장음표시 사용
161쪽
tioneni eo Toralem puta dementiam 2 esset inutilis ,& concilium per eum congregatum dum sanae mentis esset, decerneret alterum Papam creandum. Tertius est, quando Cardinales 'mnes statim, post canonicam electionem Petri in Papam morerentur, ita quod non possent publicare electionem. tunc ec-cesia cum non teneatur istum acceptare, alium eliget, & sic istudeponet, quia duo simul esse non possunt. Quartus est, quando Cardinales etiam uiuentes non possunt facere fidem de ei tibine sua canonica in unum, ut videtur accidisse in schismate
magno ab Urbano. o. usque ad Marti. V.tunc ecclesia deponit nolentes renunci re, ut in concilio Constantien. factum est. intus est, quando propte r communem errorem, aut estima-
onem subditorum, aut ipsorum malitiam generalem, praesemitur, quod nuquam praestabunt obedietiam tali qui fuit rite eleactus in Pap , alteri tamen nouiter eligendo parati sunt: obedire, ut si sorte graeci uellent ad unitatem ecclesiae redire, dummodo tolleretur Papa iam existens, & nouus rite Canonice crearetur. Et confirmatur hoc ex autoritate iuristarum,dicentium religiosiim pro sessum posse uxore ducere pro taute magnae getis aut conuersione ad fidem. Sextus est, quando papauerus iuramento, uel uoto seipstim ad cessionem obliga et, sed differret dimplare in scandalum populorum putantium ex tali facto papae, quod nec ipsi uotis, aut iuramentis proprijs obligantur, ut1oan. 23. contigisse videtur in principio concilij Constantiensis. S g D ex nullo euentu conciliu posse deponere papam, qua
uis ex hoc haberi possit quod supra dictum est. squod euentus lacum habet in his quet humani iuris deterierminationi subsunt: non in his quae solius diuini sunt iuris qualis est autoritas immediate a Christo: tradita, quae ad depositionem fidelis pontificis exigitur ) examinando tamen singulos idem apparebit incocussum permanere . In primo itaque euentu de Papa captiuo, duo tanguntur . primu retrogrado ordine est,quod nulla existete spe reditus ,&nullo patente accessii , potest per conciliu deponi . Quod primitiuae ecclesiae gestis non consonat, quia petro seruato in carcere, & sine humana spe reditiis ac accessus ad eu quia inter tot milites uinctus cathenis post tot custodias erat non depositio tractabatur, sed oratio fiebat siue intermissione ab ecclesia ad Deum pro eo. & sic per ecclesiae orationem libearatuo est. Secundum, quod constito per testes de morte, licet T non
162쪽
non ita fuerit, potest eligi alter. Et hoc non aliter uerum est, quam quod constito per testes quod maritus Marthae mortuu est, licite ipsa Martha nubit alteri, filiosque generat, & tamen adueniente primo marito, qui reuera non erat mortuus, ad primum maritum qui solus est uere maritus redire eam oportet: alioquin adultera esset. Sic naq; esset in casu hoc, reddereturpe Papae uiuo sponsa sua, etiam non uenienti quia ubiq; priosens est & ex humano errore electus Papa cenaret. In secundo euentu de dementia perpetua, dicitur quod Papa non potest deponi, sed si constat de dementia perpetua, cum sit mortuus uita rationali, secundum quam homo est subiectum Papatus,sine cocilio generali possunt Cardinales procedere ad alterius ylectionem, utpote sede uacante in ueritate: non minus quam cum des uacat per renunciationem. In tertio eventu de morte orinium Cardinalium, dicitur, quod cum ecclesia uideat Qtu quaesoris sunt, si electio papae non constat ecclesiae sessicienter,isienullus est Papa certus ecclesar, & propterea ecclesia non deris nit Papam in soro suo, licet deponat papam in foro conicie tiar. Hoc autem non solum posse, sed debere ecclesiam facere , Ox eo patet, quod ille posset eam decipere dicendo se electum , & tamen non esset. Vnde euetus iste, & quartus de deseetii probationis, nihil aliud inferunt nisi quod Papa incertus ecclesiae Potest dUo est: quod gratis conceditur. Sed non est quaestio de hoc, sed de Papa certo : par ia enim apud ecclesiam sunt,non
esse & non apparere. In quinto euentu rebellionis communis, dicitur, quod quia non sunt facienda mala ut eueniat bona,nec periculis humanis subueniendum est usurpatione diuinae auctoritatis, nec debent mali ex iniquitate reportare commodum cuiunturia innocentis, non potest Papa deponi. Si enim boni ficiant quod in se est,& orationi vacent sine intermissione omnε solicitudinem suam in eum proiicientes, cui est cura de ecclesia, impossibile est ut dest diuinum adiutorium, scriptum est enim timete dominum omnes sancti eius, quoniam nihil deest timen. tibus eum. In sexto euentu dilatς cessionis post uotum, de iuramentum, breuiter dicitur, quod licet ipse teneatur eκ uoto, S iuramento cedere: ecclesia tamen non potest ipsum ad hoc cogere inuitum, quia potestatem coactivam seper fidelem Papam non habet. Et bene hic cave, quia non ualet argumentu,
Papa tenetur ad hoc, ergo potest ad illud per ecclesiam cogi.
163쪽
naretnμque quod tene turAd solicite vigilandum, ad non for Leanduin ',& infinita alia, & tamen non potest cogi ab ecclesia ut is cap. si Papa. distinctio.xv patet. Quibus autem scandalum pribetur de suo periurio, & uoto iacto, & alijs huiusmodi, praeueniens dominus dixit. super cathedram Moysi sederunt scribae,&pharisei. quae dici t se te, secundum uero opera eo iunolite facere. Et sic patet quod Papa ordinaria potestate arE C H R i s T o tet; ira donatus est, cum ipsius est institutus Vicarius, ut ei Apostoli, ecclesiae singula membra, & communitas subiecta sit, ipse uero soli ipsi Isisv CHRis To subiectus uiuat, sicutis nullo euentu nulloque casu nisi haeresis probriae sumptae iudicari, aut deponi possit, nisi ab ipso domino Igs v C H R i s T O. Pro cuius fide, ecclesia & apostolica sede haec ipso donafise scripsi. Romae die .set . Octobris Anno Salutis. M. D. X r. etatis uero meae. r. Rogoque lectores omnes, ut soli ueritati intenti passiones, sectas, paternas traditiones,cassis,uoluntarias glosas omnemq; nebulam a mentis acie ab ijciat, dc sic censores se exhibeant rectos. Ad Dei, di Gloriost Vir- ginis Mariae, &Apostolorum Petri, & Pauli laudem, & honorem. Amen. i
'Tractatus Thomae de Vio Caietani Cardinalis s. Systide coini pa tione Autoritatis Papae,&Concilij. Finis .
164쪽
PROLOGus, IN QUO RATIO. 'INTENTIO, ordoJue operis est. H A R 1T A s Iesia Christi, eius ecclesia Reuerendissis.in Christo pater, p otector & domine, cogit me uirum periculosum, enervatorε ecclesiasticae potestatis, falsarium, adulatorem atq; blaspsemum, ad haec quidem exemplum ii lius sequi, qui cum malediceretur non maledice bat , ad obiecta autem contra doctrinam in opusculo de comparatione auctoritatis papae & concilia per me edito, tuaeq; Reue
rendisi. dominationi dicato contetam,pro ueritate respondere.
Et licet plura obiecta sint, qui a uiris doctis pro quibus sistis opus illud scripssse me ibi sum contestatus facile sbluerentur,
quia tamen sapientibus & minus sapientibus debitores sumus, qui parati esse debemus omni poscenti nos rationem reddere de ea qI in nobis est fide. ideo responsones iuxta obiectorum amplitumnem extendendς sent. I isiis est autem conueniens ordo, si obiectiones iuxta ordinem capitulorum illius libelli afferant atq; solvantur. erunt siquidem haec uelut comentaria illius. Rogo igitur in primis omnes,ut meminerint sermonis formalis & subiectae materiae, meditenturq: diutius, antequa sententia Proserant, ne multiplicatis argumentis pro gloria ingenij, res tanta de qua agitur, in disputationem dialecticam aut etiam mphisticam deducatur. Et quoniam comunia singulis,& radices ramis praeponi dicunt, ideo & latius & altius secundum uires repetenda sunt rei huius fundamenta. Sciendum itaq; est , cum iura positiva ab ecclesiastica sint condita potestate,& in questionem uersetur ipsius auctoritatis ecclesiasticae stibiectum, non ex iure positivo, sed naturali uel diuino, aut utroq; ueritas pendet ut ex causa, a positivo autem iure ut a teste. Et secundum lumianis mihi concessi facultatem duo ita sunt fundamenta alteru
165쪽
iuris naturalis, alterum iuris diuini in quibus uniuersa moles d o ctrinet extollentis comunitatem ecclesiae supra papam in pote
state, sic quod papa sit illi subditus, sustinetur, quae si evulsa su erint, ruent omnia. Primo igitur lisc tractanda sunt sex capitulis , deinde sigillatim singulis iuxta propositum ordinem NU Ondendum.
EX N A et v R Axi igitur iure stabilitur auctoritas comuni. tatis ecclesiae supra papam, in hoe quod de iure naturae est , quod comunitas perfecta & libera est,ad quam spectat prouidere sibi de principe ,& tueri se contra eum quando in destructionem utitur potestate, & cogere, punire ac amouere illum quando demeretur. Huic.n. principio si adiungatur, quod ecclesia uniuersalis est comunitas perfecta & libera, & quod ordo grati institutus a Iesu Christo non tollit sed perficit naturam, manifeste concluditur, quod ad ecclesiam uniuersalem spectat prouidere sibi de papa, & tueri se contra eum, & punire, ac etiam de ponere illum , de uniuersaliter esse ita pra illum.
H AE C R A T et o quavis in ca. et . tuta sit, ex eo quod dominus Iesus ecclesiam non reliquit in hoc liberam, altius tamen eadem tractando dicimus, quod natura regis cum sit multiplex ex ipso naturae sonte cnam quoddain naturὼiter in uno,qui est naturale caput comunicationis illius, residet, ut patet in regimine domus, cuius auctoritas naturaliter in patrefamilias est. quoddauero naturaliter in ipsa comunitate multitudinis manet,ut patet
in regimine ciuitatis,secluso omni superaddito dominio ) ecclesiasticum regimen cum domesticum & ciuile complectatur iuxta illud apostoli ad Ephe. estis ciues sanctorum & domestici dei ac per hoc altius quid sit, non ex diuinae potentiae imensitate,nec ex diuine sapientit, iustitiae aut bonitatis decentia quoniam noest impossibile apud deum omne uerbum,nec dedecere deum potest quicquid uult) qualis naturae sit, sed ex ipsa natura facti contemplandum est. Sicut. n. domesticum reginae de politicum ex ipsis diffinimus, ita oportet ecclesiastici regiminis naturam ex seipso speculari. Et quoniam naturalis propagatio regiminis sicut . di aliarum rerum, orte rei iraturam ostendit, libet intueri quod ecclesia
166쪽
ehclesia non a singularibus aut a comunitate,sed a capite homo ἰgeneo Iesu Christo initium sumpsit originis, persectionis de pG testatis. propter quod ecclesi uuae dixit Ioan.xv.non uos me elegistis, sed ego elegi uos. N tura igitur ecclesiastici regimini Nah ipsa ua natiuitate elu pon ut in cothun state sit, me ut a nivinitate ad unum uel plures derivetur quemadmodum accidit in regimine ciuili humano sed ut in uno certo principe suapte natura fit. Et cum princeps iste unus atm idem domimis Iesin heri hodie & in secula uiuat di regnet, secundum naturalis iuris consequentiam oportet,ut ad ipsiam principem non ad comunitate ecclesiae spectet in sua absentia ordinare de uicario, non comunitatis ecclesiae qua, utpote stri ua nata, principandi iure caret,sed ipsius principis naturalis dominiconiunitatis ecclesiae Et hoc ipstim saluator noster per semet sem exequi dignatus est,dum Petreum apostolum tum instituit tauri uicarium post resurrectio:
item antequa coelos ascenderet, ut patet Ioan. ulti. Relinquit uulgitur quod sicut princeps ecclesiae non a coin unitate ecclesiae nat iraliter aiuctoritatem habet, ita illius uicarius non ab ecclesiae comunitate, sed a Iesu Christo autoritatem naturaliter habet . Patet ergo primo, quod ecclesiae comunitas secundum pro priam naturam considerata, non est talis naturae,ut ad ipsem spqctet prouidere sibi de principe, ac poliopneo ad ipsam spectat Rapte natura punire,deponere,& alia huiust nodi contra princirpem suum, quia serua cui dictum est) nata est. Patet secundo, quod ecclesiae comunitas secundum propriam naturam sumpta non est talis naturae, ut ad ipsam spectet instituere aut destituereulearium sui principis, qui uocatur papa. :Etsi ecclesiae comuni, tas potestatem aliquam habet in disponendo de uicario principis, quaecum: sit illa, non habet illam ex sua natura,sed aliunde. E κ μ i s autem facile patet evulsum esse fundamentum iuris naturalis pro potestate ecclesiae supra papam, quoniam falsum assumit, dicendo ecclesiam esse comunitatem liberam quo ad ius principandi, licet sit summa libera libertate gratis, quin potius ex ipso naturi iure supposita ecclesiae natura, in deus illi statuit, oppositum sequi monstratiun est. Ululeomo gratiae non tollit in ecclesia naturae ordinem,qui ibi natus est,esse. Non.n. in ecclesia natus est esse ordo talis, ut eius sit ius principatus, & a gratiae ordine tollitur , sed in ecclesia ex sua natura natus est ordo talis, ut ius principatum sit non in se , sed in domino . suo na turali.
167쪽
lurali. Tt hune naturae ordinem in ecclesia iconsequens est quod gratia non tollat sed perficiat, & Iesu Christi sapientia disipones
omnia suauiter complectatur. Facillime quoq; patet ex hac radice prouenire, quod omnia quae inducuntur conuenire alicui corpori mystico ad ius principatus spectantia , non spectant ad comunitatem ecclesii ex sua natura. Dico autem ad ius principatus Oectantia , propter ea quae ad priuatas personas spectant, ut uim uirepellere cum moderamime inculpate tutelae , & auferre
cladium de manu furiosi, & siquid eiusmodi est. haec siquidem dis mendo non fallemur. Sienum autem infallibile seruitutis ecclesiae comunitatis quo ad iid principatus est,quod non potest sesipsi minae retinere. nec duobus aut tribus comittere . haec enim posse comunitatem liberam manifestim est . Potest enim&per seipsam regetre, potestic t iuuiratum instituere, & alia huiusmodi, iam supra regem quem eligunt.quod ecclesiam non posse manifeste liquet, alioquin posset aut in pluribus simul locare potestatem iurisditionis paps , aut officium aliquod supra papa quo ad iurisditionem & regimen ecclesiae instituere in uno uel pluribus suppositis, sic & atalibus nominandis, quod loco ipsius comunitatis ecclesiae, ecclesiam & papam regeret. Quia igitur naturale ius fundatum sepra ipsam ecclesiae naturam,non instituit ecclesiam supra Iesu Christi uicarium,perscrutandum est,an aliunde ex iure.s.diuino ecclesiae comunitas hoc habeat ius.
ET Licsr hoc a multis affirmetur, & in Constantiensi atque Basiliensi concilijs diffinitum sit, quod ab ipso princiape Iesu Cliristo, ecclesiae comunitas habet imediate potest item Lupra papam ipsius principis uicarium,nullibi tamen in sacra scriptura in qua ius diuinum promulgatur hoc haberi asseritur, nisi Matth. i s .ubi dominus ait. Si peccauerit in te frater mus&α&subdit. Dic ecclesiae,&si ecclesiam non audierit, sit tibi sicut ethnicus & publicanus. amen dico uobis quaecunq; solueritis super terram, erunt soluta & in coelo, & quicunq; ligaueritis si Per terram , erunt ligata. do in coelo. In his enim uerbis patet
168쪽
ecclesiae, non alicui eius membro cecillesia naton aliquod fitem brum,sed collectione eorum significat datum est ut audiat, excomimicet, liget soluat omnem fratrem,& quaecunq; super te ram. Pluraliter quippe subiectu est, qiuecunq; solueritis, ad ostendendum ecclesiae autoritatem. . Ex hoc textu apparet primo sqvod ecclesia habet Mediate autoritatem ad uino aesu Gris sto. Persetipsum quippe hoc dixi ecclesiae, non mimis qua Psit cum dixit, pasce oves meas & quicquid solueris super terra &c a Apparet secundo,quod cum uicarius principis huius sit frater cuiuiq; fidelis ciuxta illud Matth. 13. omnes uos fratres estis si peccauerit in me, potest de nuritiari ecclesiae. N procedi secundum subsequentia. Apparet tertio, quia eiusdem potestativielhesse ordiuarium iudicem uicarij principis & aliorum singulab rum membrorum ecclesiae & ordinare de illis , quod ex hoc eo dem textu. ecclesiς comunitas instituta est simpliciter superiodad ordinandum de uicario domini & alijs ecclesiae membris. tHAEC RAae et o quavis in cap.9.illius libelli multipliciter tractata ac seluta sit, altius tamen & latius si fieri a me potest r petenda est, quia hinc omnia pendent. Et quoniam principia cis
snoscimus ex terminis, examinemus primo quomo oportet hic sumi ecclesiam cum dicitur. dic eccles di si ecclesiam non audiet ris&co Oportet uaq; semionem hunc ueriscari de ecclesia, aut 'uniuersaliter.i. de omni ecclesia, aut singulariter de ecclasia uni uersali, seu de ecclesia simpliciter, aut de aliqua determinata ecclesia, aut de ecclesia indistincte non determinando hanc uel illam. Oum enim sermo sit de ecclesia in adu audiendi & iudicandi, alius iriodus esse non potest, quo de ecclesia hoc uerascetur. Oportet enim aut o innibus aut alicui ecclesiae, aut toti uniuersali ecclesiae competere iudicium hoc a domino traditum.1ἰ: Et quidem quod no ii singulari or di sela uniuersali ecclina sermo sit ex hoc conuincitur,quod prsceptum hoc domini de denuciatione peccantis proximi in me, non me obligat ad recurren, dum ad uniuersalem ecclesia. Non n. oportet ut peccante in me
fratre meo,& mst adhibitos testes incorrigibiliter perniciose, diς a concilio uniuersalis ecclesiae,ut patet. Et tmen si sermo istet besset de sola uniuerint ecclesia praeceptum domini ad hoc libgaret, quia ligat addicendu cccitas uniuersali iuxta hunc sen,
Rim. Esset. n. tensus. si peccauerit in te frater xuiis ecclesiae
uniuersali. Amplius, Si tu hoc textu data est PQ testas ecclesiae
169쪽
iuilitersili , citiis noli sit ei data maion intelisiue potestas qua Peutro cutriq: emineadem potestas data est, du utriq; dicitur.quod ornq: ligaueris ues solueris stim terram &c. quomodo ecclesipcomunitas maiorem ibi qua petiD.potestatem iurisditionis usur, pati Quomodo rursus Christus a ternaesari ti uas equales lintensiue potestates in ecclesiaabsq;tertia supra ambas iustituit. mutuo.α se impedient,cum parin parenition habeat imperium. Quomodo perplexas reliquit oues,uel liberas, ut aut Obediant cui uolunt, aut neutri,aut utriq: praecipienti contraria siniui3 Nodi ur est sermo praesentis textus de sela ecclesia uniuersali. bi ,
Et per idem patet.quod non est sermo die ecclesia simpliciter sui di istinguitur contra ecclesiam talem: ut puta Mediolanestin, Bononiensem dcc hoc.n.nihil alitae est dicere, qua quod est sex nio de ecclesis uniuersali quod excivisum est. Et quia non est maior ratio de una ecclesia qua de alia, ideo patςt quod non secino de aliqua ecclesia determinate, nec de omni collective aut distributive propter praedictam rationem,quia non teneor denticiare o nibus ecclesiis peccantem in me fratrem. Sed sermo est
de ecclesia indistincte seu indefinite ita quodecclesiae datum est
audicium s atris peccantis non determinando hanc uel illam. quoniam actiones sent singularium,&aetor sequitur forum rei', determinatur in quolibet ecclesia a fratre peccante,ad ecclesia .sfratris peccantis. Itaquod sensus literatis illius tex.emipee cauerit in te se iter tuus, dic ecclesiet illius, & si illam non audiue rit&c. Et ad hoc proculdubio obligat praeceptum absq; ullo in conuenienti . & esimuni animi conceptione ac consuetudine ec elesi roboratur, disponit naq; sic intellecti doctrina dottani, omnia simiter. Nec. fallaris mile intelligendo ecclesiam pecca, tisi fratris , quoniam ecclesia illius est non sela sua propria, sed quascimq; alia iuris ditionem habens super illam , ut patet. l
dicitur, dic ecclesiae. cap. 3.
E M o C rursus uocabillo ecclesiae uidendii est quid significet in hoc textu,cu dicitur. dic ecclesiet. Et ne i multiti ne expositionu uagi estimemur, ,sprie sumi admittes ecclesia AE couocatione seu collectione fidelium. Mutante isti quod ecclesia hoc in loco significat coitate fideliu non in seipsis , sed in pre- ' V a latis
170쪽
latis eorum, siue papa intersit siue noti. : Sed quod hilahon se sensus literatis, ex eo patet quod in una di eadem significatione oportet intelligere in hoc textu ecclesii nomen respectu cuiu=cunque peccantis ecclesia sit..Cum enim ut ex dictis patetandi. sinctὰ dictum sit. dic ecelesie peccantis fratris c quam ille tenet audire di non magis de uniuersali qua particulari aut econtra,
oportet univoce lagitificareecclesiam,cum applicatur ad uniuersidem, & cum applicatur ad particularem,ut patet. Constat amtem quod cum denunciandus est frater ecclesiet mediol.luq ecclesiae, non precipitur a domino quod dicat ecclesie illius.i.communitati, siue ehiscopus intersit siue non. Ergo cum precipitur dicendum ecclesiae lindistin , non intelligitur communitas iue eaput uelit esse siue non. Vnde sciendum est, quod licet exui uocabuli die ecclesiae, significet die conuocationi proculdubio fidesium,ex contextu tamen literae quia subditur .amen dico uo hisque iiq; solueritis super terram &c. sumitur quod non de quacunq; conuocatione fidelium, sed de auctoritatiua intelligitur, alioquin conuocatio fidelium mediolan. sine eius prelato haberet a domino potestatem iudicandi doc. Perinde ergo est dic ecclesiae didiὰ auctoritatiue conuocationi. constat autem in ductive in singulis ecclesiis,quod auctoritatiua conuocatio non est,ubi prelatus illius conuocationis deest, igitur necauctoritati itia conuocatio omnium fidelium est, ubi omnium fidelitim pa, sor & rector qui est papa, deest omnino.c tam per se quam per alium. Et est sermo de auctoritatiua conuocatione seu ecclesiasmpliciter & absolute,& non secundum qu H, seu respectu hilus , puta papae heretici deponendi, uel electionis futura quirimus siquidem nimc superioritatem simpliciter & absolute. i Explanatur aut amplius qin dicimus.s quod in note ecclesii: Ihoc testu claudimrillius ecclesiis prelatus: Quia si nα inchiditur prelatus illius,oportet alterii duoru dicere, aut quod coitas fide Iiu in ecclesia aliqua particulari habeat et inuito episcopo a d mino iurisditionis potestatem excomunicandi &c. aut quod node comunitate sit dictu, dic ecclesia . di similiter quod non est ei dictum,quecuhia: Glueritis super tetram &c. Sequela paret,quia liecclesiae data est aucti,inas.& si nomine ecclesis intelligitur communitas,ipsa coitas uelit noli piscopi auctoritatem habet,& si non habet,relingi ars ipsa non significat ecclesiae note hoc in loco.Primu aut horu animari no potest, se du igitur est veru Iucatus