장음표시 사용
201쪽
- 97 stinat hominem ad vitam socialem Insuper, si daretur status ille naturae extras ocialis, in eo privati homines haberent ius defendendi se ac bona sua contra iniustos aggreSSOreS, non vero ius puniendi impios. Quis ergo tale ius haberet ' nemo in tali statu Inde autem non
concludas, naturam non esse sapientem aut providam,
sed potius naturam apprime sapientem et providam non ordinasse hominem ad vitam extras ocialem.
III. Aliam addam confirmationem ipsis Leonis XIII.
verbis, in epist. enc. Hillimum ilhid ita si Hac sententia non modo verior, sed ne stilior quidem reperiri illla potest. Etenim pote Sta rectorum civitatis, si quae
dam est divinae potestatis communicatio, ob hanc ipsam causam continuo adipiscitur dignitatem humana maiorem non illam quidem impiam et perabsurdam, imperatoribus ethnicis divinos honores affectantibus aliquando expetitam, Sed eram et solidam, eamque dono quodam acceptam beneficioque divino. E quo subesse cives et dicto audientes esse principibus, uti Deo oportebit non tam poenarum formidine, quam Verecundia maiestatis, neqUe Ssentationis causa, sed conscientia ossicii Quare stabit in suo gradu longe firmius collocatum imperium. Etenim istius vim sicli sentientes cives, fugiant necesse est improbitatem et contumaciam, quia sibi persuasum esse debet, qui politicae potestati resistunt, hos divinae voluntati resistere; qui honorem recusant principibus, ipsi Deo recti SarC. DI 6O SCHOLION. Quid igitur est civilis auctoritas lNon est aggregatio potestatum et iurium, quae privati libere deponunt, dum societatem civilem ineunt, ceduntque communitati. Verum est ius seu collectio iurium, quae Deus tamquam a VS proXima voluntate
202쪽
- 098 sua confert, utpote quid requisitum a natura consociationis politicae, quam ipsemet vult et condit. Quaestio esse poterit de subiecto, cui Deus primo et immediate confert illiusmodi iura utrum necne Deus ea
conferat primo et immediate communitati Sed de hoc disputare, pertinet ad alias theses, in quibus de origine politici principatus in particulari agemus, et theoriam,
quam hac in re plerique veterum admiserunt, Xponemus et examinabimus.
O ι aevis igitur theoria, quae civile u principatum in se inspectum ab humana conventione derivat, est reiicienda. I 6 I. DEMONsTRATIO. Theoria, di contra sociat, altaeque huic similes theoriae in hac omnes conveniunt assertione Quod sint rectores seu principes civiles hoc est adinventio hominum homines fuerunt, que xcogita Verunt principatum politicum, eumque indu Xerunt per cessionem communitati factam omnium iurium e quorum Summa Seu aggregatione ipse resultat i)Huius assertionis falsitas ex praecedente thesi luculenter apparet. Hinc pauca tantum, clarioris explicationis gratia addem US.
1 Qui civilem societatem a libero hominum conSensu natam volunt, ipsius imperii ortum ex eodem fonte petentes, de iure uoinquiunt aliquid unumquemque cessisse, et Voluntate singulo in ei USse contulisSe poteStatem, ad quem summa illorum iurium perveniSset.'
203쪽
- 99 Res ta se haberet in duplici hac hypothesi videlicet,
si consociatio in unum politicum corpus esset adinventiose institutio humana, vel si possent homines iungi seu congregari in unum politicum corpus, nec tamen Subiicipoliticae potestati, sed eam pro libito admittere vel excludere aliis verbis, si vel societas civilis non SSet naturalis, vel posset societas civilis esse sine capite et gubernatore Atqui neutra hypothesis potest admitti civitas est naturalis et nequit Sine capite con SiStere. Ad rem Bellarminus 1): si Politica potestas, in UniverSum considerata est de iure naturae non enim pendet e consensu hominum nam velint nolint debent regi ab aliq/ω, nisi velint perire humanum genus, quodeS contra naturae inclinationem. At ius naturae est ius divin fili Iure igitur divino introducta est gubernatio. Item Suare sa): si In tali communitate politica), ut Sic, Si haec potestas ex natura rei, ita ut non sit inli Ominum potestate ita congregari, et impedire hanc potestatem. Unde si fingamus homines utrumque velle, scilicet, ita congregari veluti sub conditione, ut non manerent subiecti huic potestati esset repugnantia, ideo nihil e sicerent. Quia sine gubernatione politica vel
I De laicis l. III. c. 6. - Paulo inserius subdit: si Potestas principum, in genere considerata est etiam de iure natara et divino nec posset genus humanum etiamsi totum Simul conveniret, contrarium statuere, nimirum, Ut nulli essent principes vel rectores s a De legib. l. III. c. 2. n. q. - Uando S. Thoma ait, . . q. o. a Io. dominium et praelationem introducta esse iure hu-vlaus, contradistinguit ius humanum non a iitre naturali, sed a iitre quod est ex ratia, et ius humanum intelligit illud, qttod proce-c it a ratione naturali. Potestatem politicam non tolli, sed magis firmari per supernaturalem Fidei revelationem, ostendit . Thomas,
204쪽
ordine ad illam non potest intelligi unum corpus p Ο-
liticum. DConcludemus cum . Ioanne Chrysostomo I), qui explicans verba s. Pauli, Non est enim potestas, nisi a Deo, praeclare exponit, quo sensu dici possit, ac debeat, principes eo istitui a Deo Non est enim potestas, inquit, nisi a Deo. Quid dicis ' omnisne princeps a Deo ordinatus est Non hoc dico, inquit neque enim de in ulis principibus mihi nunc sermo est, Sed de re ipsa. Nam quod principatus sint et quod alii imperent, alii subiecti sint, neque omnia casu ac temere
circumferantur, populi quasi fluctibus hinc et inde circumacti S, divinae esse sapientiae dico. Ideo non dixit non enim est princeps nisi a Deo sed de re ipsa loquitur dicen M: non euin es potestas nisi a Deo. Itaque principes constitui a Deo, dici potest ac debet hoc enSU, nempe
Spectando reΠ Sani in reuere, non autem descendendo
ad hanc et inlatu personam a). - Hactenus de origine politici principatus in se considerati agendum iam est de origine eiusdem tu particulari inspecti.
I In ep. ad Rom. cap. XIII. om. 23. Migne Patrol. gr. Omo6o pag. I;). Similia habet s. o. DamaScenUS, epist ad Om. cap. XIII. Migne, Patrol. r. tomo S. pag. 46). - Recole etiam Ulchra illa s. Ioannis Chrysostomi verba, iam super pag. 37. allata Magistratus quidem constituere fuit Dei opus quod autem improbi ad eos provehantur, et eis non ut decet tantur, Si hominum improbitati S. D a Pro hac et sequentibus thesibus f Bahnes it Prolcstii lle sim iecc. cap. 49 Seqq. s. etiam Hergenrother, Chiesii Cati e Stalo C is l. st 'origine de potere deve accuratamente distinguersi a colui chetlene it potere, it potere in se tesso alla persona heclo OStiene.
Tulli convelagono che autorita viciae a Dio nia non hi Sua forma concreta, ne coliti clie la Obtie De M
205쪽
Regimen societatis tollis es monarchicum vel arisbocraticum ei democraticum, prout Summa potestas lota residet in persona sica aut tu coetu optimatum aut tu ipsa communitate ultae implices gubernii formae, Si simul contemperentur, furina regiminis es mixta. I 62. DECLARATIO. Auctorita Suprema, Una Semper et Cadem permanens cum triplici potestate leges ferendi iudicandi et exsequendi I), potest tam ei variis modis seu formis Xistere a parte rei. De his formis quaeritur,
si res sunt, ait Bellar minus a), formae bonae gubernationis monarchia, id est unius principatu S, cuiu contrarium vitium est tyrannis aristocratia, id est regimen optimatum, cui opponitur ligarchia, hoc est factio paucorum et democratia, hoc est populi totius imperium, quod in seditiones non raro degenerat. - Docent hoc principes philosophorum, Plato in Politic et Aristoteles 3), nec sine magna ratione id docent. Nam si multitudo gubernanda St, fieri non potest, quin aliquomodo ex tribus gubernetur aut enim unu praeficietur reipublicae, aut aliqui de multi S, aut Omnino omneS. Si unus, monarchia erit: Si aliqui de multis, aristo cratia: si omnes omnino democratia. - uamquam au -
1 Vide super pag. I. uni. II 4. Schol. a De Rom. Pont statim ab init. - f. s. Thoimam, . . . 9j. a. 4.
206쪽
tem 1e , tantum Sint brinae Simplicis gubernationis, possunt tamen inter se illae quasi permisceri, ecqua permixtione quatuor aliae brinae mixti regiminis producentur. Una temperata ex omnibus tribus altera ex monarchia et aristocratia tertia ex monarchia et democratia postrema ex democratia et ariStocratia. o
Brevius formas regiminis enumerat Suare I) Ut est moralis doctrina philosophis communis, triple X O-teSt esse regimen reipublicae liumanae, suurchicis uunius principis Supremi qui sit una singulari per Sona, aristocraticum unius supremi consilii seu tribunalis ex pluribus optimatibus coacti, et democraticum per toti US
populi su stragia qui tres modi simplices sunt; ex illis autem possunt alii componi, qui vel duos illorum vel
etiam omnes participent, quae gubernatione mixtae solent appellari. DPaulo aliter sic auctores haud pauci loquuntur Formar Um, qua regimen civile assumere potest, obvia divisio est in monarchian et ob archiam. Illa est potestas politica residens tota in subiecto playsice uno haec StpoteStas politica residens in subiecto physice multiplici et Solum moraliter uno. Nec datur medium siquidem nihil est medium inter unum et plura, inter impleX et OmpOSi tum Aristocratia, democratia et formae miX-tae Sunt totidem polyarchiae subdivisiones a). Pro di-
1 Def. d. l. III. c. a. f. de leg. l. III. c. 4. a Montesquieu, esprit de Iois l. II. c. I. ait, re eSse Uber nationis SpecieS, democraticam, nonarchicam, despoticam. trana divisione in verita, inquit Taparelli, saggio etc. adnot. LXV. OV ilvi ei di governo tene annoverato ra te sue forme. Se u naturalista ovesse arci con pari logica a descrigione dei genere manO,c direbbe che tuti la specie mana si divide in Sachi femini ue
207쪽
Versa autem ratione formae, qua societas civilis regitur, Vocatur aeqItali vel inaeql alis, ut iam alio loco dictum
Hoc aliud oportet addere. - Monarchia, ariStocratia democratia hanc admittunt divisionem : in absoluta n Seus Ili an Ct repraeSenialii' ant. E. g. aristocratia est absoluta
seu impleX, Si optimates per seipsos immediate dant suffragia legesque ferunt: est repraesentativa, si ipsi eligunt aliqUOS, per quo tamquam per suos vices gerentes suffragia dant legesque condunt. Haec autem facile est ad monarchiam et democratiam applicare.
163. SCHOLIO I. Liquet e dictis, quidnam sit regiminis forma, quae dicitur consillusioualis. In hac forma potestas legislativa exercetur a duplici
optimatum et deputatorum collegio, nec non a rege Vel praeside, cuius Sanctio ad leges firmandas requiritur. Iudiciaria autem potestas exercetur ab alio coetu a prioribus distincto, i. e. a coetu magistratuum Seu iudicum. Executiva vero poteStas exercetur a rege Seu praeside:
ZOppi ii Hoc Vocabulum δεσποτης respondet latinae voci herus. Adhibetur autem ad significandum eum, qui Sibi assumit aut exercet in alios auctoritatem oppreSSivam. Debet imperium iustum esse, neque herile, sed quasi paternum, quia Dei iustissima in homines potesta est et cum paterna bonitate coniuncta gerendum vero est ad utilitatoni civiunt, quia qui praesunt ceteris, hac una de causa praeSunt, ut civitatis utilitatem tueantur ' Ita Leo XIII in p. iam cit. Immortale Dei. - Imperium gerendum S ad utilitatem civium: ergo debet esse, non herile Seu despoticum, Sed quaSi paternum.
Porro quodcumque regimen, non autem tantummodo regimen monarchicum, potest evadere de Spoticum.
I Cf. super pag. 4. - Vide ea, quae ibi diximus de conventibus seu comitiis in societate aequali necessariis, de unanimitate reali vel arti liciali etc.
208쪽
niStrOS, qui, Secta accipSe re vel praeses, de suis actibus seu de modo leges iudiciaque exsequendi rationem red
dere debent sunt, ut dici solet, responsabiles optimatibus
et deputati S a quibus OSSunt iudicari et puniri. Descriptu modus potestatem praeSertim legislativam exercendi S character propriu Se propria nota gubernii seu formae constitutionalis. In hunc autem adhibetur finem et scopum, ut impoSSibili reddatur auctoritatis abusus. - En brevi adumbratio formae constitutionalis 1), quae Sic appellatur, Uia munera cuparte uniuscuiusque ex illi personis, quae divisim
modo descripto exercent SuprUmam auctoritatem, conti
nentur in codice legum fundamentalium, qui dicitur
constitilli seu Staiuluiu a). Haec forma eonstitutionalis non est nova forma a
ceteris diStincta. Quaeres, ad quam ex formis in hac thesi enumeratis pertinet ' - Plures fieri possunt hypo
i Scopus est, ut impossibilis reddatur potestatis a trilsus. Medium denique divisio functi omini auctoritati compCtCntium CX quo mutua earum limitatio oriatur. Hinc collegio lapillato GD i opponitur collegium optiniatu u et utrisque, ne legibu Sciscendi eXSecutiVam poteStatem deStruant, Obstaculum adiungitur regiae anctionis, quae ad leges firmandas requiritur. PoteStas exsecuti Valimite accipit propter responsabilitatem, qua Ministri rationem reddere tenentur potestati legislativae de iis, quae operantur a qua proinde iudicari et puniri possunt. Sed ne functio illa potestatis nimio periculo exponatur, eiu caput, nempe rex, inviolabile omnino fit. Attamen per Se nihil facere potest in consenSu ministrorum. Ita Liberatore,
209쪽
theses. Si suprema auctoritas censenda sit permanere penes populum, qui cum nequeat eam Xercere C SC, eligat personas illas, per qua tamquam per SUOS Vice Sgerente Cam Xerceat, tunc forma regiminis erit democratica repraese Italiou. Si suprema auctoritas cen-Senda sit permanere in rege, qui tamen velit eam exercere et se obliget ' ad eam exercendam praedicto modo, i. e. per coetu illo et per eo ministros tu Dc forma regimini erit potius Gusuarchica repraeSeniat illa.
Ι64. SCHOLION II. Oportet etiam, ut de duplici modo successionis per haereditalent aut per electionem quae maxime de monarchia valent praecipua doctrinae capita tradamus. Trademus autem e Liberatore I), cuius en
I. Successio per haereditatem. Ius haereditarium
habetur, cum regnum ita con Stitutum CSt, Ut per Sonae, quibu Suprema potesta committitur, ex determinata familia certo ordine designatae sint, atque aliae aliis vita functis succedant. Innumerae hac in re existere possunt Varietates, quae ex diversor una populorum statutis pendent ac pro ita de cum a Vo nitate libera proficiscantur, ius naturae praetergrediuntur. De his igitur disserere ad nos non pertinet; sed tria dumtaXat adnotamus, quae
principiis naturalibus sunt magis allinia. a Primum est, non posse pro libito ipsius imperantis mutari ordinem successionis, si leges fundameu- tales regni aliquid hac in re determinent. Nam leges eiusmodi conditionibus quibusdam adstringunt exercitium Supremae poteStatis, et Subiectum desiniunt, ad quod illa pertinere debeat. In hoc casu populi On Sensu S
210쪽
- QO6 b Seculi do, etsi rationi congrue latita Sit, ut mares dumtaxat iure successionis ornentur e Xclusis feminis I), quae ceri minu aptae Sunt ad partes implendas in perii, et maribus Vi naturae Subduntur tamen ius naturae non prohibet, quominus feminae etiam summa potestate potiantur. Nam per Sona publica, prout publicaeSt, a SeXU abStrahit, et tantum capacitatem regendi multitudinem requirit. Haec autem capacitas in ente ratione praedito inest Sive mas sit sive femina Potissimum vero eiusmodi successio feminarum inconveniens
dici nequit in iis gubernandi formis, in quibus Suprema poteStas non proprie apud principem residet, sed apud
comitia quaedam generalia, et adiumento plurium Xer
6 Tertia observatio sit, modum transmittendi potestatem per ius haereditarium, Valde con Sentaneum Sse bono sociali ob multiplicem rationem Nam maiori Stabilitate auctoritatem Obsirmiat, ad eius exercitium tantopere necessarii aditum praecludit tumultibus ac partium Studiis, quae societatem ad extremam perniciem adducere solent altiorem reverentiam principi conciliat propter vitam nobilitatem et Sanguinis splendorem; tum eius educationem accuratiorem reddit, ipsumque animosiorem ac diligentiorem quoad socialem felicitatem procurandam, cum sibi et propriae familiae perpetuo coniunctam rempublicam contueatur. II. Successio per electionem. - uod si hic mos transmittendi potestatem iure haereditario alicubi non Vigeat, tunc electione Opus eSt. Haec autem habetur,
I Vetustissima est lex alica, quae ad succedendum ad thronum non admittit nisi solos viro Secundum primogeniturae lineam, cxclusis mulieribus earumque deScendentibus.