장음표시 사용
81쪽
comparatio inter virginitatem ac caelibatum ex una parte et ex alia parte matrimonium simpliciter cum hoc enina potest consistere Virginitas perfectioque caelibatus), Sed ipsum matrimonii usum seu actum, qui ceteroquin, ut di-Ximius, licitus S atque honestus. Iam vero, hiSce quatuor praestitutis, sic arguimus I). Ille status, in quo spiritus carni praefertur, in quo bona propria homini prout rationali CS procurantur, in quo Virtutes propter concupiscentiae impedimentum dissicillimae exercentur, in quo sinis nobilissimus qui est unio animae cum Deo potest per Se plenius obtineri, in quo idcirco generositas animi et magnitudo resplendet, Si perfectior ac beatior eo Statu in quo animalibus desideriis datur opera et procurantur ea qua communia sunt brutis, in quo concupiscentiae etsi intra debitos limites sit satis, in quo uni Deo vacare speciali modo non licet. Atqui priores illae, qua enumeravimus, OtUS competunt statui virginitati ac caelibatus, eique competunt prae Statu coniugali. Ergo status virginitatis ac caelibatus est statui coniugali praeferendus si Per continentiam, ait s. Thomas a), homo redditur habilior ad mentis elevationem in spiritualia et divina, et quodammodo Supra statum lio minis ponitur in quadam similitudine angelor Um.
Porro idem s. Doctor merito haec addit 3): si Nihil
personae non ela, Sufficiens argumentum ad persectionem status, cum aliquis perfectiori mente possit uti minori bono quam alius maiori bono impersectiori mente. Non igitur quia Abraham vel Moyses fuit persectior multis, qui continentiam SerVant propter hoc statu matrimonii Si persectior quam Status continentiae vel ei aequalis s 1 Vide Palinieri, p. tota CS. Dup. cit. a Contr. gent loc nunc cit etiam 2. 2. q. I, 2. a. 4. 3 Contri gent. l. III. cap. I36.
82쪽
quin alicui illud melius sit. Unde Dominus, iacta de
continentia mentione, dicit I) se irare capillil verbis i hoc, sed illi poleSi capere Cilial. Scholion hoc absolvam ea innuendo rationes, qua Ss Paulus Apostolus 2 asser ad demonstrandum, Ontinentiae statum esse praestantiorem et meliorem statu coniugali. Est praestantior ae melior, quia ratiqlli ior, quia Sari Clior, quia uilis r est. - Est tranquillior uis in uxor est Sollicitus St, quae Domini Sunt, quomodo placeat Deo. Qui autem cum UXOre est, sollici tu e St, Uae Uni mundi, UO modo placeat XOri, et divisus est. V Est sanctior. Et mulier innupta et Virgo, cogitat quae Domini sunt, ut sint Sancta corpore et spiritu. Qua autem nupta St, cogitat quae Sunt mundi, quomodo placeat viro. Est illilior Porro hoc ad utilitatem vestram dico, non ut laqueum vobis iniiciam, sed id quod laonestum est, et quod ficu a tem praebeat sine impedimento Dominum obsecrandi.
I27. PRAENOTIONES. Cum coniugium, ut in superiore thesi vidimus, sit maxime naturale, hinc regitur naturali lege, quae de eo aliqua quidem omnino prae-
1 Matth. IX. II. a In I. Cor. c. VII. - f. s. Thomae comment in h. l.
83쪽
- cipit aut vetat, alia vero ni agis minus e suadet hi dissuadet haec alia possunt deinceps firmari positiva lege, et per eam reddi obligatoria, seu reddi prorsus necesSaria quae stant aut omittantur. - Generalem inprimis sta
rumque ferre iudicium de illis, quae lex naturalis in
coniugi praecipit aut vetat. Huiusmodi regula seu criterium usui nobis erit ad naturalia circa matrimonium praecepta discernenda ac determinanda. Hanc porro regulam de sumemus ex s. laoma, cuius en
Omne illud, quod actionem inconvenient Um reddit sint, quem natura e opere aliquo intendit, contra legem naturae esse dicitur Potest autem actio esse non conveniens sint, vel principali vel secundario et sive sic sive sic, hoc contingit dupliciter. - Uno modo, ex aliquo, quod omnino impedit sinem ut nimia superfluitas aut defectus comestionis impedit salutem corporis, quasi principalem sinem comestionis, et bonam liabitudinem in negotiis exercendis, qui est sinis secundari US. - Ali modo, e aliquo, quod facit diis-cilem aut minus decentem perventionem ad in Um principalem vel secundarium sicut inordinata comestio quantum ad tempus indebitum, Si ergo actio sit inconveniens simi, quasi omnino proli ibens simum principalem, directe per legem naturae prohibetur primis praecepti legis naturae, quae sunt in operabilibus sicut communes animi conceptiones in speculativis. Si autem sit incompetens mi Secundario quocumque Odo, aut etiam principali, ut faciens dissicilem vel minus
84쪽
colis ritana crvclitionem ad ipstini, pro laibetur non qui- dena priniis pracceptis ei is naturae, Sed Secundi S, quaec primis derivantur sicut conclusiones in speculativis e principiis per se notis idem labent. Et sic dicta
actio contra legem naturae S Se dicitur
Regula igitur de qua modo inquirimus, ad mentem s. Thomae est haec. Quidquid actionem reddit inconvenientem sint, quem natura CX opere aliquo intendit, dicitur esse contra legem naturae. Sed duo sunt adnotanda, quorum alterum Spectat inem, cui actio adversatur, alterum pCctat gradUm SCU OdUm, quo actio in adversatur. Finis scilicet, cui actio S inconveniens, potest esse Vel principalis vel secim larius.
Item modus, quo actio opponitur mi, sive principali sive Secundario, potest esse duplex vel enim impedit prorsus sinem, vel facit dissicilem aut minus decentem perventionem ad finem. Iam vero I. si actio sit inconveniens in principali, atque ita sit illi inconveniens, ut eum omnino impediat, talis acti prohibetur primis praeceptis legis naturae quae in operabilibus tenent eum locum, quem prima principia tenent in speculativis). At. a. si actio faciat diis cilem vel minus congruam
perventionem ad me in principalem, aut quocumque e praedictis modis sit incompetens in secundario, talis actio prohibetur secundi praeceptis legis naturae quae ex primis derivantur, Sicut in speculativis conclusiones consequuntur c principiis per Se notis). Regula haec est vera et apta. Fieri enim nequit, ut natura sinem e opere aliquo intendat, nec tam CD prohibeat ea omnia, quae sinem illum prorsus impediunt, seu cum quibus de sine illo actum prorsus est. Natura autem non tantummodo vult perventionem ad sinem, non de qualicumque sinis consecutione contenta est
85쪽
vis non omnino impediant consecutionem mi tamen eam reddunt minus convenientem, prohibentur etiam a lege naturae. - Et e converso, quidquid vere Xigitur a fine, item natura e opere aliquo intendit, Seu quidquid est ad intenti finis consecutionem nec CSSarium, illud praecipitur a lege naturae nec solummodo quidquid CS eo en Sti necessarium, quod absque ipso finis intentus nullo pacto obtinetur, verum etiam quidquid est hoc ali Sensu necessarium, quod absque eo finis
non bene, non conVenienter, non ut par est, obti
Hanc regulam quae valde generalis est et magno usui nobis erit in aliis etiam disputationibus, X. gr. de societate civili applicabimus statim ad hanc solvendamqtiae Stionem utrum necne e natura unitatem in coniugio praescribat. I 28. DEMONSTRATIO. Unitas matrimonii in eo sita est, quod matrimonium sit coniunctio inius viri cli iluna femina. Unitati ex parte viri opponitur p0jandria, unitati e parte mulieris opponitus obga uia seu p0j-ρ3 ita simustanea non autem Silcce Siba, quam Sane naturae lex permittit). Primum de polyandria, tum Verode polygami breviter agCIDUS.I. EX dictis patet, quid sit polyandria et quot Uple X distinguatur Polyandria est coniunctio unius mulieris cum pluribus viris. Est autem vel simultanea vel successiva. Nos de simulta ne loquimur, Canaque as Serim US lege naturali prohiberi, et quidem primis naturalis legis praecepti S. ab Assertio laec probatur ritu , ex totali ac directa oppoSitione, quam Folvand i ab et ad minem
86쪽
legis naturae eo quod per hoc quant una ad aliquid totaliter tollitur et quantum ad aliquid impeditur b0- illi prolis, quod est principalis matrimonii sinis. In bono enim prolis intelligitur non solum procreatis, sed etiam ediscallo. Ipsa enim procreatio prolis etsi non totaliter tollitur tamen multum impeditur. Sed educatio totaliter tollitur quia ex hoc quod una
mulier plures maritos liaberet sequeretur incertitudo prolis respectu patris cuius cura ncccssaria est in educando. Et ideo nulla lege vel consuctudine CSt Urmi S-Sum, unam mulier Cm habere plures viros. V Hoc ar- Umentum St Ur Spicuum, nec Olum demon Strat Olyandriam lege naturali prohiberi sed etiam pri uis
legi naturalis praeceptis vetari. - uando in legitimo matrimonio filii nascuntur post patris obitum, vel ante completam ducationem patre orbantur, hoc ab omnibus existimatur ac vere est ingens calamitas hinc pueros illos quibus id obtigit, magna Omnes commiSCratione proSequuntur. Quid ergo est sentiendum de institutione seu unione sic inita ut silii, qui X ea Oriena Scantur tam ingenti calamitati sint receSSario ac ceris subiecti l Talis unio est polyandria per quam Scilicet
incertu manet susceptae prolis pater, et proinde edU-catio summo in discrimine Versatur.
b Adde secundo, polyandriam prorsus opponi sinis eclludaris matrimonii. Nullus enim in tali unione polyandrica esset ordo nulla pax scd potiu perpetuae CXi Sterent suspiciones ac riXae Immo ob andria a con-
87쪽
- 83 ceptu Societatis prorsus deficit, seu nullo modo est O cietas. Ecquis enim in polyandrica illa unione foret rector ac caput Non mulier haberetur enim per ver Sio ordinis naturalis, qui virili sexui prae dominium in muliebrem sexum confert. Rectores igitur essent Viri ci C. quo Sunt viri, O forent capita seu tot forent Uctores, iique pari iure praediti et ad invicem independentes. Sed naturae societatis tam repugnat ESSE Sin capite et carere rectore, quam pluribus sub CSSU Uctoribus aequali iure instructis et ad invicem independentibus si Imperium, ut iam ex Tullio 1 diximus, nisi
Unum Sit CSS nul in potest , Non potest scilicet in)perium, ni Si Sit Unum esse principium unitatis et Ordinis. Hinc non ordo, non pax esset, ut dicebam VS, in polyandrica Unione, sed rixa continua, constan tum Ultu ac perpetuus torror a). Est igitur manifestum polyandriam esse iure naturae vetitam. Mulier nequit duos habere viros eodem tem pore Secundum C his coniugiis esset non modo illi i illi tu, Sed etiam irrillli I, nullo prorsus modo SS et On- tractu maritalis, nullo prorsus pacto Orci matrimonium.
II Polygamia est coniunctio viri cum pluribu UXOribus. Est autem alia successiva, alia vero similitanea. NOS hic de pluralitate uxorum simultanea sermonem habem VS eamque S Serimu prohiberi, si non prii lis certe CC illi' dis naturalis legis praecepti S. ab Assertio haec probatur, e eo quod polygamia sit in conveniens secundario coniugii sint, cuius assecutionem reddit dili cilem, multumque impedit si Pluralitas
i Vide super pag. I. adnot. 2. a C s. Bellariat inutia, contrOV. de s lcr 'n'. latrina. . . . .
88쪽
- 4 UXOrum inquit S. Thomas I) neque totaliter tollit neque aliqualiter impedit matrimonii priuill ii sinena. Sed Se residuit linem, etsi non totaliter tollit, tamen multum impedit: eo quod non facile potest esse paX in familia, ubi mi viro plures uxore iun untur. D EX pCrientia sane docet, communicationem plurium in uno ossicio vel in una re amata causare elum et litem. 6 Pluralitas ergo Xorum haec est . Thomae conclusio)quodammodo est contra legem naturae et quodammodo non videlicet, non est contra C Cm naturae, Si SpC-ctetur sinis riticipalis est, si spectetur sinis eclialdarill S: Non CS contra pri 1la, sed est contra Secti ida legi S
O Cui argumento aliae possunt addi validae consili mationes quae hoc chare probant matrimonium in polygamia, quam vi quoad suam essentiam Sum cienter permaneat in Viro et singulis suis Xoribus, tamen non se habet bene
ac con Venienter. - Et sane ut matrimonium se habeat con 'Cnienter oportet ut contractus maritalis sit par ex Utraque parte i. e. Oportet, ut tantam potestatem et Vir XOri, quantam dat UXOr Viro, non autem minorem
det vir, quam X Or. Sed haec contractus aequalitas deesset in polygamia. Xor enim totam sui corpori pote Statem traderet viro ita, ut sibi non reservaret potestatem tradendi alteri Hoc vero idem non omnino prae Staret vir hic obligationem contraheret non omnino acqualem pol CStati, quam accipit. In Super omni Sane societas fundatur in amore, quo socii se invicem prOSEquuntur. Sed hoc valet praecipue de societate coniugalici debet inter coniuges esse intensus ac plenu amor amicitiae.
Quidquid irgo amorem inter coniuges infirmat debi-
89쪽
- 8 lioremque reddit, opponitur convenienti statui coniugii. Hoc autem essicit uxorum pluralitas amor divisus inter plures mulieres est profecto minor ac debilior amore
restricto ad unam tantum Xorem. - Hoc porro des1- ciente intenso plenoque amore, necnon attenta naturali
mulierum elotypia fieri non posset, ut dissensiones
continuae non Xorirentur: Unde non mutuum Solatium,
sed amaritudinem mutuam coniuges sibi afferrent I). Hinc in tali familia, tot agitata scissionibus, tot repleta dissidiis, ipsa prolis educatio in discrimine versaretur, neque in convenienti gradu posset obtineri. - uae omnia demonstrat experientia. Ubicumque enim polygamia viget, ibi conveniens siliorum educatio non habetur, ibi a deest, ibi uxores tamquam famulae et
Ser Vae, non autem tamquam amicae et sociae habentur. Itaque Xorum pluralitas opponitur convenienti statui et congruae perfectioni matrimonii. Atqui quod ita se habet, id prohibetur a lege naturae, quae non modo vula coniugium esse, sed etiam vult ipsum bene convenienterque S Se Ergo polygamia non aeque tamen ac polyandria a) in qua scilicet essentia ipsa ma-
I Apte Het neccius, de iure at et gent. . . c. 2. PlureSunius viri Xores invidia, elotypia aetnulatio et mille aliae causae quotidie collidunt. Iam enim mulieri venustiori iuvencula foecundiori magisque amabili iam plures earum marito, nam aut alteram sibi praeferentici iam eadem alterius liberis, erectioris ingenii vel patri paulo carioribus, SuccenSet n I S. Augustinus inter cetera rationes, quas affert l. 3. de Octr. Christ. cap. 2. et libro de bono coniugali cap. 7. ad polyandriam
refellendam, hoc etiam utitur argumento non ita SSe contra rationem, si unus vir plures Xore habeat, quemadmodum est contra rationem, Si una mulier multos Viros habeat quia non est contra rationem, ut unus dominus multo Servos habeat, dum sit contra a
90쪽
trimonii deficit ipsaque societati ratio USSat, quaeque ipsi sint comuse H pri uarit prorsus repugnat prohibetura lege naturali. Restat igitur solam monogam iam naturalibus Omnibus finibus matrimonii eiusque convenienti Statui ac perfectioni re Sponder c, eamque proinde naturali lege prae
I 29. SCHOLION. Matrimonium potest, ut iam diximus, considerari dupliciter primo, tantummodo Secundum quod est iu officiti ut naturae ulteri u autem, CcUndum quod est Ecclesiae sacrante utunt a Christo Do uiu0
instillii Hi Hactenus nos ricari tantum modo ut philosophos decet. Spectavimus matrimonium. Ucundum quod
est in ossicium naturae Iuverit aliquid innuere de matrimonio posteriori etiam modo considerato Tertium tunc habet sinem, videlicet significationem unionis Christicum Ecclesia Iam vero uxorum pluralitas huic in manifeste opponitur iam enim contusium non ampli US repraesentaret unionem Christi cum una Ecclesia si Tertium finem, ait s. Thomas I) ira ita uXOrum tota liter tollit: eo quod sicut Christus est unus ita Ecclesia una. uare Christus Dominus legem de unitate matrimonii non primo instituit, sed restituit, Namquetionem, ut Unu SerVUS multo laabeat donat nos. - Bellarminus, p. et Oc. it. mentem . Augustini sic explicat Hoc argumentum non probat, non CSSe abSolute contra rationem, ut unus vir multas uxores liabeat siquidem est magnum discrimen inter subiectionem Ser Orum ad dominum, et subiectionem uxoris ad virum), sed tantum probat, minu ESSe abSurdum, ut unu Vir plure UXOrcS, quam ut una mulier plures viros liabeat, cum Vir it caput mulieri S non contra mulier viri. I oc. UPUr cit.