장음표시 사용
181쪽
hsupauerunt sibi hanc potestatem electivam papi tanto tem pore antequam institutum aut approbatum fuerit per generale concilium de electoribus η qua conscientia tot sancti uiri electionem toti ecclesiae a Christo commissam irrequisitis alijs a
paucissimis tractauerunt, fecerunt, acceptaverunt, exercue
runt e Sed de his latior erit sermo. Haec autem dicta sunt ad ostedendam falsitatem assumpti in hac obiectione. Dixi in ca.quarto eiusdem,quod pret ualuisset sententia Ioa.dic. Sed obiectio. contradictionis proprie in ca. a 3. tractabitur.
t Iixi in ca. sexto eiusdem, papam esse caput ecclesiae uni. -- uersalis, non Elum singulorum membrorum,ut inimici ueritatis glosant. OB Ii Ci TvR contra hoc dupliciter. Primo, quia falsum est papam esse caput ecclesiae uniuersalis collective sumptae. Tum , quoniam ecclesia non est Petri, sed Christi, iuxta illud Matth. I 6. super hanc petram edificabo ecclesiam mea, no tuam. Tum, quia papa est minister ecclesiae, non dominus, ecclesia autem est cui ministratur, ac per hoc maior, iuxta dictum saluatoris , maior est qui recumbit quam qui ministrat. Tum , quia omnes autoritates dicentes papam esse caput ec clesiae, intelliguntur de ecclesia pro singulis ecclesijs particula ribus , respectu quorum est caput ministeriale, & non pro tota ecclesia collective. Secundo , quia licet concedatur Petrum esse caput ministeriale etiam totius ecclesiae uniuersalis, non tamen oportet omnem proprietatem capitis in eo saluari, & specialiter superioritate in autoritate respectu totius residui. Et hoc pricipue,quia to in ecclesia non clicitur corpus Petri, sed corpus Christi, ut patet ad RO. I l.
Et confirmatur hoc. quia rex dicitur caput regni, non tame propterea est regno congregato superior, sed qualibet eius
REsPONDEO. Et ad primi quidem probationem primam, quod ecclesiam non esse petri sed christi, non arguit pe-trum non esse caput eius . sed pereum non esse caput illius ex se, sed loco christi: ut patet. Ad secundam uero probationem, quod petrum esse ministrum ecclesie ut cui ministrat, non est esse inseriO-
182쪽
inferiorem potestate, sed exercitio, unde ipse dominus de dicit, quod uenit ministrare, & papa uocat se seruum seruorum dei. S sic est in ueritate. Ecclesiam autem esse maiorem papa ut sinis est maior eo quod eli ad finem,uerificatur quod est esse melius, in his . n. quae non mole magna sunt, idem est maius quod molius secundu Aug. papatus siquidem est propter ecclesiam &none colura. Vnde ex hoc,quod papa non e it dominus sed minister, N ecclesia maior bonitate di nobilitate, nihil habetur contra potestatem capitis, contra qua tenditur. Ad glosam demum cor munem , dicitur quod licet multet auctoritates possent sic glos
ri,non omnes tamen sunt illius capaces,ut in libro oste sum est. Ad secundum autem dicitur, quod ecclesiam non esse corpus petri, sed Christi, uerum est, quia Christus non solum caput mysticum eius, sed mysticum suppositum ipsius est, ut patet ad Ephe. i. Vbi de Christo duo dicuntur.cquod est caput eccle- quod ecclesia est corpus eius. Et primae ad Cor. 12.expresse dicitur. sicut. n. unum corpus est,& multa membra habet, omnia aute membra corporis cum sint multa, unum tamen corpus
sunt, ita & Christus. Ex hoc aute,quod ecclesia est corpus Christi re non Petri, non sequitur quod Petrus no sit caput loco Chrisi, sed quod Petrus non sit ille, qui operatur per membra huius corporis, sed Christus,qui per Petrum & ceteros operatur. Et similiter non sequitiar, quod illud caput loco Christi non sit supra ius auctoritate residuo corporis Christi,ut manifeste liquet. Ad confirmationem dicitur dupliciter., Primo quod nullus dicit,quod ex esse qualitercunq; caput alicuius multitudinis, sequatur potestas iurisditionis super illa multitudine', cum multipliciter aliquid possit dici caput alterius metaphorice. Papa autem est sic caput, quod est pastor,episcopus director totius ecclcsiae, di non solum singularum,ut auctoritatibus & ratione ibi probatum est. Dicitur secundo,quod sicut rex est caput regni,ita superior eo.&propterea rex qui dependet a regno collective, noest caput illius,& ideo non est supcriore o. sed singulis partibus. Rex autem qui etiam a regno collective non dependet ut est reagnum est caput etiam totius congregati,& superiore o. Vnde arguere ab esse caput in rege dependente a regno , ad esse caput in papa, non est rectum. eo quod papa non dependeta regno ecoclesiae,nec uices ecclesiae gerit sicut rex talis uices regni, ted solious Iesu christi uicarius est.
183쪽
Drx I in eodem cap. 6. quod potestas electiva ipsius Papae in Papae potestate est. Sed quia in cap. 22.latius tractatur, ibidem obiecta soluentur. Dς ε' τVLVM TERTI v M.
I xr in eodem cap. 6.quod non est maioris autoritatis concilium autorizatum a Papa, quam ipse Papa. Oali CITvR CONTRA . Primo ex glos in cap. legimus recti,dist. Statuta concilij generalis praeiudicant statutis Papae, si contradicant. Secundo, quia constitutio Calcedonensis coucilij praeualuit reclamationi Leonis de Constantinopolitana sede, ut patet in cap. antiqua. de priuileghs,& xxij. di. renovates. Tertio quia consuetudo generalis ecclesiae pontificale statutum abrogat.
R Espo Nnno. Et de glose primo dico, quod ipsemet non assertiue dicit illam sententiam,sed argumentum ad illam dicit , ut patet etiam ex seipsa in cap. nemo q.ix. ad quam se remittit. Secundo dicitur, quod uerificatur dς statuto concilij superuenientis statuto Papae: quoniam quemadmodum ipsemet Papa ius condendo priori contrarium, illud tollit culpatet in cap. licet in H 9 ita etiam concilij autorizati a Papa constitutio, Papae
constitutionem priorem contrariam tollit. De uigore aut concilii circa sedem Constantinopolitanam,dicitur quod non concludit superioritatem concilij supra Papam, sed tolerantiam papae. Videmus.n. continue praelatos cedere multitudini magnatum,quamuis si ptate uti uellenticompescere possent. Quamuis de reclamatione Leonis nihil in capitulis illis habeatur .imo ibi humilis est locutio dicentium, petimus,&c. De ui autem consuetudinis uniuersalis,dicitur quod si hoc cocluderet ecclesia supra
Papam,concluderet et ecclesiam supra seipsam ecclesiam: quoniam et statutu uniuersalis ecclesis, neralis consuetudo abrogat. unde abrogatio istiusmodi no fit piatiue, sed executive ex parto ecclesiae,& negative ex parte principis,quia.s non cogital xi in eodem 6.c.quod si ecclesia,hocpst coitas ecclesiae a se secluso Papa haberet piatem supra Papa,quod ecclesiae regimen esset democraticum seu populare, in quo tota autor, to apud nullum residet, sed in tota communitate. Oni I cITVR contra sequelam. quia non dicitur regiminreuale, innuo sit unicus toto resviuo superior c quia tunc non
184쪽
esset in ciuilibus aliquod reginae regale ed quia eth unicus, qui
totius populi uices gerit,quolibet particulari superior. RESPON DE o. quod sequela est optima formaliter intelle, et is terminis: quia si in tota communitate sola, est autoritas,ergo ut sic constituit regimen populare , quamuis inquantum ali quem unum preficit,constituat aliam speciem regiminis. Rursus sequela eli optima de supremo regimine ecclesis, de quo est quaestio, quoniam si in tota communitate, di sola est uniuersalis ecclesis potestas, summum regimen , summumq; tribunal elusi, dum,ad quod omnia resoluenda sunt , esset populare, ut patet, qucq ii id esset de regimine medio per unum.Unde si in regno alii quo populus est sepra regem, manifeste sequitur, di quod coim munitas populi ut sic regimen est populare, de v, summum tribi . nal est populare, quamuis exerceat per aliam regiminis speciem c puta per regale P supra alios iurisdictionem suam comuniter . Nihil igitur obstant obiecta dictis, quoniam cum regimine regali medio, stat supremum populare , de quo est quaestio. & sor
totius reliquae ecclesiae, ex illa autoritate Pasce oves me ias, M. quod Papa est pastor uniuersalis ecclesiet,& non soluna isingularum ovium. OBIICi TvR respondedo dupliciter.Primo per intemptionem negando. shoc. Secundo per limitationem, quod Papa est pastor totius ecclesiae quantum ad administrationem pabuli spi-liritualis, uerbi Dei & sacramentoriim. Haec .n.non exercentur Per communitatem sicut actus iuridici. REsPONDEO. Et negatio quidem , irrationabilis inserius' in 7.cap. ratione monstrabitur, nunc autoritate inducta.ostenditur. Cum dominus dicit, pasce oves meas, illimitate admittitur, ergo non est limitandum ad singulas, & non omnes, ut negatio ista limitat, nam singulae, & omnes suae oves sunt. Secun
da autem responsio , aut nihil dicit, aut seipsam interimit. Nam dupliciter potest intelligi concessum, quod Papa est pastor totius ecclesiae quantum ad ministrandum uerbum Dei & sacrameta. primo autoritatiue .secundo ministerialiter respectu totius ecclesiet . Si autoritatiue, ergo ipse uere superior, totae ecclesiae com munitate est, nam autoritatiue pascere uerbo Dei, & sacra
185쪽
mentis, est aetiis superioris absolute respectu illius qui sic pasci tur, ut patet inductive. & sic responsio interimit seipsam. Si autem ministerialiter, ergo non habet Papa ex se in pasceoo plus quam in actibus iuridicis, potest siquide , Sc actus iuridicos omnes ut minister ecclesiae communitatis apud istos . de sic respon filo nihil dicit. Est ergo Papa uere pastor autoritauiue uniuersalis ecclesii & singularii perionaru eius in iudicio,& iustitia,& uerbo Dei, &α uice illius qui pascit omnes in innocentia cordis sues D ς' η TVLVM SEX Tu M. ixi in eodem τ. cap. ex illa autoritate, fiet unum ouile& unuspastor, quod Papa est pastor illius ouilis , & non
l O si et C r T v R, quod Christus dixit Petro, pasce oves meas , non tuas, & quod Christus dedit potestatem ovili supra pa
RasPONDEO, quod Petrum esse pastorem ovium non suaru sed Christi, concludit ipsum esse pastorem non ex se, neque lo - co ecclesis communitatis ut obiicientes dicunt θ quoniam oues, nec sunt Petri, nec sunt communitatis ecclesiae, sed loco Iesu Christi, cuius lius sunt oues proprie. Vnde ex hoc nihil aliud habetur , nisi quod Petrus praeest ovili non suo, sed Chri-si,non ex se, sed loco Christi. Quod autem additur Christum dedisse autoritatem ovili supra pastorem, uoluntarie dicitur, &ipsis uerbis domini dissonat de repugnat. Dissonat quidem,quia ovile illius pastoris ecclesiam constituit. regulare est autem ut pastor praesit ouili ,& non econtra . Repugnat autem ut ibidem deductum est quia non fieret unus pastor iuxta uerbum domi- .ni,sed duo. s. Petrus & ipsum ouile. Et quia de Petro uoce domimi constat dicentis, pasce oves meas :&quod unus tantum sit, eiusdem auctoritate domini patet, consequens est ut alter pastor factus sit contra domini sententiam. D 'PRTVLVΜ SEPTIMUM. I xi in eodem τ. ca. quod non minus Papa est episcopus ecclesiae catholicae quam quilibet episcopus suae ecclesiae, ex hac propositione inferendo superioritatem eius super ecclesiam catholicam, & non solum super singula membra, sicut est in aliis episcopis respectu suarum ecclesiarum. O A 1 1 C.IT v R,contra similitudine. Tum quia episcopus pariticulatis gerit uices uniuersalis ecclesiae,quet est sit pra suam coita
186쪽
rem . Tum quia ecclesia particularis cui praeficitur episeopus, habet superiorem in terris, qui praeficit illum episcopum. R E O N D E o. Et primo quod ratio non fundatur siler si, militudine, sed super proprietate huius sententiae, papa est episcopus ecclesiae catholicet, quavis declaretur ex simili, imo eadε ratione in alijs episcopis. Ambrosius est episcopus ecclesiae Mediolan. &c. Unde cum ex ista propositione forinaliter intellecta, Papa est episcopus ecclesiae catholica ,sequatur ipsum esse episcopum comunitatis ecclesiae, satis habetur intentum. Obiecta autem afferunt dissimilitudinem in non causa ut causa. iram in eo quod est esse episcopum catholicae uel talis ecclesiae,potest considerari quid importet esse episcopum,& potest c6siderari a quo fiat episcopus. Et obiecta quidem procedunt considerando a quo fiat uel fieri debet episcopus,ratio autem procedit considerando quid est esse episcopum. Constat autem quod ad iudicandum de naturis rerum, causa formalis & quod quid
est, concludit efficaciter undecunq; fiant essective, siue.n. homo fiat a deo cui Adamo siue ab esto homine, ut nos, unius naturiesumus. Et similiter siue episcopus sit a papa, siue ab uniuersali ecclesia, siue habeat superiorem siue non, unius naturae est inquantum episcopus, quavis alterius naturae sit inquatum subditus Vnde ut unico uerbo dicatur,ratio de episcopo ut sic loquitur,obiectiones autem de episcopo inquatum subditus alteri & alterius& ab altero. Propter quod cum papa sit uere episcopus ecclesiae
catbolicae, sequitur ut ibidem dixi,'est primo episcopus ipsius
ecclesiae catholicae, & secundetii io singularium. m quia non mi nus est ipsae catholici ecclesiae episcopus qua Ambrosus episcoapus ecclesiae Mediola. essetan.longe minus, si non esset episcopus totius,sed singulorum membroru tantu. Tum quia actus,pprius
episcopi,qui est seperintendere,primo fertur super bono ipsius catholicet ecclesiae,& secundario stiper bono singulorum,ut patet ex hoc quod papa ad hoc tenetur sub peccato mortisti ex boc pest papa.constat autem potestates per actus proprios cognosci. Nec ad hoc uideo responsionem, nisi diceretur quod papa habet hunc actum inquam gerit uices uniuersalis ecclesiae, cui primo conuenit iste actus,& ex eius comissione conuenit papq.Sed
haec responsio potest dupliciter intelligi. Primo θ papa habeat
hunc ai, im dependerer ab ecclesia, sicut rex creatus a regno, ocia hoc sensu falsa est,quia sic papa esset uicarius ecclesiet,& no immediate
187쪽
mediate ipsius Iesu Christi, quod monstratum est esse falsum, Scampliu, monstrabitur.Secudo potest intelligi,quod papa bal thunc actum ex suo ossicio, supplendo id quod ecclesiae conueniret,si non esset subdita. Et in hoc sensu est uera responsio sed nihil obstat rationi, ut patet.
DIη i in eodem septimo ca.quod papa habet supremapoaestatem in ecclesia dei,& ex hoc deduxi ipsum esse supra
onai C i T vR glosando, primo quod potestas papae dicitur suprema respectu potestatu particulariu non aut respectu potestatis coitatis totius ecciesiae. Dicitur secundo quod ex hoc quod ponitur suprema potestas in papa , & suprema potestas in ecclesia,non sequitur quod sint duae supremae potestates in ecclesia dei, quia potestas papet est propter ecclesiam, iuxta illud,pou
fuit uos deus regere ecclesiam.ubi autem unum propter alteru, ibi unum tantum, ut patet in topicis. Rps PONDEO. Et glosa quidem allata repellitur ex magna
differentia inter se du quid & simpliciter.De papa asseritur fimpliciter,quod habet suprema potestate in ecclesia dei,ut patet intex.allegato ibi glosa aut ponit papa habere potestate suprcma secudum quid,quia in respectu ad aliquas, & non ad omnes potestates in ecclesia dei. Repellitur quoq; ex literati expositione illius superlativi suprema. potest.n exponi negative & positive.i. non habens superiorem,& omni alia iuperior.& utroq; modo repugnae glosae illi. Quod aut obhcitur sequelae,nihil est,quonias coitas ecclesiae est latae potestatis quod papa subest ei, oportet quod obiectum proprium potestatis ecclesiae & obiectu propriupotestatis papae se hibeant secudu supra & sub proportionaliter
licut ipsae potesttates. Et hoc et e manifestu ex eo quoci coe bonit ecclesiae totius est propriu obiectum potestatis coitatis ecclesiae, honu aut singulorum est proprium obiectum potestatis papς cosequenter loquendo,quia potestas sita propria secundum illos est primo respectu sinHlorum. & respectu boni cois totius,papa non intromittit se nisi ut utens potestate ecclesiae ut instrumetum illius. essent ergo uerissime due potestates supremae,& stibordinate simul, quod est ridiculum. Ad id uero quod dicitur, potestas papae est propter ecclesiam. dicitur quod secundum ueritatem est uerum,& nihil iuuat ed secundum hypothesim eoru non
188쪽
esset propter ecclesia eode modo formaliter sumptam, propteeqita esset potestas illa ecclesiae, quia ista propter ecclesiam collective, illa uero propter ecclesiam distributive. Unde cum regula ex unitate obiecti non obstet.& potestas non sit propter potestatem sed sub potestate,n5 uideo quomodo obstet regula topica.
Di x i in eodem septimo cap. quod papa est proximur, & 1-
mediatus uicarius Christi, ergo nullam habet in terris postestatem priorem se, de inde intuli ecclesiam non habere 1- mediate ordinariam autoritatem a Christo N papam non media te ecclesia habere autoritatem &c. λο a ii Ci T v R glosando , quod papa dicitur Imediatus uica rius Christi, quia potestas uicariatus sui, estimediate instituta a Christo & ecclesiae collata,&non propterea quod habeat a Christo non mediante ecclesia. ita qudd papa est immediatus uicarius Christi,sicut apud apostolum reges sunt ministri dei in uindicta malefactorum,qui tamen mediante populo fiunt. REsPONDEO. Et glosa quidem repellitur ex differentia inter medium in instituendo principatum, & medium in principando. disserunt .n.haec sicut coelum&terra. Et esse immediatum uel mediatum uicarium, non attenditur secudu institutionem solam.
sed secuitu ipsum principari. Declaro singula breuitatis causa in exemplis.Christus instituit absq; medio potestate episcopalεS sacerdotalem nstituit mediante ecclesia potestate ordinuminorum, & subdiaconatus secundu aliquos.in istis est medium in instituendo, in illis no. Papa instituit legatum,qui comittit uices suas alteri. legatus principatur sub papa absq: medio,vicarius aute legati cum medio in principado, dependet. n. principari huius a principatu legati & no sola electio ipsius. Ex his aute 4iquet quale mediu negatur,ciam absolute dicitur aliquis inaediatus uicarius alicuius principis,quod . s. negatur mediu in principando, ut patet inductive. Vnde cum papa absolute & absq; limitatione aliqua asseritur proximus & inaediatus hristi uicarius, negatur medius principatus inter Christu & Papa inferior Christo & Q.
perior Papa,cuius uices gerat Papa. St. n. medius principatus t lis est ut isti concedunt ponentes ecclesiae totius coitate esse tale principatu licet Papa posset dici uicarius Christi, non tame potest uere dici simpliciter & absolute inaediatus uicarius Christi, sed imediate uicarius ecclesiae,& mediate ipsius Christi. Immediatio
189쪽
diatio autem inititutionis potestatis papae a Christo, non facit ipsum Papam Christi uicarium immediatum nisi secundum quid. L. secundum potestatis suae institutionem Sic. n. quilibet episcopu Spotest dici immediatus uicarius Christi,quia cuiuslibet potestas immediate est instituta a Christo .constat autem, quod aliud intedit determinatio ecclesiae & sancti patres, cum asseritur Papam immediatum esse uicarium Christi. Unde ratio stat in suo robore. Ad id uero quod additur de simili in regibus . dicitur quod non dicuntur proximi& immediati ministri dei , sed uices multitudinis gerendo , dei ministri proculdubio sunt. Longe autem aliter est de Papa,qui non gerit uices multitudinis, sed I su Christi. Et scito quod inter regem creatum a populo,ut Saul ut stan do in naturali iure fio & regem datum a Deo, ut David,& Papa
factum a Christo, ut Petrus.& Papam electum ab ecclesia, ut reliqui. tanta est in representando populum differentia,quod rex tacreatus a populo qua datus a Deo, populum Seius potestat mrepresentat, licet naq; in fieri differant inter se cquia alter a po 'pulo, alter a Deo praefici tuo in natura tamen offici jS: potestatis ii distinguuntur. Nam quemadmodum organum naturale puta manus si sit a Deo miraculose, perinde est ac si esset a natura, ita organum politicum muta rex cum est a Deo, perinde est ac scitet a populo.&propterea eius potestatem utroq; modo fa ctus representat & exercet, illiusq; uices gerere dicitur, & no dei.imediate. Papa autem siue a Christo immediate. siue minister ioecclesiae mediante factus,eiusdem etiam est naturae & potestatis.& non representat potestatem populi ecclesiastici, nec ipsum,sed dominum Iesum Christum immediate, & illius solius uices gerit immediate. Et ratio diuersitatis in rege & Papa est,quia potestas regia naturali iure est in populo primo, & ex populo derivatur ad regem,potestas autem papalis supra naturam est, & diuino iure in persona unica, non in comunitate primo est. statuente Christo Ioan. 1 o. formam supremi ecclesiastici regiminis in unica persona.cum dixit.alias oves habeo,& illas oportet me adducere,fiet unum ouile &unus pastor.& determinante eodem talem formam ad persona Petri in sua perpetua successione I Oa. ut t.cum dixit illi,pasce oves meas. Vnde Papa solius Christi uica rius est,de non ecclesiae.& pristerea diffinitum est per ecclesiam,
190쪽
D xi in eodem septimo cap. conclusionem hane papa potestas est supra ecclesiam uniuersalem,& concilium generale ut distinguitur contra papam. O B i I C i T v R primo autoritate Aug. in epistola ad Clo- trilini Eleutium, Foelicem grammaticum Zec. quq inter epistola s est i 61. ubi loquens de depositione Ceciliani Carthaginen .episcopi, dicit. Ecce putamus illos episcopos qui Romae iii dicarunt,non bonos iudices fuisse, restabat adhuc plenarium ecclesiae uitiuersale coiicilium. ubi etiam cum ipsis iudicibus cau-lca posset agitari. ut si male iudicasse conuicti essent, eorum sem tentiae solueretur Sc. Et inter episcopos Romae iudicantes, comprehendit Melchiadem papam: ut patet ex epistola illa. Ex quibus uerbis manifeste sequitur,quod a Papa& concilio simul particulari,potest appellari ad concilium uniuersale, & sen
tentia eiusdem soliti. Secundo autoritate octaue synodi can ne . a I. cuius pars habetur. ar. di. inca. diffinimus. ubi dicitur. Vniuersalis synodus cum conuenienti reuerentia,quamlibet que istionem de Ro. sede exortam audire tenetur: & in ea proficere: inon tamen audacter sententiam in Romanum pontificem dice-I . Ex quo patet quod licet omnem questionem de Romana sede diffinire habeat synodus: id tamen cum reuerentia propter illius eminentiam facere debet. Tertio autoritate Damasi P
pae,quae ponitur inter epistolas Ambrosij, epistola. 71. ubi Damasus dicit respondendo. Cum huiusmodi fuerit concilij captiensis iudicium: ut finitimi Bonoso atq: eius accusatoribus iudices tribuerint, aduertimus quod nobis iudicandi forma competere non posset. nam si integra esset hodie synodus, recte de his quae uestrorum scriptoru coprehendit series decerneremus. Vestrum est igitur qui hoc recepistis iudicium, sententiam serre: uicem. enim synodi recepistis: quos ad examinandum synodus elegit, Et insta. Vos.n. cut scripsimus) totius synodi uicei dei decem iis nos quasi ex synodi autoritate iudicare non conuenit.
Ex quibus manifeste patet primo, quod Papa dicit se no ponse de illa ealisa eognoscere,de qua posset, si synodus adhuc esset integra. i. nihil commisisset. Secundo, quod Papa confitetur non ibium concilium esse eo in iudicando superius,sed etiam deputatos per concilium,in ea causa in qua deputati sent. Quarto autoritate canonis in ea. si duo. di. τρ. ubi dicitur, l