장음표시 사용
121쪽
no quid autem re int, nequaquam. Nam quae uni sunt utilia alio sunt noxia; quae alicui videntur dulcia, alteri amaras quae uni mollia, alteri dura: et sic de aliis ; Ergo ei c. 'C. 59ο. B. Disi. ans. Tanta , et tam et c., sed me causSum agnoscit cur eaedem res, in diversis temperam cutis, di versos effectus producant, conc., Secus, negri vias, et consm. Nulli dubium est, rem eam denI, uni uno modo, alii diverso videri. Verum cum hoc accidit, mons humana illius caussam generalem cognoscit; videlicet id provenire ex diversa dispositione lacullulum exicipientium , non 3 utem quia res ipsae revera noti existant. Sarae lautissimae mensae sunt quidem gratissimae, at si aegroto , aut Stomacho laboranti apponantur et ingratae , et Noxiae erunt. Affer vili naulae sano, aut rustico te elum messiocrem ,
cubabit super illum laetanter, melius ac si esset in Eliogabali Iecto, et alium dormiet, offer eumdem homini delicatulo, et mollibias uti solito, aut doloribus laboranti , erit illi paenale supplicium' Id ipsum dic de aliis.s' sot' Contria. Atqui inens, generalem illam causSam,
qua diversae illae apparentiae, respectu diversorum lem P Tamen lorum , producuntur nec scit, nec scire potest, Ergonu In responsio. Psob. suhs m. Eaedem apparentiae . respectu earumdem facultatu in excipientium, deo sunt inconstantes, ut nullum proinde, cum de ipsis apparentiis , tuin dosa cultatibus excipientibus ferri queat judicium. Ergo etc. Posilioties, intervalla, loca, admixtiones , quanti tales, et
Constitutiones obiectorum externorum, ita ipsas apparentias reddunt difformes, ut totidem Nossa caussas oporteret, quot
sunt apparentiae, quod idem dixeris de facultatibus excipientibus. Atqui hoc est impossibile; Ergo etc. 39u. R. argm. Vere quidem salemur positionem
intervallum etc' in argumento Numerata , Varios iu rebus iisdem creare apparentias; at haeo tamen , et quaecumque hujusmodi sunt, non obstant, quominus res ipsae, sint m se revera res aliquac existentes, et necem ita loquadam physi ea has in illis, illas in istis producant apparentias. Quae quidem necessitas ignorari poterit , et
Causoae Cu C haoc , aliave sic appareant, Certo Cogi OSC iis Verum dato etiam, quod certo non Cognoscantur , quid
inde Τ diurn quid nozabimus rerum existentiam, qui ἀ quo
122쪽
modo diverina apparontiae rerum per divors83 Posilioues. intervalla elo. in rebus iisdem producantur, ignoramus 'Qui 'quid sit de Apparenti l ., per se usuum Vividaan, CON-Maniem , Riquo uulsorinem relationem scimus existere extris nos subqlanti s corporea', extensas nempe, solidas figuratas; eas oculis videmus, manibus contrectamus, eorumque essectus sive honos, et utiles, sive malos, et
g. 393. Contra' Al qui praeter rerum apparentias, res Dulla revera existit; Ergo redit argin. Prob. subfm. Somniantes , plura nobis tamquam realiter existentia repraesentantur .' vel uli magni sica palatia, Ecclesiae, nemora, animalia ι hostes qui volunt nos perdere, amici, qui nobiscum colla elantur etc., quae inierim nulli bi existunt, et nihil aliud praeterea sunt, quam purae 3PPR Tentiae. Igitur steri Potes , ut quae vigilantes nobis videntur revera existere, non Fint, nisi Purae apparentiae. f. 394. B. Quae in somniis spectanda nobis phantasia offert, nihil profecto sunt, nisi repraesentationes illarum rerum, licet informium, quae vigilantes aut vidimus , expertique nos sumus, aut audivimus i siclinetiam illarum actionum , quibus assueti sumus in sue tu viginae. Quare supponunt necessario rerum illarum veram existentiain; si enim illae revera non existerent , Nec eae repraesentationes fierent , sicuti in illis
non hunt, qui sensu aliquo a nativitato carent 3. 386. . Audiatur hic Claudianus f Praes. 4. Ho. ), qui hunc rem ,
sequentibus mirisice absolvit versibus. Omnia quae sensu oomuntur Mosia diurno Te ore nocturno redura amica quies. Venator defessa thoro cram membra rePonit, Mens Lumen ad Visas , et sua lustra russit. Iudicibus lites , arari e somnia Currus , ' uagiae nocturnis meca caυetur equis' Furto gaudet amans , Permutat naυiM merces , Et rigil elapsas quaerit amrus OPES.
Blandaque lamitur frustra si sentibus ae risorioua gelido Pocula fonte εο Or : εις.
123쪽
Cui e einit Poeta Cesareus: So a it guerrier D achiare, Te seloe ii Caccia Or, E so a it ρescator Te reti , a P amo. Ex iis ergo, quae nobis somniantibus obversantur, nihil adversus nostram thesim conficitur. οβ95. Obstc. a. cum Idealistis. Si corporum existentia probari posset, vel probaretur per simplicem sperceptionem, vel per judicium, vel per ratiocinium; sed nullo ex his capitibus probari potest; Ergo salsa pro p. sitio. Prob. min. Et primo quidem nequit probari pes simplicem perceptionem , quia simplex perceptio cum n hil affirmet, vel neget , non evincit rem aliquam hahere existentiam. Sed nec etiam per judicium, quia no-
atra judicia sunt dum laxat hypothelica ; dicere quippeaolemus: aequalibus aequalia adris, tota erunt aff-Fualia , at ignoramus num aliquod aequale, vel inaequale existat. Neque tandem per ratiocinium, quia ra
tiocinium non est , nisi artificiosa quaedam judiciorum dispositio p Igitur neque etc. s. 396. R. Rerum extra nos positarum , corporum
scilicet existentiam, invictissime probavimus i 387.
Per valloeinationem intimo sensui, omnium consentioni , atque divinae honitati innixam. Persentisco enim ego, Rique mecum omnes vividissime Persentiscunt, mentem meam variis substantiae corporae sterceptionibus insor mari. Itaque hoc judicium: Eo in mor variis substantiae comoreae ρsromtionibus, hypotheticum non est, sed rem absolutam designat , quemadmodum a Malebranchia Nis hypothetica non reputatur isthaeo altera propositior
o sum res octo aras. Iam nunc, si per intimam Sen-εum certum mihi est, me varias percipere corporeas Sub-ε tantias, certum quoque, compertum pue sit per ratiocinium, quod ejusmodi sal,siantiae, extra meipstana revera exi Stant
Si namque fieri potest, sac quod non existant ; Ergo Deus in me fallendo quotidie delectatur Et sane, in Vi-Cto , tacitoque murmure natura me admouet , quod Cor- P0ra exis i iit; quod mihi noxia ovilem, salubria conse C
124쪽
ger ac caetera persiciam iuxta meam, aliorumque conser-
hietuist conspicio , homines insudare dando rebus corporeis novas formas, novasque mensuras, atque modificationes . Si eruo in his egregie fallar, hic error est a natura, et a Deo qui naturae humanae est auctor. Deus ergo In
fallendo delectatur' At sallere ne potest Deus Apage lahorrendum blasphemiae mori strum. Nam. Nec Deus ille ifex nos iussit imaginae oana Circitor ut solet admirandia fallere Mut a Porrentis, quorum simul ac perVexens artem Nicet e triolo nugas conremnis inaura. Et xlabem inlantam mana ad Uectacula Oides Ρ. Ceva Dissert. Phil. Nov. Ant. ). c. IV contra. Atqui nequidem argumentum ex di
vina honitate depromptum satis firmum est ad corporum existentiam comprobandam; igitur n. r. Stat Deo sua bonitas, tametsi corpora percipiamu3 tamquam praesentia, quin tamen revera existant; Ergo etc. Ρrob. an s. Stat Deo sua bonitas, etiamsi efficiat in dies, ut Christi fideles panem, et vinum in Sacramento allaris extare percipiant, quin reVe ea ibi existant; Ergo, a pari εiat De D etc' . . g. 353. R. neg. consm., et parit. Disparitatis ratio 1atissima est. Deus enim dum essicit , ut fideles adorabile Christi Corpus et sanguinem sumentes,nihil degusten i, quam panem et vinum, eos prosecto non decipit, quia illos antea admonuit , non Panen, et vinum, sed venerabile Christi corpus, et sanguinem in Eucharistiae Sacrame nilo as- aervari. Profecto nec Actores in scena, adstantes ludificant, dum quidquam exhibent, Perinde ac si tune fieret, eo quia omnes ad theatrum commonefacti accedunt, Dori res illic agi , sed solum repraesentari. At res contra se habet in casa nostro. Neque enim nos Deus admonuit, non realem essis, sed apparentem aspectabilem hanc Mundi machi nam ; quin imo talem nobis naturam indidit , a qua vehementissime impellimur, ut credamus Corpora existere Ergo si non existerent, Deus Vere nos falleret. s. 3μ. Contra. Atqui Deus etiam manifestavit res huius Mundi, Μundum totum, hominem ipsum non esse,
125쪽
ete. Ergo n. r. Ρ rota substra. I ii libri, , iri qui uti uiuoli ei ostendunt coae lineri divinas inanii 'stationes , seu revelatio nes , haec habentur: et primo de homine lovitur: Ho
vitiis: Dormierunt somnum suum, et nihil in nerunt Omnes viri sottiariam in mam bus suis Psal iii. 75. v. s.):
Vita etiam ipsius hominis quid est Z legitur in Epistola S. Iacobi Cap. 4. v. I 5. ὶ : Vapor est et ad /ncit sicum Darens: De Mundo autem toto legitur in Epistola 1. D. Pauli ad Corinthios Cap. 7. v. 31. ὶ, quod sit figura . et apparentia praeterieus: Ea verba: Praeterit figura hujus Mundia Ergo etc. I. J99. R. Cum Sacrae Literae ubique praedicentcoyporum, rerum nempe Sensibilium, hanc Muudi machicia Componentium, existentiam, ut ab ipso initio, earum creationem, expressis verbis intonent Principio creavist Deus Caelum, et Terram etc., nihiI insulsius excogitare poterant adversarii, quam Sacrarum literarum oraculis corporum existentiam impugnare. Sane in argumento allata, et quais alia asserri possent ejusmodi, nihiΙ aliud indicant, quam Iabilitatem, atque miseriam rerum terrenarum, velate ad bona sempiterna, et Caelestia;praesentis vitae brevitatem, re- Iale ad vitam illam aeternam , quae mortem ullam non timet; nihil que aliud insinuant quam ut divitiis cor non apponamus g ut vir inlibus adhaereamus ; ut dum tempus habemu , operemur bonum a ut ad vitam interminabilem ita
Caelis nos servemus; ut cor nostrum ad Deram, atque ocu-- .los ad Patriam Caelestem intentos habentes, vivamus ita hoc Mundo tamquam hospites , et peregrini , et Mundinita utamur, quasi non uteremur. Haee itaque , nihil aliud εignificani testimonia laudata. Revera in Psalmis ipsis lariSsimis testimoniis, corporum existentia comprobatur. Et D. Paulus inter ulla pro corporum existentia , laudata in Epi tota Cap 9. v. a7. ὶ: Castino, ait , corPus meum ' S. Iacobus laudem Cap. I. v I 6.), danda esse ait, quae Decessaria sutit corpori Piget plura hia addere. Fam , ut
126쪽
De Scientirie, seu Veritatis Criterio. g. 4ω. Exsibillatis Acathalepticis, Acca denticisque pro-
figulis, DPQ non , aluta apud homines. plurium rerum sive intelligibili uui , sive sensibilium scientia , operae prelium est vis eamus, quonam signo nos scientiam risectos fuisse dignosCi possit. Praesens itaque Exercitatio dii obus Capitulis Constabit. In quorum primo, Criterii notionem et condi-xiones cxplicabimus; atque recitatis variis de Criterio Phi Iosophorum Sententiis, eas ad examen revocabimus. In altero autem nostram sententiam statuemus sc) De scientiae erustentia adversus Saeptieos plurimi Αuetores pertractant; inter eos Philosophus nostcr consulere poterit Laurentium Duhari Quaest. I. de existentia Philosophiae. I.udovi-Cum Antonium Muratorium in Lib. La forara dele Intendimento manO. P. Ferrarium T. I. Quaest. III. Ρ. Iosephum Tamagna Tom. I. Inst. Phil. Ontol. Sect. I. P. Laurentium Allieri Τom. I.. Log: P. altera Cap. I. P. Antonium a civis Tom: . Elem. Phil. Lon
127쪽
Da miserri notione, et conditionibus ; atque de Oariis eirea illud Philosyriorum Placitis. g. 4ον. Def. e. mitenti nomen graecum , Latinis nihil
est, quam nota , si iam, sive character
ou. Schol. Nonnullis Philosophis placet, Criterium tripliciter distinguere; nempe, ut aiunt; Criteri urn quo; erilerium Rer quod p criterium εecundum quod; et tandemeriterium 'quo. Per primum, intelligunt subjectum illud, quod veritatem investigat; ul homo Ex' gr. Per secundum, ejusdem subiecti facultatem illam, per quam veritas COmparatur, ut est in ipso homine intellectus; Per tertium, ejusdem saculi alis operationem, ut intellectio. Per quartum tandem intelligunt signum it Iud , sive regulam, vi cujus veritas a salsi tale secernitur' dos hoc ultimo se usu Cr
terium usurpamus' Quares. 4O3. Def. I' Criterium, hic nobis, est naturale signum veritatis, vi cuius noster InteIlectus certus, ac tutus evadit de ejusdem veritalis assequutione.
O4. Schol. Porro in epitant quantum velint Aca-thaleptici, Criterium hoc extare, nulli dubium esse poterita Esto Damque ipsi dicant se nihil scire, de omnibus dubitare, rem nullam comprehendi posse, ne frustra id dicere videantur, velint nolint, debent aliquam recognoscere regulam, qua ducti talia proserant. At quodnam sit statuendum, hujusmodi Criterium , variae sunt: PhilosoPriorum Uiniones.
g. Petrus Daniel Huetius Lib. I. Quaest. Alnetan . . sesam Divinam Lucioritatem, utpote in fallibilem, seripsi tesse veritatis Criterium. Epicurus Asclepiadem secutus, Cum tota suorum gregalium turba, solos sensus veri cri- Ierium statuit. Hinc T. Lucretius Epicureus Ρhilosophus, . A sensifus esse creatam litiam Oeri, neque sensu ρosse refecti
128쪽
Uecernit, ita ut quidquid a sensibus deprehenditur, verum est, seu ut testatur Tullius Lib. 6. Accad. Quaest. Cap. 7. ): Quidquid ridetur , tale esse disitur; quais taetur. Contra Pythagoras, Thales Milesius, Parmeniades, Heraclitus, Xenophanes, aliique, veritatis criterium, solam humanam rationem esse, agirmarunt. AristoteIes, Theophrasius, et vulgus Peripateticorum , Speusippum, et Zenocratem, Ρlatonis discipulos, secuti, sensum simul et rationem veri Criterium posuerunt. Carlesius claram et distinctam perceptionem; Malebranchius vero eam evidentiam, quum interna animi coactio sequitur, ut assensum denegare nequeamus Criterium veritalis dixerunt. P. Franciseus Iacquier, P. Ferrarius, P. Carolus Iosephus a S. Floriano, Lugicae regulas aiunt veri criterium. LeΡhnii ius rem hanc clarius et uncleavit, atque in tripli crevidentia intellectus, sensus, et auctoritatis, Criterium veritatis constituit. Non desunt alii, qui alia excogitaverunt criteria , irrito tamen conatu. Atque haec sunt Philosophorum sententiae, quas sigillatim ad trutinam revocabimus. s. 4 . Animad' Ut criterium sit naturale veritatis signum, hae in eo necessario requiruntur conditiones. Prima ut sit semper cum Veritate coniunctum, et ab ea inseparabile, alioquin nec tutum , nec Haturale foret verita iis distinctivum. Secunda , ut sit clarior Caeterarum
vertiatum proprietas in sal Iibi Iis, ac nulli obnoxia errori, secus alio signo indigeret, a quo dirigeretur, quod plana
repugnat. Tertia tandem, ut ad omnes Veritales se se extendat , alioquin non erit naturale signum veritatis; quippe naturale signum Semper ac neceSSario eum re significata conjunctum esse debet; adeoque ubi εiguum, ibi res signata sit oporto t.
129쪽
Sola Auesoritas Disina nequil esse Veritatis, mi erium. g. 487. Demonst. Nam auctoritas Divina est quidem veritatis in salii hile argumentum; at quando2 Quando utique, certo et insallibiliter constat, Deum revera Ioeulum fuisse I. 32o. J. Igitur ut Deo revelanti plane adquiesco mus , debet primo certo nobis constare , Deum revera aliquid revelasse. Sed quomodo id nobis conflabit 7 non quidem auctoritate Divina , quia hoc in casu Probaretur idem Per idem ,' Igitur ali, signo, alia regula , uno Verbo, alio hriterio; Sed eriterium debet esse elarissimum, ut nullo alio siguo indigeat I. 4o6. ὶ; Ego sola ete. Q. E. D.
Soli sensus Oeritatis omiserium esse non Possum. s. 4M. DEmo t. Veritatis insallibile criterium de-het esse sevi per cum veritale conjunctum, et ad omnes veritate, se ex ondere I. 4o6. 3 ; Atqui sensus nec sem- Per Vera reserunt , nec od orum a examinanda pertingunt; Ergo eic. Prob. in in . quoad primam partem. Si sensui . interno credimus, non in consilium adscii a ratione, domlore, et voluptates, non in cerebro sentimus, sed in ea corporio parte, in qua impressio sive molesta, et vi lenta, sive placida, et blanda facta est, neque solus sentit animus, sed corpus; cum tamen solus animus dolores , et voluptate assiciatur , et quidem in solo cere-hro. Similiter sensus omnes externi Colores, sapores, Odor , bonos, frigu3, colorem, caeterasque sensibiles gua -
130쪽
quae interim in nobis non sunt , nisi sensationes nostrae in corporibus autem furit vires , sensaliones illas producendi , seu excitandi. Praeterea, juxta oculorum relationes , Corpora exua nos videmus, non in imaginibus in ira nos depictis. Sol bipalmaris est diametri; stellae si xpe, quae Dori Plus luminis, quam e lucernarx in exiguis flammis em auare solet, emittere videntur, Iuccrnas ipsas mole non excedulit. Sol , Luna , Mercurius, caeterique planetae, ac flere e fixae, aut aeque, aut sere aeque distant a uobis, quae omnia salsissima sunt I. I97.). Ergo etc. Prob. quoad secundam Partem. Ac I. sensus ad intelligibilia, et ab-5iracla . Putri Deum , mentem humanam , axiomata , heoremata geometrica etc. percipienda non se extendunt u ultra rerum Corporearum Corticem, et accidentia non Penetrant Sensus , rerum essentias non atriugiant , 5. ea , inter quae non multum ebi diScriminis, non internos cunt 4. tandem innumera sunt entia Corporea, quae omnem Seu Auum aciem fugiunt , uti sunt, nuae micro scopiis , et: teIe-εcopiis quotidie deteguntur, et alia petie infinita, quae etsi Neque sensibus instrumentorum ope adjutis subiici queant extare tamen certissime credeudum est; Ergo etc. Q. E. D.
Sola humana ratio gratui nequit υeruralis criterium.
g. 4O9. Demo L Nam veI rationis nomine intelligitur ipse intellectus, sive vis illa mentis , qua ipsa per . cipit, j dicat, ra; iocinatur etc. I. 19') , vel tantum sacvlta S nexum rerum, et veritatum distincte perspiciendi' I. Iu'ὶς se a sacultas, qua ex positis principiis , vel ex dato idearum numero, quod verum , quod sei sum sit desinimus , prout quod principiis, aut id eis illis consormen ut dissoruae cognosimus; Atqui neutrum veritatis criterium esse potest οῦ rugo elo. Prob' min : Et 1' ut intellectus dici posset veritatis eri Ierium , semper , et necessario de