장음표시 사용
321쪽
- 3IT rum membrorum, laudabiliter et salubriter abscindi, tur. uaelibet autem persona singularis comparatur ad O tam communitatem, sicut pars ad totum. Et ideo si aliquis io mo Sit periculosus communitati et corruptiVus ipsius propter aliquod peccatum, laudabiliter et salubriter occiditur ut bonum commune con Ser Vetur. Ο-dicum enim fermentum totam maSSam corrumpit I). . Inquirens autem ulteri u 2), limi ii occidere bo ui ieiupeccatore u liceat prioalae et Sotiae, sic disserere pergit si Sicut dictum est, occidere malefactor Um licitum est, inquantum ordinatur ad Salutem totius communitatis. Et ideo ad illum solum pertinet, cui committitur cura communitatis conservandae Sicut ad medicum pertinet praecidere membrum putridum, quando ei commissa fuerit cura salutis totius corporiS. Cura autem communis
boni commissa est principibus habentibus publicam
auctoritatem. Et ideo eis solum licet malefactores occidere, non autem priVatis et Sonis.
' Princeps civilis habet a naturali lege ossicium
deter aminandi socialem ordinem, ac determinatum custodiendi seu conservandi. Sed huiusmodi officium secumfert haec duo nimirum ossicium restituendi ordinem socialem si quando violetur, et ossicium etiam impediendi efficaciter ne violetur. Haec duo sane praecipitis, qui alicui mandat, ut ordinem custodiat ac conser-VCt. - Iam Vero, ad .'0 quod attinet, restitutio ordinis
in per puella casque proportio iratas 3). Fit per poetias. Ergo princeps civilis habet potestatem infligendi poenas. Fit per poenas proportionatas. Ergo si qua Sunt crimina,
322쪽
quorum irravit ut est proportionata poena capiti S princeps habet ius talem poenam inferendi. Atqui sunt quaedam delicta, quae tantam et individuis et societati et Deo iniuriam inferunt, ut nulla alia poena sit iis proportionata, praeter mortis Supplicium. Exemplo sint, plurium innocentium caedes proditio patriae,
parricidium. Non ri tanta est horum criminum atro cita S, ut ipSa mortis poena censenda sit i lyra i terilii iti
Ad a.' quod spectat, violationes ordinis impediuntur in iis, qui affectum virtutis non habent, iniecto timore de amissione bonorum. Sed ut impediantur es caciter, debet agi de bono, quod nefarii homines plus ament, quam illa quae peccando adipiscuntur I). Frustra iurimi nitaris amissionem famae is enim pecuniam e iurio
obtinendam plus diligit quam famam. Atqui in multis
casibus bonum, quod scelesti homi ue plu amant, quam bona ex crimine percipienda, non est nisi vita. Ergo pro iis casibus amissionem vitae debet princeps minitari facinorosis hominibus, ut in iis impediat efficaciter violationes ordinis. Triplex sane est discrimen inter
Vitam et cetera bona vita est fundamentum aliorum bonorum, quorum Semper aliqua pars manet, manentCVita eius amissio secum trahit ceterorum bonorum amissionem: et e Xcludit, secus ac aliorum bonorum amiSSio, Spem redemptionis seu liberationis. Hinc praebet momentum per se Xcedens momenta criminis seu emolumenta e crimine haurienda.
I Recolantur pauca illa et sapientia . Thomae Verba, quae iam paulo ante attulimus Cohibentur aliqui a peccando, qui affectum virtuti non habent, per hoc quod timent amittere aliqua, quae lilSamant quam illii, quae peccando adipiscuntur alia timor non com
323쪽
- I9 7 Hisce argumentis adde probationem ab X trius eccldeductam ex omnium legumlatorum populor Umqtie suffragio. Legi Statores ubique et Semper determinarunt
pro aliquibus delictis et irrogarunt poenam capitis, idque
agentes arbitrati Sunt, se exercere ius sibi a natura collatum et implere officium sibi ab eadem natura commissum. Quae omnia semper et ubique admiserunt populi et approbarunt. Discrimen varias inter societates civiles respicitit Sls u quatenu nempe Speciale aliquod crimen in una societate plectitur in alia non plectitur poena capitis; vel quatenus l)aec poena in una Societate viget pro omnibus civibus, in alia conservatur tantummodo pro
militibus in exercitu. Sed admittitur ubique ius puniendi
et quaedam crimina ubique puniuntur poena mortis. I9O SCHOLION. Vt ea, quae hac in thesi diximus, confirmentur, praecipua Solvemus dissicultates, quae
I. Poena capiti non est necessaria. Talis autem deberet esse, ut clicite ac iuste principe irrogaretur. Responsio. Distinguamus inter se usit inali0Helu poenae et ii lictione u eiusdem. Necessarium sane est, leges ferri quaedam atrociora crimina prohibentes sub comminas I In opusta, de la ei id do i Di t. auctore M. . 'Olive crmna, hae asseruntur rationes pro abolitione poenae capitalis. - . uela ei ne de mort 'est plus necessat re en Suede potia te maintiende a stiret publique. - ue a cine de mori ne permet au- cune gradation ans cruaute. - . la pei ne de mori petit rap- per uia innocent et rendre to ut re habilitation impossibi e . i. . la ei ne de mort en d ii i possit te amendement hi condamne et ut enleve toti moyen de se reconcilier ave Li Ocicte. - . DeSesset demorali sanis de la ei ne de mori ur e masse S. - t. pro
obiectionibus, eccaria dei di lilii e telis diis . XXVII l. item
324쪽
tione poena mortis secu enim ii, qui allectum virtutis non habent, i. e. cives quam plurimi, haudquaquam ab iis delictis perpetrandis quantum par est C trallel Cntur. Quod si reapse Scelus perpetretur, nec CSSe est poenam
mortis inferri pri lio, quis ordo atrocioribus iis criminibus vio rius hac tantumnaodo poena quae scilicet sola est atrocitati Corum crina inum proportionata redintegrari potest secliud ', quia, si poena capiti quam
leges minitantur numquam aut perraro executioni daretur, contemn Ur Cntur ipsa leges Suamque vim coactivam amitterent. ItaqUe cum poena haec capitis sit pro certis criminibus proportio rata simul ac recessaria, iustea principe civili pro iis delictis intentatur atque irrogatur. - demus dari alic libi societatem adeo perfectam, ut pro ea non sit capitali poena ullo sensu necessaria omnes enim cives, nobilioribus impulsi moti Vi S prorSUS a quacumque vel levissima ordinis violatione abhorrent. Quid inde Hoc seque rotur tantummodo, non esse in tali societate locum iuris huius exercitis. Non autem Sequeretur, principem illius societatis non habere ipsis it ills I). Habet profecto non Xercet
nunc, quia illiu usus nunc non est nece, Sari US CXCrcebit in posterum statim ac mutati adiunctis, USUS siet necessarius. Verum nescio, utrum alicubi reapse
detur tam felix societas, pro qua poena capiti nullo sensu sit necessaria. Ubique en in si vivitur, Verbis utor
I Aliud sane est ips/Di i ι p ιuid tili, aliud est exerciti iiii latistitiis Pater . . habet sane ius puniendi filium, etiam verberandi si tamen filium optimae indolis nactus sit, tu illud non Xercet, UXercet, si filius progressu temporis evadat pervicaX. Cf. I.iberatore
325쪽
Tullii i), non cum perfectis hominibus plene ille Sapientibus, Sed cum iis, in quibus praeclare agitur, Si
sunt ii inlacra trilli S. II. Facinorosi homines non timent mortem. Umenim Sumna aliorum malefactorum cruciatu intersunt eorum qile Supplicium Spectant, crimina Ordiuntur atque
etiam perpetrant : damnati ad mortem, proterve ad Supplicium procedunt. Ergo princeps inutiliter et insipienter ageret, si timorem mortis adhiberet ad subditos retrahendos a violatione legum. Respuit Sio Dantur quidem aliqui homineS, qui Sunt ita audaces efferati perversi, putrida sane et corrupti a membra gladio a societatis corpore abscindend. f), ut pro iis nulla poena, ne lethali quidem Supplicio excepto, sit e cax ad eos deterrendos a criminibus patrandis. Verum hi homines sunt relatio pauci: OSSUnt tamquam e Vccs 'lio res haberi. Timor poenarum ac praesertim patibuli est pro hominibus, generati it loquendo, fraenum validis-Simum, quo retinentur ne ordinem perturbent. Quare princeps utiliter ac sapienter adhibet timorem poenarum, atque etiam mortis ad subditos cohibendos ab iis patrandis criminibus, quibus mortis poena Si proportionata. Hoc enim princeps debet maXimopere spectare quid generali u neglectis exceptionibus refraenet homines a malo, quid incitet ad bonum. - Adverte, timorem mortis
esse fraenum validissimum, si poena mortiS, quae intentat Ur, Scelestis ut par est reapse applicetur: si enim
perraro id stat, tunc profecto ipse capitalis supplicii timor ob facilis liberationis spem vi sua coerciti adestituit Ur.
326쪽
lli Scelesti liolninus carcerem purpctu una magi Slormidant quam mortem. Cum enim ad crimina perpetranda se frequenter obiiciant periculo mortis, hanc parum horrent : hinc videmus eos, qui ad vincti hi damnantur, perpetrare in ipso carcere homicidia, ut scilicet morte puniantur. Ergo sapienter prmceps civilis abstinere potest ab intentanda et inlitigenda poena morti S cum in promptu habeat aliam poenam quae magi Simprobos Cri Ct. Resp0 isto. Sapiens legis lator debet, neglectis exceptio ti-blio , Spectare quid, Ier Ili loquendo homines magis formident. Ianavero, Si pauco S Xcipias, homineS, generatim loquendo, magiS, quam carcerem laorrent mortem, prae-rertim si haec ignominiose et publice infligenda sit. Hinc ad mortem damnati postulant, Ut plurimum, commutationem poenae morti cum poena carceri S eamqUC,
si concedatur, excipi Uni tamquam magnum beneficium. Et sane, ut iam diximus, vita est fundamentum omnium aliorum bonorum, iisque omnibus praeStat quam maXime. Illud insuper adverte, aliud esse se obiicere mortis periculo cum spe evadendi et magna emolumenta percipiendi, aliud esse ante oculos habere ignominiosum mortis supplicium absque spe evadendi et sine utilitate ulla. IV. Si poena mortis esset reapse essica ad impedienda crimina ; haec delicta magno numero creviSSent in iis societatibus, apud quas poena illa e medio Sublata est aut in desuetudinem abiit. Atqui tantum abest
ut aucta fuerint crimina, ut o contrario Sint apud eas
societates imminuta. - . . in Anglia ita auctor i)
r Rebi audi in opusc. iam cit. di prata di in syli' etc.
327쪽
quidam receiis aliqua contra proprietatem crimina olim puniebantur, nunc autem non ampliti puniuntur poena mortis. Si quadriennium ante huius poenae abolitionem, ab anno I 83 ad annum I 8S9, et quadriennium post eius abolitionem, ab anno I 87 ad annum 879, post viginti scilicet annorum interiectum), comparem US inter se invenimus criminum numerum esse multo minorem, postquam ea crimina desierunt puniri morte siquidem post poenae huius abolitionem invenimus, quovix anno, G2 in crimina Ῥὶ illis S, quam ante. Responsio. Si inter duo illo facta l. e. abolitio immpoenae capitis et minin illis nem criminum, neXUS reapSe existeret, nimirum si ideo imminuta essent furta et rapinae quia mortis poena fuit sublata hoc coracludendum foret, poenam capiti S qua Olim ea crimina puniebantur, SSemulto minorem, multoque minu deterrere, quam poenam carceris etiam temporanei, qua nunc Uria et rapinae puniuntur. Id autem est sensui communi nimis repugnans a). Imminutio igitur criminum post abolitionem poenae capitis debet ex aliis diversissimis causis repeti prae Sertim cum inter comparationis terminos magna sit Firtuti annorum interiectio. Potuit id oriri . . e miseriae seu egestatis, quae movere ad furta solet, imminutione ex maiori militum seu lictorum vigilantia, quae probabilitatem occultandi crimen imminuat ex solertiori insiliis ad religionem virtutemque educandi cura atque studi ex maiori numero magisque ordinato viarum publicarum Statu Cic. V. Qui homicidium aliquod animo molitur, non tam
Ii a Scilicet annuae supputationes stulisticho praebent factuna uitili lenti aut i ii Miuuti uis post aliquam inductan in legibus mutationem Debet autem lector inquirere utrum augmentum aut laὶ minutio mutationi illi. m vero alii . ausi tribui debeat.
328쪽
, O, ita de mortis poena a legibus civilibus pro scelere illo constituta, quam de modo crimen occultandi atque
intentatam morti poenam litigiendi.
Respo isto. Cogitat de utroque. Quod si spes seu probabilitas devitandi poenam capitis, scelestos homines reddit animosos ad homicidia patranda multo magis eos impellet probabilitas vitandi omnem poenam ct certitudo de extremo supplicio non luendo. Haec autem certitudo adest in iis societatibus, in quibus vel non dantur leges homicidia prohibentes sub Oena capiti S, vel etsi dantur, tamen ex principis non dicam clementia, sed imprudentia homicidae omnes a tali Ocna Xi
VI. Admissa poena capitis tamquam legitima, hoc oriri potest malum gravissimum, quod innocentes viri
ResponSi0. Haud raro contingit, ut aliqua ordinatio Seu institutio sit recta atque apprime utilis immo etiam sit necessaria, et nihilominus effectus aliquis malus per accideri e ea consequatur. Talis autem est ordinatio seu institutio iudiciaria et vindicativa societatis civilis. Est recta atque utilis, immo nece S Saria, tunc tiam quando gladium gerit illumque eximit et e Xerc Et CX- inde tamen potest hic malus consequi flectu S, quod sententia mortis contra innocentem feratur. Hic malus effectus non sequitur per se e illa ordinatione sed
occasione ipsius dimanat aliunde, per accidens, i. e. Ob iudicum sive fallibilitatem sive etiam improbitatem. Nulla autem est bona res, nulla bona institutio, cuius Occasione propter hominum sive fallibilitatem sive improbitatem non nascantur mala I). Ineptu esset ille,
329쪽
qui ob accidentalem hunc effectum, vellet potestati civili eripere ius gladii aut eius exercitium reddere nullum. Tunc enim multo frequentiores essent caedes innocentium virorum eaeque per se ex illius iuris defectu exorirentur. DiXi, per Se orirentur enim e defectu fraeni, quo nefarii homines unice retineri possunt ab aliorum civium vita inique impetenda. Non ageretur iam de uno vel altero innocente viro, cuius vita sententiae iudicum fallibilium subiacet sed de tot ageretur honesti probisque ciVibiis, quorum vita a gladio hominum scele-Storum non CSSet sati tuta ac protecta.
VII. Huius lethalis poenae irrogatio more corrumpit. Londini ac Parisiis videre olim erat plebem, qua per totam noctem circa patibulum in medio plateae erectum debacchabatur, mane vero miseras humanae iustitiae victimas efferatis plausibus excipiebat. Responsis Adspicere tantummodo culpam, potest ac solet bonis moribus nocere facile enim St, prava exempla imitari. At spectare culpam simul cum debita poena coniunctam, prodest bonis moribus si uando, ait s. Thomas 1), simul cum culpa innoteScit et poena, vel mortis vel quaecumque alia, quam homo horret, ex hoc ipso voluntas eius a peccando abstrahitur quia plus terret poena, quam alliciat exemplum culpae n uare ferale supplicium, per se loquendo, salubrem in adstantium animis gignit effectum, deterrendi a crimine non corrumpit orcs, sed e contrario corrigit. Hanc morum emendationem in omnibus producit, iis tantummodo e X ceptis, qui sunt penitus depravati. HOS quidem ipsos feralis supplicii ad Spectus non per Vertit:
330쪽
agitur ni in de honi inibus, qui sunt antecedenter iam et On in corrupti, qui serae Sunt, immo feris peiores I). Quemadmodum igitur ferae, VISO Sanguine, furunt Sicilli mortis supplicio adstantes ad ferociam insolescunt non impedit, quominus mortis poena irrogari possit ac debeat, ut scilicet ordo crimine perturbatus
redintegretur. Si tamen magnus sit in civitate earum lcrariam numer US, Satius fortasse erit Sentcntiam capitalem non adeo publice, sed paucioribus adstantibus CX SE JUi.
Ut brevitati consul imus, principia quaedam ad ceteras obiectiones diluendas paucis innuemu S. α Hoc ius, quemadmodum cetera quae civilis auctoritas complectitur, est, non iam a populo, Sed a Deo. In sententia illorum, qui aiunt civilem poteStatem non
esse nisi aggregationem iurium, quibus privati libes ese Xspoliant a), O sane ius non explicatur 3). Mortis supplicium est homicidium quoad flectum materialem, non ero quoad ea quae moralem actum constituunt. Occisio scilicet hominis non est
semper homicidium sensu morali q). Sic licet ipsis pri
vatis iniustum vitae aggressorem occidere, iustae defensionis causa licet militibus in bello iusto interficere hostes rei publicae. v Non licet malum morale committere, quia alter
1 Ut homo ait Philosophus, Olit. I. I. Sui omnibu numeri Sabsolutus est animalium optimum, ita a lege et iure emotus est omnium teterrimum λωγ Ibi υογιου καὶ οἰκης λε p ITO πα Tm . a De hac sententia diximu Saepius cf. praeSertim pag. 97 3 Ci omnino quae hac de re diximus Super pag. S., et suSius pag. 94. 4 Vide vol. P p .ig. 2H. .'t M.