; Assentiam eorum sapientia, quorum ita ηθs, inuentis omnem uitam legibus O institutis excultam , constitutamq. habemus e teque Om-
87쪽
tia caussa fuit,ut,quod Attico se facturum ostenderat olueret, de Tullia Graecis litteris , Latinisque celebranda. R I cc. Non soluitur quod Attico prism sum erat,sed solutum esse significatur. Verba tua sunt in prima oratione; Vt in epist. ad Att. se filiam scriptis Latinis,Graecisq. celebraturum pollicetur,inquiens; Ego quantum bis temporib em ditis fieri poterit, profecto illam consecrabo omni
genere monumentorum ab omnium ingeniis scruptorum s Graecorum , ct Latinorum; sic in hoc
ora se id fisisse testatus est,ad eam loquens: Volebis autem memoria, quandiu monumenta eximunt illa, quibus eximia conflignata fiunt tam ex
celsae laudis testimonia,quae sempiterna fore,cum praefantissima sint, plane confidere debemus. σin secunda; promiserat Attico se Tulliam Graecis' litteris , Latini q. celebraturum: hic stero se cele- bra se inquit. S i c, Video te non ex animi sententia,*deliciendi responsigratia locutum esse. Nepenim dubito, quin Lahantium legeris, qui lib. I .
cap. IS. inqμiti Deorum memoriam se eadem ratione ueteres consecrauerunt,qua se imagiliem, nomenq. filiae consecraturum esse dicit Cicero, ignosci maerentibus potest . Ri CC. Aa ego exanimi sententia locutus sum: σ, cum Lactantium Ieg rim,eum tibi fauere non comperi. SIG. Duo inquit,se consecraturrim esse, Ciceronem dixisse no-νum,ct imaginem Tulliae. Ri cc. Bd igitur e S i c. Nomen consecratirici dixit, Ninc autem
88쪽
de te Ioqvor,quam ego nun amisam, aut mihi penitus ademptam uelim dicere, cum illucescat menti meae quotidie magis praeclarissima nominis tui, tuarum q. uirtutum gloria. Vigebis ahtem memoria , quamdiu monumenta extabunt illa , oeci R I CC. Hic non consecrat nomen,fd dicit se consecrasse. Iam perge. S i G. Imaginem consecrauit, cum subiecit; Te uero in Deorum coetu locatam ad opinionem omnium mortalium conbecrabo. R I cc. Ain tandem, Consecrabo significat Consecraui e Sic. Ne dicas his uerbis consecrasionem sui se consectam, quomodo mox inferre poterit ;Hunc autem te consecrata, in caelamque recepta exultare plane uideor ῆ R i cc. Hoc uidelicet en
illud,quod dico: quo magis iste tes, eὸ absurdiora apparent. Hoc enim ultimum dictam non solum illi fragmento aduersatur, Cedo, ct manum tollo rsed etiam in eo videtur absurdam , quod Cicero in Consolatione dixit se filium inter Deos consecra
turum : isse vero simulator consecrationem ia confeciam. Eua in re nec tu in enarrando argumento eius libri, nec ego in illo Commentario meo erra uimus, cum scripserimus non Ciceronem cons
. crasse filia in Consolatione,sed de filia inter Deos ad immortalitatis famam consecranda, quomodo multi romines sunt consecrati,distulasse. Sic. V ι tima fragmenti pars,qiue apud La tantium uuia igo sic legitur: Euod se ullum animal consecran-
ήμm fuit,sicat profecto fuit, in Consolatione ea
89쪽
eum illustri accessione, o emendatione hoe modo: uod se ullum animal consecrandum fuit, qua lia multa consecrauerunt Aegypti , quod nullum profecto fuit. Ric C. Ego longe aliter sentio , illam fragmenti partem in Consolatione non esie
bene auctam,ctemendatam, immo potius depra-Matam.In meo autem Lactantio opis Aldinis impresso illud non legitur, quod uulgo haberi dicis , Sicut profecto fuit: cuius loci sententia es: Si
alia unquam animalia fuerunt consiecranda , eum
in primis honorem homini debitum fuisse: sed si legatur, ut in ista Cons diuod se ullum unquam
animal consecrandum fuit, qualia multa consecrauerunt A. yptii, quod nullam profecto fuit inimis discedetur a uerbis, quae recitat Lactantius, cuius auctoritati multo magis,quam huic conir Merso libro credendum arbitror: ut illa accesso, i ἐudq. emendationis studium magis mihi rei nouia ratem declaret. S I G. Bona tua uenia dixero, longe alia fuit sententia Ciceronis, quam ut diceret, s ullum animal consecrandum fuit, maxime hominem consecrandum fuse. Ricc. Ne dicax
Ciceronis, sed illius tui incogniti scriptoris, mutati Ciceronis. S i c. Hoc sibi voluiis ulla benia consecranda fuit, quemadmodum non fuit,s ex hominib.fortissimi praecipue uiri Hercules,
Canor, Pollux, conse Grandi fuerunt, eundem etiam honorem Tulliae licet foemime, eade de caussa tribuendum esse, quia huius extarent uinutis , pruden-
90쪽
prudentiae,doctrinae, continentia ad omnem aeteris
nitatem pressa uestigia. Num quid fingipotes haesententia melius e RICC. Ergo fictasententia es: Si c. Num quid proposito Cicer is accommodatiμs ῆ Ri cc. Immo prρposito simulati Ciceronis. Num proposito Ciceronis illa altera 2 me exposita quadrat. SI c. Tu uulgatam Lactantiu eams prauatam lectionem consectans lutei pretatis s uod si ullum animal consecrandum fuit, illud profecto fuit , id est, homo: neque attendis ipsum animalia bestias appellasse, homines autem non omnes consscrandos fuisse, sed eximia tantum uirtute ornatos. Ri CC. Illam lectionem depra - .
tam esse non arbitror: ct scio etiam hominem posse animal appellari: nec Ciceronem disse interuligo omnes homines esse consecrandos,sed inter c tera animalia maxime hominem, non omnem, sed eum , qui esset immortalibus ac diuinis uirtutibus ornatus. Omnino, se librum non esse adulterinum exitiimarem stam tuam explanationem admitterem:sed,quia suspectum habeo, a vulgata Lactanti, lectione non recedo. Si G. Gloriaris me ad Allianum tuum de fragmentis argumentu nihil pror
sus respondisse, quod testetur Lactantius diuersura fuisse Ciceronem in Consolatione tum ab altys, qui alios consolati sunt uM a seipso in alijs locis, cuali semper fortunam depresserint,unam uirtutenrextulerint,stipse semper Iortunam a se esse superatam prosedui sciat, m charissimam filiam