De summi pontificis auctoritate, de episcoporum residentia, et beneficiorum pluralitate, grauissimorum auctorum complurium opuscola ad Apostolicae Sedis dignitatem maiestatemque tuendam spectantia. Omnia nunc primum in vnum collecta, congrueque diges

471쪽

inuicem meritae sint, adeoque se uicarie elucident, ut testimo illa sacra, nisi naturali stititn ratione,& iure explicentur,& confirmεtur,debiliora uideri possint, & ideo necesse erit saepenumero permistim ab omni iure argumenta accersere. Ad horum autem perspicacem intelligentiam, meminisse ex libro primo,& tertio, opus est, primum diuidi ius in naturale,& positiuum, deinde positiuum in diuinum, & humanu. Ius enim natulare est,quod nos ipsa natura docuit, Ius autem positiuu m, quod uel ex hominum condicto, ueI ex prili cipis iussu legis 'habet vigore. Et quia stim-mus princeps Deus est, fit, ut ius positiuum diuidatur in diuinu,& humanum. Quo fit consequens, ut minime repugnet aliquid esse de iure naturali simul, & diuino, ut patet in Decalogo,que, etiam si Deus non scripsisset natura nos ipsa docuisset.Sed tamequia scripto Dei expresssus est, censetur etiam de iure diuino. Vnde fit,ut dis inguatur ius diuinum in naturale positiuum .ut

positiuum sit,quod nos Deus praeter,aut supra cognitionem naturae docuit, utilint sacramentorum mpndata. Et de hoc geneare diuini iuris loqui ar in hoc articulo, nempe quod in sacra pagina scriptum est . Id quod bifariam contingere potest,nempe, aut quod expressis verbis sit scriptum,ut, Qui crediderit,& baptizatus fuerit, saluus erit. Et, Quorum remiteritis peccata, re. missa erunt: Et, quorum retinueritis, retenta. Aut quod exuerbis scripturae expressis pland colligitur. Et quidem quod sub

hoc uerbo rvin tenore expressum sin euangelio, ut episcopi resideant, nemo affirmat,quia nusquam legitur. Sed tamen buerbis aequipollentibus eandem prorsus habentibus significatione , id sit in eisdem sacris Bibliis assertum, hoc perseadere contendi, Sit ergo secunda concro, c)bligatio A ntistitum ad residendum, omniuq: pastorum parcecialium eccriarum, est de iure diuino . Et cuna primis postquam diui Ihomae interpretes agimus, sua est couclusio praesenti q6ne,quam exponendam hic duximus, arti. v. Vbi ex testimonio Christi,' bonus pastor animam siuam teneatur pro ovibus suis ponere, insere, ob nullum temporale periculum licere praesiili de sua ecclesia decedere. Materia aut illius articuli, in quarto nos huius qonis di*utaturi simus, An uidelicet aliquae sint causae; quae hinoi decessum excusatum faciant. Interim aut conclusio praesens affirmative est demonstradae Atquisblet quidem ab officio pastoris initium demonstrationis sumi, est tamen illud altius Petendum. Episcopus ninue nou est pro-

472쪽

pter quem ecclesia est constituta, sed ipse potius est propter ecclesiam institutus. Mundum quidem Deus seςit propter hominem. nempe ut ei esset subsidium uitae,ipse autem non propter ipsum,sed creatus est tanquam eius dominus, Et patres familias seculares diuitias suas domos propter suos successis res amplificat. Itaque in eiusmodi familijs non personae propter domos,sed domus propter personas sunt ex tructae. In rebus autem publicis di. uerso modo se res habent. Regnum enim non est factum propter regem,sed rex propter regnum. Et in hoc,ut libro primo dicebamus,rex differt a ty ranno,quod ille omnibus ob publicu bonum utitur,llic uero regno propter se abutitur. Multo id autem certius est in episcopis. Christus enim qui propter nos homines descendit de coelis,propter seipsum ecclesias fundauit& propter ipsas, tum alios pastores,tum praecipue episcopos.Nisi quod est discrinienduplex inter ciuilem& ecclesiasticam rempub. num stilicci ex parte finis ex quo in modo administrandi alterum derivatur. Finis nanq; proximus ciuilis reipublics, ut in superioribus adnotauimus,est pacificus tranquillusq; eius status, etsi in supraccelestem subinde reseratur. Finis autem proximus ecclesiasticae est sempiterna felicitas,ad quam nos Christus ecclesiae fundator per suos ministros perducere expetit,& omnimode contendit. Alterum autem discrime est, quod seculares principes in mo do sui regiminis effigiem habet dominorum, episcopis uero nullam prae te ferre licet,licet ministroruna atq; omnino seruietium.

Principes enim gentium ait Mat. xx. dominantur eorum, & qui maiores sunt,potestatem exercent in eos. Non ita erit inter vos.

Sed quicunq; uoli erit inter uos maior fieri,sit uester minister &qui uoluerit inter uos primus esse, erit uester seruus . Sicut filius hominis non uenit ministrari sed ministrare, & dare anima suam hi redemptionem pro multis. Vnde Augusti. super Ictiam homili, vii i uocantur ad epissicopatum, non ad principatum uocari Wr, sed ad seruiti uin totius ecclesiae. Ecce ergo episcopalis institutiois fundamentu, quod con stitutissimu est esse de iure euangeli i ro,nepe ui ut seruus sicquid est,domini est,sic eps quicquid est,sitieς cIae. Hinc cosequitur episcopale dignitate no esse instituta nisi propter officili. Est enim dignitatis pastoralis ossiciu paseere. Ad qua ueritate penitissime contendanda nunqua dignitas in secras si inanisi offici j nomine designatur Na ut eo clusione ab eo prii nunt loco demonstrare ordiamur, qui est Ioann. xx. Paste ouus N N N a meo,

473쪽

meas,utpote quo episcopalis dignitas planissime declaratur, noait Oaristus,Sis prς sui aut episcopus. Imo nec, sis pastor, nam Mpastores socordes esse possunt & gregi indormientes. Sed pasce,

hoc est doce,institue , atq; adeo guberna cxemplo meo measoues. Et ubi apostolos praedicatu dimisit non dixit , Me sis quidem multa est,ij autem qui me te di docti sitiat, pauci, sed operari I. nemine qui usu potestate exerceant. Nil enim refert qua doctrina. aut facultate praediti sint facerdotes, nisi munere suo fungaritur.

Misit ergo Deus non qui operari posssent, sed qui operarentur Similiter enim instituerat Deus Aaron, Leuit. xxviij. Applica enim inquit ad me Aaron & filios eius No ait ut facerdotes mihi sint, sed ut iacerdotio fungantur mihi,& ut supra in Paulo adnotauia mus Qui episcopatu,inquit,desiderat bonu opus desiderat, id est si legitimii est eius desideriti no ad dignitate, sed opus referenduest Quare ilicosubluxit.Oportet episcopii doctore est e, quo nomine no designatur habitus seu facultas de dignitas, sed usus,hoc est oportet ut doceat. Unde ad Paulinum supra citatus August.& refertur. viij q. r. can. qui episcopatu . Exponere inquit , uoluit

apostolus quid est episcopatus.quia nonae est operis no honoris Et ad Honoratu Hieron.Qui epistopatum desiderat, opus de staderat,hoc est,no dignitate aut desitias,sed opus& labore. Wx hoc secundo,ut per gradus descendamus,tertium colligitur, nempe decimas & prunitias,ut lib iij. late demonstrauimus cepissimo repetimus, non esse in hoc populo imperatas iit sint bonorum praemia,eo quod uel boni uel docti sunt. Sed in hoc potius,ut bene ecclesijs praesint ut ait Paulus & inserviant. Haud enim me pigebit hoc inculcantissime repetere,quod ad rem penitissime attinet,quod si hoc ecclesiasticum seruitium Christianis non fuisset necessariunt,nulla fuisset a Christo habita permnarum, quae id neae sunt, ratio,quantum ad decimarum impositionem. Haud ergo arbitrentur uel nobilissimi uel doctissimi uel sanctisssimi sibi ulla ratioue deberi ecclesiastica stipendia, neq; eoru gratia fuisse instituta. sed eo prorsus quod ad ecclesiarii obsequia Dominus ipsis personis opus habet. Reuisito, ne sim morosus, quae Iib. iij,

quaeli. H. art ij.in huius demostratione attulimus. Etenim Nume:

8. no alia de causa Deus decimas legitur instituisse si pro ministerio, quo Levitet ac potissimu sacerdotes tabernaculo seruiebat . Et cum Cliristus apostolos dimisit ut ine res ee uoluit, qui pro operis digni sunt mulcede sua.Et Paul. j. ad Conixoia naturalia

et exempla

474쪽

exempla ad hoc propositum congerit. Vt de milite tui non ni ilitat suis stipendijs,ia de trituralite boue&c. Et primae ad i iiD. I. PceSbyteros non censet praemio ecclesiastico dignos quia boni sunt, sed quia bene praesinit. Et si ius consulas canonicum, Innos. Cuntius 3 . c. cuni secundum apostolum de praebesi. eisdem vis sa cris oraculis idem prorsus constituit,quod stipendia ecclesiastica atq; adeo dignitatcs lolum . propter opus conferuntur ac tandem. c. si. de rescrip. beneficium asseritur non dari nisi propter officium. Coni munia sunt l,qc; sed impraesentiarum etiam utque ad nauseam repetenda . Ex his ergo colligit nia conclusio illatione illa qua paulo ante insinuabamus. Christus no alia prorsus ratione u propter earum obsequia atq; administrationes pastores instituat,quorum subinde officium proprium esse voluit pascere,& in huius tantum mercedem,& stipendia populo imperatae sunt decimq;ergo quantum est ex rei natura diuinaq; institutione, iP

sis per se in cubit gregem pascere.. Hocat absq; personali prς sentia fieri non pot,ergo residentia est de iure diuino; na quo quis 'iure obligatur ad fine,obligat ad mediu,sine quo nequit illum comode attingere. Primu antecedens nemo est qui neget, sed primam consequentiam inficiari moliuntur aduersarh.Quoniam inruiut Papa episcopos creat,illi ergo incumbit disponere, ut per: ,vel per alios paseere debeat. Quod autem cauillus hic nullum pret se ferat, vel probabilitatis colorem, palam ex superioribus

colligitur. Primum enim iam satis constitutum est, creationem

episeopi,licet fiat per pontificem, nihilominus iure diuino fieri, quippe cum institutio Dei sit per ipsumq; fieri iussa, perinde atque Lacramentorum administratio. Sed ne de nomine nos angat disputatio,esto Papa immediate, ut at ut electionem faciat, num consequens subinde fit, ut naturam ipsam quam dignitas a Deo instituta proprio significato declarat,possit Papa mutare Z Vnde rogo duarum rerum consequentia.quae xam sunt disparatae Nunquid dum Papa episeopum eligit,& consecrat,eflicere potest, ut non sit pastor,magis quam cusacerdotem initiat efficere, ut non sit sacerdos ' Potestne inquam efficere, ut functio episcopi no sit sacramenta ordinum administrare , populumque docere, ac moribus instituere;&, quod nonaen eius sonat ,gregi inuigilare

isnam hin: uul fui qReat, sum haes omnia episcopali muneri sint diuino iure annexa: quin ii q ipsis lima eodem iure

snt dignitatis substantia. Profecto st Dei institutio eandem uim

. . habeat,

475쪽

habeat, quam natura per ipsum instituta , plane fit, ut sicuti qui

morum serit, efficere non potest, ut prunus inde aut alia arbor germinetur u morus, ita neque qui episcopum facit, efficere potest, ut eius natura diuinitus inihi tuta non sit per se pascere.Haud enim modo disputamus an ulla de causa efficere iuste possit,ut ipsc per se non pascat, sed per alium. De hoc enim alia nos disputatio manet; sed rei tantum naturam constituimus, docentes, Ut quemadmodam qui scamnum fabricat, aut arcam, efficere non

potest, quin figuram habeat stant,aut arcae; aut qui facit calceu, efficere non potest,quin rem faciat sormam habentem pedis: ita qui facit episcopum, qui res diuinitus instituta est, efficere non potest, quin codem iure quo est instituta,officium habeat,atque adeo obligationem per seipsum pascendi, ac subinde residendi , quicquid postea forinsecus accidere possit. Etenim ne nobis pastoris homonymia, Naequivocatio negotiua modo facessari intelligere episcopus debet pastorem esse secundum propriam

nominis notionem,& non secundum illa abusivam qua gregum domini pastores dicuntur. solet enim N pastores nuncupari, petcudum,armentorum qi domini;eo quod sua substantia & peculiuPecorarium sit, queadmodum rogati fili j Iacob a Pharaone sidhaberent operis, resiponderunt, Pastores sumus, puta haec est nradi uitiarum possessio. Et isti per se nulla exercent ouilis cura, nisi

per suos famulos, scd duntaxat vellere, caseo, foetura fruentes

delicate ac molliter utram de nn Episcopi at non sunt dic insti, tuti pastores gregis Christi, sed prorsus uelut ministri,qui greguvigilias perferre tenentur, & per prata scripturae gregem deducere,eiusq; sontibus potare,arque oleo scabiem inungere, eisq; lupum cauere, & quidquid ullo pacto nocere poterit. Neque enim est, quod huic sanctae veritati quis obmoliati soli Petro dictum e se,pasce; in hoc enim uerbo aliquid est singulare Petro dictum . aliud uero cunctas praesulibus generale. Singulare inquam, ut tanqua uniuersalis pastor suo gradu, di ordine uniuersum gregem pasceret, non quidem uniuersis assistendo ecclesijs, sed suis constitutionibus ,& fidei ac morum sententijs uniuertis illustrado,& instituendo;dignosque adeo ministros cuicunque ecclesiae adscribendo.Generaliter aute explicata est episcopalis functio,

quae in apostolis.& in ipQ per ipsissimum Christum eccrae institutorem constituta est; ut scilicet cum primum unusquissiq; crearet,

iussum ab eodem Christ6 putaret, vi sit c suum peculiarem grege. ' pasceret.

476쪽

gulariter Christum laquod omnibus erat commune, iussisse , ut unitatem commendaret. Multi enim erat,inquit,apostoli, di uni dicitur,Pasce oves meas. Hactenus ille. Ac si dixissἰr, In uno cunctis potestatem dedit. In ti no cuctis generalem re gendi formam expressit,atq; adeo in uno cunctis idem iussit . Et Ambro. in Pastora.Nobis,inquit,in uerbis diuinis credita est dispensatio, gregemq; Christi aledum suscepimus. n uerbis inqest diuinis, Alludens ad ista Petro dicta. Et intra, Repetitum eii a Domino tertio, Pasce oves meas. Quas oues& quem gregem non Eliam tunc beatus suscepit Petrus, sed nobiscum illas suscepit,& cum illo nos suscepimus omnes. Iussit Dominus Petro pascere oves, per quem ad reliquos omnes potestas &autoritas pascendi manat a Deo .Haec ille . Ex his ergo fit conseques,peruersam esse calumniosamque interpretationem, ut uox illa consecratoris, Vade,

praedica populo tibi commisse, perinde intelligatur, ac si soliussit Papae. Est enim illius tanquam organi Dei atqi adeo expressio& quasi repetitio uerbi ipsius Christi,Pasce oves meas. Mo plane alludit Paulus Actuum.xx. dicens, Attendite uobis & uniuem so gregi, in quo uos Spiritus Sanctus posuit episcopos, C.Haud enim aduersariorum glossa ullius est preth,qua scilicet aiunt propterea latum dixisse piritus sanctus posuit,quod ecclesia citan

quo ad ius positiuum eius nutu gubernatur. Nam .j.ad Corin. vij.

distinguit inter ea quae Deus praecepit & quae ipse; & hic propria actionem & iussum,Dei designat. Non enim ait se illos posuisse,

sed Deum At uero quo res etiamnum patentior fiat, explicare paulo ampIius opus est spiritualis pastoris ossiciuna. Dictum enim iam pra reliquimur,,est e spiritualis ovium uitae impensissiniam curam gerere. Quae quidem cura tripartita est, uidelicet ut episeopus sacrametis plebem in uita spiri ali generet 3c nutriat, atque adcopraedicatione foueato prudentia gubernet. Quae sub alijς nominibus sanctus Tho. expressit,puta instituere,defendere,& gubernare.Nomine autem sacramentorum,etiam sacramentalia quaedam intelliguntur,quet quidem can. quanuis. distin. lxviij. Leo Papa recenset. Incumbit enim eis. presbyterorum ac diaconorum caetero mimq; ministrorum altaris,& uirginum consecratio. Mox constitutio altaris,&benedictio &unctu atq; adeo omnium uae

477쪽

,aptiZatos chrismate confirmare. Omnium autem maxime proprium eius munus est praedicare, hoc est non dς suggerio modo, sed& peculiariter etiam sacra oracula interpretari , N de ambi- ui ratibus responsa dare. Unde super illud Pau ad Ephe. . At ios pastores, & doctores, adnotauit Hierony. consulto non diuise alios pallor es, atque alios doctores, sicut dixerat alios apo stolos , & alios prophetas; sed alios pastores & doctores; scilicet, quod idem est in ecclesia pastor,qui & doctor. Idemq: Augin inopist. s 8. Paulino sciscitanti quo pastores a doctoribus diit rret, respondet; videlicet nullo disserre discrimine; quod eodem apostolico uerbo confirmat. Tertium demum eiusdem muneris

membrum est gubernatio, quibus non infitiae adiutigitur pauperum,uiduarum ac pupillorum cura. Haec autem expressius, tum

Greo. lib priori Pastor. t siet alij sancti pies per Dec. propheta explicari autumat c. D Dominus: Filia hois propheta de pallibus Israel,qui pascebat semetipsos. Nonne greges a pastora b.

pascunt Lac comedebatis,lanis operiebamini. Hi s. n. duobus cucta de si nant,quae ad uictu uestituq; spectant. quidem ad sustentationem epis populus suppeditat. Sed ad designa la eorum iIuxurie subdit; Quod crassiam est,occidebatis, ubi lumma iniquitas pastoris insinuat. Cum . n. osticium eius sit grege doctrinae, ac morum pinguedine saginare, Zc pinguefacere; eius potius siuna ipsi curant pinguescere. Et grege meu non pasceb is. Quid ait 'tem si pascere,explicare Psequit dicens:Quod infirmum est,no consolidastis;quod aegrorum,non sanastis,quod confractun dio allistastis: quod abiectum est,non reduxistis;& quod perierat,no quaesistis. Hic aut primum omnium animaduertendum est,oracula antiquae legis non eandem prorsus energia ad tam ρος siente habere,quam testimonia nouae. Etenim sacerdotiuin nostrum loce ab illo disterenti iis, ac perinde sublimius existit, i quo illiJunzebantur. Nam cum illorum sacramenta nullam conferrent gratificantem gratiam nil de illa loquimur quae sub signo circunct- fionis conferebatur) neque clauium illi potestatem habebant ad remittenda peccata;neque subinde curam,ut nostri sacerdotes, aerebant animarum, quae potissimum est fundamentum, ut nostri prelati residere teneantur . Petuntur autem inde ad pro positum argumenta.Tum ratione figurae,in qua,ut ait

nia contingebat illis,nempe quod illud sacerdotium prs sagium erat nostri.Tum etiam per modum exempli,nam si illis tanto in-

478쪽

so tribuebatur, quod curam non gererent gregis,& in excubiis templi perpetuo esse cogcban iriliassum enim legitur Nu. xviij. Aaron filijsque eius ac Leuiti, eccubate in custodia sanctuarij: multo essicacius conuincitur pastores no si ros animarum custodes, debere semper praesentes gregi Prospicere. Quamuis,ut ad

praesentem locum EZech. reuertamur , non solum Jacerdotes illis,pastorum nomine, denotantur, sed & omnes iudices, & gubernatores populi, tametsi iam tunc temporis, gubernationis sceptrum penes sacerdotes esset. Affabre ergo Propheta illa iquinaria oratione pastoris munus delineat, quantum ad ea saltui quae in grege medenda sunt. Quinque. n incommodis Christia. nus grex periclitari consueuit. Primum est in fide, quae totius christianae uitae funda metum est,na sine fide impossibile est Deo placere. Primum autem detrimentum fidei est,tanguor & imbe cillitas, quando, scilicet homo propter magnitudinem credendorum nutabundus uacillat. Quare Paulus ad Roma. iiij. laudi

tribuit Abrahae, quod non fuit infirmatus in fide. Et ad Roman. xiiij. Infirmum in fide assumite cid est ne cadat, sestentate.Haec ergo Antistitis, qui doctor est fidei, prima functio est,nempe ut fidei scrupulos mentibus gregis eximat, dubia scilicet explican

do, ac subinde animos amrmando, &con lidando ut intelle- num, quemadmodum ait Paulus, captivent in Obsequium fidei. Aegritudo autem ad mores attinet, cum quis corruptis assecti bus infectus est. Etenim, ut intellectus scrupulus fidei infirma,tur, sic di appetitus affectuum tumultu aegrotat. Quare sicut ita Iud doctrinae luce est consolidandum, ita & hoc salutarib iis monitis sanandum. Confractio uero iam ad discordiam inter Da tres attinet,uidelicet cum populus, aut varijs opinionibus, aut litibus, & iurgijs inter se dissidet. Tunc enim ligamine pacis at. que unitatis confoederandus est, amicitiaque conglutinandus. Ex his enim fracturis , nisi in tempore colligantur , haereses λ-Ient intumescere . Quod reuera vecordia ,& inertia prssulii, ac potissimum absentia a suis ecclesis creberrime accidere, prς sentia tempota documento nobis sunt. Quocirca, id quod subditur, abiectum, ad manifestariam haeresim,& apostasiam resertur . Distensio enim populi, seminarium est haeretiim, per quas ab ecclesia exitur, & usque ad huius etiam medicamina prslati cura protenditur, ut saltem una atque altera monitione, ut docet Paulus.enitendum ei stabiectos in ecclesiam reducere. Conclu-

479쪽

dii demum, Et quod perierat non qliliis, exemplo illius, qui de

coelo quaestu vellerat quod perierat. Perit aut lio per quodcur quem Ortale delictuin, insigniter vero per obstinatione. Sed ne que illo prorsum desperandiam est,quin omnis adeatur,qua rem di ipsum via. Atqui effectus porro isti,gratiae Dei eiusq; singula ri fauo ri reseruntur accepti. Attamen quia ipse eiusnodi granam iniit rio face ido tu nobis suppeditat,fit, ut propter eorum negligentiam usu ueniat,ut populus eadem gratia priuet. Id quod protinus ibidem Deus aperte admonet, dice ns, Et d ispersae sunt oues meae, eo'non esset passor, di factae sunt in deuorationem omnium bestiarum agri , hoc eli, ab omnibus uitios pessundatae sunt,omniq; errore conculcatae. Qua de ca,statim comminat Pastoribus , Requira gregem de manibus eorum. Hac. n. ratione ait,ad Heb ulti. Paulus , praepositus sic debere super gregem inuigilare , quasi ronem pro eius animabus sint reddituri. Porro ergo nisi haec piscopi munera,& officia tam essent obliuione sepulta, nemo es et, arbitror,qui uel haesitare posset tenereturne iure diuino episcopi per se illa prae stare , ac perinde tu suis dioecesibus residere. Etenim non solum publica concione, si suu bene noscunt institutum, haec perficere debent,uerum priuatis uisita tionibus, exta ortationibus recreationibus,coslijsq; adeo,& c5-

solationibus. Imo non uerbo tantum,uerum,&exemplo. ac deniq; re ipsa iuuando, nempe egentiu causas negotio et tuendo& eleemosynis adiuuando, Ecce sacerdotis officium,qua parte debet nocumenta gregi cauere. At uero qua parte ipsum ad psectu Pinouere tenet,latius eius iminet functio. Hac quippe rona

appellat eos in suis antecessoribus Christus luce mudi . Vide quata largitate sua ipsius nota illis impartii, ut si in officio non perstiterint,eos peius in die iudicij pudefaciat. Quin vero,uti. di ximus , Pius Papa, cano. oues. vj.q.j.ueluti oculos Deu illos instituisse ait,sive per quos Deus ipse gregi suo Puidet aliae per quos populus,q diuina sunt suscipit. Appellat et illos ciuitatem i. mo-tem posita .sia non solum doctrinae lumine de candelabro lucere debent, uerum prominenti uitae exemplo in conspectu populi, di ueluti sal terrae mores condire. Perpende, an eiusmodi officia absentes exhibere, ut decet, ualeat. Quin age,ut cuncta coplectamur,epi in eapsectionis sublimitate esse debent, ut perfectioneno distant,sed queadmoduin sua consecratione admonent, omnino doceant. Quid demu persectionem doceat' ceu Christi mi

nistri

480쪽

nistri ecclesia suam sic expurgent. sic promoueant, sic itaq; exorment,ut sine macula,ut Christi sposam decet, Deo patri offerat.

Ecce prinium locum euangelicum; Pasce oves meas. Secudus locus ex quo veritas praesentis conclusionis elicitur, extat Ioan.

io. ubi Christus naturam boni palloris sub hac verborum exaggeratione commedat; Ego sum pastor bonus. Bonus pastor animam suam dat pro ovibus suis,mercenarius autem fugit. Intelligere autem nequeo, qua ullus fronte deludere hunc possit locu , dicens non intelligendum esse generaliter de pastorum uniuersitate, quippe quod Christus de seipso particulariter, ut aiunt, id

asseruit. Haud. n.opus est sanetos huc interpretes copellare, qui hunc senium recutiant. Prςstat nanq; semper scripturam sacra,

ubi id fieri possit ex suis ipsius verbis elucidare. Perpende ergo

verborum cotextum; Ego sum pastor bonus. ecce assertionem.

Haud vero satis duxit simpliciter id asserere, sed demostrare perrexit. Quo aut demonstrauit; Quia bonus pastor animam suam pro ovibus suis dat. Hoc ergo non de se peculiariter, & proprie asseruit;alias id quod dixerat per idem ipsum probasset, nempe, ego sum pastor bonus, quia ego ipse pastor bonus animam pro ovibus meis pono. Per illam ergo probatoriam propositione, naturam ingeniumq; & substatiam boni pastoris definitione patefecit, nempe ut sic colligeret: Ille prorsus qui anima sitam dat pro ovibus suis, bonus est pastor, ego autem anima meam, hoc est vitam do pro ovibus meis,ergo ego sum bonus pastor.Generalem ergo regulam praefixit, per quam bonus pastor ab ijs, qui non sunt boni, discernendi sunt. Vndc Greg.in hom. Eius,inquit, bonitatis formam,quam nos imitemur,adiunxit;dicens, Bonus pastor animam suam pro ovibus suis ponit. Fecit quod monuit; ostendit quod iussit,&c. Et Augustinus de uerbis Domini,serm.1.Pastor bonus Christus. Quid Petrus nonne bonus pastorZnata animam iam pro. ovibus suis posuit; quid Paulus' quid caeteri Apostoli λ&c. Itaque si attente verba respicias, non tantum Christus exemptu sese perhibere oculis nostris uoluit,quod imitaremur, secundum illud Ioan . In hoc cognouimus charitarein Dei, quonia ille pro omnibus aiam suam posuit;& nos debemus pro fratribus nostris ponere. Et sic ut ait ad Honora. Aug. qtiod instate persecutione eps non pol fugere;quia excplo Domini renetur bonus pastor animam ponere pro Cuibus suis. Haec enim

quodammodo possent aduersarij cauillari, dicentes, quod licet