장음표시 사용
281쪽
so quod nullas suas eximit omnes suas comprehendit direndo, pasce Oves meas. Et obserua peruersit tem expouendi, quando apud Matth. dicitur super hanc petram edificabo ecclesia meam de omni ecclesia Christi intelligendum putant, ne unam solam. ecclesiam super petram edificatam fateantur, quado uero apud Ioannein petro dicitur pasce oves meas, indefinite exponunt, ne oues Christi sub imo pastore compraehendant. Ibi rem singularem unam. s ecclesiam catholicam, contra omnem rationem distribuunt uniuersaliter,hic res diuersas,multas. Coues distribus re uniuersaliter recusant,ut hinc uideas falsos esse eorum sensi'. falsum. n. etiam a seipso ditanat. Et per oppositum quia uero omnia consonant ecclesiasticus sensus sicut liabet quod ibi ita iunica intelligitur ecclesia catholica ut compraehendatur Oimaev'ichristi particulares ecclesiae in ea tanquam partes in toto,ita hic ioues christi ita intelliguntur explicate per pronomen meas, ut nulla relinquatur quae sub pronomine meas comprehenditur.
ET PROPTER A A non oportuit apponere omnes, quia, quaecunq; oves ad quas extenditur pronomen meas, comprae .lhcnduntur cum dicitur pasce oves meas,sicut Io. X. omnes com iPraehen sunt Christi oues cum dixit dominus, Mimam meam , Pono pro ovibus meis,& rursus QR es meae uocem meam audiit ne i&c. Unde ii meas uniuersalis signi supplere effectum altiori ratiosne necessario appositum patet, propterea norue sinula iudi .lcitim de hoc tex. se illo, docete omnes gentes. ibi . n. tam. suas. quam non suas per clectionem gentes docendas mandauit, hic uero oues suas pascendas commisit sufficiente per li meas com Praehendens omnes,ut ratione & testimonio scripturae monstras, tum est clarissime constare ex eodem euangeli i ii
Et hinc confirmatur sensus catholicus,quoniam quod ibi chri istus promisit,hic exhibuit,& propterea quia ibi totam ecclesiam
promisit, hec omnes oues commisit. Et confirmatur rursus ex uerbis domini Io .α alias oves habeo quae non sunt ex hoc ovis ili,& illas oportet me adducere,& fiet unum ouile & unus pastoris . n. ex ovibus omnibus ovile unum constare debet sub uno p store, consequens est ut cum unus pastor institui ur& dicitur Pasce oves meas,illius unius ouilis cura committatur. Dubitan.
dum . n. forte fuisset si plura haberet Christus ovilia, de quibus stis ovibus loquaeretur. cum autem unum tantum ouile se habere testetur, du bitari non potest quas suas oues committat, nisi i
282쪽
mis adeo decipiat ut de parte tantum ouilis curam e mmittat. Et conficinatur rursus haec sensus ex sanctorum expositione,quoram auctoritates latius inferius afferentur. Unde Theophilus hic dicit. finito prandio commissioneni ovium mundi petro comis mendat, non alij. Ad secundam uero obiectionem dicitur, quod non est imposibile, sed necesi arium atq; utile omnes chria stiloues pasci ab uno ut catholicae ecclesiae capite. In hoc autem pascendi modo.f. ut a capite calliolicae ecclesiae, clauditur quod christi oves diuersis coadiuuatibus membris pascuntur a capite, sicut totum corpus a capite regitur coadiuuantibus alijs membris Unde non est dicendum petrus pase. i. facit pascere, sed quod ipse ut caput per alia comembria coadiuuantia pascit om-nra christi oues. quod no posse per principem laicum aut quemcunq: alium qui non est caput ecclesiae fieri constat.Tantoq; posibilius est a petro pasci omnes christi oues,quanto petriis uica rius est christi uitientis,regnantis de assistentis ad dirigendum,ia spirandum atq; adiuuandum..Vnde patet solucio tertiae obiectionis,commissum cst. n. petroseli non ut selus omni modo,sed ut solus tanquam caput catholicae ecclesiae pascat, omnes christi oues.& propterea non pec cat si per commembra adiuuatur ad pascendum christiones, sed pec ret si comcaput ecclesiae catholicae sustineret. i Ad quartam dicitur , petrum nullum misisse apostolum, quia preventus est a Christo domino, qui naisit apostolos Ioan. io. sicut misit me pater & ego mitto iios. Et propterea poterant auctoritate aplicatus episcopatos ordinare absq; habita a petro facultate. Ad quintam dicitur,quod distributio apostolorum ad apostolatus executione spectat,& nihil penitus obstat pastorali officio petri,sicut in nullo eius autoritas imminuita est ex hoc quod christus apostolos misit, hoc.n. ad legationem illud
uero ad executionem pertinet. Et per hoc etiam soluitur sexta obiecti . nam quantum ad executionem apostolatus paulus loquitur,ut ipsa uerba clare testantur.qui operatus est in apostolatum. Cum his.n.diuersis ex. .
curionibus euidenter sint unitas pastoralis , curς apud p
283쪽
TRO PER HAEC vERBA PAsCa ovas meas , commissum a christo Tomisicatum totius e clesiae esse. Cap. 11.
EC c Lesi AE totilas pontificatum petro per haec uerbx
collatum inficiantur aliqui. Primo, quia pascere non gnificat principari aut esse primum. Secundo, quia ver-bu in christi est uel exhortatori u uel praeceptorium ad pascendii, non ad subhciendum oues. Et si dicatur,pascere non potest nisi stiperior, quid ad me λ quire locum ubi uerba sunt conferentia petro potestatem super ecclesiam, hic enim solummodo pascere committitur. lV a R v M difficile non est pontificatum monstrare sub his verbis datum. Pascere siquide christi oues, actus est auctoritatis in pascente,utilitatis in ovibus finis in christo. Γ o nanque quod christus suos, ut oves pascendas petro commisit, moridiana lumce clarius patet, quod ipsum praefecit alijs, ut pastorem ovibus. NON oportet ergo alium quaerere locum ubi petro potestas data est super ecclesiam, quoniam hic locus eam attestatur datam,nisi quis usque adeo decipiat, ut petro' dictu putet pisce oves meas non officio pastoris, sed officio mercenarii. Sare Qtiam insipientia consulatur ex trina,exactione charitatis ristia petro . cui enim amore citristi pascende oves committuntus 'procul abest amor mercenarius. Vnde etsi pascere non significat principari, significat tamen actum ecclesiastici principis . &rursus si non significat principari,praesupponit tamen principatum quia praesupponit pastorem. Vnde & bene respondebatur.': quod pascere non potest nisi sit perior. Et cum dicitur quid ad me respondetur multum profecto ex ipsa ratione connexorti, habent enim hoc, ut altero collato reliquum tributum intelli igatur. Quo sit, ut si pascere non potest nisi superior, cui datum est pascere datum quoque est esse superiorem,unde ex hoc etiacapite liquet quod non est alius quaerendus locus scripturς , ubi petrus factus est super eccIesam,quoniam hic clare habetur. Affirmamus autem christi uerbum preceptorium esse, nam si apostolo Paulo ve est si non euangelizaverit, multo magis Petro ve est si non pauerit oues christi. Sed non priceptorium Blummodo est christi verbum,sed institutorium, nam si in conditione
284쪽
tione primae partis uni tersi uerbum dei instituit creatinas precipuas,& simul proprium earum opus praecepit ciuxta illud,si a. tuit ea in aeternum,& in seculum seculi, preceptum posuit de non preteribit par est ut in creatione christianae ecclesiae prinriura .eiuS. membrum eodem uerbo persecerit, precipiendo sena niuin pontificatus opus & instituendo imum pontificatum. Eo uero apis quo petro ut pascat christi oues committitur, christianus populus. ut oves iubetur se habere ad petrum, seu stra enim committerentur,ut oves pascendς a petro,nisi ut Oves exhiberentur eidem a communi domino . , nde necessitas non solum pastus, sed siubiectionis in uerbis domini significatur cum dicitur pasce oves meas. A ttestante et hoc Aug.hic exponente pascere, no sis tum docere, sed rugero, dum dicit oues ipsas pascendas, hoc cst docendas regendasque committit.& Chryso . pasce oves meas, fratrum curam suscipe,& glo. ex alchui. pascere Oin s est credentes in christo ne a fide deficiant consortare, terrena subsidia si necesse est subditis prouidere, & exempla uirtutis cu uerbo pret- dicationis impendere,aduersarijs obsistere,errates subditos corrigere. Quocirca etsi pascere non significat principari, significat tamen chri sti oties regere, in quo clauditur principari. etsi non significat principari, trabit tamen secum principari, sicut trahit secum requirere,reducere,alligare,consolidare, custodire & Gnare,quoru meminit dominus EZec. 34 unde & petrus princeps apostolorum de princeps super plebem christi constitutus dicitur, Sc iuxta Greg.uerba ad mauri. cura ei totius eccles , de prinicipatus committitur. Et si quaeratur quare dominus commisit pontificatum petrono sub vocabulo praelationis seu aluctoritatis, uel dignitatis, sedainus pascendi suas oues c In promptu ratio e st, & ex parte rei, quia prelatio seu auctoricas est propter pascere oves christi, &non e contra. Et ex Parte appetitus regulandi,quia non locus su perior,non dignitas,aut auctoritas ambienda est, sed pastus ovium christi appetendus tu pontificatu, iuxta quod apostolus postea dixit qui episcopatum desiderat bonum opus desiderat. Et ex parte scripturae adimplendae idixerat enim ante pastione Lucia a reges gentium dominantur eorum, & qui potestatem exercent in eos benefici uocantur, uos autem non sic. sed qui maior est in uobis fiat sicut minor. Hinc enim a mini steriali actu pastendi christi oues significauit pontificatum tacitum, tanquam
285쪽
annexum quid A: non istimandum nisi propter utilitatem Ouia christi, cuius oppositum cotingit in regibus & dominis gentiri qui : id hoc ut regnent & domini sint omnia ordinant. Porro commissum inter actus pontificios opus praecipuum , petra monstrat pontificatum, pascere siquidem electos praeci- Pirus ei pontificis actiis. Nam sicut ad supremam diuinae prouidentiae partem spectat cura electorum cad quorum felicitatem,
non soli im coeli motum ordinauit, testante Io. in Apoc. ca.6.diactum est illis, ut requiescerent adhuc modicum tempus donec impleatur numerus construorum eorum, sed etiam ipsemet descendit de coelis, ce homo factiis, crucifixus, mortuus, sepulutus&cet. omnia sustinuit propter electos ita ad summam eo. clesiastica curam,qua pontificatum vocamus, spectare oportet pascere electos. Constat autem solos electos significari cum dicitur pasce oves meas, testante hoc ipso domino Ioan. xo. dicente. oues mel uocem meam audiunt, & ego cognosco eas, de sequuntur me, & ego uitani eternam do eis, & non peribunt imiternum, & non rapiet eas quisquam de manu mea.
Nec propterea Petri Pontificatus quasi ad solos electos se extendat. restrictus est, sed subordinatus electorum pastui hine
est omnis circa alios Pontificatus actus. Sicut enim secundum uniuersi ordinem unicus coeli motus propter implendum numerum est electorum, & idem tamen etiam ad proragandos non electos se extendit, & secundum ordinem Matig mmme bonus pastor christus animam suam posuit pro ovibus suis,hoc est electis, di tamen eadem mors pro totius mundi uita suit, ita in sacris mysterijs summus Pontificatus propter pascendos est electos, & idem non electos comprehendit. Nec immerito, quoniam eiusdem est cura finis & dispositio eorum quae sunt adfinent,uita autem electorum finis est gubernationis aliorum. Oia inquit apostolus a. ad Thi. r. sustineo propter electos, & ad Ito. s.omnia electis donata testatur,& super omnia bona domini costitit endi affirmantur electi Matth. 23. Nec silentio inuocatos propterea dixerim pr scitos, quoniam sub agnorum note comprehendi aliquos praestitorum no incontienit , sunt. n.christiani multi imperfecti sena per dissicetes,& nunqua ad perfectionem mvis peruenientes , quos dominus pascendos si in ulcum ovibus, hoc est electis commisit petro. Vndebis commisit agnos, de
tertio oues,non solum quia imperfecti maiore eget cura, sed ue
286쪽
ipse numero diuersitatem insinuaret agnorima suoruRI, hocs st Christianorum communem uitam ducentium, dum ath repro 'bi,alhelecti sunt. oues autem semel,& vltimo committuntur. uia omnes Christi oues inter electos sunt,& crescens oratio ad summitin terminatur. Et cum omnes pastorali petri curae committantur , soli agni, &oues pascendae comittuntur, Lupi siquidem Leones,& Ursicomissi intelligiatur cauendi sugadi,aut exterminandi. Vnde nullus a petri potificatu exemptus relinquitur,etiamsi solum fuisset illi commissum pasce oves meas, pro Uer quas fiunt omnia, utpote quibus omnia cooperantur in bonum, ut apostolus ad Roma.8.testatur. Fit autem rursum huius
excellentia commissi operis manifestior, discurrendo per pastoralia pontificiaq; opera, nam sex illos actus pastorales Ezech. . positos .srequirere quod perierat,reduce re quod abiectu erat, alligare quod confractum fuerat, consolidare quod erat infirmum, sanare quod erat qgrotum , custodire quod pingue, viserteo ad pastum ovium ordinari testatur dominus, arguens de his pastores dicens. ve pastoribus Israel qui pascebant semetipsos , nonne greges a pastoribus pascuntur λ lac comedebatis, ec lanis operiebamini, &c. Vbi rationem omissionis manifeste reddit ex eo quod no oues, sed semetipsbs pastores mali pascui, tanquam omnium horum operum ratio sit vacare ad pascendumias oves . Actus quoque iudiciales qui in ecclesia fiunt tam in foro penitentia . quam in sero contentioso, ad pascendas Christi oues ordinari non est dubium. Aperire demum, & claudere regnum coelorum ad pastum ovium sic spectant , quod aperire regnum coelorum est pascere oves Christi, claudere autem illud
ad pastum earundem ordinatur, quandoquidem ad bonum re fertur electorum, quibus omnia cooperantur in bonum. Con
sat igitur si colligantur cuncta significata per hanc promissione
pasce oves meas,commissum Petro esse totius ecclesiae pontificatum. Nec ut noua haec cudimus, sed a patribus, quae didicimus proferimus , eorundem attestatione Petri pontificatum firmantes , ut in ultimo patebit capitulo.
PETRvM HABERE EX CHRIsTI INSTITUTIONE
siccessorem in pontificatu ecclesiae catholicae. CV. I a.
287쪽
serentia Inter eatholicos ,& schismaticos, praenotandum est in quo conuenimus, & in quo dissentimus. cocorditer siquidem fatemur Petrum apostolorum principem, &c. fuisse Ro.pontificem, sicut Iacobus apostolus fuit pontifex Hierosollinitanus, Spropterea quemlibet Rom.episcopum succes rem esse Petri in pontificatu Ro. ecclesiae, sicut quilibet Hierosolymitanus episcopus successor est Iacobi in pontificatu Hierosolymitanae eo clesiae. Coneorditer quoque affirmamus Hierosolymitanu episcopum non succedere Iacobo nisi in Hierosolymitanae ecclesiae episcopatu, non. n. succedit Iacobo in auctoritate apostolatus. Sed statim dissentimus, cum inferre conantur R om. Pontificem non succedere Petro nisi in episcopatu Roma. eccles fatemur. enim catholici Roman. Pontificem succedere Petro non lumin episcopatu Roma .ecclesi. sed etiam in Pontificatu ecclesii catholicae. Vbi si perspicaciter scrutari fuerimus, uidebimus duo superesse tractanda, an . Petrus habeat djuino iure successorem in pontificatu ecclesiae catholicae, &an huiusmodi successor sit Roman. Pontifex . schismatici enim negant Roman. Pontifice episcopum esse ecclesiae catholicae,&pr negant opoletere institutione diuina aliquem unum succedere Petro in regimine to tius ecclesiae,& ante omnia negant Petrum institutum a Chri sto Pontificem ecclesiae catholicae. Cum autem iam declara xierimus huiusmodi Petri Pontificatum, superest ut primo an
habeat aliquem succesorum, di demum an ille sit Roma. Pon lisex tractemus. ET ivxTA praefixum modum afferenda censui argumenta, quibus contra unicum Petri successorem in Pontificatu ecclesiae catholicae insurgitur. Arguitur ergo primo ex coniunctis. Si haec uerba Christi ad Petrum, tibi dabo claues regni coelorum Natth. 16. N pasce oves meas Ioan . ultim. extenduntur ad suc ce rem , par est ut uerba antelia concomitantia, &subsequεtia dicta Petro a Christo , intelligantur quoque dicta non se Ii Petro, sed succetari, sed hoc constat esse falsum, ut patet sigillatim discurrendo . Nam apud Matth. dominus praemittit tu es Petrus, di post subiungit reprehendendo Petrum , vade post me Sathana, quia non sapis, quae Dei sunt. similiter apud Ioann. praemittitur, diligis me plus his & similia concombianter interponuntur cum Petri responsionibus, di postea subiungitur, cum esses iunior cingebas te,&caterata nihil autem horum
288쪽
horum spectat ad successorem secundum literalem tensum, ergo nec illa uerba, tibi dabo&pasce oves meas, sunt ad literam dicta petro & successori, sed sicut reliqua mysticae applicantur ad successores, ita&haec. Secundo ex similibus.Verba christi Luc. vigesim secundo, ego rogaui pro te &c. non fiant ad literam dicta petro,& successori .ergo nec ista, tibi dabo claues, & pasce oves meas &c. sunt dicta Petro pro se,& successis re. Consequentia tenet a simili praesertilia cum iste tex. a sacris doctoribus affer tur pro soliditate succcessionis Petri in fide. Antecedens uero manifestatur ex eo quod ibi dicitur, & tu aliquando conuersus confirma fratres tuos . si enim de quolibet succe re hic dicta
fiat, oporteret succei rem quemlibet auersiam quandoque esse uel fuisse, ut de ipso possit uerificata, & tu aliquando conuersius, sicut petrus auersus tuit negando christum cum periurio, & po stea conuersus confirmauit fratres suos. Tertio ex alijs eidem Petro a domino dictis, puta antequam gallus cantet, ter me negabis Matth. 26.&uade ad mare& mit. te hamum &c. Matth. i .cur enim huiusinodi soli personae Petri ita quod non successori dicta exponunt, illa autem tibi dabo, &Disce,ad successbrem reseruntur l. uoluntarie enim hoc fieri vp.
arto ex omissis. Nullibi siquidem dixit christus te loqui in illis uerbis Petro pro se, & sicces re, cum tamen debuisset hoc
docere, cum hoc ut unum de necessario credibilibus proponatur ecclesit,& ipse Esa. s.dixerint,quid est quod debui ultra facere vineae meet,& non feci ei e si enim totum quod debitum erat effecit synagogae Iudaeorum multo magis totum effecit ecclesiae chriltianae. Et augetur hoc argumentum, ex hoc quod domionus Matth .vit. dicit.ecce ego uobiscum sum omnibus diebus usque ad consummationem seculi. bi quia se fore in toto hoc tepore cum ecclesia nos certificare uoluit,dicendo,ecce ego uobiscum sum usque ad consummationem seculi, manifestauit quod ad discipulos pro se & successi, ribus eorum loquebatur. Hinc.n. arguitur quod si Petro & succutari intendisset haec dicere, explicasse , aut insinuasset succes rem sicut insinuauit ibi succe res discipulo m. Quinto ex coapostolis. Quaenam ratio est,ut nullus aliorum apostolorum habeat successbrem in apostolatu, di sol iis Petrus habeat λ Et rursus quae ratio est, ut apostolorum
successi res sint & dicantur episcopi quos constat esse aequales, uudc & stat 3 uocantur & unus tantum episcopus succetar sit
289쪽
Petri super tota eccΠaλ Et cirruistupratactu est, quaero siasse Ut episcopus Hierosolymitanus succellat Iacob La episcopatu illitis ecclesiae, & non in apoliolatu. siicce si br aute petri luccedat
ei in apollo latu ac pontificatu totius ecclesiae hoc enim non. nisi humana ratione .aut volutate factum ui . cum ic rapturae desit auctoritas. Deinde arguitur ducendo ad inconvc:Lentia naui ta. Et primo. Si ad solum petrum refertur chrisii uerbia,ergo noad successorem, S iterum, ergo cum petro claues uenerunt, α
abierunt. Et probantur sequelae,quia non potest ad Plures pc tinere quod ad unum tantum dicitur. Secundo,quia si ad successorem extenditur ergo necessaria ratione N ad alios apostolos, quia tunc erant praesentes, successores autem pctri nondum erant. Tertio, quia ridiculum esset quod omnium ecclesiarinvidem baptista a,eadein eucharistia,eadem confirmatio,idem uerbum dei,idem sacerdoti uita,eadem poenitentiae,unctionis, matrinionij & reliqua sacramenta, eadem fidias, spes, cliaritas, gratia, morS,vita,gloria esset, una haec teporalis potetia uni tributa esset successori petri per uerbum det,quod comune est omnibus. Quarto. Si unus episcopus iure diuino caeteris praefertur, manifeste Hiero in cpistola ad Euandrum quae habetur. 333. di .ca .legimus.haeresim docet non solum ipse,sed Petriis, Paulus,l Oanes, Luca , quos inducit irrefragabiles autores. Patet enim ibi episcopos eosdem esse cum presbyteris, & episcopos aequales esse. Quinto,quia idem Hier. super epiliolam ad Tina. de habetur. 9S. da. ca. olim. dicit. Sicut ergo presbyteri sciunt se ex ecclesiae consuetudine ei qui sibi praepositus fuerit eise subiectos, ita epit scopi nouerint, se magis consuetudine quam dispensationis dominicae ueritate presbyteris esse maiores, & in communi debere ecclesiam regere. Non ergo diuino iure unus Petri successor episcopus maior est alijs. A n huius rei evidentiam considerandum est, triplici ilia manifestum fieri haec christi uerba toties repetita Petro,non solum pro se, sed pro successbre suo dicta esse. Prima uia ex ipsis uerbis domini cum dixit, pasce oves meas, procedit. Nam dicendo pasce oves meas,unum ovium suarum pastorem instituit citi linia uerba testantur,absque ulteriori probatione o pastor autem significat ordinarium rectorem ovium,ut patet tum ex ipsis u minibus pastoris & ovium, tum ex ipsa ratione pascendi. Tum quia oportet eum qui ordinarie gerit curam ovium, uel mer . cenarium
290쪽
eenaritam uel pastorem csse, sed mercenarius non est, quia cum uidet lupum uenientem fugit,& non pertinet ad cum de ovibus quia mercenarius est, ut dicitur Ioan. Io. rclinquitur ergo quod .
is qui ordinarie curam ovium gerit pastor est. Conilat autem . pastorem utpote ordinarium officiatum, non finiri morte illius qui pastorale osticium exercebat, sed per successionem oportere durare. Et hinc fit,ut institutio pastoris sit inlli tutio perpetui officis, ac per hoc quod, in prima institutione pastori tribuitur, Pro quolibet successore eidem datur. Vnde ex hoc ipso quod dominus dicendo . pasce oves meas, pastorem totius ecclesiae instituit; pastorale ossicium totius ecclesiae statuit ex tunc & in seculum seculi, &consequenter quod dedit tunc Pctro, significauit se dare cuilibet Petri successis ri in Petro . Rursus dicendo pasce oves meas, perpetuitatem pastoris intelligendam ex alio, capite monstratiit, nam oves tas duraturas sciebat, & dixit us que ad consummationem seculi in praesentis miseria: ouili uno , di propterea eo ipso quo ovibus in uno ouili duraturis usque ad consummationem seculi prouidit de pastore uno, dicendo Petro pasce oves meas, significauit se prouidere de uno pasto. re usque ad consummationem seculi. Habemus ergo dupliciter ex ipsis euangelii uerbis a domino institutum esse quemlibet Petri successorem pastorem totius ecclesiae in ipso beato Petro. Secunda uia ex rationibus fundatis super sacra scriptura procedit, tum quia desipientis est putare christum prouidisse depastore suarum ovium pro parte temporis, & ea minima , quas ilicet uixit Petrus, & non pro toto, & tam prolixo tempore usque ad consummationem seculi, quo durant suae oves. Tum quia rationabile est, ut uniuersalitas temporis cointelligatur univer salitati locorum, & proinde quia dicendo pasce oties meas, oves suas ubique terrarum comprehendit, consequens est, ut easdem pro quocunque inturo tempore comprehendat. Tum quia christus synagogae dicens, quid ultra debui
facere uineae meae, & non feci e insufficienter prouidisset christianae ecclesiae constituens eam unum ouilae sitie uno pastore coetio ouili , conuersante cum ovibus suauiter, hoc est sensibiliter secundum modum ipsarum ouium . utpote quae uiuunt non sola spirituali, sed sensititia natura , cum tamen de ipso scriptum sit . attingit a fine ad finem fortiter & disponit omnia suauiter Sap. 8. I cuia autem de ea optima pariter