장음표시 사용
101쪽
dum tantummodo sensili l. Est enim matrimonium res
moralis et maxime moralis Siquidem propagationem generis humani spectat et multiplicationem cultorum Dei). Quocirca, cum de coniugio agitur, iure meritoque fit mentio virtutis Unde in encyclica Leonis XIII. P. M., de matrimonio Christiano Arcitu i diet illae sapientiae consiliunt, haec leguntur: si Tunc matrimonia placidam
quietamque constantsem habitura sunt, si coniuges spiritum vitamque hauriant a virtute religionis, quae forti invictoque animo esse tribuit quae essicit, ut vitia, si qua sint in personis, ut distantia morum et ingeniorum, Ut curarum maternarum pondus, ut educationis filiorum operosa sollicitudo, ut comites vitae labores, ut casus adversi non solum moderate, sed etiam liben
Il id rursus adnotare iuverit, de quo iam diximus, in quovis Vitae genere seu instituto pericula incommoda calamitate Varia eSse, qua neceSSario perpetiatur portet, quisquis tale institutum amplectitur. Quot e. g. in fortunia periculaque habet vita militaris, quam tamen homines ut plurimum inviti ineunt i Si ergo uni haec coniugalis, quae ab hominibus libera prorsus olim tate contrahitur, suis non caret periculis et calamitatibus, patienter perferendis, id nulli mirum esse debet. Illud potius mirum videri potest, unionem hanc, Vae multa secum fert onera multisque est obiecta periculis, non Semper magna cum reflexione et consilio, ut par CSSEt, mel temere prorsus plurimis iniri. Obiectio 3. Infidelitas, inquiunt, pactis abrumpit contractus alios. Ergo hunc etiam OlVet.
Responsio. Ut iam initio huius theseos diximus, ubi divortium in imperfectum et perfectum distinximus, Si coniugum alteruter fidem matrimonii violet, ius habebit
102쪽
alter discedendi a nocente ad scelus compartis tali separatione puniendun) discedendi tamen q/ιoad cohabitalis leui maritali inculo permanente. Hoc ne abrumpatur, Vcta damullii tertii, quod Xinde Sequeretur i. e. damnum Susceptae prolis, nec non societatis publicae seu civilis ipsiusque reli ionis detrimentum.
6 La in sede ita a patii ita disserit Tapa relli I), scio-glie, dico no Ogni contratio dunque scioglicra ancora questo. Adagio la in fedella scioglie que contra it ove non e compromeSSO interesse di un tergo ma Veque Sto e comprome SSO, qua gius tigia permet te di o- vinario ' Due negogianti si associano per orni re i vi veri ad n es ei cito la in sede ita di uno di loro renderale cito at altro con anno detres ercito una simile inse- dolia ' O ne matrimonio i coniugi si associano per educare ingli, crescerii alia societa citia lini a Dio adoratori figli, societa, religione sono unque compromes Sin olla in fedella a pati coniugali. Obiectio ' Matrimonium est contractus Atqui contractu S, quemadmodum consensu Voluntatum adstringitur, ita eodem consensu dissolvitur. Ergo matrimonium est solubile et consensum contrahentium. Responsio Matrimonium est contractu Sili generis, in multis omnino differens ab aliis contractibus, O Sque Onanc prorsu CXcedens. Si ius illiter in il inspicias, pro materia habet non res humano dominio subiectas sed ipsam homini per Sonam, quae, quoad partCm Ui, C-ditur alteri. Si eius sue spectes, est directe et immediate in ossicium naturae. Hinc quoad essentialia eius con Stitutiva pendet ab auctore matura c. in cuius olf-
103쪽
cium est, non autem a libera voluntate laominum. His integrum quidem est inire vel non inire hunc contractum: at si inire velint, debent omnia illa vitare, quae cedant in praeiudicium naturae 1) debent scilicet talem, et non alium, sinem intendere in iis sollibilitatem
eaqU Omnia SerVate, quae natura ipsa in cuius ossicium est, in tali contractu praescribit. Insuper ne Vertim quidem S contractum omnem genera tua esse Solubilem per consensum contrahentium.
Obiectio . Contra illesim hanc de indissolubilitate
ac thesim praecedentem de unitate coniugii sic argu Unt. Deu potest dissolvere et reapse tum in veteri tum in nova lege dissolvit matrimonium. Potest etiam concedere et reapse in lege veteri sanctis Patriarchis concessit pluralitatem uxorum ii enim fuerunt viri sapientes Deoque accepti ac proinde plures ducendo Xo res gerunt non e ignorantia neque cum transgressione legis naturalis, sed e inspiratione divina. Ergo in dissolubilitas atque unitas coniugii non cadunt sub praeceptum legis naturalis. Si enim caderent cum e divina sit immutabilis a), ne Deus quidem posset matrimonium dissolvere aut pol, gam iam conccd Ur C. R. Spo Isis. Loquamur . ' de in dissolubilitate Lex naturalis non est haec: tantum abest ut contes C proprio arbitrio et consensu possint vinculum maritale ab-m ma pCrC Ut ne Deus quidem possit illud dirimere. Sed est haec alia: quamvis Deus naturae auctor possit in
i Hinc dici solet, quod mali inronium, Si pectetur i/l lari, Si quid omnino liberum non autem si spectetur tu facto esse. 2 Cf. thesim de inmuitabilitate legi naturali, VOl. I. pag. 297. Haec immutabilitas iiivibus competit praeceptis legis naturalis r magis tamen convenit praeceptis i ii iis quae proinde Sunt ceteri si
mi Ora. s. Rellai minum conti OV. de Sacr. mair. l. I. c. 7.
104쪽
culum maritale dirimere, tamen ii, qui coniugium in
ossicium naturae institutum contra luant, nequeunt inculum maritale semel adstrictum proprio arbitrio et consensu solvere id enim naturae praeiudicium afferret. Aliis verbis te naturalis non negat coniugium quoad vinculum subiici Deo eiusque rectissimae voluntati, Sed negat subiici voluntati ipsorum contra lientium, Uae mutabilis est et pravis agitata cupiditatibus non excludit solubilitatem extrinseca v sed solum 3Ili in Seca II. Apposite Suare I) Recessus a propria Xore quoad incillum, contra naturale praeceptum est, quia in homine non est potestas privandi alterum dominio acquisito, etiam illo volente Deus autem liabet hanc poteStatem, et ideo potest i ii lare ualeria illius legis, et consequenter iacere ut esset obligatio eius Si te dispens alione 2): .... Dissolutio matrimonii non licet propria
a Uctoritate, quia non possunt ri Vati facere Sua auctoritate aliquid, liud cedit in praeit dictu u uat irae. Unde in tali praecepto intelligitur, excepta lictoritas Dei talicioris naturae ideoque quando ille aliud praecipit, non est dispensatio, sed observatio praecepti iuxta conditio
i De leg. l. II. c. XV. num. 28. 2 mare locunt habet mutatio non om talis sed in aterialis lagis, i. e. non e parte ipsius legis, sed ex parte materiae legis. 3 Ut exemplo aliquo rem illustremus, Sit tributum aliquod in bonum seu ossicium Principis stabilitum. Nemo e civibus potest proprio arbitrio negare illud tributum quia id cederet in praeiudicium Principis. Sed potest Princeps eximere civem aliquem a Sol Vendo triburo, damnum illud, quod exinde patitur, negligendo. Nec talis Xemptio erit proprie loquendo dispensatio legis: si quidem in lege subintelligitur exceptio haec, iis ex Priticipis alictoritate seu lici ulla silui.
105쪽
Spectemus nunc .' unitatem. Concessio a Deo
facta polygamiae in eo differt a solutione a Deo facta coniugii, quod in hoc altero casu labetur lolatis ab M plio vinculi maritalis, in priori vero casu habetur partialis quaeda it eius eratio seu aliq/ι alis relaxatio eiusdem
vinculi Scilicet, ob Supremam dominativam poteStatem, quam Deus liabet in omni S et Super Omnia, quemadmodum potest e luto irritum ne id Cro contractum maritalem ita Oti: Si infirmum Seu vacuum reddere CX parte Deus igitur quando matrimonialem contractum dissolvit, privat Utrum qile coniugem potestate quam in alterius corpus habet, et Sic utrique concedit ut novas ineant nuptia S. Uando Vero polygam iam permisit, reliquit uxori potestatem in corpuS Viri, non tam nplenam sed imminutam Concessit enim Viro, Ut potestatem sui corporis daret mulieri uni absque reservatione non tradendi alteri, seu cum iure dandi etiam alteri. Ecquo factum St, ut vir priores nuptias ita contraheret, ut locus esset secundis nuptiis ac tertiis, in quorum Singulis, si non plena integritas, cer e mansit stricta essentia matrimonii. Re hoc modo intellecta, dissicultas, quae obiicitur, non habet maiorem vim quoad unitatem, quam quoad indissolubilitatem ac proinde quae de hac diximus, illi
etiam debita cum proportione applicentUr. Dices pluralitas uxorum, quamvis concessa ab pSo
Deo tamen potest secum afferre et naturaliter affert multa incommoda semper impedimento est convenienti SSecutioni sinis secundarii. - Respondeo, aliud esse loqui de ipso auctore naturae, in cuius ossicium institutum
CSt coniugium, et aliud esse loqui de ii ominibus, qui
coniugium ineunt. Hi, quando matrimonium contrahunt Vel in contracto matrimonio perdurant, ea debent vitare quae in damnum seu praeiudicium naturae cedant.
106쪽
Ipse vero naturae Auctor poterit negligere damna aliqua et inconvenientia, si ea praesertim bono altioris ordinis compeia Sentur. Hoc sensu S. Thomas ait I), quod naturale praeceptum de unitate ex parte X Oris oportebat tempore Patriarcharum omitti si ut maior
esset multiplicatio prolis ad cultum Dei educandae. Sem per enim principalis finis magis Observandus est quam secundarius. Unde cum bonum prolis sit principalis matrimonii simis, ubi prolis multiplicatio necessaria erat,
debuit negligi ad tempus impedimentum, quod posset
in secundariis sinibus evenire. Ad quod removendum, praeceptum prohibens pluralitatem uxorum ordinatur. D Eodemque modo dicendum est, X pedire, ut ab Auctore naturae certis in casibus negligatur damnum aliquod seu inconveniens, quod ex solutione coniugii con- Sequatur, propter bonum altiuS, . . si dei, religioni et c. Neque per id laxantur frena cupiditatibus, non
amor castus imminuitur, non ea consequuntur damna,
quae derivarent ex intrinseca matrimonii solubilitate nimirum e plena coniugii quoad vinculum subiectione Voluntati mutabili ac frequenter pravae ipsorum contrahenti Um.
I 32. SCHOLION Ut pluries iam diximus matrimonium spectari potest vel tantummodo ut est in L sicium naturae, vel etiam ut reapS nunc est Unum Septem Novae Legis sacramentis, speciales habens adneXa gratias, quibus adiuti coniuges operatione proprii Status melius exercere et onera matrimonii facilius ferre Valeant. Finis eius, ut est Sacramentum con Sistit
107쪽
in signiscatione unionis Christi cum Ecclesia I). Quae uniocum sit unius ad unam, cumque sit in dissolubilis, hinc speciali iure in Nova Lege a prohibentur tum polyga
mia simultanea, tum divortium perfectum, privata ipSorum contrahentium auctoritate factum, utpote quae praedictae significationi contradicunt, eamdemque falsificant.
Ex dictis intelliges, merito Pium IX. 3 sequentem
propositionem ut falsam reiecisse si iure naturae matrimonii vinculum non est in dissolubile. i, Quae propoSitio relata est in Syllabo in et condemnata. - Et sane, etiamsi matrimonium spectetur tantummodo ιι est in 1 cium naturae, patet a matrimonii vinculum esse intrinsece indissolubile, sin minus hoc sensu, quod debeat esse diuturnum seu per magnum Vitae patium perdurare, quousque Saltem physica intellectualis et moralis filiorum educatio non sit Xpleta, itemque hoc sensu, quod vinculum matrimoniale nequeat quacumque e caUS et pleno coniugum arbitrio abrumpi. Sed etiam patet )esse intrinsece in dissolubile, ad mortem usque alteru-
1 Cf. Palmieri, de matrina thes XIII sub sin. 2 Luc. XVI. 8. Omnis qui dimittit uxorem suam, et aliam
ducit, moecliatur. Matth. IX. Itaque iam non sunt duo sed una caro. Quod ergo Deus coniunxit homo non Separet. Rom. H. Nam quae sub viro est mulier, vivente viro, alligata est legi : si autem mortuu fuerit vir eius, liberata est a lege viri. Igitur, vivente viro, vocabitur adultera, si fuerit cum alio viro. I. Cor. VII. Iis autem, qui matrimonio iuncti Sunt, praecipio, non ego, Sed Dominus, uxorem a viro non discedere; quod si di-SceSSerit, manere innuptam aut Viro Suo reconciliari. Et vir uxorem non dimittat u
3 In liti Apost. ad Apostolicae 22 Aug. 8SI. 4 Inter err0res de Matrina christiano sub n. XXXVII.
108쪽
trius coniugis, quemadmodum allata argumenta probant. Dirimi igitur nequit, nisi Dei auctoritate. Restat igitur intrinsecam coniugii in dissolubilitatem
naturae et sinibus coniugalis societatis apprime convenire, ab eaque simpliciter exigi in bonum ipsorum coniugum, proli S, tot iu Sque humanae consociationis. Quare eam CX naturalis omnino praescribit. Legi aut Umnaturali accedit lex evangelica quae naturale hac de re praeceptum et vividius declarat et validius confirmat. Unitas et in dissolubilitas dici solent, uallirale Colli libri proprietates et merito. Nam Sunt dotes, quae huic societati prae aliis naturalibus consociationibus speciali modo competunt: sunt etiam nec CSSariae conditiones, Sine quibus coniugium vel nullo pacto est vel non St Onvenienter, simis coniugii vel nullo pacto obtinetur vel
non obtinetur OnVCnient Cr. THESI, XLVII.
Naturalia uirilisque coniugi osscia sunt, ut e uerata sides,
munibus utrique coniugi incit alia accedunt osscia peculiaria. I 33. DECI A RATIO. Est nunc de naturalibus coniugum ossiciis breviter dicendum. Quaedam ossicia sunt utrique
coniugi uiri Hunia, quaedam Vero Sunt marit et X Oripeculiaria ac propria. Communia reducuntur ad haec tria coniuges debent promissam idem inviolat servare, latu Se andore
109쪽
prosequi, mutiliamque sibi auxilium et solati a cr-
Peculiaria mariti ossicia sunt uxorem nutrire defendere, eamque ad sinem societatis coniugalis dirigere. Idem graviora negotia ac munia obit, per quae nec ES' sitati, incolumitati, honori ae splendori domus conSU- litur. De domicilio item decernit, quod quidem UXOr, nisi specialia pacta vel adiuncta obstent, equi tenetur a). Peculiaria uxoris ossicia sunt curare, Ut animum mariti sibi devinctum teneat domestica negotiactaret, Speciatim autem viro cui est naturaliter Ubiecta, obediat in iis, quae ad domesticam Vitam pertinent.
st Statim, ut iam cum Philosopho 3 diximus, de
scripta ac divisa sunt eorum ossicia, aliaeque Sunt viri, aliae mulieris partes. Inserviunt igitur alter alteri, Sila Uterque in commune conferentes s Quaenam porro sint haec ossicia naturaliter divisa inter virum et Ulierem, Aristoteles magis determinate exponit alio locos ): cuius loci haec est summa. - uia divinum Numen utrumque e Xum ordinavit ad mutuam communionem vitae, idcirco ita distinxit marem et feminam, ut diversae etiam contraria sit virtus illorum, adeoque ma lia'
i , In triluis inquit divina Sapientia Eccles XXVI. placitum
CS Spiritui meo, quae sunt probata coram Deo et hominibus concordia fratrunt, et amor proximorum et 'ir et i Diligi bene sibi ou sentieules n
a CL Vallinger, Institui. Iuri nat. I8O. 3 Vide paulo Super pag. 72. adnot. I. 4 Oeconom. l. I. c. Ex his intelligetur magis altera ratio, quam super in ille si XLIV. adduximus, ad probandum matrimonium esse naturale. s. Nil V. Mauri comm in praed. Oc.
110쪽
beat natu falem aptitudinem ad aliqtia ad quae femina
est inepta, femina e conVer SO Sit apta ad quaedam munera ad quae est ineptu Vir. EX UO Sequitur, Ut terque indigeat opera alterius. Explicatur. - Vir est naturaliter fortior, mulier est naturaliter infirmior et imbecillior quia vir est fortior est pugnacior et aptior ad acquirendum, sed simul minus aptus ad conservandum iam acquisita quia mulier est imbecillior et timidior est aptior ad custodiendum, sed simul minus apta ad acquirendum Indigent igitur mutua societate, ut mulier domi custodiat , quae vir foris acquisiverit. Rursus mulier est assidua in oneribus domesticis, at ad vagandum
foris est imbecilla: vir e converso est naturaliter inquietus, ita ut non OSSit domi consistere, at robustus Sta huc illucque eundum, prout res postula Verit. Demum, proli generati CS Opti commune, educatio Stpropria feminae, institutio est propria viri. - Ergo patet naturam Utrumque Sexum diStinxisse, prout expediebat ad mutuam societatem. I 34. SCHOLION. Antequam a quaestione de societate
coniugali gradum faciamus ad quaestionem de societate parentali iuverit breviter agere de impedimentis matrimonium dirimentibus.
I. Matrimonium est, speciali quamvis modo, contractus. Sed in quovis contractu, ut sit validus, debent perSonae contrahente esse capaces ad contrahendum I). Ergo etiam matrimonium ut sit validum, debent per-SOnae contrahentes esse habiles ad illud contrahendum. II. Quando nam personae contrahentes sint habiles necne, id generali aliqua ratione indicat ex naturaliS. -