장음표시 사용
431쪽
praedicto,abulu perseueret.Certe mihi christiano, hemEter dolendu est,& ueritate dico cum apostolo Paulo testimonium nuhi peribente conscientia mea,quoniam tristitia mihi magna& cotinuus dolor cordi meo pro fratribus meis , qui sunt cougnati mei secundum carnem,quoriun est adoptio Liorum,di gloria,& testamentum. Ad secundam, respondetur quod d ebita personalia non pos sunt iuste per alium uappleri. Talis e si cura pastoralis. Deinde posse ecclesiam aeque sufficienter gubernari per alium est de per accidens quod uocant dialectic i. quae autem per accidens siue
contingenter euentulit, no excu sant a uinculo praecepti, quonia
haec non mutant naturas rerum.
Tertio arguitur ab aduersarijs sic,humana institutione factus stim episcopus, & Papa pol cum causa priuare me hoc episcopatu,& transferre de hac eccra in aliam, ergo non teneor ex iure diuino exercere lilc osticium sacerdotale,ac proinde,nec residere. Hinc rursus colligunt,ergo poterit, & mecum humana authori tas dispensare in residentia. Hac ratione inducti sunt aliqui,ut negarent residentiam esse de iure diuino. Ingenue fateor.ego obstupui,quando primo intellexi hac tam friuolain puerili ratione adduci aliquos uiros,alioqui doctos,in tam noua,falsam,& per niciosam opinionem,eodem argumento probarent,eκ iure diuino nos non teneri parere prspositis nostris. Primo quia humana institutione ego praefectus sum huic reipublicae. Deinde humana etiam authoritas pol me remouere a magistratu, &eade potest me trafferre ab hoc magistratu ad alium. Et cum his certum est,& extra controuersiam, obedientiam ex iure diuino exhibenda. esse praepositis, & eodem iure deberi mihi quandiu sum in magistratu,& si contingat me remoueri,deberi successori meo. Item eo argumento astrueretur furari tunicam meam non esse cotraius naturae , quia ex iure positivo haec tunica est mea. & humana authoritate postum illa priuari, quod illi respondebunt ad haec argumenta nos dicemus ad statim argumentum, illi autem uelint nolint dicturi sunt, multa esse in ecclesia similia, quorum institutio generalis facta est ex iure diuino, uel ex iure naturali, earumtamen determinatio particulari, fieri debet per iura humana,s, ne positiua,uerbi gratia, obediendum esse praepositis, siue pretiatis est praeceptum a iure diuino, non esse accipiendas res alienas, est praeceptum a iure naturae; Quod autem ego sim praelatust, cerc
432쪽
r p I s C o P. III ' reipublicae uel illius ; Item quod hic tunica sit mea uel alte
rius haec faciunt humana iura. Ad hunc modum episcopos exercere per se officia sacerdotalia in suis ecclesijs, ac proinde in eisdem residere est praeceptum a iure diuino: quod autem ego sim Episcopus Tridentinus, vel Veronensis hoc faciunt humana iura quandiu fuero I ridentinus, tenebor iure diuino ibi residere, si translatus fuero ad ecclesiam Veronensem , tenebor in ea res sidere. Ex praedictis collige tu lector, quod si residere i ecclesia,a qua accipio commoda temporalia, mandatum est a iure diuino, necesse est eodem iure prohiberi omnia,quae necessario impediunt personalem residentiam. Cuiusmodi sent,occupatio ministrorsi spiritualium in officiis secularibus, & pluralitas ecclesiarum , uel praebendarum ecclesiasticarum in diuersis ecclesijs,& si qui sime huiusmodi, sent autem, & alia multa qui necessario impediunt personalem residentiam episcoporum ,& aliorum ministrorum spiritualium in suis ecclesi s. Finis controuersiae De residentia.
433쪽
Per R. P.& D.Iacobum Nactantum Episcopum Clugiensem. Attendite vobis , O seuerso gregi, in quo posiat πω spirit, isanctus Epireopos,regere ecclesiam Deiriuam acquisiuit
RIN C I p I o attendendum, quod etsi Epist pi, praecelsum nacti sunt gradum : quippe qui, constituti sunt a Deo, super familiam Christi, de euhecti in primas partes ecclesiae;propter quod& in Concili)s generalibus,riteq; collectis,tota ------ ecclesiam continent,& repraesentant ; Et si non modo sunt honorandi,sed duplici qui bene prssunt honore afficiendi; Nihilominus & nacti sunt,tum graue, tum periculosum onus. Cum super fregem sibi creditum, non solum astricti sint vigilare, di inde sesse profundae noctis excubias custodire; Sed &pro antinabus eorum testis est Paulus rationem exactis rimam reddere; Et sicut sapientis auctoritate in eos qui pri sunt,futuruesse
434쪽
illi didicimus,lladicium durissimum experiri. Siquidem in ecclesia, positi non fuerunt ad ocium, sed positisuerunt ad opus, & plane non malum, sed ex genere bonum.Vnde & Apostolus: Qui Episcopatum desiderat,bonum opus desiderat. Imo cx genere optimum, & praeclarum, quamuis arduu,& perdifficite: Nempe, ut alibi docet , ad aedificationem corporis Christi, quod indubie, eius ecclesia est. Cuius, sicut ille est sponsus,& caput, ita illa ex doctrina Pauli, eius est sponsa, de
. Et licet aedificationis uerbum, sit tropicum,non est tamen obsturum; & duo manifeste praetendit. Alterum est. Quod des ecclesia, tum sponsa, tum corpus est Christi, eli & nihilominus, it lius domus,& templum. Vt non raro Apostolus admonet. Et domus est, non materialis , sed spiritualis ut utar uerbo Petri Quippe quae ex hominibus constat, spiritu sancto regenitis, sicut fit in lauacro baptismi propter quod,& omnes baptizati,
ad illius consistentiam pertinet in quibus perinde ac singulari
domo , non modo christus habitat, & perambulat, sicut olim Promiserat Moysi,& demum demonstrauit Ioanni; sed insienirer habitat, & perambulat: Moniam non ut famulus, sed ut scribit Apostolus uelut dominus domus. Similiter & templum est, non manufactu ut utar uerbo Pauli P non ex lateribus, & caemento constructum; sed ex lapidibus uiuis, hoc est, hominibus fide &charitate, aliquando uiuentiabus, ac super lapidem uiuum, Christum, scilicet, miro modo compositis,potissimum fabricatum: sicut perspicue tradidit Petrus . In quibus non secus ac in augustissimo templo,Christus iugiter colitur . tum fide,spe, & dilectione, iuxta sententirm Augustini, tum host ijs,&spiritualibus sacrificijs, iuxta admonitione Petri, & demum praecibus, uotis; & gemitibus in spiritu, de ueritate,iuxta uaticinium Christi. Reliquum est: Quod non modo docemur episcopos,inter ecclesiet aediscatores haberi, sed de quo pacto, suo debent munere fungi, euidenter accipimus. Nam licet ab illis, contemnenda
non sit, materialis domus, non templum, caemento, & lateribus structum, sed cum necesse fuerit, sint pro uiribus reparada& si expedit,& alia conmmenda cquippe quae apud Christi fide Ies , fiant religiosissime instituta, a Deo ordinata, & tum ad exci tandos, erudiendo'; populos,tum reddendum externu cul HΗH tum,
435쪽
tum. 3e commune ac publicum sacrificium Deo magna cum pie. tate selecta θ Nihilominus praecipuum eorum onus est. ut eo Pa cto populis, sibi commissis attendant, ut quantum ex ipsis iue rit, erigantur in domum, se templum,acceptissima Christ0. Quod plane tunc fit cum ita instituuntur ad illum,innon mis. do per fidem, &dilecti civem, delectet habitare cum eis Nam perfidem Christus habitiat, in cordibus nostris, Et qui manet in charitate, Deus maner in eo θ non modo delicias ducat, uersari inter illos Nam, & delicis eius sunt, uersiari inter filios homi num Sed, di habitare, deuersam, uti dominus domus , hoc est,
ut proprio in peculio, & domicilio. Vbi lectulus sit Salomonis quem sexaginta sortes ambiunt, ubi ferculum de lignis libani, ubi tigna cedrina, & laquearia cypressina, ubi odores aromati ci, & Omnes pulveres pigmentarit; De quibus & pluribu , in Cilicis canticorum. Et deniq:, ut&ita coaptentur illi, P perin' de ac in sacratissimo templo, linice colatur ab eis, non tantum
oblatis spiritualibus host ijs mortificationis carnis, contribui iti spiritus, & laudis confitentium eius nomini sed & tota uita, illi perpetuo consecrata, ut tandem quicquid faciunt , in uerbo uel in opere, in eius semper gloriam cedat, queamdmodum MApostolus docet. , si
Verum, ut res sit magis illustris , diligentius attendendum, a disi Episcopi extra aedificantium classem non sunt maias no moneret, Apostolus, ut uideant, quomodo sit per Christo fundamento aedificent, Quodq; non aedificent ligna, stanum, stipulam sed aurum, argentum,lapides praeciois in ea tamen non sunt
uti edificationis Authores, A rchitecti, aut aedificantes principales, quoniam istud excellentiae, congruit Qti Deo, hoc yiit, patri filio, & spiritui sancto ita quidem, de non raro, Deus semitur in scripturis, Ut Dei perfecta sunt opera, Deum adorabis,sbli Deo honor,&gloria,& id genus plurima o Et Christo, hoc
est , Verbo natura nostra uestito, Nam Christus Iesus, ut inquit Paulus, est Deus, & homo ii licet sint omnium rerum Autores. Architecti, opifices principales, maxime tamen ecclesiae sunt sacrosanctae, ut in qua, eorum tum potestas, & bonitas,
tum ars, & sapientia, nedum potis line, sed & singularissime fulsent, Propter quod , vi scite Paulus scripsit Corinths, Dei aedicatio estis, & rite Christus, est pollicitus Petro, Super hanc pe
436쪽
Vnde etsi dixit Apostoliis,quod dati sunt in edificationem ecclesiae, modum tamen adiunxit, In opus inquiens9 ministerij. Et Petrus uolens in Episcopatum subrogare Mathiam, ostende cait quem elegeris sortem accipere huius ministerii. Sunt, inquam, Dei & Christi ministri; At non simplici ministerio.'Et primo quidem sunt ministri, preparando materiam, ut accommoda reddatur edificationi. Quae sane preparatio' si alium subinducendo tropum a Paulo, sub plantatione,& rigatione comprehenditur, quemadmodum & ecclesia, sacris in literis, etiam sub Horti, Vinee & Campi sim bolis declaratur retento tatinen typo materialis fabricae,potissimum in lapidum adaptatione consistit,& comuni curi, tum malleo, tum quatira prestatur. Et licet forsan in tropis, necesse non sit, singula in omnibus adaptare,licet & in sim bolis permittantur adaptationes dimeris, ita tamen omnia disponenda sunt,ut sestem proportione , ad sim botium correspondeant. iErgo,ut hoc perfungantur officio, Episcopis non segniter an nitendum est,ut fidei suae commissi perinde ac gibbosi,& a recto recedetes lapides, tum malleo legis Mosaice quae sic vocata est, a Domino per prophetam P a morum exorbitan ijs complanentur, tum quadra legis euangelicae squae sine controuersia rectissima esto ad rectam lineam reducantur. Vnde,& callere utrumq; tenentur testamentum.quemadmodiim.& bicornis mitra protellit,ut illis pinde ac scribae docti, & passim,& ubertita possint suo de thesauro,tum uetera,tum noua prostadere,sicut & ad illos,in euangelio dictum est. Siquidem Episcopo non satis est, esse doctorem, sed & illum
necesse est docere, de suo populo praedicare,quemadmodum,uel ex ipsius consecratione conuincitur. Imo & seequenter necesse
est predicationi ii asistere; Alias Episcopo,dilectoq; discipulo I imotheo,non mandaret Apostolus. ut non modo predicaret uerbum,sed ut instaret,oportune & importune in omni patientia &doctrina. Verum de hac re inferius locupletius. secundo, fiant Dei & Christi ministri, materiam preparatam, siue humeris, siue machinis cui in materialibus, non raro accidit edificijs perducendo ad eos. ut eorum pro arbitrio, in fabrica reponatur. Et licet non ibo inficias, & aliter hoc oneris forsan, prestari posse, puto tamen praesenti loco aptissime conuenire, si ad episcopale regimen reseratur. andoquidem tunc maxime
437쪽
si non salio Pereditos sibi populos, ad deum & Christum perdacunt,cum illis unice,ac tota pro uirili prospiciunt. Siquidem sui muneris est, non modo populis superintendere, de quo Apostolus, Attendite gregi, quos posuit spiritus sanctus Episcopos,ad regendum ecclesiam Dei, sed superintendere cum omni uigilantia, quasi cui inquit alibi θ rationem reddituri pro eis,cum omni cura,& sollicitudine, Rectore populi,ait Sapiens, constituerut te,curam illius habe dc Apostolus;Qui praeest,siti
solicitudine. Idq; non coacte,ut admonet Petrus,non gratia i
poralis lucri cquod ibi,turpe lucrum appellas sed ex animo, ex
propensione cordis, imo si Christo creditur ex visceribus charitatis.Quippe qui,& hanc,tum eximiam,riim & non semel quisiuit a Petro. Et denique non secus ac formae gregis facti,audacter requirant a suis, quod non est neglectum ab eis. Tali igitur superintendentia tam prouido, ac salutari reginaline,nemini dubium esse puto,populos ad Deum & Christum, non solum maxime prouocari,aut ualidissime perurgeri: sed silao imme pertrahi,ac magna cum celeritate perduci. Et praesertini electos,quive sortiti sunt animam bonam,vel in quibus locupletior
est gratia Dei; Qui suae imbecillitatis conscii, episcopi sui cura,
perinde ac propri3 patris,ac locum tenetis Dei & Christi,se spote committunt, se in illum rehciunt, ac stiper illum salutis nogocium,animo propensis reponunt. Quare sicut istos,episcopus potissimum gestare debet in comde,ardens illos in dies,non secus ac filios charissimo cum Paulo parturire, hoc est,pleni stime ad Deum& Christum instituere, iblis offerre ac dedicare, donee penitns formentur in eis; Ita & si gularistiniam illorum, ut par est, curam gerit, & solicitudinem . in sicut tropice in scripturi est gestari in alis, ita haud dissila, dr gestari in humeris. In cuius typumi fallor nota filioru Israel, non solum in ronali serebantur Aaronis,qimd erat circa pectus, sed&in si perhumerali quod,ut uox s at,serebat in inmeris . Qui uero horum de numero non sunt; Nempe quibus non faeile est suadere,& per hoc talde difficile est,eos ad Deli, & Christum perducere, quippe qui non solum egent minis , sed bacul' imo trulmine & tonitruo, ab episcopis probe prudeterq; superintendentibus,tandem urgendi sunt machinis praeceptorum, excomunicatroiuim,& id genus censurarum; Ut saltem quos non trahebat charitas timor extimuletin pina compellat. implea
438쪽
tur quod Dominus dixit . Et compellite eos. Tertio sunt Delia Christi ministri,quia aedificationem eooperantur cum eis. Propter quod, dicere non sat duxit Apostolus, quod sunt Dei & civisti ministri,sed addidit,quod simi & cooperarij.Tantus quidem est ardor Dei in homines, tam ingens cura,& licitudo, utcu Bauitate,sua aedificetur ecclesia, ut eo in opere,homines non ilum elegerit in praeparatores, ac coducto Mut diximus, sed & euhexerit in coaedificantes.quemadmodum dc ex Dionisio iacile est comprobare. Et ita sit possumus hunc in modum agnoscere. Constat in materiali fabrica,onus et diti cantium ei Ie,acceptos lapides,oportunis locis disponere, calce connectere,& tam solide qdificium constituere,ut iuxta uerbum Domini,non dei jciatur a vento, nec subuertatur a flumine. E
go,& in spirituali seruata ut pare congrira proportione,non erit dissimila. Et licet ea dispositio lapsdu, in a disicio ecclasae Dei, quae per
eternam predestinationem, a Deo & Christo facta est, coopeoratores non habeat, cum N facta sit,ante constitutionem naudi, licet nec illa munerum dispentatio, qua alji datur sermo sapien- tie, alij gratia sanitatum, & sic de reliquis, que dona gratis data
dicuntur,epos cooperatores requirata illa tamen,que in ecclesii edificio, Ierarchiam mirificam continet, nec me liocriter domu,
ac templum, Dei & Christi ornat integratq;: no nisi epis coope antibus a Deo& Christo,exequutioni committitur. Siquidem ad epos pertinet episcopos consecrare c Reliqui te Crete, inquit Paulus Tho, ut episcopos constituas oppidatim Ergo & consecrare sacerdotes, diaconos, subdiaconos,& alios inferioru ordinu In quibus,sine controuersia,sacer ecch principatus cosistit,& totus quide,si maximum, ut par est, includamus Potitificem,a quo non secus,ac sonte riuult, ois ecclesie principatus dimanat, & omnis potestas perinde ac mebrorum a capite, ad quosvis gradus ecclesiasticae Ierarchiae proficiscitnta Licet & conneYio lapidii in ecci et edificio, ex uirtute progrediat spus,per eccla corpus diffusi,qui ola eius mcbra, per neruos&iuncturas ut uerbis utamur apostoli) mirum in modum nectitin copulat:Uel ut non recedamus a tropo per calce,saue gluten charitati que per illu in corda,tanta uirtute profunditur, ut non modo id ipsum dicant oes , nec sint inter illos hereses, non suri es,sed unu sit omnibus cor, a mima, omnia conrimia ἄ
439쪽
Ucet& strueturae robur, loliditas, consistentia ccum ad perseuerantialia pertineant singularilli muni donum sint Dei, Nihilominus,cun administratione cuiuslibet sacramenti,conseratur spiritus sanctus,& praesertim in sacrameto Ordinis, in cuius signum, non confertur nisi cum impositione manuum, ia per sacramentum Confirmationis,in quo, non solum conferetur, sed cosertur ad robur quae ambo sacramenta,ut constat, unice sunt comissa episcopis) & spiritus sanctus,ut certum est,non detur sine gratia, non sine charitate, cum ipse aliud non sit, quam amor patris defiiij, imo& in templo ecclesiae, nunquam non multorum corda
succedat, ardeatq; siquidem lampades eius,lampades ignis sunt de flammarum, sicut in Canticis ad monemur Palam quod, &aedificationis ecclesiae opus c quod in his potissmium consistere di ximus non nisi cooperantibus,coaedificantibusq; episcopis,a Deo & Christo,communi lege .ad exequutionem deducitur. . Imo siquis scripturas diligenter expendat,non solum Episcopi aedificationem faciunt, ut cooperarij, sed quodammodo , ut Architecti. Alias non testaretiir Apostolus, se perinde ac doctum Architectum fundanae tum iecisse. Nec quidem mirum si aduerti. mus,quod ardore in nos diuinς bonitatis,non modo euhecti sunt in celsitudinem cooperarij,sed & locum tenentis, ut possint quodam pacto, dificare in persona Dei,& christi,quemadmodum &alia non pauca,in eorundem persona efficere. Propter quod, dccanit ecclesia de Apostolis quibus sine controuersia, succedunt episcopi quod sunt operis christi uicarij,ut& non immerito dictu sit eis, ut uos audit,me audit.& qui uos spernit, me spernit. Ergo sicut Paulus in persona christi donabat,siquid donabat, ita& in christi persona aediscabat,cum eius ecclesiam construebat, Et quanquam,mea sententia,haec constantissima sunt, scrupulus tamen submouendus est. si enim Episcopi, non solum sunt in aedificatione ministri, praeparando materiam ,& praeparatam
exhibendo Deo & christo, sed & ipsius aedificationis cooperatores, imo & quodam pacto Dei & christi, in aedificando locum leanentes,Qua ratioe,de se & alijs,dicit Apostolus,quod aliud non sunt,quam puritiainistri, plantantes quidem,& rigantes sed incrementum non facientes. Imo quod ministri sunt fere nullius pensi, Quadoquidem neq; qui rigant,neq; qui plantant sunt aliquid , sed qui incrementum dat Deus. Vt isitur scrupulus eruatur, attendendum est quod eo loci Paulus,
440쪽
ΕΘΡ Ι S C O P. ars Paulus non loquitur de pastoribus siue Episcopis, sed de inseri
ri ordinis praedicantibus,donatis tamen munere prophetiae, siuς interpraetatiois sermonii,de quibus duodecimo ad Corinthios siquidem ultra pastores, uel episcopos nunqudin defuerunt ecclesiet, inferiores administratores uerbi,& maxime tepore Apo uolo ruin,& pri sertim apud corinthios, ut ex utraq; ad illos epiuola,disticile non est animaduertere orum S multi, eo not fungebantur muneris ad pietatem, sed fungebantur ad questum,
multi non ad gloriam christi sed ad gloriam propriam, & de his potissinium loquitur. suippe qui praedicabant c ut epiliola prima colligitur potius in huniant sapienti uerbis,quam in ostensi'ne Ipiritua&uirtutis potius ad captanda auram populorum& parados sibi discipulos qui passim iactarent, Ego quidem sum
Pauli, Ego autem Appollo, Ego uero Cephae his nominibus usus si illos .nomin ibus praenotasset, nonnullio tantionis occasionem accepissi. iit quam ad instituendum con gregaudumque homines, Deo &.christo in fide & dilectione.Nec modo pres dicabant, sed de bapti Labant,at non maiori quidem Zeio religionis, aut christianae pietatis.
Ergo de his non immerito dicit, quod aliud non sunt, siquid sunt, quam Dei& cnrdii ministri. Propter quod quicquid in illis Oile Potuit dignitatis,quicquid praestantiae.&existimationi Sc ita
enim inscripturis sumitur.este aliquid,ut constat Salatarum ter tinax ilia E-oculis Dei & christi qui intima uident, totum adscribendum fuerat,dono Dei, quo donati ,& gratis quid cn , fuerunt ab eis. Et plantationis tropus administrationein significat uerbi,qua homines prouocantur ad fidem, non quod in te nam persuasionem faciant c cum illa opus sit Dei, qui in cord bus fidem infundit sed quia extrinsecus,quae sunt credenda pro ponunt cum Dei ordinatioe, fidem externus praecedat auditus, quod praestatur administratioe uerbi Q rapta ite fide,obscurum non est,homines non lum, ex oleastro excidi primi parentis , sed inseri ac plantari, in oliva pingui christi Iesu, ut apostolus docet.
Rigationis uero uerbum,ctsi tropice insinuare potest,freques praedicatio is exercitium ut nouelis arbores,fide in Christo plantatae .citius coalescant Siquidem&praedicatio in scripturis,non modo assimilatur rori,sed pluuiae, imo & imbri, qui inebriat terram,& quantum ex Id est,germinare eam facit Puto tamen ma