장음표시 사용
231쪽
negalloe, non positio e vel potius de iure naturali concedente, non simpliciter praecipiente.
7.' Assirmant, quod semel ac communita Supremam potestatem in unum vel plures homines transmisit ac proinde semel ac certa alia regiminis forma monar claica vel polyarchica est legitime constituta, iam communitas non potest sibi rursus vindicare auctoritatem et formam stabilitam immutare si Postquam populus,
inquit Suare, s), suam potestatem in regem tranStulit,
cessarit Sicut ratio naturalis, ita Suare des fi d. l. III. c. l. Num. . non determinat ut necessariam, monarctatam vel aristo cratiam, ita nec democratiam imo multo minus istam, quia omnium imperfectissima est, ut Aristoteles CSiatur et est Cr id CNS. Quae res si imperfectissima omnium cst quomodo Supponi poteSt, naturam ab illa initium ducere Respondent Veteres, hoc CSSU Iturae proprium ut ab imperfecto ad perfectiora progrediatur quare argumentum exinde desumunt ad veritatem suae lae oriae ostenden dam. f. super. Ol. I. pag. 2 3. I De Oid. l. III. c. . . . - Hisce Verbis respondet Suare
sius obiectioni Iacobi regis Angliae contra doctrinam Bellarmini. Obiectio erat haec in praefatione monitoria praemissa libro, aps Ioeia pro iuramento fila litatis Ubi vero fasces regios populo sub mitti debere disputat, hoc seditionum fundamento utitur, ut probet
non regibus auctoritatem a Deo in mediate, perinde ac pontificibus esse concessam. Nam rex quilibet inquit a populo suo eligitur immo et populus numquam ita suam potestatem in regem transfert
quin illani sibi in habitu retineat ut in certis casibus etiam actu recipere possit. Egregium profecto theologiae axioma et a factiosis ac rebellibus avidissime arripiendum qui in Principes insurgere seque in libertatem vindicare, quandocumque ipsi voluerint, eo iure freti possunt. δε Respondet autem Suare sitas, negando ex ea doctrina occasionem rebellionum aut seditionum contra legitimos principes populo dari s Et hic sequuntur verba, quae nos iam in textu ad duximus. - uibus addit haec alia re uod vero Bellarminus ex Navarro di Xit, populum nunquam ita suam potestatem in principem transferre, quin eam in habitu retineat, ut rea in certis casibus uti
232쪽
non potest iuste eadem potestate retu suo arbitrio, seu quoties voluerit, se in libertatem vindicare. Nam si potestatem suam regi conces Sit, quam ille acceptavit, eo ipso rex o uiuilliu acquisivit ergo quamvis re ha
buerit a populo illud dominium per donationem vel contractum, non ideo licebit populo dominium illud
regis auferre, nec libertatem Suam iterum Stirpare. Sicut particularis persona, quae suae libertati renuntiavit, et se in servum vendidit, aut dona Vit, non potest postea suo arbitrio se a servitute eximere. Idem ergo est de persona sici Seu communitate, O Si quam Se alicui
principi plene subiecit. Item postquam populu Suam potestatem regi contulit, iam se illa privavit ergo non potest illa fretus iuste in regem in Surgere, qui nitetur pote State, quam non habet, et ita non erit Sus iustus,pOSSit, neque contrarium St, neque undamentiana populis praebet
ad se pro libito in libertatem vindicandum. Quia Bellarminus non simpliciter dixit, retinere populum potestatem in habitu, ad quoscumque actus pro libito et quolies velit exercendos, sed cum magna limitatione et circumSpectione dixit, in certis casibus etc. Qui casus intelligendi
Sunt, Vel iuxta conditiones prioris contractus, vel iuxta exigentiam naturali iustitiae, nam pacta et conventa tu Sta serVanda Sunt. Et ideo Si populus transtulit potestatem in regem, reServando eam sibi pro aliquibus gravioribus causis aut negotiis, in ei licite poterit ea Uti, et ius suum conservare oportebit autem, ut de tali iure, vel antiqui et certi instrumentis vel immemorabili consuetudine sum cienter OnStet. Et eadem ratione si re iustam Suam potestatem in turannidem verteret, illa in manifestam civitatis perniciem abutendo,pOS set populus naturali potestate ad se defendendum uti, hac enim numquam e privavit. Extra hos vero et Similes casu numquam licet populo a legitimo rege sua poteState fretu deficere, et ita cessat omnis seditionis fundamentum aut occasio. Haec autem historice referimus, ut quidnam veteres dixerint ac senserit intelligatur: suis enim locis erunt perpendenda et examinanda.
233쪽
- 229 sed usurpatio potestatis , Et paulo inferius: si Non licet populo semel subiecto potestatem regis magis restringere, quam in prima tranStatione Seu conventione restricta fuit, quia id non permittit ex illa iustitiae, quae
docet, legitima pacta servanda esse, et donationem absolutam semel valide factam revocari non posse neque in totum neque e parte, et maXime quando onerosa
fuit. Imo nec leges principis iustas potest populus Sua potestate nixu abrogare, Sed solum tacito vel expresso eiusdem principis consensu fretus, ut S. Thomas docuit et nos alibi latius diximus. Unde non est simpliciter verum, regem pendere in Sila poteState a populo, etiam si ab ipso eam acceperit, quia poterit pendere tu feri, ut aiunt, et poStea non pendere in conservari, si plene et absolute illam accepit. Quocirca postquam legitime conStitutUS St, Supremam habet potestatem in his
omnibus, ad quae illam accepit, etiamsi a populo illam habuerit, quia lex iustitiae hoc exigit, ut declaraVimus. Similiter Molina I): si Respublica non potest auferre
potestatem conceSsam, Vel eam minuere, aut legitimum
illius usum impedire , Afferri autem solet id, quod de Valentiniano narrat Sogo mentis a) Cum Iovianum mori contigisset, exercitu Romano et iis, qui praecipuas dignitates gerebant, consilium ineuntibus, omnium Suffragio Valentinianus eligitur imperator. Qui cum insignia Imperii suscepisset, vociferantibus militibus, ut alterum sibi Imperii consortem adiungeret Vestri quidem, inquit, arbitrii fuit, commilitone S, ut me imperatorem vestrum eligeretis. Sed, posteaquam elegistis, id,
234쪽
quod vultis mei arbitrii est, non vestri. Et vos quidem tamquam subditos quiescere decet, me vero utpote Imperatorem quid agendum sit spectare. Huiusmodi responso dato, tum quidem militibus minime obtemperavit Paulo post tamen Constantinopolim ingressus
fratrem imperatorem renuntiaVit.
8.' Ex his omnibus colligunt, consensum Seu electionem communitatis esse factum illud, ex quo immediate pendet determinatio formae specialis et certi subiecti. Aiunt, talem determinationem non fieri sine interventu humanae voluntatis aiunt, fieri ex arbitrio humano Ita Bellar minus I): si Haec potesta in particulari est quidem a Deo, sed mediante consilio et electione hominum. Et Suaresius a): si Haec potestas X
natura rei est immediate in communitate ergo ut iuste incipiat esse in aliqua persona tamquam in Supremo principe, neceSSe S ut e consensu communitatis illi
tribuatur u Et in compendio etiam Salmaticensi 3)quaestioni huic, an potestas legislativa civilis conveniat principi immediate a Deo, responsio haec datur: si Verius dicitur non immediale sed mediante populi consensu
illam eos a Deo recipere. 9.' Hinc regnum saeculare et principatum ecclesiasticum, quem Summus Pontifex in Ecclesia Christi gerit, siniti comparantes plures QS signanes differentias, sed
i De Laicis l. III. c. . a De legib. l. III. c. . num. 2. - Et ibidem paulo superius
dixerat: κ Licet haec potestas absolute sit de iure naturae, determinatio eius ad certum modum potestatis et regimini est ex arbitrio linman .... pendet tota haec re ex humano consilio et arbitrio. In cap. 4. . . ait OnSensum reipublicae posse esse vel ex bitum vel debitum. Quae verba sunt bene notanda.
235쪽
praesertim illam, quae ex diverso a Deo dimanationis modo petitur si Non est, ait Bellarminus I), eadem ratio Pontificatus et Regnorum. Nam Regna non Sunt immediate a Deo instituta, sed ab hominibus, et ideo ab hominibus mutari possunt in alias regiminis formas. Pontificatus autem a Deo immediate institutus est, et ideo non potest ab hominibus immutari. Et alio loco a): si Sunt duae disterentiae inter potestatem politicam atque ecclesiasticam. Una ex parte subiecti nam politica est in multitudine, ecclesiastica in uno homine tamquam in subiecto immediate. Altera, ex parte V i- cientis quod politica universe considerata est de iure divino, in particulari considerata est de iure gentium, ecclesiastica omnibus modis est de iure divino et immediate a Deo noli etiam loco 3) Principatus saecularis institutus est ab hominibus estque de iure gentium : at principatus ecclesiasticus est a solo Deo et de iure divino. Ille regit homines, ut homines sunt, et magis ratione corporum quam animarum iste ero regit homines, ut Christiani sunt, et magis ratione animarum quam corporum. Ille habet pro sine temporalem quietem et salutem populi iste vitam et felicitatem sempiternam.
Ille utitur naturalibus legibus et institutis humanis iste legibus divinis et sacramentis divinitus institutis. Illegerit bella cum hostibus paucis et visibilibus iste cum invisibilibus et in sinitis.
I De Clericis l. I. c. 28. - discrimine inter regnum civile et principatum eccleSiasticum f. SuareZ, de leg. l. III. . . num. .,
a De Laicis l. III. c. 6. 3 De Rom. Pont. . . . c. 7. - Quid intelligat Bellarminus
per ius enimnt, poteSt erui e cap. 29. traci nuper cit de Clericis, abi inquirita an ei emptio clericorum sit iuris divini naturalis.
236쪽
Ad praedicta doctrinae capita theoria, non omnium quidem I), sed multorum veterum breviter reduci videtur a).-Bellar minus edidit primo, sub nomine Matthaei orti, postea, sub proprio nomine responsionem
ad librum Iacobi regis Angliae inscriptum, triplici nodo
triplex crineus, sive apologia pro iurament, desilalis). Inter alia, quae illius libri seu apologiae auctor in medium profert ex Bellar mini scriptis ad invidiam ei conflandam, sunt haec duo I. Bellarminum dixisse 3), rege Servo potius S Se quam dominos a. eumdem dixisse in quod regum auctoritas atque functio non immediate ex Deo descendat, neque ex iure divino, sed ex iure gentium. Ad .m haec legitur responsio re sententiam Bellar mini ex s. Augustino desumptam SSe, qui sic ait: Qui imperant serviunt eis, quibus videntur imperare. Ubi qui imperant non dicuntur servi, quasi subiecti sint populis, sed quia laborant regendo et imperando, non propter suam vel utilitatem vel cupiditatem, quod tyrannorum St, Sed propter populi utilitatem et propter publicum bonum. Ad 2.η respondetur, si Bellarminum id asserere ex communi sententia omnium pene Scriptorum et ex ipso usu S). Videmus enim regna in res-
i Vide locum Card de iugo, allatum pag. I 86. I De theoria hac veterum f. almes, i Protes tu utesimo ecc. cap. XLIX-LIII. 3 De laicis l. III. c. 7. Locum iam attulimVS up pag. I 3. Pro sensu intelligendo illius loquendi modicis eumdem Beliarminum, de
4 De clericis l. L c. 28. de Rom. Pont l. I. c. 7. Vae loca attulimus iam pag. praeced. 23 I. s Item Suaret, def. d. l. III. c. a. num. 3. Institutio Seu determinatio aut translatio huius potestatis ad reges non a Deo immediate facta est, ut ex risu ipso con Stat n
237쪽
spublica et reSpublicas in regna mutari, et tamen utrumque regimen aeque iustum haberi quod nullo modo fieret, si regum auctoritas non ex humana Voluntate, sed ex divino iure penderet. - Ut autem hactenus dicta clarius adhuc intelligantur, aliqua addem US. a Quaenam est ratio, qua Veteres moti sunt ad
admittendum, Supremam potestatem primo residere in tota civium communitate, tamquam In Subiecto immediato sic arguunt. De iure naturali existit in civili societate principatus politicus. Ergo vel existit
in tota hominum communitate, vel Xistit in una singulari persona aut Senatu determinato Atqui non hoc Secundum. Nam e Vi rationis naturalis nulla potest excogitari ratio, cur haec potestas determinetur ad unam
singularem personam Vel ad certum perSonarum numerum infra totam communitatem, magi quam ad alium: omnes enim ciVe Sunt in natura aequales, OmneS
sunt aequaliter rectores familiae cui praesunt I). Ergo si de facto invenitur in una persona physica, vel Senatu determinato, hoc erit ex vi alicuius expliciti vel impliciti, exhibiti vel debiti consensus communitatiS.b Hoc etiam admisso, quod politica poteSta non
detur a Deo alicui personae sine ter Ventu conSen SUSSeu electionis communitatis, cur nihilominus veteres,
Saltem plerique, non dicebant, iraedictam potestatem
I Nana, ita Salmaticenses . nunc cit. omnes homine Sunt in natura aequales, nec unus est Superior, nec altu inferior natura, nulli enim dedit natura supra alterum potestatem : Sed haec a Deo data Si hominum communitati, quae iudicans rectius Ore gubernandam per unam Vel plure persona determinata Suam transtulit potestatem in unam Vel plures, quibus regatur, ut ait S. Thomas, . a.
238쪽
dari immediate a Deo personae a communitate electa et Nonne etiam Summus Pontifex a Patribus Cardinalibus eligitur, et tamen immediate a Deo accipit potestatem - En responsio Sua resti 1): si uobus modis potest actio aut voluntas humana intervenire in collatione potestatis a Deo ipso ducentis originem. Primo, solum designando vel constituendo perSOnam, quae succedat in dignitate a Deo instituta, eodem prorSus
modo, quo in Stituta est, et Sine auctoritate Vel pote
state illam mutandi augendi vel minuendi. Atque hic
modus quoad Pontificiam dignitatem servatus est in lege veteri secundum successionem carnalem in lege autem nova sit per legitimam electionem, qua persona designatur. De hoc ergo modo SucceSSioni Verum St, nihil obstare, quominus potestas a Deo immediate con-1eratur . Alio ergo modo potest fieri collatio potestatis ab homine per novam donationem vel institutionem
I Def. d. l. III cap. 2. num. 6. - Suareg, in lib. III de
eg. c. 3. Um. ., haec Verba habet: communis sententia vide
tur esse, hanc potestatem dari immediate a Deo ut auctore naturae, ita ut homines quasi disponant materiam et efficiant subiectum capax huius poteStatis, Deu autem quaSi tribuat formam dando hanc poteStatem. M At nota, hanc responsionem non dari a Suaresio huic quaestioni utrum rege immediate a Deo habeant poteStatem, an vero immediate a communitate. Alia omnino est quaestio, cui Suare iis verbis respondet: nimirum, utrum romines quemadmodum Sunt per OnSenSum auctore communitatis perfectae; ita sint etiam auctore poteStati S, quae in communitate ab ipsi effecta resultat. Id non satis animadverterunt Audi Si O, p. Saep. cit. aliique, qui citata Suare sit Verba adducunt. - Nec tamen negamUS, EOS auctores alio modo rem concipere et efferre, e g. SalmaticenSeS, . it.:
Principe regendi poteStatem habent a Deo, quia, supposita electione republica facta, Deus illam potestatem, quae in communitate erat, Principi conseri n
239쪽
ultra designationem personae, et tunc etiamsi talis potestas fundamentum habeat in aliqua donatione divina alteri facta, nihilominus collatio illa, quae postea fit, simpliciter est de iure humano et non divino, et immediate ab homine non a Deo etc. n. Patre quidem Cardinales eligunt Summum Pontificem, quin ei transmittant potestatem, quam Scilicet non habent. At secundum Sententiam veterum, communitas habet in se- ip Sa potestatem, et hac utitur . . ad determinandam formam monarchicam potius quam democraticam repraesentativam, ad conStituendum unum potius quam duos coetus pro Xercitio legiferae potestatis. Potest communitas auctoritate Seipsam privare apponendo conditiones Sive temporiS, . . ita ut post septennium in possessionem redeat Vae poteStatiS, Sive modi, e . . dummodo leges quaedam fundamentales stabiliter ser-
c Sed tunc, curnam potestas haec dicitur medialea Deo dari regibus Mediate, ait Suaresius I), dicitur Deus dare hanc potestatem regibus, - tum quia immediate dedit illam populo, qui in regem illam tranStulit - tum quia Deus etiam huic translationi proxime a populo factae conSentit et cooperatur tamquam prima et universalis causa, tum denique quia illam approbat et servari vult. Sicut etiam lex humana immediate quidem obligat ex voluntate Principis humani ferentis illam, mediate vero etiam obligat e vi voluntatis Dei volentis, ut legitimis Principibus obediatur, iuxta illud Petri Subiecti estote etc. quia haec est voluntas Dei. Haec autem sufficiunt, ut reges dicantur ministri Dei. Ut
240쪽
autem ait idem Suare I), reges dicantur ministri Dei, satis est, quod ab illo habeant potestatem, licet mediante populo nd Curnam veteres non admittebant, progenitorem, e . . Adamum e Vi solius iuris naturae esse etiam regem suae posteritatis Responsio ex hisce Sua resti
verbis a colligi potest: si Ex vi solius creationis et originis naturalis solum colligi potest, habuisse Adamum
poteStatem Oeconomicam, non politicam. Habuit enim poteStatem in Xorem, et postea patriam potestatem in filios quamdiu mancipati non fuerunt: potuit etiam decursu temporis habere famulos, et completam familiam, et in ea plenam potestatem, quae Oeconomica appellatur. OStquam autem coeperunt familiae multiplicari et separari, singuli homines, qui erant capita familiarum, habebant eamdem potestatem circa suam familiam. Potestas autem politica non coepit, donec plures familiae in unam communitatem perfectam congregari coeperunt. Unde sicut illa communitas non coepit per creationem Adae, nec per solam voluntatem et US, Sedonauium qui in illa convenerunt ita non OSSUmUS cum fundamento dicere, Adamum ex natura rei habuisse
primatum politicum in illa communitate. Ex nullis enim principiis naturalibus id colligi potest, quia e vi Solius iuri naturae non est debitum progenitor ut etiam sitre Suae posteritatis , Et alio loco 3 si In familia
I Loc nup. it. - Vide de leg. l. III. cap. 4. num. 6. 2 De leg. l. III. c. a. n. 3. - Politica potestas differt a paterna multipliciter praecipue ob independentiam quam in Suo ordine habet, ob iura quibus pollet, ob finem in quem datur ac tendit etc.